ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 6.1 Ποιες από τις παρακάτω χημικές ενώσεις εξετάζει η οργανική χημεία; Α) Na 2 CO 3, β) C 3 H 8 O, Γ) CO, Δ) HNO 3, Ε) C 4 H 9 CN, Στ) CO 2 6.2 Ποιές είναι οι κυριότερες, κατά κανόνα, διαφορές ανάμεσα στις οργανικές ενώσεις και στις ανόργανες; 6.3 Υπογραμμίστε τα χαρακτηριστικά εκείνα που είναι συνήθη για οργανικές αντιδράσεις: Α) Ιοντικές, Β) αργές, Γ) μοριακές, Δ) μικρής απόδοσης. 6.4 Σε ποιες κατηγορίες κατατάσσονται οι οργανικές ενώσεις ανάλογα με τη μορφή της ανθρακικής τους αλυσίδας; Δώστε από ένα παράδειγμα ανθρακικής αλυσίδας για κάθε περίπτωση. 6.5 Σε ποιές κατηγορίες κατατάσσονται οι οργανικές ενώσεις ανάλογα με το είδος δεσμών μεταξύ ατόμων άνθρακα; Δώστε από ένα παράδειγμα για κάθε κατηγορία. 6.6 Α) Τι κοινά χαρακτηριστικά έχουν τα μέλη μιας ομόλογης σειράς; Δώστε τέσσερα παραδείγματα ομολόγων σειρών με τις χαρακτηριστικές τους ομάδες. Β) Πότε δύο οργανικές ενώσεις είναι μεταξύ τους ισομερείς; Δώστε ένα παράδειγμα ισομερών ενώσεων θέσης, αλυσίδας και ομόλογης σειράς.
Γ. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 6.7 Να χαρακτηρισθούν (π.χ. κορεσμένες άκυκλες κλπ) οι οργανικές ενώσεις που ακολουθούν: CH 3 CH=CHCH 3, HC=CH, CH 3 CH 2 CH=O CH 3 CH 3 H 2 C-CH 2 άλλα (Εδώ χρήσιμα σημειώνετε σχόλια τις απαντήσεις ή επισημάνσεις) σας ή 6.8 Να συμπληρωθούν με άτομα υδρογόνου οι παρακάνω ανθρακικές αλυσίδες: ί) C-C=C-C II) C-C-C=0 ill) C-C-C C-C-C C C C 6.9 Αναγνωρίστε τις ομόλογες σειρές στις οποίες ανήκουν οι παρακάτω οργανικές ενώσεις: C 5 H 12. C 6 H 12 CH 2 O C 2 H 2 C 3 H 6 O. CH 4 O C 2 H 6 O C 2 H 5 OH C 2 H 4 O 2 CH 3 COOH CH 3 CH=O CH 3 COCH 3 CH 3 CH 2 NO 2 CH 3 OCH 3 CH 3 CN C 3 H 7 NH 2 6.10 Να ονομασθούν οι ενώσεις με τους συντακτικούς τύπους: Α) CH 3 CH(CH 3 )CH 2 CΗ 3 :... Β) CH 2 =CH 2 :... Γ) CH 3 CH 2 CH 2 OH :... Δ) CH 3 COOH :... Ε) H 2 C=CHCH=CH 2 :... Στ) CH 3 CΟCH 2 CH 3 :... Ζ) CH 3 OCH 2 CH 2 CH 3 :... Η) HCH=0 :... Θ) CH 2 =CHCH(CH 3 )CH(OH)CH 3 :... Ι) CH 3 CH 2 CH 2 CN:... Ια) CH 3 CH=CHCH(C 2 H 5 )CH 3 :... Iβ) CH 3 COOCH 2 CH 3 :...
Ιγ) HC C-CH2COCH 3 :... Ιδ) CH 3 CHBrCH 2 CH 3 :... Ιε) CH 3 CH 2 CH(NO 2 )CH 3 :... Ιστ) CH 4 O:... 6.11 Γράψτε τους συντακτικούς τύπους των οργανικών ενώσεων με τα εξής χαρακτηριστικά: Απλούστερη κορεσμένη μονοσθενής κετόνη Κορεσμένη μονοσθενής αλκοόλη με 2 άτομα άνθρακα Κορεσμένο μονοκαρβοξυλικό οξύ με ένα άτομο άνθρακα 2 ο μέλος των κορ. μονοσθενών αιθέρων Αλκίνιο με 3 άτομα άνθρακα Αλκυλοϊωδίδιο με ένα άτομο άνθρακα 2 ο μέλος των νιτριλίων 6.12 Να γραφούν οι συντακτικοί τύποι των ενώσεων: Α) Προπανάλη:... Β) 2-Βουτανόλη:... Γ) Προπενικό οξύ:... Δ) 1,2-Αιθανοδιόλη:... Ε) Αιθίνιο:... Στ) Μεθανικό οξύ:... Ζ) 2- μέθυλο-3-αιθυλο-1-βουτανόλη:. Η) 2,2,3 τριμεθυλο-πεντάνιο:... Θ) 1,3-Βουταδιένιο:... I) 3-πεντεν-2-όνη:... Iα) Προπανικός ισοπροπυλεστέρας:... Iβ) Αίθυλο-ισοπρόπυλο-αιθέρας:... Ιγ) 2,2-διμεθυλο-βουτανάλη:... Ιδ) 3πεντέν-2-όλη:... Ιε) 3 χλωρο-εξάνιο:...
6.13 Να ελεχθεί η ορθότητα των παρακάτω συντακτικών τύπων: HC CHCH 2 CH 3 CH 3 C(CH 3 ) 2 CH 3 HOH 2 CCH 2 OH CH 3 COOCH 3 6.14 Να γραφούν οι συντακτικοί τύποι των ενώσεων: 3ο μέλος των αλκινίων :... 2ο μέλος των αλδεϋδών :... Απλούστερος αιθέρας: 3ο μέλος των κορεσμένων μονοκαρβονικών οξέων:. Ένωσης με τύπο C χ Η ψ (χ=4) πού έχει ένα τριπλό δεσμό:.. 6.15 Να γραφεί η ομόλογη σειρά που ανήκει κάθε μία από τις ενώσεις που δίνονται παρακάτω: C 3 H 8 :... C 3 Η 6 :... C 3 H 5 OH:... C 3 H 6 O :... C v H 2v O 2 (ν=2) :... CH 3 COCH 3 :... C v H 2v-2 (ν=2) :... C 4 H 8 Ο :... 6.16 Να βρείτε τα συντακτικά ισομερή για τις ενώσεις με μοριακό τύπο: α) C 5 H 10, β) C 5 H 12, γ) C 4 H 9 OH δ) Κορεσμένες μονοσθενείς αλδεύδες με 5 άτομα άνθρακα, ε) Κορεσμένες μονοσθενείς κετόνες με 5 άτομα C, στ) C 4 H 8 O 2.
Γ. ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ *6.17 Να γραφεί ο μοριακός τύπος αλκενίου που έχει σχετική μοριακή μάζα ίση με 42. C 3 H 6 *6.18 Αλκίνιο περιέχει 88,24 % κατά βάρος άνθρακα. Να βρεθεί ο μοριακός του τύπος. C 5 H 8 **6.19 Σε αλκίνιο η αναλογία ατόμων C:H είναι 2:3. Να βρεθεί ο μοριακός του τύπος. C 4 H 6 * * 6. 2 0 5,8 g αερίου κορεσμένου υδρογονάνθρακα εισάγονται σε δοχείο όγκου 3 λίτρων και σε θερμοκρασία 27 C, οπότε ασκούν πίεση 0,32 atm. Να βρεθεί ο μοριακός τύπος του υδρογονάνθρακα. C 4 H 10 **6.21 0,2 mol αλκενίου περιέχουν 4,8 g C. Να βρεθεί ο μοριακός του τύπος. C 2 H 4 **6.22 Σε κετόνη η αναλογία μαζών του υδρογόνου προς το οξυγόνο είναι αντιστοίχως 1:2. Να γραφεί ο συντακτικός τύπος της κετόνης. C 4 H 3 O **6.23 Σε αλκίνιο ο αριθμός των ατόμων του άνθρακα είναι ίδιος με τον αριθμό των ατόμων του υδρογόνου. Αν κορεσμένη μονοσθενής αλκοόλη φέρει στο μόριο της τον ίδιο αριθμό ατόμων άνθρακα με αυτόν του αλκινίου, να βρεθούν οι μοριακοί τύποι του αλκινίου και της αλκοόλης. C 2 H 2, C 2 H 6 Ο
* 6. 2 4 Υδρογονάνθρακας περιέχει 14,285 % κατά βάρος (w/w) υδρογόνο και σχετική μοριακή μάζα 56. Να προσδιορισθεί ο μοριακός του τύπος. C 4 Η 8 *6.25 3 g οργανικής ένωσης που αποτελείται από C, Η και 0 περιέχουν 0,2 g Η και όταν καούν τέλεια δίνουν 4,4 g CΟ 2. Να βρεθεί ο εμπειρικός τύπος της ένωσης. (CH 2 Ο) V **6.26 Η μοριακή μάζα υδρογονάνθρακα είναι ίση με 30. Αν η μάζα του C που υπάρχει στον υδρογονάνθρακα είναι τετραπλάσια από τη μάζα του Η, να υπολογισθεί ο μοριακός τύπος του υδρογονάνθρακα. C 2 H 6 *6.27 Οργανική ένωση αποτελείται από C, Η, και Ο, περιέχει 52,174% κατά βάρος C και 13, 043 % κατά βάρος Η. Να βρεθεί ο μοριακός τύπος της, αν είναι γνωστό ότι 11,5 g ατμών της ένωσης έχουν όγκο 5,6 L μετρημένα σε s.t.p. C 2 H 6 0 **6.28 Οργανική ένωση αποτελείται από C, Η, Ο και Ν. 18,75 g της ένωσης βρέθηκε ότι περιέχουν 6 g C και 3,5 g Ν, ενώ 37,5 g της ένωσης περιέχουν 2,5 γραμμάρια Η, Αν τα 0,4.Ν Α μόρια της ένωσης ζυγίζουν 30 g να προσδιορισθεί ο μοριακός τύπος της οργανικής ένωσης. (Ν Α =6,023.10 23 ) C 2 H 5 NΟ 2 **6.29 Υδρογονάνθρακας περιέχει 900/11 % κατά βάρος C. Αν η σχετική μοριακή του μάζα είναι μικρότερη του 50 να προσδιορισθεί ο μοριακός του τύπος. C 3 H 8 " Στόχος μου δεν είναι να αποδείξω ότι ως τώρα είχα δίκιο, Αλλά να βρω ΑΝ ΕΙΧΑ ΔΙΚΙΟ". ΜΠΕΡΤΟΛΤ ΜΠΡΕΧΤ