Ανάλυση για το Ευρώ 1ο Τρίμηνο 2013 Των John Kicklighter, Sr. Currency Strategist και Ilya Spivak, Currency Strategist
Από το βαθμό αποκλιμάκωσης της κρίσης θα εξαρτηθεί το ράλι ανακούφισης στο ευρώ Των John Kicklighter, Sr. Currency Strategist και Ilya Spivak, Currency Strategist Ημερομηνία Δημοσίευσης: 14 Ιανουαρίου 2013 Το ευρώ σημείωσε αξιόλογη αλλαγή τάσης το δεύτερο μισό του 2012, αν και η αισιόδοξη πορεία του δεν θα πρέπει να εκλαμβάνεται ως ξεκάθαρη τάση. Η πρόοδος που σημείωσε το νόμισμα αυτή τη χρονική περίοδο προέρχεται από μια γνήσια θεμελιώδη βελτίωση (η Ελλάδα έλαβε τη δανειακή δόση, οι αποδόσεις των ισπανικών και ιταλικών ομολόγων υποχώρησαν, υιοθέτηση από την ΕΚΤ ενός προγράμματος απεριόριστων αγορών ομολόγων), αν και πρόκειται απλώς για «ράλι ανακούφισης» μέχρι να εδραιωθεί η ανάπτυξη και η επενδυτική εμπιστοσύνη. Ο δρόμος αυτός θα είναι γεμάτος εμπόδια και αβεβαιότητα καθώς αντιμετωπίζουμε πιθανό κίνδυνο προσφυγής της Ισπανίας σε πρόγραμμα πλήρους διάσωσης, τον κίνδυνο των επερχόμενων εκλογών στην Ιταλία και τις ευρύτερες τάσεις ρίσκου που δέχονται εκ νέου πιέσεις. Προκειμένου να επεκταθεί το ράλι του EURUSD προς το 1,4000, όλα τα παραπάνω θα πρέπει να «εκμηδενιστούν». Ανακούφιση για το ευρώ Αν κοιτάξουμε τις βασικές θεμελιώδεις τάσεις για το ευρώ τους τελευταίους τρεις με έξι μήνες, καταλήγουμε ότι οι μεγαλύτερες συστημικές απειλές έχουν περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό. Και σε αυτό το περιβάλλον ανακούφισης, το ευρώ ανέκαμψε. Η μεγαλύτερη πηγή ανησυχίας για το περιφερειακό χρηματοοικονομικό σύστημα και επομένως και για το ευρώ τα τελευταία δύο χρόνια ήταν ο κίνδυνος συστημικής αποτυχίας της Ελλάδας εντός της Ευρωζώνης. Είτε πρόκειται για αποχώρηση της Ελλάδας από το Ευρώ είτε για μεγαλύτερη έκθεση των υπόλοιπων χωρών και εμβάθυνση της κρίσης, η Ελλάδα αποτελούσε εν δυνάμει απειλή για το ενιαίο νόμισμα. 2
Δεδομένου του ειδικού βάρους που έχει το ενιαίο νόμισμα στους επενδυτές, παραμένοντας στο επίκεντρο της προσοχής τους, είναι φυσικό μια επίλυση της κρίσης να περιορίζει το επονομαζόμενο tail risk (απότομη διόρθωση) και με αυτόν τον τρόπο σταματά η πώλησή του και τροφοδοτείται ανάκαμψη από τα χαμηλά επίπεδα. Αυτή η μείωση του ενδεχομένου μιας απότομης πτώσης είναι εμφανής στη σταθερή μείωση των επιτοκίων δανεισμού της Ελλάδας (όπως φαίνεται στο παραπάνω γράφημα). Αν και παραμένουν σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, το επιτόκιο που απαιτεί η αγορά προκειμένου να δανείσει χρήματα στην Ελλάδα έχει υποχωρήσει στο τέλος του 2012 στο χαμηλότερο επίπεδο από το Φεβρουάριο του 2011. Επιπλέον, έχοντας αποτραπεί μια επικείμενη κατάρρευση χώρας-μέλους της Ευρωζώνης, βρήκαν χώρο να ανασάνουν και άλλες οικονομίες της περιφέρειας της Ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν προβλήματα- όπως δείχνει στο γράφημα η απόδοση του 10ετούς ισπανικού ομολόγου. Ένα ράλι ανακούφισης μπορεί να μειώσει τις κερδοσκοπικές τοποθετήσεις υπέρ μιας πλήρους κατάρρευσης, μιας συστημικής καταστροφής και οι καιροσκόποι επενδυτές αποζητούν άνοδο ενός 3
υπερπουλημένου νομίσματος. Ωστόσο, η τάση που βασίζεται στο μειωμένο ρίσκο μιας χρηματοοικονομικής κατάρρευσης δεν είναι αντίστοιχης ποιότητας με αυτή που διαμορφώνεται μέσω των προσδοκιών για δυναμικές και ανταγωνιστικές αποδόσεις. Με άλλα λόγια, το να κερδίζεις χρόνο για την Ελλάδα παρέχει στο ευρώ μόνο σε ένα βαθμό τη δυνατότητα ανάκτησης της αισιοδοξίας. Η Ελλάδα δεν είναι η μοναδική απειλή Δεδομένων των σοβαρών οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων σε συνδυασμό με τον κίνδυνο της παγκόσμιας οικονομικής επιβράδυνσης, η Ελλάδα είναι πιθανό να επιστρέψει στο μέλλον ως σημαντική απειλή για την Ευρωζώνη. Όμως, κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί το πρώτο τρίμηνο. Υπάρχουν πολλά άλλα σημεία που μπορεί να καθορίσουν την θεμελιώδη και οικονομική εικόνα της Ευρωζώνης. Στο παραπάνω γράφημα, απεικονίζεται μια θεμελιώδης μέτρηση για την κατάσταση της οικονομίας μιας χώρας- η ροή και το επιτόκιο των κεφαλαίων από το τραπεζικό σύστημα. Δεδομένου 4
ότι η πηγή των προβλημάτων της Ελλάδας ήταν η απόσυρση σχεδόν του 40% του κεφαλαίου της χώρας από το χρηματοοικονομικό σύστημα- ήταν αδύνατη η ανάπτυξη και η επιδιόρθωση του τραπεζικού συστήματος. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος το πρώτο τρίμηνο του 2013 είναι ότι η Ισπανία βρίσκεται στην ίδια κατάσταση με αυτή που βίωσε η Ελλάδα πριν από δύο χρόνια. Οι πρώτες ενδείξεις είναι εμφανείς. Ύφεση και ποσοστό ανεργίας πάνω από το 25% καθιστούν μια φυσική ανάκαμψη της στεγαστικής αγοράς αδύνατη. Η καθυστέρηση δημιουργίας μιας ευρωπαϊκής τραπεζικής ένωσης, η αυξημένη ανάγκη για κεφάλαια από τις περιφέρειες που έχουν εκτοπιστεί από τις αγορές ομολόγων, ο φόρος επί των τραπεζικών καταθέσεων που επέβαλλε η Καταλονία και ποικίλα άλλα ζητήματα είναι πιθανό να οδηγήσουν τον πρωθυπουγό Mariano Rajoy να αναζητήσει βοήθεια το πρώτο τρίμηνο. Μια επίσημη διάσωση από την Τρόικα θα ανοίξει το δρόμο στην ΕΚΤ να ξεκλειδώσει το πρόγραμμα απεριόριστων αγορών ομολόγων OMT και να αγοράσει ισπανικά κρατικά ομόλογα μέχρι να σταθεροποιηθεί η απόδοση σε τέτοια επίπεδα ικανά να αποδώσουν στη δημοσιονομική βελτίωση και την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας. Στον δρόμο προς την τελική αυτή πορεία ανάκαμψης, το ευρώ είναι πιθανό να ταλαιπωρηθεί. Η Ιταλία είναι μια ακόμα χώρα που αντιμετωπίζει κινδύνους κατά την έναρξη του 2013. Αν και δεν θεωρείται άμεση οικονομική απειλή για την Ευρωζώνη, η ύφεση της οικονομίας της και το τεράστιο δημόσιο χρέος την καθιστά μια «πολύ μεγάλη χώρα για να διασωθεί» ( Too Big to Save ). Με τον πρωθυπουργό της, Mario Monti, να έχει υποβάλλει την παραίτησή του, οι επερχόμενες εκλογές (που αναμένονται τον Φεβρουάριο) θα διαμορφώσουν τις ισορροπίες ανάμεσα στη λιτότητα και την ανάπτυξη. Και δεδομένης της απειλής από τον πρώην πρωθυπουργό (και πιθανό υποψήφιο πρωθυπουργό), Silvio Berlusconi, ότι αν η Γερμανία δεν επιτρέψει την ΕΚΤ να μειώσει τα επιτόκια, η Ιταλία θα αναγκαστεί να αποχωρήσει από το Ευρώ (όσο απίθανο κι αν είναι αυτό), διακρίνουμε την ένταση γύρω από ένα σημαντικό μέλος του «πυρήνα» της Ευρωζώνης. Ένα ακόμα ρίσκο που προήλθε από την οικονομική κρίση στην Ευρωζώνη το προηγούμενο τρίμηνο και δεν έχει εκτιμηθεί πλήρως- αφορά στις δηλώσεις του πρωθυπουργού της Πορτογαλίας, Pedro Passos Coelho. Μετά τις αξιόλογες προσπάθειες να μειωθεί το χρέος, να μειωθούν οι αποδόσεις και να επεκταθεί ο χρόνος αποπληρωμής των δανείων της Ελλάδας, ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας δήλωσε ότι θα δώσει μάχη για ίση αντιμετώπιση βάζοντας τους δικούς του όρους. Οι πιστωτές έχουν 5
απερίφραστα χαρακτηρίσει την Ελλάδα ως μοναδική περίπτωση. Όμως, αναφορικά με την Πορτογαλία (και την Ιρλανδία) και την προσπάθεια επιστροφής τους στις αγορές ομολόγων εντός του 2013, ενδεχομένως να δεχτούν αντίστοιχες προσαρμογές ή να περιέλθουν βαθύτερα στην ύφεση. Φυσικά, αυτές οι απαιτήσεις μπορεί να υπονομεύσουν τη στήριξη της όλης προσπάθειας διάσωσης. Τάσεις ρίσκου: Μεγαλύτερος ο ρόλος τους το α τρίμηνο του 2013 Πολλά από τα ρίσκα για το ευρώ προέρχονται από ενδογενή θεμελιώδη προβλήματα. Ωστόσο, το μεγαλύτερο ρίσκο ( ή ελπίδα) για το νόμισμα ίσως είναι η γενικότερη εικόνα της διάθεσης ανάληψης ρίσκου. Υπάρχει εγγενής αβεβαιότητα γύρω από μια σταθεροποιητική κίνηση στο ευρώ καθώς η ύφεση, η μείωση του χρέους, οι πολιτικές αλλαγές και η κοινωνική αναταραχή παραμένουν σε υψηλό βαθμό επικινδυνότητας. Ωστόσο, αν οι επενδυτές παγκοσμίως είναι ανθεκτικοί στην αβεβαιότητα και τους απασχολεί περισσότερο η υψηλότερη απόδοση ή τα assets μικρότερης αξίας, το νόμισμα θα ενισχυθεί. Διαφορετικά, αν κλονιστεί το συναίσθημα, τα προβλήματα στην Ευρωζώνη θα φαίνονται περισσότερο απειλητικά και άμεσα. Επομένως, οι traders στο ευρώ θα πρέπει να προσέξουν την ένταση και τη ροή των γενικότερων τάσεων στη διάθεση ανάληψης ρίσκου. Στο παρακάτω γράφημα, απεικονίζεται το EURUSD σε σχέση με το δείκτη ρίσκου/απόδοσης (δείκτης που διαχωρίζει το άθροισμα των αποδόσεων των βασικότερων 10ετών κρατικών ομολόγων ή την «Απόδοση» από το δείκτη μεταβλητότητας VIX ή το «Ρίσκο»). Μπορεί ακόμα να χρησιμοποιήσουμε το δείκτη S&P 500 ως έναν ακόμα δείκτη επενδυτικής εμπιστοσύνης. 6
Βαδίζοντας στο πρώτο τρίμηνο του 2013, οι τάσεις ρίσκου ίσως αποτελούν το μεγαλύτερο και πιο σημαντικό άγνωστο παράγοντα για όλα τα νομίσματα και assets. Οι αποδόσεις σε όλο τον κόσμο βρίσκονται κοντά σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, ενώ η μεταβλητότητα ( ως δείκτης φόβου ή διασφάλισης των επενδυτικών χαρτοφυλακίων) βρίσκεται σε χαμηλά 5 ετών. Αυτό δημιουργεί συνθήκες μιας ευρύτερης οικονομικής αστάθειας, επιστροφής των οικονομικών εντάσεων και μη συμβατικής πολιτικής από τις κεντρικές τράπεζες. Δεν είναι ένα τρίμηνο που θα επαναπαυτούμε στις δάφνες μας. 7
Η τεχνική εικόνα δείχνει πιο επιθετική ανάκαμψη στο ευρώ EURUSD Εβδομαδιαίο Γράφημα Με Χρήση FXCM Marketscope 2.0 Το ευρώ φαίνεται ότι ετοιμάζεται για σημαντικό ανοδική διόρθωση έναντι του δολαρίου. Ο ανοδικός αντίστροφος σχηματισμός Κεφαλή με Ώμους διαμορφώθηκε μεταξύ του Ιουλίου και του Δεκεμβρίου και έχει επιβεβαιωθεί με μια διάσπαση πάνω από τη γραμμή λαιμού (neckline) του σχηματισμού. Το ότι έχει διαπεράσει την αντίσταση της καθοδικής γραμμής τάσης που έχει διαμορφωθεί από την κορυφή τον Απρίλη του 2011 ενισχύεται το ανοδικό σενάριο. Ο σχηματισμός Κεφαλή με Ώμους δείχνει ανοδικό στόχο γύρω από το 1,4266. Αυτό μπορεί να φέρει την ισοτιμία εγγύτερα της μακροπρόθεσμης αντίστασης της κυρίαρχης πτωτικής τάσης που ισχύει από τα μέσα του 2008, όταν η ισοτιμία κατέγραψε ιστορικό υψηλό στο 1,60. Αναμένω η άνοδος να σταματήσει σε αυτό το επίπεδο και να σηματοδοτήσει την έναρξη διόρθωσης προς χαμηλότερα επίπεδα. 8
Αποποίηση Ευθύνης Απόψεις και Γνώμες του DailyFX για την Αγορά Οποιαδήποτε γνώμη, άποψη, σχόλιο, ανάλυση, τιμή ή άλλη πληροφορία που περιλαμβάνεται σε αυτό το άρθρο, υπάρχει με σκοπό τη γενική ενημέρωση και σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί συμβουλή ή παρότρυνση για οποιαδήποτε αγοροπωλησία. Το DailyFX δεν φέρει καμία ευθύνη για την απώλεια κεφαλαίων ή για οποιαδήποτε ζημιά μπορεί να προκληθεί άμεσα ή έμμεσα από τη χρήση των παρεχόμενων ενημερωτικών πληροφοριών. Εγκυρότητα των Πληροφοριών Το περιεχόμενο του παρόντος άρθρου μπορεί να αλλάξει οποιαδήποτε στιγμή, χωρίς καμία προειδοποίηση και είναι διαθέσιμο στους επενδυτές ή ενδιαφερόμενους να επενδύσουν, με σκοπό την πληροφόρησή τους. Το DailyFX έχει λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να πιστοποιήσει την εγκυρότητα των πληροφοριών που αναφέρονται στο παρόν άρθρο. Παρόλα αυτά, η εταιρία δεν μπορεί να εγγυηθεί την απόλυτη εγκυρότητα όλων των πληροφοριών και δεν φέρει καμία ευθύνη για πιθανή απώλεια ή ζημιά που προκληθεί, σαν αποτέλεσμα αυτών των πληροφοριών ή από την ανικανότητα πρόσβασης στην ιστοσελίδα ή από πιθανή καθυστέρηση ή αποτυχία λήψης των πληροφοριών ή οδηγιών και ειδοποιήσεων που αποστέλλονται μέσω της παρούσης ιστοσελίδας. Διανομή Πληροφοριών Το παρόν άρθρο και το περιεχόμενό του δεν προορίζεται για αναδιανομή ή χρήση σε χώρες όπου η διανομή ή χρήση του έρχεται σε σύγκρουση με νόμους ή κανονισμούς που διέπουν τη συγκεκριμένη χώρα. Καμία υπηρεσία ή επένδυση που αναφέρεται σε αυτό το άρθρο δεν είναι διαθέσιμη για επενδυτές που ζουν σε άλλη χώρα και που ενδεχομένως η συγκεκριμένη πληροφορία ή υπηρεσία έρχεται σε αντίθεση με τους τοπικούς νόμους και κανόνες. Είναι ευθύνη του κάθε επισκέπτη να πιστοποιήσει με τις αρμόδιες τοπικές αρχές ότι το περιεχόμενο της ιστοσελίδας δεν έρχεται σε σύγκρουση με τους νόμους που διέπουν τη χώρα στην οποία κατοικεί. Επένδυση με Υψηλό Κίνδυνο Το trading στα νομίσματα με τη χρήση του επιπέδου περιθωρίου (margin) φέρει υψηλό κίνδυνο και μπορεί να μην είναι κατάλληλο για όλους τους επενδυτές. Το υψηλό επίπεδο μόχλευσης μπορεί να ενεργήσει υπέρ αλλά και εναντίον σας. Πριν αποφασίσετε να κάνετε trading σε συνάλλαγμα, θα πρέπει να θέσετε τους προσωπικούς σας επενδυτικούς στόχους, το βαθμό εμπειρίας σας και τη διάθεση για ανάληψη ρίσκου. Υπάρχει πιθανότητα να χάσετε μέρος από ή όλο το κεφάλαιο που έχετε καταθέσει, και επομένως δε θα πρέπει να επενδύετε κεφάλαια που δεν έχετε τη δυνατότητα να χάσετε. Θα πρέπει να είστε ενήμεροι για όλους τους κινδύνους που σχετίζονται με το trading σε συνάλλαγμα και να ζητήσετε συμβουλευτικές υπηρεσίες από ανεξάρτητο οικονομικό σύμβουλο, αν έχετε οποιεσδήποτε αμφιβολίες. 9