ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ στο σχέδιο νόμου «Αναδιοργάνωση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) και άλλες διατάξεις» Προς τη Βουλή των Ελλήνων I. Επί της αρχής Με το Κεφάλαιο Α του παρόντος σχεδίου νόμου επιδιώκεται η αναβάθμιση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) και η αναδιοργάνωσή της σύμφωνα με τα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα. Ειδικότερα, αναδιαρθρώνεται και μετονομάζεται η Γενική Διεύθυνση Αεροναυτιλίας σε «Γενική Διεύθυνση Φορέα Παροχής Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας», ορίζεται η ανωτέρω Γενική Διεύθυνση ως «Φορέας Παροχής Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας», κατά την έννοια του άρθρου 2 του Κανονισμού 549/2004 ΕΚ, για τον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Ουρανό (Ε.Ε.Ο.), και καθορίζονται οι αρμοδιότητες και οι υπηρεσίες της, σύμφωνα με το ισχύον ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο. Με τις ρυθμίσεις του παρόντος διατηρούνται στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας τρεις (3) Γενικές Διευθύνσεις, και συγκεκριμένα η Γενική Διεύθυνση Φορέα Παροχής Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας, η Γενική Διεύθυνση Αερομεταφορών και η Γενική Διεύθυνση Διοικητικής Υποστήριξης. Οι προτεινόμενες διαρθρωτικές αλλαγές είναι αναγκαίες, δεδομένου ότι οι Ευρωπαϊκοί Κανονισμοί επιβάλλουν αυξημένες απαιτήσεις για την ασφάλεια, την εξειδίκευση, την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα των υπηρεσιών αεροναυτιλίας. 1
Παράλληλα, με την προτεινόμενη οργανωτική δομή της ΥΠΑ, η Ελλάδα ανταποκρίνεται στις επιταγές του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 1070/2009 ΕΚ, με τον οποίο επιδιώκεται η βελτίωση των επιδόσεων και η βιωσιμότητα του ευρωπαϊκού συστήματος Πολιτικής Αεροπορίας και διασφαλίζεται η δυνατότητα πιστοποίησης του φορέα παροχής υπηρεσιών αεροναυτιλίας. Με το Κεφάλαιο Β του παρόντος σχεδίου νόμου: α) Ρυθμίζονται ζητήματα που αφορούν στις δυνατότητες αξιοποίησης και ανάπτυξης των κρατικών αεροδρομίων. Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις περιλαμβάνουν αφενός τη δυνατότητα σύστασης ανωνύμων εταιρειών με μοναδικό μέτοχο το Ελληνικό Δημόσιο και αντικείμενο τη διοίκηση, αξιοποίηση και ανάπτυξη των κρατικών αερολιμένων και αφετέρου τη δυνατότητα παραχώρησης δικαιωμάτων που αφορούν στη διοίκηση, αναβάθμιση, ανάπτυξη, λειτουργία κλπ κρατικών αεροδρομίων σε νομικά πρόσωπα. β) Ρυθμίζεται το καθεστώς της παροχής επίγειας εξυπηρέτησης (ground handling) στους 34 Ελληνικούς αερολιμένες, με ετήσια κίνηση κάτω των δύο εκατομμυρίων επιβατών ή 50.000 τόνων φορτίου, οι οποίοι δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 96/67 ΕΚ, όπως ενσωματώθηκε στην Ελληνική έννομη τάξη με το προεδρικό διάταγμα 285/1998. Επιπλέον, καθορίζεται το περιεχόμενο του Βασικού Κανονισμού Επίγειας Εξυπηρέτησης Αερολιμένων, καθώς και των Οικείων Κανονισμών Επίγειας Εξυπηρέτησης, που εκδίδονται από τον Υπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, μετά από εισήγηση της ΥΠΑ. γ) Προβλέπεται η σύσταση Διεύθυνσης Πολιτικού Σχεδιασμού Ανάπτυξης και Αξιοποίησης Αεροδρομίων στη Γενική Διεύθυνση Μεταφορών του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων. δ) Ρυθμίζονται ζητήματα μεταφοράς προσωπικού (ιπτάμενοι χειριστές και μηχανικοί) των εταιρειών «Ολυμπιακές Αερογραμμές Α.Ε.», «Ολυμπιακή Αεροπορία Υπηρεσίες Α.Ε.» και «Ολυμπιακή Αεροπλοΐα Α.Ε.», δεδομένης της αδυναμίας απορρόφησης μεγάλου αριθμού προσωπικού από την ΥΠΑ. Με την προτεινόμενη ρύθμιση επιδιώκεται να αποφευχθούν προβλήματα λειτουργίας 2
στην εν λόγω Υπηρεσία που θα προκαλέσει η υπεράριθμη μεταφορά προσωπικού. ε) Ρυθμίζονται θέματα ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας από έκνομες ενέργειες. στ) Καθορίζονται το ύψος, οι υπόχρεοι καταβολής και η διαδικασία είσπραξης του ανταποδοτικού τέλους υπέρ της Αρχής Συντονισμού Πτήσεων, που συστάθηκε με τον ν. 3534/2007 (ΦΕΚ Α 40). ζ) Καθορίζεται η έναρξη ισχύος του παρόντος. ΙΙ. Επί των άρθρων Στο άρθρο 1 ορίζεται ο σκοπός του παρόντος. Στο άρθρο 2 καθορίζεται η αρμοδιότητα της Γενικής Διεύθυνσης Φορέα Παροχής Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας και ορίζεται η εν λόγω Διεύθυνση ως Φορέας Παροχής Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας, κατά την έννοια του άρθρου 2 του Κανονισμού 549/2004 ΕΚ, όπως ισχύει. Επιπλέον, καθορίζονται οι Υπηρεσίες του Φορέα Παροχής Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας, προκειμένου να καταστεί δυνατός ο διαχωρισμός των λειτουργιών του Φορέα αυτού από τις λοιπές Υπηρεσίες της ΥΠΑ. Οι βασικοί πυλώνες παροχής Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας οριοθετούνται ευδιάκριτα και λειτουργικά, με διαρθρωτικό διαχωρισμό των Υπηρεσιών σε τρεις επί μέρους φορείς και συγκεκριμένα στον Φορέα Παροχής Υπηρεσιών Εναέριας Κυκλοφορίας (ATS), Υπηρεσιών Επικοινωνιών Πλοήγησης ή Επιτήρησης (CNS) και Αεροναυτικών Πληροφοριών (AIS). Τέλος, καθορίζεται ότι ο Φορέας Παροχής Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας οφείλει να λειτουργεί σύμφωνα με τα κοινοτικά και διεθνή πρότυπα ασφαλείας, ώστε να επιτυγχάνεται η ασφαλής διακίνηση των αεροσκαφών σε όλες τις φάσεις λειτουργίας. Στο άρθρο 3 καθορίζονται η διάρθρωση και οι αρμοδιότητες της Γενικής Διεύθυνσης Φορέα Παροχής Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας, καθώς και οι αρμοδιότητες του Προϊσταμένου της. 3
Στα άρθρα 4 έως και 18 καθορίζονται η διάρθρωση και οι αρμοδιότητες των Διευθύνσεων και των Τμημάτων που συγκροτούν τη Γενική Διεύθυνση Φορέα Παροχής Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας. Στο άρθρο 19 καθορίζονται οι κλάδοι των υπαλλήλων που μπορούν να προΐστανται των Διευθύνσεων και των Τμημάτων της Διεύθυνσης Φορέα Παροχής Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας. Με το άρθρο 20 συστήνεται Διεύθυνση Κανονιστικής Λειτουργίας Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας στη Γενική Διεύθυνση Αερομεταφορών της Υ.Π.Α. Η ανάγκη σύστασης της εν λόγω Διεύθυνσης προκύπτει από την αναδιάρθρωση και αναδιοργάνωση της Υ.Π.Α., που επιφέρουν οι ρυθμίσεις του Κεφαλαίου Α του παρόντος. Ειδικότερα, με την παρ. 1 προβλέπονται η σύσταση Διεύθυνσης Κανονιστικής Λειτουργίας Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας στη Γενική Διεύθυνση Αερομεταφορών της ΥΠΑ, η διάρθρωσή της και οι κατά τμήμα αρμοδιότητες της. Με την παρ. 2 καθορίζονται οι κλάδοι των υπαλλήλων που μπορούν να προΐστανται της Διεύθυνσης Κανονιστικής Λειτουργίας Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας και των Τμημάτων της. Με το άρθρο 21 διευκρινίζεται ότι από τις ρυθμίσεις του παρόντος δεν θίγονται και εξακολουθούν να ισχύουν οι διατάξεις των άρθρων 34 και 34 α του ν. 2682/1999 (ΦΕΚ Α 16), όπως ισχύει, καθώς και οι κατ εξουσιοδότηση αυτών υπουργικές αποφάσεις με αριθμούς 2/44611/Α0024 (ΦΕΚ Β 1336), Δ11/Α/18488/7838 (ΦΕΚ Β 645) και Δ11/Α/25393/11020 (ΦΕΚ Β 906). Η εν λόγω διάταξη αποσκοπεί στην αποφυγή παρερμηνειών για τον τρόπο κατανομής των τελών διαδρομής και τερματικής περιοχής που αποδίδονται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την ασφάλεια των πτήσεων στο Ελληνικό Δημόσιο. Οι επιδόσεις και η αποδοτικότητα της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας προκύπτουν από τη συμμετοχή του συνόλου του προσωπικού της στην παροχή των σχετικών υπηρεσιών και καταδεικνύεται με την ποσοστιαία χορήγηση αποζημιώσεων ανά κλάδο. 4
Στο άρθρο 22 προβλέπεται η έκδοση προεδρικού διατάγματος, με πρόταση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, προκειμένου να τροποποιηθεί ο Οργανισμός της ΥΠΑ και να προσαρμοστεί στις διατάξεις του παρόντος. Στο άρθρο 23 επιδιώκεται η θέσπιση του κατάλληλου νομικού πλαισίου για την αξιοποίηση και ανάπτυξη των κρατικών αεροδρομίων. Ειδικότερα, προβλέπεται η δυνατότητα ίδρυσης ανωνύμων εταιρειών με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, για κάθε αεροδρόμιο ή ομάδα αεροδρομίων. Η εποπτεία των εταιρειών αυτών ανήκει στον Υπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων. Οι εταιρείες αυτές διέπονται από τις διατάξεις του ν. 2190/1920, λειτουργούν για χάρη του δημοσίου συμφέροντος, είναι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, διέπονται από τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας και εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής του νόμου περί ΔΕΚΟ. Στις εταιρείες παραχωρούνται με συμβάσεις παραχώρησης δικαιώματα που αφορούν στη διοίκηση, διαχείριση, αναβάθμιση, επέκταση, εκσυγχρονισμό, λειτουργία και εκμετάλλευση ενός ή περισσότερων κρατικών αεροδρομίων. Οι σχετικές συμβάσεις παραχώρησης κυρώνονται με νόμο. Ο έλεγχος της διαχείρισης των οικονομικών των εταιριών ενεργείται από ορκωτούς ελεγκτές. Οι σχετικές εκθέσεις των ελεγκτών κοινοποιούνται αμελλητί στους Υπουργούς Οικονομικών, Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών μπορεί να διενεργηθεί οποτεδήποτε έλεγχος και από φορείς ή υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών. Η στελέχωση των εταιρειών γίνεται με προσωπικό που προσλαμβάνεται με συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου, ορισμένου ή αορίστου χρόνου. Προκειμένου να διευκολυνθεί η άμεση λειτουργία των εταιρειών, προβλέπεται η δυνατότητα απόσπασης υπαλλήλων δημοσίων υπηρεσιών ή νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου. Η διάρκεια των αποσπάσεων δεν μπορεί να 5
υπερβαίνει το ένα έτος από την ίδρυση της εταιρείας. Η μισθοδοσία των αποσπώμενων, τα πάσης φύσεως επιδόματα και εργοδοτικές εισφορές προς τα αντίστοιχα ταμεία κύριας και επικουρικής ασφάλειας βαρύνουν τις υπηρεσίες και τους φορείς από τους οποίους αποσπάσθηκαν. Με τις διατάξεις του παρόντος προβλέπεται η δυνατότητα μεταφοράς προσωπικού της Υ.Π.Α. σε άλλους φορείς ή υπηρεσίες του Δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, στην περίπτωση που προκύψει ότι απασχολείται υπεράριθμο προσωπικό σε κάθε αεροδρόμιο μετά την έναρξη λειτουργίας των εταιρειών ανάπτυξης, λειτουργίας και αξιοποίησης αεροδρομίων. Σε κάθε αεροδρόμιο, του οποίου την οργάνωση, διαχείριση και λειτουργία έχει αναλάβει εταιρεία προβλέπεται η εγκατάσταση Μονάδας της Υ.Π.Α προκειμένου να ενεργεί τον κατά νόμο απαιτούμενο αερολιμενικό έλεγχο. Τέλος, προβλέπεται ότι με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων μπορεί να παραχωρούνται, μέσω συμβάσεων παραχώρησης δικαιώματα που αφορούν στη διοίκηση, αναβάθμιση, επέκταση, εκσυγχρονισμό, λειτουργία και εκμετάλλευση ενός ή περισσοτέρων κρατικών αεροδρομίων, των οποίων η οργάνωση, λειτουργία και διοίκηση ανήκει στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (Υ.Π.Α.), σε ημεδαπά ή αλλοδαπά νομικά πρόσωπα. Για κάθε παραχώρηση απαιτείται η διενέργεια σχετικής διαγωνιστικής διαδικασίας σύμφωνα με τις διατάξεις της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας. Σε όλα τα ανωτέρω αεροδρόμια οι υπηρεσίες αεροναυτιλίας παρέχονται από την Υ.Π.Α., σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας και τις ειδικότερες προβλέψεις της εκάστοτε σύμβασης παραχώρησης. Οι συμβάσεις παραχώρησης κυρώνονται με νόμο. Από τις ρυθμίσεις του παρόντος άρθρου δεν επηρεάζεται το νομικό πλαίσιο λειτουργίας του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών. 6
Με το άρθρο 24 επεκτείνεται η ισχύς του π.δ. 285/1998 (ΦΕΚ Α 207), με το οποίο ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία η Οδηγία 96/97/ΕΚ του Συμβουλίου σχετικά με την πρόσβαση στην αγορά υπηρεσιών εδάφους στους αερολιμένες της Κοινότητας, και στους ελληνικούς αερολιμένες που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ανωτέρω προεδρικού διατάγματος, με εξαίρεση συγκεκριμένες διατάξεις που δεν προσιδιάζουν στην εμπορική κίνησή τους. Με τις ρυθμίσεις του παρόντος, οι διατάξεις του π.δ. 258/1998 εφαρμόζονται σε τριάντα τέσσερις (34) ελληνικούς αερολιμένες επιπλέον, με μεσαία ή μικρή κίνηση επιβατών, εμπορευμάτων και ταχυδρομείου. Παράλληλα, επεκτείνεται η απελευθέρωση της αγοράς υπηρεσιών εδάφους, που επέφερε η εφαρμογή του ανωτέρω προεδρικού διατάγματος, και σε αυτά τα αεροδρόμια. Με το άρθρο 25 ρυθμίζονται ζητήματα σχετικά με τους Κανονισμούς Επίγειας Εξυπηρέτησης στα ελληνικά αεροδρόμια. Ειδικότερα, με την παρ. 1 καθορίζεται ότι η υπ αριθμ. Δ3/Β/12686/2929/4-4-2007 απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών (ΦΕΚ Β 469), όπως τροποποιήθηκε με την με αριθμ. Δ3/Β/49699/11741/16-12- 2009 (ΦΕΚ Β 2455/16-12-2009) απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, ισχύει και για τους ελληνικούς αερολιμένες, που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 96/67 ΕΚ. Με την παρ. 2 καθορίζεται ότι με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων κατόπιν εισήγησης της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας εκδίδονται ο Βασικός και οι Οικείοι Κανονισμοί Επίγειας Εξυπηρέτησης στους ελληνικούς αερολιμένες που είναι ανοικτοί στην εμπορική κίνηση, ανεξαρτήτως της ετήσιας επιβατικής κίνησης και διακίνησης φορτίου σε κάθε έναν από αυτούς, από φορείς επίγειας εξυπηρέτησης προς τρίτους και αυτοεξυπηρετούμενους χρήστες. Με την παρ. 3 καθορίζεται το περιεχόμενο του Βασικού Κανονισμού Επίγειας Εξυπηρέτησης. 7
Με την παρ. 4 καθορίζεται το περιεχόμενο των Οικείων Κανονισμών Επίγειας Εξυπηρέτησης. Με την παρ. 5 καθορίζεται ότι σε αερολιμένες, στους οποίους η παροχή υπηρεσιών επίγειας εξυπηρέτησης στις κατηγορίες 3 (Υπηρεσίες αποσκευών) και 5 (Υπηρεσίες στην πίστα) του Παραρτήματος του π.δ. 285/1998 περιορίζεται σε ένα φορέα εξυπηρέτησης, κατά την επιλογή του φορέα μπορεί να λαμβάνεται υπόψη και η προσφερόμενη τιμολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Με απόφαση του Διοικητή της ΥΠΑ δύναται να διενεργείται διαγωνισμός για την επιλογή φορέα ή φορέων επίγειας εξυπηρέτησης σε ομάδα-(ες) αερολιμένων ή και σε μεμονωμένους αερολιμένες. Στην περίπτωση αυτή λαμβάνεται υπόψη και ο συντελεστής βαρύτητας που προκύπτει από την ποσοστιαία αναλογία των κινήσεων των αεροσκαφών εκάστου αερολιμένα, σε σχέση με την συνολική κίνηση των αεροσκαφών της ομάδας των αερολιμένων και αποτελεί ουσιώδη όρο, για την επιλογή, η δυνατότητα παροχής υπηρεσιών στο σύνολο μιας ομάδας αερολιμένων, όπως και η παροχή του συνόλου των υπηρεσιών για τις οποίες πρόκειται να επιλεγεί ο φορέας επίγειας εξυπηρέτησης. Στο άρθρο 26 προβλέπεται η σύσταση Διεύθυνσης Πολιτικού Σχεδιασμού Ανάπτυξης και Αξιοποίησης Αεροδρομίων στη Γενική Διεύθυνση Μεταφορών του Υπουργείου, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων. Η ανωτέρω Διεύθυνση διαρθρώνεται σε δύο τμήματα: Τμήμα Πολιτικού Σχεδιασμού Ανάπτυξης και Αξιοποίησης Αεροδρομίων επί χερσαίας επιφάνειας και Τμήμα Πολιτικού Σχεδιασμού Ανάπτυξης και Αξιοποίησης Αεροδρομίων επί υδάτινης επιφάνειας. Με τις προτεινόμενες διατάξεις καθορίζονται οι αρμοδιότητες κάθε τμήματος. Με το άρθρο 27 επιδιώκεται να αποφευχθεί η υπεράριθμη μεταφορά προσωπικού των εταιρειών «ΟΛΥΜΠΑΚΕΣ ΑΕΡΟΓΡΑΜΜΕΣ Α.Ε.», «ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Α.Ε.» και «ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΑΕΡΟΠΛΟΪΑ Α.Ε.» στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, η οποία θα προκαλέσει προβλήματα λειτουργίας στην εν λόγω Υπηρεσία. 8
Οι ρυθμίσεις αυτές καθίστανται αναγκαίες, δεδομένου ότι στο πλαίσιο των ρυθμίσεων του άρθρου 11 του ν. 3783/2009 (ιπτάμενοι χειριστές), καθώς και αυτών της παρ. 10 του άρθρου 1 της ΠΝΠ της 16.9.2009 (μηχανικοί), που προβλέπουν τη δημιουργία ισάριθμων με τις σχετικές αιτήσεις προσωποπαγών θέσεων, υποβλήθηκε μεγάλος αριθμός αιτήσεων για μεταφορά προσωπικού στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας. Οι υπηρεσιακές ανάγκες, όμως, καθώς και οι υφιστάμενες κτιριακές και υλικοτεχνικές υποδομές της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, δεν επιτρέπουν την απορρόφηση ενός τόσο μεγάλου αριθμού ιπτάμενων χειριστών και μηχανικών. Ειδικότερα, με την παράγραφο 1 του προτεινόμενου άρθρου ρυθμίζεται το νομικό καθεστώς για τη μεταφορά του τακτικού προσωπικού των εταιρειών «ΟΛΥΜΠΑΚΕΣ ΑΕΡΟΓΡΑΜΜΕΣ Α.Ε.», «ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Α.Ε.» και «ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΑΕΡΟΠΛΟΪΑ Α.Ε.» που κατέχει την ειδικότητα του ιπτάμενου χειριστή, καθώς και αυτού που κατέχει πτυχίο κατηγορίας Β1 ή Β2 ή C κατά JAR 66 ή άδειας κατά το Μέρος 66 (EASA PART 66) του 2042/2003 ΕΚ. Το νομικό καθεστώς μεταφοράς του εν λόγω προσωπικού είναι το ίδιο που ισχύει και για το υπόλοιπο προσωπικό των παραπάνω εταιρειών. Με την παρ. 2 καθορίζεται η διαδικασία μεταφοράς του παραπάνω προσωπικού, η οποία είναι η ίδια που ισχύει και για το υπόλοιπο προσωπικό των παραπάνω εταιρειών. Με την παρ. 3 καθορίζεται ότι οι αιτήσεις μεταφοράς προσωπικού στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, οι οποίες υποβλήθηκαν στο πλαίσιο των ρυθμίσεων του άρθρου 11 του ν. 3783/2009, καθώς και αυτών της παρ. 10 του άρθρου 1 της ΠΝΠ της 16.9.2009 (ΦΕΚ Α 181), δεν λαμβάνονται υπόψη και οι ενδιαφερόμενοι έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν νέες αιτήσεις εντός συγκεκριμένης προθεσμίας. Τέλος, με την παρ. 4 καθορίζεται ότι κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν. 3717/2008, όπως ισχύει. 9
Με το άρθρο 28 ρυθμίζονται ζητήματα που αφορούν στην ασφάλεια πολιτικής αεροδρομίων από έκνομες ενέργειες. Η νομοθεσία στον τομέα της ασφάλειας των αερομεταφορών από έκνομες ενέργειες, εδράζεται κυρίως στους κανόνες που θεσπίζει ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) και η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.). Για την ασφάλεια των αερομεταφορών από έκνομες ενέργειες, εκδόθηκαν ο Κανονισμός 300/2008 (L. 97/9.4.2008) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και ο Κανονισμός 185/2010 (L. 55/5.3.2010) της Επιτροπής, οι οποίοι αποτελούν το νέο θεσμικό πλαίσιο ασφάλειας για τα κράτη-μέλη. Ενόψει της προσαρμογής της χώρας μας στο ανωτέρω θεσμικό πλαίσιο, απαιτείται να καταρτιστεί και να τεθεί σε εφαρμογή το νέο Εθνικό Πρόγραμμα Ασφάλειας Πολιτικής Αεροπορίας (ΕΠΑΠΑ), που θα περιλαμβάνει τις σχετικές προβλέψεις των ανωτέρω Κανονισμών, αλλά και όλες τις αναγκαίες περαιτέρω ρυθμίσεις και προσαρμογές που έχουν κατά καιρούς προταθεί, κατά τις επιθεωρήσεις της ΥΠΑ και των αερολιμένων, από την ΕΕ και τον ICAO, προκειμένου η χώρα μας να είναι σε πλήρη συμμόρφωση με την εν λόγω νομοθεσία της ΕΕ, καθώς και το Παράρτημα 17 της Διεθνούς Σύμβασης περί πολιτικής αεροπορίας του Σικάγου. Ειδικότερα: α) Προσδιορίζεται ρητά η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, ως η αρμόδια υπεύθυνη Αρχή (όπως προβλέπει το άρθρο 9 του ΕΚ 300/08 και το παραρτ. 17 παρ.3.1 της Σύμβασης του Σικάγου) για το σχεδιασμό, ανάπτυξη και παρακολούθηση εφαρμογής του Εθνικού Προγράμματος Ασφάλειας Πολιτικής Αεροπορίας από έκνομες ενέργειες, του Εθνικού Εκπαιδευτικού Προγράμματος Αεροπορικής Ασφάλειας, του Εθνικού Προγράμματος Ποιοτικού Ελέγχου της Ασφάλειας καθώς και για το συντονισμό όλων των φορέων που εμπλέκονται σε θέματα ασφάλειας μέσω της αρμόδιας Διεύθυνσης Ασφάλειας Αερολιμένων, η οποία εφεξής μετονομάζεται σε «Διεύθυνση Ασφάλειας Πολιτικής Αεροπορίας από 10
έκνομες ενέργειες» αφού πρέπει να καλύπτει όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων του τομέα πολιτικής αεροπορίας από έκνομες ενέργειες. β) Καθορίζονται τα προβλεπόμενα από την ευρωπαϊκή και διεθνή νομοθεσία εθνικά προγράμματα (αρθ.10,11 του ΕΚ300/08 και παράρτ.17 παρ.3.1 και 3.4 της Σύμβασης του Σικάγου) που οφείλει η αρμόδια αρχή να αναπτύσσει, εφαρμόζει και παρακολουθεί, και συγκεκριμένα: - Το Εθνικό Πρόγραμμα Ασφάλειας Πολιτικής Αεροπορίας (ΕΠΑΠΑ) που θα περιλαμβάνει τον Εθνικό Κανονισμό Ασφάλειας Πολιτικής Αεροπορίας (ΕΚΑΠΑ) και θα εκδίδεται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων. Με το Εθνικό Πρόγραμμα Ασφάλειας ρυθμίζονται θέματα όπως: ο έλεγχος ιστορικού εργαζομένων, τα μέτρα ασφάλειας αερολιμένων, τα μέτρα ασφάλειας αεροσκαφών, οι έλεγχοι πρόσβασης, οι έλεγχοι ασφάλειας προσώπων, χειραποσκευών, αποσκευών, τα μέτρα ασφάλειας φορτίου και ταχυδρομείου, προμηθειών πτήσης ή προμηθειών αερολιμένα, μέτρα ασφάλειας κατά την πτήση, η πρόσληψη προσωπικού που εμπλέκεται στους ελέγχους ασφαλείας, οι προϋποθέσεις παροχής υπηρεσιών ασφαλείας αερομεταφορών στους αερολιμένες από ιδιωτικούς φορείς και οι συναφείς υποχρεώσεις τους, τα προσόντα, οι πιστοποιήσεις, ο τρόπος εποπτείας και ελέγχου του προσωπικού τους, καθώς και οι διοικητικές κυρώσεις όσων δεν τηρούν τις σχετικές υποχρεώσεις. - Οι Τεχνικές Οδηγίες Ασφαλείας (ΤΟΑ) καθώς και οι λοιπές διοικητικές πράξεις που αφορούν στο αντικείμενο της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας που θα εξειδικεύουν τις λεπτομέρειες των μέτρων ασφάλειας και εκδίδονται από τον Διοικητή της ΥΠΑ. - Το Εθνικό Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Αεροπορικής Ασφάλειας, που εκδίδεται με απόφαση του Διοικητή της ΥΠΑ και ρυθμίζει τα θέματα εκπαίδευσης αεροπορικής ασφάλειας του προσωπικού που παρέχει υπηρεσίες ελέγχων ασφάλειας αερομεταφορών καθώς και όλων των φορέων που εμπλέκονται στα θέματα ασφάλειας από έκνομες ενέργειες. Η εκπαίδευση αυτή παρέχεται στη Σχολή Πολιτικής Αεροπορίας της ΥΠΑ, εκτός από τις περιπτώσεις 11
ενδοεταιρικών εκπαιδεύσεων που προβλέπονται στο Εθνικό Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Αεροπορικής Ασφάλειας. - Το Εθνικό Πρόγραμμα Ποιοτικού Ελέγχου της Ασφάλειας, όπως ορίζεται από τον ν. 2912/2001 (άρθρα 32 και 35) «περί προσαρμογής στις διατάξεις της οδηγίας 94/56 ΕΚ..ενίσχυση της κρατικής εποπτείας επί των προτύπων Ασφάλειας πτήσεων» (ΦΕΚ Α 94), το π.δ. 165/05 «περί Επιθεωρητών προτύπων ασφαλείας από έκνομες ενέργειες του Σώματος επιθεωρητών ασφάλειας πτήσεων της ΥΠΑ» (ΦΕΚ Α 219) και την υπό στοιχεία. Δ15/Α/Ε899/Ε331/29-8-05 απόφαση Διοικητή ΥΠΑ «Εγχειρίδιο Διεξαγωγής Επιθεωρήσεων Ασφαλείας» με τις εκάστοτε τροποποιήσεις του. Το εν λόγω Πρόγραμμα ρυθμίζει τις απαιτούμενες από την Ευρωπαϊκή Ένωση δραστηριότητες παρακολούθησης συμμόρφωσης με στόχο την εποπτεία, έλεγχο και παρακολούθηση εφαρμογής από τους εμπλεκόμενους στην εφαρμογή του ΕΠΑΠΑ φορείς, των θεσμοθετημένων προτύπων ασφαλείας από έκνομες ενέργειες. γ) Καθορίζονται ως παραβάσεις πράξεις ή παραλείψεις οποιουδήποτε δραστηριοποιούμενου ή εξυπηρετούμενου (φυσικού ή νομικού προσώπου) στον τομέα των αερομεταφορών οι οποίες αντίκεινται στις διατάξεις του ΕΠΑΠΑ. Επίσης ορίζεται ότι κυρώσεις δύνανται να επιβάλλονται και για παραβάσεις που διαπιστώνονται από τους πιστοποιημένους επιθεωρητές ασφαλείας κατά την άσκηση των δραστηριοτήτων παρακολούθησης της συμμόρφωσης σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Ποιοτικού Ελέγχου της Ασφάλειας. Τo είδος των κυρώσεων, το ύψος των προστίμων - τα οποία θα κυμαίνονται στα αντίστοιχα του Αεροπορικού Κώδικα όρια - και η διαδικασία επιβολής αυτών θα προβλέπονται στον ΕΚΑΠΑ. Αρμόδια για την επιβολή των κυρώσεων όργανα θα είναι ο Διοικητής της ΥΠΑ σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον Αεροπορικό Κώδικα και τον ΕΚΑΠΑ ή τα προβλεπόμενα από τις αερολιμενικές διατάξεις όργανα. δ) Παρέχεται εξουσιοδότηση στους υπουργούς Οικονομικών, Εθνικής Άμυνας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και Προστασίας του Πολίτη να εκδώσουν 12
κοινή απόφαση, με την οποία ρυθμίζονται, η συνεργασία μεταξύ ΥΠΑ και Ελληνικής Αστυνομίας και των λοιπών εμπλεκομένων αρχών στο χώρο των αερολιμένων και αερομεταφορών γενικότερα κατά την εφαρμογή των προβλεπόμενων στο Εθνικό Πρόγραμμα Ασφάλειας Πολιτικής Αεροπορίας μέτρων ασφαλείας. Ενδεικτικά αναφέρονται η παροχή υπηρεσιών ασφαλείας στους αερολιμένες, η αστυνόμευση αυτών, ο έλεγχος ιστορικού των εργαζομένων και η αξιολόγηση απειλών κατά της πολιτικής αεροπορίας. Μέχρι την έκδοση της ανωτέρω απόφασης εξακολουθούν να ισχύουν τα προβλεπόμενα στον ισχύοντα Εθνικό Κανονισμό Ασφάλειας Πολιτικής Αεροπορίας όπως έχει εγκριθεί με την υπ αρ. Δ15/Α/40447/3750/13-10-04 κοινή απόφαση των Υπουργών Μεταφορών και Επικοινωνιών και Δημόσιας Τάξης (ΦΕΚ Β 1624). Με το άρθρο 29 αντικαθίσταται το άρθρο 5 του ν. 3534/2007 «Σύσταση Αρχής για την κατανομή του διαθέσιμου χρόνου χρήσης στους ελληνικούς αερολιμένες και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 40 Α ). Ο ανωτέρω νόμος αποτελεί το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της Αρχής Συντονισμού Πτήσεων, έργο της οποίας είναι η κατανομή του διαθέσιμου χρόνου χρήσης (slots) στους ελληνικούς αερολιμένες, προς εξυπηρέτηση τόσο των αεροπορικών εταιρειών όσο και των φορέων διαχείρισης αεροδρομίων. Μέχρι σήμερα, η ΑΣΠ, δεν έχει εισπράξει τα ανταποδοτικά τέλη για τις υπηρεσίες κατανομής του διαθέσιμου χρόνου χρήσης (slot fee), που παρέχει στους αερομεταφορείς και στα αεροδρόμια. Με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις οι οποίες καθορίζουν το ακριβές ύψος των εν λόγω τελών, τους υπόχρεους σε καταβολή, καθώς και τη διαδικασία είσπραξής τους, επιδιώκεται να αντιμετωπιστεί το ανωτέρω ζήτημα, το οποίο, λόγω έλλειψης άλλων πόρων, έχει προκαλέσει προβλήματα στη λειτουργία της. Στο άρθρο 30 περιλαμβάνονται οι τροποποιήσεις και η κατάργηση διατάξεων των π.δ. 56/1989 (ΦΕΚ Α 28), 19/1992 (ΦΕΚ Α 4) και 293/1999 (ΦΕΚ Α 263), οι οποίες είναι αναγκαίες για την εφαρμογή του παρόντος. 13
Το άρθρο 31 περιλαμβάνει τις αναγκαίες τελικές διατάξεις για την εφαρμογή του παρόντος. Αθήνα, Ιουλίου 2010 14
ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΑΓΚΟΥΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΛΟΥΚΙΑ ΤΑΡΣΙΤΣΑ ΚΑΤΣΕΛΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ, ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΡΕΠΠΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΟΒΕΡΔΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΜΙΧΑΗΛ ΧΡΥΣΟΧΟΪΔΗΣ 15