Αλεξάνδρεια, 28.12.09 Θέμα: Αποκλειστική ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ του Προέδρου του ΣΑΕ στην ομογενειακή εφημερίδα «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΝΩΜΗ». Πρόεδρος Σ.Α.Ε.-ΣΤΕΦ. ΤΑΜΒΑΚΗΣ: «Αυτό που μένει, είναι να ασκηθεί πιο δυναμικά ο διεκδικητικός μας ρόλος και αυτό είναι το επόμενο στοίχημά μας». Συναντήσαμε τον αλεξανδρινής καταγωγής και επί τριετία Πρόεδρο του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού (Σ.Α.Ε.) κ. Στέφανο Ταμβάκη στο «ναό της Δημοκρατίας», στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, λίγο μετά τη συζήτηση της «Ετήσιας Έκθεσης 2008» του Σ.Α.Ε. στην Ολομέλεια της Βουλής. Με νωπές τις εντυπώσεις από την πρόσφατη Συνάντηση των Συντονιστικών Συμβουλίων της Νεολαίας Σ.Α.Ε. στη Θεσσαλονίκη και τις δυναμικές και ελπιδοφόρες προτάσεις τους, ομολογεί ότι διαπιστώνει με ευχάριστη έκπληξη την αποφασιστική συμβολή της για τα ομογενειακά δρώμενα. Καταγράφει τη σημαντική συνεισφορά του ΣΑΕ κατά τη διάρκεια της θητείας του για να ακουστεί η φωνή όλων των Ελλήνων της διασποράς προς την Ελληνική Πολιτεία, αλλά αναγνωρίζει επίσης ελλείψεις και αδυναμίες στο νέο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του. Μας αναφέρει ότι τον ενδιαφέρει όχι μόνο η καταγραφή προτάσεων και αιτημάτων από το ΣΑΕ προς την ελληνική Κυβέρνηση, αλλά θα επιδιώξει και την υλοποίηση πολιτικών για τον απόδημο ελληνισμό. Σε αυτή την κατεύθυνση η ενίσχυση της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης με συγκεκριμένα μέτρα και τα προγράμματα φιλοξενίας νέων ομογενών παίζουν καθοριστικό ρόλο για τη διατήρηση της ελληνικής πολιτιστικής ταυτότητας στο εξωτερικό. Συμφωνήσαμε ότι έφτασε η ώρα για τη ψήφιση από την Ελληνική Βουλή με προϋποθέσεις της άσκησης του δημοκρατικού δικαιώματος του «εκλέγειν και εκλέγεσθαι» από τους απόδημους Έλληνες. Ολοκληρώνοντας τις ερωτήσεις της συνέντευξης και αποχωρώντας βράδυ από το φωταγωγημένο κτήριο του «ναού της Ελληνικής Δημοκρατίας», παρατήρησα πως άναψαν τα φώτα και στο επίσης όμορφα στολισμένο χριστουγεννιάτικο δέντρο της πλατείας Συντάγματος, προετοιμάζοντάς μας για 1
το γεγονός της γέννησης του θεανθρώπου Χριστού. Μαζί του άναψε και μια ελπίδα για τον απανταχού ελληνισμό - Στη συνάντηση Συντονιστικών Συμβουλίων Νεολαίας (Θεσσαλονίκη 3-6/12/2009) παρουσιάστηκαν συγκεκριμένες προτάσεις για θέματα πολιτισμού (παιδείας - εκκλησίας), κοινωνικής δράσης (περιβάλλον - ελληνικές κοινότητες), επαγγελματικού προσανατολισμού, φιλοξενίας στην πατρίδα, επικοινωνίας και καταγραφής Ελλήνων της διασποράς. Πόσο πραγματικά συμβάλει η νέα γενιά στον εντοπισμό κι επίλυση προβλημάτων των απόδημων Ελλήνων στο εξωτερικό; «Η νέα γενιά είναι εξαιρετικά ικανή και ελπιδοφόρα. Εφόσον της δοθούν οι δυνατότητες να ενεργοποιηθεί μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά. Μπορεί να εντοπίσει τα πραγματικά προβλήματα μέσα από την καθημερινότητα και τον τρόπο ζωής της. Μπορεί να επιμείνει και διαθέτει όλους τους δυνατούς τρόπους να τα προβάλλει και να προωθήσει την επίλυσή τους διαμέσου των οργανώσεων και όχι μόνο. Οι νέοι πολλές φορές βρίσκονται στη δύσκολη θέση να επιβάλλουν τις λύσεις, που επιθυμούν. Προσωπικά πιστεύω ότι καλώς πράττουν και επιμένουν γιατί έχουν τη δύναμη να κάνουν το ανέφικτο εφικτό. Έχουν δείξει ότι θέλουν και μπορούν να συμμετέχουν ενεργά, εμείς τους στηρίζουμε έμπρακτα με όλες μας τις δυνάμεις γιατί πιστεύουμε στη νέα γενιά, πιστεύουμε ότι μπορεί να συνεχίσει το έργο του ΣΑΕ, μπορεί να πετύχει το καλύτερο.» - Ύστερα από τρία χρόνια λειτουργίας του Σ.Α.Ε. σύμφωνα με το νέο Νόμο 3480/1996, πιστεύετε ότι αυτό έχει επιτύχει στο ρόλο του ως γνωμοδοτικόεισηγητικό αλλά και υποστηρικτικό-διεκδικητικό όργανο προς την Ελληνική Πολιτεία που έχει ως αποστολή του την έκφραση όλων των δυνάμεων του απανταχού ελληνισμού; Χρειάζεται κάποια αναθεώρηση σε επιμέρους θέματα, οργανωτικά προβλήματα και αδυναμίες που αναδείχθηκαν και πού ακριβώς; «Θεωρώ ότι τα τρία αυτά χρόνια έχουμε αξιοποιήσει το γνωμοδοτικό, συμβουλευτικό, υποστηρικτικό μας ρόλο, όσον αφορά την καταγραφή και προβολή των προβλημάτων και των αιτημάτων των βασικών θεμάτων που απασχολούν τις ομογενειακές οργανώσεις και την ελληνική διασπορά. Τα καταθέσαμε στους αρμόδιους φορείς της ελληνικής πολιτείας, προτείνοντας μάλιστα και λύσεις για αυτά. Αυτό που μένει, είναι να ασκηθεί πιο δυναμικά ο 2
διεκδικητικός μας ρόλος και να πιέσουμε καλοπροαίρετα πάντοτε- την ελληνική Πολιτεία, προκειμένου να μας δώσει απαντήσεις και να προχωρήσει στην επίλυσή τους. Και αυτό είναι το επόμενο στοίχημά μας. Αλλά η αδυναμία του συγκεκριμένου Νόμου πιστεύω ότι είναι ο περιορισμός του ρόλου μας, καθώς δεν μας δίνει τη δυνατότητα να υλοποιήσουμε πρακτικούς και αναγκαίους στόχους που θα αναδείξουν και θα ωφελήσουν την Ομογένεια. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας συνεδρίασης του ΣΑΕ στη Θεσσαλονίκη συζητήθηκε αυτό το θέμα και είμαστε έτοιμοι να καταθέσουμε τις σχετικές προτάσεις μας για την ενίσχυση του ρόλου του ΣΑΕ.» - Στα πλαίσια της κοινής Συνεδρίασης του ΣΑΕ με τις αρμόδιες επιτροπές του Ελληνικού Κοινοβουλίου (Αθήνα 8-10/12/2009) επισημάνθηκε από τη μια πλευρά η έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού από την πλευρά της Πολιτείας για τον καλύτερο συντονισμό ελληνικών κοινοτήτων και μητροπολιτικού κέντρου, αλλά και από την άλλη πλευρά η έλλειψη στήριξης του ΣΑΕ στα μεγάλα εθνικά θέματα (Κυπριακό, Μακεδονικό, Βορειοηπειρωτικό και άλλα ζητήματα), όπως γινόταν στο παρελθόν. Ποια είναι η γνώμη σας για αυτά ; «Η έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού και άρτιου συντονισμού για την ομογένεια, οργανωμένη και μη, υπήρχε και υπάρχει. Ωστόσο, αν ενισχυθεί περαιτέρω ο ρόλος του ΣΑΕ ώστε να μπορέσει σε συνεργασία με την ελληνική Πολιτεία να υλοποιεί τις πολιτικές που μέχρι τώρα μόνο σχεδιάζει, τότε θα μπορέσει να γίνει πιο αποτελεσματικό, πιο ωφέλιμο. Το ΣΑΕ πάντα στηρίζει τα εθνικά θέματα με σοβαρότητα και δυναμισμό, ασκώντας υπεύθυνα τον υποστηρικτικό του ρόλο. Δεν χρειάζονται άσκοπες κινήσεις, χρειάζονται συντονισμένοι και έξυπνοι χειρισμοί, κατάλληλες πιέσεις σε συνεργασία με τους αρμόδιους οργανωμένους φορείς που όλα αυτά τα χρόνια υποστηρίζουν τα εθνικά μας θέματα και βεβαίως με την ελληνική Πολιτεία. Είμαι βέβαιος ότι γνωρίζετε με ποιο τρόπο χειρίζονται τα άλλη κράτη τα εθνικά τους θέματα. μακροπρόθεσμα, με σταθερή πολιτική, ψύχραιμα και αποτελεσματικά. Αυτό επιδιώκει και το ΣΑΕ, ώστε να δώσουμε μια εικόνα συμπαγή και ενιαία, σε αυτούς που αδίκως διεκδικούν από την πατρίδα μας.» 3
- Η ενίσχυση της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στις χώρες υποδοχής των ομογενών μας σε όλο τον κόσμο αλλά και τα προγράμματα φιλοξενίας στη μητέρα-πατρίδα είναι απαραίτητα για τη διατήρηση της ελληνικής πολιτιστικής ταυτότητας στο εξωτερικό, αλλά και την καλλιέργεια της εθνικής συνείδησης στους νέους μας τρίτης και τέταρτης γενιάς μεταναστών. Πείτε μου επιγραμματικά ποιες συγκεκριμένες προτάσεις διατυπώθηκαν για αυτά τα θέματα; Η ελληνική γλώσσα και η παιδεία των ομογενών αποτελεί πρωταρχικό και κυρίαρχο ζήτημα για όλους μας. Είναι η πρώτη μας προτεραιότητα και φροντίζουμε ώστε οι περισσότερες δράσεις μας να κινούνται γύρω από αυτό τον άξονα. Τα προβλήματα και τα αιτήματα είναι πολλά. Σε συνεργασία με τη νέα ηγεσία του Υπουργείου, θα επιδιώξουμε από κοινού λύση σε αυτά. Επιγραμματικά αναφέρω: το πρόβλημα των εκπαιδευτικών, του τρόπου και των προσόντων για την επιλογή τους, της αναγκαιότητας πλέον επιλογής και πρόσληψης εκπαιδευτικού προσωπικού από ομογενείς, που γνωρίζουν τις συνθήκες, την γλώσσα και την νοοτροπία των μαθητών. Ο νόμος υπάρχει. Χρειάζεται να λειτουργήσει και να βελτιωθούν τυχόν αδυναμίες του την ανάγκη για έγκαιρη αποστολή βιβλίων και εποπτικού υλικού αλλά κυρίως την ύπαρξη βιβλίων, που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ομογενών μαθητών που δεν γνωρίζουν ελληνικά. Την ίδρυση, στελέχωση, ενίσχυση και αδιάλειπτη λειτουργία των τμημάτων μητρικής γλώσσας Την αντιμετώπιση των προβλημάτων που υπάρχουν στη λειτουργία των αμιγώς ελληνικών σχολείων και πώς μέσω των διακρατικών σχέσεων μπορεί να αντιμετωπισθεί (περίπτωση Γερμανίας) Να επιδιωχθεί άμεσα η καλή συνεργασία και ο συντονισμός μεταξύ Συντονιστών Εκπαίδευσης, εκπαιδευτικών, διπλωματικών αρχών, ομογενειακών οργανώσεων, γιατί ο κυκεώνας αντιπαραθέσεων που υπάρχει σήμερα, έχει αρνητικό αντίκτυπο στους μαθητές. Τέλος υπάρχει ένα γενικότερο θέμα με την γραφειοκρατική διαδικασία και τις καθυστερήσεις στην αναγνώριση των τίτλων σπουδών εξωτερικού από τον ΔΟΑΤΑΠ, που θα πρέπει να αντιμετωπισθεί κεντρικά και της εύρυθμης λειτουργίας των εδρών Νεοελληνικών Σπουδών ανά τον κόσμο, το οποίο είναι πολύ ευαίσθητο και σοβαρότατο θέμα και χρήζει ειδικού χειρισμού. 4
Όσον αφορά στα προγράμματα φιλοξενίας, επιδιώκουμε σε συνεργασία με την ΓΓΑΕ, που έχει την ευθύνη οργάνωσης και υλοποίησης τους, την μεγιστοποίηση των οφελών με ευρύτερη συμμετοχή της νεολαίας και των ομογενών τρίτης ηλικίας σε συνδυασμό με ένα χρήσιμο, ψυχαγωγικό πρόγραμμα κατά την διάρκεια της διαμονής.» - Παρά τις επιμέρους αντιρρήσεις, όλοι πιστεύουν ότι έφτασε η ώρα για τη νομοθετική κατοχύρωση της ψήφου των αποδήμων μας στο Ελληνικό Κοινοβούλιο κατά τη διάρκεια θητείας της παρούσας Κυβέρνησης και της εκλογής εκπροσώπων τους σε αυτό. Ποιες είναι οι τελικές προτάσεις του ΣΑΕ για τις προϋποθέσεις που μπορεί αυτό να γίνει πραγματικότητα; Οι θέσεις μας όπως προκύπτουν από τις αποφάσεις των περιφερειακών συνελεύσεων και του Προεδρείου είναι: Α) Δυνατότητα άσκησης του εκλογικού δικαιώματος με επιστολική ψήφο και κάλπη, Β) Εκλογή των δικών μας αντιπροσώπων, που θα προέρχονται από την ομογένεια, μέσα από ειδικές εκλογικές περιφέρειες εξωτερικού, που να αντιπροσωπεύουν τον ελληνισμό των 5 (πέντε) ηπείρων. Τέλος, μετά την καταψήφιση του προταθέντος νομοσχεδίου τον Μάρτιο 2009, το Προεδρείο αξιοποιώντας τον εισηγητικό του ρόλο, ανάθεσε σε ομάδα νομικών στην οποία συμμετείχαν καθηγητές του Αστικού και Συνταγματικού Δικαίου, την σύνταξη ενός κειμένου εργασίας σε μορφή προσχεδίου νόμου, που να αποτυπώνει τις διατυπωθείσες θέσεις του, το οποίο και κατέθεσε στην κυβέρνηση και τα πολιτικά κόμματα τόσο τον Ιούλιο 2009 όσο και μετά τις εκλογές του Οκτωβρίου 2009 και έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του ΣΑΕ (http://www.sae.gr) για ανοικτή διαβούλευση. Πέραν αυτών, εκκρεμεί η συγκρότηση επιτροπής με τη συμμετοχή του ΣΑΕ για να επεξεργαστούμε και να συμφωνήσουμε σε ένα κοινά αποδεκτό σχέδιο. Επίσης, πρέπει να προχωρήσει άμεσα η καταγραφή ανά πόλη και χώρα των ομογενών που είναι εγγεγραμμένοι στα δημοτολόγια ώστε να υπάρχει σαφής εικόνα του εκλογικού σώματος των ομογενών. Το ΣΑΕ, είναι στη διάθεση της Κυβέρνησης για να συνεργαστεί και να βοηθήσει ουσιαστικά στην ενέργεια αυτή.» 5