για την Χλωρίδα και την Βλάστηση
: Σελίδα 2 από 16 Πίνακας Περιεχομένων 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 3 Γενικές πληροφορίες για τη Βλάστηση και Χλωρίδα της ΒΑ Ελλάδας και της ευρύτερης περιοχής των αλλαγών όδευσης 3 Σχετική Νομοθεσία 3 Σκοπός 4 Συνοπτική επισκόπηση των οικοτόπων και ειδών ενδιαφέροντος κατά μήκος της κοιλάδας του Νέστου και στην Κομοτηνή όπως εκτιμήθηκαν στη ΜΠΚΕ του TAP (όδευση ΜΠΚΕ) 5 2 Μεθοδολογία 6 Μεθοδολογία δειγματοληψίας χλωρίδας 6 Αναγνώριση οικοτόπων 9 Περιορισμοί Αβεβαιότητα Σφάλμα 9 3 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 10 Είδη ενδιαφέροντος διατήρησης εντός της περιοχής μελέτης 10 Οικότοποι ενδιαφέροντος διατήρησης εντός της περιοχής μελέτης 11 3.2.1 Παρόχθιοι και υγροτοπικοί οικότοποι 11 3.2.2 Θαμνώνες 12 4 ΒΑΣΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ 14 Κύρια είδη και περιοχές ενδιαφέροντος 14 Λίστα Πινάκων Πίνακας 2-1 Παρόχθιες τοποθεσίες 8 Πίνακας 2 Παράρτημα / Κατάλογος σημείων δειγματοληψίας / παρατηρήσεων της βλάστησης και χλωρίδας 14 Λίστα Σχημάτων Σχήμα 1 Τοποθεσίες δειγματοληψίας στην αλλαγή όδευσης Νέστου 7 Σχήμα 2 Τοποθεσίες δειγματοληψίας στην αλλαγή όδευσης 8 Σχήμα 3 Το Βαλκανικό ενδημικό είδος περιορισμένης εξάπλωσης Dianthus tenuiflorus, Κόσμιο, FH-80 10 Σχήμα 4 Ευρωπαϊκός τύπος οικοτόπου 92A0 «Στοές με Salix alba και Populus alba», Χατίσιο, Κόσμιο, FH-79 12 Σχήμα 5 Ελληνικός τύπος οικοτόπου 5340 «Garrigues της Ανατολικής Μεσογείου», Κόσμιο, FH-54 13
: Σελίδα 3 από 16 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Γενικές πληροφορίες για τη Βλάστηση και Χλωρίδα της ΒΑ Ελλάδας και της ευρύτερης περιοχής των αλλαγών όδευσης Η βλάστηση της Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης περιλαμβάνει αείφυλλους πλατύφυλλους θαμνώνες και δάση, λιβάδια, παρόχθια δάση, όπως επίσης και υγροτοπικούς και παράκτιους βιοτόπους κοντά στις ακτές. Παρότι οι πεδινές περιοχές έχουν μετατραπεί σε καλλιέργειες, η βλάστηση στα μεσαία και υψηλά υψόμετρα δεν έχει επηρεαστεί ιδιαίτερα από τις αγροτικές δραστηριότητες. Η κοιλάδα του Νέστου, μέρος της οποίας εντάσσεται στην περιοχή των αλλαγών όδευσης, καλύπτει 23.800 στρέμματα και βρίσκεται μερικώς εντός του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης. Το έλτα του Νέστου έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές κατά τον 20 ο αιώνα: την περίοδο 1945 1960 η έκταση των καλλιεργειών επεκτάθηκε, σε αντίθεση με τα δάση και τις υγροτοπικές εκτάσεις που μειώθηκαν. Η κοίτη του ποταμού επαναδιευθετήθηκε στη σημερινή της θέση, τα έλη αποξηράνθηκαν και δημιουργήθηκαν αποστραγγιστικές εγκαταστάσεις, αλλάζοντας το καθεστώς ροής του ποταμού. Την περίοδο 1960 1992 κατασκευάστηκε ένα αρδευτικό και ρυθμιστικό φράγμα στον αυχένα του έλτα. Την ίδια περίοδο, οι αγροτικές δραστηριότητες εντατικοποιήθηκαν στις πεδινές εκτάσεις, ενώ εγκατάλειψη γης σημειώθηκε σε μεγαλύτερα υψόμετρα. Την περίοδο 1992 2002 οι αγροτικές περιοχές συρρικνώθηκαν. Τα μεγαλύτερα τμήματα της περιοχής μελέτης, κατά μήκος των αλλαγών όδευσης «Κόσμιο» ή «κοιλάδα Νέστου», περιλαμβάνουν αγροτικές καλλιέργειες (ηλίανθος, αραβόσιτος, βαμβάκι και σιτάρι) και πολύ μικρό μέρος καλύπτεται από θαμνώνες και λιβάδια. Τα ρέματα που διέρχονται από τις κοιλάδες της περιοχής μελέτης κυριαρχούνται από στοές με Salix alba και Populus alba. Συνανθρωπική βλάστηση περιλαμβάνει είδη όπως Ulmus sp., Paliurus spina-christii και Rubus spp. Σχετική Νομοθεσία Το καθεστώς προστασίας χλωρίδας και οικοτόπων στην Ελλάδα ορίζεται από το Προεδρικό ιάταγμα 67/81 «Περί προστασίας της αυτοφυούς χλωρίδας και της άγριας πανίδας και καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και ελέγχου της έρευνας επ' αυτών», όπως επίσης και από το Νόμο 3937/2011 «ιατήρηση της Βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις». Το Π.. 67/81 (ΦΕΚ 23/A/1981), όπως τροποποιήθηκε με το ΦΕΚ 43/A/1981, παραθέτει μέτρα για την προστασία
: Σελίδα 4 από 16 ενδημικών, σπάνιων και απειλούμενων φυτικών ειδών. Η συλλογή, μεταφύτευση, εκρίζωση, κοπή και μεταφορά ειδών του Π.. 67/81 απαγορεύεται καθ όλη τη διάρκεια του έτους. Ο νόμος 3937/2011 επεκτείνει τα μέτρα προστασίας (απαγόρευση αποκομιδής, συλλογής, κοπής, εκρίζωσης, κατοχής και μεταφοράς) γενικά σε ενδημικά φυτά χωρίς, ωστόσο, να παραθέτει επιστημονικά ή κοινά ονόματα συγκεκριμένων ειδών ή να ορίζει συγκεκριμένα επίπεδα ενδημισμού (τοπικό, Ελληνικό, Βαλκανικό ή άλλο). Σύμφωνα με το νόμο 3937/2011, βρίσκεται υπό κατάρτιση εθνικός κατάλογος ενδημικών φυτικών ειδών από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ). Οι Ευρωπαϊκοί οικότοποι προτεραιότητας προστατεύονται από το νόμο 3937/2011, σύμφωνα με τον οποίο απαγορεύονται οποιεσδήποτε δράσεις ή δραστηριότητες που μπορεί να προκαλέσουν καταστροφή, φθορά ή αλλοίωση σε Ευρωπαϊκούς οικοτόπους προτεραιότητας. Η εφαρμογή της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ στην Ελλάδα ξεκίνησε με την εκτέλεση του έργου «Καταγραφή, Αναγνώριση, Εκτίμηση και Χαρτογράφηση των Τύπων Οικοτόπων και των Ειδών Χλωρίδας και Πανίδας της Ελλάδας». Κατά τη διάρκεια του έργου αναγνωρίστηκε και καταγράφηκε σημαντικός αριθμός άλλων σημαντικών ειδών, μη περιλαμβανομένων στο Παράρτημα II (σπάνια, ενδημικά ή/και προστατευόμενα είδη από διεθνείς συμβάσεις). Ο κατάλογος «Άλλα Σημαντικά Είδη Χλωρίδας» περιλαμβάνει 1852 ομάδες ταξινόμησης με ενδιαφέρον διατήρησης της Ελληνικής χλωρίδας (Kokkini et al., 1996), τα οποία παρόλα αυτά, δεν υπόκεινται σε επίσημο καθεστώς προστασίας. Σκοπός Η προσέγγιση χλωρίδας και οικοτόπων εστίασε στα ακόλουθα: αναγνώριση και καταγραφή πληθυσμών φυτικών ομάδων ταξινόμησης (ειδών και υποειδών) υψηλού ενδιαφέροντος διατήρησης, δηλ. προστατευόμενων, σπάνιων, ενδημικών, σε επιλεγμένους οικοτόπους κατά μήκος της χάραξης, και αναγνώριση και χαρτογράφηση των Ευρωπαϊκών οικοτόπων (όπως ορίζονται στην Οδηγία 92/43/ΕΟΚ) κατά μήκος της χάραξης, ώστε να εντοπιστούν οικότοποι ενδιαφέροντος διατήρησης (προτεραιότητας, προστατευόμενοι, σπάνιοι, απειλούμενοι ή φιλοξενούντες σπάνια και προστατευόμενα είδη). Η περιοχή μελέτης αφορά ένα διάδρομο 500m κατά μήκος των αλλαγών όδευσης στην κοιλάδα του Νέστου (IP 374-4 ως IP 374-24 περίπου της βασικής όδευσης ΜΠKΕ) και στην περιοχή του Κόσμιου (IP 251 ως IP 251-15 της βασικής όδευσης ΜΠKΕ).
: Σελίδα 5 από 16 Συνοπτική επισκόπηση των οικοτόπων και ειδών ενδιαφέροντος κατά μήκος της κοιλάδας του Νέστου και στην Κομοτηνή όπως εκτιμήθηκαν στη ΜΠΚΕ του TAP (όδευση ΜΠΚΕ) Σύμφωνα με τη μελέτη υφιστάμενης κατάστασης χλωρίδας και βλάστησης της ΜΠΚΕ οι ακόλουθες ομάδες ταξινόμησης με ενδιαφέρον διατήρησης εμφανίζονται κατά μήκος συγκεκριμένων τμημάτων, επομένως είναι πιθανόν να απαντούν και στις γειτονικές περιοχές: Ruscus aculeatus, προστατευόμενο υπό το Παράρτημα V της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ Platanus orientalis και Digitalis viridiflora, προστατευόμενα από την ελληνική νομοθεσία (Π.. 67/81). Τα Βαλκανικά ενδημικά Bromus cappadocicus, Erysimum crassistylum και Verbascum phoeniceum subsp. flavidum. Κοινοί τύποι οικοτόπων στην περιοχή είναι οι 92A0 Στοές με Salix alba και Populus alba (Ευρωπαϊκός τύπος οικοτόπου), 6420 Μεσογειακοί λειμώνες υψηλών χόρτων και βούρλων (Molinio - Holoschoenion) (Ευρωπαϊκός τύπος οικοτόπου) και 72A0 Καλαμώνες (Ελληνικός τύπος οικοτόπου).
: Σελίδα 6 από 16 2 Μεθοδολογία Για την ενδελεχή κατανόηση των οικοτόπων και της χλωρίδας κατά μήκος των προτεινόμενων αλλαγών όδευσης πραγματοποιήθηκε έρευνα πεδίου τον Ιούνιο του 2014. Την εργασία ανέλαβε ομάδα πεδίου αποτελούμενη από τις βοτανολόγους Αναστασία Στεφανάκη και Χριστίνα Αδαμίδου. Τα κύρια καθήκοντα περιλάμβαναν: Επιτόπια παρατήρηση (ground truth) για τη χαρτογράφηση των οικοτόπων (από δορυφορικές εικόνες, δασικούς χάρτες, δεδομένα GIS και δεδομένα από προηγούμενες εργασίες πεδίου), Παράθεση λεπτομερειών Προστατευόμενων Περιοχών, Περιγραφή και καταγραφή εξάπλωσης των κύριων τύπων βλάστησης και οικοτόπων κατά μήκος των αλλαγών όδευσης, και Αναγνώριση πληθυσμών φυτικών ειδών με διαχειριστικό ενδιαφέρον H έρευνα πεδίου εστίασε σε ζώνη 500 μ γύρω από τις προτεινόμενες αλλαγές όδευσης (250 m εκατέρωθεν της χάραξης). Μεθοδολογία δειγματοληψίας χλωρίδας Κατά τη διάρκεια της έρευνας πεδίου οι προσπάθειες επικεντρώθηκαν στο να εκτιμηθεί κατά πόσο οι πιο πιθανές ομάδες ταξινόμησης, οι οποίες είχαν καταγραφεί στις παρακείμενες περιοχές κατά την διάρκεια της ΜΠΕ στην βασική όδευση, απαντούν κατά μήκος των αλλαγών όδευσης. Αυτές οι ομάδες ταξινόμησης είναι: Καταγραφείσες ομάδες ταξινόμησης κατά μήκος της βασικής όδευσης ΜΠΚΕ (Ruscus aculeatus, Platanus orientalis, Digitalis viridiflora, Bromus cappadocicus, Erysimum crassistylum και Verbascum phoeniceum subsp. flavidum) Το σπάνιο είδος ιτιάς Salix xanthicola, το οποίο είναι γνωστό από τα κύρια υδάτινα συστήματα (ακόμη και χαντάκια στις άκρες δρόμου ή ρέματα παροδικής ροής) στις λεκάνες απορροής Νέστου, Άρδα και Έβρου (Christensen 1991, Christensen & al 2006)
: Σελίδα 7 από 16 Τα είδη Salvinia natans (επιπλέουσα φτέρη) και Trapa natans (νεροκάστανο), δύο υδρόφυτα συγκαταλεγόμενα στα «Άλλα Σημαντικά Είδη Χλωρίδας» του ικτύου Natura 2000 στην Ελλάδα (Kokkini et al., 1996) και προστατευόμενα από τη Σύμβαση της Βέρνης. Και τα δύο φύονται σε στάσιμα ή χαμηλής ροής ύδατα υγροτοπικών συστημάτων και έχουν αναφερθεί από υγροτόπους της ΒΑ Ελλάδας, το πρώτο από τη λίμνη Κερκίνη και το Ρήχιο ποταμό (Ρεντίνα) και το δεύτερο από τον Ασπροπόταμο (ανατολική πλευρά της λίμνης Βιστωνίδα) και τις λίμνες Μητρικού, Βόλβη και Κερκίνη (Παπαστεργιάδου & Μπαμπαλώνας, 1993) Συνολικά πραγματοποιήθηκαν δειγματοληψίες σε 49 τοποθεσίες κατά μήκος των αλλαγών όδευσης. Οι τοποθεσίες δειγματοληψίας παρουσιάζονται στον Πίνακα 2-1 και τα Σχήματα 1 και 2, και εστιάζουν σε περιοχές εκτός καλλιεργειών και τοποθεσίες με παρόχθια βλάστηση. Ειδικότερα, 17 σημεία δειγματοληψίας αναφέρονται σε υδάτινα συστήματα. Σχήμα 1 Τοποθεσίες δειγματοληψίας στην αλλαγή όδευσης Νέστου Πηγή: Google Earth
: Σελίδα 8 από 16 Σχήμα 2 Τοποθεσίες δειγματοληψίας στην αλλαγή όδευσης Πηγή: Google Earth Πίνακας 2-1 Παρόχθιες τοποθεσίες Αρ. Σημείο GPS Περιοχή Αριθμός IP όδευσης Παρόχθια βλάστηση Κατάσταση ροής υδάτων 1 FH_2 2 FH_6 3 FH_8 4 FH_9 5 FH_11 6 FH_12 7 FH_14 8 FH_16 9 FH_70 10 FH_76 Νέστου Νέστου Νέστου Νέστου Νέστου Νέστου Νέστου Νέστου IP-374-4 Καλαμώνες και στοές ιτιάς Μόνιμη IP-374-12 Καλαμώνες Μόνιμη IP-374-13 Καλαμώνες Μόνιμη IP-374-14 Καλαμώνες Μόνιμη IP-374-19 Καλαμώνες Μόνιμη IP-374-23 Καλαμώνες Μόνιμη IP-374-24 Καλαμώνες Μόνιμη IP-374-24 Καλαμώνες, στοές ιτιάς και λεύκης Μόνιμη IP251-14 Καλαμώνες και στοές ιτιάς Μόνιμη IP251 Καλαμώνες και στοές λεύκης Μόνιμη
: Σελίδα 9 από 16 Αρ. Σημείο GPS Περιοχή Αριθμός IP όδευσης Παρόχθια βλάστηση Κατάσταση ροής υδάτων 11 FH_77 12 FH_78 13 FH_79 14 FH_81 15 FH_83 16 FH_84 17 FH_85 IP251-1 Βούρλα Εποχική IP251-1 Καλαμώνες Εποχική IP251-11 Καλαμώνες και στοές ιτιάς Μόνιμη IP251-11 Καλαμώνες Εποχική IP251-11 Καλαμώνες και στοές ιτιάς Μόνιμη IP251-15 Καλαμώνες και στοές ιτιάς Μόνιμη IP251-15 Καλαμώνες και στοές ιτιάς Μόνιμη Ο ταξινομικός προσδιορισμός πραγματοποιήθηκε με χρήση βασικών χλωριδικών συγγραμμάτων και ταξινομικών εργασιών (Tutin et al., 1964; Tutin et al., 1968 1980; Strid & Tan, 1997, 2002). Αναγνώριση οικοτόπων Για την αναγνώριση των οικοτόπων χρησιμοποιήθηκαν τα βασικά εγχειρίδια αναγνώρισης των Ευρωπαϊκών οικοτόπων στην Ελλάδα (Ντάφης et al., 2001; EC, 2007). Η χαρτογράφηση των οικοτόπων εντός της ζώνης των 500 m βασίστηκε σε ορθοφωτοχάρτες. Περιορισμοί Αβεβαιότητα Σφάλμα Η δειγματοληπτική εργασία αφορά είδη όψιμης εαρινής και θερινής ανθοφορίας και δεν έλαβε υπόψη είδη που ανθίζουν αποκλειστικά στις αρχές άνοιξης ή το φθινόπωρο. Η χλωριδική ανάλυση έλαβε χώρα σε οικοτόπους και τοποθεσίες που επιλέχθηκαν βάσει της κρίσης ειδικού (expert judgment) και όχι τυχαία: αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι αλλαγές όδευσης διασχίζουν κυρίως καλλιεργούμενες εκτάσεις και κατ επέκταση ενδεχόμενη τυχαία δειγματοληψία θα κατέληγε να διενεργηθεί κυρίως εντός καλλιεργειών.
: Σελίδα 10 από 16 3 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Η περιοχή μελέτης αποτελείται κυρίως από ετήσιες καλλιέργειες (αραβόσιτος, ηλίανθος, βαμβάκι και σιτάρι), καθώς επίσης και λίγες διάσπαρτες τοποθεσίες όπου καλλιεργούνται πολυετή είδη (Populus, Actinidia). Παρακάτω αναφέρονται οικότοποι και είδη ενδιαφέροντος. Είδη ενδιαφέροντος διατήρησης εντός της περιοχής μελέτης Αναφορικά με τα αναμενόμενα φυτικές ομάδες ταξινόμησης αναφέρονται στην Ενότητα 2.1 «Μεθοδολογία ειγματοληψίας Χλωρίδας», δεν εντοπίστηκαν πληθυσμοί ή έστω μεμονωμένα άτομα σε καμία τοποθεσία δειγματοληψίας. Μόνο ένα είδος ενδιαφέροντος διατήρησης, ο Dianthus tenuiflorus (Σχήμα 3), καταγράφηκε στην περιοχή μελέτης. Το συγκεκριμένο είδος είναι Βαλκανικό ενδημικό περιορισμένης εξάπλωσης (range-restricted), το οποίο ανθίζει τον Ιούνιο και τον Ιούλιο. Φύεται τοπικά στη ΒΑ Ελλάδα σε ανοιχτά δάση πεύκης, φυλλοβόλους θαμνώνες και άκρες δρόμων, σε υψόμετρο 50 1100 m (Strid & Tan, 1997; ημόπουλος et al., 2013). Αναφέρεται επίσης από γειτονικές περιοχές της Βουλγαρίας και ΠΓ Μ (Strid & Tan, 1997). Καταγράφηκε στην περιοχή της αλλαγής όδευσης μεταξύ IP251-8 και IP251-9 (FH-80). Παρατηρήθηκαν λίγα άτομα σε συστάδα garrigues με Paliurus spina-christii κοντά σε μια ξερή ρεματιά ανάμεσα σε καλλιέργειες. Σχήμα 3 Το Βαλκανικό ενδημικό είδος περιορισμένης εξάπλωσης Dianthus tenuiflorus, Κόσμιο, FH-80 Πηγή: Έρευνα πεδίου EXERGIA (Ιούνιος 2014)
: Σελίδα 11 από 16 Οικότοποι ενδιαφέροντος διατήρησης εντός της περιοχής μελέτης 3.2.1 Παρόχθιοι και υγροτοπικοί οικότοποι Τα φυσικά ή ημι-φυσικά υδάτινα συστήματα που διασχίζονται από τη χάραξη είναι λιγοστά και ως ακολούθως: Κόσμιο, Ασπροπόταμος (FH-83, x: 608266,3185, y: 4551478,14) Χατίσιο ρέμα (FH-79, x:613685,0488 y: 4549028,235) Καλά ανεπτυγμένες παρόχθιες στοές που ανήκουν στον Ευρωπαϊκό οικότοπο 92A0 «Στοές με Salix alba και Populus alba» παρατηρήθηκαν στη διάσχιση του Χατίσιου ρέματος στο Κόσμιο (Σχήμα 4). Εκτός Χατίσιου, η παρόχθια βλάστηση στην περιοχή μελέτης θεωρείται φτωχή, αποτελούμενη κυρίως από καλαμώνες (Phragmites australis) και διάσπαρτα μεμονωμένα άτομα μαύρης λεύκης (Populus nigra). Οι παρόχθιες στοές συγκαταλέγονται στους πλέον απειλούμενους οικοτόπους σε παγκόσμιο και Ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως επίσης και στην Ελλάδα. Εντατική ανθρώπινη δραστηριότητα, όπως αποκοπή ροής των ποταμών, διευθέτηση και αποστράγγιση τους, ασκεί έντονη πίεση στους παρόχθιους οικοτόπους, με τις συστάδες ιτιάς (Salix) και λεύκης (Populus) να είναι από τις πλέον επηρεαζόμενες (Wenger et al., 1990; Ντάφης et al., 2001; Fernandes et al., 2011; Clerici et al., 2013). Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι εντός της περιοχής μελέτης παρατηρήθηκε καταστροφή της παρόχθιας βλάστησης συγκριτικά με τον παρελθόν, όπως αποτυπώνεται σε δορυφορικές εικόνες, σε διάφορα ρέματα που διασχίζει η χάραξη κατά μήκος της αλλαγής όδευσης ως εξής: FH-76 (x:621999,507 y: 4547725,508) FH-77 ( x: 621314,1363 y: 4547783,103) FH-78 ( x: 620413,9101 y: 4547578,357) FH-80 ( x: 611839,1113 y: 4549881,191) FH-81 ( x: 611429,5087 y: 4550114,125) FH-82 (x: 611010,132 y:4550266,468) FH-83 (x: 608266,3185, y: 4551478,14 διασταύρωση Ασπροπόταμου).
: Σελίδα 12 από 16 Τα κανάλια στις αλλαγές όδευσης Νέστου και κυριαρχούνται από συστάδες με καλαμώνες (Νέστος, Κόσμιο) ή μαύρης λεύκης (Populus nigra) και συστάδες λευκής ιτιάς (Salix alba) και φτελιάς (Ulmus spp.) (Κόσμιο). Σχήμα 4 Ευρωπαϊκός τύπος οικοτόπου 92A0 «Στοές με Salix alba και Populus alba», Χατίσιο, Κόσμιο, FH-79 Πηγή: Έρευνα πεδίου EXERGIA (Ιούνιος 2014) 3.2.2 Θαμνώνες Ημι-φυσική βλάστηση αποτελούμενη από garrigues με Paliurus spina-christii παρατηρήθηκε ανάμεσα σε καλλιεργούμενες εκτάσεις σε δύο τοποθεσίες στην αλλαγή όδευσης (FH-54, FH-80, Σχήμα 5) πιθανώς ως αποτέλεσμα μακρόχρονης εγκατάλειψης καλλιεργειών επανεποικιζόμενων από ξυλώδεις σχηματισμούς. Ανήκουν στον Ελληνικό οικότοπο 5340 «Garrigues της Ανατολικής Μεσογείου», ο οποίος αναφέρεται σε θαμνώδεις, συχνά χαμηλούς και φτωχούς σε είδη σχηματισμούς, φυόμενους συνήθως σε ξηρά, φτωχά εδάφη της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας κυρίως σε χαμηλά υψόμετρα, περιστασιακά έως τα 1200 m (Ντάφης et al., 2001). Σε αυτές τις συστάδες, τα ξυλώδη είδη ήταν λίγα και αραιά, ενώ ανάμεσά τους παρατηρήθηκαν να φύονται πολυάριθμα αγροστώδη και ποώδη είδη, όπως: Avena sterilis, Salvia verbenaca, Eryngium campestre, Cardopatium corymbosum, Thymus sp., Cichorium intybus, Teucrium capitatum, Delphinium peregrinum, Prunella laciniata, Asphodelus ramosus κ.α. Το Βαλκανικό ενδημικό είδος Dianthus tenuiflorus παρατηρήθηκε σε αυτό τον τύπο οικοτόπου στο σημείο FH-80.
: Σελίδα 13 από 16 Σχήμα 5 Ελληνικός τύπος οικοτόπου 5340 «Garrigues της Ανατολικής Μεσογείου», Κόσμιο, FH-54 Πηγή: Έρευνα πεδίου EXERGIA (Ιούνιος 2014)
: Σελίδα 14 από 16 4 ΒΑΣΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Κύρια είδη και περιοχές ενδιαφέροντος Οι αλλαγές όδευσης διασχίζουν μία περιοχή εντατικής αγροτικής δραστηριότητας. Η φυσική ή ημι-φυσική βλάστηση είναι περιορισμένη. Ένα (1) είδος διαχειριστικού ενδιαφέροντος, ο Dianthus tenuiflorus, καταγράφηκε στην αλλαγή όδευσης. Παρότι πρόκειται για είδος περιορισμένης γεωγραφικής εξάπλωσης, ο D. tenuiflorus δεν υπόκειται σε κάποιο εθνικό ή διεθνές καθεστώς προστασίας. Οι κύριες περιοχές ενδιαφέροντος στην περιοχή μελέτης είναι: Παρόχθιες συστάδες μαύρης λεύκης (Populus nigra) και λευκής ιτιάς (Salix alba) που αναπτύσσονται κατά μήκος πυκνού δικτύου αποστραγγιστικών καναλιών. Η διάσχιση του Χατίσιου ρέματος κατά μήκος της αλλαγής όδευσης, όπου εντοπίζονται φυσικές παρόχθιες στοές του Ευρωπαϊκού οικοτόπου 92A0 (FH-79). Πίνακας 2 Παράρτημα / Κατάλογος σημείων δειγματοληψίας / παρατηρήσεων της βλάστησης και χλωρίδας Αριθμός_W P Κωδικός Τοποθεσίας Ημερομηνία Γεωγραφικές συντεταγμένες_wgs84 ΣΗΜΕΙΟ_X ΕΓΣΑ 87 ΣΗΜΕΙΟ_Y WP016 FH-1 20.6.2014 N40 59.891 E24 41.139 557667,0058 4538782,149 WP017 FH-2 20.6.2014 N41 00.383 E24 41.439 558079,218 4539695,462 WP018 FH-3 20.6.2014 N41 00.382 E24 41.418 558051,129 4539692,431 WP019 FH-4 20.6.2014 N41 00.567 E24 41.519 558189,9308 4540037,464 WP020 FH-5 20.6.2014 N41 00.857 E24 41.769 558535,2573 4540575,281 WP021 FH-6 20.6.2014 N40 59.507 E24 40.689 557040,7022 4538066,092 WP022 FH-7 20.6.2014 N40 59.427 E24 40.581 556891,6624 4537917,301 WP023 FH-8 20.6.2014 N40 59.140 E24 40.213 556378,5617 4537383,244 WP024 FH-9 20.6.2014 N40 58.739 E24 39.725 555701,2126 4536635,949 WP025 FH-10 20.6.2014 N40 58.313 E24 39.146 554894,2984 4535841,129 WP028 FH-11 20.6.2014 N40 57.952 E24 37.862 553098,7836 4535159,244 WP029 FH-12 20.6.2014 N40 57.768 E24 36.351 550982,6891 4534805,2 WP031 FH-13 20.6.2014 N40 57.755 E24 35.036 549137,3195 4534767,68 WP032 FH-14 20.6.2014 N40 57.774 E24 34.008 547695,9028 4534793,236
: Σελίδα 15 από 16 Αριθμός_W P Κωδικός Τοποθεσίας Ημερομηνία Γεωγραφικές συντεταγμένες_wgs84 ΣΗΜΕΙΟ_X ΕΓΣΑ 87 ΣΗΜΕΙΟ_Y WP068 FH-47 22.6.2014 N41 04.208 E25 25.557 619799,5216 4547521,608 WP069 FH-48 22.6.2014 N41 04.180 E25 25.438 619633,838 4547468,374 WP070 FH-49 22.6.2014 N41 04.026 E25 24.759 618688,3205 4547167,274 WP071 FH-50 22.6.2014 N41 03.847 E25 24.249 617979,1293 4546824,056 WP072 FH-51 22.6.2014 N41 04.011 E25 24.139 617819,6672 4547125,282 WP073 FH-52 22.6.2014 N41 03.996 E25 23.925 617521,8109 4547092,588 WP074 FH-53 22.6.2014 N41 04.056 E25 23.481 616896,8798 4547194,056 WP075 FH-54 22.6.2014 N41 04.315 E25 23.254 616572,5537 4547668,815 WP076 FH-55 22.6.2014 N41 04.243 E25 22.926 616115,0991 4547527,726 WP077 FH-56 22.6.2014 N41 04.506 E25 22.755 615867,9557 4548009,819 WP078 FH-57 22.6.2014 N41 04.474 E25 22.667 615746,0042 4547950,08 WP079 FH-58 22.6.2014 N41 04.524 E25 22.297 615225,3319 4548032,971 WP080 FH-59 22.6.2014 N41 04.788 E25 22.206 615090,2307 4548519,198 WP082 FH-60 22.6.2014 N41 04.802 E25 21.534 614149,4999 4548531,649 WP083 FH-61 22.6.2014 N41 04.905 E25 21.187 613660,2396 4548714,369 WP084 FH-62 22.6.2014 N41 04.782 E25 21.159 613625,3824 4548485,775 WP085 FH-63 22.6.2014 N41 04.945 E25 21.041 613454,838 4548784,395 WP086 FH-64 22.6.2014 N41 05.408 E25 20.552 612756,6624 4549630,743 WP087 FH-65 22.6.2014 N41 05.313 E25 20.318 612432,7122 4549450,082 WP088 FH-66 22.6.2014 N41 05.208 E25 20.327 612447,0278 4549256,758 WP089 FH-67 22.6.2014 N41 05.709 E25 19.029 610616,6656 4550156,144 WP091 FH-68 22.6.2014 N41 06.153 E25 17.886 609004,529 4550952,105 WP093 FH-69 22.6.2014 N41 06.301 E25 17.187 608023,3293 4551211,754 WP094 FH-70 22.6.2014 N41 06.349 E25 17.122 607930,4161 4551298,888 WP095 FH-71 22.6.2014 N41 06.598 E25 15.813 606090,9896 4551734,021 WP096 FH-72 22.6.2014 N41 06.594 E25 15.584 605771,809 4551721,051 WP097 FH-73 22.6.2014 N41 06.566 E25 15.128 605134,237 4551660,112 WP098 FH-74 22.6.2014 N41 06.435 E25 16.523 607089,2346 4551446,801 WP099 FH-75 22.6.2014 N41 06.450 E25 16.606 607205,137 4551475,776 WP100 FH-76 23.6.2014 N41 04.298 E25 27.130 621999,507 4547725,508 WP101 FH-77 23.6.2014 N41 04.336 E25 26.641 621314,1363 4547783,103 WP102 FH-78 23.6.2014 N41 04.233 E25 25.996 620413,9101 4547578,357 WP103 FH-79 23.6.2014 N41 05.075 E25 21.208 613685,0488 4549028,235 WP104 FH-80 23.6.2014 N41 05.551 E25 19.899 611839,1113 4549881,191 WP105 FH-81 23.6.2014 N41 05.680 E25 19.609 611429,5087 4550114,125
: Σελίδα 16 από 16 Αριθμός_W P Κωδικός Τοποθεσίας Ημερομηνία Γεωγραφικές συντεταγμένες_wgs84 ΣΗΜΕΙΟ_X ΕΓΣΑ 87 ΣΗΜΕΙΟ_Y WP106 FH-82 23.6.2014 N41 05.766 E25 19.311 611010,132 4550266,468 WP107 FH-83 23.6.2014 N41 06.443 E25 17.364 608266,3185 4551478,14 WP108 FH-84 23.6.2014 N41 06.615 E25 16.561 607137,6913 4551779,847 WP110 FH-85 23.6.2014 N41 06.764 E25 15.547 605714,7215 4552035,759 Πηγή: Έρευνα πεδίου EXERGIA (Ιούνιος 2014)
Trans Adriatic Pipeline AG-Greece (Branch Office) 21 ος Όροφος, Πύργος Αθηνών, 2-4 Λεωφόρος Μεσογείων 2-4 11527 Αθήνα, Ελλάδα Τηλ: +30 210 745613 Fax: +30 210 745300 esia-comments@tap-ag.com www.tap-ag.com Date 12/2014 Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος: Απαγορεύεται η αντιγραφή του παρόντος εγγράφου, η επίδειξή του ή η διάθεσή του σε τρίτους χωρίς την προηγούμενη συγκατάθεση της εταιρείας TAP AG. Η τελευταία έκδοση του εγγράφου έχει καταχωρηθεί στη βάση δεδομένων του ΤΑΡ. Copyright Reserved: This document may not be copied, shown to or placed at disposal of third parties without prior consent of TAP AG. The latest version of the document is registered in the TAP Project s Database.