Αποτελεσματικότητα της αγοράς (Efficient Market Hypothesis) Ορισμός EMH Διαβαθμίσεις Fama Πέρα από την EMH
Μπορούμε να πραγματοποιήσουμε κέρδος στο χρηματιστήριο προβλέποντας τη μελλοντική εξέλιξη των τιμών; Έχουν σχέση οι χρηματιστηριακές τιμές με την πραγματική αξία των εταιριών;
Πολλοίδέχονται οτι Η τεχνική ανάλυση (technical analysis) της ιστορίας των τιμών μιας μετοχής επιτρέπει τη πρόβλεψη της μελλοντικής της εξέλιξης τιμές Σήμα πώλησης ΚΜΟ τιμή Σήμα αγοράς χρόνος
και οτι Η μελέτη του διαγράμματος των τιμών (chart)επιτρέπει την πρόβλεψη της μελλοντικής εξέλιξης των τιμών Ώμος-κεφάλι-ώμος πτωτικός Ώμος-κεφάλι-ώμος ανοδικός
...Και άλλα λιγότερο λογικά όπως: Η θεωρία των κυμάτων του Elliot H θεωρία του Dow Η σειρά Fibonacci Οι «ειδικοί» πιστεύουν ότι μπορούν να προβλέψουν τη μελλοντική εξέλιξη των τιμών με διάφορες τεχνικές, βασιζόμενοι στην ιστορία των τιμών
Τυχαίες τιμές (θεωρία πιθανοτήτων) Η μελλοντική απόδοση (2020) της μετοχής είναι τυχαία προσδοκώμενη τιμή 4,6 πιθανότητα 2/10 συγκυρία 2020: ίδια τιμή: 4,5 συγκυρία 2020: κακή τιμή: 4 συγκυρία 2020: καλή τιμή: 5 πιθανότητα 3/10 προβλέψεις 2020 πιθανότητα 5/10 σημερινή τιμή 3
EFFICIENT MARKET HYPOTHESIS
Κατανομή πιθανότητας αποδόσεων πιθανότητα Οι αποδόσεις έχουν μικρή διασπορά Η κατανομή έχει μικρή διασπορά Η μετοχή έχει χαμηλό κίνδυνο? Οι αποδόσεις έχουν μεγάλη διασπορά Η κατανομή έχει μεγάλη διασπορά Η μετοχή έχει υψηλό κίνδυνο? μέση τιμή αποδόσεις
Η τρέχουσα τιμή ενσωματώνει το σύνολο των πληροφοριών που είναι γνωστές στο τρέχοντα χρόνο
Αιτιολογική βάση της EMH Ανταγωνιστική αγορά Ορθολογικότητα (επίτευξη κέρδους) Απουσία αγοραίας δύναμης Ουδετερότητα κινδύνου Πλήρης και δωρεάν πρόσβαση στη πληροφόρηση Paul Samuelson, 1965, Proof That Properly Anticipated Prices Fluctuate Randomly,Industrial Management Review, 41-49 Αφορά κυρίως τη βραχυχρόνια περίοδο Τι θα συνέβαινε, αν : > arbitrage N.Thomaidis, Statistical Arbitrage
Προϊστορία της EMH Martingale: η πορεία της περιουσίας ενός ατόμου που συμμετέχει σε ένα «δίκαιο παίγνιο» (fair game) είναι απρόβλεπτη Louis Bachelier: πρωτοπόρος της εφαρμογής στο χρηματιστήριο (Παρίσι) Maurice Kendal: υποστήριξε ότι οι τιμές του χρηματιστηρίουείναι «τυχαίες» και οι μεταβολές τους απρόβλεπτες
Αποκλίσεις από την EMH Αγελαία συμπεριφορά (herding): οι επενδυτές ακολουθούν την τάση της αγοράς Ρηχή αγορά (thin market): η αγορά δεν έχει βάθος και έτσι το αποτέλεσμα στις τιμές (price impact)είναι δυσανάλογα μεγάλο του μεγέθους των εντολών Noise trading: η ύπαρξη μη ορθολογικών επενδυτών (noise traders) είναι ικανή να προκαλέσει υπολογίσιμηζημιά στους arbitrageursκι αυτό τους κάνει επιφυλακτικούς (risk averters)
Αποκλίσεις από την EMH 1) Αγελαία Συμπεριφορά (herding) Οι επενδυτές λειτουργούν σαν αγέλη, δλδ. παρακολουθούν τις μεταβολές των τιμών και δίνουν ανάλογες εντολές Εντολές αγοράς όταν οι τιμές ανεβαίνουν Εντολές πώλησης όταν οι τιμές πέφτουν Με αποτέλεσμα μια αρχική τάση των τιμών να ενισχύεται
Αποκλίσεις από την EMH 2) Ρηχή αγορά (thin markets) Μια αγορά με χαμηλό βάθος (depth)μπορεί να επηρεάζεται υπερβολικά από τις εντολές των επενδυτών και οι μεταβολές των τιμών να ξεπερνούν (overshoot)το ορθό επίπεδο Στην περίπτωση αυτή το ορθό επίπεδο της τιμής επιτυγχάνεται με μεταγενέστερη αντίθετη μεταβολή
Αποκλίσεις από την EMH 3)Θόρυβος (Noise trading) Για να είναι μια αγορά αποτελεσματική δεν χρειάζεται όλοι οι επενδυτές να είναι γνώστες, αρκούν λίγοι πληροφορημένοι αντισταθμιστές (arbitrageurs) που να διορθώνουν τις τιμές στο ορθό επίπεδο αποκομίζοντας κέρδος Οι αντισταθμιστές διακινδυνεύουν όμως την περιουσία τους πριν τελικά η τιμή διορθωθεί Ετσιοι δυνατότητες των αντισταθμιστών είναι περιορισμένες
Μορφολογία της EMHκατά Fama Ο E. Fama διακρίνει τρεις τύπους αποτελεσματικότητας ανάλογα με το εύρος του συνόλου των πληροφοριών : Απο/τητα ασθενούς μορφής (weak form efficiency) : η πρόβλεψη της μελλοντικής τιμής δεν βελτιώνεται με τη γνώση των ιστορικών τιμών Απο/τητα ημι-ισχυρής μορφής (semi strong form efficiency): η πρόβλεψη της μελλοντικής τιμής δεν βελτιώνεται με τη γνώση δημόσιων πληροφοριών (π.χ. δημοσίευση κερδών) Απο/τητα ισχυρής μορφής (strong form efficiency): δεν υπάρχουν ούτε δημόσιες ούτε ιδιωτικές πληροφορίες που να βελτιώνουν την πρόβλεψη της μελλοντικής τιμής
Ασθενής μορφή απο/τητας Η ύπαρξη απο/τηταςασθενούς μορφής ελέγχεται με την στατιστική εκτίμηση και τον έλεγχο ενός υποδείγματος χρονοσειράς(arma): r t k = b + b r + ε H = ( b ) i i 0,1,..., k 0 0 i t k t 0 = i= 1 Είτε με την ύπαρξη επενδυτικών τακτικών που εξασφαλίζουν στατιστικά σημαντικά μεγαλύτερο κέρδος από την απλή διακράτηση (buy and hold), π.χ. μέθοδος των φίλτρων του Alexander
Περίπτωση απόρριψης της ασθενούς μορφής Positive Feedback > Overreaction < r t = r t r t-1 r t-1
Ημι-ισχυρή μορφή απο/τητας Η ύπαρξη απο/τητας ημι-σχυρής μορφής εκτιμάται με την μέθοδο της μελέτης γεγονότων (event study) και εξετάζει τη συμπεριφορά των αποδόσεων γύρω από την ανακοίνωσηεταιρικών γεγονότων (π.χ. διανομή μερίσματος, αύξηση κεφαλαίου κ.ά.) Η μέθοδος περιλαμβάνει τα εξής βήματα: Εκτιμάται η σειρά των καταλοίπων της απόδοσης από την θεωρητική απόδοση σε ένα δείγμα εισηγμένων εταιριών Ελέγχεται αν το κατάλοιπο της μετοχής κατά την ημέρα του γεγονότος είναι στατιστικά διάφορο του μηδενός Ελέγχεται ομοίως το σωρευτικό κατάλοιπο του δείγματος
Περίπτωση απόρριψης της ημι-ισχυρής μορφής ανακοίνωση κερδών r t CAR = = ( + ) τ-20 τ=0 τ+20 t
?
Εταιρικά γεγονότα υπό μελέτη Ανακοίνωση, διανομή μερίσματος Ανακοίνωση κερδών περιόδου Ανακοίνωση ΑΜΚ, προσαρμογή τιμή exrights Διάσπαση, Σύμπτυξη μετοχής Split, reverse split Μεταβολή λογιστικών προτύπων Ανακοινώσεις Εξαγορών και Συγχωνεύσεων Ανακοίνωση μεταβολής σύνθεσης Δείκτη τιμών (προσθήκη, αφαίρεση μετοχής)
Ισχυρή μορφή απο/τητας Η ύπαρξη απο/τηταςισχυρής μορφής εξετάζεται με τη στατιστική ανάλυση περιπτώσεων όπου πιθανολογείται ανώτερη πληροφόρηση ή διαχείριση Είναι οι διαχειριστές Α/Κ καλύτεροι διαχειριστές από το μέσο επενδυτή; Ο Bernie Madoffμπήκε στο στόχαστρο της SEC λόγω σημαντικής απόκλισης από την υπόθεση της απο/τητας! The Madoff investment scandal broke in December 2008 when former NASDAQ chairman Bernard Madoff admitted that the wealth management arm of his business was an elaborate Ponzi.
Περίπτωση απόρριψης της ισχυρής μορφής Οι διαχειριστές Α/Κ έχουν συστηματικά καλύτερη επίδοση από το μέσο επενδυτή του χρηματιστηρίου μ m SML r f 1 β
αναφορές J.Campbell, A.Lo, A.C.MacKinlay, 1997. The Econometrics of Financial Markets. 1 st ed. Princeton University Press, Princeton N.J.