Μοναστήρια Ως τα μέσα του 9 ου αι.: οι μόνοι χώροι όπου καλλιεργούνταν τα γράμματακαιοιτέχνεςήτανοιαυλές των βασιλιάδων και τα μοναστήρια
Διαθέτουν βιβλιοθήκη: οι μοναχοί αντέγραφαν τη Βίβλο, πατερικά κείμενα, χρονικά, βιογραφίες Αγίων, επιστημονικά και ποιητικά έργα της λατινικής φιλολογίας, γερμανικά ηρωικά άσματα. Αποτελούν σχολεία λόγιας ή θρησκευτικής παιδείας πολλοί από τους μοναχούς προέρχονται από οικογένειες ευγενών
Κυριότεροι εκπρόσωποι πνευματικής ζωής (κληρικοί): Γρηγόριος, επίσκοπος της Τουρ: ο μεγαλύτερος ιστορικός της μεσαιωνικής Δύσης. Ι σίδωρος: επίσκοπος Σεβίλλης
Καρολίδεια αναγέννηση Αξιόλογη ακμή την εποχή του Καρλομάγνου. Κέντρο: η πρωτεύουσά του το Ακυίσγρανο (Άαχεν)
Ίδρυση Ακαδημίας: τόπος συγκέντρωσης λογοτεχνών, καλλιτεχνών, ποιητών, θεολόγων αρχιτεκτόνων, μουσικών από όλη την Ευρώπη. αντιγραφή βιβλίων. Καθιέρωση ενός νέου είδους ευκρινέστερης γραφής: καρολίδεια μικρογράμματη γραφή. Ανακάλυψη κειμένων λατινικής λογοτεχνίας πρότυπα για την ποίηση Διδασκαλία αρχαίων γλωσσών, ρητορικής, γεωμετρίας, γεωγραφίας, μουσικής.
11 ος αι. : Επισκοπικές σχολές Το πρόγραμμα των σχολών παραμένει βασισμένο, όπως στην καρολίγγεια εποχή στην εκμάθηση των επτά«ελεύθερων τεχνών», ομαδοποιημένων σε δύο «κύκλους»: την «τριττύα» (γραμματική, ρητορική, διαλεκτική) και την «τετρακτύα» ( αριθμητική, γεωμετρία, θεωρία της μουσικής, αστρονομία).
κίνημα της χειραφέτησης δημιουργία επαγγελματικών συντεχνιών «πανεπιστήμια» : Μπολόνια, Οξφόρδη, Παρίσι. στην πράξη ενώσεις σπουδαστών και καθηγητών που αποσκοπούν να κλονίσουν την κηδεμονία των επισκόπων ή μερικές φορές κοσμικών αρχών, όπως ο βασιλικός επίτροπος στο Παρίσι και να υπερασπίσουν την ανεξαρτησία και τα προνόμια της εκπαιδευτικής κοινότητας. άλλα πανεπιστήμια ιδρύθηκαν με πρωτοβουλία της εκκλησίας, προκειμένου να καταπολεμήσει την αίρεση (πανεπιστήμιο Τουλούζης1229).
Η διδασκαλία γίνεται στα λατινικά και παρέχεται από τις σχολές οι οποίες κατά κανόνα είναι τέσσερις: τέχνες, νομοθεσία (δίκαιο), θεολογία και ιατρική. Τα βιβλία είναι ακριβά και σπάνια και οι σπουδαστές που συχνά είναι αναγκασμένοι να πληρώνουν οι ίδιοι τους καθηγητές τους, δυσκολεύονται να ζήσουν και να εξασφαλίσουν κατάλυμα. Πολλοί από αυτούς ζουν από την επαιτεία ή από παράνομες δραστηριότητες. Για να τους εξασφαλίσουν στέγη και πιο γαλήνια ζωή κάποιοι ιδρυτές ανοίγουν κολλέγια όπου γίνονται δεκτοί υπότροφοι σπουδαστές, όπως αυτό που ίδρυσε το 1257 ο Ροβέρτος της Σορβόνης.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑ
Το μεγάλο ζήτημα της εποχής είναι η αναγέννηση της λογικής και ιδιαίτερα της διαλεκτικής. Ως τα μέσα του 11 ου αιώνα η φιλοσοφία έχει παραμείνει μια απλή άσκηση για την ευελιξία του νου, εντελώς διακεκριμένη από τις θρησκευτικές ανησυχίες. Το Θεό τον προσεγγίζει κανείς μέσω της αγάπης, της πίστης, της γνώσης των γραφών και όχι με τον ορθό λόγο.
Από τον 11 ο αιώνα όμως αρχίζει η λογική επεξεργασία του δόγματος, όχι γιατί οι κληρικοί είναι διατεθειμένοι να συζητήσουν το περιεχόμενο της Αποκάλυψης, αλλά επειδή έχουν την επιθυμία να εμβαθύνουν σ αυτό. Σ αυτό συμβάλλει πολύ ο Αριστοτέλης που έχει μεταφράσει ο Βοήθιος μέχρι την ισπανική σταυροφορία και την ανάκτηση, οπότε και εισχωρούν στη Δύση οι αραβικές μεταφράσεις και ερμηνείες του έλληνα φιλοσόφου που είχε κάνει ο Αβικένας.
Από την εμπιστοσύνη στον ορθό λόγο ως την αμφισβήτηση κάποιων δογμάτων ο δρόμος δεν είναι μακρύς.
13 ος αι.: Θωμάς Ακινάτης: Αυτός που εισήγαγε κυρίως τον Αριστοτέλη στη δυτική θεολογική σκέψη. Καταπιάνεται με τη θεμελιώδη διάκριση ανάμεσα στην πίστη και τον ορθό λόγο. Η φιλοσοφία είναι το πεδίο της λογικής σκέψης και ό,τι προέρχεται από τη φύση αποδεικνύεται με τα δικά της μόνο μέσα. Η θεολογία αντίθετα βασίζεται στην αποκάλυψη. Υπάρχει μια αρμονία ανάμεσα στα δύο και αν ο ορθός λόγος πρέπει να υποτάσσεται στην πίστη, η γνώση παρέχει στο «ιερό δόγμα» μια μέθοδο συλλογισμού
Στην ανάγνωση των κειμένων εισάγεται και ένας προσωπικός στοχασμός που έρχεται να προστεθεί στον κατ εξοχήν σχολιασμό του κειμένου. Απόεκείπροέρχεταιοσχολαστικισμός: όταν για ένα ζήτημα που τίθεται από ένα κείμενο, ο συγγραφέας βρίσκεται σε ασυμφωνία με άλλα συγγράμματα εγνωσμένης αυθεντίας, η συμφιλίωση των εν λόγω κειμένων έγκειται στη λογική, δηλαδή στον ορθό λόγο. Η διαλεκτική λοιπόν έχει ως βασικό έργο να εξηγήσει και να επιβεβαιώσει το περιεχόμενο της Αποκάλυψης, είτε πρόκειται για την ύπαρξη του Θεού, είτε για άλλες αρχές του δόγματος.
Αρχές 14 ου αι. Νταν Σκώτος, Γουλιέλμος του Οκαμ Ο φυσικός κόσμος δε μπορεί να αποτελεί έκφραση του Θεού Είναι μάταιο να προσπαθεί κανείς να ανυψωθεί μέσω του ορθού λόγου από τον αισθητό κόσμο προς το Θεό Ο άνθρωπος πρέπει να αφεθεί εντελώς ελεύθερος μυστικιστική προσέγγιση της πίστης χωρίς την παρέμβαση του ορθού λόγου Απαλλαγή της επιστήμης από την αυθεντία της θρησκείας τομόνοδυνατόμέσοπροσέγγισηςτηςεπιστήμηςείναιο ορθός λόγος
Ρογήρος Βάκων: απελευθέρωση από σχολαστική φιλοσοφία προάγγελος πειραματικής μεθόδου στην επιστήμη.
Λογοτεχνία
ως το 13 ο αι. Τους πρώτους αιώνες όλα τα συγγράμματα γράφονταν στα λατινικά Αξιόλογα έργα τοπικής γραφής Έπος Μπεογούλφ (αγγλοσαξονικά, 7 ος αι.) Βίοι Αγίων (γαλλικά, 9 ος αι.) Άσμα Ρολάνδου (γαλλική δημώδης, 12 ος αι.) Έπος Νιμπελούγκεν (γερμανική, 12 ος αι.)
13 ος 14 ος αι. Κυρίως ιπποτικά έμμετρα μυθιστορήματα με κεντρικό θέμα τον έρωτα Ακμή λογοτεχνίας στην Ιταλία Φλωρεντία Δάντης (1263 1321): Θεία Κωμωδία Πετράρχης (1304 1374): Λυρικά Βοκκάκιος (1313 1375): Δεκαήμερο
Τεχνολογία Ελάχιστες τεχνολογικές πρόοδοι οι περισσότερες τους τελευταίους αιώνες Αρκετές έχουν σχέση με τη γεωργική παραγωγή: π.χ. νερόμυλοι Υαλογραφία (βιτρώ) : 12 ος αι. Ελαιογραφία Πυροβόλο όπλο : 14 ο αι.
ΤΕΧΝΗ
Εκκλησία των Βενεδικτίνων στο Μούρμπαχ, Αλσατία, περ. 1160
Κεντρικό κλίτος του καθεδρικού ναού του Ντάραμ, 1093-1128
Πρόσοψη της εκκλησίας του Αγίου Τροφίμου στην Αρλ, περ.1180
Ο Χριστός εν δόξη λεπτομέρεια από την πρόσοψη της εκκλησίας του Αγίου Τροφίμου στην Αρλ,
Ο ευαγγελιστής Λουκάς, περ.790 μ. Χ. Από μικρογραφία σε ευαγγέλιο, Stiftsbibliothek, St. Gallen
Ο Ευαγγελισμός, περ. 1150. Από χειρόγραφο Ευαγγέλιο, Νομαρχιακή Βιβλιοθήκη, Στουτγάρδη.
13ος αιώνας
Ο καθεδρικός ναός της Παναγίας των Παρισίων 1163-1250
Καθεδρικός ναός Αγ. Στεφάνου, Βιέννη
Ο καθεδρικός ναός της Παναγίας των Παρισίων, αεροφωτογραφία 1163-1250
Καθεδρικός ναός Αμιένης, περ. 1218 47. Κεντρικό κλίτος
Έκκεχαρτ και Ούτα, περ. 1260 Από τη σειρά των ιδρυτών στο χοροστάσιο του καθεδρικού ναού του Νάουμπουργκ
Η κοίμηση της Θεοτόκου από το προστώο του νότιου κλίτους του καθεδρικού ναού Στρασβούργου, 1280
Τζιότο ντι Μποντόνε, Η Πίστη, περ. 1305 Λεπτομέρεια από νωπογραφία, Καπέλλα ντελλ Αρένα, Πάδοβα
Τζιότο ντι Μποντόνε, Ο θρήνος για το Χριστό, περ. 1305 Νωπογραφία, Καπέλλα ντελλ Αρένα, Πάδοβα
Τζιότο ντι Μποντόνε, Ο θρήνος για το Χριστό, περ. 1305, λεπτομέρεια. Νωπογραφία, Καπέλλα ντελλ Αρένα, Πάδοβα
Μαζατσιο, Η αγία Τριάδα με την Παναγία, τον Αγ. Ιωάννη και τους δωρητές, (1425-1428), Νωπογραφία 667 Χ317 εκ., Εκκλησία Santa Maria Novella, Φλωρεντία.