ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΣΕΩΝ ΥΔΑΤΟΣ ΣΤΟ ΥΔ09 (EL09)

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΣΕΩΝ ΥΔΑΤΟΣ ΣΤΟ ΥΔ09 (EL09) 1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ - ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΝΕΡΑ Σύμφωνα με το άρθρο 9, 1 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ, τα κράτη μέλη αξιολογούν "το βαθμό ανάκτησης του Κόστους των υπηρεσιών ύδατος, συμπεριλαμβανομένου του Κόστους για το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους". Για την εκτίμηση του βαθμού ανάκτησης του Κόστους αρχικά προσδιορίζονται οι υπηρεσίες ύδατος, οι χρήστες και οι ρυπαίνοντες τους υδατικούς πόρους. Στη βάση αυτών, εκτιμάται το συνολικό Κόστος των υπηρεσιών ύδατος, προσδιορίζεται η πραγματική ανάκτηση του Κόστους και κατανέμεται στους χρήστες. Για την εκτίμηση του συνολικού Κόστους των υπηρεσιών -χρήσεων- ύδατος λαμβάνονται υπόψη οι εξής τρεις (3) συνιστώσες (βλ. Εικόνα 1-1 πιο κάτω): Το χρηματοοικονομικό κόστος: συνιστάται στο Κόστος διαχείρισης και λειτουργίας, καθώς και στο Κόστος συντήρησης, με το οποίο εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη λειτουργία της υπηρεσίας ύδατος. Επίσης, στο Χρηματοοικονομικό Κόστος, συνυπολογίζονται το Κόστος των νέων υποδομών καθώς και οι αποσβέσεις των υφιστάμενων υποδομών, που αποτελούν το αποκαλούμενο Κόστος Κεφαλαίου. Συνοπτικά, το Χρηματοοικονομικό Κόστος χωρίζεται σε: Κόστος Κεφαλαίου Κόστος Λειτουργίας Κόστος Συντήρησης Αφορά στις ετήσιες αποσβέσεις παγίων (ετήσια οικονομική απαξίωση) και στο κόστος των πρόσφατων επενδύσεων στα πάγια. Περιλαμβάνονται αγωγοί, κτίρια, φράγματα, γεωτρήσεις, δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης, δίκτυα άρδευσης για ΤΟΕΒ, βιολογικοί καθαρισμοί, δεξαμενές και άλλες μόνιμες εγκαταστάσεις, τεχνικά έργα και έργα Η/Μ. Αφορά στο ετήσιο Κόστος ενέργειας, δαπανών προσωπικού και διοίκησης, δαπανών ή παροχών προς τρίτους, Κόστος προμήθειας νερού, Κόστος υλικών, εισφορές σε ασφαλιστικούς οργανισμούς, χρεωστικούς τόκους, κ.α. Αφορά στις δαπάνες που πραγματοποιούνται για την εξασφάλιση της ορθής λειτουργίας των εγκαταστάσεων και των παγίων στοιχείων, καθώς και τυχόν κόστη αποκατάστασης βλαβών. Το περιβαλλοντικό κόστος: συνίσταται στην αποτίμηση σε χρηματικές μονάδες των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που υφίστανται οι υδατικοί πόροι και τα συσχετιζόμενα οικοσυστήματα από τις κοινωνικοοικονομικές δραστηριότητες που αξιοποιούν τους υδατικούς πόρους. Η οικονομική αποτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων είναι ένα ζήτημα που δεν βασίζεται σε μία αδιαμφισβήτητη μεθοδολογία. Έχουν προταθεί διαφορετικές μεθοδολογίες εκτίμησης που συνοδεύονται από αντίστοιχους περιορισμούς. Πρέπει δε να σημειωθεί ότι και η ίδια η οικονομική αποτίμηση των περιβαλλοντικών πιέσεων τελεί υπό αμφισβήτηση κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες. Παρά τις ως άνω επισημάνσεις, η οικονομική αποτίμηση είναι εξαιρετικά χρήσιμη στη διαδικασία εσωτερικοποίησης του εξωτερικού κόστους των κοινωνικοοικονομικών διαδικασιών. Σε αυτό το πλαίσιο αντιμετωπίζεται και στην οικονομική αποτίμηση των πιέσεων στα υδατικά οικοσυστήματα και πόρους στην παρούσα εφαρμογή της Οδηγίας. Το κόστος φυσικού πόρου: Το Κόστος Φυσικού Πόρου αναφέρεται στα διαφεύγοντα οφέλη που δημιουργεί, είτε η μη αποτελεσματική κατανομή της χρήσης των υδάτων, είτε η 1

υπερβάλλουσα χρήση, δηλαδή η χρήση πλέον του άριστου επιπέδου που καθορίζεται από τη μεγιστοποίηση της κοινωνικής ευημερίας. Σε μια τέτοια κατάσταση, το Κόστος Φυσικού Πόρου εξισώνεται με τα διαφεύγοντα οφέλη εκείνης της χρήσης που στερείται το νερό, ενώ υπό συνθήκες αποτελεσματικής κατανομής δεν θα το στερούνταν. Στην περίπτωση του Υδατικού Διαμερίσματος 09 το πραγματικό κόστος πόρου αφορά στις περιπτώσεις εκείνες όπου ο ρυθμός χρήσης των υδάτων υπερβαίνει το ρυθμό της φυσικής τους ανανέωσης με αποτέλεσμα να στερούνται αποθέματα από μελλοντικές χρήσεις. Πρόκειται για ένα διαχρονικά διαφεύγον όφελος, υποκείμενο του οποίου θα είναι οι μελλοντικές χρήσεις. Οι σημερινές χρήσεις έχουν ικανοποιηθεί σε σημαντικό βαθμό δίχως σημαντικούς ανταγωνισμούς. Επομένως, το Κόστος Φυσικού Πόρου αφορά στο κόστος που δημιουργεί η τρέχουσα «υπερβάλλουσα» χρήση, πέραν του κοινωνικοοικονομικά άριστου επιπέδου, το οποίο κατά σύμβαση ταυτίζεται με το επίπεδο φυσικής ανανέωσης του πόρου. Σε αυτά τα δεδομένα το κόστος πόρου εκτιμάται με τα διαφεύγοντα οφέλη που θα προκαλούσε ο περιορισμός της χρήσης εντός των φυσικών ρυθμών ανανέωσης του πόρου. Τα διαφεύγοντα αυτά οφέλη θα εκτιμηθούν από τον περιορισμό της χρήσης που αποδίδει τα μικρότερα οφέλη, καθώς όλες οι χρήσεις που αποδίδουν τα μεγαλύτερα αναλογικά οφέλη έχουν εξυπηρετηθεί κατά προτεραιότητα. Εικόνα Σφάλμα! Δεν υπάρχει κείμενο καθορισμένου στυλ στο έγγραφο.-1. Οι κατηγορίες κόστους υπηρεσιών ύδατος σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ. Πηγή: WATECO, 2002 1. 2. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΒΑΘΜΟΥ ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ ΚΟΣΤΟΥΣ ΥΔΑΤΟΣ 2.1. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΒΑΘΜΟΥ ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ ΚΟΣΤΟΥΣ Η ανάκτηση κόστους των χρήσεων / υπηρεσιών ύδατος υπολογίζεται εφόσον υπολογιστεί το συνολικό κόστος των επιμέρους χρήσεων και υπηρεσιών ύδατος. Πιο συγκεκριμένα, ο βαθμός ανάκτησης κόστους βασίζεται στον εξής τύπο: CRR = [(TR Επιχορήγηση)/ TC]*100%. όπου: CRR είναι το ποσοστό ανάκτησης κόστους (%), TR, τα συνολικά έσοδα (σε /έτος), 1 Common Implementation Strategy Working Group 2 (WATECO) (2002). EU Guidance Document: Economics and the Environment. The Implementation Challenge of the Water Framework Directive. August 2002, http://forum.europa.eu.int/public/irc/env/wfd/library 2

«Επιχορήγηση», το συνολικό ποσό επιχορηγήσεων που πληρώνονται στην υπηρεσία ύδατος (σε /έτος), που δύνανται να παρέχονται στον προμηθευτή υπηρεσιών ύδατος υπό μορφή επιχορηγήσεων επένδυσης TC, το οικονομικό κόστος (σε /έτος) της παρεχόμενης υπηρεσίας ύδατος. H ανάκτηση του συνολικού κόστους των υπηρεσιών ύδατος αφορά όλες τις χρήσεις του νερού, καθορίζοντας ταυτόχρονα τον τρόπο με τον οποίο το κόστος πρέπει να κατανεμηθεί στις εκάστοτε χρήσεις. 3. ΒΑΘΜΟΣ ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ ΚΟΣΤΟΥΣ ΥΔΑΤΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ Οι σημαντικότεροι πάροχοι ύδρευσης στο ΥΔ 09 είναι οι Δήμοι και οι ΔΕΥΑ. ΔΕΥΑ Στο ΥΔ 09 υπάρχουν συνολικά 14 ΔΕΥΑ. μεταξύ των οποίων παρατηρείται μεγάλη διακύμανση των εξόδων, ανά m 3, η οποία κυμαίνεται από 0,3 έως 3. Η κατάσταση αυτή οφείλεται κυρίως στις διαφορές των λειτουργικών εξόδων μεταξύ των ΔΕΥΑ. Αντίστοιχα, τα έσοδα των ΔΕΥΑ κυμαίνονται από 0,19 έως 1,4 ανά m 3, χωρίς το «τέλος 80%». Το ποσοστό ανάκτησης χρηματοοικονομικού κόστους για το ΥΔ 09 είναι 60% όταν δεν υπολογίζεται το «τέλος 80%», ενώ με την συνεκτίμηση το ποσοστό αυτό αυξάνει στο 78%. Η συνεκτίμηση του περιβαλλοντικού κόστους οδηγεί σε ποσοστό ανάκτησης στις Δ.Ε.Υ.Α. του Υ.Δ.09 στο 63%. ΔΗΜΟΙ ΩΣ ΠΑΡΟΧΟΙ ΥΔΡΕΥΣΗΣ Στο ΥΔ 09 υπάρχουν συνολικά 9 Δήμοι επιφορτιζόμενοι με την παροχή ύδρευσηςαποχέτευσης των οικισμών τους. Το χρηματοοικονομικό κόστος υπηρεσιών ύδατος που προσφέρουν οι Δήμοι κυμαίνεται από 0,22 έως 1,09, ανά m 3, ενώ αντίστοιχα τα έσοδα κυμαίνονται από 0,15 έως 0,8. Αξιοσημείωτο είναι ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια μείωση των λειτουργικών δαπανών και του κόστους συντήρησης σχεδόν σε όλους τους παρόχους υπηρεσιών ύδρευσης της περιοχής μελέτης. Πίνακας 1-1: Συνιστώσες Κόστους (σε εκ ) και Συνολικός Βαθμός Ανάκτησης Υπηρεσίας Ύδρευσης-Αποχέτευσης Σημείωση [1]: Σημείωση [2]: Συνιστώσες Κόστους Ύδρευσης Αποχέτευσης Σύνολο Υ.Δ.09 Χρηματοοικονομικό Κόστος [1] (εκ ) 54,2 Περιβαλλοντικό Κόστος (εκ ) 13,7 Κόστος Πόρου (εκ ) 0,9 Συνολικό Κόστος (εκ ) 69,0 Έσοδα (εκ ) [2] 43,01 Βαθμός ανάκτησης 62% Συμπεριλαμβάνονται 0,3 εκ τα οποία αφορούν χρήση βιομηχανικού νερού. Συμπεριλαμβάνονται 0,3 εκ τα οποία αφορούν τη χρήση βιομηχανικού νερού. Στο 1 ο Σχέδιο Διαχείρισης, το συνολικό ποσοστό ανάκτησης για το ΥΔ 09, συνυπολογίζοντας το περιβαλλοντικό κόστος και το κόστος φυσικού πόρου, προσεγγίζει το 62%. 3

4. ΒΑΘΜΟΣ ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ ΚΟΣΤΟΥΣ ΥΔΑΤΟΣ - ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΡΔΕΥΣΗΣ Υπηρεσίες οργανωμένης άρδευσης παρέχουν στο ΥΔ 09 ένα μεγάλο πλήθος ΤΟΕΒ. Ο βαθμός ανάκτησης του συνολικός κόστους ύδατος υπηρεσιών οργανωμένης άρδευσης στο ΥΔ 09 εκτιμήθηκε στο 1 ο Διαχειριστικό Σχέδιο σε 56% περίπου (Πίνακας 1-2). Πίνακας 1-2: Συνιστώσες Κόστους (σε εκ ) και Βαθμός Ανάκτησης Υπηρεσίας Οργανωμένης Άρδευσης Συνιστώσες Κόστους Οργανωμένης Άρδευσης Χρηματοοικονομικό Κόστος (εκ ) 9,4 Περιβαλλοντικό Κόστος (εκ ) 0,5 Κόστος Πόρου (εκ ) 1,3 Συνολικό Κόστος (εκ ) 11,2 Έσοδα (εκ ) 6,3 Βαθμός ανάκτησης 56% Όσον αφορά το κόστος πόρου που προκύπτει από την ιδιωτική άρδευση εκτιμάται σε 12,1 εκ, το οποίο αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό ποσοστό (77% περίπου) του συνολικού κόστους πόρου για το σύνολο χρήσεων του Υ.Δ.09. 5. ΒΑΘΜΟΣ ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ ΚΟΣΤΟΥΣ ΥΔΑΤΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΧΡΗΣΗ Το βιομηχανικό νερό παρέχεται σε μεγάλο ποσοστό από τους ίδιους, ως άνω, φορείς - παρόχους υπηρεσίας ύδρευσης αποχέτευσης, ενώ μικρότερο ποσοστό του συνολικού βιομηχανικού νερού εξασφαλίζουν ιδιωτικές εγκαταστάσεις. Η βιομηχανική χρήση περιορίζεται στο 1% της συνολικής χρήσης υδάτων του Υ.Δ.09. Το χρηματοοικονομικό κόστος συνυπολογίζεται στο συνολικό χρηματοοικονομικό κόστος ύδρευσης (πίνακας 1-1). Ο λόγος συνεκτίμησης του χρηματοοικονομικού κόστους της βιομηχανικής χρήσης στο χρηματοοικονομικό κόστος της ύδρευσης είναι το γεγονός ότι στη μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων η βιομηχανική χρήση λαμβάνει χώρα μέσω των υποδομών εκείνων που εξασφαλίζουν την υπηρεσία ύδρευσης αλλά και αποχέτευσης (αστικά δίκτυα). Αντιστοίχως και τα έσοδα συνυπολογίζονται στα συνολικά έσοδα ύδρευσης (πίνακας 1-1). Το συνολικό ποσοστό ανάκτησης κόστους χρήσης ύδατος για τη βιομηχανία εκτιμήθηκε στο 1 ο Σχέδιο Διαχείρισης σε 20%. 4

Πίνακας 1-3: Συνολικός Βαθμός Ανάκτησης Κόστους Βιομηχανικού Ύδατος για το Υ.Δ. 09 Συνιστώσες Κόστους Βιομηχανικού Ύδατος Χρηματοοικονομικό Κόστος (εκ ) 0,3 Περιβαλλοντικό Κόστος (εκ ) 1,1 Κόστος Πόρου (εκ ) 0,09 Συνολικό Κόστος (εκ ) 1,49 Συνολικά Έσοδα (εκ ) 0,3 Βαθμός Ανάκτησης 20% 6. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ Ως περιβαλλοντικό κόστος ορίζεται η οικονομική αποτίμηση της απόκλισης της κατάστασης των υδάτων από την καλή κατάσταση, η οποία απαιτείται για τη βιώσιμη χρήση του υδατικού πόρου σύμφωνα με τους περιβαλλοντικούς στόχους του άρθρου 4 του Π.Δ. 51/2007. Σχετικά με την εκτίμηση του περιβαλλοντικού κόστους έχουν προταθεί συγκεκριμένα μεθοδολογικά πλαίσια από τις Ευρωπαϊκές αρχές καθώς και από την Επιβλέπουσα Υπηρεσία (WATECO, 2002, GD ECO 2, 2004,ΥΠΕΚΑ, 2012). Η παρούσα μελέτη ακολουθεί αυτές τις προδιαγραφές κατάλληλα προσαρμοσμένες στα χαρακτηριστικά της υπό μελέτη περιοχής, καθώς και επικαιροποιημένες με τη σύγχρονη επιστημονική γνώση. Συγκεκριμένα, η μέθοδος εκτίμησης του Περιβαλλοντικού Κόστους είναι εκείνη του «Κόστους αποφυγής» της περιβαλλοντικής επίπτωσης ή του «Κόστους αποκατάστασης» της περιβαλλοντικής επίπτωσης όταν αυτή έχει πλέον επέλθει. Η μέθοδος αυτή είναι μία μέθοδος σαφής, σχετικά αντικειμενική και άμεσης εφαρμογής. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις όπου υπάρχει περιβαλλοντική πίεση, η οποία δε μπορεί να αποφευχθεί, ούτε να αντιμετωπισθεί. Η αγνόηση του Περιβαλλοντικού Κόστους που προκαλούν οι αντίστοιχες δραστηριότητες θα συνιστούσε κορυφαία στρέβλωση των εκτιμήσεων του Κόστους, καθώς επίσης θα οδηγούσε σε σημαντική υποεκτίμηση του. Το όλο πλαίσιο θα οδηγούσε σε μια αναποτελεσματική πρόταση πολιτικής. Στην παρούσα γίνεται η παραδοχή ότι Περιβαλλοντικό Κόστος προκύπτει όταν υφίσταται έστω και μια από τις ακόλουθες συνθήκες στη Λεκάνη Απορροής Ποταμού (ΛΑΠ): (α) επιφανειακά ΥΣ με οικολογική κατάσταση κατώτερη της καλής, β) επιφανειακά ΥΣ με χημική κατάσταση κατώτερη της καλής, γ) επιφανειακά ΥΣ με οικολογική ή/και χημική κατάσταση άγνωστη, και δ) υπόγεια ΥΣ με κακή χημική κατάσταση που δεν οφείλεται σε φυσικά αίτια. Το Περιβαλλοντικό Κόστος προσδιορίζεται σε επίπεδο ΥΣ και προκύπτει από την αποτίμηση του κόστους των Συμπληρωματικών Μέτρων του Προγράμματος Μέτρων του εκάστοτε ισχύοντος Σχεδίου Διαχείρισης ΛΑΠ, σύμφωνα με τις σχετικές προβλέψεις της παραγράφου 5 του άρθρου 12 του Π.Δ.51/2007, οι οποίες αφορούν στην επίτευξη της καλής κατάστασης των ΥΣ. Για την εκτίμηση του περιβαλλοντικού κόστους λαμβάνονται υπόψη: α). Η συσχέτιση των στοιχείων περιβαλλοντικού κόστους με σχετικές χρήσεις ύδατος ανά ΥΣ. Σε περίπτωση όπου κάποιο μέτρο σχετίζεται με περισσότερες από μια χρήσεις, το 5

κόστος αυτό θα κατανέμεται στις χρήσεις αυτές βάσει του ισοζυγίου ποσοτήτων νερού που αντιστοιχούν σε κάθε χρήση. β). Η άθροιση όλων των στοιχείων περιβαλλοντικού κόστους, ώστε να προκύψει το συνολικό Περιβαλλοντικό Κόστος ανά χρήση ύδατος. γ). Η εκτίμηση του μοναδιαίου (ανά κυβικό μέτρο νερού) Περιβαλλοντικού Κόστους ανά χρήση ύδατος με βάση το βασικό ισοζύγιο ποσοτήτων ανά χρήση, σύμφωνα με τα Σχέδια Διαχείρισης ΛΑΠ. Το κόστος των δομικών έργων, που συμπεριλαμβάνονται στο Πρόγραμμα των Συμπληρωματικών Μέτρων του εκάστοτε ισχύοντος Σχεδίου Διαχείρισης ΛΑΠ, θα υπολογίζεται στον ετήσιο υπολογισμό του περιβαλλοντικού κόστους μέσω συντελεστή απόσβεσης του δομικού έργου ίσου με 2%. Μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής των έργων αυτών, το κόστος αυτό θα υπολογίζεται στο χρηματοοικονομικό κόστος και δεν θα υπολογίζεται πλέον ως Περιβαλλοντικό Κόστος. Το κόστος των υπόλοιπων μέτρων, που συμπεριλαμβάνονται στο Πρόγραμμα των Συμπληρωματικών Μέτρων του εκάστοτε ισχύοντος Σχεδίου Διαχείρισης ΛΑΠ, υπολογίζεται ετησίως επιμερίζοντας το συνολικό κόστος αυτών κατά έτος για την περίοδο εφαρμογής του Προγράμματος Μέτρων των Σχεδίων Διαχείρισης ΛΑΠ. Ο κάθε πάροχος ή φορέας υπηρεσιών ύδατος και οι λοιποί φορείς που προσφέρουν νερό στους χρήστες, ανάλογα με την κατηγορία υπηρεσιών νερού που προσφέρουν και ανάλογα με την κατηγορία χρήσης ύδατος στην οποία εμπίπτει ο εκάστοτε χρήστης νερού, θα θεωρούν ως μοναδιαίο περιβαλλοντικό κόστος το αντίστοιχο περιβαλλοντικό κόστος της χρήσης νερού που υπολογίζεται στην ανωτέρω παράγραφο. Στον πίνακα 1-4 παρουσιάζονται οι συνιστώσες του περιβαλλοντικού κόστους ανά χρήση στο σύνολο του Υ.Δ. 09 σύμφωνα με το 1 ο Διαχειριστικό Σχέδιο. Πίνακας 1-4: Περιβαλλοντικό Κόστος στο Υ.Δ. 09, ανά χρήση και συνολικά Περιβαλλοντικό Κόστος (σε εκ. ) Ποσοστό στο σύνολο Ύδρευσης- Αποχέτευσης 13,7 83% Οργανωμένης Άρδευσης 0,52 3% Ιδιωτικής Άρδευσης 0,34 2% Κτηνοτροφίας 0,82 5% Βιομηχανίας 1,11 7% Σύνολο 16,5 100% 7. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥ Η επιχειρησιακή εκτίμηση του Κόστους Πόρου γίνεται από τη θεώρηση του ως Κόστος Ευκαιρίας της ελλειμματικής ποσότητας των υδάτων. Ο καθορισμός της ελλειμματικής ποσότητας υδάτων καθορίζεται τόσο χωρικά όσο και χρονικά. Στο υπό μελέτη Υδατικό Διαμέρισμα δεν προκύπτουν σοβαρές εντοπισμένες χωρικά ελλείψεις ύδατος. Αυτές όπου εντοπίζονται έχουν επιλυθεί στα πλαίσια των συμβατικών «μεταφορών ύδατος» που δεν ενέχουν κανένα ιδιαίτερο κόστος. Το όποιο Κόστος έχει συνεκτιμηθεί στο Χρηματοοικονομικό Κόστος. Έτσι οι διατοπικές σπανιότητες ύδατος δε δημιουργούν αξιοσημείωτα κόστη ευκαιρίας. Ως κόστος πόρου ορίζεται η οικονομική αποτίμηση άλλων 6

εναλλακτικών χρήσεων του ύδατος, οι οποίες είναι αναγκαίες σε περίπτωση που το Υδατικό Σύστημα (ΥΣ) χρησιμοποιείται πέραν του ρυθμού της φυσικής του αναπλήρωσης Κόστος Πόρου προκύπτει όταν υφίσταται έστω και μια από τις ακόλουθες συνθήκες στη Λεκάνη Απορροής Ποταμού (α) υπόγεια ΥΣ με "Κακή" ποσοτική κατάσταση, β) ελλιπής κάλυψη των αναγκών νερού των κύριων ανθρωπογενών χρήσεων, ειδικά όταν αυτή δεν οφείλεται σε σπατάλη των υδατικών πόρων, αλλά σε κακή διαχείριση αυτών. Το Κόστος Πόρου εκτιμάται σε επίπεδο ΥΣ ή ανά ομάδα ΥΣ και προκύπτει από τον προσδιορισμό του κόστους των Συμπληρωματικών Μέτρων του Προγράμματος Μέτρων του εκάστοτε ισχύοντος Σχεδίου Διαχείρισης ΛΑΠ, σύμφωνα με τις σχετικές προβλέψεις της παραγράφου 5 του άρθρου 12 του Π.Δ. 51/2007, τα οποία αφορούν στην εξοικονόμηση των υδατικών πόρων και στην ορθολογική διαχείρισή τους, μέσω της αναίρεσης πρακτικών υπεράντλησης υπόγειων ΥΣ. Για τον προσδιορισμό του κόστους πόρου λαμβάνονται υπόψη τα κάτωθι: α) Η συσχέτιση του κόστους των Συμπληρωματικών Μέτρων που αφορούν το Κόστος Πόρου, όπως αυτό προσδιορίζεται στο αρ. 6, με τις σχετικές χρήσεις ύδατος ανά ΥΣ ή ανά ομάδα ΥΣ. Σε περίπτωση όπου κάποιο στοιχείο κόστους σχετίζεται με περισσότερες από μια χρήσεις τότε αρχικά αυτό θα αποδίδεται συνολικά σε όλες. Εν συνεχεία το κόστος αυτό σε κάθε μια χρήση ύδατος κατανέμεται αναλογικά βάσει του ισοζυγίου ποσοτήτων νερού που αντιστοιχούν σε κάθε χρήση. β) Η άθροιση όλων των στοιχείων κόστους πόρου, ώστε να προκύψει το συνολικό Κόστος Πόρου ανά χρήση ύδατος. γ) Εκτίμηση του μοναδιαίου (ανά κυβικό μέτρο νερού στους τελικούς χρήστες) Κόστους Πόρου ανά χρήση ύδατος αναλογικά βάσει του ισοζυγίου ποσοτήτων νερού ανά χρήση, σύμφωνα με τα Σχέδια Διαχείρισης ΛΑΠ. Οι ποσότητες νερού που λαμβάνονται υπόψη στον ως άνω υπολογισμό του Κόστους Πόρου είναι αυτές που θα προκύπτουν από το βασικό ισοζύγιο ποσοτήτων ανά χρήση μετά την αφαίρεση των υπεραπολήψεων (εφόσον υφίσταται υπεραπόληψη σε κάποιο Υπόγειο ΥΣ του ΥΔ) καθώς και την αφαίρεση των ποσοτήτων που είναι αναγκαίες για τη σταδιακή επανάκαμψη των υπόγειων υδροφορέων. Σε περίπτωση μη πρόβλεψης ποσότητας επανάκαμψης λαμβάνεται υπόψη μια επιπλέον ποσότητα της τάξεως του 20% της ποσότητας υπεραπόληψης. Το κόστος των δομικών έργων, που συμπεριλαμβάνονται στο Πρόγραμμα των Συμπληρωματικών Μέτρων του εκάστοτε ισχύοντος Σχεδίου Διαχείρισης ΛΑΠ, θα υπολογίζεται στον ετήσιο υπολογισμό του κόστους πόρου μέσω συντελεστή απόσβεσης του δομικού έργου ίσου με 2%. Μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής των έργων αυτών, το κόστος αυτό θα υπολογίζεται στο χρηματοοικονομικό κόστος και δεν θα υπολογίζεται πλέον ως κόστος πόρου. Το κόστος των υπόλοιπων μέτρων, που συμπεριλαμβάνονται στο Πρόγραμμα των Συμπληρωματικών Μέτρων του εκάστοτε ισχύοντος Σχεδίου Διαχείρισης ΛΑΠ, υπολογίζεται ετησίως επιμερίζοντας το συνολικό κόστος αυτών κατά έτος για την περίοδο εφαρμογής του Προγράμματος Μέτρων των Σχεδίων Διαχείρισης ΛΑΠ. Ο κάθε πάροχος ή φορέας υπηρεσιών ύδατος που προσφέρει νερό στους τελικούς χρήστες, ανάλογα με την κατηγορία υπηρεσιών ύδατος που προσφέρουν και ανάλογα με την κατηγορία χρήσης ύδατος στην οποία εμπίπτει ο εκάστοτε τελικός χρήστης νερού, θα θεωρούν ως μοναδιαίο κόστος πόρου το αντίστοιχο κόστος πόρου της χρήσης ύδατος που υπολογίζεται στην ανωτέρω παράγραφο (3). 7

Στον Πίνακα 1-5 παρουσιάζεται ανά χρήση ύδατος το Κόστους Πόρου στο συνολικό κόστος πόρους του Υ.Δ.09. Πίνακας Σφάλμα! Δεν υπάρχει κείμενο καθορισμένου στυλ στο έγγραφο.-5: Κόστους Πόρου στο Υ.Δ. 09, ανά χρήση και συνολικά Κόστους Πόρου (σε εκ. ) Ποσοστό στο σύνολο Ύδρευσης- Αποχέτευσης 0,98 6% Οργανωμένης Άρδευσης 1,3 9% Ιδιωτικής Άρδευσης 12,1 77% Βιομηχανίας 0,09 1% ΔΕΗ (Ορυχεία - Μεταλλεία) 0,99 5% Κτηνοτροφίας 0,24 2% Σύνολο 15,7 100% 8. ΒΑΘΜΟΣ ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΔΑΤΟΣ Ο Πίνακας 1-6 παρουσιάζει το συνολικό κόστος ανά κατηγορία για το Υ.Δ.09. Πίνακας Σφάλμα! Δεν υπάρχει κείμενο καθορισμένου στυλ στο έγγραφο.-6: Συνολικό Κόστος Ύδατος για το Υ.Δ. 09 Συνιστώσες Συνολικού Κόστους (εκ. ) Ποσοστό Συνολικού Κόστους Χρηματοοικονομικό Κόστος Ύδρευσης [1] 54,2 57% Χρηματοοικονομικό Κόστος Άρδευσης 9,4 10% Συνολικό Περιβαλλοντικό Κόστος 16,5 17% Συνολικό Κόστος Πόρου 15,7 16% Συνολικό Κόστος 96,08 100% Σημείωση [1]: Εκτιμάται ότι 0,3 εκ, περίπου, αναλογούν σε παροχή βιομηχανικού νερού Το συνολικό κόστος ύδατος για το Υ.Δ.09 εκτιμάται σε 96,08 εκ ενώ τα συνολικά έσοδα σε 49,3 εκ, έτσι ο Συνολικός Βαθμός Ανάκτησης Κόστους Ύδατος που προκύπτει για τις κύριες χρήσεις στο Υ.Δ.09 είναι 51%. Ο υψηλότερος βαθμός ανάκτησης παρουσιάζεται στη ΛΑΠ Πρεσπών, ενώ ο χαμηλότερος στη ΛΑΠ Αλιάκμονα. 8