ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ, ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙ ΑΣ ΠΡΟΟΙΜΙΟ του Luk N. Van Wassenhove 1 Αυτό το βιβλίο για την Κλιµατική Αλλαγή, τη ιαχείριση της Εφοδιαστικής Αλυσίδας και την Προσαρµογή των Επιχειρήσεων είναι πολύ επίκαιρο. Το αντικείµενό του είναι ζωτικής σηµασίας, καθώς καταπιάνεται µε θέµατα που παίζουν κεντρικό ρόλο στην ατζέντα της διεθνούς πολιτικής, των επιχειρήσεων, των µέσων επικοινωνίας και της κοινωνίας γενικότερα. Η κλιµατική αλλαγή είναι δίχως αµφιβολία η µεγαλύτερη απειλή για τον πλανήτη µας. Αυτό το βιβλίο είναι επίσης σηµαντικό για τη ιαχείριση της Εφοδιαστικής Αλυσίδας καθώς αυτή έχει µεγάλες δυνατότητες να µετριάσει τις επιπτώσεις της Κλιµατικής Αλλαγής. Ο επιχειρηµατικός κόσµος πρέπει να προσαρµοστεί στην πρόκληση της κλιµατικής αλλαγής και να παίξει το ρόλο του στα πλαίσια της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης (ΕΚΕ). Όλο και περισσότερες µεγάλες εταιρείες ανακοινώνουν µέτρα µετριασµού της κλιµατικής αλλαγής στις εκθέσεις τους ΕΚΕ. Ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου παρέχει µια λεπτοµερή εξήγηση του φαινοµένου της κλιµατικής αλλαγής και των επιπτώσεών του στην οικονοµία και το περιβάλλον, βάσει αξιόπιστων πηγών όπως οι Εκθέσεις της IPCC και η Έκθεση Στερν, τις οποίες συνοψίζει καλά. Το βιβλίο περιλαµβάνει κατάλληλες και επικαιροποιη- 1. Έδρα Henry Ford στη Μεταποίηση και Ακαδηµαϊκός ιευθυντής του INSEAD Social Innovation Centre. [31]
ΚΩΣΤΑΣ Π. ΠΑΠΠΗΣ µένες πληροφορίες και επισκόπηση βιβλιογραφίας. Στο κείµενο υπάρχουν πολλές σύντοµες περιπτωσιολογικές µελέτες και αναφορές. Η συγγραφή αυτού του βιβλίου ήταν ένα δύσκολο έργο. Απαιτούσε διαχείριση ετερογενών θεµάτων όπως η Κλιµατική Αλλαγή, η ιαχείριση της Εφοδιαστικής Αλυσίδας και η Επιχειρηµατική Προσαρµογή. Αυτά τα θέµατα απαιτούσαν κατάλληλο χειρισµό και οι µεταξύ τους σχέσεις έπρεπε να αναλυθούν. Πιστεύω ότι το τελικό αποτέλεσµα είναι εξαιρετικό καθώς τα ζητήµατα και οι τάσεις αντιµετωπίζονται σωστά και ισορροπηµένα. Εποµένως, το βιβλίο συστήνεται ως πηγή αναφοράς υψηλής ποιότητας για τον ενδιαφερόµενο αναγνώστη. Το κοινό-στόχος του βιβλίου περιλαµβάνει επιχειρηµατίες, ρυθ- µιστικές αρχές καθώς και ακαδηµαϊκούς, δηλαδή ερευνητές, καθηγητές και φοιτητές σχετικών κλάδων όπως η διοίκηση επιχειρήσεων και η περιβαλλοντική διοίκηση. Ωστόσο, παραλείποντας τα πιο τεχνικά κοµµάτια, το ευρύτερο κοινό µπορεί να βρει επίσης το βιβλίο χρήσιµο και ενηµερωτικό. [32]
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Το βιβλίο αυτό επιχειρεί, δίπλα σε πολλές και διάφορες άλλες προσπάθειες, να ανταποκριθεί σε µια αυξανόµενη αίσθηση επείγοντος που τροφοδοτείται από την κλιµατική αλλαγή και γίνεται αισθητή σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής ζωής, συµπεριλαµβανοµένων διεθνών οργανισµών, κυβερνήσεων, τοπικών αρχών και εταιρειών. Έχει οργανωθεί ως µια διεπιστηµονική µελέτη ζητηµάτων που ε- γείρει η κλιµατική αλλαγή σε σχέση µε τις επιπτώσεις της στην κοινωνία, το περιβάλλον και την οικονοµία, ειδικότερα σε επίπεδο ε- ταιρείας και εφοδιαστικής αλυσίδας, και ως βοήθηµα για φορείς λήψης αποφάσεων, είτε πρόκειται για κρατικούς λειτουργούς είτε για επιχειρηµατικούς αναλυτές, στην προσπάθειά τους να αντιµετωπίσουν τις οικονοµικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις που θέτει η παγκόσµια υπερθέρµανση. Είναι µια σύνθεση δεδοµένων, συζητήσεων και αποτελεσµάτων ερευνών που συναντώνται στη βιβλιογραφία και έχει ως στόχο να συνεισφέρει στο έργο που γίνεται σε διάφορους σχετικούς τοµείς και επιστήµες και να βοηθήσει σε µια καλύτερη κατανόηση όσον αφορά τις σοβαρές επιπτώσεις της κλιµατικής αλλαγής στις επιχειρήσεις, τις εφοδιαστικές αλυσίδες και την παγκόσµια οικονοµία, τις συνέπειες στη διοίκηση, τα διαθέσιµα εργαλεία λήψης αποφάσεων και το επιστηµονικό υπόβαθρο για το σχεδιασµό πολιτικών προσαρµογής και/ή µετριασµού. Το κοινό στο οποίο στοχεύει περιλαµβάνει ανθρώπους των επιχειρήσεων, διοικητικό προσωπικό, προσωπικό ρυθµιστικών αρχών, καθηγητές, ερευνητές και φοιτητές σε Τµήµατα ιοίκησης Επιχειρήσεων και, τέλος, κάθε αναγνώστη που ενδιαφέρεται για τις µεγά- [33]
ΚΩΣΤΑΣ Π. ΠΑΠΠΗΣ λες προκλήσεις που αντιµετωπίζουν η κοινωνία και η οικονοµία, και ουσιαστικά ολόκληρος ο πλανήτης. Όλο και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι το κλίµα της Γης αλλάζει δραµατικά λόγω των εκποµπών αερίων θερµοκηπίου που προκαλούνται από ανθρώπινες δραστηριότητες, ιδίως από την καύση ορυκτών καυσίµων για την παραγωγή ενέργειας και τις µεταφορές και για άλλες χρήσεις. Η οικονοµική ανάπτυξη που ακολούθησε τη Βιοµηχανική Επανάσταση και η πρόοδος της ιαχείρισης της Εφοδιαστικής Αλυσίδας, που προέκυψε ως ανάγκη από την έκρηξη του εµπορίου και την παγκοσµιοποίηση, οδήγησαν στην παγκόσµια υπερθέρµανση. Η κλιµατική αλλαγή, ως αποτέλεσµα της παγκόσµιας υπερθέρµανσης, φέρνει µαζί της έντονα φαινόµενα, όπως ακραία καιρικά φαινόµενα, διακοπή των λειτουργιών της ε- φοδιαστικής αλυσίδας, µετατόπιση βιοµηχανικών, γεωργικών, ψυχαγωγικών και εµπορικών δραστηριοτήτων, αύξηση του κόστους διαβίωσης και µείωση της καταναλωτικής δύναµης, ερηµοποίηση εκτάσεων, δραµατική µείωση της βιοποικιλότητας, άνοδο της στάθ- µης της θάλασσας και ζηµιές σε φυσικούς βιότοπους και οικοσυστήµατα. Ορισµένες από αυτές τις επιπτώσεις παρατηρούνται ήδη, ενώ άλλες θα γίνουν ορατές σύντοµα. Γενικά, οι κύριες επιπτώσεις της κλιµατικής αλλαγής είναι µακροπρόθεσµες και οι κυβερνήσεις πρέπει να πάρουν (και παίρνουν ήδη) µέτρα άµεσα για να τις µετριάσουν. Ωστόσο, η µακροπρόθεσµη φύση του προβλήµατος δεν πρέπει να αποµακρύνει την προσοχή από το γεγονός ότι ορισµένοι τοµείς αντιµετωπίζουν ήδη τις επιπτώσεις της. Ενώ ο κόσµος µας γίνεται ολοένα και πιο αβέβαιος και επικίνδυνος, η κλιµατική αλλαγή έχει αποδειχθεί ότι συµβάλλει σηµαντικά στην τωρινή αστάθεια. Η λήψη αποφάσεων σε συνθήκες κλιµατικής αλλαγής πρέπει να λαµβάνει υπόψη της νέους κινδύνους, οι οποίοι πάντως συνοδεύονται από ορισµένες ευκαιρίες υπό προϋποθέσεις. Συγκεκριµένα, αποδεικνύεται όλο και περισ- [34]
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ σότερο ότι οι εφοδιαστικές αλυσίδες και οι επιχειρήσεις είναι ε- ξαιρετικά ευάλωτες στην κλιµατική αλλαγή, εγείροντας νέα ερωτή- µατα για τη διοίκηση, που απαιτούν επείγουσες απαντήσεις. Πράγµατι, η κλιµατική αλλαγή έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις όσον αφορά την απόδοση των εφοδιαστικών αλυσίδων και των επιχειρήσεων, πολλές εκ των οποίων αντιµετωπίζουν τον κίνδυνο σοβαρών ζηµιών, ακόµη και κατάρρευσης, για διάφορους λόγους, όπως µεγάλες αλλαγές στη δοµή των αγορών, αβεβαιότητα στη διαθεσιµότητα πρώτων υλών και εξαρτηµάτων, υψηλότεροι κίνδυνοι και κόστος µεταφοράς, πληµµύρες, υψηλότερο κόστος ασφάλισης και ενέργειας κλπ. Πώς µπορούν να µετριαστούν οι κίνδυνοι, να σχεδιαστούν στρατηγικές για µελλοντική ανάπτυξη και να αντιµετωπιστεί η κλιµατική αλλαγή σε εταιρικό επίπεδο; Στην πραγµατικότητα, δεν αντιµετωπίζουν όλες οι εταιρείες τους τρέχοντες και τους µελλοντικούς κινδύνους, πράγµα που εξαρτάται από τον τύπο των περιουσιακών τους στοιχείων και την τοποθεσία τους, τι παράγουν, τι είδους ενέργεια και τι ποσότητες χρησιµοποιούν κλπ. Επιπλέον, υπάρχουν εταιρείες στον επιχειρηµατικό κόσµο που έχουν αναπτύξει εταιρικές πρακτικές που λαµβάνουν υπόψη τους κινδύνους και τις ευκαιρίες από την κλι- µατική αλλαγή και λαµβάνουν αντίστοιχα µέτρα. Αναγνωρίζουν σε επίπεδο διοικητικού συµβουλίου τους κινδύνους και τις ευκαιρίες που δηµιουργεί η παγκόσµια υπερθέρµανση, τους θεωρούν βραχυπρόθεσµη προτεραιότητα, σχεδιάζουν σχετικές στρατηγικές, συµµετέχουν σε συλλογικές πρωτοβουλίες και υιοθετούν συστήµατα επίσηµης αναφοράς που δείχνουν την ετοιµότητά τους να λάβουν µέτρα, συµπεριλαµβανοµένων αποδοτικών παραγωγικών διαδικασιών και λειτουργιών εφοδιαστικής αλυσίδας και αποδοτική κατανάλωση ε- νέργειας. Το πρόγραµµα Climate Leaders, µια σύµπραξη εταιρειώνκυβέρνησης στις ΗΠΑ που δηµιουργήθηκε από την Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος (Environmental Protection Agency -EPA), η [35]
ΚΩΣΤΑΣ Π. ΠΑΠΠΗΣ οποία συνεργάζεται µε εταιρείες για να αναπτύξει ολοκληρωµένες στρατηγικές για την κλιµατική αλλαγή, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγµα. Στην ιστοσελίδα του Climate Leaders (http:// www. epa. gov/stateply/casestudies/index.html), όπου παρουσιάζονται διάφορες περιπτωσιολογικές µελέτες από διάφορους κλάδους, υποστηρίζεται ότι µια φιλική προς το περιβάλλον εταιρεία και, γενικότερα, η διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας µπορεί να είναι πιο πρακτική και αποδοτική (σκεφτείτε, για παράδειγµα, τη σχέση ανάµεσα στη βελτιωµένη ενεργειακή αποδοτικότητα και τη µείωση των εκποµπών αερίων θερµοκηπίου). Έτσι, υπάρχουν πολλά παραδείγµατα επιτυχιών, αλλά αυτό που έχει σηµασία είναι ότι υπάρχουν διαθέσιµα εργαλεία και τεχνικές από την επιχειρησιακή έρευνα και τη διοικητική επιστήµη, τα οποία µπορεί να είναι χρήσιµα στην παραπάνω αποστολή. Ένας από τους κύριους στόχους του βιβλίου θα είναι να περιγράψει σχετικά πλαίσια ανάλυσης αποφάσεων. Το αντικείµενο του βιβλίου είναι οι επιπτώσεις της παγκόσµιας υπερθέρµανσης στην παγκόσµια οικονοµία, εστιάζοντας στη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας και την προσαρµογή των επιχειρήσεων. Στον πυρήνα της παρουσίασης βρίσκονται τα διαθέσι- µα εργαλεία και τα πλαίσια για το σχεδιασµό στρατηγικών και τη λήψη αποφάσεων σε συνθήκες αβεβαιότητας, καθώς και οι κίνδυνοι που συνεπάγεται η κλιµατική αλλαγή. Ξεκινώντας µε µια αναφορά στην παρούσα κατάσταση και τις τάσεις όσον αφορά την ε- πιχείρηση στις αρχές του 21 ου αιώνα, ειδικότερα στα πλαίσια της «διευρυµένης επιχείρησης», συζητιέται η κοινωνική ευθύνη των επιχειρήσεων και ειδικότερα η συµβολή τους στη βιωσιµότητα. Περιγράφονται τα βασικά στοιχεία για την κλιµατική αλλαγή, παρουσιάζονται οι επιπτώσεις της στην οικονοµία και την κοινωνία και συζητιούνται ζητήµατα προσαρµογής και µετριασµού της κλι- µατικής αλλαγής. Γίνεται αναφορά σε ιστορίες από τον επιχειρη- µατικό κόσµο που αφορούν στρατηγικές και πρακτικές προσαρµο- [36]
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ γής που ακολουθήθηκαν για την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής. Επίσης παρουσιάζονται πλαίσια για τη λήψη αποφάσεων όσον αφορά ζητήµατα επιχειρηµατικού σχεδιασµού και λειτουργίας σε συνθήκες κινδύνου και αβεβαιότητας που προκαλούνται από την κλιµατική αλλαγή. Ο όγκος της βιβλιογραφίας που καλύπτει τις διάφορες επιστήµες, από όπου άντλησε γνώσεις και πληροφορίες αυτό το βιβλίο, είναι τεράστιος. Εποµένως, έχει µνηµονευθεί µόνο ένα περιορισµένο υποσύνολο των πηγών που χρησιµοποιήθηκαν, ειδικότερα αυτές που θεωρήθηκαν πιο χρήσιµες για το στόχο του συγγραφέα να διηγηθεί τη συναρπαστική ιστορία του αντικειµένου του βιβλίου. Το βιβλίο είναι δοµηµένο ως εξής: Το Κεφάλαιο Ι διερευνά ορισµένα από τα πιο σηµαντικά χαρακτηριστικά της σύγχρονης επιχείρησης, ειδικότερα αυτά που σχετίζονται µε τα κύρια θέµατα του βιβλίου. Συζητιούνται η διευρυµένη επιχείρηση και η εταιρική κοινωνική ευθύνη, δύο από τα πιο σηµαντικά ζητήµατα για τον επιχειρηµατικό κόσµο που προέκυψαν στα τέλη του 20 ού αιώνα και διαµορφώνουν τη σύγχρονη επιχείρηση. Επίσης, παρουσιάζονται νέοι κίνδυνοι και ευκαιρίες που δηµιουργούνται από το επιχειρηµατικό περιβάλλον του 21 ου αιώνα, πολλοί εκ των οποίων σχετίζονται άµεσα ή έµµεσα µε την κλι- µατική αλλαγή. Το Κεφάλαιο ΙΙ παρουσιάζει τα βασικά στοιχεία που αφορούν την παγκόσµια υπερθέρµανση και βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στα πορίσµατα της Τέταρτης Έκθεσης Αξιολόγησης της ιακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιµατική Αλλαγή του Φεβρουαρίου του 2007 και ειδικότερα στην Έκθεση της 1 ης Οµάδας Εργασίας για την Κλιµατική Αλλαγή µε Βάση τις Φυσικές Επιστήµες. Τα στοιχεία α- φορούν παρατηρούµενες αλλαγές στα συστατικά της ατµόσφαιρας και την κατακράτηση ακτινοβολίας, την κλιµατική αλλαγή στην επι- [37]
ΚΩΣΤΑΣ Π. ΠΑΠΠΗΣ φάνεια και την ατµόσφαιρα της Γης καθώς και αλλαγές στο χιόνι, στον πάγο, στο παγωµένο έδαφος και στους ωκεανούς. Το Κεφάλαιο ΙΙΙ καταπιάνεται µε το θέµα των παγκόσµιων επιπτώσεων της κλιµατικής αλλαγής. Η συζήτηση βασίζεται στα πορίσµατα της Έκθεσης Στερν για τα Οικονοµικά της Κλιµατικής Αλλαγής, που θεωρείται η µεγαλύτερη, πιο γνωστή, πιο συζητηµένη και µε τη µεγαλύτερη επιρροή έκθεση που αναλύει τις επιπτώσεις της κλιµατικής αλλαγής στην οικονοµία και την κοινωνία µέχρι σήµερα. Επίσης γίνεται µια ευρύτερη αναφορά στα ερωτήµατα που εγείρονται από τους υπέρµαχους και τους πολέµιους της Έκθεσης. Το Κεφάλαιο IV καταπιάνεται µε το θέµα των σχέσεων αιτίουαιτιατού ανάµεσα στην κλιµατική αλλαγή και τις λειτουργίες της εφοδιαστικής αλυσίδας. Συζητιέται η συµβολή στην παγκόσµια υπερθέρµανση συγκεκριµένων λειτουργιών της εφοδιαστικής α- λυσίδας, που σχετίζονται µε την παραγωγή, τη µεταφορά, τη φύλαξη και αποθήκευση, το εµπόριο, την κατανάλωση και την εξυπηρέτηση πελατών. Αντίστοιχα, παρουσιάζεται πώς επηρεάζει το περιβάλλον αυτές τις λειτουργίες. Επίσης διερευνάται η επίδραση της Τεχνολογίας, ειδικότερα της Τεχνολογίας Πληροφοριών, στη σχέση ανάµεσα στην κλιµατική αλλαγή και τις λειτουργίες της ε- φοδιαστικής αλυσίδας. Στο Κεφάλαιο V παρουσιάζονται βασικές έννοιες της κλιµατικής προσαρµογής και συζητιούνται τα ζητήµατα της κλιµατικής προσαρµογής στον αναπτυγµένο κόσµο και στις αναπτυσσόµενες χώρες. Στη συνέχεια, συζητιέται το θέµα της συγκεκριµένης θέσης της εταιρείας αναφορικά µε την κλιµατική αλλαγή και διερευνάται η γκάµα των κινήτρων ή εµποδίων που µπορούν να ενθαρρύνουν ή να εµποδίσουν την κλιµατική προσαρµογή. Επίσης, αναλύεται το οικονοµικό πλαίσιο για την κλιµατική προσαρµογή. Το Κεφάλαιο VI παρουσιάζει το ζήτηµα των πολιτικών µετριασµού της κλιµατικής αλλαγής. Παρουσιάζονται τα αίτια της αύξη- [38]
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ σης των παγκόσµιων εκποµπών αερίων θερµοκηπίου και συζητιέται το πρόβληµα της σταθεροποίησης των συγκεντρώσεων αερίων θερµοκηπίου. Παρουσιάζονται µηχανισµοί µετριασµού, όπως το Πρωτόκολλο του Κιότο, το εµπόριο εκποµπών άνθρακα, ο Μηχανισµός Καθαρής Ανάπτυξης και η Κοινή Εφαρµογή, καθώς και σχετικές πολιτικές τεχνολογίας. Συζητιούνται η µετατόπιση προς νέες ή βελτιωµένες τεχνολογίες, οι τεχνολογικές επιλογές, οι τεχνολογίες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, οι τεχνολογικές εξελίξεις σε άλλους τοµείς και η περίπτωση των βιοκαυσίµων. Το κεφάλαιο κάνει επίσης αναφορά στο ζήτηµα της αλλαγής προτιµήσεων και συµπεριφορών. Το Κεφάλαιο VII εστιάζει στις επιχειρηµατικές αποκρίσεις στην κλιµατική αλλαγή. Ορισµένα γνωστά παραδείγµατα και συλλογικές πρωτοβουλίες θα χρησιµοποιηθούν ως σηµεία αναφοράς της κατεύθυνσης προς την οποία κινείται ο επιχειρηµατικός κόσµος. Γίνεται ειδική αναφορά στο Carbon Disclosure Project, την Έκθεση CERES και άλλα σηµαντικά προγράµµατα και πρωτοβουλίες µείωσης των αερίων θερµοκηπίου. Παρουσιάζονται διάφορα παραδείγµατα εταιρειών, σε συνδυασµό µε παραδείγµατα κλάδων που πάνε µπροστά και τοµέων νέων ευκαιριών ανάµεσα στους κλάδους που αναδύονται από την κλιµατική αλλαγή. Στο Κεφάλαιο VIII παρουσιάζονται προσεγγίσεις για την αντι- µετώπιση του κινδύνου και της αβεβαιότητας στο σχεδιασµό πολιτικών, ειδικά µέσα στο πλαίσιο της κλιµατικής αλλαγής. Η παρουσίαση περιλαµβάνει τέσσερα πλαίσια ανάλυσης αποφάσεων, συγκεκριµένα τα πλαίσια του UNEP, του UK Climate Impacts Programme, του Australian Greenhouse Office και του Υπουργείο Περιβάλλοντος της Νέας Ζηλανδίας. Η αβεβαιότητα και ο κίνδυνος σχετίζονται ιδιαίτερα µε τον ασφαλιστικό τοµέα, ένα κλάδο που επηρεάζεται όλο και περισσότερο από τις επιπτώσεις της κλι- µατικής αλλαγής όσον αφορά τις επιταχυνόµενες τάσεις υποχρεώ- [39]
ΚΩΣΤΑΣ Π. ΠΑΠΠΗΣ σεων, κόστους και ζηµιών. Καθώς οι σχετικές εξελίξεις σε όλους τους άλλους τοµείς της οικονοµίας αντικατοπτρίζονται σε αυτόν τον κλάδο, κρίθηκε ότι είχε νόηµα να γίνει ειδική αναφορά στον ασφαλιστικό κλάδο. Τέλος, το Κεφάλαιο ΙΧ παρουσιάζει µια σύνοψη των παραπάνω τεσσάρων πλαισίων ανάλυσης αποφάσεων, τα οποία επιλέχθηκαν µε βασικό κριτήριο την εξυπηρέτηση των σκοπών αυτού του βιβλίου και πιο συγκεκριµένα τη µέγιστη δυνατότητα εφαρµογής, µε κατάλληλη προσαρµογή, όχι µόνο από κρατικούς λειτουργούς, αλλά και από αναλυτές αποφάσεων σε εταιρικό επίπεδο. Επίσης συζητιούνται ζητήµατα όπως πεδίο εφαρµογής και δοµή, γενικά θέµατα, στάδια λήψης αποφάσεων, εργαλεία και τεχνικές των πλαισίων. Συνοψίζοντας, είναι προφανές ότι η κλιµατική αλλαγή έχει γίνει το µεγαλύτερο περιβαλλοντικό πρόβληµα, µε εξαιρετικά σοβαρές οικονοµικές και κοινωνικές επιπτώσεις, που αντιµετωπίζουν οι κοινωνίες, οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις. Καθώς οι εκπο- µπές εξακολουθούν να αυξάνονται παρά τις προσπάθειες και τις δεσµεύσεις που αναλαµβάνονται, οι επιπτώσεις τους στην κλιµατική αλλαγή που έχουν γίνει αισθητές µέχρι στιγµής και ακόµη περισσότερο αυτές που αναµένονται δεν αφήνουν περιθώρια αµφιβολίας ότι απαιτείται η ανάληψη ισχυρής συντονισµένης δράσης σε όλα τα επίπεδα, από τις επιχειρήσεις ως τους δήµους, καθώς και από εθνικές και διεθνείς οργανώσεις, για να αντιµετωπιστούν οι προκλήσεις και να αντιστραφούν οι τρέχουσες τάσεις. Ειδικότερα, οι εταιρείες πρέπει να ξέρουν πώς να αναγνωρίζουν και να αξιολογούν τους κινδύνους που δηµιουργούνται από την κλιµατική αλλαγή και να αναπτύσσουν σχέδια δράσης για προσαρµογή που να καλύπτουν κάθε πλευρά των προκλήσεων που θα αντιµετωπίσουν οι εφοδιαστικές αλυσίδες τους. Παρ όλα αυτά, ο συγγραφέας του βιβλίου µοιράζεται την άποψη πολλών άλλων ότι, ενόψει των άνευ προηγουµένου προκλή- [40]
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ σεων που αντιµετωπίζει η ανθρωπότητα από την τρέχουσα παγκόσµια υπερθέρµανση, µε περιπλοκές από άλλα κοινωνικοοικονοµικά προβλήµατα του πλανήτη, χρειάζεται επειγόντως ένα νέο παγκόσµιο πρότυπο για ένα βιώσιµο πλανήτη, βασισµένο σε διαφορετικά πρότυπα κοινωνικής οργάνωσης, παραγωγής και κατανάλωσης, όπου θα εφαρµόζεται ένα διαφορετικό σύστηµα αξιών, το οποίο να δίνει την πρέπουσα σηµασία στο περιβάλλον και τη ζωή στη Γη. Οι προσεγγίσεις επίλυσης που παρουσιάζονται σε αυτό το βιβλίο υπόσχονται να αντιµετωπίσουν κατά κάποιο τρόπο, στο άµεσο ή πιο µακρινό µέλλον, ορισµένα από τα τρέχοντα προβλήµατα και να εµποδίσουν µια ολοκληρωτική κατάρρευση. Ωστόσο, µε τις τρέχουσες επικρατούσες αξίες και τα πρότυπα ζωής, και παρά τις όποιες θυσίες µπορούν να γίνουν αποδεκτές από την ανθρώπινη κοινωνία, ενώ αυτές οι αξίες εξακολουθούν να επικρατούν, είναι δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να δούµε πώς µπορεί η Γη να συντηρήσει µια ζωή γεµάτη θησαυρούς βιοποικιλότητας και ευκαιρίες για κάθε ανθρώπινο ον να ζει σε αρµονία µε τη φύση και την κοινωνία. Εποµένως, κατά την άποψη του συγγραφέα, ε- πιβάλλεται µια ριζική αποµάκρυνση από τις τρέχουσες επικρατούσες αξίες και τα πρότυπα ζωής, προς τη βιωσιµότητα. [41]