ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2013-2014 ΛΕΜΕΣΟΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 12/Ο6/2014 ΤΑΞΗ: Β ΧΡΟΝΟΣ: 2 ΩΡΕΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΕΛΙΔΩΝ: 5 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: --------------------------------------------------------- ΤΜΗΜΑ: ------ ΑΡ.: ------- ΒΑΘΜΟΣ: ----------------------------------------- ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΚΑΘΗΓΗΤΗ/ΤΡΙΑΣ: ---------------------- Ολες οι απαντήσεις να δοθούν στα φύλλα εξέτασης. Απαγορεύεται η χρήση διορθωτικού υγρού. ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: (ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ) (4 μονάδες) 1. α) Να γράψετε στα φύλλα εξέτασής σας τους όρους της στήλης Α και δίπλα από τον καθένα τον αντίστοιχο ορθό αριθμό της στήλης Β. (μον.2) Προσοχή: Στη στήλη Α περισσεύει ένα στοιχείο. ΣΤΗΛΗ Α Α. Κικέρωνας 1.Στάση του Νίκα ΣΤΗΛΗ Β Β. Ηράκλειος 2. Ανθύπατος της Κιλικίας Γ. Λέων Γ 3. Εικονομαχία Δ. Ιουστινιανός 4. Χριστόγραμμα Ε. Κωνσταντίνος Α β) Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο τον ακόλουθων προτάσεων είναι «σωστό» ή «λάθος» γράφοντας στα φύλλα εξέτασης τη λέξη σωστό ή λάθος. (μον.2) 1
i. To «Αλληλέγγυον» ήταν νόμος που προστάτευε τους δυνατούς. ii. Στο θεματικό στρατό υπηρετούσαν μισθοφόροι. iii.. Η Α Σταυροφορία είχε κυρίως θρησκευτικό χαρακτήρα. iv. Τα «Ασκληπιεία» ήταν ναοί και λειτουργούσαν και ως θεραπευτήρια ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: Από τις τρεις (3) ερωτήσεις να απαντήσετε ΜΟΝΟ στις δύο (2). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τρεις (3) μονάδες. 1. Να γράψετε σύντομα κατατοπιστικά σημειώματα για τα πιο κάτω: Ι. Αγία Σοφία (αρχιτεκτονικός ρυθμός, αρχιτέκτονες, αυτοκράτορας που διέταξε την κατασκευή του ναού). (μον. 1) ΙΙ. Μάχη στο Μυριοκέφαλο της Φρυγίας (μεταξύ ποιων έγινε, ποιο ήταν το αποτέλεσμα, μία συνέπεια για το Βυζάντιο. (μον. 1) ΙΙΙ. Στάση του Νίκα (πότε έγινε, τι ήταν, δύο συνέπειες). (μον. 1) 2. Να γράψετε τρεις λόγους για τους οποίους ο Κωνσταντίνος Α μετέφερε την πρωτεύουσα από τη Ρώμη στην Κωνσταντινούπολη. (μον.3) 3.α) Να γράψετε δύο εμπορικά προνόμια που παραχώρησε ο Αλέξιος Α Κομνηνός στους Βενετούς με το Χρυσόβουλο του 1082. (μον. 1) β) Να γράψετε το λόγο που οδήγησε τον Αλέξιο Α να παραχωρήσει τα προνόμια αυτά. (μον. 1) γ) Να αναφέρετε δύο συνέπειες που είχε η παραχώρηση των προνομίων για το Βυζάντιο. (μον. 1) 2
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: (6 μονάδες) Από τις τρεις (3) ερωτήσεις να απαντήσετε ΜΟΝΟ στις δύο (2). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τρεις (3) μονάδες 1. Με βάση την πιο κάτω πηγή και τις ιστορικές σας γνώσεις να απαντήσετε στα ερωτήματα που ακολουθούν: Όταν ήταν αυτοκράτορας ο Ηράκλειος [610-641] που καταγόταν από τη Λιβύη, η επικράτεια του Ρωμαϊκού κράτους περιορίστηκε και ακρωτηριάστηκε τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύη. Τότε οι διάδοχοί του, που δεν ήξεραν πού και πώς να ασκήσουν την εξουσία τους, κατέτμησαν σε μικρά τμήματα τη διοίκησή τους και τα μεγάλα στρατιωτικά σώματα. Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος, Περί θεμάτων, έκδ. A. Pertusi, Πόλη του Βατικανού 1952, 60. Με το θεσμό των θεμάτων δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για τη συγκρότηση ενός ισχυρού εντόπιου στρατού, πράγμα που απάλλαξε την αυτοκρατορία από υη δαπανηρή στρατολόγηση αλλοδαπών μισθοφόρων, που δεν ήταν πάντα ούτε αφοσιωμένοι ούτ επαρκείς. Με τον τρόπο αυτό αυξήθηκαν οι βυζαντινές στρατιωτικές δυνάμεις στα πλαίσια ενός νέου υγιέστερου στρατιωτικού και διοικητικού συστήματος, που ήτταν απαλλαγμένο από τις αδυναμίες και τα προβλήματα ασφαλείας, αυτά που συνόδευαν το παλαιό σύστημα στρατολογήσεως μισθοφόρων. George Ostrogorsky, Ιστορία του Βυζαντινού Κράτους, Τόμος Α, μτφ. Ιωάννης Παναγόπουλος, εκδόσεις Στ.Βασιλόπουλου Σύμφωνα με τα πιο πάνω παραθέματα και τις ιστορικές σας γνώσεις να γράψετε: α) Τι ήταν τα θέματα και ποιος ο λόγος δημιουργίας τους. (μον. 1.5) β) Τι ήταν ο θεματικός στρατός (ποιοι τον αποτελούαν, πώς συντηρούνταν, ποια πλεονεκτήματα είχε σε σχέση με τον μισθοφορικό στρατό) ή ποιος ο ρόλος και η σημασία του; (μον. 1.5) 2. Μελετώντας το πιο κάτω παράθεμα και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να απαντήσετε στα ερωτήματα που ακολουθούν: «Όταν εγώ ο Αύγουστος Κωνσταντίνος και εγώ ο Αύγουστος Λικίνιος είχαμε την ευτυχία να συναντηθούμε στο Μεδιόλανο και συζητήσαμε όλα όσα είναι σχετικά με το κοινό συμφέρον, αποφασίσαμε ότι, ανάμεσα στα άλλα θέματα, που θεωρούνται πως είναι ωφέλιμα για το σύνολο, έπρεπε πρώτα να ρυθμίσουμε εκείνα που έχουν σχέση με την ευλάβεια και το σεβασμό προς το θείο, δηλαδή να δώσουμε και στους χριστιανούς και σ όλους τους άλλους την ελευθερία να ακολουθούν τη θρησκεία που θέλουν, ώστε οποιαδήποτε ουράνια δύναμη υπάρχει, να είναι ευνοϊκή σε μας και σε όλους, όσοι βρίσκονται κάτω από την εξουσία μας. 3
Έτσι λοιπόν, αφού σκεφτήκαμε καθαρά και σωστά, καταλήξαμε στην απόφαση, να μην εμποδίζεται κανένας απολύτως να ασπάζεται τη λατρεία και τη θρησκεία των χριστιανών κι ακόμη να δοθεί στον καθένα η δυνατότητα να αφιερώσει τον εαυτό τoυ σ εκείνη τη θρησκεία, που νομίζει ότι του ταιριάζει καλύτερα». Ευσέβιος Καισαρείας «Εκκλησιαστική Ιστορία» X, V, 4-5 μετάφραση α) Σε ποιο ιστορικό γεγονός αναφέρεται το πιο πάνω παράθεμα, μεταξύ ποιων έγινε και τι προέβλεπε; (μον. 1.5) β) Ποιο ήταν το αποτέλεσμα του συγκεκριμένου γεγονότος; (μον. 1.5) 3. Μελετώντας το πιο κάτω παράθεμα και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να απαντήσετε στα ερωτήματα που ακολουθούν: Στις 27 του Νοέμβρη του 1095, δέκατη μέρα της συνόδου του ΚλερμόνΦεράν, ο (πάπας) Ουρβανός Β κάλεσε όλη τη χριστιανοσύνη σε συναγερμό, με μιαν έκκληση αληθινού ποντίφηκα, για την υπεράσπιση της πίστης που την απειλούσε η καινούρια μουσουλμανική εισβολή, μιαν έκκληση πραγματικού κληρονόμου των Ρωμαίων αυτοκρατόρων για την άμυνα της Δύσης...... Η κραυγή: «Το θέλει ο θεός», απάντησε από παντού στην προκήρυξή του και επαναλήφθηκε από τον Ουρβανό, που την έκανε γενικό σύνθημα και ζήτησε απ τους μελλοντικούς στρατιώτες του Χριστού να φέρουν όλοι το σήμα του σταυρού. Ρενέ Γκρουσέ «Ιστορία των Σταυροφοριών» Έκδ. Γκοβόστη Μετάφραση Ανδρ. Πάγκαλος α) Να εξηγήσετε τι είναι οι Σταυροφορίες (ορισμός). (μον.1) β) Να παρουσιάσετε δύο παράγοντες (αίτια) που επηρέασαν τη διαμόρφωσή τους. (μον.2) γ) Ποιο χαρακτήρα είχε η τέταρτη (Δ ) σταυροφορία και ποια ήταν η κατάληξή της; (μον.1) 4
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ: (4 μονάδες) Από τις τρεις ερωτήσεις να απαντήσετε ΜΟΝΟ στις δύο (2). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με δύο (2) μονάδες. 1. α) Να γράψετε ποια ήταν η αφορμή της κατάληψης της Κύπρου από τους Ρωμαίους; (μον.1) β) Να καταγράψετε τρεις (3) συνέπειες της κατάληψης της Κύπρου από τους Ρωμαίους. (μον.1) 2. α) Να αναφέρετε τέσσερα (4) αίτια των αραβικών επιδρομών στην Κύπρο. (μον.1) β) Να αναφέρετε τέσσερις (4) συνέπειες των αραβικών επιδρομών στην Κύπρο. (μον.1) 3. α) Ποια επιχειρήματα χρησιμοποίησε η Εκκλησία της Αντιόχειας για να υποτάξει την Κυπριακή; β) Τι αποδείκνυε η ανακάλυψη του λειψάνου του Αποστόλου Βαρνάβα και του Ευαγγελίου; (μον.1) (μον.0.5) γ) Ποια ήταν η σημασία του αυτοκέφαλου της εκκλησίας της Κύπρου; (μον. 0.5) ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Χρυστάλλα Παπαδοπούλου Β.Δ.---------------------------- Άντρη Χαριτωνίδου ---------------------------- Δρ. Μαρία Γεωργίου Άντρη Δρουσιώτου --------------------------- Αναστασία Χρυσάνθου-Περικλέους ----------------------- Κυπρούλα Μόρρου ---------------------------------- Μαρία Θεοδοσίου --------------------------------- 5