Cyprus University of Technology 28 June 2013 Iacovos Papaiacovou General Manager of SBLA



Σχετικά έγγραφα
Πράσινη Πολιτική Αειφόρος Ανάπτυξη

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΕΩΝ ΛΕΜΕΣΟΥ - ΑΜΑΘΟΥΝΤΑΣ

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΕΩΝ ΛΕΜΕΣΟΥ - ΑΜΑΘΟΥΝΤΑΣ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΣΑΛΑ

Οι θετικές επιδράσεις στην ποιότητα του θαλάσσιου/υπόγειου νερού από τη λειτουργία του δικτύου αποχέτευσης λυμάτων Λεμεσού

Τμήμα Περιβάλλοντος Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος

Προστατεύει το. περιβάλλον. Αλλάζει τη. ζωή μας.

Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή μέσω του σχεδιασμού διαχείρισης υδάτων στην Κύπρο 4/9/2014

Χανιά, Νοέμβριος 2013 ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΩΝ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

Ο ΠΕΡΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΤΩΝ ΝΕΡΩΝ ΝΟΜΟΣ 2002 (Αρ. ιάταγµα βάση το άρθρο 5(1)((ε)

2349 Κ.Λ.Π. 271/2005 Ο ΠΕΡΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΤΩΝ ΝΕΡΩΝ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ (Αρ. 106(1)/2002) Ελέγχου της Ρύπανσης -των Νερών Νόμου του 20021

Δίκτυα & Εγκαταστάσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης Προτεινόμενες Νέες Δράσεις

1. Το παρόν Διάταγμα θα αναφέρεται ως ~o περί

Όσα υγρά απόβλητα μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν, πρέπει να υποστούν

ΔΗΜΟΣ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ. Ιωάννης Μαστοράκης - ΔΗΜΑΡΧΟΣ- Σάββατο,

Aξιοποίησ Ηλεκτρικής και Θε

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α. ΔΗΛΩΣΗ ΥΠΑΓΩΓΗΣ ΣΕ ΠΡΟΤΥΠΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ (Π.Π.Δ.) ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ Β της ΥΑ 1958/2012 (ΦΕΚ 21 Β ), όπως ισχύει

Η Μελέτη Περίπτωσης για τη Σύρο: Υλοποιημένες δράσεις και η επιθυμητή συμβολή φορέων του νησιού

Ορθή περιβαλλοντικά λειτουργία μονάδων παραγωγής βιοαερίου με την αξιοποίηση βιομάζας

Προστατεύει το. υδάτινο περιβάλλον. Αλλάζει τη. ζωή μας.

ΕΠΑνΕΚ ΤΟΣ Περιβάλλον. Τομεακό Σχέδιο. Αθήνα,

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΕΝΟΥ

ΥΔΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. Το νερό καλύπτει τα 4/5 του πλανήτη

Καλές πρακτικές διαχείρισης υδάτινων πόρων

Κατανάλωση νερού σε παγκόσμια κλίμακα

ΧΡΗΣΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΜΕΝΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Κώστας Κωνσταντίνου Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης

Διαχείριση Υδάτινων Πόρων στη Βιομηχανική Δραστηριότητα. Δρ. Σπύρος Ι. Κιαρτζής Πρόεδρος Μόνιμης Επιτροπής Βιομηχανίας & Νέων Υλικών ΤΕΕ/ΤΚΜ

Β. ΜΑΛΙΩΚΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΕΠΕ Βασίλειος Μαλιώκας, Δρ. Πολ. Μηχανικός

Διπλ. Μηχανικός Βασιλειάδης Μιχαήλ ΑΟΥΤΕΒ ΜΗΧΑΝΙΚΗ Α.Ε. 04 Φεβρουαρίου 2011 Hotel King George II Palace Πλατεία Συντάγματος Αθήνα

Επιχειρησιακό Σχέδιο ΔΕΥΑΜΒ

Λάρισα - Αίτηση για το Ευρωπαϊκό Βραβείο Πράσινης Πρωτεύουσας 2016

Ε Γ Κ Υ Κ Λ Ι Ο Σ ΘΕΜΑ:

Η χρήση ενέργειας γενικότερα είναι η βασική αιτία των κλιµατικών αλλαγών σε

Υποστήριξη της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα σε όλους τους τομείς

Οργανικά απόβλητα στην Κρήτη

IZHMATA -ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΡΟΦΡΑΓΜΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΚΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΙΖΗΜΑΤΩΝ ΟΜΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΜΗ

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥ ΣΤΟ ΝΕΡΟ ΥΔΡΕΥΣΗΣ

ενεργειακό περιβάλλον

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

Περιβαλλοντική Επιστήμη

Η διαχείριση των υδάτων στην Κύπρο σε συνθήκες λειψυδρίας και ξηρασίας

Παγκόσμια Ημέρα Νερού

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΔΠΜΣ «Περιβάλλον και Ανάπτυξη των Ορεινών Περιοχών» Υδατικό Περιβάλλον και Ανάπτυξη

Χρηματοδότηση δράσεων στον Τομέα του Περιβάλλοντος. Προγραμματική Περίοδος

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ

ΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ- ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ- ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΠ.

E.E. Παρ. ΙΠ(Ι) Αρ. 3022,

ΔΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

Αναερόβιες Μονάδες για την παραγωγή βιο-αερίου από βιοµάζα

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΥΔΑΤΟΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ ΛΕΜΕΣΟΥ

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΕΡΟΒΙΑΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΥΡΟΚΟΜΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Situation, potential & prospects for waste water management in Greece

3 η Διεθνής Έκθεση VERDE.TEC

Στόχοι του υποπρογράμματος «Περιβάλλον», για τον τομέα προτεραιότητας «Περιβάλλον και Αποδοτικότητα Πόρων» & Θέματα έργων

Για την αντιμετώπιση του προβλήματος της διάθεσης των παραπάνω αποβλήτων, τα Ελληνικά τυροκομεία ως επί το πλείστον:

Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα INTERREG IIIB- MEDOCC Reseau Durable d Amenagement des Ressources Hydrauliques (HYDRANET) (

Αλλάζει τη. ζωή μας. Προστατεύει από τα Απόβλητα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ. Υδατικό ιαμέρισμα Θεσσαλίας. - Σημαντικά Θέματα ιαχείρισης Νερού - Μέτρα Οργάνωσης της ιαβούλευσης

Οι Υδάτινοι Πόροι της Κύπρου ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Δ ΤΑΞΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5

INTERREG GREECE - BULGARIA,

Οι υδατικοί πόροι αποτελούν σημαντικό οικονομικό, αναπτυξιακό και περιβαλλοντικό πόρο.

Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης : Καθεστώς Διαχείριση αποβλήτων στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις

Να σχεδιάστε ένα τυπικό διάγραμμα ροής μιας εγκατάστασης επεξεργασίας αστικών λυμάτων και να περιγράψτε τη σημασία των επιμέρους σταδίων.

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣΒΟΛΟΥ

Ο ρόλος της βιομάζας για την ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας

ΠΕΣ ΜΑΣ ΤΗ ΓΝΩΜΗ ΣΟΥ! ΟΔΗΓΙΑ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΕΡΙ ΥΔΑΤΩΝ 2000/60/ΕΚ

E. Coli 0 0. Εντερόκοκκοι 0 0. Ψευδομονάδες - 0

Υ.Π.Ε.ΚΑ. Ειδική Γραμματεία Κεντρικής Υπηρεσίας Υδάτων (Κ.Υ.Υ.) Ποιοτική Οργάνωση-Αρμοδιότητες-Δράσεις. περιβάλλοντος

Ανάπτυξη Έργων Βιοαερίου στην Κρήτη

Εισαγωγή στα εγγειοβελτιωτικά έργα

ιαχείριση των Υδάτινων Πόρων στην Ελλάδα Ηλίας Μ. Ντεµιάν Svetoslav Danchev Αθήνα, Iούνιος 2010 Ι ΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ

Η Εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας- Πλαίσιο περί Υδάτων Πολιτικές Τιμολόγησης Νερού

Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

Το Σχέδιο Δράσης Αειφόρου Ενέργειας (Σ.Δ.Α.Ε.) του Δήμου Αιγιαλείας

«Ενεργειακή Αποδοτικότητα με Α.Π.Ε.»

Environmental approach to driving facility performance improvement Δρ. Στέλλα Πιτσαρή

Αναπτυξιακό Συνέδριο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. για την νέα Προγραμματική Περίοδο

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ ΣΤΑ ΥΠΟΓΕΙΑ ΝΕΡΑ ΚΑΙ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

«ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ»

Αντιμετώπιση ενεργειακού προβλήματος. Περιορισμός ενεργειακών αναγκών (εξοικονόμηση ενέργειας)

Πρακτικός Οδηγός Εφαρμογής Μέτρων

Διαχείριση Υγρών Αποβλήτων στην Θεσσαλία: Υφιστάμενη Κατάσταση & Προοπτικές. Φωτεινή Αργυρούλη, Κώστας Παπαθανασίου Χημικοί Μηχανικοί

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ

ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΙ Ο ΔΗΜΟΣ ΑΓΛΑΝΤΖΙΑΣ ΕΝΩΝΟΥΝ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΓΙΑ YΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ HYBUILD

ΔΙΑΘΕΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΚΑΙ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & EΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ. Οι πηγές ανανεώσιμης ενέργειας στην Γερμανία

ΑΔΑ: 4Α3Υ0-4 ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕ.ΚΑ ΕΙΔΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΥΔΑΤΩΝ Δ/ΝΣΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ. Αθήνα, Αρ. Πρωτ.: ΟΙΚ.

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΧΑΡΤΙΟΥ. Μαρία Δημητρίου Δ τάξη

Ολοκληρωμένη Διαχείριση Αστικού Νερού. Α. Ανδρεαδάκης ομ. Καθηγητής ΕΜΠ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΕΥΑΜΒ

Χρυσόστοµος Α. Καµπανέλλας BSc, PhD Τηλ:

Οικονομική ανάλυση και τιμολογιακή πολιτική χρήσεων και υπηρεσιών νερού. Δ. Ασημακόπουλος Σχολή Χημικών Μηχανικών Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Οι βασικοί συνιστώσες ενός δικτύου ύδρευσης είναι οι ακόλουθες :

Προστασία των νερών από τη ρύπανση

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΠΕ. Βισκαδούρος Γ. Ι. Φραγκιαδάκης Φ. Μαυροματάκης

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ & ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Workshop on Safe Drinking Water and Sanitation in Cyprus. Λευκωσία, 19 Οκτωβρίου 2011

Transcript:

Cyprus University of Technology 28 June 2013 Iacovos Papaiacovou General Manager of SBLA 1

Αποστολή του Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λεμεσού- Αμαθούντας (ΣΑΛΑ) και σύντομη παρουσίαση του Οργανισμού Πράσινη Πολιτική του Συμβουλίου Ευρωπαϊκά Προγράμματα και Ερευνητική Δράση Ολοκληρωμένο Σχέδιο Αποχέτευσης Λυμάτων Επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένου νερού Παραγωγή και επαναχρησιμοποίηση Βιοαερίου Ολοκληρωμένο Σχέδιο Αποχέτευσης όμβριων Υδάτων Αειφόρα Συστήματα Ομβρίων Στοιχεία κόστους Κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη Συμπεράσματα/προβληματισμοί 2

Σύστημα Αποχέτευσης Λυμάτων. Κατασκευή, λειτουργία και διαχείριση του δημόσιου αποχετευτικού συστήματος της περιοχής της Μείζονος Λεμεσού, για βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων: -Μονάδες Βιολογικής Επεξεργασίας Λυμάτων (Μονή και Ύψωνας) -Αντλιοστάσια -Δίκτυο αγωγών για κάλυψη ολόκληρης της περιοχής Λεμεσού Σύστημα Αποχέτευσης όμβριων Υδάτων. Κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση της βασικής υποδομής αποχετευτικού συστήματος όμβριων υδάτων της περιοχής Μείζονος Λεμεσού: -Αγωγοί αποχέτευσης όμβριων υδάτων -Αντιπλημμυρικά έργα -Αειφόρα Συστήματα όμβριων υδάτων (SUDs, λίμνες κατακράτησης ομβρίων κ.α.) Οργανισμός Δημοσίου Δικαίου 3

Επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων Συμπαραγωγή Ηλεκτρικής και Θερμικής Ενέργειας Επαναχρησιμοποίηση Επεξεργασμένης Λάσπης Αειφόρα Συστήματα Διαχείρισης Ομβρίων 4

Η Κύπρος έχει επίσημα χαρακτηριστεί από την ΕΕ ως χώρα με «Περιορισμένους Υδάτινους Πόρους». Η διασφάλιση των ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών των υδάτινων σωμάτων του νησιού μας είναι μέγιστης σημασίας. Το ΣΑΛΑ συμβάλει με το δικό του τρόπο στην επίτευξη του στόχου αυτού 5

Για την βέλτιστη εκπαίδευση του προσωπικού και επίσης για συμβολή στην έρευνα για την ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων, ο ΣΑΛΑ συμμετέχει σε διάφορα Ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα όπως: a) NOVIWAM: Novel Integrated Water Management Systems, b) HOMMER: Harmonizing Open data in the Mediterranean through better access and Reuse of public sector information c) NIREAS: E-Learning for Wastewater Treatment 6

Κύριος σκοπός του προγράμματος είναι η συνεργασία μεταξύ των εταίρων, βελτιώνοντας έτσι τις ικανότητες τους σε σχέση με την διαχείρισης των υδάτινων πόρων. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν εταίροι από Ισπανία, Γαλλία, Πορτογαλία, Κύπρος και Αλβανία. Το πρόγραμμα έχει χωριστεί σε 6 πακέτα εργασίας για την επίτευξη των στόχων του. 7

O γενικός στόχος του έργου HOMER είναι η αξιοποίηση του οικονομικού δυναμικού των πληροφοριών του δημόσιου τομέα στη Μεσόγειο μέσα από την προώθηση μιας συντονισμένης προσέγγισης για την ανάπτυξη της προσβασιμότητας και της περαιτέρω χρήσης των δημόσιων πληροφοριών, συμβάλλοντας έτσι στην επίτευξη των στόχων της Ε.Ε για αύξηση της ανταγωνιστικότητας, της καινοτομίας και της δημιουργίας θέσεων εργασίας. 8

Να διασφαλιστεί ότι οι φορείς εκμετάλλευσης των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων θα αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες για την εργασία τους και την προσωπική τους ανάπτυξη, γεγονός που έχει άμεση επίδραση στην ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα και την οικονομική ανάπτυξη, και έτσι βοηθά στη δημιουργία περισσότερων και καλύτερων θέσεων εργασίας. Να διασφαλιστεί ότι οι δεξιότητες των χειριστών των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του τομέα. Η συμβολή στην ανάπτυξη του ψηφιακού περιεχομένου που είναι θεμελιώδες στοιχείο της κοινωνίας της γνώσης. Η προώθηση της πιστοποίησης των δεξιοτήτων που αποκτώνται μέσω της μη τυπικής και άτυπης μάθησης 9

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Αποχέτευσης Λυμάτων Μείζονος Λεμεσού (b) (c) (a)

Αναβάθμιση της Μονάδας Βιολογικής Επεξεργασίας Λυμάτων Μονής από 22.000 μ3 σε 40.000 μ3 την ημέρα Κατασκευή νέας Μονάδας Βιολογικής Επεξεργασίας Λυμάτων στην δυτική Λεμεσό Επέκταση του Δικτύου Αποχέτευσης Λυμάτων κατά 450 τουλάχιστον χλμ Επέκταση και Αναβάθμιση των Κύριων Αγωγών Πιέσεως κατά 10 τουλάχιστον χλμ Αναβάθμιση των υφιστάμενων Αντλιοστασίων και κατασκευή δύο τουλάχιστον νέων

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΔΑΠΑΝΗΣ Α και Β1 Φάση Εκ. Ευρώ Β 2 Φάση Εκ. Ευρώ Σταθμοί Επεξεργασίας Λυμάτων 19,8 60,0 Δίκτυο Λυμάτων 42,3 150,0 Κύριοι αγωγοί, αγωγοί έκτακτης ανάγκης και σήραγγα 25,7 30,3 Αντλιοστάσια 10,1 20,0 Δίκτυο Όμβριων (ΣΑΛΑ) 19,0 63,0 Εξασφάλιση γης 2,5 5,0 ΣΥΝΟΛΟ 119,4 328,0

Προεπεξεργασία λυμάτων Πρωτοβάθμια καθίζηση Βιολογική επεξεργασία Δευτεροβάθμια καθίζηση Τριτοβάθμια επεξεργασία Απολύμανση με υποχλωριώδες νάτριο Επεξεργασία λάσπης (πάχυνση, χώνευση, αφυδάτωση, αποξήρανση) Παραγωγή βιοαερίου Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΛΥΜΑΤΩΝ Επεξεργασμένο νερό Βιολάσπη Διατίθεται στη γεωργία για πότισμα Αναερόβιοι χωνευτές Χωνεύεται και Σταθεροποιείται Μεθάνιο (>65%). Το βιοαέριο χρησιμοποιείται ως ανανεώσιμη πηγή ενέργειας «πράσινη ενέργεια» φιλική προς το περιβάλλον και χρησιμοποιείται ως καύσιμο για την λειτουργία γεννητριών παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος στη μονάδα συμπαραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας CHP unit (Combined Heat and Power Unit).

Επαναχρησιμοποίηση Επεξεργασμένου Νερού

Αναγκαίο για την ύπαρξη ζωής Λειψυδρία Υδάτινο απόθεμα είναι μικρότερο από την διαρροή Ο υδρολογικός κύκλος είναι ένα πολύπλοκο σύστημα που όποια παρεμβολή έχει επιπτώσεις σε μεταγενέστερα στάδια του κύκλου Ογκώδες αγαθό αυξάνοντας το κόστος μεταφοράς Δεν έχει υποκατάστατα Δεν είναι ελεύθερα εμπορεύσιμο σε παγκόσμια κλίμακα (μόνο σε λίγες εξαιρέσεις, όπως το εμφιαλωμένο νερό) 16

Ο ΣΑΛΑ συμβάλει στην διατήρηση των υδάτινων πόρων με την επεξεργασία των λυμάτων και προσφορά του ανακυκλωμένου νερού στην γεωργία με σκοπό: την εξοικονόμηση υδάτινων πόρων και την αύξηση αποθεμάτων των υπόγειων υδάτων μέσω της καθίζησης 17

Στην Κύπρο το ανακυκλωμένο νερό από τους σταθμούς επεξεργασίας αστικών λυμάτων επαναχρησιμοποιείται για σκοπούς: άρδευσης και με βάση του κώδικα ορθής γεωργικής πρακτικής εμπλουτισμό υπόγειων υδάτων (σταθμός Πάφου) Ενώ κατά τους χειμερινούς μήνες στη Λάρνακα και στη Λεμεσό όταν δεν υπάρχει ζήτηση και επάρκεια χώρου αποθήκευσης, τότε μερικές ποσότητες απορρίπτονται στη θάλασσα. 18

Συμβούλιο Αποχετεύσεων Λεμεσού- Αμαθούντας Ευρωπαϊκή Οδηγία 91/271/ΕΚ για την Επεξεργασία Αστικών Λυμάτων: Άρθρο 12: «Τα επεξεργασμένα λύµατα πρέπει να επαναχρησιμοποιούνται, όποτε είναι σκόπιµο». Περί Ελέγχου της Ρύπανσης των Νερών Νόμοι 2002-2009, Ν. 106(Ι)/2002-2009. Περί Ελέγχου της Ρύπανσης των Νερών (Απόρριψη Αστικών Λυμάτων) Κανονισμός 2003, ΚΔΠ 772/2003. Περί Ελέγχου της Ρύπανσης των Νερών (Ευαίσθητες Περιοχές σε Απορρίψεις Αστικών Λυμάτων) Διάταγμα 2004, ΚΔΠ 111/2004. Περί Ελέγχου της Ρύπανσης των Νερών (Γενικοί Όροι Απόρριψης Αποβλήτων από Σταθμούς Επεξεργασίας Αστικών Λυμάτων) Διάταγμα 2005, ΚΔΠ 269/2005. Περί Ελέγχου της Ρύπανσης των Νερών (Χρησιμοποίηση της Ιλύος στην Γεωργία), ΚΔΠ 517/2002 Άδεια Απόρριψης Αποβλήτων (Αρ. 60/2008) από Υπηρεσία Περιβάλλοντος. Άδεια Εκπομπής Αερίων (Αρ. 1/2009) από Υπουργείο Εργασίας. Κώδικας Ορθής Γεωργικής Πρακτικής, ΚΔΠ 263/2007.

Συμβούλιο Αποχετεύσεων Λεμεσού- Αμαθούντας

Άρδευση Άμεση Έμμεση Φράγμα Πολεμιδιών Κατά τους χειμερινούς μήνες όταν δεν υπάρχει ζήτηση και λόγω περιορισμών στο μέγεθος των αγωγών προς το Φράγμα Πολεμιδιών μερικές ποσότητες απορρίπτονται στη θάλασσα. 21

Συμβούλιο Αποχετεύσεων Λεμεσού- Αμαθούντας 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Παραγόμενες Ποσότητες (m 3 ) 6.246.854 6.417.670 6.548.390 6.435.900 5.490.179 5.820.010 6.635.360 6.684.910 7.474.700 Άρδευση (m 3 ) 3.842.671 4.131.167 4.716.458 5.466.247 4.700.440 3.822.240 5.389.740 4.459.900 4.310.360 Φρ. Πολεμιδιών (m 3 ) 0 0 0 0 681.484 1.078.430 537.770 911.620 193.830 Θάλασσα (m 3 ) 2.404.183 2.286.503 1.831.932 969.653 108.255 919.340 707.850 1.313.390 2.970.510 Εμπλουτισμός Υπόγειου Υδροφορέα Ακρωτηρίου: Τοπικές ενστάσεις Προβολή στο Μέλλον Αναμένεται μέχρι το 2013 θα υπάρχει η δυνατότητα παραγωγής πέραν των 12 εκ.m 3, δηλαδή σχεδόν ίση με τη χωρητικότητα του φράγματος Γερμασόγειας.

39,7 Άρδευση (m3) Φράκτης Πολεμιδιών (m3) 57,7 Θάλασσα (m3) 2,6 23

Αρδευόμενα είδη: εσπεριδοειδή, οπωροφόρα, αμπέλια, ελιές, κτηνοτροφικά φυτά και χώροι πρασίνου. Το ανακυκλωμένο νερό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για άρδευση όλων των τύπων καλλιεργειών, μόνιμων και εποχιακών, εκτός από φυλλώδη λαχανικά, βολβούς και κονδύλους που τρώγονται ωμοί. 24

Συμβούλιο Αποχετεύσεων Λεμεσού- Αμαθούντας Αρδευόμενες Περιοχές Ανατολική Λεμεσός:*Αναδασμοί Παρεκκλησιάς, Μονής, Μοναγρουλίου, Πύργου, Πεντακώμου, Μαρί * Οργανωμένες τουριστικές εγκαταστάσεις Λ/σου, Ακτή Κυβερνήτη, Κοινοτικοί χώροι πρασίνου Δυτική Λεμεσός: *Τραχώνι, Ζακάκι, Φασούρι Αρδευόμενα Είδη Εσπεριδοειδή, οπωροφόρα, αμπέλια, ελιές, κτηνοτροφικά φυτά και χώροι πρασίνου Το ανακυκλωμένο νερό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για άρδευση όλων των τύπων καλλιεργειών, μόνιμων και εποχιακών, εκτός από φυλλώδη λαχανικά, βολβούς και κονδύλους που τρώγονται ωμοί. Οι τρόποι, οι συνθήκες και οι προϋποθέσεις άρδευσης με ανακυκλωμένο νερό διαφέρουν ανάλογα με το είδος της φυτείας όπως καθορίζεται από τον κώδικα ορθής γεωργικής χρήσης, ο οποίος κοινοποιείται σε όλους τους καλλιεργητές όταν αρχίζουν να χρησιμοποιούν νερό αυτού του τύπου.

τοπιοτέχνιση δημόσια πάρκα άρδευση γηπέδων γκολφ νερό ψύξης για ηλεκτροπαραγωγικούς σταθμούς και διυλιστήρια πετρελαίου νερό επεξεργασίας για εργοστάσια, σταθμούς έλεγχο της σκόνης κατασκευαστικές δραστηριότητες ανάμειξη σκυροδέματος τεχνητές λίμνες Αριζόνα Για ψύξη σε πυρηνικό σταθμό Νεβάδα Κατασκευή υγροβιότοπου 26

Συμβούλιο Αποχετεύσεων Λεμεσού- Αμαθούντας Παράμετρος Συχνότητα Ελέγχου Όρια Άδειας Απόρριψης Μέσες Τιμές 2012 BOD 5 (mg/l) 15 μέρες 10 5 COD (mg/l) 15 μέρες 70 40 SS (mg/l) 15 μέρες 10 4.63 Ηλ. Αγωγιμότητα(μS/cm) 15 μέρες 2500 1583 Tot. -N (mg/l) 15 μέρες 15 6.88 Tot. -P (mg/l) 15 μέρες 10 1.58 Cl (mg/l) Μηνιαίως 300 231 Λίπη και Έλαια mg/l) Μηνιαίως 5 3 Zn (mg/l) 2 φορές ετησίως 1 0.0806 Cu (mg/l) 2 φορές ετησίως 0.1 0.0249 Pb (mg/l) 2 φορές ετησίως 0.15 0.0071 Cd (mg/l) 2 φορές ετησίως 0.01 0.0002 Hg (mg/l) 2 φορές ετησίως 0.005 0.0029 Cr (mg/l) 2 φορές ετησίως 0.1 0.0136 Ni (mg/l) 2 φορές ετησίως 0.2 0.0104 B (mg/l) 2 φορές ετησίως 1 0.32 Εντερικά Κολοβακτηρίδια/100 ml 15 μέρες 5 0 Αυγά Εντερικών Παρασίτων/ 1000ml Κάθε 3 μήνες 0 0 Υπολειμματικό Χλώριο(mg/l) 15 μέρες 1 0.49 ph 3 φορές εβδομάδα 6.5-8.5 8.23

Παραγωγή και Επαναχρησιμοποίηση Βιοαερίου από την επεξεργασία Λυμάτων Μείζονος Λεμεσού

Η ημερήσια παραγωγή βιοαερίου σήμερα είναι περίπου 2000m³. Το παραγόμενο βιοαέριο οδηγείται προς τις γεννήτριες με σκοπό την παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας. Η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια σήμερα ανέρχεται στις 4500 κιλοβατώρες την μέρα περίπου και χρησιμοποιείται εντός του εργοστασίου μειώνοντας κατά 40% περίπου την ημερήσια κατανάλωση από την Αρχή Ηλεκτρισμού. Η παραγόμενη θερμική ενέργεια ( 300 KWh ) η οποία προέρχεται από την εκπομπή θερμών αερίων των γεννητριών χρησιμοποιείται για την θέρμανση της λάσπης μέσω εναλλακτών θερμότητας. Λόγω της ελεγχόμενης παραγωγής βιοαερίου τα επίπεδα εκπομπής ρύπων βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα Το πρόγραμμα λειτουργίας των μηχανών είναι πλήρως αυτοματοποιημένο και έχει υλοποιηθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ΣΑΛΑ.

Περιβαλλοντικά Βραβεία για Επιχειρήσεις 2009 2 ο Βραβείο «Τεχνολογίας ή Παραγωγικής Διαδικασίας» ΟΦΕΛΗ Λόγω της ελεγχόμενης παραγωγής βιοαερίου τα επίπεδα εκπομπής ρύπων βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα Η συγκέντρωση των εκπεμπόμενων καυσαερίων από το φουγάρο της μηχανής εσωτερικής καύσης είναι πολύ πιο χαμηλή από τα καθορισμένα όρια

Επαναχρησιμοποίηση ετησίως 5000 τόνων αφυδατωμένης φρέσκιας βιολάσπης στην γεωργία και 1000-2000 τόνων περίπου στεγνής βιολάσπης για σκοπούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή σαν καύσιμη ύλη. Το βιοαέριο το οποίο παράγεται, χρησιμοποιείται ως ανανεώσιμη πηγή ενέργειας δηλαδή «πράσινη ενέργεια», φιλικής προς το περιβάλλον για την λειτουργία γεννητριών παραγωγής ηλεκτρισμού. Επαναχρησιμοποίηση 7.5-8.0 εκ. μ3 επεξεργασμένου νερού ετησίως για αρδευτικούς σκοπούς τόσο στη γεωργία όσο και για βιομηχανική χρήση καθώς και για τον εμπλουτισμό των υπογείων υδροφορέων. Οι ποσότητες αυτές αυξάνονται χρόνο με το χρόνο και μέχρι το 2016 υπολογίζεται να ξεπεράσουν τα 12 εκ. μ3.

Η επαναχρησιμοποίηση του ανακυκλωμένου νερού συμβάλει στην αειφόρο και ορθολογιστική διαχείριση των υδάτινων πόρων με την μείωση της καθαρής ζήτησης νερού και πρόσθετη αξία στο νερό. Αντικατάσταση πόσιμου νερού- Το πόσιμο νερό χρησιμοποιείται για ύδρευση και το ανακυκλωμένο για άρδευση. Το ανακυκλωμένο νερό είναι ζωτικής σημασίας για τη γεωργία αφού, αποτελεί τη μοναδική μόνιμη, οικονομική πηγή νερού που υπάρχει και που δεν επηρεάζεται από τις κλιματολογικές συνθήκες. Το κόστος τριτοβάθμιας επεξεργασίας για σκοπούς επαναχρησιμοποίησης είναι πολύ χαμηλότερο από εναλλακτικές πηγές αρδεύσιμου νερού. Χαμηλότερο ενεργειακό κόστος σε σχέση με την άντληση υπόγειου νερού, εισαγωγή ή αφαλάτωση. Μείωση της απόρριψης θρεπτικών ουσιών στο περιβάλλον και της απώλειας γλυκού νερού στη θάλασσα. Έλεγχος της υπεράντλησης υπόγειων και επιφανειακών νερών Εμπλουτισμός υπόγειων και επιφανειακών υδάτων και βελτίωση της ποιότητας και ποσότητάς τους. Μείωση της ποσότητας διαρροών λυμάτων στο περιβάλλον και πρόληψη της ρύπανση 33

Αναβάθμιση των υγειονομικών συνθηκών στην περιοχή. Βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων της Μείζονος Λεμεσού Αναβάθμιση των γενικότερων περιβαλλοντικών συνθηκών στην ευρύτερη περιοχή και τερματισμός της μόλυνσης των υπόγειων υδάτινων πόρων. Αναβάθμιση της ποιότητας και καθαριότητα του θαλάσσιου νερού στις παραλίες της Λεμεσού Μείωση της οχληρίας στην τουριστική κυρίως περιοχή Διασφάλιση της οικονομικής ανάπτυξης της Λεμεσού

Κατηγορία Κόστους Ενεργειακό Ολικό Λειτουργικό Διοικητικό Αποσβέσεις Χρηματοδότηση 2008 2009 2010 2011 2012 0,20 0,80 0,45 1,03 0,27 0,22 0,23 0,90 0,86 0,53 0,44 0,99 0,88 0,24 0,08 0,24 0,92 0,48 0,99 0,09 0,24 0,92 0,45 1,29 0,05 Συνολικό 2,55 2,66 2,26 2,48 2,71

Κατηγορία 2008 2009 2010 2011 2012 Ροή/ έτος 000 μ3 5.687 5.825 6.630 6.685 7.475 Ηλεκτρική ενέργεια σε Ευρώ ετησίως- Αντλιοστάσια 000 Ευρώ Μ.Β.Ε.Λ 000 Ευρώ Ολικό κόστος 000 Ευρώ Εξοικονομ. Ενεργειακό ανά μ3 Εξοικονομήσεις/μ3 000Ευρώ 550 568 1.118 -- 0,20 0,04 464 678 1.142 247 0,20 0,042 654 739 1.393 274 0,21 0,041 769 717 1.486 249 0,22 0,037 1.956 881 1.837 337 0,25 0,045

Το ΣΑΛΑ χρεώνει το ΤΑΥ 0,17 /m3 για επανάκτηση του κόστους επεξεργασίας. Συγκριτικά η τιμή για νερό Άρδευσης από Κρατικά Υδατικά Έργα (ΚΥΕ) είναι 6,61 σαν χρεούμενο πάγιο ανά δεκάριο ετησίως, και 0,24 ( / m3) σαν ογκομετρική χρέωση. Εκτός ΚΥΕ, εφόσον το χρηματοοικονομικό κόστος καλύπτεται από τον ιδιώτη, η επιπρόσθετη χρέωση θα αφορά μόνο το περιβαλλοντικό κόστος και το κόστος πόρου (0,11 /m3). Για να δοθούν ισχυρά κίνητρα στους αγρότες να χρησιμοποιήσουν το ανακυκλωμένο νερό και να διασφαλιστεί η εξοικονόμηση φυσικών υδάτινων πόρων, η τιμή του έχει διαμορφωθεί στο 75% της τιμής του φρέσκου αδιύλιστου νερού άρδευσης. 37

Καθώς αυξάνει η υδάτινη ενεργειακή ζήτηση και οι ανάγκες του περιβάλλοντος, ανακύκλωση του νερού θα διαδραματίσει μεγαλύτερο ρόλο στη συνολική παροχή. Έτσι η ανακύκλωση του νερού, μαζί με την εξοικονόμηση νερού και την αποδοτικότητα των μέτρων διαχείρισης, μπορεί να μας βοηθήσει για να επιτύχει την αειφόρο διαχείριση των υδάτινων πόρων μας. Κοινότητες και επιχειρήσεις θα πρέπει να συνεργαστούν για να ανταποκριθούν στις ανάγκες για υδάτινους πόρους σε τοπικό επίπεδο, με τρόπους που αυξάνουν τους πόρους, προστατεύουν το περιβάλλον, και ενισχύουν την οικονομία. 38

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Όμβριων Υδάτων Μείζονος Λεμεσού

4 Km

CATCHMENT AREA LIMITS 2001 1992 1974 1953 1953: 4 km2 1974: 34 km2 1992: 53 km2 2001: 81 km2 (130 km2)

ΦΑΣΗ Χρονοδιάγραμμα Δαπάνη σε εκ. Ευρώ ΦΑΣΗ Α (Έργα ΣΑΛΑ) 1992-1995 3,0 ΦΑΣΗ Β1 (Έργα ΣΑΛΑ) 2002-2005 16,0 ΦΑΣΗ Β2 (Έργα ΣΑΛΑ) 2008-2013 32,0 ΦΑΣΗ Β2 (Κυβερνητικά Έργα) 2009-2013 30,0 ΦΑΣΗ Β3 (Έργα ΣΑΛΑ) 2014-2017 18,0 ΣΥΝΟΛΟ 99,0

Συστήματα Αειφόρου Διαχείρισης Όμβριων Υδάτων Αστικών Περιοχών Η νέα προσέγγιση

A sequence of management practices and control structures designed to drain surface water in a more sustainable fashion than some conventional techniques Σειρά (συνδυασμός) πρακτικών διαχείρισης και κατασκευαστικών έργων, που αποσκοπούν στην αποχέτευση και έλεγχο των επιφανειακών νερών με πιο αειφόρο τρόπο, σε σχέση με τις παραδοσιακές τεχνικές

Μεγάλα έργα και αναπτύξεις- Μελέτη για εκτίμηση των επιπτώσεων στην υφιστάμενη υδρολογική κατάσταση και στο υδρολογικό ισοζύγιο - υπόγεια και επιφανειακά νερά μικρής περιοχής. Αντιπλημμυρικά έργα-δημιουργία λιμνών κατακράτησης. Επιστροφή σε παραδοσιακούς τρόπους συλλογής και αποθήκευσης βρόχινων νερών. Π.χ. Στέρνες σε αγροτικές κυρίως περιοχές. Νέες Αναπτύξεις-Ορθολογιστική διαχείριση των βρόχινων νερών. Διοχέτευση όσο το δυνατό μεγαλύτερης ποσότητας των βρόχινων νερών στο υπέδαφος, με απορροφητικούς λάκκους. Απαγόρευση διοχέτευσης νερών στον δρόμο. Μείωση χρήσης στεγανών σωλήνων. Χρήση ανοικτών χωμάτινων αυλακιών ή μη στεγανοποιημένων ή διάτρητων οχετών. Ανοικτοί χώροι και υπόγειοι χώροι- Κατασκευή ικανοποιητικού αριθμού απορροφητικών λάκκων. Οδοστρώματα και πεζοδρομία - Κατάργηση υδατοστεγών υλικών

1. Νέες άδειες οικοδομής Από το 2009 άρχισε η επιβολή όρων ούτως ώστε να διασφαλίζεται η μείωση ή η κατακράτηση των νερών που καταλήγουν στο δρόμο. κατασκευή απορροφητικών λάκκων όμβριων υδάτων σε όλα τα νέα υποστατικά και όλους τους υπόγειους χώρους κατασκευή απορροφητικών λάκκων όμβριων υδάτων σε όλους τους ανοικτούς χώρους όπως πλατείες, χώροι στάθμευσης κτλ τοποθέτηση αντλιών απομάκρυνσης βρόχινων νερών σε όλους τους υπόγειους χώρους Κατασκευή υδατοπερατών πεζοδρομίων πλακόστρωτων οδοστρωμάτων και Κατασκευή χωμάτινων αυλακιών 2. Συνδέσεις με το Αποχετευτικό Σύστημα Λυμάτων - Από το 2009, επιβάλλονται όροι για μετατροπή των υφιστάμενων Απορροφητικών Λάκκων Λυμάτων σε Απορροφητικούς Όμβριων σε όλα τα υποστατικά που συνδέονται με το Σύστημα

3 Προώθηση της κατασκευής δεξαμενών/λιμνών κατακράτησης όπου είναι πρακτικό 4 Κατά το στάδιο έκδοσης πιστοποιητικού τελικής έγκρισης, μεταξύ άλλων να ελέγχεται και η κατασκευή των έργων αποχέτευσης όμβριων υδάτων σύμφωνα με την άδεια οικοδομής. 5 Ετοιμασία Ομοιόμορφου πλαισίου όρων και προδιαγραφών για χρήση από τις Αρμόδιες Τοπικές Αρχές, με στόχο την εφαρμογή ενιαίας πολιτικής αειφόρου ανάπτυξης

28 Ιουνίου 2013 Ιάκωβος Παπαϊακώβου Γενικός Διευθυντής ΣΑΛΑ iacovos@sbla.com.cy