Εξωτερικότητες -Λύσεις Μάθημα Εμβάθυνσης
1 η Οι οικονοµολόγοι συνδέουν την παραγωγικότητα µε την οικονοµική ανάπτυξη, αλλά έτσι παραβλέπουν τις άσχηµες παρενέργειες που τυχόν συνοδεύουν την αύξηση της παραγωγικότητας. Συµφωνείτε;
2 η Η διάσωση του περιβάλλοντος είναι πρωταρχικής σηµασίας αξία του πολιτισµού µας. Έστω ότι πρέπει να αποφασίσετε µέτρα για τη µείωση της αιθαλοµίχλης στις πόλεις, που προκαλείται από την καύση ξύλων για θέρµανση, κατά τις ηµέρες που οι άνεµοι είναι ασθενείς. Κάντε χρήση της ανωτέρω αξίας.
3 η Η κυβέρνηση αδυνατεί να διαθέσει επαρκείς πόρους για να είναι ποιοτική η ανώτατη εκπαίδευση. Μια λύση θα ήταν οι φοιτητές να πληρώνουν δίδακτρα. Η δωρεάν ανώτατη εκπαίδευση αποτελεί πρωταρχικό ατοµικό δικαίωµα. Υποστηρίζεται ότι από την εκπαίδευση δεν ωφελείται µόνο ο εκπαιδευόµενος, εξασφαλίζοντας υψηλότερο εισόδηµα, αλλά και η κοινωνία. Τα εµπειρικά δεδοµένα, όµως, δεν υποστηρίζουν αδιαµφισβήτητα αυτή την άποψη. Θα συµφωνούσατε στην επιβολή διδάκτρων στην ανώτατη εκπαίδευση;
4 η ιαπιστώθηκε ότι η χρήση ενός αδειοδοτηµένου ζιζανιοκτόνου στους αγρούς ενός νησιού, θέτει υπό εξαφάνιση σπάνιο αρωµατικό φυτό, το οποίο αποτελεί συστατικό µυστικής συνταγής παραγωγής ενός τύπου ρακόµελου, σήµα κατατεθέν του νησιού και αιτία προσέλκυσης πολλών επισκεπτών. Η µείωση των ζιζανίων έχει αυξήσει την τοπική αγροτική παραγωγή κατά 30%. Ποια από τα ακόλουθα είναι σωστά; (α) Εδώ έχουµε µια περίπτωση θετικής εξωτερικότητας. (β) Το αρωµατικό φυτό δεν θα διέτρεχε κίνδυνο να εξαφανιστεί, αν το κόστος χρήσης του ζιζανιοκτόνου που επιβάρυνε τους αγρότες ήταν αυξηµένο, ώστε να περιλαµβάνει τη ζηµιά που προκαλεί η χρήση του στον παραγωγό ρακόµελου και στους επιχειρηµατίες του τουρισµού στο νησί. (γ) Εδώ υφίσταται κοινωνικό κόστος που προκαλούν οι αγρότες, λόγω του ότι η τιµή του ζιζανιοκτόνου είναι µεγαλύτερη από το κοινωνικό κόστος. (δ) εν είναι εδώ οικονοµικά αποτελεσµατική η πλήρης εξάλειψη της εξωτερικότητας.
5 η Σε περιοχή που καλλιεργείται γενετικά τροποποιηµένο καλαµπόκι, ένας αγρότης σπέρνει βιολογικό καλαµπόκι. Ο γεωπόνος του λέει, εκ των υστέρων, ότι µε την επικονίαση το καλαµπόκι του δεν θα είναι στο σύνολό του βιολογικό, γιατί θα µολυνθεί από τα γειτονικά αγροκτήµατα. (α) Υπάρχει εξωτερικότητα; Ποια είναι η αιτία; (β) Μπορεί να εφαρµοστεί η λύση που προτείνει ο Coase;
6 η Μετά τη συλλογή του ελαιοκάρπου, οι αγρότες καίνε τα κοµµένα κλαδιά των δέντρων της ελιάς και προκαλείται αιθαλοµίχλη, µε αποτέλεσµα η ατµόσφαιρα στο γειτονικό χωριό να γίνεται αποπνικτική. (α) Υπάρχει εξωτερικότητα; Ποια είναι η αιτία; (β) Μπορεί να εφαρµοστεί η λύση που προτείνει ο Coase;
7 η Οι Σόλων και Λουκάς αγόρασαν τα δύο µικρά διαµερίσµατα, χωρίς ηχοµόνωση, που απαρτίζουν έναν όροφο σε ένα οίκηµα. Στον Σόλωνα αρέσει να ακούει δυνατά ροκ µουσική. Στον Λουκά αρέσει η όπερα και καθόλου η ροκ µουσική. Πως θα µπορούσαν οι δυο τους να συµβιώσουν ειρηνικά; Τι θα µπορούσε να τους εµποδίσει από το να το πετύχουν;
8 η Ένας φόρος Pigou στην παραγωγή µιας δραστηριότητας, που προκαλεί κάποια εξωτερική αρνητική επίδραση: (α) θα εξαφανίσει την εξωτερική αρνητική επίδραση. (β) θα µεταβάλει το οριακό ιδιωτικό κόστος, ώστε να εξισωθεί µε το κοινωνικό οριακό κόστος, τουλάχιστον για κάποιο επίπεδο παραγωγής. (γ) θα αυξήσει την παραγωγή του αγαθού και θα µειώσει την παραγωγή του κακού προϊόντος, που δηµιουργεί την εξωτερική αρνητική επίδραση. (δ) θα είναι αρνητικός για αρνητικές εξωτερικές επιδράσεις και θετικός για θετικές εξωτερικές επιδράσεις.
9 η Γιατί η βενζίνη φορολογείται τόσο πολύ;
10 η Η αγορά ρυπογόνου προϊόντος ισορροπεί σε επίπεδο Q 0, µε επίπεδο οριακής ρύπανσης ΒΓ (βλέπε σχήµα). Για την παραγωγή της κοινωνικά επιθυµητής ποσότητας, θα προτείνατε επιβολή προστίµου ίσου µε το οριακό κόστος της ρύπανσης ή κρατική επιδότηση, για την αγορά εξοπλισµού που περιορίζει τη ρύπανση από τους παραγωγούς; Αν επιλεγόταν η επιδότηση, ποιο έπρεπε να ήταν το ύψος της; Εξηγείστε. S P Γ S A 0 B D Q Q o
11 η Στην Ελλάδα έχει επιλεγεί η πολιτική απαγόρευσης του καπνίσµατος στους κλειστούς δηµόσιους χώρους, µε εξαίρεση τα καζίνο και τα κέντρα διασκέδασης µε ζωντανή µουσική, εµβαδού άνω των 300 τ.µ., όπου µπορούν να δηµιουργούνται χώροι καπνιζόντων. Για τη δηµιουργία τέτοιων χώρων καταβάλλεται ετήσιο τέλος ποσού διακοσίων (200) ευρώ, ανά τετραγωνικό µέτρο (Ν.3986/11, άρθρο 45). (α) Ποια είναι η λογική της επιβολής απαγόρευσης, δηλαδή του περιορισµού της ατοµικής ελευθερίας των καπνιστών στους κλειστούς δηµόσιους χώρους ή γιατί η κυβέρνηση τιµωρεί τους καπνιστές; (β) Ποια είναι η λογική της επιβολής του τέλους για τη δηµιουργία χώρων καπνιζόντων στους κλειστούς χώρους, που αναφέρονται στο σχετικό νόµο;
12 η Τσιγαρόσηµο αποκάλεσαν δηµοσιογραφικά την καταβολή ενός χρηµατικού ποσού από πλευράς καπνιστών, επαρκούς να πείσει τους µη καπνιστές να υποµένουν ένα κάποιο βαθµό παθητικού καπνίσµατος. Η πρόταση αυτή αποσύρθηκε γρήγορα από τη δηµόσια συζήτηση και η ελληνική κυβέρνηση περιορίστηκε σε ρυθµιστικού τύπου παρέµβαση, µε πλήρη απαγόρευση του καπνίσµατος στους δηµόσιους χώρους. Γιατί επιλέχθηκε η απαγόρευση και όχι το τσιγαρόσηµο ;