πελαγικό βενθικό Ως πλαγκτόν χαρακτηρίζονται οι οργανισμοί που ζουν στη στήλη του νερού και έχουν περιορισμένες ικανότητες μετακίνησης

Βενετία Κωστοπούλου

Θαλάσσιο περιβάλλον πελαγικό βενθικό πλαγκτόν νηκτόν βένθος Ως πλαγκτόν χαρακτηρίζονται οι οργανισμοί που ζουν στη στήλη του νερού και έχουν περιορισμένες ικανότητες μετακίνησης Οόρος «πλαγκτόν» δεν περιγράφει ένα συγκεκριμένο τύπο οργανισμού αλλά καθορίζεται από: το μέγεθος το μέγεθος τη δυσκολία κολύμβησης ενάντια στα ρεύματα

κυανοβακτήρια κωπήποδο Αβγά ψαριών πολύχαιτος διάτομα χαιτόγναθος

Στηρίζει τη θαλάσσια τροφική πυραμίδα Με την φωτοσύνθεση το φυτοπλαγκτόν παράγει οξυγόνο και προσλαμβάνει διοξείδιο του άνθρακα

Στηρίζει τη θαλάσσια τροφική πυραμίδα Με την φωτοσύνθεση το φυτοπλαγκτόν παράγει οξυγόνο και προσλαμβάνει διοξείδιο του άνθρακα CO 2 + H 2 O C 6 H 12 O 6 + O 2

Κριτήριο Με βάση το Βασίλειο Με βάση το μέγεθος Με βάση τη διάρκεια πλαγκτονικής ζωής Με βάση την ενέργεια που χρησιμοποιούν Με βάση το ενδιαίτημα Κατηγορία Βακτηριοπλαγκτόν/ Φυτοπλαγκτόν/Ζωοπλαγκτόν Μεροπλαγκτόν/ Ολοπλαγκτόν Αυτότροφοι/ Ετερότροφοι (φυτοφάγοι, σαρκοφάγοι, σαπροφάγοι, παμφάγοι) Νηριτικό/ Πελαγικό

Κριτήριο Με βάση το Βασίλειο Με βάση το μέγεθος Με βάση τη διάρκεια πλαγκτονικής ζωής Με βάση την ενέργεια που χρησιμοποιούν Με βάση το ενδιαίτημα Κατηγορία Βακτηριοπλαγκτόν/ Φυτοπλαγκτόν/Ζωοπλαγκτόν Μεροπλαγκτόν/ Ολοπλαγκτόν Αυτότροφοι/ Ετερότροφοι (φυτοφάγοι, σαρκοφάγοι, Detrivore, παμφάγοι) Νηριτικό/ Πελαγικό

Τάξη μεγέθους Αντιπροσωπευτικές ομάδες Φεμπτοπλαγκτόν 002 0,02 02 0,2 μm (10 7 m) Ιοπλαγκτόν (Ιοί) Πικοπλαγκτόν 0,2 2,0 μm (10 6 m) Βακτηριοπλαγκτόν (Βακτήρια) Νανοπλαγκτόν 20 2,0 20 μm (10 55 m) Νανοφύκη Μικροπλαγκτόν 20 200 μm (10 4 3 m) Μικροφύκη Νανοετερότροφα Πρώτιστα Μικροετερότροφα Πρώτιστα Μεσοπλαγκτόν 0,2 200 mm (10 2 m) Αποικίες φυτοπλαγκτού Κλαδοκεραιωτά Κωπήποδα Μακροπλαγκτόν 2 20 cm (10 1 m) Καρκινοειδή Μεγαπλαγκτόν 20 200 cm (10 0 m) Μέδουσες

Προκαρυωτικά ρ κύτταρα μικροσκοπικά σε μέγεθος μγ Ανάλογα με την πηγή ενέργειας που χρησιμοποιούν: Φωτοαυτότροφα Κυανοβακτήρια χλωροφύλλη α όχι όμως σε πλαστίδια μονήρη κύτταρα ή σε αλυσίδες Πολύ παλιοί οργανισμοί (απολίθωμα 3.5 εκ. ετών). οι χλωροπλάστες των φυτών θεωρούνται ότι προέκυψαν από ενδοσυμβίωση κυανοβακτηρίων με ευκαρυωτικά κύτταρα Προχλωρόφυτα Μοιάζουν με τα Κυανοβακτήρια αλλά μικρότερα και έχουν διαφορετικό συνδυασμό χρωστικών τους επιτρέπει να φωτοσυνθέτουν σε μεγάλα βάθη Χημειοαυτότροφα Ετερότροφα Αρχαία

μονοκύτταροι οργανισμοί διαφόρων διαστάσεων που φωτοσυνθέτουν

Ομοταξία Κοινή ονομασία Περιοχή Κοινά γένη επικράτησης Ροδοφύκη Ψυχρό, εύκρατο Rhodella Κρυπτοφύκη κρυπτομονάδες Παράκτια Cryptomonas Χρυσοφύκη Chrysomonads Παράκτια Aureococcus silicoflagellates ψυχρά Dictyocha Βακιλλαριοφύκη Διάτομα Παντού ειδικά παράκτια Chaetoceros Coscinodiscus Χλωρομοναδοφύκη χλωρομονάδες Υφάλμυρα Heterosigma Ξανθοφύκη κιτρινοπράσινα Σπάνια Ευστιγματοφύκη Εκβολές ποταμών Σπάνια Απτόφυτα Κοκκολιθοφόρα Prymnesiomonads Ωκεανός παράκτια Emiliana Isochrysis Ευγληνοειδή euglenoids Παράκτια Eutreptiella Πρασινοφύκη prasinomonads παντού Tetraselmis Χλωροφύκη Green algae Παράκτια Σπάνια Πυρροφύκη Δινομαστιγωτά παντού ειδικά ζεστά νερά Ceratium Gonyaulax

Κυρίαρχοι και αφθονότεροι φωτοσυνθετικοί οργανισμοί στον κόσμο Μέγεθος: 2 1000 μm Απαντώνται ως μονήρη κύτταρα, σε αποικίες ή αλυσίδες Περίβλημα από διοξείδιο του πυριτίου, που αποτελείται από δύο θήκες Δεν έχουν δυνατότητα κίνησης, γι αυτό προτιμούν την έντονη ανάδευση Yψηλός ρυθμός αύξησης

Δεύτερα σε αφθονία μετά τα Διάτομα 2 μαστίγια (κίνηση) Περίβλημα από κυτταρίνη Χρησιμοποιούν διαφορετικές πηγές ενέργειας Συνήθως απαντώνται καλοκαίρι ή φθινόπωρο, μετά από άνθηση διάτομων Προσαρμοσμένα σε ολιγοτροφικά νερά και χαμηλές εντάσεις φωτός Ορισμένα παράγουν τοξίνες (ερυθρές παλίρροιες)

Paralytic Shellfish Poisoning (PSP) Neurotoxic Shellfish Poisoning (NSP) Diarrhetic Shellfish Poisoning (DSP) Ciguatera Fish Poisoning (CFP) Είδος Τοξίνη Διαταραχές Alexandrium Pyrodinium, Gymnodinium σαξιτοξίνη νευρολογικές Gymnodinium breve brevetoxin νευρολογικές γαστρεντερικές Dinophysis Okadaic acid γαστρεντερικές Ciguatoxin νευρολογικες γαστρεντερικές καρδιοαναπνευστικές

Μονήρη κύτταρα, < 20μm Περίβλημα από μικροσκοπικές πλάκες ασβεστίου Μπορούν να αναπτυχθούν σε ολιγοτροφικά νερά Συσσώρευση πλακών στον πυθμένα κατά την αναπαραγωγή ή τον θάνατο

Ομάδα με μεγάλη ποικιλομορφία Ετερότροφοι οργανισμοί

Κριτήριο Με βάση το Βασίλειο Με βάση το μέγεθος Με βάση τη διάρκεια πλαγκτονικής ζωής Με βάση την ενέργεια που χρησιμοποιούν Με βάση το ενδιαίτημα Κατηγορία Βακτηριοπλαγκτόν/ Φυτοπλαγκτόν/Ζωοπλαγκτόν Μεροπλαγκτόν/ Ολοπλαγκτόν Αυτότροφοι/ Ετερότροφοι (φυτοφάγοι, σαρκοφάγοι, σαπροφάγοι, παμφάγοι) Νηριτικό/ Πελαγικό

Βασίλειο Υποβασίλειο/Φύλο Υπο ομάδα Κοινά γένη Πρώτιστα Πρωτόζωα Δινομαστιγωτά Μαστιγοφόρα Τρηματοφόρα Ακτινόζωα Βλεφαριδοφόρα Μετάζωα Κνιδόζωα Μέδουσες Σιφωνοφώρα Κτενοφόρα Κεραιωτά Γυμνά Noctiluca Bodo Globigerina Aulacantha Favella Cyanea Physalia Pleurobranchia Beroe Δακτυλιοσκώληκες Πολύχαιτοι Tomopteris Μαλάκια Χαιτόγναθοι Αρθρόποδα (Υπόφυλο Καρκινοειδή) Χορδωτά Ετερόποδα Θηκοσώματα Γυμνοσώματα Κλαδοκεραιωτά Οστρακώδη Κωπήποδα Μυσιδώδη Αμφίποδα Ευφαυσεώδη Δεκάποδα Κωπηλάτες Σάλπες Atlanta Limacina, Clio Clione Sagitta Evadne, podon Conchoecia Cl Calanus, oithina Neomysis Parathemisto Euphasia Lucifer Oikopleura Salpa

Πρωτόζωα κωδωνοειδές

Πρωτόζωα Περίβλημα από ασβέστιο Περίβλημα από πυρίτιο Βυθίζονται και εναποτίθενται στον πυθμένα μετά τον θάνατό τους και αποσύνθεση των οργανισμών, σχηματίζοντας βιογενή ιζήματα Globigerina

Κνιδόζωα Πρωτόγονη οργάνωση Χαρακτηριστικός αμυντικός και επιθετικός μηχανισμός: κνιδοκύτταρα Σαρκοφάγοι οργανισμοί (ζωοπλαγκτόν) Συνήθως αφθονότερες προς το τέλος του καλοκαιριού ή αρχές φθινοπώρου, που αντιστοιχεί με αναπαραγωγική περίοδο

Κνιδόζωα Ολοπλαγκτονικοί οργανισμοί Δημιουργούν αποικίες που παρουσιάζουν εξειδίκευση Σαρκοφάγοι παμφάγοι οργανισμοί. Συλλαμβάνουν ζωοπλαγκτόν ή μικρά ψάρια με νημάτιο Απαντώνται στην επιφάνεια Είναι εύθραυστοι οργανισμοί και στα πλαγκτονικά δείγματα συναντώνται μόνο μεμονωμένα άτομα

Μοιάζουν με τις μέδουσες αλλά δεν έχουν κνιδοκύτταρα Διάφανοι οργανισμοί, με αμφίπλευρησυμμετρία 8 βλεφαριδοφόρες ταινίες κατά μήκος του σώματος (κίνηση) Τρέφονται με Κωπήποδα, αυγά καιπρονύμφεςψαριών Μπορούν να καταναλώσουν έως και το 1000% του βάρους τους κάθε ημέρα

Διαφοροποίηση Διατροφή Αντιπροσωπευτική πόδα σε μορφή Ετερόποδα πτερύγιο σαρκοφάγοι Atlanta Πτερόποδα ζεύγος φτερών φυτοπλαγκτόν, Creseis μικρό ζωοπλαγκτόν Γυμνοσώματα ζεύγος φτερών πτερόποδα Clione Atlanta creseis Clione

Οφείλουν το όνομά τους στις αγκιστροειδείς γνάθους, τις οποίες φέρουν στην περιοχή του στόματος Διάφανοι, επιμήκεις οργανισμοί Σαρκοφάγοι αδηφάγοι Τα ώριμα ρμ άτομα έχουν διαστάσεις έως 1cm Συνηθέστερο πλαγκτονικό γένος στη Μεσόγειο: Sagitta

Βασίλειο Υποβασίλειο/Φύλο Υπο ομάδα Κοινά γένη Πρώτιστα Πρωτόζωα Δινομαστιγωτά Μαστιγοφόρα Τρηματοφόρα Ακτινόζωα Βλεφαριδοφόρα Μετάζωα Κνιδόζωα Μέδουσες Σιφωνοφώρα Κτενοφόρα Κεραιωτά Γυμνά Noctiluca Bodo Globigerina Aulacantha Favella Cyanea Physalia Pleurobranchia Beroe Δακτυλιοσκώληκες Πολύχαιτοι Tomopteris Μαλάκια Χαιτόγναθοι Αρθρόποδα (Υπόφυλο Καρκινοειδή) Χορδωτά Ετερόποδα Θηκοσώματα Γυμνοσώματα Κλαδοκεραιωτά Οστρακώδη Κωπήποδα Μυσιδώδη Αμφίποδα Ευφαυσεώδη Δεκάποδα Κωπηλάτες Σάλπες Atlanta Limacina, Clio Clione Sagitta Evadne, podon Conchoecia Cl Calanus, oithina Neomysis Parathemisto Euphasia Lucifer Oikopleura Salpa

Αρθρόποδα Καρκινοειδή Σημαντικότερη ομάδα (75 95% του μεσοζωοπλαγκτού). Ταπερισσότερα είναι ολοπλαγκτονικά, υπάρχουν όμως και βενθικά, όπως και παρασιτικά Μέγεθος: 1 5 mm Ροπαλοειδέςσώμα πουχωρίζεταισεδακτυλίους Τρέφονται με φυτοπλαγκτόν και βακτήρια Βασικότερος κρίκος μεταξύ των αυτότροφων οργανισμών και των μικρών και μεγάλων σαρκοφάγων

Αρθρόποδα Καρκινοειδή το σώμα χωρίζεται σε 11 δακτυλίους (1oς ςκεφαλή, 5 θωρακικοί, 5 κοιλιακοί) ()Κ (a) Καλανοειδή μακρύ, λεπτό σώμα, οι πρώτες κεραίες στο μήκος του σώματος (b) Κυκλοποειδή κεραίες μικρότερου μήκους από τα καλανοειδή θώρακας φαρδύτερος από κοιλιά (c) Αρπακτικοειδή κεραίες πολύ κοντές θώρακας ίδιος σε μέγεθος με κοιλιά

Αρθρόποδα Καρκινοειδή Temora Calanus Paracalanus Acartia Centropages μακρύ, λεπτό σώμα, οι πρώτες κεραίες στο μήκος του σώματος

Αρθρόποδα Καρκινοειδή Oncaea Oithina κεραίες μικρότερου μήκους, θώρακας φαρδύτερος από κοιλιά

Αρθρόποδα Καρκινοειδή Tisbe κεραίες πολύ κοντές, θώρακας ίδιος σε μέγεθος με κοιλιά

Αρθρόποδα Καρκινοειδή Κυρίως στα γλυκά νερά (Daphnia) Στη θάλασσα παρατηρούνται τα γένη Penilia, Podon και Evadne Διαστάσεις 1mm Πλλ Πολλαπλασιάζονταιλ με παρθενογένεση ή μεγονιμοποίηση Evadne Pd Podon Penilia

Αρθρόποδα Καρκινοειδή μοιάζουν με μικρές γαρίδες 15 20 mm ραχιαία σύντηξη του εξωσκελετού σε όλα τα θωρακικά μεταμερή εξωτερικά βράγχια πελαγικά τροφή των φαλαινών (krill) αλιεύεται εμπορικά δεν ανιχνεύεται συνήθως σε δειγματοληψίες 2 18 mm μαλακό περίβλημα καλύπτει μέρος του κεφαλοθώρακα τα μάτια όταν υπάρχουν είναι μισχωτά νηριτικά ορισμένα είδη αλιεύονται στην Ασία

Χορδωτά Μοιάζουν με γυρίνοι: αποτελούνται από ασκοειδές σώμα, το οποίο περιέχει όλα τα όργανα και μία επιμήκη, μυώδη ουρά Τα περισσότερα είδη εκκρίνουν μία θήκη από βλέννα, η οποία χρησιμεύει στην σύλληψη τροφής. Όταν φράξει από τη συσσώρευση σωματιδίων, ο οργανισμός την εγκαταλείπει και εκκρίνει μία καινούργια

Χορδωτά Απαντώνται σε ζεστά, επιφανειακά νερά Κυλινδρικό, ζελατινώδες σώμα, που περιβάλλεται από κυκλικές μυϊκές ταινίες που διακόπτονται στην κοιλιακή πλευρά Χαρακτηρίζονται από υψηλό ρυθμό αύξησης. Φτάνουν σε υψηλές Χαρακτηρίζονται από υψηλό ρυθμό αύξησης. Φτάνουν σε υψηλές πυκνότητες και μειώνουν αισθητά βακτήρια και φυτοπλαγκτόν (1μm 1mm)

το 70% των βενθικώνειδών έχουν προνυμφικά στάδια στο πλαγκτόν απελευθέρωση αυγών ή προνυμφών στο πλαγκτόν μερικά μρ λεπτά μερικοί μρ μήνες εγκατάσταση στον πυθμένα και μεταμόρφωση μεγαλύτερη ποικιλία (πολλές προνυμφικές μορφές), σε σχέση με το ολοπλαγκτόν μεγάλος αριθμός προνυμφικών μορφών ανά είδος (π.χ. η γαρίδα γάμπαρη έχει 36 προνυμφικά στάδια)

Αποφυγή ανταγωνισμού νεαρών σταδίων με ώριμα άτομα Διασκορπισμός ςή/ και εγκατάσταση σε νέα ενδιαιτήματα Αποφυγή ανταγωνισμού μεταξύ απογόνων Υψηλότερος ρυθμός αύξησης

Προνύμφες Πολύχαιτων Προνύμφες Μαλακίων Προνύμφες Καρκινοειδών Προνύμφες Εχινόδερμων Αυγά και προνύμφες ςψαριών

Διακριτές προνύμφες Η τροχοφόρος έχει στεφάνια με βλεφαρίδες. Σιγά σιγά το ζώο επιμηκύνεται, δημιουργούνται μεταμερή με παραπόδια και μέσω της μετατροχοφόρου φτάνουμε στο στάδιο του νηκτόχαιτου Τροχοφόρος Μετατροχοφόρος Νηκτόχαιτος Νεαρός Πολύχαιτος

Βλεφαριδοφόρος μεμβράνη (κίνηση και συλλογή τροφής) τροχοφόρος (ζώνη βλεφαριδοφόρωνκυττάρων) φό ) μεμβρανηφόρος (veliger) (εμφάνιση πόδα, οστράκου) Γαστερόποδο Πεταλίδα Δίθυρο

Octopus vulgaris Καλαμάρι

μεγάλη ποικιλία προνυμφικών μορφών ανάπτυξη μέσω διαδοχικών εκδύσεων Έκδυση καλούμε το φαινόμενο της αποβολής του εξωτερικού σκληρού σκελετού των ζώων με ακόλουθη αύξηση και δημιουργία νέου Τρεις βασικές διαδοχικές φάσεις: Ναύπλιος Ζωία Μεγαλόπη

Κωπήποδα Θυσσανόποδα Αστακοί Γαρίδες Καβούρια

Όλες οι προνύμφες Εχινοδέρμων έχουν την προέλευσή τους από μία μορφή που λέγεται διπλευρίδιο, αλλά στη συνέχεια διαφοροποιούνται ανάλογα με την ομοταξία: Αχινοί, Οφίουροι: εχινο/οφιο πλουτέας Αστερίες: μπιπιννάρια βραχιολάρια Ολοθούρια: αουρικουλάρια ντολιολάρια

Αυγά και προνύμφες ψαριών Αυγά: σφαιρικά, διάφανα, 1 2 mm σε μέγεθος, περιέχουν λέκιθο και κάποια ελαιοκύστεις Αριθμός αυγών: 250.000 > 1 εκατ. Λίγα επιβιώνουν μέχρι το στάδιο του ώριμου ατόμου (μπακαλιάρος: θνησιμότητα 99.99%)

Πυκνότητα κυτταροπλάσματος > πυκνότητα νερού Παρουσία σκελετού αυξάνει το ειδικό βάρος Ρύθμιση της πλευστότητας: με την αύξηση δυνάμεων τριβής με την εξισορρόπηση ειδικού βάρους με αυτό του με την εξισορρόπηση ειδικού βάρους με αυτό του θαλασσινού νερού

Αύξηση επιφάνειας του σώματος μέσω: ελάττωση μεγέθους επιμήκυνση των κεραιών και εξαρτημάτων αύξηση αριθμού σμηρίγγων πλάτυνση σώματος Calocalanus pavo Χαιτόγναθος Ceratium

Ελάττωση ειδικού βάρους: διαφάνεια περιορισμός ή εξαφάνιση ασβεστολιθικών τμημάτων λεπτότερο χιτινώδες περίβλημα καρκινοειδών και όστρακο γαστερόποδων σχηματισμός σταγονιδίων λιπών και ελαίων αντικατάσταση βαρέων χημικών ιόντων με άλλα ελαφρύτερα (Δινομαστιγωτό Noctiluca, Κτενοφόρα, Ετερόποδα)

Μορφολογικές προσαρμογές: π.χ. σιφωνοφόρα φό και γαστερόποδα φέρουν όργανο πλεύσεως με αέριο (πνευματοφόρο) τμήμα του σώματος έξω από το νερό ΟΜΩΣ: απουσία προστατευτικού περιβλήματος οργανισμοί εκτίθενται στους θηρευτές Αμυντικές προσαρμογές: άκανθες χρωματική εξομοίωση με το περιβάλλον Διαφάνεια όργανα έντονα χρωματισμένα εντύπωση μικρότερου σώματος

Οριζόντια μετακίνηση περιορισμένη Κάθετη μετανάστευση πιο ανεπτυγμένη: στην επιφάνεια την νύχτα σε βάθος την ημέρα προστασία από θήρευση την ημέρα τρέφονται τη νύχτα Άλλη θεωρία: μείωση μεταβολισμού στις χαμηλές θερμοκρασίες

φως θρεπτικά: απαραίτητοι παράγοντες κατακόρυφη κατανομή περιορίζεται στην εύφωτη ζώνη φωτοσύνθεση με το βάθος

Τροπικές περιοχές: χαμηλά επίπεδα θρεπτικών, άπλετο φως Εύκρατες περιοχές περιορισμός: λόγω θρεπτικών τέλος καλοκαιριού λόγω φωτός τέλος φθινοπώρου, χειμώνα Πλ Πολικές περιοχές: φως

Μικροβιακός βρόγχος: επιπλέον μονοπάτι μεταφοράς ενέργειας στα ανώτερα τροφικά επίπεδα, αλλά λιγότερο αποδοτικό, παρόλα αυτά σημαντικό στον κύκλο του άνθρακα

ροζέττα φιάλες Niskin Τηλεπισκόπιση δορυφορικά

Μέτρηση κυττάρων με αιματοκυτταρόμετρο στο μικροσκόπιο Ποσοτικός προσδιορισμός: ρ Chl a Φιλτράρισμα νερού σε φίλτρα (GF/C F) ομογενοποίηση σε 90% ακετόνη εκχυλίζονται οι χρωστικές μέτρηση σε σπεκτροφωτόμετρο

> 200 μm: σύρση διχτυού <200 μm: λήψη δειγμάτων με αντλία Συρόμενοι δειγματολήπτες (towed samplers) Κατάδυση ROV Βιοακουστικές μέθοδοι (sonar)

Διαχωριστής πλαγκτού Folsom plankton splitter Bogorov petri στερεοσκόπιο

Υδατοκαλλιέργειες Καλλιέργεια φυτοπλαγκτού Καλλιέργεια ζωοπλαγκτού Καλλιέργεια ψαριών Tetraselmis suecica Τροχόζωο Brachionus plicatilis Nannochloropsis oculata Ανόστρακο Artemia salina

Βιομηχανία Πετρέλαιο (Botriococcus) Επεξεργασία αποβλήτων, βαρέων μετάλλων Αντιμετώπιση ευτροφισμού Μετρίαση CO2

Επικοινωνία vkostop@gmail.com