ΕΥΡΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΚΡΟ ΠΕΡΙΟΧΗ Γ Ένταξη στην αγορά εργασίας
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Εύρεση εργασίας
Ο τελικός στόχος όλων των υποστηρικτικών υπηρεσιών για την εύρεση εργασίας είναι η συνεχής συμμετοχή στην εργασιακή ζωή. Η ενότητα αυτή ασχολείται με την εύρεση εργασίας και την ένταξη στην αγορά εργασίας των ατόμων με αναπηρία. Θα μάθετε πώς να συντάσσετε το ατομικό προφίλ, πώς μπορούν να διευρυνθούν οι εν δυνάμει περιοχές εργασίας και ποια εμπόδια μπορούν να προκύψουν στην εύρεση εργασίας. Επίσης θα βρείτε πληροφορίες για το πώς μπορείτε να προσεγγίσετε με επιτυχία τους εργοδότες. Στο θέμα 3 θα μάθετε για την πρακτική άσκηση και πόσο χρήσιμη είναι στην εύρεση εργασίας. Για την ενίσχυση των πιθανοτήτων επιτυχίας παρουσιάζονται πρόσθετες υποστηρικτικές υπηρεσίες.
ΣΥΝΤΑΞΗ ΑΤΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΦΙΛ Εύρεση εργασίας Θέμα 1
ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΩΝ Εύρεση εργασίας Υποθέμα 1.1
Αρχικά πρέπει να δημιουργηθεί ένα προφίλ το οποίο ανταποκρίνεται σε μια ρεαλιστική αυτοαξιολόγηση. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγονται οι υπερβολικές και οι ελλιπείς απαιτήσεις. Ένα ολοκληρωμένο προφίλ επιτρέπει μια πιο ακριβή εξέταση των απαιτήσεων της εργασίας
Ατομικό προφίλ (σύμφωνα με τη Διδακτική Ενότητα 4) Προσόντα Ικανότητα Κίνητρα Σχολική εκπαίδευση Επαγγελματική εκπαίδευση Επαγγελματικές εμπειρίες Κατάρτιση / επιμό ρφωση Γλωσσικές ικανότητες Άτυπα αποκτηθείσες γνώσεις και δεξιότητεςενδιαφέροντα Εργασιακοί περιορισμοί λόγω υγείας Πραγματική σωματική ψυχολογική ικανότητα και Νοητική ικανότητα Οριζόντιες ικανότητες Πρωτοβουλία/ στάση απέναντι στην εργασία Προθυμία για μάθηση ή για περαιτέρω εκπαίδευση
Προφίλ περιβάλλοντος Εξωτερικές συνθήκες Συνθήκες της αγοράς εργασίας Γενικές ατομικές συνθήκες Συνθήκες στέγασης Οικογενειακή κατάσταση και υποστήριξη (ευελιξία χρόνου) Οικονομική κατάσταση Τοπική κινητικότητα Τοπική ζήτηση του επιθυμητού επαγγέλματος Τοπική ζήτηση παρεμφερών επαγγελμάτων Εθνική ζήτηση στην περίπτωση κινητικότητας Ανάλυση δυνατοτήτων
Για τη σύνταξη του ατομικού προφίλ: Ανατρέξτε στην Ενότητα 4 (αξιολόγηση ατομικών δυνατοτήτων οριζόντιες ικανότητες) και στην Ενότητα 2 (χρήση του ICF) Εκτός από διεξοδική προσωπική συζήτηση και τεκμηρίωση, θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται και τα αποτελέσματα της αυτοαξιολόγησης και της εξωτερικής αξιολόγησης, η αξιολόγηση από τους εργοδότες, η αξιολόγηση των ικανοτήτων, οι ψυχολογικές δοκιμασίες, οι εκθέσεις των ειδικών, κ.λπ.
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Εύρεση εργασίας Υποθέμα 1.2
Το μελλοντικό επάγγελμα ή η μελλοντική εκπαίδευση προκύπτει από τη διασταύρωση των ενδιαφερόντων, των ικανοτήτων και των δυνατοτήτων καθώς και από τα εμπόδια λόγω της αναπηρίας από τη μία, και από τα προσόντα που απαιτεί η αγορά εργασίας από την άλλη.
Για να αυξήσετε τις πιθανότητες εύρεσης εργασίας, υπάρχει η δυνατότητα: Πιστοποίησης του εκπαιδευόμενου/συμμετέχοντα (π. χ. ειδική κατάρτιση σε περιοχές όπου υπάρχει προσφορά εργασίας) Επέκτασης της περιοχής ενδιαφέροντος (π. χ. εναλλακτικές δυνατότητες) (Ανατρέξτε στην ενότητα 4: Ανάλυση επαγγελματικών δυνατοτήτων) Εξέτασης όλων των δυνατοτήτων της αγοράς εργασίας (π. χ. χρήση διαφορετικών τρόπων προσέγγισης, προσαρμογή των εργασιακών χώρων)
ΕΜΠΟΔΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Εύρεση εργασίας Υποθέμα 1.3
Πέρα από την αναπηρία, μπορεί να προκύψουν πολλά ακόμη εμπόδια κατά την εύρεση εργασίας και να κάνουν τη διαδικασία ένταξης πιο δύσκολη, όπως για παράδειγμα: Χρέος Εθισμός Οικογενειακά προβλήματα / προβλήματα στη σχέση Φροντίδα παιδιών Φροντίδα (ηλικιωμένων) μελών της οικογένειας Γλωσσικά εμπόδια Αναλφαβητισμός Πολιτιστικά εμπόδια Ψυχολογικά προβλήματα Για να επιτευχθεί η ένταξη, είναι πολύ σημαντικό να αναγνωριστούν τα εμπόδια στην εύρεση εργασίας και να υπάρξει υποστήριξη για την αντιμετώπισή τους.
ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ Εύρεση εργασίας Θέμα 2
Εκτός από τις αιτήσεις για εύρεση εργασίας, είναι δυνατόν να γίνει και άμεση επαφή με τους εργοδότες. Η επαφή με τους εργοδότες συνδέει τον εκπαιδευόμενο και τις εταιρίες, επειδή οι συνεργάσιμοι εργοδότες είναι απαραίτητοι για την επιτυχή εύρεση εργασίας.
Με την ατομική επικοινωνία αποκτώνται γενικές πληροφορίες σχετικά με τις θέσεις εργασίας και τους εργαζόμενους της εταιρείας. Είναι σημαντικό να δώσετε έμφαση στην προστασία των προσωπικών δεδομένων κατά την επικοινωνία με τους εργοδότες. Οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να δώσουν τη συγκατάθεσή τους για τις πληροφορίες που θα δοθούν, καθώς επίσης και για το αν θα αναφέρετε το όνομα τους.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Εύρεση εργασίας Υποθέμα 2.1
Είναι σημαντικό να είστε θετικοί κατά την επαφή γιατί μόνο η θετική στάση επιφέρει την επιτυχία.. Να θυμάστε ότι δεν ζητάτε μόνο, αλλά ωφελείτε την εταιρεία. Υπάρχουν 2 διαφορετικοί τρόποι επαφής: Πρώτη επαφή = πρώτη επαφή ενός υποψήφιου εργοδότη Δεύτερη επαφή = μετά από μια ήδη υπάρχουσα επαφή με εργοδότη
Επιλογή των εταιρειών: Χρήση όλων των πηγών πληροφόρησης, π. χ. βάσεις δεδομένων, διαδίκτυο, αναφορές στον τοπικό τύπο ή στα μέσα ενημέρωσης (π. χ. πληροφορίες για την επέκταση της εταιρείας ή τις εγκαταστάσεις), επαγγελματικοί οδηγοί, κατάλογοι εταιρειών από επιμελητήρια, συμβουλές ή συστάσεις άλλων εργοδοτών Αναγνώριση των ατόμων που λαμβάνουν αποφάσεις: Το όνομα του υπεύθυνου προσωπικού, το τμήμα ανθρώπινου δυναμικού για μεγάλες εταιρείες, θέση, τηλεφωνικός αριθμός επικοινωνίας
ΠΡΩΤΗ ΕΠΑΦΗ Εύρεση εργασίας Υποθέμα 2.2
Είναι πολύ σημαντική και γι' αυτό το λόγο απαιτείται καλή προετοιμασία. Δεν είναι απαραίτητο να γίνει μέσω τηλεφώνου, μπορεί να γίνει με επιστολή ή email, καθώς και με μια απροειδοποίητη προσωπική επίσκεψη.
Προετοιμασία και υλοποίηση Στόχος: να υπάρξει ενδιαφέρον για μια προσφορά ή υπηρεσία σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα. Ο στόχος πρέπει να είναι σαφής εκ των προτέρων: προσωπική συνέντευξη, αναζήτηση πληροφοριών κ.λπ. Η επιτυχία συχνά εξαρτάται από τον κατάλληλο χρόνο: Τη Δευτέρα είναι δύσκολο π. χ. λόγω συνεδριάσεων, καλό είναι να μιλήσουμε τηλεφωνικά το πρωί, πριν την ώρα αιχμής, προσέξτε τις ώρες εργασίας των διαφόρων επαγγελματικών κλάδων. Η θετική σχέση με το πρόσωπο που μιλάμε είναι απαραίτητη. Η εντύπωση των 10 πρώτων δευτερολέπτων μετράει και εξαρτάται από τη φωνή και τον τόνο της κατά 87%. Εάν ο καλών είναι αρεστός, ο καλούμενος θα ακούσει πιο προσεκτικά όσα έχει να πει.
Προετοιμασία και υλοποίηση Οι μη λεκτικές πληροφορίες, π. χ. οι χειρονομίες ή οι εκφράσεις του προσώπου, μεταφέρονται μέσω του τηλεφώνου σαν λέξεις όταν χαμογελάμε η φωνή παίρνει έναν θετικό συναισθηματικά χαρακτήρα, η αυθεντική συμπεριφορά (και όχι ένα ψεύτικο χαμόγελο) είναι απαραίτητη. Οι συζητήσεις θα πρέπει να καθοδηγούνται ενεργά από εσάς, να μη μιλάτε γρήγορα και να απαντάτε στο άτομο με το οποίο μιλάτε. Τακτικές σχεδιασμού συζητήσεων, π. χ. «η στρατηγική των μικρών βημάτων»: γίνεται μια πρώτη επαφή με ατομική συνέντευξη και στη συνέχεια ακολουθεί κάποιο τεστ ή πρακτική άσκηση και στο τέλος ο εργοδότης αποφασίζει.
Προετοιμασία και υλοποίηση Συνιστάται η γραπτή προετοιμασία, π. χ. : Απαντήσεις για πιθανές αντιρρήσεις Επιχειρήματα υπέρ της προσφοράς για την επιχείρηση/ τον εργοδότη Να υπάρχουν έτοιμες όλες οι σχετικές πληροφορίες π. χ. έντυπο αίτησης, βιογραφικό, σχέδιο πρακτικής άσκησης/ κατάρτισης, κ.λπ. Οι λεπτομέρειες σχετικά με τους περιορισμούς και τις ελλείψεις δεν πρέπει να μονοπωλήσουν τη συζήτηση αλλά οι ικανότητες θα πρέπει να συγκριθούν με τα εμπόδια Κρατήστε σημειώσεις σχετικά με την ημερομηνία, την ώρα, το περιεχόμενο της συζήτησης, την έκβαση, τις συμφωνίες και τους διακανονισμούς Το περιεχόμενο ή το πλαίσιο της συζήτησης είναι χρήσιμα για μελλοντικές επαφές
ΑΣΚΗΣΗ Εύρεση εργασίας Πρακτική άσκηση 1
Πρακτική άσκηση για την πρώτη επαφή: Προετοιμάστε ένα δικό σας παράδειγμα για μια συγκεκριμένη περίπτωση πρώτης επαφής με μια εταιρεία, σύμφωνα με το πρότυπο (Σενάριο τηλεφωνικής επικοινωνίας)
ΑΤΟΜΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Εύρεση εργασίας Υποθέμα 2.3
Επικοινωνία Η επικοινωνία λειτουργεί πάντα και ταυτόχρονα σε (τουλάχιστον) 2 επίπεδα (κατά τον Paul Watzlawick):
Και τα δύο επίπεδα συνυπάρχουν στις συζητήσεις και πρέπει να λαμβάνονται υπ όψιν για επιτυχημένες συζητήσεις. Τα σημεία διασταύρωσης πρέπει να αναγνωρίζονται, να επεξεργάζονται και να ελέγχονται εσκεμμένα. Προσοχή στη διατύπωση: οι λάθος φράσεις μπορούν να μετατρέψουν μια θετική συζήτηση σε αρνητική, όπως επίσης και οι αξιολογικοί χαρακτηρισμοί, η έλλειψη κατανόησης ή η ανωτερότητα Σύνδεσμος: http://en.wikipedia.org/wiki/paul_watzlawick
Ενεργητική ακρόαση Η ενεργητική ακρόαση προωθεί επιτυχημένες συζητήσεις. Είναι σημαντική η αλλαγή της οπτικής για να γίνεται αντιληπτή η άποψη του άλλου ατόμου. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να γίνει κατανοητή η δική μας και πιθανά η αντίθετη άποψη. Η ενεργητική ακρόαση συντελείται σε 3 στάδια:
Ενεργητική ακρόαση Στάδιο 1: Καθαρή ακρόαση Ακούμε με πλήρη προσοχή >> αίσθημα εκτίμησης Το άτομο που μιλά γίνεται δεκτικό. Θετική οπτική επαφή, ένδειξη κατανόησης με νεύμα του κεφαλιού Ενθάρρυνση για να μιλήσει, με τα κατάλληλα σχόλια. Δεν παρεμβαίνουμε, τον αφήνουμε να τελειώσει.
Ενεργητική ακρόαση Βήμα 2: Περίληψη Ο ακροατής απαντά στα κεντρικά νοήματα με δικά του λόγια και έτσι δείχνει ότι κατάλαβε όσα ειπώθηκαν. Η συνοπτική παρουσίαση επικεντρώνει τη συζήτηση στην ουσία. Αποφεύγεται η δημιουργία παρεξηγήσεων. Δεν γίνονται προσθήκες, επιτρέπει διορθώσεις από το άτομο που μιλά. Αποφεύγονται οι αρνητικές αξιολογήσεις και η ειρωνεία.
Ενεργητική ακρόαση Βήμα 3: Ενσυναίσθηση Στόχος: ερμηνεία των συναισθημάτων με βάση τον τόνο της φωνής, την ένταση, την ταχύτητα ομιλίας, την αναπνοή, τις κινήσεις, τις χειρονομίες ή την εμφάνιση του τόμου που μιλάει και ανατροφοδότηση. Η ενσυναίσθηση υποστηρίζει την επίγνωση των συναισθημάτων και βοηθά τον ακροατή στην κατανόηση. Η χρήση του πρώτου προσώπου («έχω την εντύπωση ότι») ή προσεκτικών ερωτήσεων («θα μπορούσατε να») μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη.
Φάσεις διεξαγωγής συζητήσεων
ΜΕΘΟΔΟΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Εύρεση εργασίας Υποθέμα 2.4
Εκτός από τα πραγματικά επιχειρήματα είναι δυνατόν να συζητήσουμε με θετικά αποτελέσματα καθοδηγώντας έξυπνα μια συζήτηση. Είδη ερώτησης κατά την πρώτη συζήτηση Τα είδη ερώτησης υποστηρίζουν τη βελτιστοποίηση της πορείας μιας συζήτησης. Υπάρχουν 4 διαφορετικά είδη ερωτήσεων: Ανοικτές ερωτήσεις Κλειστές ερωτήσεις Εναλλακτικές ερωτήσεις? Στρατηγικές ερωτήσεις Σύνδεσμος: http://en.wikipedia.org/wiki/closed-ended_question
Είδη ερώτησης 1. Ανοικτές ερωτήσεις Δεν υπάρχει προεπιλεγμένη απάντηση, είναι κατάλληλες για να πάρετε πληροφορίες 2. Κλειστές ερωτήσεις Το άτομο με το οποίο συζητάμε πρέπει να απαντήσει θετικά ή αρνητικά στην ερώτηση, δηλαδή με ΝΑΙ ή ΟΧΙ. 3. Εναλλακτικές ερωτήσεις Συνδυασμός ανοικτών και κλειστών ερωτήσεων. Στο άτομο με το οποίο μιλάμε δίνονται πιθανές επιλογές.
Είδη ερώτησης 4. Στρατηγικές ερωτήσεις Α) Καθοδηγητικές ερωτήσεις Είναι το πλέον χρησιμοποιούμενο είδος ερώτησης, οδηγεί τη συζήτηση προς μία κατεύθυνση. Β) Ρητορική ερώτηση Δεν περιμένουμε ή δεν χρειάζεται απάντηση. Κύριος στόχος είναι να συνεχιστεί η συζήτηση. Γ) Επεξηγηματική ερώτηση Κατάλληλη σε προβληματικές καταστάσεις, γιατί ζητείται από το άτομο που μιλά να αποσαφηνίσει την ερώτηση ή τη δήλωσή του.
Είδη ερώτησης Δ) Πληροφοριακή ερώτηση Δίνει πλεονέκτημα στο άτομο με το οποίο μιλάμε Ε) Ερώτηση ελέγχου Για την επιβεβαίωση ενός γεγονότος ή υπόθεσης Στ) Υποθετική ερώτηση Χρησιμοποιείται στην κρίσιμη φάση μιας διαπραγμάτευσης Η απάντηση του ατόμου με το οποίο μιλάμε μπορεί να είναι διαφορετική από την αναμενόμενη αλλά τουλάχιστον θα διασαφηνιστούν τα σημεία εκκίνησης.
Διαχείριση των αντιρρήσεων Οι αντιρρήσεις θα πρέπει να θεωρούνται θετικές, επειδή δείχνουν ενδιαφέρον. Οι ερωτήσεις και οι αντιρρήσεις είναι μέρη της συζήτησης. Με αυτόν τον τρόπο σας δίνεται η δυνατότητα να απαντήσετε στις απόψεις που εκφράζονται σε μια συζήτηση. Αλλά Να είστε έτοιμοι για πιθανές αντιρρήσεις σε μια συζήτηση. Έτσι, θα νιώθετε ασφάλεια και θα έχετε προετοιμάσει τις απαντήσεις σας. Πρέπει να ελέγξετε εάν πρόκειται για αντίρρηση ή πρόφαση. Αν είναι πρόφαση, δεν είναι δυνατή η περαιτέρω επιχειρηματολογία και ο στόχος δεν μπορεί να επιτευχθεί.
Διαχείριση των αντιρρήσεων Σχήμα 4 σταδίων για την επιτυχή διαχείριση των αντιρρήσεων
Διαχείριση των αντιρρήσεων Το σχέδιο των βημάτων λειτουργεί στις περισσότερες περιπτώσεις. Στο βήμα 1 ο συνομιλών θα μεταβεί στο λογικό επίπεδο. Μόνο στα βήματα 2 και 3 μπορεί να γίνει αντικειμενική διασαφήνιση. Στο βήμα 4, είναι πολύ σημαντικό να μάθετε εάν η ένσταση έχει καμφθεί.
Διαχείριση των αντιρρήσεων Απαντήσεις για το χειρισμό αντιρρήσεων Ναι, το καταλαβαίνω, θα μπορούσατε σας παρακαλώ να μου εξηγήσετε γιατί το πιστεύετε; Αυτή είναι ένα σημαντική ερώτηση. Εδώ πρέπει να προσέξουμε το... Μπορώ να σας καταλάβω πολύ καλά, αλλά... Η άποψή σας είναι πολύ σημαντική, ωστόσο... Φυσικά. Αυτό το γεγονός πρέπει να το έχουμε κατά νου. Επίσης για μένα είναι σημαντικό ότι...
Διαχείριση των αντιρρήσεων Απαντήσεις για το χειρισμό αντιρρήσεων Είναι σίγουρα έτσι, αν και... Ναι, συμφωνώ μαζί σας, αλλά πρέπει να λάβουμε υπ όψιν ότι... Αν κατάλαβα καλά, ζητάτε ; Η ένστασή σας είναι δικαιολογημένη, απλώς να προσθέσω ότι...
ΑΣΚΗΣΗ Εύρεση εργασίας Πρακτική άσκηση 2
Πρακτική άσκηση για τη διαχείριση των αντιρρήσεων: Ποιες αντιρρήσεις φέρουν συχνά οι εργοδότες; Σκεφτείτε κατάλληλες απαντήσεις.
ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ - ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Εύρεση εργασίας Θέμα 3
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Εύρεση εργασίας Υποθέμα 3.1
Στην αρχή δεν είναι δυνατό να εκτιμηθεί η καταλληλότητα του χώρου εργασίας για ένα συγκεκριμένο άτομο. Χρειάζονται πολλές λεπτομερειακές πληροφορίες για να μπορέσουμε να συνθέσουμε ένα πλήρες προφίλ. Επίσης, οι συνθήκες εργασίας, οι απαιτήσεις, κλπ.. είναι διαφορετικές για κάθε εταιρεία. Για το λόγο αυτό δεν είναι δυνατόν να γίνουν γενικά συμπεράσματα για μία συγκεκριμένη απασχόληση ή επάγγελμα. Μια συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδος (στη Γερμανία) για τον έλεγχο των εργασιακών δυνατοτήτων είναι η πρακτική άσκηση σε εταιρίες. Η πρακτική άσκηση πραγματοποιείται για λίγες εβδομάδες ή μήνες σε τοπικές επιχειρήσεις.
Οι συνθήκες της πρακτικής εξάσκησης περιγράφονται σε σύμβαση που περιλαμβάνει τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία: Έναρξη και λήξη της πρακτικής άσκησης. Υπεύθυνοι της εταιρείας και οργάνωση της πρακτικής άσκησης. Περιεχόμενα (ή καθήκοντα) κατά τη διάρκεια της πρακτικής άσκησης και δεξιότητες που πρέπει να εξασκηθούν. Απαραίτητα πιστοποιητικά ή αναφορές.
Πλεονεκτήματα πρακτικής άσκησης σε σχέση με αξιολογήσεις χωρίς πρακτική άσκηση (στην αγορά εργασίας): Τα συμμετέχοντα άτομα με αναπηρία εξοικειώνονται στην πράξη με την περιοχή στην οποία επιθυμούν να εργαστούν. Αυτό ενισχύει τον ρεαλιστικό σχεδιασμό της επαγγελματικής πορείας τους επειδή οι δεξιότητες και οι ικανότητες μπορούν να ελεγχθούν στη συγκεκριμένη θέση εργασίας. Βελτιώνονται τα κίνητρα για απόδοση, καθώς το άτομο βλέπει ότι ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένες επαγγελματικές καταστάσεις. Ο προσανατολισμός υποστηρίζεται από την εμπλοκή σε πραγματικές εργασιακές καταστάσεις. Τα εμπλεκόμενα πρόσωπα, να έχουν την ευκαιρία να εξοικειωθούν σε επιχειρήσεις με νέες περιοχές εργασίας ή να εμπλουτίσουν τις υπάρχουσες εκπαιδευτικές ή επαγγελματικές εμπειρίες.
Δεν υπάρχει αυστηρό πλαίσιο για την εκπαίδευση σε σχετικά με την εργασία. Τα μαθήματα ή τα σεμινάρια θα πρέπει να σχεδιάζονται και να υλοποιούνται εξατομικευμένα, π. χ. σύμφωνα με το αντικείμενο και την έκταση των μαθημάτων. Επικεντρώνεται σε πρακτικές και προσανατολισμένες στην εργασία μεθόδους κατάρτισης. Η πρακτική άσκηση θα πρέπει να προετοιμάζεται μέσα από ατομική ή ομαδική συζήτηση. Κατά τη διάρκεια της πρακτικής άσκησης η εταιρεία και ο εκπαιδευόμενος πρέπει να υποστηρίζεται ατομικά και τηλεφωνικά. Αυτό διασφαλίζει την ανατροφοδότηση και τον εντοπισμό συγκρούσεων σε πρώιμο στάδιο. Ένα άλλο σημαντικό σημείο αναφοράς για τον εκπαιδευόμενο με αναπηρία είναι ένα συγκεκριμένο πρόσωπο επαφής στην εταιρεία.
Οι επιχειρήσεις πρέπει να συντάσσουν μία ενδοεταιρική έκθεση πρακτικής άσκησης με στοιχεία κοινωνικής συμπεριφοράς, ικανοτήτων και δυνατοτήτων του εκπαιδευόμενου σύμφωνα με το πρότυπο αξιολόγησης που προβλέπεται από τον εκπαιδευτικό οργανισμό. Τέλος, η πρακτική άσκηση πρέπει να αξιολογείται από κοινού με τον εκπαιδευόμενο ή σε μια ομάδα συζήτησης για να αποφασιστούν οι αναγκαίες δραστηριότητες. Η προετοιμασία και η αξιολόγηση της πρακτικής άσκησης εξασφαλίζει τη μαθησιακή επιτυχία της ανάπτυξης των οριζόντιων ικανοτήτων και της διαχείρισης της αναπηρίας.
Οι υπηρεσίες που επιτρέπουν τη συμμετοχή στην επαγγελματική ζωή και συμπεριλαμβάνουν την πρακτική άσκηση είναι συχνά πιο αποδοτικές από τα εκπαιδευτικά προγράμματα πλήρους ωραρίου. Η εμπειρία δείχνει ότι η μακροχρόνια πρακτική άσκηση καταλήγει στην πρόσληψη σε πολλές περιπτώσεις. Η πρακτική άσκηση είναι κατάλληλη ειδικά για μεγαλύτερης ηλικίας άτομα με αναπηρία ή άτομα που δεν ενδιαφέρονται ή δεν είναι ικανά για περαιτέρω εκπαίδευση. Σύνδεσμος: http://en.wikipedia.org/wiki/internship
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΟΦΕΛΗ Εύρεση εργασίας Υποθέμα 3.2
Τα επιχειρήματα πρέπει να είναι πειστικά σε συνδυασμό με τις μεθόδους διαπραγμάτευσης ή συζήτησης (βλέπε Υποθέμα 2). Η παροχή κινήτρων στους μελλοντικούς εργοδότες είναι προϋπόθεση της επιτυχούς εργασιακής ένταξης.
Γενικά επιχειρήματα: Δεν υπάρχει κόστος για την εταιρεία. Μη δεσμευτική γνωριμία. Γρήγορη εξοικείωση χάρη στο κατάλληλο επαγγελματικό υπόβαθρο των εκπαιδευομένων. Ο επιπλέον εργαζόμενος θα στηρίζει και θα διευκολύνει τους άλλους εργαζόμενους. Μπορεί να αντισταθμιστεί τυχόν έλλειψη προσωπικού. Ο εκπαιδευτικός οργανισμός συμμετέχει στην πρακτική άσκηση και βοηθά στην επίλυση προβλημάτων. Οι εκπαιδευόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας είναι περισσότερο ώριμοι (κοινωνικές δεξιότητες κλπ.. ). Η κοινωνική προσφορά βελτιώνει την εικόνα της εταιρείας.
Πρόσθετα επιχειρήματα για άτομα με (σοβαρή) αναπηρία: Η μισθολογική δαπάνη επιδοτείται (ανάλογα με την εθνική νομοθεσία) Εξοικονόμηση χρημάτων με την αξιοποίηση της εθνικής νομοθεσίας (σύστημα ποσοστώσεων) για την απασχόληση των ατόμων με αναπηρία (αντισταθμιστικές καταβολές) Τήρηση της εθνικής εργατικής νομοθεσίας, προκειμένου να ευνοηθούν τα άτομα με αναπηρία στην περίπτωση υποψηφίων με τα ίδια προσόντα. Υποστηρικτικές ή συμβουλευτικές υπηρεσίες από δημόσιους φορείς Προώθηση/ βελτίωση εικόνας Κίνητρα και παραγωγικότητα: τα άτομα με αναπηρία κινητοποιούνται με την ενεργή αντιστάθμιση των περιορισμών τους. Έμφαση στη δυνατότητα θετικής απόδοσης.
ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ ΣΕ ΚΡΙΣΗ Εύρεση εργασίας Υποθέμα 3.3
Ένα ρεαλιστικό προφίλ ενός εκπαιδευόμενου με αναπηρία και οι κατάλληλες ενέργειες διαμεσολάβησης υποστηρίζουν την ένταξη αλλά δεν προλαμβάνουν τις κρίσεις η τα προβλήματα. Παραδείγματα καταστάσεων κρίσεων: μη ικανοποιητικό εργασιακό αποτέλεσμα ανεπαρκής πραγματοποίηση καθηκόντων υπερβολικές απαιτήσεις οξεία υποτροπή ασθένειας έλλειψη ενδιαφέροντος ανάγκη πρόσθετης υποστήριξης προβλήματα συμπεριφοράς
Διαμεσολάβηση σε κρίση Στρατηγική πρόληψης: Οι πιθανές καταστάσεις συγκρούσεων και οι στρατηγικές πρόληψης θα πρέπει να συζητηθούν και να αναπτυχθούν με τον εκπαιδευόμενο πριν την έναρξη της πρακτικής άσκησης. Ανάπτυξη σχεδίου αντιμετώπισης κρίσεων «Τι μπορώ να κάνω εάν προκύψει αυτό το πρόβλημα;» Διευκρινίσεις για την εταιρεία: ποιες καταστάσεις απαιτούν επικοινωνία με τον εκπαιδευτικό οργανισμό; Τακτική επικοινωνία με την εταιρεία.
Διαμεσολάβηση σε κρίση Άμεση παρέμβαση: Ο εκπαιδευτικός οργανισμός διευθετεί όλα τα θέματα μεταξύ εργοδότη και εκπαιδευόμενου. Στόχος: η επίλυση συγκρούσεων γρήγορα και αποτελεσματικά. Πιθανές και εναλλακτικές λύσεις θα συζητηθούν σε επιμέρους συναντήσεις. Προστασία των συμφερόντων των συμμετεχόντων ατόμων με αναπηρία και ταυτόχρονα σοβαρή εξέταση των απαιτήσεων των εταιρειών.
Διαμεσολάβηση σε κρίση Η επαγγελματική (επαν- )ένταξη είναι μια διαδικασία όπου προκύπτουν προβληματικές καταστάσεις και πισωγυρίσματα. Η αντιμετώπιση της κρίσης είναι καθοριστική εκπαιδευτική δυνατότητα. Κάθε κρίση αποτελεί ευκαιρία για την προώθηση της διαδικασίας ένταξης.
ΕΙΔΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Εύρεση εργασίας Θέμα 4
Τα ειδικά σχήματα υποστήριξης δεν είναι απάντηση στην κρίση που παρουσιάστηκε αλλά συνεχής και προσανατολισμένη στις ανάγκες υποστήριξη και παροχή συμβουλών σε ένα άτομο με αναπηρία. Μια ολοκληρωμένη προσέγγιση είναι το σημείο εκκίνησης.
ΑΤΟΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Εύρεση εργασίας Υποθέμα 4.1
Το ατομικό σχέδιο ή σχέδιο υποστήριξης θα αναπτυχθεί στην αρχή. Το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει τις απαιτούμενες ιατρικές, ψυχολογικές, κοινωνικές κι εκπαιδευτικές υπηρεσίες. Το σχέδιο πρέπει να ενημερώνεται συνεχώς και να αξιολογείται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Η τακτική ανταλλαγή πληροφοριών με άλλους εμπλεκόμενους οργανισμούς (π.χ. οικονομικές αρχές) πρέπει να έχει εξασφαλιστεί με επίσημες και ανεπίσημες μεθόδους επικοινωνίας.
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Εύρεση εργασίας Υποθέμα 4.2
Παράδειγμα: Βοήθεια για την αντιμετώπιση της επίκτητης αναπηρίας και την ανάληψη ενός νέου επαγγελματικού ρόλου. Ψυχολογική υποστήριξη των οικείων και των συγγενών. Συμβουλευτική στην περίπτωση οικογενειακών, οικονομικών, κι άλλων προβλημάτων. Διασύνδεση με δημόσιες ομάδες αυτοβοήθειας ή υπηρεσίες συμβουλευτικής. Υποστήριξη της ανάπτυξης κοινωνικών ικανοτήτων, π.χ. με την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων και δεξιοτήτων επικοινωνίας. Ανάπτυξη ικανοτήτων για την επίτευξη της ανεξάρτητης διαβίωσης
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Εύρεση εργασίας Υποθέμα 4.3
Εκπαιδευτική συμβουλευτική, π.χ. επαρκής στήριξη για την αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών ή την παροχή κινήτρων μάθησης, αξιολόγηση και έκθεση προόδου Συντονισμός του πρακτικού (κατά την πρακτική άσκηση) και θεωρητικού εκπαιδευτικού περιεχομένου, συνεχής ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με την ανάπτυξη ή έλλειψη δεξιοτήτων. Συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, όπως π.χ. επιμελητήρια, περιφερειακά δίκτυα, κ.λπ.
ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ Εύρεση εργασίας Υποθέμα 4.4
Αύξηση του αριθμού των συμμετεχόντων με ψυχική αναπηρία ή προβλήματα συμπεριφοράς, π. χ. ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις της αναπηρίας, η αλλαγή της κατάστασης διαβίωσης μπορεί να προκαλέσει μαθησιακές διαταραχές. Εάν χρειάζεται, μπορεί να ζητηθεί υποστήριξη από ψυχολόγο ή από υποστηρικτικά δίκτυα.
ΕΞΩΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ Εύρεση εργασίας Υποθέμα 4.5
Εάν χρειάζεται, είναι δυνατή η ιατρική συμβουλευτική ή υποστήριξη. Η υποστήριξη από ιατρικές υπηρεσίες μπορεί να παρασχεθεί από αντίστοιχες οργανώσεις, αρχές κ.λπ. (εξαρτάται από την εθνική νομοθεσία, τη χρηματοδότηση). Δικτύωση (βλέπε διδακτική ενότητα 9).
ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ Εύρεση εργασίας Υποθέμα 4.6
Η συμβουλευτική ανάλογα με την αναπηρία του ατόμου, προκειμένου να αποφευχθούν οι αμφιβολίες από τους άλλους εργαζόμενους, άρα και συνέπειες στην εργασία, η απώλεια συγκέντρωσης, η προώθηση συγκεκριμένων λύσεων για θέματα εκπαίδευσης, επικοινωνίας και προβλημάτων συμπεριφοράς. Οι αποφάσεις σχετικά με τη χρήση τεχνικών ή ατομικών εργασιακών βοηθημάτων, καθώς και η δυνατότητα αναδιάρθρωσης της εργασίας (ώρες εργασίας, συνθήκες εργασίας), κ.λπ. Υποστήριξη με τεχνικά βοηθήματα εργασίας.
ΤΕΛΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Εύρεση εργασίας Υποθέμα 4.7
Θα συνταχθεί στο τέλος της παροχής της εκάστοτε υπηρεσίας για κάθε συμμετέχοντα και περιλαμβάνει την επιμέρους αξιολόγηση της απόδοσης/ του επιπέδου ικανότητας. Μπορούν να προταθούν περαιτέρω δραστηριότητες. Είναι η βάση για τη χρηματοδότηση του οργανισμού και για τις περαιτέρω διαδικασίες.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΜΑΚΡΟ ΠΕΡΙΟΧΗ Γ Ένταξη στην αγορά εργασίας
1. Η ολοκληρωμένη ανάλυση των δυνατοτήτων είναι η βάση για την εύρεση των κατάλληλων θέσεων εργασίας για τα άτομα με αναπηρία. Πρέπει να συλλέγονται πολλές πληροφορίες και γεγονότα για τη σύνθεση ενός προσωπικού προφίλ. Η διεύρυνση της επαγγελματικής περιοχής στην πράξη χρειάζεται για πολλούς συμμετέχοντες. Αυτό μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους. Τα εμπόδια για την εύρεση εργασίας πρέπει να εντοπίζονται ή να διερευνώνται. Πρέπει να προσφέρεται βοήθεια και υποστήριξη για την αντιμετώπισή τους. 2. Οι συζητήσεις με τους μελλοντικούς εργοδότες μπορούν να εξασφαλίσουν νέες δυνατότητες για τα άτομα με αναπηρία. Η τήρηση των επικοινωνιακών αρχών και η ορθή εφαρμογή των μεθόδων συζήτησης μπορεί να εξασφαλίσει την καλύτερη πρώτη επαφή με τους εργοδότες. Η διεξοδική προετοιμασία είναι απαραίτητη για αυτές τις συζητήσεις.
3. Η πρακτική άσκηση στοχεύει στην εξοικείωση με το χώρο εργασίας. Ο εκπαιδευόμενος και ο εργοδότης μπορούν να ελέγξουν την καταλληλότητα του χώρου εργασίας για μερικές εβδομάδες ή μήνες. Τα κατάλληλα επιχειρήματα και η αντιμετώπιση των κρίσεων συντελούν στην απόφαση σχετικά με την πρόσληψη στην εταιρεία. 4. Τα ειδικά σχήματα υποστήριξης πρέπει να προσφέρονται συνεχώς ανάλογα με την ανάγκη για υποστήριξη και συμβουλευτική των εκπαιδευομένων με αναπηρία. Είναι ένα σημαντικό μέρος της διαδικασίας εύρεσης εργασίας. Η διαρκής συνεργασία με άλλα δίκτυα υποστήριξης για άτομα με αναπηρία είναι απαραίτητη (βλέπε διδακτική ενότητα 9).
Σύνδεσμοι: 2.3 Επικοινωνία: http://en.wikipedia.org/wiki/paul_watzlawick 2.3 Ενεργητική ακρόαση http://en.wikipedia.org/wiki/active_listening 2.4 Είδη ερωτήσεων http://en.wikipedia.org/wiki/closed-ended_question 3.1 Πρακτική άσκηση http://en.wikipedia.org/wiki/internship
Κατάλογος πηγών: FAW internal materials Handbook Reha-Fachkraft, Fortbildungsakademie der Wirtschaft (FAW) ggmbh. Köln 2013 Photographs FAW