Οηθνλνκηθφ Παλεπηζηήκην Αζελψλ Σκήκα Οηθνλνκηθήο Δπηζηήκεο. Γξεγνξνπνχινπ Παξαζθεπή

Οηθνλνκηθφ Παλεπηζηήκην Αζελψλ Σκήκα Οηθνλνκηθήο Δπηζηήκεο Γξεγνξνπνχινπ Παξαζθεπή ΜΔΛΔΣΗ ΣΙ ΔΝΓΟΟΜΙΛΙΚΔ ΥΔΔΙ Γηαηξηβή ππνβιεζείζα πξνο κεξηθή εθπιήξσζε ησλ απαξαηηήησλ πξνυπνζέζεσλ γηα ηελ απφθηεζε ηνπ Μεηαπηπρηαθνχ Γηπιψκαηνο Δηδίθεπζεο Αζήλα Μάξηηνο 2014

Δγθξίλνπκε ηε δηαηξηβή ηεο Παξαζθεπήο Γξεγνξνπνχινπ Βέηηαο Νηθφιανο Οηθνλνκηθφ Παλεπηζηήκην Αζελψλ Αξβαλίηεο ηπιηαλφο Οηθνλνκηθφ Παλεπηζηήκην Αζελψλ Καηζνπιάθνο Ησάλλεο Οηθνλνκηθφ Παλεπηζηήκην Αζελψλ 15/3/2014 ii

ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ Πεξίιεςε 7 Δηζαγσγή 9 1. ΒΑΗΚΔ ΑΡΥΔ ΚΑΗ ΔΝΝΟΗΔ 10 1.1 Βαζηθέο έλλνηεο ελδννκηιηθψλ ζπλαιιαγψλ 10 1.2 Ηζηνξηθή αλαδξνκή ηεο λνκνζεζία ησλ ελδννκηιηθψλ ζπλαιιαγψλ 18 1.3 ΟΟΑ 19 2. ΔΝΓΟΟΜΗΛΗΚΔ ΤΝΑΛΛΑΓΔ 20 2.1 Ζ ελλνηνινγηθή πξνζέγγηζε ηεο ελδννκηιηθήο ηηκνιφγεζεο 20 2.2 Σχπνη ζπλαιιαγψλ 21 2.3 Σχπνη ελδννκηιηθψλ ηηκψλ 22 2.4 Πξνζεγγίζεηο ηεο ελδννκηιηθήο ηηκνιφγεζεο θαη νη ζρέζεηο ησλ κεξψλ 23 2.5 ηξαηεγηθέο ελδννκηιηθψλ ζπλαιιαγψλ 24 2.6 Ζ αξρή ησλ ίζσλ απνζηάζεσλ (arm s length principle) 27 3. ΜΔΘΟΓΟΗ ΔΝΓΟΟΜΗΛΗΚΖ ΣΗΜΟΛΟΓΖΖ 31 3.1 Δηζαγσγή ζηηο κεζφδνπο ελδννκηιηθήο ηηκνιφγεζεο 31 3.2 Οη κέζνδνη 34 3.2.1 Παξαδνζηαθέο Μέζνδνη 34 Α. Mέζνδνο ηεο ζπγθξίζηκεο κε ειεγρφκελεο ηηκήο (comparable uncontrolled price method, CUP) _ 34 Β. Μέζνδνο ηεο «ηηκήο κεηαπψιεζεο κείνλ» (resale price method,rpm) 37 Γ. Μέζνδνο ηνπ «θφζηνπο ζπλ θέξδνπο» ή κέζνδνο ηνπ επηπξφζζεηνπ θφζηνπο (cost plus method, CPM) 39 3.2.2 Με παξαδνζηαθέο κέζνδνη (πλαιιαθηηθέο κέζνδνη θέξδνπο) 40 3.2.2.1 ΜΔΘΟΓΟΗ ΚΔΡΓΟΤ ΣΩΝ ΤΝΑΛΛΑΓΩΝ (transactional profit methods) 41 3.2.2.2 ΜΔΘΟΓΟΗ ΤΝΟΛΗΚΟΤ ΚΔΡΓΟΤ ( global profit methods) 44 3.3 Ζ ρξήζε ησλ κεζφδσλ 46 4. ΣΔΚΜΖΡΗΩΖ 47 iii

4.1 Δηζαγσγή ζηελ ηεθκεξίσζε 47 4.2 Σν ζχζηεκα ππξήλα ηεθκεξίσζεο 47 4.3 Σν ζχζηεκα βαζηθνχ θαθέινπ 48 4.4 Αλεχξεζε νηθνλνκηθψλ ζηνηρείσλ 49 5. ΓΗΔΘΝΔ ΝΟΜΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ 51 5.1 Σν άξζξν 9 ηνπ Πξνηχπνπ Φνξνινγηθψλ πκβάζεσλ Δηζνδήκαηνο θαη Κεθαιαίνπ ηνπ ΟΟΑ (OECD Model Tax Convention on Income and Capital) 51 5.1.1 Ζ εθαξκνγή ηνπ άξζξνπ 9 52 5.2 Σν άξζξν 25 ηνπ Πξνηχπνπ Φνξνινγηθψλ πκβάζεσλ Δηζνδήκαηνο θαη Κεθαιαίνπ ηνπ ΟΟΑ (OECD Model Tax Convention on Income and Capital) 53 5.2.1 Ζ εξκελεία ηνπ άξζξνπ 25 54 5.2.2 Ο ηξφπνο δηεμαγσγήο ηεο ακνηβαίαο ζπκθσλίαο (mutual agreement procedure) 55 5.2.3 Οη πκθσλίεο πξνθαζνξηζκέλσλ ηηκψλ (Advance Pricing Arrangements or agreements) _ 56 5.2.3.1 Σα ζηνηρεία ηεο ΠΣ 59 6. ΔΤΡΩΠΑΪΚΟ ΝΟΜΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ 60 6.1 Δηζαγσγή ζην επξσπατθφ λνκηθφ πιαίζην 60 6.2 Ζ Δπξσπατθή ζχκβαζε δηαηηεζίαο (90/436/ΔΟΚ) 60 6.3 Ο Κψδηθαο δενληνινγίαο (Δπξσπατθή Οδεγία C 176/01 ηνπ 2006) 61 6.4 Δλδεηθηηθέο λνκνζεηηθέο δηαηάμεηο Δπξσπατθψλ ρσξψλ (13) 65 6.4.1 Γεξκαλία 65 6.4.2 Γαιιία 66 6.4.3 Ζλσκέλν Βαζίιεην 67 7. ΔΛΛΖΝΗΚΟ ΝΟΜΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ 69 7.1 Ζ ειιεληθή πξαγκαηηθφηεηα 69 7.2 Οη θνξνινγηθέο αξρέο ζηελ Διιάδα 70 7.3 Ζ εξκελεία ησλ λφκσλ πεξί ελδννκηιηθήο ηηκνιφγεζεο 71 7.3.1 Ο Νφκνο ππ αξηζκφλ 4110/2013, ν Κψδηθαο Φνξνινγίαο Δηζνδήκαηνο γηα ηηο ελδννκηιηθέο ζπλαιιαγέο 71 iv

7.3.2 Ο Νφκνο ππ αξηζκφλ 4170/2013 74 7.3.3 Ο Νφκνο ππ αξηζκφλ 4174/2013 θαη 4172/2013 75 7.4 Ζ εξκελεία ησλ πνιπγξαθεκέλσλ Τπνπξγηθψλ Απνθάζεσλ πνπ αθνξνχλ ελδννκηιηθέο ζπλαιιαγέο 76 7.4.1 ΠΟΛ 1179/2013 76 7.4.2 Ζ ΠΟΛ 1220/2013 78 7.4.3 Ζ ΠΟΛ 1284/2013 78 8. ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ 81 8.1 Ο λφκνο ππ αξηζκφλ 4110/ 23-1-2013, ΦΔΚ17 Α 82 8.1.1 Άξζξν 39: δηφξζσζε θεξδψλ ηηκνινγήζεσλ µεηαμχ εκεδαπψλ ζπλδεδεµέλσλ επηρεηξήζεσλ 82 8.1.2 Άξζξν 39 Α: Σεθµεξίσζε ηηµψλ ελδννµηιηθψλ δηαζπλνξηαθψλ ζπλαιιαγψλ 84 8.1.3 Άξζξν 39 Β: Πξνζδηνξηζµφο µε ηεθµεξησµέλσλ ηηµψλ ελδννµηιηθψλ ζπλαιιαγψλ 88 8.1.4 Άξζξν 39 Γ: Πξνέγθξηζε Μεζνδνινγίαο Δλδννµηιηθήο Σηµνιφγεζεο 89 8.2 Ο Νφκνο ππ αξηζκφλ 4170/2013, ΦΔΚ 163 Α 95 8.3 Ο Νφκνο ππ αξηζκφλ 4174/2013, ΦΔΚ 170 Α 97 8.4 Ο Νφκνο ππ αξηζκφλ 4172 101 8.5 Ζ ΠΟΛ. 1179/2013 101 8.6 ΠΟΛ. 1220/2013 109 8.7 Ζ ΠΟΛ 1284/2013 111 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ 122 v

Πεξίιεςε Ζ δηπισκαηηθή δηαηξηβή πνπ αθνινπζεί αλαθέξεηαη ζην ζέκα ησλ ππεξηηκνινγήζεσλ θαη ππνηηκνινγήζεσλ ησλ ελδννκηιηθψλ ζπλαιιαγψλ, ην νπνίν, ζε δηεζλείο φξνπο, νλνκάδνληαη transfer pricing, θαη ζπγθαηαιέγεηαη αλάκεζα ζηηο θνξπθαίεο πξνηεξαηφηεηεο, ηφζν ησλ επηρεηξήζεσλ, φζν θαη ησλ θπβεξλήζεσλ. θνπφο είλαη, πέξα απφ ηελ ελλνηνινγηθή πξνζέγγηζε ηνπ δεηήκαηνο, λα δηεξεπλεζεί σο θαηλφκελν πνπ ρξήδεη αληηκεηψπηζεο απφ ηνπο δηεζλείο νξγαληζκνχο, φπσο ν ΟΟΑ, αιιά θαη ηηο θπβεξλήζεηο, πξνθεηκέλνπ λα δηαζθαιηζηεί ε δηαηήξεζε ηεο θνξνινγηθήο βάζεο ζην αθέξαην. Αξρηθά, ην ζέκα πξνζεγγίδεηαη ελλνηνινγηθά, θαη αλαιχνληαη νη ηχπνη ησλ ελδννκηιηθψλ ηηκψλ, αλάινγα κε ηνλ ηξφπν πνπ πξνθχπηνπλ (αγνξά, θφζηνο ή θαηφπηλ δηαπξαγκάηεπζεο ησλ δηεπζπληηθψλ ζηειερψλ), θαη νη ηχπνη ησλ ελδννκηιηθψλ ζπλαιιαγψλ αλάινγα κε ην αγαζφ ηεο αγνξνπσιεζίαο. Έπεηηα, παξαηίζεληαη δχν αθξαίεο ζηξαηεγηθέο αληηκεηψπηζεο ηνπ transfer pricing απφ ηηο επηρεηξήζεηο, κε ζηφρν λα γίλεη θαηαλνεηφο ν ηξφπνο ιεηηνπξγίαο ηνπο. Καηφπηλ, πξαγκαηνπνηείηαη κία ελδειερήο αλάιπζε ηεο αξρήο ησλ ίζσλ απνζηάζεσλ, ε νπνία ζπληζηά ζεκέιην ιίζν γηα ηνλ έιεγρν ησλ ηηκψλ κεηάβαζεο, θαζψο απνηειεί ζεκείν αλαθνξάο, θαη ζχγθξηζεο, ησλ ηηκψλ πνπ έρνπλ πξνθχςεη, απφ ηε ζπλαιιαγή ησλ ζπλδεδεκέλσλ επηρεηξήζεσλ, θαη ησλ ηηκψλ, ή ηνπ εχξνπο ηηκψλ πνπ θαζνξίδνληαη, ζχκθσλα κε ηελ αξρή ησλ ίζσλ απνζηάζεσλ. ην ηξίην θεθάιαην ηεο δηαηξηβήο, παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά φιεο νη κέζνδνη πνπ εθαξκφδνληαη γηα ηελ ηεθκεξίσζε ησλ ελδννκηιηθψλ ζπλαιιαγψλ αλά ηνλ θφζκν. Οη κέζνδνη δηαθξίλνληαη ζε παξαδνζηαθέο θαη κε παξαδνζηαθέο, σζηφζν ρξεζηκνπνηνχληαη αλάινγα κε ηηο λνκνζεηηθέο δηαηάμεηο πνπ ππάξρνπλ ζε θάζε ρψξα, ην είδνο ηνπ αληηθεηκέλνπ πνπ ηίζεηαη πξνο αγνξά ή πψιεζε, αιιά θαη ηελ χπαξμε ζπγθξηηηθψλ ζηνηρείσλ. Έπεηηα, ζρνιηάδνληαη ελδειερψο ηα ζπζηήκαηα ηεθκεξίσζεο ησλ ελδννκηιηθψλ ζπλαιιαγψλ, θαη πφζν ζεκαληηθή είλαη ε αλεχξεζε θαη ρξήζε ησλ δεδνκέλσλ, είηε πξφθεηηαη γηα νηθνλνκηθά, είηε γηα ζπγθξηηηθά. ην πέκπην θεθάιαην, ζρνιηάδνληαη ηα άξζξα 9 θαη 25 ηνπ «Πξνηχπνπ Φνξνινγηθψλ πκβάζεσλ Δηζνδήκαηνο θαη Κεθαιαίνπ» ηνπ ΟΟΑ, αθνχ πάλσ ζε απηά βαζίδνληαη νη πεξηζζφηεξεο λνκνζεζίεο φισλ ησλ θξαηψλ-κειψλ ηνπ ΟΟΑ, ήηνη ησλ πεξηζζνηέξσλ 7

αλεπηπγκέλσλ ρσξψλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο Διιάδαο. ηε ζπλέρεηα, αλαιχνληαη νη Δπξσπατθέο δηαηάμεηο, δειαδή ε Δπξσπατθή ζχκβαζε δηαηηεζίαο, θαη ν Δπξσπατθφο θψδηθαο δενληνινγίαο, ν νπνίνο έρεη ηελ ηζρχ νδεγίαο, θαη ιεηηνπξγεί επηθνπξηθά θαη ζπκβνπιεπηηθά, γηα ηηο εζληθέο λνκνζεζίεο ησλ Δπξσπατθψλ ρσξψλ. Σέινο αλαιχεηαη δηεμνδηθά ε ειιεληθή λνκνζεζία, κε ζαθείο αλαθνξέο ζηνπο λφκνπο θαη ζηηο πνιπγξαθεκέλεο ππνπξγηθέο απνθάζεηο, νη νπνίεο έρνπλ ηζρχ λφκνπ. 8

Δηζαγσγή ηηο κέξεο καο, ε παγθνζκηνπνίεζε απνηειεί πιένλ κία πξαγκαηηθφηεηα, πνπ ζπλεπάγεηαη αλαθαλδφλ κία λέα ηάμε πξαγκάησλ. Οη νηθνλνκηθνί φκηινη, ιφγσ ηνπ δηεζλνπνηεκέλνπ ξφινπ πνπ δηαδξακαηίδνπλ, θαη ηεο ππεξκεγέζνπο εμάπισζεο πνπ έρνπλ επηηχρεη, κπνξνχλ λα πξαγκαηνπνηνχλ ζπλαιιαγέο ζε πνιιέο ρψξεο, κεηαθέξνληαο ηα θέξδε ηνπο, απφ ηηο ρψξεο κε πςειφ ζπληειεζηή θνξνιφγεζεο, ζε απηέο κε ρακειφηεξν. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, νη θπβεξλήζεηο, κε ηελ εθαξκνγή ηέηνησλ πξαθηηθψλ, έρνπλ απψιεηεο ππέξνγθσλ ρξεκαηηθψλ πνζψλ, θαη ζπλεπψο έρνπλ έλλνκν ζπκθέξνλ λα επνπηεχνπλ ζηελά ηέηνηεο ελδννκηιηθέο ζπλαιιαγέο. Ζ πιεηνλφηεηα ησλ ρσξψλ ηεο Μεζνγείνπ πθίζηαηαη κία ζνβαξή θξίζε ρξένπο, πνπ δεκηνπξγεί ηελ επηηαθηηθή αλάγθε εμεχξεζεο δεκνζηνλνκηθψλ εζφδσλ. Έηζη ηψξα, πεξηζζφηεξν απφ πνηέ, νη θπβεξλήζεηο επηζπκνχλ λα κεγηζηνπνηήζνπλ ηα έζνδά ηνπο, θαη θαη επέθηαζε λα ειαρηζηνπνηήζνπλ ην ρξένο ηνπο, ρσξίο λα πιήμνπλ ηηο νηθνλνκηθά αδχλακεο νκάδεο ηνπ πιεζπζκνχ ηνπο. Απηφο είλαη θαη ν ιφγνο πνπ νη ελδννκηιηθέο ζπλαιιαγέο απνηεινχλ θιέγνλ ζέκα νηθνλνκηθψλ, θαη ελίνηε θπβεξλεηηθψλ ζπδεηήζεσλ. Δίλαη ινηπφλ απηνλφεην, πσο ε νξζή θνξνιφγεζε ησλ νηθνλνκηθψλ θνινζζψλ κπνξεί λα απνθέξεη αμηφινγα πνζά ζηηο θπβεξλήζεηο. 9

1. ΒΑΙΚΔ ΑΡΥΔ ΚΑΙ ΔΝΝΟΙΔ 1.1 Βαζηθέο έλλνηεο ελδννκηιηθψλ ζπλαιιαγψλ Πξνθεηκέλνπ λα γίλνπλ πην θαηαλνεηά ηα παξαθάησ ζέκαηα πνπ απαζρνινχλ ην transfer pricing παξαζέηνληαη νξηζκέλεο βαζηθέο έλλνηεο ζχκθσλα κε ηηο θαηεπζπληήξηεο νδεγίεο ηνπ ΟΟΑ (1). Πνιπεζληθή επηρείξεζε (multinational enterprise group) 1 Μηα νκάδα ζπλδεδεκέλσλ εηαηξεηψλ κε επηρεηξήζεηο εγθαηεζηεκέλεο ζε δχν ή πεξηζζφηεξεο ρψξεο. Αξρή ησλ ίζσλ απνζηάζεσλ (arm's length principal) Αληαλαθιά ηα δηεζλή πξφηππα πνπ ηα θξάηε κέιε ηνπ ΟΟΑ (Οξγαληζκφο Οηθνλνκηθήο πλεξγαζίαο θαη Αλάπηπμεο,OECD) έρνπλ ζπκθσλήζεη φηη πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηνλ θαζνξηζκφ ησλ ηηκψλ κεηαβίβαζεο (transfer prices) γηα θνξνινγηθνχο ζθνπνχο. Παξνπζηάδεηαη εθηελψο ζην άξζξν 9 ηνπ θνξνινγηθνχ Μνληέινπ ηνπ ΟΟΑ (OECD Model Tax Convention) Δχξνο ησλ ίζσλ απνζηάζεσλ (arm's length range) Ολνκάδεηαη έλα εχξνο ζηνηρείσλ πνπ είλαη απνδεθηά γηα λα θαζνξίζεη θαηά πφζν νη ζπλζήθεο πξαγκαηνπνίεζεο ηεο ζπλαιιαγήο ππαθνχλ ηελ αξρή ησλ ίζσλ απνζηάζεσλ φηη πξνέξρνληαη είηε απφ ηελ εθαξκνγή ηεο ίδηαο κεζφδνπ ελδννκηιηθήο ηηκνιφγεζεο ζε πνιιαπιά ζπγθξίζηκα ζηνηρεία ή εθαξκφδνληαο δηαθνξεηηθέο κεζφδνπο transfer pricing. πλδεδεκέλεο επηρεηξήζεηο (associated enterprises) Γχν επηρεηξήζεηο είλαη ζπλδεδεκέλεο ε κεηαμχ ηνπο φηαλ θάζε κηα απφ απηέο πιεξνί ηηο πξνυπνζέζεηο ηνπ άξζξνπ 9 ηνπ Πξνηχπνπ Φνξνινγηθψλ πκβάζεσλ ηνπ ΟΟΑ θαη ζπγθεθξηκέλα ηηο παξαγξάθνπο 1a ή 1b. Αλεμάξηεηεο επηρεηξήζεηο (independent enterprises) 1 OECD Transfer pricing guidelines for multinational enterprices andtax administrators, Glossary, έθδνζε ηνπ 2010, ζειίδεο 23, 26 θαη 27. 10

Γχν επηρεηξήζεηο είλαη αλεμάξηεηεο φηαλ δελ είλαη ζπλδεδεκέλεο επηρεηξήζεηο (associated enterprises) Διεγρφκελεο ζπλαιιαγέο (controlled transactions) 2 Οη ζπλαιιαγέο κεηαμχ ησλ δχν επηρεηξήζεσλ πνπ είλαη ζπλδεδεκέλεο κεηαμχ ηνπο. Με ειεγρφκελεο ζπλαιιαγέο (uncontrolled transactions) Οη ζπλαιιαγέο κεηαμχ ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ είλαη αλεμάξηεηεο κεηαμχ ηνπο. Γεπηεξνγελή ζπλαιιαγέο (secondary transactions) Μηα επνηθνδνκεηηθή ζπλαιιαγή πνπ νξηζκέλεο ρψξεο ζα επηβάιινπλ ζηα πιαίζηα ηεο εζληθήο ηνπο λνκνζεζίαο θαη ηνπο έρεη δεηεζεί απφ ηελ αξρηθή ξχζκηζε πξνθεηκέλνπ λα θάλνπλ ηελ πξαγκαηηθή θαηαλνκή ησλ θεξδψλ ζπλεπή κε ηελ πξσηαξρηθή πξνζαξκνγή. Οη δεπηεξνβάζκηεο ζπλαιιαγέο κπνξνχλ λα ιάβνπλ ηε κνξθή επνηθνδνκεηηθψλ κεξηζκάησλ, επνηθνδνκεηηθψλ εηζθνξψλ ηδίσλ θεθαιαίσλ θαη επνηθνδνκεηηθψλ δαλείσλ. πγθξίζηκεο κε ειεγρφκελεο ζπλαιιαγέο (comparable uncontrolled transactions) Μηα ζπγθξίζηκε κε ειεγρφκελε ζπλαιιαγή είλαη κηα ζπλαιιαγή κεηαμχ δχν αλεμάξηεησλ κεξψλ, ε νπνία είλαη ζπγθξίζηκε κε ηελ ειεγρφκελε ζπλαιιαγή ππφ εμέηαζε. Μπνξεί λα είλαη είηε κηα ζπγθξίζηκε ζπλαιιαγή κεηαμχ ελφο κέξνπο ηεο ειεγρφκελεο ζπλαιιαγήο θαη έλαλ αλεμάξηεην θνξέα («εζσηεξηθά ζπγθξίζηκεο») ή κεηαμχ δχν αλεμάξηεησλ κεξψλ, θαλέλα απφ ηα νπνία δελ ζπκκεηέρεη ζε ειεγρφκελε ζπλαιιαγή («εμσηεξηθά ζπγθξίζηκεο») Δμηζνξξφπεζε πιεξσκψλ (balancing payment) Ζ πιεξσκή, ζπλήζσο απφ έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο ζπκκεηέρνληεο ζε έλαλ άιιν, γηα λα ξπζκίζεη ηα αλαινγηθά κεξίδηα ησλ ζπκκεηερφλησλ γηα ηηο εηζθνξέο ε νπνία απμάλεη ηελ ηηκή ησλ εηζθνξψλ ηνπ πιεξσηή θαη κεηψλεη ηελ αμία ησλ εηζθνξψλ ηνπ δηθαηνχρνπ κε ην πνζφ ηεο πιεξσκήο. Buy-in πιεξσκή (buy-in payment) Ζ πιεξσκή απφ κία λενεηζεξρφκελε εηαηξία ζε έλα ήδε ππάξρνλ δηαθαλνληζκφ θαηαλνκήο θφζηνπο (cost contribution arrangements, CCA) γηα ηελ απφθηεζε ζπκθέξνληνο απφ νπνηαδήπνηε απνηειέζκαηα ηεο πξνεγνχκελεο δξαζηεξηφηεηαο CCA. 2 OECD Transfer pricing guidelines for multinational enterprices andtax administrators, Glossary, αλαζεσξεκέλε έθδνζε ηνπ 2010, ζειίδεο 24,25,29 θαη 30. 11

Buy-out πιεξσκή (buy-out payment) 3 Ζ απνδεκίσζε πνπ ιακβάλεη έλαο ζπκκεηέρσλ ν νπνίνο απνρσξεί απφ κηα ήδε ελεξγή CCA κπνξεί λα ιάβεη απφ ηνπο ππφινηπνπο ζπκκεηέρνληεο γηα ηελ απνηειεζκαηηθή κεηαθνξά ησλ ζπκθεξφλησλ ηεο ζηα απνηειέζκαηα ησλ πξνεγνχκελσλ δξαζηεξηνηήησλ CCA. Δκπνξηθά άπια ζηνηρεία (commercial intangible) Έλα άπιν ζηνηρείν πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζε εκπνξηθέο δξαζηεξηφηεηεο, φπσο ε παξαγσγή ελφο αγαζνχ ή ηελ παξνρή κηαο ππεξεζίαο, θαζψο θαη έλα άπιν δηθαίσκα ην νπνίν απφ κφλν ηνπ απνηειεί πεξηνπζηαθφ ζηνηρείν ηεο επηρείξεζεο θαη κεηαβηβάδεηαη ζε πειάηεο ή κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο. Αληηζηαζκηζηηθή πξνζαξκνγή (compensating adjustment) Μηα πξνζαξκνγή ζηελ νπνία ν θνξνινγνχκελνο αλαθέξεη ηελ ηηκή κεηαβίβαζεο πνπ θαηά ηε γλψκε ηνπ θνξνινγνχκελνπ είλαη ηηκή ίζσλ απνζηάζεσλ γηα κία ειεγρφκελε ζπλαιιαγή αθφκα θαη αλ δηαθέξεη απφ ην πνζφ πνπ πξαγκαηηθά ρξεψζεθε αλάκεζα ζηηο ζπλδεδεκέλεο επηρεηξήζεηο. Ζ πξνζαξκνγή απηή ζα πξέπεη λα γίλεη πξηλ απφ ηελ θαηάζεζε ηεο θνξνινγηθήο δήισζεο. Αληίζηνηρε πξνζαξκνγή (corresponding adjustment) Μία πξνζαξκνγή ζηε θνξνινγηθή ππνρξέσζε ηεο ζπλδεδεκέλεο επηρείξεζεο ζε κία δεχηεξε θνξνινγηθή αξρή πνπ δεκηνπξγήζεθε απφ ηε θνξνινγηθή δηνίθεζε ηεο ρψξαο απηήο θαη βξίζθεηαη ζε αληηζηνηρία κε ηελ πξσηαξρηθή πξνζαξκνγή πνπ έθαλε ε θνξνινγηθή αξρή ηεο πξψηεο θνξνινγηθήο δηνίθεζεο, έηζη ψζηε ε θαηαλνκή ησλ θεξδψλ απφ ηηο δχν έλλνκεο ηάμεηο λα είλαη ζπλεπήο. Πξσηνβάζκηα πξνζαξκνγή (primary adjustment) Μηα πξνζαξκνγή πνπ κηα θνξνινγηθή δηνίθεζε ζε κηα πξψηε ρψξα επζπγξακκίδεη ηα θνξνινγεηέα θέξδε ηεο εηαηξείαο πνπ πξνέθπςαλ απφ ζπλαιιαγέο ηεο κε κηα ζπλδεδεκέλε επηρείξεζε ζε κηα δεχηεξε ρψξα κε ηα θέξδε πνπ ζα πξνέθππηαλ ζε ζπλζήθεο πιήξνπο αληαγσληζκνχ (arm's length). Γεπηεξνβάζκηα πξνζαξκνγή (secondary adjustment) 3 OECD Transfer pricing guidelines for multinational enterprices andtax administrators, Glossary, αλαζεσξεκέλε έθδνζε ηνπ 2010, ζειίδεο 24, 25, 28 θαη 29. 12

Μηα πξνζαξκνγή πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ επηβνιή ηνπ θφξνπ ζε κηα δεπηεξεχνπζα ζπλαιιαγή. Αλάιπζε ζπκβνιήο (contribution analysis) 4 Μηα αλάιπζε πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηε κέζνδν επηκεξηζκνχ ηνπ θέξδνπο (profit split method,psm) ζχκθσλα κε ηελ νπνία δηαηξείηαη ην ζχλνιν ησλ θεξδψλ απφ ηηο ειεγρφκελεο ζπλαιιαγέο κεηαμχ ησλ ζπλδεδεκέλσλ επηρεηξήζεσλ κε βάζε ηε ζρεηηθή αμία ησλ ιεηηνπξγηψλ πνπ εθηεινχληαη (ιακβάλνληαο ππφςε ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαη ηνπο θηλδχλνπο πνπ ππνζέηνληαη) απφ θαζεκία απφ ηηο ζπλδεδεκέλεο επηρεηξήζεηο πνπ ζπκκεηέρνπλ ζε απηέο ηηο ζπλαιιαγέο, ζπκπιεξψλνληαο φζν ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξα απφ ηα εμσηεξηθά δεδνκέλα ηεο αγνξάο πνπ δείρλνπλ πψο νη αλεμάξηεηεο επηρεηξήζεηο ζα ρψξηδαλ ηα θέξδε ηνπο ζε παξφκνηεο πεξηζηάζεηο. Αλάιπζε θαηαινίπνπ (residual analysis) Μία αλάιπζε πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηε κέζνδν ηεο δηάζπαζεο ηνπ απφ θνηλνχ θέξδνπο ζε ειεγρφκελεο ζπλαιιαγέο θαη πξαγκαηνπνηείηαη εμεηάδνληαο δχν ζηάδηα. ην πξψην ζηάδην, θάζε ζπκκεηέρσλ έρεη δηαζέζεη ηα θέξδε ηνπ γηα λα ηνπ παξέρεη κία βαζηθή επηζηξνθή αλάινγα κε ηνλ ηχπν ησλ ζπλαιιαγψλ ζηηο νπνίεο έρεη εκπιαθεί. Καλνληθά απηή ε βαζηθή απφδνζε ζα πξέπεη λα πξνζδηνξίδεηαη κε βάζε ηηο απνδφζεηο ηεο αγνξάο πνπ επηηπγράλεηαη γηα παξφκνηνπο ηχπνπο ζπλαιιαγψλ απφ αλεμάξηεηεο επηρεηξήζεηο. Έηζη, ε βαζηθή απφδνζε θαηά θαλφλα, δελ αληηπξνζσπεχεη ηελ απφδνζε πνπ ζα κπνξνχζαλ λα δεκηνπξγεζεί απφ νπνηαδήπνηε κνλαδηθά θαη πνιχηηκα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία πνπ θαηέρνληαη απφ ηνπο ζπκκεηέρνληεο. ην δεχηεξν ζηάδην, θάζε ππνιεηκκαηηθφ θέξδνο (ή δεκία) απφ ηελ δηαίξεζε ηνπ πξψηνπ ζηαδίνπ ζα θαηαλέκεηαη κεηαμχ ησλ κεξψλ κε βάζε ηελ αλάιπζε ησλ γεγνλφησλ θαη ησλ πεξηζηάζεσλ θαη είλαη πηζαλφλ λα ππνδεηθλχνπλ πσο απηφ ην θαηάινηπν ζα είρε δηαηξεζεί αλάκεζα ζε αλεμάξηεηεο επηρεηξήζεηο. Λεηηνπξγηθή αλάιπζε (functional analysis) Ζ αλάιπζε ησλ ιεηηνπξγηψλ πνπ εθηεινχληαη (ιακβάλνληαο ππφςε ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαη ηνπο θηλδχλνπο πνπ έρνπλ ππνζέηνληαη) απφ ζπλδεδεκέλεο επηρεηξήζεηο ζε ειεγρφκελεο ζπλαιιαγέο θαη απφ αλεμάξηεηεο επηρεηξήζεηο ζε ζπγθξίζηκεο κε ειεγρφκελεο ζπλαιιαγέο. 4 OECD Transfer pricing guidelines for multinational enterprices andtax administrators, Glossary, αλαζεσξεκέλε έθδνζε ηνπ 2010, ζειίδεο 25 θαη 29. 13

πγθξηηηθή αλάιπζε (comparability analysis) 5 Μηα ζχγθξηζε κηαο ειεγρφκελεο ζπλαιιαγήο κε κία αλεμάξηεηε ζπλαιιαγή ή ζπλαιιαγέο. Διεγρφκελεο θαη κε ειεγρφκελεο ζπλαιιαγέο είλαη ζπγθξίζηκεο, εάλ θακία απφ ηηο δηαθνξέο κεηαμχ ησλ ζπλαιιαγψλ δελ κπνξεί λα επεξεάζεη νπζηαζηηθά ηνλ παξάγνληα πνπ εμεηάδεηαη απφ ηε κεζνδνινγία ή αλ ηνλ επεξεάδεη λα κπνξεί κε ινγηθέο αθξηβείο ξπζκίζεηο λα θξνληίδεη γηα ηελ εμάιεηςε ησλ πιηθψλ επηπηψζεσλ ηέηνησλ δηαθνξψλ. Γηαθαλνληζκφο θαηαλνκήο θφζηνπο (cost contribution arrangements, CCA ) Δίλαη έλα πιαίζην πνπ ζπκθσλήζεθε κεηαμχ ησλ επηρεηξήζεσλ ψζηε λα κνηξάδνληαη ην θφζηνο θαη ηνπο θηλδχλνπο γηα ηελ αλάπηπμε, ηελ παξαγσγή ή ηελ απφθηεζε πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, ππεξεζίεο ή ηα δηθαηψκαηα θαη λα πξνζδηνξίδνπλ ηε θχζε θαη ηελ έθηαζε ησλ ζπκθεξφλησλ θάζε ζπκκεηέρνληα ζε απηά ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, ηηο ππεξεζίεο ή ηα δηθαηψκαηα. Πξνζαχμεζε ηνπ επηπξφζζεηνπ θφζηνπο (cost plus mark up) Μηα πξνζαχμεζε πνπ κεηξάηαη κε αλαθνξά ζηα πεξηζψξηα θέξδνπο πνπ ππνινγίδνληαη κεηά απφ ηα άκεζα θαη έκκεζα θφζηε πνπ βαξχλνπλ ηνλ πξνκεζεπηή ησλ αγαζψλ ή ππεξεζηψλ ζηε ζπλαιιαγή. Μέζνδνο αλεμάξηεησλ ζπγθξίζηκσλ ηηκψλ (comparable uncontrolled price method, CUP) Πξφθεηηαη γηα κία κέζνδν ελδννκηιηθήο ηηκνιφγεζεο θαηά ηελ νπνία ζπγθξίλεηαη ε ηηκή ηνπ αγαζνχ ή ηεο ππεξεζίαο πνπ κεηαθέξεηαη ζε κία ειεγρφκελε ζπλαιιαγή κε ηελ ηηκή πνπ ρξεψλεηαη γηα έλα αγαζφ ή ππεξεζία πνπ κεηαθέξεηαη ζε κία ζπγθξίζηκε αλεμάξηεηε ζπλαιιαγή ππφ ζπγθξίζηκεο ζπλζήθεο. Μέζνδνο ηηκψλ κεηαπψιεζεο (resale price method, RPM) Μηα κέζνδνο θαζνξηζκνχ ησλ ηηκψλ κεηαβίβαζεο κε βάζε ηελ ηηκή ζηελ νπνία έλα πξντφλ έρεη αγνξαζηεί απφ ηελ ζπλδεδεκέλε επηρείξεζε θαη κεηαπσιείηαη ζε αλεμάξηεηε επηρείξεζε. Ζ ηηκή κεηαπψιεζεο κεηψλεηαη θαηά ην πεξηζψξην ησλ ηηκψλ κεηαπψιεζεο. Απηφ πνπ απνκέλεη κεηά ηελ αθαίξεζε ηνπ πεξηζσξίνπ ηηκψλ κεηαπψιεζεο κπνξεί λα ζεσξεζεί, κεηά ηελ πξνζαξκνγή γηα άιιεο δαπάλεο πνπ ζπλδένληαη κε ηελ αγνξά ηνπ πξντφληνο (π.ρ. ηεισλεηαθνί δαζκνί), σο ηηκή ίζσλ απνζηάζεσλ (ηέιεηνπ αληαγσληζκνχ). 5 OECD Transfer pricing guidelines for multinational enterprices andtax administrators, Glossary, αλαζεσξεκέλε έθδνζε ηνπ 2010, ζειίδεο 24, 25 θαη 28. 14

Μέζνδνο ηνπ επηπξφζζεηνπ θφζηνπο (cost plus method, CMP) 6 Μηα κέζνδνο θαζνξηζκνχ ησλ ηηκψλ κεηαβίβαζεο πνπ ρξεζηκνπνηεί ηα θφζηε ηα νπνία βαξχλνπλ ηνλ πξνκεζεπηή ηνπ θάζε αγαζνχ ή ππεξεζίαο ζε κηα ειεγρφκελε ζπλαιιαγή. Μία θαηάιιειε πξνζαχμεζε θφζηνπο ζην αξρηθφ θφζηνο ψζηε λα πξνζδηνξηζηεί ην θαηάιιειν θέξδνο κε βάζε ηηο ιεηηνπξγίεο πνπ επηηειεί (ιακβάλνληαο ππφςε ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαη ηνπο θίλδπλνη πνπ έρνπλ ππνζέζεη) θαη ηηο ζπλζήθεο ηεο αγνξάο. Απηφ πνπ έρεη θαζνξηζηεί κεηά ηελ πξνζζήθε ηνπ επηπξφζζεηνπ θφζηνπο κπνξεί λα ζεσξεζεί σο κία ηηκή ίζσλ απνζηάζεσλ ζε κία πξφηππε ειεγρφκελε ζπλαιιαγή Μέζνδνο θαζαξνχ θέξδνπο ζπλαιιαγήο (transactional net margin method, TNMM) Μηα κέζνδνο ζπλαιιαγήο θέξδνπο πνπ εμεηάδεη ην θαζαξφ πεξηζψξην θέξδνπο ζε ζρέζε κε κία θαηάιιειε βάζε (π.ρ. θφζηνο, ηηο πσιήζεηο, ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία), πνπ ν θνξνινγνχκελνο πξαγκαηνπνηεί απφ κηα ειεγρφκελε ζπλαιιαγή. Μέζνδνο ηνπ επηκεξηζκνχ ηνπ θέξδνπο (profit split method, PSM) Μία κέζνδνο θέξδνπο γηα ζπλαιιαγέο πνπ πξνζδηνξίδεη ηνλ επηκεξηζκφ ησλ απφ θνηλνχ θεξδψλ απφ κηα ειεγρφκελε ζπλαιιαγή θαη ζηε ζπλέρεηα ρσξίδεη απηά ηα θέξδε κεηαμχ ησλ ζπλδεδεκέλσλ επηρεηξήζεσλ ζχκθσλα κε κία νηθνλνκηθά έγθπξε βάζε πνπ έρεη πξνβιεθζεί γηα λα πξνζεγγίδεη ηελ θαηαλνκή ησλ θεξδψλ θαη αληαλαθιάηαη ζε κηα ζπκθσλία πνπ έγηλε ζε θαζαξά εκπνξηθή βάζε (arm s length). Μέζνδν ηεο άκεζεο επηβάξπλζεο (direct-charge method) Μηα κέζνδνο ρξέσζεο άκεζα γηα ζπγθεθξηκέλεο ππεξεζίεο εληφο ηνπ νκίινπ ζε κηα ζαθψο πξνζδηνξηζκέλε βάζε. Μέζνδνο ηεο έκκεζεο επηβάξπλζεο (indirect-charge method) Μηα κέζνδνο ηεο ρξέσζεο γηα ηηο ππεξεζίεο εληφο ηνπ νκίινπ κε βάζε ηελ θαηαλνκή ηνπ θφζηνπο θαη ησλ κεζφδσλ θαηαλνκήο. Άκεζα θφζηε (direct costs) Γαπάλεο πνπ έγηλαλ εηδηθά γηα ηελ παξαγσγή ελφο πξντφληνο ή κηαο ππεξεζίαο παξνρήο, φπσο ην θφζηνο ησλ πξψησλ πιψλ. 6 OECD Transfer pricing guidelines for multinational enterprices andtax administrators, Glossary, αλαζεσξεκέλε έθδνζε ηνπ 2010, ζειίδεο 26, 27, 28 θαη 30. 15

Έκκεζα θφζηε (indirect costs) 7 Σν θφζηνο ηεο παξαγσγήο ελφο πξντφληνο ή κηαο ππεξεζίαο πνπ, αλ θαη ζπλδένληαη ζηελά κε ηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία κπνξεί λα είλαη θνηλά ζε πνιιά πξντφληα ή ππεξεζίεο (γηα παξάδεηγκα, ηα θφζηε ελφο ηκήκαηνο επηζθεπήο πνπ ν εμνπιηζκφο ησλ ππεξεζηψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ παξαγσγή δηαθνξεηηθψλ πξντφλησλ). Μηθηά θέξδε (gross profits) Σα κηθηά θέξδε απφ κηα επηρεηξεκαηηθή ζπλαιιαγή είλαη ην πνζφ πνπ ππνινγίδεηαη αθαηξψληαο απφ ηα αθαζάξηζηα έζνδα ηεο ζπλαιιαγήο, ηηο αγνξέο πνπ εκπίπηεη ην θφζηνο παξαγσγήο ή ησλ πσιήζεσλ, κε ηε δένπζα πξνζαξκνγή γηα απμήζεηο ή κεηψζεηο ζε απνζέκαηα ή ζε απφζεκα γηα εκπφξην (stock-in-trade), ρσξίο λα ιάβεη ππφςε ηεο άιια έμνδα. πλνιηθφο θαηακεξηζκφο βάζε νηθνλνκηθνχ ηχπνπ ( global formulary apportionment) Μηα πξνζέγγηζε γηα ηελ θαηαλνκή ησλ ζπλνιηθψλ θεξδψλ κηαο νκάδαο πνιπεζληθψλ επηρεηξήζεσλ ζε ελνπνηεκέλε βάζε κεηαμχ ησλ ζπλδεδεκέλσλ επηρεηξήζεσλ ζε δηαθνξεηηθέο ρψξεο, κε βάζε πξνθαζνξηζκέλν ηχπν. πκθσλίεο πξνθαζνξηκέλσλ ηηκψλ (advance pricing arrangement APA ) Πξφθεηηαη γηα κία ξχζκηζε πνπ θαζνξίδεη εθ ησλ πξνηέξσλ ζηηο ειεγρφκελεο ζπλαιιαγέο έλα θαηάιιειν ζχλνιν απφ θξηηήξηα (π.ρ. Μεζφδνπο, ηα ζπγθξηηηθά ζηνηρεία θαη ηηο θαηάιιειεο πξνζαξκνγέο, ηηο βαζηθέο ππνζέζεηο φζνλ αθνξά ηηο κειινληηθέο εμειίμεηο) γηα ην θαζνξηζκφ ησλ ηηκψλ κεηαβίβαζεο γηα ηηο ελ ιφγσ ζπλαιιαγέο γηα έλα ζηαζεξφ ρξνληθφ δηάζηεκα. Μηα εθ ησλ πξνηέξσλ ξχζκηζε ησλ ηηκψλ κπνξεί λα είλαη κνλνκεξήο θαη λα πεξηιακβάλεη κφλν κία θνξνινγηθή αξρή θαη ηνλ θνξνινγνχκελν ή πνιπκεξήο πνπ ζα αθνξά ηε ζπκθσλία δχν ή πεξηζζνηέξσλ θνξνινγηθψλ αξρψλ. Γηαδηθαζία ακνηβαίαο ζπκθσλίαο (mutual agreement procedure) Έλα κέζν κε ην νπνίν νη θνξνινγηθέο αξρέο δηαβνπιεχνληαη γηα ηελ επίιπζε ησλ δηαθνξψλ ζρεηηθά κε ηελ εθαξκνγή ησλ ζπκβάζεσλ δηπιήο θνξνιφγεζεο. Απηή ε δηαδηθαζία, πνπ πεξηγξάθεηαη θαη επηηξέπεηαη απφ ην άξζξν 25 ηνπ πξνηχπνπ θνξνινγηθψλ ζπκβάζεσλ ηνπ ΟΟΑ (OECD Model Tax Convention) θαη κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηελ εμάιεηςε 7 OECD Transfer pricing guidelines for multinational enterprices andtax administrators, Glossary, αλαζεσξεκέλε έθδνζε ηνπ 2010, ζειίδεο 23, 26 θαη 27. 16

ηεο δηπιήο θνξνινγίαο πνπ ζα κπνξνχζαλ λα πξνθχςεη απφ ηελ πξνζαξκνγή ησλ ηηκψλ κεηαβίβαζεο. Γείθηεο θαζαξψλ θεξδψλ (net profit indicator) 8 Ζ αλαινγία ησλ θαζαξψλ θεξδψλ ζε κηα θαηάιιειε βάζε (π.ρ. θφζηνο, ηηο πσιήζεηο, ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία). Ζ ζπλαιιαθηηθή κέζνδνο ηνπ θαζαξνχ πεξηζσξίνπ βαζίδεηαη ζηε ζχγθξηζε ηνπ θαηάιιεινπ δείθηε θαζαξψλ θεξδψλ γηα ηελ ειεγρφκελε ζπλαιιαγή κε ηνλ ίδην θαζαξφ δείθηε θέξδνπο ζε ζπγθξίζηκεο κε ειεγρφκελεο ζπλαιιαγέο. Τπεξεζίεο "On call" ( On call services) Τπεξεζίεο πνπ παξέρνληαη απφ ηε κεηξηθή εηαηξεία ή έλα θέληξν εμππεξέηεζεο ηεο νκάδαο, νη νπνίεο είλαη δηαζέζηκεο αλά πάζα ζηηγκή γηα ηα κέιε ελφο νκίινπ πνιπεζληθψλ επηρεηξήζεσλ. Γπλαηφηεηα θέξδνπο (profit potential) Σα αλακελφκελα κειινληηθά θέξδε. ε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο κπνξεί λα πεξηιακβάλεη απψιεηεο. Ζ έλλνηα ηνπ "δπλεηηθνχ θέξδνο" ρξεζηκνπνηείηαη ζπρλά γηα ηνπο ζθνπνχο ηεο απνηίκεζεο, θαηά ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο πιεξσκψλ γηα ηε κεηαθνξά ησλ άπισλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ή ην θαζνξηζκφ ηεο απνδεκίσζεο ησλ ίζσλ απνζηάζεσλ είηε γηα ηεξκαηηζκφ είηε γηα κία νπζηψδε δηαπξαγκάηεπζε ησλ πθηζηάκελσλ ξπζκίζεσλ εθφζνλ δηαπηζησζεί φηη ε ελ ιφγσ πιεξσκή ζα πξαγκαηνπνηεζεί κεηαμχ αλεμαξηήησλ κεξψλ ζε ζπγθξίζηκεο ζπλζήθεο. Πεξηζψξην ηεο ηηκήο κεηαπψιεζεο (resale price margin) Σν πεξηζψξην πνπ αληηπξνζσπεχεη ην πνζφ απφ ην νπνίν ν κεηαπσιεηήο ζα επηδηψμεη λα θαιχςεη ηελ πψιεζή ηνπ θαη άιια ιεηηνπξγηθά έμνδα, ππφ ην πξίζκα ησλ ιεηηνπξγηψλ πνπ εθηεινχληαη (ιακβάλνληαο ππφςε ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαη ηνπο θίλδπλνπο πνπ έρνπλ ππνζέζεη) ψζηε λα επηηχρεη ην θαηάιιειν θέξδνο. Μεηνρηθή δξαζηεξηφηεηα (shareholder activity) Μηα δξαζηεξηφηεηα πνπ πξαγκαηνπνηείηαη απφ έλα κέινο ηνπ νκίινπ Πνιπεζληθήο Δηαηξίαο (ζπλήζσο ε κεηξηθή εηαηξεία ή κηα πεξηθεξεηαθή εηαηξεία) απνθιεηζηηθά θαη κφλν ιφγσ ηνπ 8 OECD Transfer pricing guidelines for multinational enterprices andtax administrators, Glossar, αλαζεσξεκέλε έθδνζε ηνπ 2010, ζειίδεο 27,28 θαη 29. 17

δηθαηψκαηνο ηδηνθηεζίαο ηεο, ζε έλα ή πεξηζζφηεξα άιια κέιε ηεο νκάδαο, δειαδή ππφ ηελ ηδηφηεηά ηεο σο κεηφρνπ. Σαπηφρξνλνο θνξνινγηθφο έιεγρνο (simultaneous tax examinations) 9 Μία ζπκθσλία κεηαμχ δχν ή πεξηζζνηέξσλ θνξνινγηθψλ αξρψλ πξνθεηκέλνπ λα εμεηάζνπλ ηαπηφρξνλα θαη αλεμάξηεηα, ην θαζέλα ζην έδαθφο ηνπ, ηηο θνξνινγηθέο ππνζέζεηο ηνπ θνξνινγνχκελνπ ή ησλ θνξνινγνχκελσλ πνπ έρνπλ θνηλά ή ζπλαθή ελδηαθέξνληα κε ζθνπφ ηελ αληαιιαγή θάζε ζρεηηθήο πιεξνθνξίαο πνπ ζα κπνξνχζε έηζη λα απνθηεζεί. 1.2 Ιζηνξηθή αλαδξνκή ηεο λνκνζεζία ησλ ελδννκηιηθψλ ζπλαιιαγψλ Οη πξνζαξκνγέο ησλ ελδννκηιηθψλ ηηκνινγήζεσλ απνηεινχζαλ ήδε, απφ ηελ δεθαεηία ηνπ 1930, έλα θνηλφ ραξαθηεξηζηηθφ φισλ ησλ θνξνινγηθψλ ζπζηεκάησλ ησλ αλεπηπγκέλσλ ρσξψλ. Σφζν νη Ζλσκέλεο Πνιηηείεο ηεο Ακεξηθήο, φζν θαη νη ρψξεο ηνπ Οξγαληζκνχ Οηθνλνκηθήο πλεξγαζίαο θαη Αλάπηπμεο, είραλ θάπνηεο θνηλέο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο, απφ ην 1979. Οη Ζλσκέλεο Πνιηηείεο νδήγεζαλ ζηελ αλάπηπμε ιεπηνκεξψλ θαη αλαιπηηθψλ νδεγηψλ γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ελδννκηιηθψλ ζπλαιιαγψλ κέζσ ηεο Λεπθήο Βίβινπ (White Book) ηνπ 1988 θαη πξνηάζεηο θαηά ηελ πεξίνδν 1990-1992, ε νπνίεο νδήγεζαλ ζηνπο ηειηθνχο θαλνληζκνχο ηεο ππεξεζίαο εζφδσλ ηεο Ακεξηθήο (IRS) ην 1994. Σν 1995, ν ΟΟΑ εμέδσζε ην πξψην ζρέδην ησλ πθηζηάκελσλ θαηεπζπληήξησλ γξακκψλ, ην νπνίν επεθηάζεθε ην 1996. Οη δχν δέζκεο θαηεπζπληήξησλ γξακκψλ είλαη ζε γεληθέο γξακκέο παξφκνηεο θαη πεξηέρνπλ νξηζκέλεο αξρέο πνπ αθνινπζνχληαη απφ πνιιέο ρψξεο. Οη θαηεπζπληήξηεο γξακκέο ηνπ ΟΟΑ έρνπλ εγθξηζεί ηππηθά απφ πνιιέο ρψξεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, κε ειάρηζηε ή θακία ηξνπνπνίεζε. Σφζν ην ζχζηεκα ηνπ ΟΟΑ φζν θαη ησλ ΖΠΑ νξίδνπλ πσο νη ζπλδεδεκέλεο επηρεηξήζεηο ελφο νκίινπ κπνξνχλ λα ζέηνπλ νπνηαδήπνηε ηηκή αξθεί απηή λα ζπλάδεη κε ηελ αξρή ησλ ίζσλ απνζηάζεσλ. Κάζε ζχζηεκα πξνβιέπεη ζπγθεθξηκέλεο κεζφδνπο ελδννκηιηθήο ηηκνιφγεζεο σζηφζν επηηξέπνπλ ζηηο ηνπηθέο θνξνινγηθέο αξρέο ή θπβεξλήζεηο λα παξέκβνπλ νχησο ψζηε νη ηηκέο λα βξίζθνληαη ζην δηάκεζν ηνπ εχξνπο ησλ ίζσλ απνζηάζεσλ. Καη ηα δχν ζπζηήκαηα πξνβιέπνπλ πξφηππα γηα ηε ζχγθξηζε ησλ ζπλαιιαγψλ κε ηξίηα κέξε ή άιια κέηξα γηα λα εμεηαζηνχλ νη ηηκέο, κε βάζε ηα θξηηήξηα ηεο ζπγθξηζηκφηεηαο θαη ηεο αμηνπηζηίαο. 9 OECD Transfer pricing guidelines for multinational enterprices andtax administrators, Glossar, αλαζεσξεκέλε έθδνζε ηνπ 2010, ζειίδα 29. 18

1.3 ΟΟΑ Ο Οξγαληζκφο Οηθνλνκηθήο πλεξγαζίαο θαη Αλάπηπμεο (ΟΟΑ), ή Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD), είλαη έλαο δηεζλήο νξγαληζκφο πνπ απνηειείηαη απφ 34 θξάηε-κέιε, νη νπνίεο είλαη νη πην βηνκεραλνπνηεκέλεο ρψξεο ηνπ θφζκνπ, κε ην πιένλ αλεπηπγκέλν εκπφξην. 10 Ηδξχζεθε ην 1948, σο Οξγαληζκφο Δπξσπατθήο Οηθνλνκηθήο πλεξγαζίαο (Organisation for European Economic Cooperation), πξνθεηκέλνπ λα δηαρεηξηζηεί ην ρέδην Μάξζαι, γηα ηελ αλαδηνξγάλσζε θαη επαλαζχλδεζε ηεο Δπξψπεο, κεηά ηνλ Β Παγθφζκην Πφιεκν 11. ήκεξα, έρεη επεθηαζεί θαη ζε θξάηε πέξαλ ηεο Δπξψπεο, κέζα ζηα νπνία πεξηιακβάλνληαη θαη νη Ζλσκέλεο Πνιηηείεο Ακεξηθήο, ησλ νπνίσλ ε λνκνζεζία είλαη ζπλεπήο κε ηηο αξρέο ηνπ ΟΟΑ. Ο νξγαληζκφο δεκηνπξγήζεθε γηα λα ππνζηεξίδεη ηηο αξρέο ηεο αληηπξνζσπεπηηθήο δεκνθξαηίαο, θαη ηεο νηθνλνκίαο ηεο ειεχζεξεο αγνξάο. Βαζηθφο ηνπ ζηφρνο είλαη ε δεκηνπξγία θαηάιιεισλ ζπλζεθψλ αλάκεζα ζηα θξάηε, έηζη ψζηε λα ζπγθξίλνπλ εθαξκνγέο πνιηηηθήο, λα πξνζδηνξίζνπλ ηηο θαιχηεξεο πξαθηηθέο, θαη λα ζπληνλίζνπλ ηηο εζσηεξηθέο θαη δηεζλείο πνιηηηθέο. Δπίζεο, εξεπλψληαη νη θνηλσληθέο αιιαγέο, ή ηα πηζαλά εμειηζζφκελα ζελάξηα ζην εκπφξην, ην πεξηβάιινλ, ηε γεσξγία, ηελ ηερλνινγία, ηε θνξνινγία, θαη δηάθνξα άιια πεδία. Παξάιιεια, ν ΟΟΑ έρεη πξνεηνηκάζεη ην έδαθνο γηα ηηο δηκεξείο θνξνινγηθέο ζπλζήθεο, ζε φιν ηνλ θφζκν. Όζνλ αθνξά ηηο ελδννκηιηθέο ζπλαιιαγέο, έρεη ζέζεη ηα δηθά ηνπ πξφηππα, γηα ηηο ίζεο απνζηάζεηο, θαη ηηο κε ειεγρφκελεο ζπλαιιαγέο, ελψ ηαπηφρξνλα έρεη θαζνξίζεη θαη ην εχξνο ησλ ίζσλ απνζηάζεσλ, κέζσ ηνπ πξνηχπνπ θνξνινγηθψλ ζπκβάζεσλ θεθαιαίνπ θαη εηζνδήκαηνο (OECD Model Tax Convention on Income and Capital), θαη ησλ νδεγηψλ ελδννκηιηθήο ηηκνιφγεζεο, γηα πνιπεζληθέο εηαηξίεο θαη εζληθέο θνξνινγηθέο αξρέο (Transfer pricing guidelines for multinational enterprises and national tax administrations). Όια ηα θξάηε κέιε ζπκθψλεζαλ ζρεηηθά κε απηέο ηηο νδεγίεο, νη νπνίεο ζα ήηαλ ζπλεηφ λα εθαξκφδνληαη, γηα θνξνινγηθνχο ζθνπνχο, απφ ηνπο Πνιπεζληθνχο Οκίινπο θαη ηηο θνξνινγηθέο αξρέο. 10 http://www.oecd.org/about/ 11 http://en.wikipedia.org/wiki/organisation_for_economic_co-operation_and_development 19

2. ΔΝΓΟΟΜΙΛΙΚΔ ΤΝΑΛΛΑΓΔ 2.1 Η ελλνηνινγηθή πξνζέγγηζε ηεο ελδννκηιηθήο ηηκνιφγεζεο Ο φξνο ελδννκηιηθέο ζπλαιιαγέο (transfer pricing) αλαθέξεηαη ζε ζπλαιιαγέο πνπ δηεμάγνληαη αλάκεζα ζε ζπλδεδεκέλεο επηρεηξήζεηο ή ζε ηκήκαηα, ζηα πιαίζηα ηνπ ίδηνπ νκίινπ. Έηζη νπζηαζηηθά αθνξά εζσηεξηθέο ζπλαιιαγέο θαη φρη ζπλαιιαγέο κε ηξία κέξε. Πην ζπγθεθξηκέλα ε δηαδηθαζία ηεο ελδννκηιηθήο ηηκνιφγεζεο πεξηιακβάλεη ην πξνζδηνξηζκφ ησλ ηηκψλ ζηηο νπνίεο αγνξάδνληαη ή πσινχληαη αγαζά (πιηθά θαη άπια), ππεξεζίεο θαη θεθάιαηα, κεηαμχ ησλ ηκεκάησλ ηεο επηρείξεζεο ή κεηαμχ επηρεηξήζεσλ πνπ ζπλδένληαη κε δηαθφξσλ ηχπσλ ζπκβφιαηα. Ζ ελδννκηιηθή ηηκνιφγεζε απνηειεί έλα ρξήζηκν εξγαιείν γηα ηηο πνιπεζληθέο επηρεηξήζεηο πξνθεηκέλνπ λα κεγηζηνπνηήζνπλ ηα ζπλνιηθά ηνπο θέξδε. Ζ δηαδηθαζία απηή ζπλεπψο θαζνξίδεη εθ ησλ πξαγκάησλ ην πνζφ ηνπ εζφδνπ πνπ ιακβάλεη ην θάζε κέξνο. Οη θνξνινγνχκελνη θαη νη θνξνινγηθέο αξρέο εζηηάδνπλ ζηηο ζπλαιιαγέο ησλ ζπλδεδεκέλσλ κεξψλ, πνπ νλνκάδνληαη ειεγρφκελεο ζπλαιιαγέο (controlled transactions) θαη δελ έρνπλ άκεζε επίδξαζε επί ησλ ζπλαιιαγψλ ησλ αλεμάξηεησλ κεξψλ πνπ νλνκάδνληαη κε ειεγρφκελεο ζπλαιιαγέο (uncontrolled transactions). Αμηνζεκείσην είλαη πσο ν φξνο ζπλαιιαγέο πεξηιακβάλεη πσιήζεηο, αδεηνδνηήζεηο, δηθαηψκαηα πλεπκαηηθήο ηδηνθηεζίαο, ππεξεζίεο, ρξεκαηνδνηηθέο κηζζψζεηο (leasing), δηθαηψκαηα ρξήζεο εκπνξηθψλ ζεκάησλ (royalties), πιεξσκέο ηφθσλ, δηνηθεηηθέο δαπάλεο, ακνηβέο, επηηφθηα θαη νηηδήπνηε κπνξεί λα απνηειέζεη αληηθείκελν αγνξάο ή πψιεζεο γηα κα επηρείξεζε. Παξφια απηά, πιένλ δελ είλαη εθηθηή ε ειαρηζηνπνίεζε ηεο δηεζλήο θνξνινγίαο κίαο πνιπεζληθήο επηρείξεζεο κέζσ ελδννκηιηθήο ηηκνιφγεζεο απφ κία δηεζλή επηρεηξεκαηηθή έδξα. Οη θνξνινγηθέο αξρέο απνηεινχλ ηξνρνπέδε απηήο ηεο ηηκνιφγεζεο αθνχ ε κεγηζηνπνίεζε ησλ δηθψλ ηνπο εζφδσλ ζπλεπάγεηαη ηελ παξεκπφδηζε ηεο ειαρηζηνπνίεζεο ηεο θνξνινγίαο ησλ επηρεηξήζεσλ κε απνηέιεζκα λα δεκηνπξγνχληαη δχν αληηθξνπφκελεο δπλάκεηο. χκθσλα κε ηνλ ΟΟΑ (Οξγαληζκφο Οηθνλνκηθήο Αλάπηπμεο θαη πλεξγαζίαο), ε ελδννκηιηθή ηηκνιφγεζε είλαη ζεκαληηθή γηα επηρεηξήζεηο θαη θνξνινγηθέο 20

αξρέο αθνχ πξνζδηνξίδεη ζε κεγάιν βαζκφ ην εηζφδεκα θαη ηηο δαπάλεο θαη θαη' επέθηαζε ηα θνξνινγεηέα θέξδε ησλ ζπλδεδεκέλσλ επηρεηξήζεσλ ζε δηαθνξεηηθά θνξνινγηθά ζπζηήκαηα. Σν πξφβιεκα ησλ ελδννκηιηθψλ ζπλαιιαγψλ εκθαλίδεηαη ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ νη ηηκέο ησλ αληαιιαζζφκελσλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ ή άπισλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ απνθιίλνπλ απφ απηέο πνπ ζα ίζρπαλ ζηελ ειεχζεξε αγνξά, ζηελ πεξίπησζε θαηά ηελ νπνία νη ζπλαιιαγέο πξαγκαηνπνηνχληαη κεηαμχ ησλ αλεμάξηεησλ επηρεηξήζεσλ, κε ζηφρν ηε ζπξξίθλσζε ηεο ζπλνιηθήο θνξνινγηθήο επηβάξπλζεο ηνπ νκίινπ δηεζλψο. 2.2 Σχπνη ζπλαιιαγψλ Σα πεξηζζφηεξα ζπζηήκαηα παξέρνπλ κία πιεζψξα βαζηθψλ θαλφλσλ, γηα ηα κνλαδηθά ραξαθηεξηζηηθά θάζε ηχπνπ ζπλαιιαγψλ. Οη ελ δπλάκεη ζπλαιιαγέο πνπ εμεηάδνληαη είλαη νη αθφινπζεο (2): Πσιήζεηο αγαζψλ. Ίδηα ή παξφκνηα αγαζά πξέπεη λα πθίζηαληαη ζε απηή ηε ζπλαιιαγή. Σα πξντφληα έρνπλ κεηαμχ ηνπο δηαθνξέο, πνπ ζπρλά θαιχπηνληαη απφ δηπιψκαηα επξεζηηερλίαο. Παξνρή ππεξεζηψλ. πλήζσο δελ ππάξρνπλ ίδηεο ππεξεζίεο. Άδεηεο ησλ άπισλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ. Ζ ίδηα ε θχζε ηνπο απνθιείεη ηελ πηζαλή χπαξμε ελφο άιινπ πξντφληνο, πνπ λα είλαη παλνκνηφηππν. Ωζηφζν, κπνξνχλ λα ρνξεγεζνχλ άδεηεο ζε αλεμάξηεηνπο δηθαηνχρνπο, γηα ην ίδην πξντφλ, ζε δηαθνξεηηθέο αγνξέο. Υξήζε ρξεκάησλ. Δίλαη ινγηθφ ζηηο ζπγθεθξηκέλεο ζπλαιιαγέο, λα ππάξρνπλ άκεζα δηαζέζηκα επηηφθηα γηα ζχγθξηζε. Μεξηθά ζπζηήκαηα παξέρνπλ επηηφθηα θνξνινγηθψλ παξαδείζσλ, κε βάζε ηνπο δεκνζηεπκέλνπο δείθηεο. Υξήζε ελζψκαησλ αγαζψλ. ε απηέο ηηο ζπλαιιαγέο είλαη εμίζνπ πηζαλφ ην λα ππάξρνπλ ζπγθξηηηθά ζηνηρεία, κε ην λα κελ ππάξρνπλ. Δπίζεο είλαη πηζαλφ απηά ηα ζηνηρεία λα κελ είλαη αμηφπηζηα. 21

2.3 Σχπνη ελδννκηιηθψλ ηηκψλ ε γεληθέο γξακκέο, δηαθξίλνπκε ηξεηο ηχπνπο ελδννκηιηθψλ ηηκψλ, κε βάζε ηελ αγνξά (market-based transfer prices), ην θφζηνο (cost-based tranfer prices) θαη ηηο δηαπξαγκαηεχζεηο (negotiated transfer prices). Ζ επηινγή ηνπ ηχπνπ ηεο ηηκήο εμαξηάηαη απφ ηνπο ζηφρνπο ηεο επηρείξεζεο, θαη ηηο ζπλζήθεο θάησ απφ ηηο νπνίεο δξαζηεξηνπνηείηαη. Σα εκπεηξηθά δεδνκέλα δείρλνπλ πσο ην 50% ησλ επηρεηξήζεσλ ρξεζηκνπνηεί ηηκέο κεηάβαζεο πνπ ζηεξίδνληαη ζην θφζηνο, ην 30% ρξεζηκνπνηεί ηηκέο αγνξάο, θαη κφιηο ην 20% εθαξκφδεη ηηκέο δηαπξαγκάηεπζεο 12. ηελ ζπλέρεηα εξκελεχνπκε αλαιπηηθφηεξα ηνπο παξαπάλσ φξνπο. Σηκέο κεηάβαζεο κε βάζε ην θφζηνο: Απηέο νη ηηκέο θαζνξίδνληαη απφ ηα θφζηε ηνπ ηκήκαηνο παξαγσγήο. Οη ηηκέο απηέο κπνξεί λα θαζνξίδνληαη απφ κεηαβιεηά θφζηε, ην επηπιένλ κεηαβιεηφ θφζηνο αλαηίκεζεο, ην ζπλνιηθφ θφζηνο, θαη ην επηπιένλ ζπλνιηθφ θφζηνο αλαηίκεζεο. Ζ πηζαλή αλαηίκεζε κπνξεί λα πξνζδηνξηζηεί κε πνιινχο δηαθνξεηηθνχο ηξφπνπο. ε απηή ηε πεξίπησζε είλαη εθηθηή ε επζπγξάκκηζε ησλ δηαρεηξηζηηθψλ θηλήηξσλ κε ηνπο εηαηξηθνχο ζηφρνπο. Ωζηφζν, γηα λα επηηεπρζεί ε επζπγξάκκηζε, είλαη αλαγθαίν θαη γηα ηα δχν ηκήκαηα λα ιάβνπλ ππφςε θαη λα εμεηάζνπλ δηάθνξνπο παξάγνληεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ εμσηεξηθψλ επθαηξηψλ ζηελ αγνξά θαη ησλ πηζαλψλ πεξηνξηζκψλ ζηε παξαγσγή ηνπ πεξηνπζηαθνχ ζηνηρείνπ. Οη ηηκέο κεηάβαζεο κε βάζε ηελ αγνξά: Οη ζπγθεθξηκέλεο ηηκέο πξνζδηνξίδνληαη απφ ηηο ηηκέο πνπ ππάξρνπλ ήδε ζηελ αγνξά, παξφια απηά ζα πξέπεη λα ηθαλνπνηνχληαη νξηζκέλεο ππνζέζεηο. Με άιια ιφγηα είλαη επηζπκεηφ λα έρνπκε έλα ππνθαηάζηαην ή ελδηάκεζν αγαζφ (πνπ ζηε πιεηνλφηεηα ησλ πεξηπηψζεσλ είλαη πξαθηηθά αλέθηθην) θαη νη ζπλαιιαγέο ηεο επηρείξεζεο λα κελ αληαλαθινχλ ηελ ηηκή ηεο αγνξάο ε νπνία λα κελ είλαη δηαζηξεβισηηθή. Οη πεξηζζφηεξεο φκσο αγνξέο δελ είλαη αληαγσληζηηθέο, θαη αληί κίαο ηηκή έρνπκε έλα εχξνο ηηκψλ (arm s length range) κέζα ζην νπνίν δηαπξαγκαηεχνληαη ηα αληηζπκβαιιφκελα κέξε. Οη ηηκέο κεηάβαζεο κέζσ δηαπξαγκαηεχζεσλ: πξνθχπηνπλ σο απνηέιεζκα ζπδεηήζεσλ ησλ δηεπζπληηθψλ ζηειερψλ, γηα ηελ ηηκή πψιεζεο θαη αγνξάο ηνπ πεξηνπζηαθνχ ζηνηρείνπ. ε έλαλ ηέηνην πξνζδηνξηζκφ ηεο ηηκήο, ηα δπν δηεπζπληηθά ζηειέρε ησλ ηκεκάησλ πνπ εκπιέθνληαη ζηελ αγνξνπσιεζία ζπλαληηνχληαη εληφο ηεο επηρείξεζεο 12 Transfer pricing for multinational enterprises: an integrated approach, Erik Wintzer, 2003, ζειίδεο 6-10. 22

θαη ζπδεηνχλ ηνπο φξνπο θαη ηηο ζπλζήθεο ηεο κεηάβαζεο ηνπ πεξηνπζηαθνχ ζηνηρείνπ. Πνηέ δελ είλαη ζίγνπξν αλ ζα ζπκθσλήζνπλ ζε κία ηηκή ηα δχν ηκήκαηα, φκσο είλαη βέβαην πσο ην ηκήκα ηνπ πξνεγνχκελνπ επηπέδνπ ζα ζπκθσλήζεη κφλν αλ, έζησ θαη νξηαθά, απμάλνληαη ηα θέξδε ηνπ απφ απηή ηε πψιεζε. Αληίζηνηρα, ην ηκήκα ηνπ επφκελνπ επηπέδνπ ζα ζπκθσλήζεη αλ ε ηηκή δηακνξθσζεί ζε ηέηνην επίπεδν ψζηε λα επσθειείηαη απφ απηή ηελ αγνξά. Γηα νπνηαδήπνηε πξφηαζε κεηαθνξάο, ε ηηκή κεηαβίβαζεο έρεη θαη έλα θαηψηεξν φξην (πνπ θαζνξίδεηαη απφ ηελ θαηάζηαζε ηνπ ηκήκαηνο πσιήζεσλ) θαη έλα αλψηαην φξην (πνπ θαζνξίδεηαη απφ ηελ θαηάζηαζε ηνπ ηκήκαηνο αγνξάο). Ζ πξαγκαηηθή ηηκή ηεο κεηαθνξάο πνπ ζπκθσλήζεθε απφ ηνπο δχν δηεπζπληέο ηκεκάησλ, κπνξεί λα πέζεη νπνπδήπνηε κεηαμχ ησλ δχν απηψλ νξίσλ. Απηά ηα φξηα θαζνξίδνπλ ην εχξνο ησλ απνδεθηψλ ηηκψλ κεηαβίβαζεο. Δληφο απηνχ ηνπ εχξνπο ησλ ηηκψλ κεηαβίβαζεο ηα θέξδε ησλ δχν ηκεκάησλ, πνπ ζπκκεηέρνπλ ζε απηή ηε κεηαβίβαζε, ζα απμεζεί. 2.4 Πξνζεγγίζεηο ηεο ελδννκηιηθήο ηηκνιφγεζεο θαη νη ζρέζεηο ησλ κεξψλ ηηο ελδννκηιηθέο ζπλαιιαγέο ππάξρνπλ δχν δηαθξηηέο πξνζεγγίζεηο (1). Μία εμ απηψλ επηθεληξψλεηαη ζηε δηαίξεζε ησλ ζπλνιηθψλ εζφδσλ απφ ηε ζπλαιιαγή ησλ ζρεηηθψλ κεξψλ, ελψ ε άιιε εζηηάδεη ζηελ ζχγθξηζε ησλ ειεγρφκελσλ κε ηηο κε ειεγρφκελεο ζπλαιιαγέο. Ζ ηειεπηαία πξνζέγγηζε είλαη θαη πην δεκνθηιήο ζηε λνκνζεζία. Σαπηφρξνλα, ηα ζπλδηαιεγφκελα κέξε κπνξεί λα ζρεηίδνληαη κε ηξείο δηαθνξεηηθνχο ηξφπνπο. Έλαο απ' απηνχο είλαη θαη ηα δχν κέξε ηεο ζπλαιιαγήο λα είλαη ειεγρφκελα, δειαδή λα έρνπκε ζπλαιιαγέο κεηαμχ δχν ζπγαηξηθψλ ζε δηαθνξεηηθέο ρψξεο. Δπίζεο έλαο άιινο ηξφπνο είλαη ην έλα κέξνο λα είλαη ειεγρφκελν ελψ ην άιιν αλεμάξηεην, φπσο ζπλαιιαγέο κεηαμχ κίαο κεηξηθήο θαη κίαο ζπγαηξηθήο πνπ ζηεγάδνληαη ζε άιιεο ρψξεο. Δπίζεο είλαη πηζαλφ θαη ηα δχν κέξε ηεο ζπλαιιαγήο λα είλαη αλεμάξηεηα, ιφγνπ ράξε ζπλαιιαγέο κεηαμχ δχν κεηξηθψλ εηαηξεηψλ κε ηειείσο αλεμάξηεηεο θνξνινγηθέο δξαζηεξηφηεηεο. Δθφζνλ ε ηηκή κεηαθνξάο (transfer pricing ) είλαη ε ηηκή πνπ ρξεψλεη ην ηκήκα πνπ «πνπιάεη» ζην ηκήκα πνπ «αγνξάδεη» θαη ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία κεηαθηλνχληαη απφ ηα πςειφηεξα επίπεδα (upstream) ζηα ρακειφηεξα επίπεδα (downstream), ην ηκήκα πνπ «πνπιάεη» νλνκάδεηαη ηκήκα πξνεγνχκελνπ επηπέδνπ (upstream division), ελψ απηφ πνπ «αγνξάδεη» ηκήκα επφκελνπ επηπέδνπ (downstream division). 23

Πξνθεηκέλνπ λα απνθνκίζνπκε ηα απαξαίηεηα ζπγθξηηηθά ζηνηρεία, δηαθξίλνπκε ηηο ζρεζεηο ησλ αληηζπκβαιιφκελσλ κεξψλ σο αθνινχζσο (3 ζζ. 1.4-1.5): Σα κέξε είλαη ειεγρφκελα, ιφγνπ ράξηλ φηαλ θαη ηα δχν κέξε αλήθνπλ ζηνλ ίδην φκηιν θαη ε ζπλαιιαγή πξαγκαηνπνηείηαη αλάκεζα ζε κία κεηξηθή κε κία ζπγαηξηθή ζην εμσηεξηθφ. Σν έλα κέξνο είλαη ειεγρφκελν θαη ην άιιν κε ειεγρφκελν, φπσο ζα ζπλέβαηλε ζε κία αγνξνπσιεζία αλάκεζα ζε κία ζπγαηξηθή ελφο νκίινπ θαη κηαο αλεμάξηεηεο επηρείξεζεο. Καη ηα δχν κέξε λα είλαη αλεμάξηεηα, δειαδή δελ αλήθνπλ ζηνλ ίδην φκηιν. 2.5 ηξαηεγηθέο ελδννκηιηθψλ ζπλαιιαγψλ Τπάξρνπλ πνιιέο ζηξαηεγηθέο transfer pricing, πνπ είλαη ζηε δηάζεζε ησλ επηρεηξήζεσλ. Οη κέζνδνη ζπλήζσο δηαθξίλνληαη ζε παξαδνζηαθέο, κε παξαδνζηαθέο θαη ζε έλα κείγκα απηψλ ησλ δχν, έηζη ψζηε λα δεκηνπξγεζεί εθ λένπ κία λέα ζηξαηεγηθή. Ζ επηινγή ηεο κεζφδνπ εμαξηάηαη απφ πιήζνο εμσγελψλ θαη ελδνγελψλ παξακέηξσλ. Ωζηφζν, ζα ήηαλ ρξήζηκν ζε απηφ ην ζεκείν λα εμεηάζνπκε ηηο δχν αθξαίεο πξνζεγγίζεηο transfer pricing, πξνθεηκέλνπ λα δεκηνπξγήζνπκε ην πιαίζην γηα ηηο άιιεο ζηξαηεγηθέο. (3 ζζ. 1.9-1.11) Πξνζέγγηζε ζηξνπζνθακειηζκνχ ( head in sand ) χκθσλα κε αχηε ηελ πξνζέγγηζε ηεο ελδννκηιηθήο ηηκνιφγεζεο, θαλέλαο δελ θάλεη θάηη. Καζψο νη θνξνινγνχκελνη δειψλνπλ πσο δελ θαηαιαβαίλνπλ ηνπο θαλφλεο θνξνιφγεζεο θαη νη θνξνινγηθέο αξρέο δελ αληηδξνχλ θαζφινπ. Έηζη, νη θνξνινγνχκελνη δελ πξνζπαζνχλ λα αιιάμνπλ ην θαηεζηεκέλν, θαη θαη επέθηαζε δελ παξέρνπλ ζηηο θνξνινγηθέο αξρέο θαλέλα ηεθκήξην γηα ηελ εηαηξία ηνπο. Πξνζέγγηζε ηεο δηεμνδηθήο αλάιπζεο ( comprehensive analysis ) Κάπνηεο εηαηξίεο δεκηνπξγνχλ θαη αλαπηχζζνπλ νκάδεο επαλδξσκέλεο κε άηνκα ηθαλά λα ιακβάλνπλ απνθάζεηο θαη άιιν αλζξψπηλν δπλακηθφ πνπ επηιέγεηαη θαηάιιεια γηα λα πεηχρεη κία αμηνζεκείσηε θνξνειάθξπλζε ή θαη θνξναπνθπγή εθφζνλ είλαη εθηθηφ απφ ηελ 24

λνκνζεζία. Πεξηζζφηεξεο απφ ηξηάληα θαηεγνξίεο επαγγεικάησλ είλαη δπλαηφλ λα απαζρνινχληαη ζε απηέο ηηο νκάδεο. Δλδεηθηηθά αλαθέξνληαη νξηζκέλεο. 13 Λνγηζηέο. Οη ινγηζηέο πνπ ζπλήζσο παξαηεξνχληαη είλαη ινγηζηέο πιεξσηέσλ ινγαξηαζκψλ (γηα λα επαλεμεηάζνπλ ην ρξένο θαη λα ζπιιέγνπλ ζηξαηεγηθέο, δηαδηθαζία πνπ ρξεηάδεηαη ζχγθξηζε ζπλαιιαγψλ), ειεγθηέο (επηρεηξήζεηο πνπ παξέρνπλ ηα ζηειέρε ηεο βάζεο δεδνκέλσλ γηα λα αλαπηχμνπλ θαη λα πξνζηαηεχζνπλ ην transfer pricing), ινγηζηέο θφζηνπο (γηα λα αλαπηχμνπλ ην πξνπχξγην ηεο βάζεο δεδνκέλσλ πνπ απαηηείηαη γηα λα εθαξκνζηεί ε κέζνδνο ηεο ηηκήο κεηαπψιεζεο ή ε κέζνδνο ηνπ επηπξφζζεηνπ θφζηνπο), ρξεκαηννηθνλνκηθνί ινγηζηέο (νη νπνίνη ρξεζηκνπνηνχλ ρξεκαηννηθνλνκηθά ινγηζηηθά πξφηππα θαη θαλφλεο απφ Financial Account Standards θαη Securities and Exchange Commission γηα λα εηνηκάζνπλ ηε βάζε δεδνκέλσλ πνπ απαηηείηαη γηα ζπγθξηηηθνχο ζθνπνχο), ινγηζηέο θφξσλ (γηα λα πξνεηνηκάζνπλ ηα ηεθκήξηα γηα ηηο επηζηξνθέο θφξσλ) Γηθεγφξνη. ε απηέο ηηο νκάδεο ζπκκεηέρνπλ θπξίσο δηθεγφξνη ζπκβνιαίσλ (πνπ αλαιακβάλνπλ ηελ αλάιπζε ησλ φξσλ πνπ απνηππψλνληαη ζηα ζπκβφιαηα γηα ηελ επίηεπμε transfer pricing ), δηθεγφξνη ηεισλείνπ (αθνχ ην θφζηνο ησλ δαζκψλ θαη ησλ θφξσλ ζα πξέπεη λα δηαρεηξίδνληαη καδί γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηεο ελδννκηιηθήο ηηκνιφγεζεο), δηθεγφξνη πλεπκαηηθψλ δηθαησκάησλ (νη νπνίνη θξνληίδνπλ γηα ηηο αδεηνδνηήζεηο θαη απνθαζίδνπλ ην αληηθείκελν ηεο άπιεο πεξηνπζίαο), δηθεγφξνη αγσγψλ (πνπ αλαιακβάλνπλ ηελ αλαθάιπςε ησλ δηαδηθαζηψλ αιιά θαη δηαζέηνπλ ηελ αλαγθαία ερεκχζεηα γηα ηελ επηηπρή έθβαζε κηαο δίθεο πνπ πξαγκαηεχεηαη ζέκαηα transfer pricing), δηθεγφξνη θφξσλ (πνπ απνηεινχλ ην ζπλδεηηθφ θξίθν κεηαμχ ινγηζηψλ θαη ησλ ινηπψλ δηθεγφξσλ), δηθεγφξνη εκπνξίνπ (ζπλππνινγίδνπλ ηε θνξνινγία κε ηνπο αληηζηαζκηζηηθνχο δαζκνχο θαη ην dumping, έλα είδνο επηζεηηθήο ηηκνιφγεζεο πνπ ζπλαληάηαη θπξίσο ζηα πιαίζηα ηνπ δηεζλνχο εκπνξίνπ θαη ε εκθάληζε απηνχ έρεη ηαπηηζηεί κε ηελ εμαγσγή πξντφληνο ζηελ δηεζλή αγνξά ζε ηηκή κηθξφηεξε απφ ηελ εγρψξηα ηηκή ή ζε ηηκή θάησ ηνπ θφζηνπο παξαγσγήο) 13 Transfer pricing, the handbook, Robert Feinschreiber,1998, ζειίδα 1.10 θαη 1.11. 25

Πξνγξακκαηηζηέο ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ, γηα λα δηαηεξνχλ ηα αξρεία θαη λα πξνεηνηκάδνπλ αλαιχζεηο πάλσ ζηα δεδνκέλα. Δηδηθνχο ηεισλείσλ, θαζψο ηα ηεισλεηαθά έγγξαθα είλαη ζεκαληηθά ηεθκήξηα γηα θνξνινγηθνχο ζθνπνχο. Οηθνλνκνιφγνπο. Σξείο θαηεγνξίεο νηθνλνκνιφγσλ είλαη αλαγθαίεο γηα ηε ζχληαμε νκάδσλ ελδννκηιηθήο ηηκνιφγεζεο θαη απηέο είλαη νηθνλνκνιφγνη γεσγξαθίαο, πνπ πξνεηνηκάδνπλ αλαιχζεηο αλάκεζα ζηηο ρψξεο, κηθξννηθνλνκνιφγνη πνπ απνηεινχλ ηε θαξδία ησλ αλαιχζεσλ ησλ ελδννκηιηθψλ ζπλαιιαγψλ πξνεηνηκάδνληαο ηελ βησζηκφηεηα ησλ ζπγθξίζηκσλ ζπλαιιαγψλ, ελψ ππάξρεη θαη δήηεζε γηα καθξννηθνλνκνιφγνπο πνπ επηιέγνπλ ηε βάζε δεδνκέλσλ πξνθεηκέλνπ λα αληηκεησπίζνπλ ηνπο νηθνλνκηθνχο θχθινπο ηεο επηρείξεζεο, αθνχ επεξεάδνπλ ηελ ελδννκηιηθή ηηκνιφγεζε. Δηδηθνί παξνρψλ ζε εξγαδφκελνπο, θαζψο ηα πιενλεθηήκαηα πνπ παξέρνληαη ζηνπο εξγαδφκελνπο κπνξεί λα επεξεάζνπλ ηε θνζηνιφγεζε γηα ην πξνζδηνξηζκφ ηνπ αθαζάξηζηνπ θέξδνπο Μεραληθνχο. Απαηηνχληαη θπξίσο κεραληθνί παξαγσγήο, γηα ην πξνζδηνξηζκφ ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο εηαηξίαο, κεραληθνί δηαδηθαζίαο. έηζη ψζηε λα πξνζδηνξίζνπλ ηε ιεηηνπξγηθή αλάιπζε, θαη ηέινο νηθνλνκνιφγνη-κεραληθνί, πξνθεηκέλνπ λα απνηεινχλ ην ζπλδεηηθφ θξίθν κεηαμχ ησλ κεραληθψλ παξαγσγήο θαη ησλ νηθνλνκνιφγσλ, Υξεκαηννηθνλνκηθνί αλαιπηέο, γηα λα επαλεμεηάζνπλ ηε ρξεκαηννηθνλνκηθή πιεξνθφξεζε πνπ πξνθχπηεη απφ ηνπο αληαγσληζηέο ηεο εηαηξίαο θαη λα θαζνξίζνπλ ηνπο ζπγθξηηηθνχο δείθηεο. Δηδηθνχο βηνκεραλίαο, νη νπνίνη έρνπλ πιήξε πιεξνθφξεζε γηα ηνλ θιάδν πνπ δξαζηεξηνπνηείηαη ε επηρείξεζε θαη αλαπηχζζνπλ αλάιπζε κε ηα κεξίδηα αγνξάο. Μαξθεηίζηεο, πνπ αμηνινγνχλ ηελ δηαθήκηζε, ηελ πξνψζεζε θαη ηηο ιεηηνπξγίεο ησλ πσιήζεσλ ηεο εηαηξίαο. ηαηηζηηθνιφγνπο, πνπ αλαιακβάλνπλ ηε κειέηε γηα ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ ζρεηηθνχ εχξνπο ησλ ζπλαιιαγψλ γηα ζπγθξηηηθή ζηαηηθή. 26

Αλαιπηέο επηρεηξήζεσλ, γηα λα εμεγήζνπλ ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο Αλαιπηέο θηλδχλνπ, γηα λα πξνεηνηκάζνπλ ηελ ππνρξεσηηθή αλάιπζε ξίζθνπ θαη ηα φξηά ηνπ Δηδηθνί θφξσλ. Οη εηδηθνί θφξσλ πνπ ρξεηάδνληαη είλαη απηνί ησλ δηεζλψλ θφξσλ (πνπ εθπνλνχλ ηηο αιιειεπηδξάζεηο κε ηηο ρξεψζεηο ησλ μέλσλ θφξσλ, ηελ θαηαλνκή θαη ηελ δηαλνκή ησλ δηαδηθαζηψλ, ηηο πσιήζεηο ζην εμσηεξηθφ, ηηο δηαδηθαζίεο ζην εμσηεξηθφ θαη ηελ αλαθνξά ηνπ εηζνδήκαηνο ζηε δηθαηνδνζία ηνπ εμσηεξηθνχ) αιιά θαη θφξσλ εζσηεξηθνχ αθνχ θάζε θξάηνο δηαζέηεη ηνπο δηθνχο ηνπ λφκνπο ελδννκηιηθήο ηηκνιφγεζεο. Σακίαο, ν νπνίνο ζα πξνεηνηκάδεη ην δηεζλέο λφκηζκα θαη ζα εθαξκφδεη ηελ νηθνλνκηθή αληαζθάιηζε. Πξνζσπηθφ, πνπ ζα ηνπνζεηεί ηα άηνκα ζηηο θαηάιιειεο ζέζεηο γηα λα επηηπγράλεηαη ε ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο κε βέιηηζην ηξφπν. 2.6 Η αξρή ησλ ίζσλ απνζηάζεσλ (arm s length principle) Απηφ ην θεθάιαην παξέρεη ην βαζηθφ ππφβαζξν γηα ηελ αξρή ησλ ίζσλ απνζηάζεσλ, πνπ νπζηαζηηθά απνηειεί ηα δηεζλή πξφηππα ελδννκηιηθήο ηηκνιφγεζεο. Ζ αξρή ησλ ίζσλ απνζηάζεσλ απνηειεί ην ζεκέιην ιίζν ησλ θαηεπζπληήξησλ νδεγηψλ ηνπ ΟΟΑ. Σα δηεζλή πξφηππα ζα πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνχληαη γηα λα θαζνξίζνπλ ηηο ηηκέο ησλ ελδννκηιηθψλ ζπλαιιαγψλ, δειαδή γηα θνξνινγηθνχο ζθνπνχο. Σέζεθε ζε ηζρχ κε ην άξζξν 9 ηνπ Πξνηχπνπ θνξνινγηθψλ ζπκβάζεσλ ηνπ ΟΟΑ (OECD Model Tax Convention) θαη αλαθέξεη ελ ζπληνκία ηα εμήο: «Όηαλ νη ζπλζήθεο πνπ ππάξρνπλ ή επηβάιινληαη κεηαμχ δχν επηρεηξήζεσλ ζηηο εκπνξηθέο θαη νηθνλνκηθέο ηνπο ζρέζεηο, δηαθέξνπλ απφ εθείλεο πνπ ζα επηθξαηνχζαλ κεηαμχ αλεμάξηεησλ επηρεηξήζεσλ, ηφηε νπνηαδήπνηε θέξδε πνπ ζα πξνέθππηαλ ζηελ κία επηρείξεζε, αιιά εμαηηίαο ησλ ζπλζεθψλ δελ πξαγκαηνπνηήζεθαλ, κπνξνχλ λα ζπκπεξηιεθζνχλ ζηα θέξδε ηεο ελ ιφγσ επηρείξεζεο θαη λα θνξνινγνχληαη αλάινγα». Με άιια ιφγηα, νη φξνη ζπλαιιαγήο δχν ζπλδεδεκέλσλ επηρεηξήζεσλ ζα πξέπεη λα είλαη ίδηνη κε απηνχο κε απηνχο πνπ ζα είραλ ζπκθσλήζεη δχν αλεμάξηεηεο επηρεηξήζεηο 27

γηα ηε πξαγκαηνπνίεζεο κηαο παξφκνηαο ζπλαιιαγήο, ππφ παξφκνηεο ζπλζήθεο ζε θαζεζηψο ειεχζεξεο αγνξάο πξνθεηκέλνπ λα κελ ππάξρεη παξέκβαζε. Γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ ηηκψλ ησλ ελδννκηιηθψλ ζπλαιιαγψλ, ε εθαξκνγή ηεο αξρήο ησλ ίζσλ απνζηάζεσλ είλαη επηηαθηηθή αλάγθε, κε δπλαηφηεηα ζχγθξηζεο ησλ εθάζηνηε ζπλαιιαγψλ. Απηφ ζεκαίλεη πσο ηα νηθνλνκηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ ζπλαιιαγψλ δε ζα πξέπεη λα εκθαλίδνπλ δηαθνξέο πνπ λα επεξεάδνπλ ηα απνηειέζκαηα, ή αλ ηα επεξεάδνπλ λα κπνξνχλ λα αληηζηαζκηζηνχλ κε θαηάιιειεο πξνζαξκνγέο. ηα πξναλαθεξζέληα νηθνλνκηθά ραξαθηεξηζηηθά πεξηιακβάλνληαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ πιηθψλ θαη άπισλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ θαη ππεξεζηψλ, νη ιεηηνπξγίεο πνπ επηηειεί θαζέλα απφ ηα αληηζπκβαιιφκελα κέξε, νη ζπκβαηηθνί φξνη ησλ ζπλαιιαγψλ, νη νηθνλνκηθέο ζπλζήθεο ηεο αγνξάο ζηελ νπνία πξαγκαηνπνηνχληαη νη ζπλαιιαγέο θαη ε επηρεηξεκαηηθή ζηξαηεγηθή πνπ αθνινπζεί ε εθάζηνηε επηρείξεζε (1). Παξάιιεια ν ΟΟΑ (OECD) θαη ε θνξνινγηθή αξρή ησλ ΖΠΑ (IRS), ζπκθσλνχλ πσο ε ηηκή κηαο ελδννκηιηθήο ζπλαιιαγήο είλαη απνδεθηή εθφζνλ αληηζηνηρεί ζηελ ηηκή πνπ ζα είραλ ζπκθσλήζεη αλεμάξηεηεο κεηαμχ ηνπο επηρεηξήζεηο (εμσηεξηθή ζχγθξηζε) ή ζηελ ηηκή πνπ ζα είραλ ζπκθσλήζεη κία εηαηξία ηνπ νκίινπ κε κία άιιε αλεμάξηεηε εηαηξία. Έηζη πξνθχπηεη ε αλάγθε γηα έλα εχξνο απφ ζηνηρεία, πνπ είλαη απνδεθηά γηα λα δηαπηζησζεί εάλ πιεξνχληαη νη πξνυπνζέζεηο κηαο ειεγρφκελεο ζπλαιιαγήο, νχησο ψζηε λα ππαθνχλ ζηελ αξρή ησλ ίζσλ απνζηάζεσλ (4). Δπίζεο, αλ πξνέξρνληαη είηε απφ ηελ εθαξκνγή ηεο ίδηαο κεζφδνπ θαζνξηζκνχ ησλ ηηκψλ κεηαβίβαζεο ζε πνιιαπιά ζπγθξίζηκα ζηνηρεία, ή αλ εθαξκφδνπλ δηαθνξεηηθέο κεζφδνπο ελδννκηιηθήο ηηκνιφγεζεο, ηφηε ην εχξνο απηφ ζηε βηβιηνγξαθία αλαθέξεηαη σο εχξνο ησλ ίζσλ απνζηάζεσλ (arm's length range). Σν εχξνο απηφ, πξνθχπηεη απφ δχν ή πεξηζζφηεξεο αλεμάξηεηεο ζπλαιιαγέο παξφκνηνπ επηπέδνπ ζπγθξηζηκφηεηαο θαη αμηνπηζηίαο, θαη κπνξεί λα θαηαζθεπαζηεί κε δχν ηξφπνπο. (4 ζ. 8.5) Πιήξνπο εχξνπο ε απηή ηε πεξίπησζε, ην εχξνο απαξηίδεηαη απφ φια ηα απνηειέζκαηα. Σν πιήξεο εχξνο, πνπ ζπρλά αλαθέξεηαη θαη σο ην πην πξνηηκεηέν εχξνο, απνηειείηαη απφ φια ηα απνηειέζκαηα, φισλ ησλ αλεμάξηεησλ ζπγθξηηηθψλ ζηνηρείσλ (comparables, πξφθεηηαη γηα κία ηερληθή απνηίκεζεο ηεο αμίαο θαηά ηελ νπνία έλα πεξηνπζηαθφ ζηνηρείν πνπ έρεη πνπιεζεί πξφζθαηα θαη ρξεζηκνπνηείηαη γηα ην θαζνξηζκφ ηεο αμίαο ελφο παξφκνηνπ πεξηνπζηαθνχ ζηνηρείνπ) ή ησλ ζηνηρείσλ πνπ πξνθχπηνπλ κέζσ πξνζαξκνγήο, παξφκνηα 28

ζε ζπγθξηζηκφηεηα θαη αμηνπηζηία. Πξηλ ζπκπεξηιεθζνχλ ηα ζπγθξηηηθά ζηνηρεία πξέπεη λα πθίζηαληαη νξηζκέλεο ζπλζήθεο. Απηέο νη ζπλζήθεο απαηηνχλ, πξψηνλ, φιεο νη νπζηαζηηθέο δηαθνξέο λα έρνπλ δηθαηνινγεκέλε θαη επαιεζεχζηκε επίπησζε ζηηο ηηκέο ή ηα θέξδε, δεχηεξνλ, νη πξνζαξκνγέο, γηα ηηο δηαθνξέο πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί, λα εμαιείςνπλ ηηο επηπηψζεηο, θαη ηξίηνλ, ε πιεξνθφξεζε λα είλαη πιήξεο. Έηζη ηα ζπγθξηηηθά ζηνηρεία, πνπ πεξηιακβάλνληαη ζην εχξνο ησλ ίζσλ απνζηάζεσλ, θαηά πξνζέγγηζε βξίζθνληαη ζε ίζε ζπγθξηζηκφηεηα. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, ηα ζπγθξηηηθά ζηνηρεία, πνπ έρνπλ αμηνζεκείσηα ρακειά επίπεδα ζπγθξηζηκφηεηαο θαη αμηνπηζηίαο, δε ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα ην θαζνξηζκφ ηνπ εχξνπο ίζσλ απνζηάζεσλ. Δχξνο ίζσλ απνζηάζεσλ πεξηνξηζκέλν ζε ελδνηεηαξηεκνξηαθφ εχξνο Απηφ ην εχξνο είλαη ιηγφηεξν αθξηβέο ζε αληίζεζε κε ην πξψην εχξνο. Αλ δελ κπνξεί λα απνδεηρζεί, φηη φιεο νη νπζηαζηηθέο δηαθνξέο είλαη πηζαλφλ λα πξνζδηνξηζηνχλ κε θαηάιιεια επηιεγκέλα ζπγθξηηηθά ζηνηρεία θαη αμηφπηζηεο πξνζαξκνγέο, πνπ γίλνληαη γηα απηέο ηηο δηαθνξέο, ηφηε πξέπεη λα γίλεηαη κία πξνζαξκνγή πνπ ζα κεηψλεη ην κέγεζνο ηνπ εχξνπο, πξνθεηκέλνπ λα απμεζεί ε αμηνπηζηία ηνπ απνηειέζκαηνο. ε απηή ηε πεξίπησζε, ηα αλεμάξηεηα ζπγθξηηηθά ζηνηρεία είλαη απίζαλν λα είλαη εμίζνπ ζπγθξίζηκα, ιφγσ ησλ δηαθνξεηηθψλ βαζκψλ ηεο ζπγθξηζηκφηεηαο θαη ηεο αμηνπηζηίαο. Ωο εθ ηνχηνπ ε αμηνπηζηία ηνπ εχξνπο πξέπεη λα εληζρπζεί. Ζ πην πξφζθαηε λνκνζεζία ηνπ ππνπξγείνπ νηθνλνκηθψλ ησλ Ζ.Π.Α. (I.R.S.) πξνβιέπεη φηη, εάλ είλαη δπλαηφλ, ξπζκίδεηαη ην εχξνο εθαξκφδνληαο έγθπξεο ζηαηηζηηθέο ηερληθέο, πξνθεηκέλνπ λα απμεζεί ε αμηνπηζηία. Γεληθά ην πξνζαξκνζκέλν εχξνο απνηειείηαη απφ ην ελδνηεηαξηεκνξηαθφ εχξνο (δειαδή απφ ην 25% έσο ην 75% ησλ απνηειεζκάησλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ αλεμάξηεηεο ζπλαιιαγέο), ην νπνίν ζπλήζσο παξέρεη έλα γεληθά απνδεθηφ κέηξν γηα ην απνηέιεζκα ηεο εθαξκνγήο ηεο αξρήο ησλ ίζσλ απνζηάζεσλ. Ωζηφζν, κία δηαθνξεηηθή ζηαηηζηηθή κέζνδνο κπνξεί λα εθαξκνζηεί αλ παξέρεη πην αμηφπηζην κέηξν. (4 ζ. 8.6) Δπίπησζε ελφο εχξνπο ίζσλ απνζηάζεσλ Αλ ηα ειεγκέλα απνηειέζκαηα ησλ θνξνινγνχκελσλ δελ εκπίπηνπλ ζην εχξνο ίζσλ απνζηάζεσλ, ηφηε νη θνξνινγηθέο αξρέο κπνξνχλ λα πξνβαίλνπλ ζε κία πξνζαξκνγή ηνπ απνηειέζκαηνο ηνπ θνξνινγνπκέλνπ ζε νπνηνδήπνηε ζεκείν εληφο ηνπ εχξνπο. Απηφ ην ζεκείν γεληθά είλαη ν δηάκεζνο φηαλ ρξεζηκνπνηείηαη ην ελδνηεηαξηεκνξηαθφ εχξνο. ε 29

άιιεο πεξηπηψζεηο ζα είλαη ν αξηζκεηηθφο κέζνο ησλ απνηειεζκάησλ. πκπιεξσκαηηθά, αλ ε θνξνινγηθή αξρή πξνηείλεη κία θαηαλνκή αιιά νη θνξνινγνχκελνη απνδείμνπλ πσο ηα απνηειέζκαηά ηνπο είλαη εληφο πξνθαζνξηζκέλνπ εχξνπο ηηκψλ κε επηπξφζζεηα εμίζνπ αμηφπηζηεο, ζπγθξίζηκεο θαη κε ειεγρφκελεο ηηκέο, ηφηε ε πξνζαξκνγή δελ ζα επηηεπρζεί. ε απηή ηελ πεξίπησζε, είλαη ζπλεηφ γηα ην θνξνινγνχκελν λα δηεξεπλήζεη ηνπο ιφγνπο πνπ ηα απνηειέζκαηα έπεζαλ έμσ απφ ην εχξνο ησλ ίζσλ απνζηάζεσλ. Σέηνηα έξεπλα κπνξεί λα απνθαιχςεη παξάγνληεο πνπ δελ έρνπλ ζρέζε κε ηηο ηηκέο (φπσο κία ζπγθεθξηκέλε ζηξαηεγηθή δηνίθεζεο, βειηίσζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ηεο δηνίθεζεο ή άιια δεηήκαηα πξντφληνο),θαη ε ξχζκηζε ηνπο είλαη πηζαλφλ λα νδεγήζνπλ ζην επηζπκεηφ απνηέιεζκα. ε κία ηέηνηα θαηάζηαζε απαηηείηαη κία δηαπξαγκάηεπζε κε ηηο θνξνινγηθέο αξρέο, νη νπνίεο λα κελ εθαξκφζνπλ κεραληθά ηε πξνζαξκνγή, αιιά λα εθαξκφζεη ην λφκν ζηα ζρεηηθά θνξνινγηθά γεγνλφηα θαη ζπλζήθεο, ιακβάλνληαο ππφςε ηηο ζηξεβιψζεηο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηνπο κε ηηκνινγηαθνχο παξάγνληεο. Πεξίνδνο πνιιψλ εηψλ Γεληθά, κία ζχγθξηζε ησλ κέζσλ απνηειεζκάησλ πνιιψλ εηψλ, απφ θνξνινγνχκελνπο θαη ζπγθξηηηθά ζηνηρεία, κπνξεί λα παξέρεη κία πην αθξηβή εηθφλα γηα ηηο πξαθηηθέο ηεο ελδννκηιηθήο ηηκνιφγεζεο. Ζ ζχγθξηζε, ρξεζηκνπνηψληαο κέζνπο φξνπο πνιιψλ εηψλ γηα ηελ ίδηα πεξίνδν, κπνξεί λα κεηψζεη ηηο επηπηψζεηο ησλ βξαρπρξφλησλ κεηαβνιψλ, πνπ κπνξεί λα είλαη αζπζρέηηζηεο κε ηηο ελδννκηιηθέο ππεξηηκνινγήζεηο-ππνηηκνινγήζεηο, ιφγνπ ράξηλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο βηνκεραλίαο, ηνπο θχθινπο ησλ επηρεηξήζεσλ ή ην θχθιν δσήο ηνπ πξντφληνο. ηελ θαηαζθεπή ελφο εχξνπο ίζσλ απνζηάζεσλ γηα κία πεξίνδν πνιιψλ εηψλ, κία ζχγθξηζε ησλ κέζσλ θνξνινγηθψλ απνηειεζκάησλ γηα ηα ζρεηηθά ρξφληα, κε ηα απνηειέζκαηα γηα ηα ζπγθξηηηθά ζηνηρεία ζηα αληίζηνηρα ρξφληα, θαζνξίδεη πσο πξέπεη λα γίλεη ε πξνζαξκνγή. Αλ ην κέζν απνηέιεζκα ηνπ θνξνινγνχκελνπ γηα πνιιέο πεξηφδνπο δελ είλαη εληφο απηνχ ηνπ εχξνπο, νη θνξνινγηθέο αξρέο πξνηείλνπλ θάπνηα πξνζαξκνγή, νχησο ψζηε λα ξπζκίζνπλ ηα απνηειέζκαηα ησλ θνξνινγνχκελσλ γηα ην ζπγθεθξηκέλν έηνο, κε ην κέζν φξν ησλ ζπγθξηηηθψλ ζηνηρείσλ ηνπ ελ ιφγσ έηνπο. Ωζηφζν, ν θαηακεξηζκφο είλαη πεξηνξηζκέλνο ζε κία ξχζκηζε, πνπ ζα πξέπεη λα νδεγήζεη ην κέζν θνξνινγηθφ απνηέιεζκα πην θνληά ζην εχξνο ησλ ίζσλ απνζηάζεσλ γηα πνιιά έηε. 30