Αποτελέσματα Τηλεφωνικής Έρευνας Κυνηγετικής Κάρπωσης Για Την Περίοδο Κυνηγίου 2013 2014 Πέτρος Αναγιωτός Λειτουργός Υπηρεσίας Θήρας & Πανίδας Μάιος 2014 Διεύθυνση αλληλογραφίας: Υπηρεσία Θήρας & Πανίδας, Υπουργείο Εσωτερικών, 1453, Λευκωσία Ηλεκτρονική διεύθυνση: wildlife.thira@cytanet.com.cy
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 2 ΣΚΟΠΟΣ... 2 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ... 3 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ... 6 1. Κυνήγι θερινής περιόδου... 6 2. Περίοδος επιδημητικού κυνηγίου... 10 2.1 Αριθμός και Διάρκεια Εξορμήσεων... 10 2.2 Πρώτη μέρα κυνηγίου... 11 2.3 Μέση συνολική κάρπωση... 13 2.4 Συνολική κάρπωση (περίοδος κυνηγίου επιδημητικού θηράματος)... 15 3. Χρήση κυνηγετικών σκύλων... 20 4. Περίοδος κυνηγίου Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου... 22 5. Γενικά... 25 ΚΥΡΙΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ... 27 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ... 30 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ / ΑΝΑΦΟΡΕΣ... 30 1
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η τηλεφωνική έρευνα είναι ένας από τους πιο κοινούς τρόπους συλλογής πληροφοριών από μεγάλες μάζες ατόμων. Σε σύγκριση με άλλου είδους έρευνες (π.χ ταχυδρομική, προσωπική επαφή) οι τηλεφωνικές έρευνες παρουσιάζουν τα πιο κάτω πλεονεκτήματα: 1. επιτυγχάνουν ταχύτατη συλλογή στοιχείων, 2. παρέχουν δυνατότητα ελέγχου τόσο του δείγματος όσο και του ερευνητή, 3. συλλέγουν πολύ ικανοποιητικό όγκο πληροφοριών σε σχετικά μικρό σχετικά χρονικό διάστημα, 4. παρουσιάζουν υψηλό ποσοστό ανταπόκρισης και 5. έχουν χαμηλό κόστος. ΣΚΟΠΟΣ Η τηλεφωνική έρευνα κάρπωσης θηραμάτων έχει θεσμοθετηθεί από την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας και γίνεται για 15 η συνεχόμενη χρονιά. Από την έρευνα αυτή προκύπτουν πολύ σημαντικά στοιχεία, απαραίτητα τόσο για τα βραχυπρόθεσμα όσο και για τα μακροπρόθεσμα προγράμματα της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας σχετικά με τη διαχείριση των θηραμάτων και της άγριας ζωής της Κύπρου γενικότερα. Πιο συγκεκριμένα μέσω της πιο πάνω έρευνας είναι δυνατό: Να υπολογιστεί το μέγεθος της κάρπωσης κάθε θηραματικού είδους το οποίο αποτελεί μια πολύ σημαντική παράμετρο που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη για την ορθολογική διαχείριση του. Παράλληλα τα δεδομένα κάρπωσης ενός είδους για μια σειρά ετών, δείχνουν τις τάσεις των πληθυσμών (Crew & De Maso 2000) και είναι πολύ χρήσιμα στην εξαγωγή συμπερασμάτων για τα αποτελέσματα των διαχειριστικών μέτρων που εφαρμόστηκαν και αυτών που θα πρέπει να εφαρμοστούν στο μέλλον. Να καταγραφούν διάφορα χαρακτηριστικά της κυνηγετικής συμπεριφοράς των κυνηγών (μέσος όρος κάρπωσης και εξορμήσεων ανά κυνηγό ανά έτος, σύγκριση κάρπωσης κυνηγών ανά επαρχία κ.α.), 2
Επιπρόσθετα τα στοιχεία κάρπωσης προσκομίζονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέσα στα πλαίσια των υποχρεώσεων της χώρας μας, όπως αυτές απορρέουν από τις σχετικές Ευρωπαϊκές Οδηγίες. Τέλος, το ύψος της κάρπωσης ενός είδους, όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, είναι άμεσα συσχετισμένο: 1. με το μέγεθος του πληθυσμού του, 2. την προτίμηση που δείχνουν οι κυνηγοί για κυνήγι του είδους, 3. από το μέγεθος της κυνηγετικής προσπάθειας για κάθε είδος η οποία επηρεάζεται από τη μέση διάρκεια ωρών ανά εξόρμηση καθώς και από το μέσο όρο αριθμού εξορμήσεων ανά κυνηγό. Επιπρόσθετα μεταξύ άλλων είναι δυνατό να διαφανεί και η ετήσια διακύμανση των πληθυσμών των θηραματικών ειδών και πως αυτή επηρεάζεται από τις καιρικές συνθήκες και το συγκριτικό (κατά έτος) μέγεθος της μετανάστευσης για τα μεταναστευτικά είδη. Η ιδέα της τήρησης αρχείων για την κυνηγετική κάρπωση ξεκινά από την Μ. Βρετανία το 1880 περίπου. Η σύγκριση των στοιχείων του κάθε έτους μ' αυτά των προηγούμενων ετών έδειχνε την πορεία (αύξηση ή μείωση) των πληθυσμών των άγριων θηραμάτων. Από το 1937 τα πολιτειακά τμήματα θήρας και αλιείας των Η.Π.Α και αργότερα του Καναδά, άρχισαν να καταγράφουν την κυνηγετική κάρπωση με τη χρήση ερωτηματολογίων. Σήμερα η συμπλήρωση τέτοιων ερωτηματολογίων και η τήρηση στατιστικών στοιχείων για την κυνηγετική κάρπωση αποτελεί πλέον συνήθη πρακτική. Σχεδόν όλες οι πολιτείες των Η.Π.Α και του Καναδά ακολουθούν τη μέθοδο αυτή, καθώς επίσης και πολλές χώρες της Ευρώπης, όπως η Γαλλία (από το 1970), η Ιταλία, η Ιρλανδία, η Γερμανία, η Ισπανία, η Ελλάδα (από το 1994 με το πρόγραμμα "ΑΡΤΕΜΙΣ" ) κ.α. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Με βάση τον αριθμό των αδειών κυνηγίου που εκδόθηκαν για την περίοδο κυνηγίου 2013-2014 (43.634 εκ των οποίων οι 973 είναι πρώτες άδειες κυνηγίου) ορίστηκε ως στόχος η επαφή με το 1% περίπου των κυνηγών (441 άτομα), αφού δείγματα με μέγεθος του 1% του πληθυσμού, μπορούν πολύ συχνά να εξασφαλίσουν υψηλή συνέπεια (Kotler & Keller 2006). 3
Σχ. 1 Σχ. 2 Έτσι, το Μάρτιο του 2014, μετά το πέρας της κυνηγετικής περιόδου, 441 κυνηγοί, κλήθηκαν να απαντήσουν τηλεφωνικώς σε ερωτηματολόγιο που ετοιμάστηκε προηγουμένως. Οι 441 κυνηγοί που αποτελούσαν το δείγμα της έρευνας, επιλέχθηκαν με βάση την τυχαία στρωματοποιημένη δειγματοληψία (Stratified Random Sampling), σύμφωνα με την οποία ο πληθυσμός των κυνηγών χωρίστηκε ανά επαρχία καθώς και ανά τέλος άδειας κυνηγίου και στη συνέχεια επιλέχθηκε τυχαίο δείγμα έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στην κατανομή των κυνηγών όπως αυτή προκύπτει από το ηλεκτρονικό σύστημα ανανέωσης αδειών 4
κυνηγίου που διαθέτει η Υπηρεσία μας (Σχ.3). Από τα 441 άτομα του δείγματος, 5 άτομα (δηλ. 1.13% των κυνηγών του δείγματος) δεν θέλησαν να απαντήσουν στο ερωτηματολόγιο. Άτομα που έδωσαν σχετικά ψηλή κάρπωση (σε σχέση με το μέσο όρο) ερωτήθηκαν ξανά μετά από παρέλευση μεγάλου χρονικού διαστήματος, για να επιβεβαιωθεί η ακρίβεια των στοιχείων που έδωσαν. Μετά τη συλλογή των δεδομένων έγινε εισαγωγή, στατιστική επεξεργασία και τέλος εξαγωγή αποτελεσμάτων με τη βοήθεια του στατιστικού λογισμικού προγράμματος Microsoft excel 2010. Σχ. 3. Σχ.4 5
Τέλος το ποσοστό των κυνηγών που ανανέωσαν την άδεια κυνηγίου τους και για διάφορους λόγους δεν κυνήγησαν κατά την υπό μελέτη κυνηγετική περίοδο, ήταν της τάξης του 1,58% (δηλ. 693 κυνηγοί περίπου). Σημειώνεται ότι η πιο πάνω παράμετρος δεν έχει ληφθεί υπόψη στους υπολογισμούς της συνολικής κάρπωσης ανά είδος έτσι ώστε τα στοιχειά να είναι συγκρίσιμα με αυτά των προηγούμενων ετών, αφού κάτι τέτοιο παλαιότερα ήταν αδύνατο να εντοπιστεί. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 1. Κυνήγι θερινής περιόδου Κατά την θερινή περίοδο κυνηγίου κυνήγησε το 35,05% των κυνηγών του δείγματος (δηλ. 15.291 κυνηγοί, Σχ. 5) με μέσο αριθμό εξορμήσεων 2,94, μέση κάρπωση 4,43 φάσσες (αύξηση 17,5% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή) και 0,24 τρυγόνια (μείωση 53% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή). Σχετικά με την κάρπωση του τρυγονιού σημειώνεται ότι ο πληθυσμός του είδους στην Ευρώπη βρίσκεται σε συνεχόμενη μείωση λόγω κυρίως των πιο κάτω παραγόντων (Διαχειριστικό Σχέδιο Τρυγονιού της ΕΕ - Management Plan for Turtle Dove): I. Αλλαγή χρήσεων γης και μείωσης και υποβάθμισης των οικοτόπων. Αυτό περιλαμβάνει την υποβάθμιση και καταστροφή των βιοτόπων, και την αλλαγή χρήσεων γης μέσω της δραματικής μείωσης των εκτατικών καλλιεργειών, ψυχανθών κλπ. Περιλαμβάνει επίσης την υποβάθμιση σε χειμερινούς τόπους διαχείμασης στην Αφρική. II. Κλιματική αλλαγή ειδικά στους τόπους διαχείμασης στην Αφρική. III. Ανταγωνισμός με το είδος S. decaocto. Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για αυτό όπου σε πολλές περιοχές όπου έχει εξαφανιστεί το τρυγόνι υπήρχε μεγάλη αύξηση της δεκαοχτούρας. Χρειάζεται όμως περαιτέρω έρευνα. 6
IV. Το κυνήγι επιφέρει επιπρόσθετη θνησιμότητα για ένα είδος με μειωμένους πληθυσμούς. Από έρευνες που έγιναν, το είδος χαρακτηρίζεται με χαμηλά ποσοστά επιβίωσης και χαμηλή παραγωγικότητα (low survival rate και low productivity). Το παράνομο κυνήγι που γίνεται σε μερικές περιοχές κατά την άνοιξη καθώς και όταν αρχίζει ενωρίς (όπου τα πουλιά είναι πιο ευάλωτα σε θνησιμότητα) επιφέρει επιπτώσεις. Από έρευνες που έγιναν για να υπάρχει ένας βιώσιμος πληθυσμός η κάρπωση θα πρέπει να μειωθεί στο 5-15% του συνολικού πληθυσμού (μετά την αναπαραγωγική περίοδο) ούτως ώστε να υπάρχει η δυνατότητα βιωσιμότητας του πληθυσμού. Επιπρόσθετα σημειώνεται ότι τα τρυγόνια που θηρεύονται αυτή την περίοδο στην ενδοχώρα είναι τα τρυγόνια που αναπαράγονται στην Κύπρο τα οποία είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην παράνομη μέθοδο κυνηγίου του «ταΐσματος». Λόγω αυτής της παράνομης μεθόδου που χρησιμοποιείται από μεμονωμένα άτομα η κάρπωση του είδους κατανέμεται στους λίγους με αποτέλεσμα να είναι πολύ δύσκολο να διαφανεί η πραγματική κάρπωση του είδους από την διεξαγωγή της παρούσας έρευνας. Σχ. 5. Το πιο πάνω διάγραμμα παρουσιάζει το ποσοστό των κυνηγών που κυνήγησε κατά τη θερινή περίοδο κυνηγίου (Αύγουστος Σεπτέμβριος) 7
Σχ. 6. Σχ. 7. 8
Σχ. 8. Στο πιο πάνω διάγραμμα φαίνεται συγκριτικά η συνολική κάρπωση της φάσας και του τρυγονιού για την περίοδο Αυγούστου Σεπτεμβρίου για τα έτη 2006-2013. Σχ. 9. Στο πιο πάνω διάγραμμα παρουσιάζεται το ποσοστό κάρπωσης φασών κατά την 1 η εξόρμηση της θερινής περιόδου σε σχέση με τη συνολική κάρπωση φασών των υπόλοιπων εξορμήσεων. Στις καθημερινές περιοχές κυνηγίου, κυνήγησε το 15,89% των κυνηγών (δηλ. 6.932 κυνηγοί, Σχ.10) με μέσο αριθμό εξορμήσεων 7,87 εξορμήσεις. Σχ. 10. Στο πιο πάνω διάγραμμα φαίνεται το ποσοστό των κυνηγών που κυνήγησαν στις καθημερινές περιοχές κυνηγίου που ισχύουν κατά την περίοδο Σεπτεμβρίου - Οκτωβρίου. Πίνακας 1. Συνολική κάρπωση κατά τη θερινή περίοδο κυνηγίου Κατηγορία Φάσες Τρυγόνια Ορτύκια Φιλικουτούνια Αγριοπερίστερα Κόρωνοι Καρακάξες 5 εξορμ. 67.790 3.670 0 1.530 1.631 9.276 12.640 Καθημερινές 0 21.305 101.531 Δεν υπήρχε σχετική ερώτηση για τα συγκεκριμένα είδη Σύνολο 67.790 24.975 101.531 1.530 1.631 9.276 12.640 9
Σχ. 11. Στο πιο πάνω διάγραμμα φαίνεται συγκριτικά η συνολική κάρπωση του ορτυκιού για την περίοδο Αυγούστου Σεπτεμβρίου για τα έτη 2010-2013. Λόγω του ότι η κάρπωση των ορτυκιών γίνεται από περιορισμένο αριθμό κυνηγών, αφού αυτή γίνεται μόνο από τους κυνηγούς που κυνηγούν στις καθημερινές περιοχές κυνηγίου, η κάρπωση του είδους κατανέμεται σε λίγους με αποτέλεσμα να είναι πολύ δύσκολο να διαφανεί η πραγματική κάρπωση του είδους από την διεξαγωγή της παρούσας έρευνας. 2. Περίοδος επιδημητικού κυνηγίου 2.1 Αριθμός και Διάρκεια Εξορμήσεων Στην κυνηγετική περίοδο του επιδημητικού κυνηγίου 2013, κυνήγησε το 98,83% των κυνηγών του δείγματος (δηλ. 43.120 κυνηγοί) με μέσο αριθμό εξορμήσεων 10 εξορμήσεις, δηλαδή 0,04 εξορμήσεις περισσότερες από τις αντίστοιχες περσινές (αμελητέα μείωση σε σχέση με τον αντίστοιχο περσινό αριθμό). Επιπρόσθετα, ο μέσος όρος της διάρκειας των εξορμήσεων ήταν 5,41 ώρες ανά εξόρμηση δηλαδή 17,4 λεπτά λιγότερα από πέρσι (το 2012 5,70 ώρες) δηλ. μείωση 5% ενώ ο μέσος χρόνος διάρκειας της 1 ης εξόρμησης ήταν 5,93 ώρες δηλ. περίπου 17,4 λεπτά μικρότερος από τον αντίστοιχο περσινό (6,22 ώρες). Από τον πιο κάτω πίνακα φαίνεται ότι να και το 2011 ο αριθμός των εξορμήσεων ήταν 19 έναντι 17 που δόθηκαν το 2012 και το 2013 εντούτοις ο μέσος αριθμός εξορμήσεων ανά κυνηγό δεν έχει ουσιαστική διαφοροποίηση. 10
Σχ. 12 Σχ. 13. *Όπου Χ ο αριθμός των εξορμήσεων. 2.2 Πρώτη κυνηγετική εξόρμηση. Κατά τη διάρκεια της πρώτης κυνηγετικής εξόρμησης, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της εν λόγω έρευνας, η κάρπωση του λαγού ήταν 0,13 λαγοί ανά κυνηγό (μειωμένη κατά 40,1% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή) ενώ για τα περδίκια η αναλογία κάρπωσης υπολογίστηκε στα 1,77 περδίκια ανά κυνηγό (μείωση 15,7% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή). 11
Σχ. 14 Σχ. 15 Σχ. 16. Στο πιο πάνω διάγραμμα φαίνεται το ποσοστό κάρπωσης λαγού της 1 ης εξόρμησης σε σχέση με τη συνολική κάρπωση του λαγού κατά τις υπόλοιπες εξορμήσεις. 12
Σχ. 17. Στο πιο πάνω διάγραμμα φαίνεται το ποσοστό κάρπωσης περδικιού της 1 ης εξόρμησης σε σχέση με τη συνολική κάρπωση του περδικιού κατά τις υπόλοιπες εξορμήσεις. 2.3 Μέση συνολική κάρπωση Για ολόκληρη την περίοδο κυνηγίου του επιδημητικού θηράματος η μέση κάρπωση ανά κυνηγό είναι 0,58 λαγοί (μείωση 47,27% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή), 7,33 περδίκια (μείωση 17,01% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή), 0,19 φραγκολίνες (μείωση 17,39% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή), 1,48 φάσες (μείωση 12,94% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή), και 6,23 τσίχλες (αύξηση 375,3% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή). Την ψηλότερη κάρπωση τόσο στους λαγούς όσο και στα περδίκια είχαν οι κυνηγοί της επαρχίας Πάφου ενώ τη χαμηλότερη στην κάρπωση των λαγών οι κυνηγοί της επαρχίας Λάρνακας ενώ για τα περδίκια οι κυνηγοί της επαρχίας Αμμοχώστου. 13
Πίνακας 2. Μέση συνολική κάρπωση θηραμάτων, ανά κυνηγό, κατά την περίοδο του επιδημητικού κυνηγίου του 2013 ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΛΕΜΕΣΟΣ ΛΑΡΝΑΚΑ ΠΑΦΟΣ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΛΑΓΟΙ 0,55 0,55 0,39 1,14 0,48 0,58 ΠΕΡΔΙΚΙΑ 7,65 8,64 4,82 11,31 3,16 7,33 ΦΡΑΓΚΟΛΙΝΕΣ 0,27 0,14 0,08 0,35 0,07 0,19 ΦΑΣΣΕΣ 1,79 1,88 0,19 2,47 0,84 1,48 ΜΠΕΚΑΤΣΕΣ 0,24 0,74 0,07 0,37 0,05 0,34 ΤΣΙΧΛΕΣ 7,70 6,10 2,58 6,31 9,07 6,23 ΤΡΑΧΗΛΕΣ 0,73 1,25 13,85 3,92 32,07 7,12 ΜΠΕΚΑΤΣΟΝΙΑ 0,02 0 0 0 0 0,007 ΠΑΠΙΕΣ 0,01 0,01 0,01 0 0 0,007 ΑΓΡΙΟΠΕΡΙΣΤΕΡΑ 0,02 0 0,16 0 0,02 ΟΡΤΥΚΙΑ 0,07 0,03 0 0,12 0 0,04 ΦΙΛΙΚΟΥΤΟΥΝΙΑ 0,01 0,02 0 0,02 0 0,01 ΚΟΡΩΝΟΙ 1,74 0,58 1,37 0,63 0,05 1,04 ΚΑΡΑΚΑΞΕΣ 0,42 0,52 0,01 0,49 0 0,33 Σχ. 18 14
Σχ. 19 Σχ. 20 2.4 Συνολική κάρπωση (περίοδος κυνηγίου επιδημητικού θηράματος) Συνολικά θηρεύτηκαν 25.077 λαγοί, 315.908 περδίκια και 8.053 φραγκολίνες. Η συνολική κάρπωση για όλα τα θηράματα, κατά την περίοδο κυνηγίου του επιδημητικού θηράματος του 2013, φαίνεται αναλυτικά στον πίνακα 3. 15
Πίνακας 3. Συνολική κάρπωση θηραμάτων περίοδος επιδημητικού κυνηγίου 2013 ΕΙΔΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΚΑΡΠΩΣΗ ΛΑΓΟΙ 25.077 ΠΕΡΔΙΚΙΑ 315.908 ΦΡΑΓΚΟΛΙΝΕΣ 8.053 ΦΑΣΣΕΣ 63.814 ΜΠΕΚΑΤΣΕΣ 14.577 ΤΣΙΧΛΕΣ 268.710 ΤΡΑΧΗΛΕΣ 306.937 ΠΑΠΙΕΣ 306 ΜΠΕΚΑΤΣΟΝΙΑ 306 ΑΓΡΙΟΠΕΡΙΣΤΕΡΑ 1.019 ΟΡΤΥΚΙΑ 1.835 ΦΙΛΙΚΟΥΤΟΥΝΙΑ 408 ΚΟΡΩΝΟΙ 45.057 ΚΑΡΑΚΑΞΕΣ 14.271 Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειωθεί ότι το ποσοστό αυξομείωσης της συνολικής κάρπωσης των θηραμάτων είναι δυνατό να διαφέρει από το ποσοστό αυξομείωσης της κάρπωσης ανά κυνηγό αφού ο υπολογισμός της συνολικής κάρπωσης, γίνεται με αναγωγή του μ.ο κάρπωσης ανά κυνηγό στον αριθμό των ανανεωμένων αδειών κυνηγίου. Αυτό συνεπάγει ότι ο ίδιος μέσος όρος κάρπωσης είναι δυνατό να δείξει διαφορετικό συνολικό αριθμό κάρπωσης θηράματος διότι ο αριθμός των ανανεωμένων αδειών κυνηγίου από χρόνο σε χρόνο διαφοροποιείται. Πιο κάτω παρουσιάζεται διαγραμματικά η διακύμανση της συνολικής κάρπωσης του λαγού και της πέρδικας καθώς και οι σχετικές διακυμάνσεις των τελευταίων 8 ετών για τη συνολική κάρπωση της φραγκολίνας, της φάσας, της μπεκάτσας και της τσίχλας για την περίοδο κυνηγίου Νοεμβρίου - Δεκεμβρίου. 16
80,00% Σχ. 21 Σύγκριση κατανομής κυνηγών σε σχέση με την κάρπωση λαγών 2012 & 2013 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% 0 1 2 3 >4 Series1 62,44% 15,84% 7,92% 4,98% 8,82% Series2 72,64% 13,68% 5,90% 3,54% 4,25% Σχ. 22 450.000 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 - Κάρπωση περδικιών 334.157 395.944 281.378 363.748 350.504 345.529 399.453 315.908 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Έτος Σχ. 23 17
Σχ. 24 *Όπου Χ ο αριθμός περδικιών που θηρεύτηκαν Σχ. 25 Σχ. 26 18
Σχ. 27. Στο πιο πάνω σχήμα φαίνεται συγκριτικά η συνολική κάρπωση της φάσας κατά την περίοδο 2006-2013 Σχ. 28 Σχ. 29 19
3. Χρήση κυνηγετικών σκύλων Πιο κάτω παρουσιάζονται διαγράμματα σχετικά με το ποσοστό των κυνηγών που κατέχουν σκύλο καθώς και οι απαντήσεις που έδωσαν σχετικά με άλλα σχετικά ερωτήματα. Συγκεκριμένα: 1. το 35% των κυνηγών του δείγματος (δηλ. 15.291 κυνηγοί) είναι κάτοχοι κυνηγετικών σκύλων.(σχ. 30) 2. Το 83,67% των κατόχων σκύλων (δηλ. 12.794 κυνηγοί) εκπαιδεύουν τους σκύλους τους πριν από την έναρξη του κυνηγίου. (σχ. 32) 3. Το 24,80% των κατόχων σκύλων που εκπαιδεύουν τους σκύλους τους πριν από την έναρξη του κυνηγίου (δηλ. 3.173 κυνηγοί) συνεχίζουν να εκπαιδεύουν τους σκύλους τους και μετά το πέρας της κυνηγετικής περιόδου, 29,13% (δηλ. 3.728 κυνηγοί) αρχίζουν να εκπαιδεύουν τους σκύλους τους το καλοκαίρι ενώ 46,06% (δηλ. 5.893 κυνηγοί) εκπαιδεύει τους σκύλους του λίγο πριν από την έναρξη του κυνηγίου.(σχ.33) Σχ. 30. Στο πιο πάνω διάγραμμα παρουσιάζεται το ποσοστό των κυνηγών που είναι κάτοχοι κυνηγετικών σκύλων. 20
Σχ. 31 Σχ. 32 Σχ. 33 21
4. Περίοδος κυνηγίου Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου Κατά την περίοδο κυνηγίου της τσίχλας κυνήγησε το 70% (Σχ. 34) των κυνηγών που ερωτήθηκαν (δηλ. 30.480 κυνηγοί), με μ.ο αριθμού εξορμήσεων 9,48 ανά κυνηγό (αύξηση κατά 5,33% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο περσινό) και μέση κάρπωση 49,84 τσίχλες ανά κυνηγό (αύξηση κατά 68,15% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή) Σχ. 34. Το πιο πάνω διάγραμμα παρουσιάζει το ποσοστό των κυνηγών που κυνήγησε κατά την περίοδο κυνηγίου της τσίχλας (Ιανουαρίου Φεβρουαρίου) Σχ. 35. *Όπου Χ ο αριθμός των εξορμήσεων την περίοδο κυνηγίου της τσίχλας. Πίνακας 4. Συνολική κάρπωση θηραμάτων περίοδος κυνηγίου Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου 2014 22
Είδος Μέση κάρπωση Συνολική Τσίχλες 49,84 1.518.997 Μπεκάτσες 0,18 5.606 Φάσες 0,21 6.422 Τραχήλες 2,12 64.731 Κόρωνοι 0,01 306 Καρακάξες 0,02 612 Σχ.36 Σχ. 37. Στο πιο πάνω σχήμα φαίνεται συγκριτικά η κάρπωση της τσίχλας κατά την περίοδο Ιανουαρίου Φεβρουαρίου για τα έτη 2007 2014 23
Σχ. 38 *Όπου Χ ο αριθμός των τσιχλών που θηρεύτηκαν Σχ. 39. Στο πιο πάνω σχήμα φαίνεται συγκριτικά η συνολική κάρπωση της τσίχλας κατά την περίοδο κυνηγίου 2006-2014 Σχ. 40. Στο πιο πάνω σχήμα φαίνεται συγκριτικά η συνολική κάρπωση της τραχήλας κατά την περίοδο κυνηγίου 2006-2014 24
5. Γενικά Πέραν των ερωτήσεων περί κάρπωσης, οι κυνηγοί που συμμετείχαν στην τηλεφωνική έρευνα, κλήθηκαν να απαντήσουν και σε άλλες γενικής φύσεως ερωτήσεις. Σχ. 41. Στο πιο πάνω διάγραμμα φαίνεται το ποσοστό των κυνηγών που είναι ευχαριστημένοι από το κυνήγι στην Κύπρο σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό ποσοστό Σχ. 42. Στο πιο πάνω σχεδιάγραμμα παρουσιάζονται τα ποσοστά των απαντήσεων που έδωσαν οι κυνηγοί του δείγματος σχετικά με την ερώτηση «ποιο είναι, κατά την άποψη σας, το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα θηράματα στην Κύπρο σήμερα;» 25
Σχ. 42. Σχ. 43. 26
ΚΥΡΙΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από την ανάλυση των πιο πάνω στοιχείων προκύπτουν τα εξής: 1. Συγκριτικά με το προηγούμενο έτος η μέση κάρπωση λαγών ανά κυνηγό για το 2013 ήταν μειωμένη κατά 47,27% και σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία που διατηρεί η Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας είναι η χαμηλότερη που έχει καταγραφεί από τότε που συλλέγονται στοιχεία κάρπωσης. Η εν λόγω μείωση της κάρπωσης φαίνεται να οφείλεται κατά κύριο λόγο στη ζημιά που υπέστει ο πληθυσμός από την ασθένεια που εμφανίστηκε στους λαγούς κατά την περίοδο Ιανουαρίου Απριλίου 2013. Επίσης σημειώνεται ότι κατά τις πρώτες κυνηγετικές εξορμήσεις οι καιρικές συνθήκες δεν ήταν ευνοϊκές για κυνήγι και σε συνδυασμό με τη ξηρασία που προηγήθηκε της περιόδου κυνηγίου φαίνεται και αυτό να επηρέασε την κάρπωση των επιδημητικών θηραμάτων. Όλα τα πιο πάνω λειτουργώντας συσσωρευτικά και με άλλους παράγοντες (π.χ. λαθροθηρία) επέφεραν την πιο πάνω κάρπωση. 2. Συγκριτικά με το προηγούμενο έτος η μέση κάρπωση περδικιών ανά κυνηγό ήταν κατά 17,01% μειωμένη σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή αλλά είναι συγκρίσιμη με αυτές των τελευταίων ετών και μπορεί να θεωρηθεί στα πλαίσια της γενικότερης αυξομείωσης που παρουσιάζουν οι πληθυσμοί από έτος σε έτος. Τα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω (σημείο 1) για τις καιρικές συνθήκες ισχύουν και για την κάρπωση της πέρδικας. 3. Στην κυνηγετική περίοδο του επιδημητικού κυνηγίου 2013, κυνήγησε το 98,83% των κυνηγών του δείγματος (δηλ. 43.120 κυνηγοί) με μέσο αριθμό εξορμήσεων 10 εξορμήσεις, δηλαδή 0,04 εξορμήσεις περισσότερες από τις αντίστοιχες περσινές (αμελητέα μείωση σε σχέση με τον αντίστοιχο περσινό αριθμό). Επιπρόσθετα, ο μέσος όρος της διάρκειας των εξορμήσεων ήταν 5,41 ώρες ανά εξόρμηση δηλαδή 17,4 λεπτά λιγότερα από πέρσι (το 2012 5,70 ώρες) δηλ. μείωση 5% ενώ ο μέσος χρόνος διάρκειας της 1 ης εξόρμησης ήταν 5,93 ώρες δηλ. περίπου 17,4 λεπτά μικρότερος από τον αντίστοιχο περσινό (6,22 ώρες). Από τα πιο πάνω προκύπτει ότι οι συνολικές κυνηγετικές ώρες του 2013 ήταν κατά 6,56% λιγότερες από τις αντίστοιχες του 2012. 27
4. Πίνακας συνολικής κάρπωσης κυνηγετικής περιόδου 2013-2014 Πίνακας 5. ΕΙΔΟΣ Περίοδος κυνηγίου Θερινή Επιδημητικού Τσίχλας ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΚΑΡΠΩΣΗ ΕΙΔΟΥΣ ΛΑΓΟΙ 0 25.077 0 25.077 ΠΕΡΔΙΚΙΑ 0 315.908 0 315.908 ΦΡΑΓΚΟΛΙΝΕΣ 0 8.053 0 8.053 ΦΑΣΣΕΣ 67.790 63.814 6.422 138.026 ΜΠΕΚΑΤΣΕΣ 0 14.577 5.606 20.183 ΤΣΙΧΛΕΣ 0 268.710 1.518.997 1.787.707 ΤΡΑΧΗΛΕΣ 0 306.937 64.731 371.668 ΑΓΡΙΟΠΕΡΙΣΤΕΡΑ 1.631 1.019 0 2.650 ΟΡΤΥΚΙΑ 101.531 1.835 0 103.366 ΦΙΛΙΚΟΥΤΟΥΝΙΑ 1.530 0 0 1.530 ΤΡΥΓΟΝΙΑ 24.975 0 0 24.975 ΚΟΡΩΝΟΙ 9.276 45.057 306 54.639 ΚΑΡΑΚΑΞΕΣ 12.640 14.271 612 27.523 Συνολική κάρπωση 2.881.305 Η συνολική κάρπωση παρουσίασε αύξηση 19.6% και αυτό οφείλεται κυρίως στη σημαντική αύξηση της κάρπωσης της τσίχλας. Εδώ θα πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι η πραγματική κάρπωση είναι μεγαλύτερη από αυτήν που παρουσιάζεται στην παρούσα έρευνα, αφού ένα ποσοστό θηραμάτων καρπώνεται από άτομα που κυνηγούν χωρίς να έχουν ανανεωμένη άδεια κυνηγίου, στοιχείο το οποίο δεν υπολογίζεται στην έρευνα. 5. Ο αριθμός των ανανεωμένων αδειών κυνηγίου για την υπό μελέτη περίοδο ήταν μειωμένος κατά 4,94% (2.269 άδειες λιγότερες από την περσινή περίοδο) σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο κυνηγίου και είναι η δεύτερη χαμηλότερη των τελευταίων δώδεκα ετών. Ο χαμηλότερος αριθμός ανανεωμένων αδειών κυνηγίου παρουσιάστηκε την περίοδο κυνηγίου 2005 2006 (42.225 άδειες). Ακόμα μειωμένες κατά 32,37% ήταν οι πρώτες άδειες κυνηγίου (315 πρώτες άδειες λιγότερες από την περσινή περίοδο) 28
6. Η μέση ηλικία των κυνηγών του δείγματος έχει υπολογιστεί στα 40,64 χρόνια. 7. Κυνηγοί που κυνηγούν με τη συνοδεία σκύλων έχουν μεγαλύτερη κάρπωση, όσον αφορά τα περδίκια και τους λαγούς, από τους κυνηγούς, που κυνηγούν χωρίς τη συνοδεία σκύλων. 8. Το 65% των κυνηγών του δείγματος έχει θετική έως πολύ θετική άποψη για την Υπηρεσία Θήρας & Πανίδας. 29
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ 1. Σε όλους τους κυνηγούς που περιλήφθηκαν στο δείγμα της έρευνας και είχαν την καλοσύνη, την υπομονή και το χρόνο να συμμετάσχουν σε αυτήν. 2. Στον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Θήρας & Πανίδας κ. Παντελή Χατζηγέρου, στον Ανώτερο Λειτουργό της Υπηρεσίας Θήρας & Πανίδας κ. Νίκο Κασίνη και στο Λειτουργό της Υπηρεσίας Θήρας & Πανίδας κ. Πανίκο Παναγίδη για τις εύστοχες εισηγήσεις και παρατηρήσεις τους. 3. Στο Θηροφύλακα Γεώργιο Γεωργίου ο οποίος εργάστηκε με ευσυνειδησία, συνέπεια και επαγγελματισμό κατά τη διαδικασία συλλογής των στοιχείων. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ / ΑΝΑΦΟΡΕΣ Crew, A.K and S.J. DeMaso, 2000. Demographics of quail hunters in Oklahoma. Pages 219 225 in. L.A Brennan, W.E. Palmer, L.W. Burger,Jr., and T.L. Pruden (eds). Quail IV: Proceedings of the Fourth National Quail Symposium. Tall Timbers Research Station, Tallahassee, FL Douglas A. Lind, William G. Marshal, and Samuel A. Wathen, Robert D. Mason, «Statistical Techniques in Business and Economics», McGraw-Hill Irwin, Boston 2005 12 th Edition. Kotler Ph., Keller K. «Μάρκετινγκ Μάνατζμεντ» 12 η Κατσαντώνης Ι. Αθήνα, 2006, Κλειδάριθμος Αμερικάνικη Έκδοση, Μετάφραση McDaniel C., Gates R. «Marketing Research» 6 th edition, USA, John Wiley & Sons, Inc Διαχειριστικό Σχέδιο Τρυγονιού της ΕΕ (Management Plan for Turtle Dove) http://ec.europa.eu/environment/nature/conservation/wildbirds/hunting/docs/turtle_dove.p df Μάτης Κ., «Δασική Βιομετρία», Θεσσαλονίκη, 1994, Δεδούσης Μ. Γεώργιος. Παπαγεωργίου, Ν.Κ. «Οικολογία και Διαχείριση Άγριας Πανίδας». Θεσσαλονίκη, 1995, University Studio Press. Πρόγραμμα «Άρτεμις» Κυνηγετική Συνομοσπονδία Ελλάδας http://www.ksellas.gr/artemis.asp 30