ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Ιωάννης Μαχαίρας ΥΠΕΧΩΔΕ Τμήμα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων 3η Πανελλήνια Σύνοδος ΦΟΔΣΑ. Χανιά, 2-4 Ιουλίου 2009
ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΗΣ Ε.Ε. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΦΥΣΙΚΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ
ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΠΟΡΟΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΤΕΛΟΣ ΚΥΚΛΟΥ ΖΩΗΣ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ & ΔΙΑΝΟΜΗ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΕΠΙΔΙΩΡΘΩΣΗ & ΕΠΑΝΑ- ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΧΡΗΣΗ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ
ΠΛΗΡΕΣ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΕΙΔΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΟΔΗΓΙΩΝ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΡΙΑ ΒΑΣΙΚΑ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑΤΑ ΚΥΑ με αρ. 50910/2727/2003 «Μέτρα και Όροι για τη Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων. Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης» Ν. 2939/2001 «Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων» ΚΥΑ 13588/725/2006 «Μέτρα, όροι και περιορισμοί για την διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 91/689/ ΕΟΚ «για τα επικίνδυνα απόβλητα» του Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 1991»
ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑΤΑ ΡΥΘΜΙΖΟΥΝ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΟΠΩΣ: ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΤΑΦΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ, ΜΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΚΑΙ ΑΔΡΑΝΩΝ) «ΜΙΚΡΟΙ ΧΥΤΑ» ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΤΕΦΡΩΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑΤΑ ΡΥΘΜΙΖΟΥΝ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΟΠΩΣ: ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ: ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΕΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΕΛΑΣΤΙΚΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΤΕΛΟΥΣ ΚΥΚΛΟΥ ΖΩΗΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ ΕΛΑΙΑ ΜΠΑΤΑΡΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΣΣΩΡΕΥΤΕΣ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ Κ.Α.
ΔΥΟ ΕΘΝΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΥΑ 8668/2007 ΥΛΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΤΟΧΟΥΣ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΜΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΥΑ 50910/2727/2003 ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΕΤΑΙ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΖΕΤΑΙ ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (ΠΕΣΔΑ)
ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ (ΜΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ) ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (ΕΣΔΣΑ) 3 ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ 1. ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ α) πρόληψη ή μείωση της παραγωγής αποβλήτων (ποσοτική μείωση) και μείωση της περιεκτικότητας τους σε επικίνδυνες ουσίες (ποιοτική βελτίωση). β) αξιοποίηση των υλικών που προέρχονται από τα απόβλητα. Μεγιστοποίηση της ανακύκλωσης και της ανάκτησης προϊόντων και ενέργειας. γ) μείωση του ΒΑΑ που οδηγείται σε υγειονομική ταφή. δ) περιβαλλοντικά αποδεκτή τελική διάθεση των αποβλήτων και των υπολειμμάτων της επεξεργασίας των αποβλήτων.
ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ (ΜΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ) ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (ΕΣΔΣΑ) 3 ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ 2. ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΤΩΝ ΧΑΔΑ α) δραστική μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την ανεξέλεγκτη εδαφική διάθεση β) δημιουργία προϋποθέσεων για τη φυσική επανένταξη των χώρων στο γειτονικό τους περιβάλλον
ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ (ΜΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ) ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (ΕΣΔΣΑ) 3 ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ 3. ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Κίνητρα και αντικίνητρα για την πρόληψη της παραγωγής στερεών αποβλήτων και την παραγωγή προϊόντων κατάλληλων για επαναχρησιμοποίηση και αξιοποίηση
ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ (ΜΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ) ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (ΕΣΔΣΑ) Α.Σ.Α. Συστήματα ολοκληρωμένης διαχείρισης Α.Σ.Α. Έργα επεξεργασίας και ανακύκλωσης. Κατασκευή και λειτουργία των αναγκαίων ΧΥΤΑ. Ισχυροί και αξιόπιστοι ΦοΔΣΑ
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΔΣΑ ΓΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ 13 ΠΕΣΔΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΩΝ ΕΡΓΩΝ ΦοΔΣΑ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ Δ.Ε. 63 ΧΥΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ 7 ΧΥΤΑ ΘΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΟΥΝ ΑΜΕΣΑ ΟΙ ΧΑΔΑ ΚΛΕΙΝΟΥΝ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΘΙΣΤΑΝΤΑΙ ΣΤΑΔΙΑΚΑ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΕΚΤΡΟΠΗ Β.Α.Α. έτος 2010: εκτροπή Β.Α.Α. = 1.100.000 τόνοι έτος 2007: εκτροπή Β.Α.Α. = 932.790 τόνοι επίτευξη στόχου: 84,79%
ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ Λειτουργούν: 2 ΕΜΑΚ (Χανίων και Δυτικής Αττικής) Προβλέπονται: 38 ΕΜΑΚ + 2 μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης + 12 μονάδες επεξεργασίας οργανικών
ΔΙΑΛΟΓΗ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ Λειτουργούν: 20 ΚΔΑΥ Προβλέπονται: 21 ΚΔΑΥ
2008/98 ΝΕΑ ΟΔΗΓΙΑ ΠΛΑΙΣΙΟ «ΓΙΑ ΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ» «συνολική ρύθμιση», χωρίς διακρίσεις μεταξύ στερεών και υγρών αποβλήτων και με ενσωμάτωση ειδικών ρυθμίσεων για τα επικίνδυνα απόβλητα
ΝΕΑ ΟΔΗΓΙΑ 2008/98 (ΕΚ) «ΓΙΑ ΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ» ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ α) πρόληψη β) προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση γ) ανακύκλωση δ) άλλου είδους ανάκτηση, π.χ. ανάκτηση ενέργειας ε) διάθεση
ΝΕΑ ΟΔΗΓΙΑ 2008/98 (ΕΚ) «ΓΙΑ ΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ» Η οδηγία αυτή (γνωστή και ως ΟΔΗΓΙΑ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ - WASTE FRAMEWORK DIRECTIVE) πρέπει να συμβάλει ώστε η ΕΕ να έρθει πιο κοντά σε μια «κοινωνία ανακύκλωσης», που θα επιδιώκει την αποφυγή της δημιουργίας αποβλήτων και τη χρησιμοποίηση των αποβλήτων ως πόρου (αιτιολογική σκέψη 28)
ΝΕΑ ΟΔΗΓΙΑ 2008/98 (ΕΚ) «ΓΙΑ ΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ» ΝΕΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΝΕΟΣ ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΝΕΟΙ ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΟΙ ΠΕ.Σ.Δ.Α
Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο.Δ.Σ.Α) ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ & ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ 1. ΚΥΑ 50910/2727/2003 Είναι οι διαχειριστές των εγκαταστάσεων διαχείρισης των ΑΣΑ. Όλες οι αδειοδοτήσεις εκδίδονται στο όνομα του ΦΟΔΣΑ Υπεύθυνοι για την πρόληψη δημιουργίας και την αποκατάσταση των νέων ΧΑΔΑ. 2. ΚΥΑ 29407/3508/2002 Φροντίζουν ώστε η υγειονομική ταφή των αποβλήτων να εφαρμόζονται τα κριτήρια αποδοχής της Απόφασης 2003/33 (ΕΚ) Καταρτίζουν κατάλογο με τα απόβλητα που γίνονται αποδεκτά στο χώρο υγειονομικής ταφής που διαχειρίζονται (άρθρο 6) καθορίζουν τις δαπάνες για τη διάθεση οποιουδήποτε τύπου αποβλήτων στον εν λόγω χώρο (άρθρο 12), λαμβάνοντας υπόψη τα κόστη κατασκευής, λειτουργίας και μετέπειτα φροντίδας
Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο.Δ.Σ.Α.) ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ & ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ 2/2 Οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο.Δ.Σ.Α.) είναι αρμόδιοι για: Την εκπόνηση των διαχειριστικών σχεδίων. Την υλοποίηση έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων (Δ.Σ.Α.). Την λειτουργία των εγκαταστάσεων. Την υλοποίηση των έργων αποκατάστασης (όπως αυτό της αποκατάστασης ΧΑΔΑ) και της μετέπειτα φροντίδας των ΧΥΤΑ. Την διαμόρφωση και την τήρηση οργανογραμμάτων. Την εφαρμογή της τιμολογιακής πολιτικής. Την συνύπαρξη με άλλους διαχειριστές στερεών αποβλήτων.
Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο.Δ.Σ.Α.) ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΠΟΤΕΣΜΑΤΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Για να μπορέσουν οι ΦοΔΣΑ να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις αυτές θα πρέπει: Να αποκτήσουν πόρους Να στελεχωθούν με το κατάλληλο προσωπικό Να πιστοποιηθούν ως κατάλληλοι φορείς υλοποίησης έργων ΔΣΑ Να πιστοποιηθούν ως κατάλληλοι φορείς λειτουργίας των έργων ΔΣΑ
Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο.Δ.Σ.Α.) Το σημαντικότερο όμως έργο των ΦΟΔΣΑ είναι ο σχεδιασμός ΔΣΑ στη διαχειριστική ενότητα τους και οι στρατηγικές αποφάσεις που πρέπει να λάβουν ώστε να επιτύχουν το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα, από περιβαλλοντική και οικονομική άποψη. Πρέπει να καταλάβουν ότι το κυρίαρχο ζήτημα που πρέπει να επιλύσουν είναι να ξεκαθαρισθεί ο βαθμός εμπλοκής των πολιτών στην ολοκληρωμένη διαχείριση.
Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο.Δ.Σ.Α.) ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Στη χώρα μας παράγονται συνολικά περίπου 25 26 εκατομμύρια τόνοι αποβλήτων ετησίως Από αυτούς : 330.000 τόνοι επικίνδυνα απόβλητα. 5.000.000 τόνοι ΑΣΑ. 10.000.000 τόνοι μεταλλευτικά απόβλητα τα υπόλοιπα (περίπου 10.000.00 τόνοι) είναι μη επικίνδυνα απόβλητα - βιομηχανικά και λοιπών δραστηριοτήτων.
Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο.Δ.Σ.Α.) ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Οι Φο.Δ.Σ.Α. μπορούν χωρίς σημαντικό κόστος να γίνουν οι κύριοι εταίροι στην ολοκληρωμένη διαχείριση του συνόλου των αποβλήτων της διαχειριστική ενότητας τους, συνεργαζόμενοι με ιδιώτες παραγωγούς αποβλήτων ή και με τρίτους συμβαλλόμενους προσφέροντας: Την νομική τους υπόσταση και Την κοινωνική αποδοχή Τον κοινωνικό έλεγχο.