GINIE: ίκτυο Γεωγραφικής Πληροφορίας στην Ευρώπη IST-2000-29 Αρχεία και Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες: Κατευθυντήριες Γραµµές ράσης (Σύνοψη) D 2.6.2 (a) Συντονιστής Προγράµµατος: Πανεπιστήµιο Sheffield - USFD Εταίροι: Ανοιχτή Κοινοπραξία (Ευρώπης) Γεωγραφικών Συστηµάτων Πληροφοριών Open GIS Consortium (Europe) -OGCE Ευρωπαϊκός Οργανισµός (Οµπρέλα) για τη Γεωγραφική Πληροφορία (European Umbrella Organisation for Geographic Information-EUROGI) Κοινό Ερευνητικό Κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Joint Research Centre of the European Commission- JRC)
1. Εισαγωγή Το κείµενο αυτό συνοψίζει τις κατευθυντήριες γραµµές του Σεµιναρίου του ικτύου Γεωγραφικής Πληροφορίας στην Ευρώπη (GINIE), που πραγµατοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2003 µε θέµα «Αρχεία και Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες». Το GINIE είναι ένα IST πρόγραµµα Συνοδευτικών Μέτρων για την ανάπτυξη Ευρωπαϊκής Στρατηγικής Γεωγραφικής Πληροφορίας, τη δηµιουργία ικανού δυναµικού και την αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά µε τη σηµασία ανάπτυξης µίας πιο ολοκληρωµένης και συνεκτικής Ευρωπαϊκής Υποδοµής Χωρικών εδοµένων ΕΥΧ (European Spatial Data Infrastructure -ESDI). Το Σεµινάριο για τα Αρχεία και τις Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες αποτελεί µία από τις πολλές δραστηριότητες του GINIE. (Βλ. www.ec-gis.org/ginie.) Οι σηµερινές τεχνολογίες πληροφοριών µπορούν να προσφέρουν στους πολίτες, στους καταναλωτές και στους λήπτες αποφάσεων του δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα µία σηµαντική πρόσβαση στη γεωγραφική πληροφορία. Πολλές δραστηριότητες µπορούν να γίνονται πιο αποτελεσµατικά µέσω αυτής της πρόσβασης. Εν τούτοις, πρέπει µε κάποιον τρόπο, να µπορούµε να βρούµε την αιχµή του «τι θέλουµε» στο µεγάλο και µε πρωτοφανείς ρυθµούς αναπτυσσόµενο σωρό των απευθείας (online) διαθέσιµων χωρικών δεδοµένων. Τα αρχεία είναι απευθείας (online) κατάλογοι που βοηθούν τους χρήστες ή τα προγράµµατα εφαρµογής να βρίσκουν και να χρησιµοποιούν χωρικά δεδοµένα γεωγραφικής αναφοράς ή ηλεκτρονικές υπηρεσίες που υπάρχουν σε ένα κατανεµηµένο περιβάλλον πληροφορικής. Οι χωρικές ηλεκτρονικές υπηρεσίες γεωγραφικής αναφοράς είναι απευθείας (online) υπηρεσίες λογισµικού που βοηθούν στο να µετατραπούν τα δεδοµένα σε χρήσιµη πληροφορία. Κεντρική θέση σε όλα αυτά έχει η έννοια των µεταδεδοµένων, δηλαδή της πληροφορίας που αναφέρει τις πηγές των δεδοµένων και τις διαθέσιµες υπηρεσίες. Το πόσο σηµαντικά τα µεταδεδοµένα στην υποστήριξη της διαδικασίας διάθεσης των υπηρεσιών σε πολίτες, επιχειρήσεις και κυβέρνηση, αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο από πολλές κυβερνήσεις σε όλο τον κόσµο. Ως παράδειγµα αναφέρεται, η ειδική ηλεκτρονική έκδοση του Γραφείου του Ηνωµένου Βασιλείου µε τίτλο «Πρότυπο Μεταδεδοµένων Ηλεκτρονικής ιακυβέρνησης», 2 η Έκδοση τον Μάιο του 2003, που υποστηρίζει ότι, δοµηµένα και αξιόπιστα µεταδεδοµένα είναι απαραίτητα σε όλους τους κυβερνητικούς οργανισµούς, προκειµένου να προωθηθεί το Κυβερνητικό Πρόγραµµα Εκσυγχρονισµού του Ηνωµένου Βασιλείου, που για το λόγο αυτό επιχορηγεί το Πλαίσιο ιαλειτουργικότητας της Ηλεκτρονικής ιακυβέρνησης και το Πρότυπο Μεταδεδοµένων για όλα τα κυβερνητικά συστήµατα πληροφοριών. Τα µεταδεδοµένα έχουν φυσικά περιορισµένη χρήση χωρίς τα αρχεία, όπου τα µεταδεδοµένα µπορούν να δηµοσιευθούν και να βρεθούν, εξ ου και η σηµασία των θεµάτων µε τα οποία ασχολείται αυτό το Σεµινάριο του GINIE. Είναι επίσης σηµαντικό να έχει κανείς υπόψη του ότι το Σεµινάριο του GINIE σε θέµατα Αρχείων και ηλεκτρονικών Υπηρεσιών ήταν ένα σεµινάριο για την επισκόπηση των αναγκών και των τεχνολογιών µε απώτερο στόχο τη διαµόρφωση πολιτικών. Μία ενιαία, κοινωνικά χρήσιµη Υποδοµή Χωρικών εδοµένων δεν µπορεί να αναπτυχθεί χωρίς συντονισµό και κατάλληλες πολιτικές. Αυτή η αναφορά δόθηκε στο µέσο µιας συνεχιζόµενης συζήτησης στην Ευρώπη σχετικά µε το πώς πρέπει να δοµηθεί η Ευρωπαϊκή Υποδοµή Χωρικών εδοµένων. Οι εταίροι του GINIE ελπίζουν ότι θα βοηθήσει να διαφωτιστούν οι συµµετέχοντες σε αυτή τη συζήτηση και θα συνεισφέρει στη διαµόρφωση σωστών πολιτικών και στην πρόοδο. Registries & e-services 2 25 August, 2003
2. Γενικές κατευθυντήριες γραµµές Η γενική κατευθυντήρια γραµµή είναι να µετακινηθούµε από τη σηµερινή κατάσταση, όπου λίγοι άνθρωποι έχουν πρόσβαση σε λίγα off-line χωρικά πακέτα δεδοµένων γεωγραφικής αναφοράς και αυτόνοµα συστήµατα ΓΣΠ σε µία άλλη όπου πολλοί άνθρωποι θα έχουν απευθείας δικτυακή πρόσβαση σε πραγµατικό χρόνο σε πολλά πακέτα χωρικών δεδοµένων γεωγραφικής αναφοράς και σε πηγές γεωεπεξεργασίας. Το όραµα για τη χωρική πληροφορία γεωγραφικής αναφοράς είναι να ενσωµατωθεί πλήρως µέσα στην κοινότητα της πληροφορίας. Αυτό αποτελεί µία πολιτισµική αλλά και τεχνική πρόκληση. Σχετικά µε τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες και τα αρχεία, πρέπει να έχουµε υπόψη τα ακόλουθα βασικά θέµατα: Τα πολλαπλά µοντέλα χρήσης σε Ευρωπαϊκό επίπεδο Τα θέµατα δεδοµένων και µεταδεδοµένων που συνδέονται µε τις υπηρεσίες Το µοντέλο χρηµατοδότησης και το µοντέλο της αγοράς για τις υπηρεσίες Τις διαφορετικές µορφές υπηρεσιών που µπορούν να είναι διαθέσιµες ως ηλεκτρονικές υπηρεσίες Ευθύνες και κινδύνους που µπορεί να σχετίζονται µε τις υπηρεσίες Νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες δεν θα πρέπει να θεωρούνται ως σηµαντική επιτυχία έως ότου εφαρµοστούν και θεσµοθετηθούν. 3. Ειδικές κατευθυντήριες γραµµές 3.1 Κατευθυντήριες γραµµές σχετικά µε το ποιες ηλεκτρονικές υπηρεσίες πρέπει να εφαρµοστούν πρώτα 1. Κάθε συµµετέχουσα οµάδα πρέπει να απαντήσει σε ένα πακέτο ερωτήσεων, που θα συνοδεύεται από ανάλυση για την ανάδειξη των κοινών απαιτήσεων: a) Ηλεκτρονικές υπηρεσίες: Τι είδους; Ποιο είναι το επιχειρηµατικό µοντέλο; b) Ποιοι οικονοµικοί και χρηµατοδοτικοί µηχανισµοί έχουν νόηµα; c) Ποια ποιότητα δεδοµένων και ποια πρότυπα διαλειτουργικότητας έχουν νόηµα; d) Ποιοι κανόνες πρέπει να θεσπιστούν σχετικά µε την πληροφορία του δηµόσιου τοµέα, την ελεύθερη πρόσβαση, την αυτό-διαχείριση (υπευθυνότητα, ιδιωτικότητα, ελευθερία στην πληροφόρηση, πνευµατικά δικαιώµατα, ηλεκτρονική διακυβέρνηση, δηµόσια ασφάλεια, εθνική ασφάλεια, πιστοποίηση /ασφάλεια, κ.λ.π.); e) Τι πρέπει να γίνει για να διευθετηθούν καταστάσεις διασυνοριακού και πολυγλωσσικού χαρακτήρα; Είναι σηµαντικό να τεθούν αυτά τα ερωτήµατα, γιατί διαφορετικές συµµετέχουσες οµάδες δικαιοδοσίες, υπηρεσίες, κανόνες συµπεριφοράς, επαγγέλµατα, βιοµηχανίες, εταιρείες κ.λ.π. έχουν διαφορετικές ανάγκες για Registries & e-services 3 25 August, 2003
δικτυακή πρόσβαση σε χωρικά δεδοµένα και χωρική επεξεργασία. Παρ όλ αυτά, δύο τύποι ηλεκτρονικών υπηρεσιών φαίνεται να εµφανίζονται σαν βασικά στοιχεία υποδοµής πολύ-εφαρµογών όπως περιγράφεται παρακάτω. 2. Τα ακόλουθα οφείλουν να εφαρµοστούν ευρέως και άµεσα στον δηµόσιο τοµέα. Αυτά είναι καλοί υποψήφιοι για δηµόσια χρηµατοδότηση: a) Το σύνολο των ηλεκτρονικών υπηρεσιών που είναι απαραίτητο για την εγκατάσταση των αρχείων. Οι χρήστες (και τα προγράµµατα λογισµικού τους) χρησιµοποιούν αυτές τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες για να καταχωρίζουν µεταδεδοµένα, να ερευνούν µεταδεδοµένα και να συνδέονται µε παροχείς δεδοµένων και υπηρεσιών. b) Υπηρεσίες για την υποστήριξη βασικής χαρτογραφίας ιαδικτύου (Web): συγκεκριµένα, πολλαπλές χαρτογραφικές υπηρεσίες και υπηρεσίες µετατροπής συντεταγµένων που επιτρέπουν σε επεξεργαστές ιαδικτύου (Web browsers) να λαµβάνουν και να επιθέτουν απλούς raster χάρτες από ποικίλους παροχείς (servers) χωρικών δεδοµένων. Επιπλέον, 3. Προτείνεται να δηµιουργηθούν πρωτόπυπες Γεωπύλες (GeoPortlas) ΕΥΧ, που να αποτελούν εστιακό σηµείο των δραστηριοτήτων ανάπτυξης ΥΧ. Οι υπηρεσίες που περιγράφηκαν παραπάνω θα µπορούσαν να υποστηρίξουν µέρος της λειτουργικότητας που προσφέρεται µέσω αυτών των πυλών. 3.2 Κατευθυντήριες γραµµές που αφορούν θέµατα χρηµατοδοτήσεων 1. Πρέπει να αποφασιστεί πώς θα χρηµατοδοτηθούν και θα τηρηθούν τα αρχεία. Υπάρχουν τέσσερα διαφορετικά µοντέλα χρηµατοδότησης ΥΧ : a) Κυβερνητική Χρηµατοδότηση b) Χρηµατοδότηση από τον Ιδιωτικό Τοµέα (πόροι που θα προέρχονται από τέλη χρηστών). c) Χρηµατοδότηση από τον ηµόσιο Τοµέα (πόροι που θα προέρχονται από τέλη που θα χρεώνονται σε δηµόσιες υπηρεσίες). d) Έµµεση χρηµατοδότηση (πόροι που θα προέρχονται από διαφηµίσεις, χορηγίες, κ.λ.π.). Πιθανότητα µικτών µοντέλων, και δηµιουργικές λύσεις που έχουν εφαρµοστεί αλλού θα πρέπει επίσης να µελετηθούν. 2. Μία Ευρωπαϊκή Επιτροπή Χωρικών εδοµένων για τον καθορισµό και την προώθηση της Ευρωπαϊκής ΥΧ θα έπρεπε να χρηµατοδοτηθεί από την ΕΕ. Ο ιδιωτικός τοµέας µπορεί να δηµιουργήσει αρχεία και άλλες ηλεκτρονικές υπηρεσίες, µόνον εφόσον λειτουργεί επικερδές επιχειρησιακό µοντέλο. Εάν τα δεδοµένα είναι του δηµόσιου τοµέα, τότε ο δηµόσιος τοµέας θα πρέπει να θέσει κάποιους όρους προτού διεισδύσει ο ιδιωτικός τοµέας. 3. εν πρέπει να επιτρέπεται στους ηµόσιους οργανισµούς να στρεβλώνουν την αγορά κάνοντας κατάχρηση της θέσης τους. Σκοπός τους πρέπει να είναι η προώθηση µίας ποικίλης και ανταγωνιστικής αγοράς όπου πωλητές διαφορετικών Registries & e-services 4 25 August, 2003
ειδών ενθαρρύνονται να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των χρηστών σε χωρική πληροφορία γεωγραφικής αναφοράς. 3.3 Κατευθυντήριες γραµµές που αφορούν πρότυπα διαλειτουργικότητας και ποιότητας δεδοµένων Για τη διανοµή των δεδοµένων στις κοινότητες της πληροφορίας απαιτούνται δύο είδη διαλειτουργικότητας: Τεχνική διαλειτουργικότητα, δηλαδή η ικανότητα διαφόρων συστηµάτων χωρικής επεξεργασίας να επικοινωνούν σε πραγµατικό χρόνο µέσω κοινόχρηστων διασυνδέσεων. 1. Η πρώτη κατευθυντήρια γραµµή που αφορά τεχνική διαλειτουργικότητα, είναι να είµαστε σίγουροι ότι αρχεία, ηλεκτρονικές υπηρεσίες, παροχείς χαρτών και ηλεκτρονικών υπηρεσιών κλπ. ακολουθούν τις Προδιαγραφές OpenGIS της Ανοιχτής Κοινοπραξίας Γεωγραφικών Συστηµάτων Πληροφοριών (OGC). Το πρόσφατο "Μοντέλο Αναφοράς OpenGIS» του OGC, που βασίζεται στο Μοντέλο Αναφοράς του ISO για Ανοικτή Κατανεµηµένη Επεξεργασία (RM-ODP), θα έπρεπε να µελετηθεί από αυτούς που ασχολούνται µε τη σχεδίαση ΕΥΧ. 2. Συστήνεται επίσης, οι οργανισµοί που εµπλέκονται σε δραστηριότητες των ΕΥΧ να συντονίσουν τη συµµετοχή των Ευρωπαϊκών οργανισµών στο OGC ώστε να επηρεάσουν προς την κατεύθυνση της περαιτέρω εργασίας προτυποποίησης, έτσι ώστε αυτά τα παγκόσµια πρότυπα να εξελιχθούν µε τρόπο που να εξυπηρετούν όσο το δυνατόν περισσότερο τις ανάγκες της Ευρώπης. Προτείνεται επίσης η συνεχιζόµενη συµµετοχή στο ISO TC/211 και στους οργανισµούς προτύπων υπηρεσιών ιαδικτύου (W3C, OASIS, IETF, κλπ.). Σηµασιολογική διαλειτουργικότητα, που αναφέρεται σε πρότυπα σχετικά µε το περιεχόµενο δεδοµένων (συµπεριλαµβανοµένων θεµάτων ποιότητας), ονοµασίες γεωγραφικών χαρακτηριστικών και σχήµατα για µεταδεδοµένα (δεδοµένα σχετικά µε δεδοµένα). 3. Να συντονιστούν και να υποστηριχθούν υπάρχουσες οµάδες συντονισµού δεδοµένων και να εστιάσουν τις προσπάθειές τους α) σε επίπεδο δεδοµένων βάσης και β) στη δηµιουργία µεταδεδοµένων XML κωδικοποίησης που να µπορεί να χρησιµοποιηθεί σε αρχεία. Ο συντονισµός των δεδοµένων πρέπει να γίνει µία πιο προφανής και οργανωµένη δραστηριότητα, που να περιλαµβάνει επιτροπές δεδοµένων δηλαδή υπεύθυνες αρχές για τα δεδοµένα στις αντίστοιχες κοινότητες της πληροφορίας. Οι Γεωπύλες µπορούν να υποστηρίξουν αυτή την εργασία. 4. Να δηµιουργηθεί µία τυπολογία των Ευρωπαϊκών αναγκών στην περιοχή των σηµασιολογικών χωρικών δεδοµένων. Ισχυρές ηλεκτρονικές υπηρεσίες που παρέχουν σηµασιολογική µετάφραση δεν είναι ακόµη διαθέσιµες, αλλά η έρευνα έχει προχωρήσει αρκετά ώστε να διασφαλίζει ότι στα επόµενα χρόνια θα παρέχονται επιπλέον δυνατότητες στα προϊόντα. Μία αρχή θα ήταν ένα λευκό βιβλίο για τον καθορισµό προβληµάτων σε διάφορους τοµείς, υποδοµές, θέµατα και υπηρεσίες, που θα παραδοθούν στο πρόγραµµα ACE-GIS πάνω στη σηµασιολογική διαλειτουργικότητα (www.acegis.net). Registries & e-services 5 25 August, 2003
5. Να εισαχθεί µία παράγραφος στο προτεινόµενο πλαίσιο του INSPIRE που να διασαφηνίζει την ανάγκη επαρκούς αναγνώρισης της σπουδαιότητας της σηµασιολογίας. Σηµείωση: Ένα τρίτο είδος διαλειτουργικότητας είναι η διαλειτουργικότητα στη µορφή δεδοµένων µηχανής, δηλαδή η ικανότητα µεταφοράς δεδοµένων ανάµεσα σε διαφορετικές µορφές που έχουν δηµιουργηθεί από διαφορετικά συστήµατα λογισµικού πωλητών. Αυτή η µη πραγµατικού χρόνου, εκ των προτέρων συσσωρευµένη διαδικασία µετατροπής είναι χρονοβόρα, επιρρεπής σε λάθη και µη συµβατή απευθείας (online) µε αρχεία και ηλεκτρονικές υπηρεσίες. Αυτός είναι ο παλιός τρόπος. Παρά το γεγονός ότι χρησιµοποιείται ακόµα, γίνεται όλο και πιο άχρηστος εξαιτίας της προόδου στον τοµέα της τεχνικής διαλειτουργικότητας. 6. Να γίνει έργο η εισαγωγή λύσεων βασισµένων στο ιαδίκτυο που να υποκαθιστούν λειτουργίες µετατροπής µορφών δεδοµένων. 3.4 Κατευθυντήριες γραµµές σχετικά µε δικαιώµατα, παράδοση και ασφάλεια Οι πρόοδοι στην τεχνολογία της γεωγραφικής πληροφορίας εγείρουν θέµατα ιδιωτικότητας, ακρίβειας, ευθύνης, ελευθερίας πληροφόρησης, ασφάλειας πρόσβασης, δηµόσιας ασφάλειας, εθνικής ασφάλειας και πνευµατικής ιδιοκτησίας. 1. Προτείνεται να γίνουν περαιτέρω εξειδικευµένες µελέτες, συναντήσεις επισκόπησης και πιλοτικά προγράµµατα που θα προωθήσουν το επίπεδο της ανταλλαγής απόψεων σε θέµατα ιδιωτικότητας, ακρίβειας, ευθύνης, ελευθερίας πληροφόρησης, ασφαλούς πρόσβασης, δηµόσιας ασφάλειας, εθνικής ασφάλειας και πνευµατικής ιδιοκτησίας. Ο σκοπός είναι να πορευθούµε µε συναίνεση και δράση προς τις πιο σηµαντικές από αυτές τις περιοχές. Η διατοµεακή συνεργασία και η συνεργασιµότητα κρίνονται σηµαντικές. 2. Κάθε εθνικό σώµα (βλ. παρακάτω οργανωτικές κατευθυντήριες γραµµές) θα πρέπει να έχει έναν ανεξάρτητο ρυθµιστή, ο ρόλος του οποίου θα είναι να παρέχει συνοχή στα ήδη υπάρχοντα πλαίσια (προστασία δεδοµένων, ελευθερία της πληροφορίας, πρόσβαση σε περιβαλλοντικά δεδοµένα, Aarhus, κλπ.). 3.5 Κατευθυντήριες γραµµές σχετικά µε διασυνοριακές περιπτώσεις και γλώσσα 1. Πρέπει να κινηθούµε προς ένα τεχνικό πλαίσιο γεω-χωρικής σηµασιολογικής αναφοράς που είναι συµβατό µε το τεχνικό πλαίσιο της OGC. Αυτοί που αναπτύσσουν και εφαρµόζουν σηµασιολογικές τεχνολογίες θα πρέπει να προχωρήσουν σε συντονισµό µε οµάδες που εργάζονται σε συναλλαγές, σε διασυνοριακά θέµατα, θέµατα IPR, ασφάλειας και ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Η σηµασιολογική εργασία πολυγλωσσικού χαρακτήρα πρέπει να συγχρονιστεί σε όλη την Ευρώπη, δεδοµένου ότι όλες οι χώρες αντιµετωπίζουν τα ίδια προβλήµατα στον τοµέα αυτό. 2. Χρήµατα τα οποία προορίζονται για προγράµµατα δεν πρέπει να δαπανώνται για την ανάκτηση δεδοµένων, γιατί αυτή η πληροφορία πρέπει να είναι διαθέσιµη από τις υπάρχουσες πηγές. Αντίθετα, τα χρήµατα πρέπει να χρησιµοποιούνται για την βελτιστοποίηση της υποδοµής. Στρατηγικός στόχος πρέπει να είναι η Registries & e-services 6 25 August, 2003
ενεργοποίηση επιχειρήσεων και υπηρεσιών προστιθέµενης αξίας σε διασυνοριακές καταστάσεις λαµβάνοντας υπόψη θέµατα βοηθητικά και στρατιωτικά. 3. Για να πραγµατοποιηθεί αυτός ο στόχος, είναι σηµαντικό να αναπτυχθούν διασυνοριακά προγράµµατα σε όλη την Ευρώπη, καθορίζοντας βασικούς τοµείς ενδιαφέροντος και παρακολουθώντας υπάρχοντα προγράµµατα (π.χ. Eurosion). Πρέπει να ξεκινήσουν προγράµµατα πιλότοι (όπως Northrhine Westfalia και Ολλανδία), που να δείχνουν ότι διασυνοριακά προγράµµατα µπορούν να είναι επιτυχή. Είναι απαραίτητο να επικεντρωθούµε αρχικά σε περιφερειακό επίπεδο, ιδρύοντας περιφερειακές δοµές. 3.6 Κατευθυντήριες γραµµές σε θέµατα οργάνωσης 1. Το νοµοθετικό πλαίσιο του INSPIRE πρέπει να δηµιουργήσει ένα εθνικό σώµα, µία Επιτροπή Χωρικών εδοµένων σε κάθε έθνος υπεύθυνη για την υλοποίηση µίας εθνικής ΥΧ βασισµένης σε πρότυπα. Αυτά τα εθνικά σώµατα µπορούν να διαδραµατίσουν ένα ρόλο σε µία παρόµοια πανευρωπαϊκή δοµή, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Χωρικών εδοµένων. Κάθε εθνικό σώµα θα πρέπει να διαθέτει έναν ανεξάρτητο ρυθµιστή, του οποίου ο ρόλος θα είναι: Να εξασφαλίζει συνοχή πλαισίου. Σαφείς συµφωνίες πρέπει να γίνονται για τα πρότυπα, τα δεδοµένα αναφοράς, το σύστηµα αναφοράς, τις εφαρµογές, τη γλώσσα και το συντονισµό των προγραµµάτων. Να προωθεί τις κανονιστικές διατάξεις σε συνεργασία µε υπάρχοντα σώµατα. Να προωθεί την εµπιστοσύνη, τη διαφάνεια και τους δίκαιους κανόνες παιχνιδιού. Προτείνεται οι εθνικοί οργανισµοί να συνεργάζονται στενά ώστε να αντιµετωπίζουν τα προβλήµατα µε τρόπο που να εξασφαλίζεται µέγιστο όφελος για την Ευρώπη. Να διασφαλίζει ότι το πλαίσιο είναι επωφελές για όλους τους πολίτες. Να διασφαλίζει ότι δεν υπάρχει καµία στρέβλωση της αγοράς και καµία κατάχρηση σηµαντικής θέσης και παγκόσµιας υπηρεσίας. 2. Tα διασυνοριακά και τα προγράµµατα πιλότοι που παρουσιάστηκαν στην παράγραφο 3.5.3. πρέπει να ενσωµατωθούν στην πρωτοβουλία INSPIRE. 3. Πρέπει να υπάρχει στενή συνεργασία µεταξύ των χωρικών προγραµµάτων γεωγραφικής αναφοράς και άλλων πρωτοβουλιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Το πλήρες κείµενο αυτού του σεµιναρίου καθώς και λεπτοµέρειες πάνω στις κατευθυντήριες γραµµές είναι διαθέσιµα από τον δικτυακό τόπο του GINIE www.ecgis.org/ginie. Registries & e-services 7 25 August, 2003