ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Δπισειπεζιακέρ Βάζειρ Γεδομένων Ενότητα # (3): ρεζηαθό κνληέιν Γεδνκέλωλ Κύδξνο Γεκήηξεο Τμήμα Λνγηζηηθήο θαη Υξεκαηννηθνλνκηθήο
Άδειεσ Χρήςησ Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται ςε άδειεσ χρήςησ Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπωσ εικόνεσ, που υπόκειται ςε άλλου τφπου άδειασ χρήςησ, η άδεια χρήςησ αναφζρεται ρητώσ. 2
Χρηματοδότηςη Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό ζχει αναπτυχθεί ςτα πλαίςια του εκπαιδευτικοφ ζργου του διδάςκοντα. Το ζργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα ςτο ΤΕΙ Κεντρικήσ Μακεδονίασ» ζχει χρηματοδοτήςει μόνο τη αναδιαμόρφωςη του εκπαιδευτικοφ υλικοφ. Το ζργο υλοποιείται ςτο πλαίςιο του Επιχειρηςιακοφ Προγράμματοσ «Εκπαίδευςη και Δια Βίου Μάθηςη» και ςυγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ζνωςη (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικοφσ πόρουσ. 3
Σο σεζιακό Μονηέλο Γεδομένων (Relational Data Model) 4
Περιεχόμενα ενότητασ 1. Πίλαθεο 2. Δγγξαθέο 3. Πεδία 4. Τινπνίεζε Λνγηθνύ κνληέινπ 5
Σκοποί ενότητασ Να κάζεηε πώο πινπνηείηαη ζήκεξα κηα βάζε δεδνκέλωλ 6
Σο σεζιακό Μονηέλο Γεδομένων Πξνηάζεθε από ηνλ Codd ην 1970 Δίλαη έλα από ηα κνληέια πινπνίεζεο Δίλαη ην δεκνθηιέζηεξν κνληέιν πινπνίεζεο
Πίνακαρ Γηζδηάζηαηε δνκή απνζήθεπζεο δεδνκέλωλ Απνηειείηαη από γξακκέο θαη ζηήιεο ( πεδία) Έρεη έλα όλνκα πνπ βνεζάεη ζηε θαηαλόεζε
Παπάδειγμα Πίνακα Μία εηαηξία ζπκβνύιωλ ζέιεη λα απνζεθεύζεη ηα δεδνκέλα ηωλ ζπκβνύιωλ πνπ ζπλεξγάδνληαη κε ηελ εηαηξία. Όλνκα ηνλ πίλαθα: ΤΜΒΟΤΛΟΙ. Γηα θάζε ζύκβνπιν ε εηαηξία απνζεθεύεη: ηνλ αξηζκό ηνπ θνξνινγηθνύ ηνπ κεηξώνπ (ΑΦΜ), ην όλνκα, ην επώλπκό ηνπ θαη ην έηνο γελλήζεώο ηνπ. ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΑΦΜ Όνομα Δπώνςμο ΈηορΓέννηζηρ
Πίνακερ και Γεγονόηα Μαο δίλεηαη όηη: ε εηαηξία ζπλεξγάδεηαη κε δύν ζπκβνύινπο ν έλαο ζύκβνπινο νλνκάδεηαη Ιωάλλεο Γήκνπ, γελλεκέλνο ην 1955 θαη κε ΑΦΜ 0878762 (γεγνλόο 1) ν άιινο ζύκβνπινο νλνκάδεηαη Γεώξγηνο Αιεμίνπ, είλαη γελλεκέλνο ην 1969 θαη έρεη ΑΦΜ 0764838 (γεγνλόο 2).
Γεδομένα Πίνακα ΤΜΒΟΤΛΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΑΦΜ Όνομα Δπώνςμο ΈηορΓέννηζηρ 0878762 Ιωάννηρ Γήμος 1955 0764838 Γεώπγιορ Αλεξίος 1969 Γεγονόρ
Πίνακαρ ΔΡΓΑ ΔΡΓΑ Κωδικόρ Δπγος Ημεπομ. Δναπξηρ Ημεπομ. Λήξηρ ΑΦΜ Τπεύθςνος INTEREG 3/4/2000 23/8/2002 0878762 ESPRIT 4/5/2000 14/7/2002 0878762 ΠΔΠ 5/6/2000 17/10/2003 0878762 ΜΔΝΣΟΡ 6/7/2000 10/8/2004 0764838
Μία σεζιακή Βάζε Γεδομένων Οη δύν πίλαθεο ΤΜΒΟΤΛΟΙ θαη ΔΡΓΑ απνηεινύλ κία ζρεζηαθή βάζε δεδνκέλωλ γηαηί πεξηέρνπλ δεδνκέλα πνπ ζρεηίδνληαη κεηαμύ ηνπο.
Οπολογία σεζιακού Μονηέλος σέζε (relation) είλαη έλαο πίλαθαο δύν δηαζηάζεωλ. Σα σαπακηεπιζηικά (attributes) κίαο ζρέζεο είλαη νη ζηήιεο ηνπ πίλαθα. Κάζε ραξαθηεξηζηηθό έρεη έλα όλνκα. Μία πλειάδα (tuple) κίαο ζρέζεο είλαη κία γξακκή ηνπ πίλαθα.
Οπολογία σεζιακού Μονηέλος ρέζε = Πίλαθαο Υαξαθηεξηζηηθό = ηήιε ή Πεδίν Πιεηάδα = Γξακκή ή Δγγξαθή
Ππωηεύον Κλειδί Πξωηεύνλ θιεηδί (primary key) είλαη ην ζύλνιν ηωλ ραξαθηεξηζηηθώλ κίαο ζρέζεο πνπ έρνπλ κνλαδηθή ηηκή Γελ ππάξρνπλ δύν πιεηάδεο ζηε ζρέζε πνπ λα έρνπλ ηελ ίδηα ηηκή γηα ηα ραξαθηεξηζηηθά απηά. Δπηηξέπεη ηνλ πξνζδηνξηζκό κίαο πιεηάδαο κε μοναδικό ηπόπο.
Δίδε Ππωηεύονηορ Κλειδιού Σν πξωηεύνλ θιεηδί κπνξεί λα είλαη: Απιό: πεξηιακβάλεη έλα κόλν ραξαθηεξηζηηθό ύλζεην: απνηειείηαη από δύν ή πεξηζζόηεξα ραξαθηεξηζηηθά Σν πξωηεύνλ θιεηδί ελόο πίλαθα δείρλεηαη κε ππνγξάκκηζε. ηε ζρέζε ΤΜΒΟΤΛΟΙ ην πξωηεύνλ θιεηδί είλαη απιό θαη πεξηιακβάλεη κόλν ην ραξαθηεξηζηηθό ΑΦΜ (γηαηί;)
Σύπορ Γεδομένων Κάζε ραξαθηεξηζηηθό έρεη έλα ηύπν δεδνκέλωλ (data type) Ο ηύπνο δεδνκέλωλ θαζνξίδεη ηο είδορ ηων ηιμών πος είναι αποδεκηέρ γηα ην ραξαθηεξηζηηθό απηό. Παξαδείγκαηα ηύπωλ δεδνκέλωλ: Αξηζκόο ύλνιν Υαξαθηήξωλ (θείκελν) Ηκεξνκελία Ννκηζκαηηθή Μνλάδα
Ξένο Κλειδί Ξένο κλειδί (foreign key) είλαη έλα ζύλνιν ραξαθηεξηζηηθώλ πνπ σπηζιμοποιείηαι για να ζςνδςαζηούν δεδομένα από δύο ζσέζειρ. Παξάδεηγκα Ξέλνπ Κιεηδηνύ Πόηε γελλήζεθε ν ζύκβνπινο πνπ είλαη ππεύζπλνο γηα ην έξγν κε θωδηθό έξγνπ ΜΕΝΤΟΡ;
ΔΡΓΑ Κωδικόρ Δπγος Ημεπομ. Δναπξηρ Ημεπομ. Λήξηρ ΑΦΜ Τπεύθςνος INTEREG 3/4/2000 23/8/2002 0878762 ESPRIT 4/5/2000 14/7/2002 0878762 ΠΔΠ 5/6/2000 17/10/2003 0878762 ΜΔΝΣΟΡ 6/7/2000 10/8/2004 0764838
ΔΡΓΑ Κωδικόρ Δπγος Ημεπομ. Δναπξηρ Ημεπομ. Λήξηρ ΑΦΜ Τπεύθςνος ΜΔΝΣΟΡ 6/7/2000 10/8/2004 0764838 ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΑΦΜ Όνομα Δπώνςμο ΈηορΓέννηζηρ 0878762 Ιωάννηρ Γήμος 1955 0764838 Γεώπγιορ Αλεξίος 1969
Πεπιοπιζμοί σεζιακού Μονηέλος Δμαζθαιίδνπλ ηελ εγθπξόηεηα ηωλ δεδνκέλωλ κίαο ζρεζηαθήο βάζεο δεδνκέλωλ Έρνπλ ζρέζε κε: ην είδορ ηων ηιμών ελόο ραξαθηεξηζηηθνύ ηηο επηηξεπηέο ηηκέο ελόο ππωηεύονηορ κλειδιού ηηο επηηξεπηέο ηηκέο ελόο ξένος κλειδιού
Βαζικόρ Πεπιοπιζμόρ Οη ηηκέο ζε κία ζρέζε πξέπεη λα είλαη αδιαίπεηερ θαη αηομικέρ Παξάδεηγκα 1: Σν ραξαθηεξηζηηθό ΟΝΟΜΑΣΔΠΩΝΤΜΟ δεν είναι αδιαίπεηο γηαηί κπνξεί λα δηαζπαζηεί ζε δύν ραξαθηεξηζηηθά (ΟΝΟΜΑ θαη ΔΠΩΝΤΜΟ).
Παξάδεηγκα 2: Ο Ιωάλλεο Γήκνπ είλαη ππεύζπλνο γηα ην έξγν ΜΔΝΣΟΡ, ελώ Ο Γεώξγηνο Αιεμίνπ είλαη ππεύζπλνο γηα ηα έξγα INTEREG, ESPRIT θαη ΠΔΠ. ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΑΦΜ Όνομα Δπώνςμο Έηορ Γέννηζηρ Τπεύθςνορ ε έπγα 0878762 Ιωάννηρ Γήμος 1955 ΜΔΝΣΟΡ 0764838 Γεώπγιορ Αλεξίος 1969 INTEREG ESPRIT ΠΔΠ
Η ηιμή null Οξηζκέλεο θνξέο δελ είλαη γλωζηή ε ηηκή θάπνηνπ ραξαθηεξηζηηθνύ. ηηο πεξηπηώζεηο απηέο, ην ζρεζηαθό κνληέιν, παξέρεη ηε δπλαηόηεηα ρξήζεο κία εηδηθήο ηηκήο, ηεο ηηκήο null. Η ηηκή null κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα νπνηνδήπνηε ηύπν δεδνκέλωλ.
Παπάδειγμα σπήζερ ηερ null ΔΡΓΑΕΟΜΔΝΟΙ Ημεπομηνία Κείμενο ΑΦΜ Δπώνςμο Έηορ Γεν. A Πηςσίο 09876 Ανδπέος Null Φςζικό 08765 Βάζος 1980 Ιαηπική 07654 Ιωάννος 1964 Null Ποιερ είναι οι πιθανέρ επμηνείερ ηος Null;
Ακεπαιόηεηα Ονηόηεηαρ ην πξωηεύνλ θιεηδί κίαο ζρέζεο δελ κπνξεί λα ιάβεη ηελ ηηκή null. Ακεπαιόηηηα Αναθοπάρ Οη αλαθνξέο ελόο μέλνπ θιεηδηνύ πξέπεη λα είλαη πάληνηε ζεκηηέο
ΔΡΓΑ Κωδικόρ Δπγος Ημεπομ. Δναπξηρ Ημεπομ. Λήξηρ ΑΦΜ Τπεύθςνος ΜΔΝΣΟΡ 6/7/2000 10/8/2004 0764838 ΚΠ 9/7/2002 10/7/2004 0654321 ΤΜΒΟΤΛΟΙ ΑΦΜ Όνομα Δπώνςμο ΈηορΓέν.? 0878762 Ιωάννηρ Γήμος 1955 0764838 Γεώπγιορ Αλεξίος 1969
Δπισειπεμαηικόρ Πεπιοπιζμόρ Δίλαη έλαο γεληθόο πεξηνξηζκόο πνπ ζρεηίδεηαη κε: ηνλ ηξόπν ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο. ηελ ζεκαζία ηωλ δεδνκέλωλ Παξάδεηγκα 1 (ηξόπνο ιεηηνπξγίαο) Κάζε ζύκβνπινο ηεο εηαηξίαο ζπκβνύιωλ πξέπεη λα έρεη ειηθία αλάκεζα ζηα 20 θαη ζηα 65 ρξόληα.
Παπάδειγμα Δπισ. Πεπιοπιζμού πος ζσεηίδεηαι με ηε ζεμαζία ηων δεδομένων ΔΡΓΑ Κωδικόρ Δπγος Ημεπομ. Δναπξηρ Ημεπομ. Λήξηρ ΑΦΜ Τπεύθςνος INTEREG 3/4/2000 23/8/2002 0878762 ESPRIT 4/5/2000 14/7/2002 0878762 ΠΔΠ 5/6/2000 17/10/2003 0878762 ΜΔΝΣΟΡ 6/7/2000 10/8/2004 0764838
Δπιβολή Πεπιοπιζμών Όινη νη πεξηνξηζκνί κίαο βάζεο δεδνκέλωλ πξέπεη λα γλωζηνπνηεζνύλ ζην ΓΒΓ θαηά ηε θάζε ηεο αλάπηπμεο ηεο βάζεο δεδνκέλωλ. Η γλωζηνπνίεζε ηωλ πεξηνξηζκώλ γίλεηαη κε ηε βνήζεηα ηεο Γιώζζαο Οξηζκνύ Γεδνκέλωλ Σν ΓΒΓ: απνζεθεύεη ηνπο πεξηνξηζκνύο κόληκα ζηνλ θαηάινγν επηβάιιεη ηνπο πεξηνξηζκνύο απηνύο απνξξίπηνληαο ηηο πξάμεηο πνπ ηνπο παξαβηάδνπλ.
Ππάξειρ σεζιακού Μονηέλος ην ζρεζηαθό κνληέιν είλαη δηαζέζηκεο νη πξάμεηο ηεο: εηζαγωγήο δηαγξαθήο ηξνπνπνίεζεο κίαο πιεηάδαο Δπίζεο είλαη δηαζέζηκε ε αλαδήηεζε ελόο ζπλόινπ πιεηάδωλ
Ππάξειρ και Ακεπαιόηεηα Οη πξάμεηο απηέο κπνξεί λα έρνπλ επηπηώζεηο ζηελ αθεξαηόηεηα νληόηεηαο αθεξαηόηεηα αλαθνξάο
Διζαγωγή Πλειάδαρ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΑΦΜ Όνομα Δπώνςμο ΈηορΓέννηζηρ 0878762 Ιωάννηρ Γήμος 1955 0764838 Γεώπγιορ Αλεξίος 1969 Απόπεηξα εηζαγωγήο ηεο πιεηάδαο: (null, Παλαγηώηεο, Αληωλίνπ, 1968) Πνηνο πεξηνξηζκόο παξαβηάδεηαη;
ΔΡΓΑ Κωδικόρ Δπγος Ημεπομ. Δναπξηρ Ημεπομ. Λήξηρ ΑΦΜ Τπεύθςνος ΜΔΝΣΟΡ 6/7/2000 10/8/2004 0764838 ΚΠ 9/7/2002 10/7/2004 0878762 ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΑΦΜ Όνομα Δπώνςμο ΈηορΓέν. 0878762 Ιωάννηρ Γήμος 1955 0764838 Γεώπγιορ Αλεξίος 1969 Απόπεηξα εηζαγωγήο ζηα ΔΡΓΑ ηεο πιεηάδαο: (Γ ΚΠ, 10/3/2002, 12/5/2004, 0123245) Πνηνο πεξηνξηζκόο παξαβηάδεηαη;
ΔΡΓΑ Κωδικόρ Δπγος Γιαγπαθή Πλειάδαρ Ημεπομ. Δναπξηρ Ημεπομ. Λήξηρ ΑΦΜ Τπεύθςνος ΜΔΝΣΟΡ 6/7/2000 10/8/2004 0764838 ΚΠ 9/7/2002 10/7/2004 0764838 πόπειρες ιαγραφής ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΑΦΜ Όνομα Δπώνςμο ΈηορΓέν. 0878762 Ιωάννηρ Γήμος 1955 0764838 Γεώπγιορ Αλεξίος 1969
σήμα σεζιακήρ Β.Γ. Η δνκή κίαο ζρεζηαθήο βάζεο δεδνκέλωλ ρωξίο λα εκθαλίδνληαη ηα δεδνκέλα ηεο ιέγεηαη ζσήμα. Σν ζρήκα κίαο ζρεζηαθήο βάζεο δείρλεη: ηηο ζρέζεηο ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο ηα πξωηεύνληα θιεηδηά ηα μέλα θιεηδηά κε ηηο αλαθνξέο ηνπο
Παπάδειγμα σήμαηορ ΔΡΓΑ Κωδικόρ Δπγος Ημεπομ. Δναπξηρ Ημεπομ. Λήξηρ ΑΦΜ Τπεύθςνος Σο ΑΦΜ Τπεύθςνος αναφέρεται ζηο ΑΦΜ ηος πίνακα ΤΜΒΟΤΛΟΙ ξ.κ. ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΑΦΜ Όνομα Δπώνςμο ΈηορΓέν.
Ανάγνωζε Δπμενεία σήμαηορ ΔΡΓΑ Κωδικόρ Δπγος Ημεπομ. Δναπξηρ Ημεπομ. Λήξηρ δεν επιηπέπεηαι η ειζαγωγή ηιμήρ ζηο ΑΦΜ Τπεςθύνος πος δεν ςπάπσει ωρ ΑΦΜ ΑΦΜ Τπεύθςνος ξ.κ. ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΑΦΜ Όνομα Δπώνςμο ΈηορΓέν. δεν επιηπέπεηαι διαγπαθή μίαρ ηιμήρ ηος ΑΦΜ πος ήδη σπηζιμοποιείηαι ωρ ΑΦΜ Τπεςθύνος