- GCS00 Κήποι
Σελίδα 2 από 15 Πίνακας Περιεχομένων 0 Mη-Τεχνική Περίληψη 3 Εισαγωγή 3 Περιγραφή του Εγκεκριμένου Έργου 3 Τροποποιήσεις του Έργου 4 0.3.1 Νέα θέση του GCS00 4 0.3.2 Τεχνικά Χαρακτηριστικά του GCS00 5 0.3.3 Προετοιμασία οικοπέδου και εξομάλυνση εδάφους 5 0.3.4 ρόμοι Πρόσβασης 6 0.3.5 Υδροδότηση 6 0.3.6 Παροχή ηλεκτρικής ενέργειας 7 Περιγραφή της Υφιστάμενης Κατάστασης του Φυσικού, Κοινωνικοοικονομικού και Πολιτιστικού Περιβάλλοντος 7 0.4.1 Ποιότητα της Ατμόσφαιρας 7 0.4.2 Ακουστικό περιβάλλον 8 0.4.3 Έδαφος 8 0.4.4 Τοπίο 8 0.4.5 Χλωρίδα και Πανίδα 9 0.4.6 Πολιτιστική κληρονομιά 9 ιαβούλευση με Ενδιαφερόμενα Μέρη 9 Αξιολόγηση των Επιπτώσεων και Μέτρα Αντιμετώπισης 10 0.6.1 Ποιότητα Ατμοσφαιρικού Αέρα 10 0.6.2 Ακουστικό Περιβάλλον 11 0.6.3 Έδαφος 12 0.6.4 Τοπίο 12 0.6.5 Χλωρίδα και πανίδα 13 0.6.6 Πολιτιστική Κληρονομιά 14 Συμπεράσματα 14 Table of Figures Εικόνα 0-1 Η όδευση του ΤAP στην Ελλάδα 3 Εικόνα 0-2 Τροποποιήσεις του Έργου 5 Table of Tables Πίνακας 0-1 Μετρήσεις Θορύβου Υποβάθρου στην Περιοχή του GCS00 8
Σελίδα 3 από 15 0 Mη-Τεχνική Περίληψη Εισαγωγή Η παρούσα μελέτη αποτελεί τον φάκελο τροποποίησης της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) του ελληνικού τμήματος του Έργου «ιαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου», το οποίο εκτείνεται από τους Κήπους του Έβρου στα ελληνοτουρκικά σύνορα, μέσω Κομοτηνής, Νέας Μεσήμβριας (βορειοδυτικά της Θεσσαλονίκης), έως τα ελληνοαλβανικά σύνορα κοντά στην κοινότητα της Ιεροπηγής. Εικόνα 0-1 Η όδευση του ΤAP στην Ελλάδα Πηγή: Εταιρική Παρουσίαση του TAP AG (Οκτ. 14) Η ΜΠΚΕ του Έργου ΤΑΡ στην Ελλάδα κατατέθηκε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) τον Ιούνιο 2013 και η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων εκδόθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2014 (Αρ. Πρωτ. 174848). Το εκέμβριο 2014 κατατέθηκε στο Υπουργείο Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού (πρώην Υπουργείο Ανάπτυξης) μία μελέτη τροποποίησης ΑΕΠΟ του ελληνικού τμήματος του έργου ΤΑΡ στην Ελλάδα με στόχο την αντιμετώπιση μιας σειράς αλλαγών που προέκυψαν στην όδευση του αγωγού καθώς και στις θέσεις και τις σχεδιαστικές παραμέτρους των μόνιμων ή προσωρινών εγκαταστάσεων του Έργου ΤΑΡ από την υποβολή της πλήρους ΜΠΚΕ το 2013. Επιπρόσθετα, ένα Συμπληρωματικό Τεύχος επί της μελέτης τροποποίησης ΑΕΠΟ υποβλήθηκε τον Απρίλιο 2015 στο Υπουργείο Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού. Κατόπιν αυτών, τροποποιήθηκε η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων τον Νοέμβριο του 2015. Περιγραφή του Εγκεκριμένου Έργου Το σύστημα του αγωγού στην Ελλάδα, όπως περιγράφεται στη ΜΠΚΕ και στην Ενότητα 3 του Φακέλου Τροποποίησης ΑΕΠΟ (GPL00-EXG-642-Y-TAE-1004), αποτελείται από τις ακόλουθες κύριες εγκαταστάσεις:
Σελίδα 4 από 15 Υπόγειο αγωγό (48 ιντσών) μήκους περίπου 550 χλμ., από τα ελληνοτουρκικά μέχρι τα ελληνοαλβανικά σύνορα ύο Σταθμούς Συμπίεσης ένας στους Κήπους του Έβρου (που περιλαμβάνει μετρητικές διατάξεις) για ολόκληρη τη διάρκεια του Έργου από την αρχική δυναμικότητα των 10 bcm/ έτος, και πιθανόν ένας δεύτερος στην περιοχή των Σερρών για την τελική δυναμικότητα των 20 bcm/ έτος. 23 Βαλβιδοστάσια BVS σε μεταξύ τους απόσταση περίπου 30 km κατά μήκος του αγωγού, και Σχετικές εγκαταστάσεις που απαιτούνται κατά τη διάρκεια της κατασκευής (δρόμοι πρόσβασης, εργοτάξια κατασκευής, χώροι αποθήκευσης σωλήνων κλπ.). Τροποποιήσεις του Έργου Η παρούσα μελέτη τροποποίησης ΑΕΠΟ εισάγει αλλαγές στη θέση και στη σχεδίαση του σταθμού συμπίεσης GCS00 στους Κήπους. Συγκεκριμένα, εξετάζονται οι παρακάτω αλλαγές: Νέα θέση του GCS00, νοτιοανατολικά της εγκεκριμένης θέσης της ΜΠΚΕ Τροποποίηση της όδευσης του αγωγού προς τη νέα θέση του GCS00 ρόμοι πρόσβασης προς τη νέα θέση του GCS00 Συνθήκες υδροδότησης του GCS00 Σύνδεση της νέας θέσης του GCS00 με το δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας Η νέα θέση του GCS00, η τροποποίηση της όδευσης και οι δρόμοι πρόσβασης παρουσιάζονται στην Εικόνα 0-2. 0.3.1 Νέα θέση του GCS00 Η νέα θέση που προτείνεται για την κατασκευή του GCS00 βρίσκεται σε περιοχή που περιλαμβάνει χαμηλούς λόφους, βοσκοτόπια και εγκαταλελειμμένες εκτάσεις, καθώς και μερικές φυτείες. Το σημείο στο οποίο θα τοποθετηθεί ο σταθμός συμπίεσης είναι ένα εγκαταλελειμμένο βοσκοτόπι που πιθανότατα χρησιμοποιούνταν παλιότερα για αγροτικούς σκοπούς. Οι
Σελίδα 5 από 15 κοντινότεροι οικισμοί είναι οι Κήποι (1,9 χλμ. νότια), ο Πέπλος (2,8 χλμ. νοτιοδυτικά), και η Γεμιστή (1,9 χλμ. ανατολικά). Εικόνα 0-2 Τροποποιήσεις του Έργου Εγκεκριμένη Θέση GCS00 Κύριος ρόμος Πρόσβασής ευτερεύων ρόμος Πρόσβασης Προτεινόμενη Θέση GCS00 Εγκεκριμένη Όδευση ΑΕΠΟ Τροποποίηση Όδευσης για τον GCS00 ρόμοι Πρόσβασης Πηγή: EXERGIA, 2015 0.3.2 Τεχνικά Χαρακτηριστικά του GCS00 Τα κύρια τεχνικά χαρακτηριστικά του GCS00 στους Κήπους ήδη παρουσιαστεί στη ΜΠΚΕ και δεν έχουν αλλάξει από τότε, εκτός από το ύψος της καμινάδας εξαέρωσης, που μειώθηκε από 70 μ. στα 50 μ. πάνω από το επίπεδο του εδάφους. 0.3.3 Προετοιμασία οικοπέδου και εξομάλυνση εδάφους Το οικόπεδο βρίσκεται στη λοφώδη περιοχή της κοιλάδας του ποταμού Έβρου. Το υψόμετρο του εδάφους που σημειώνεται στην περιοχή είναι μεταξύ 88 και 107 μ. Λόγω της φυσικής διαρρύθμισης του οικοπέδου και των προδιαγραφών των εγκαταστάσεων, το οικόπεδο θα υποστεί εργασίες εξομάλυνσης του εδάφους, με αποτέλεσμα να προκύπτουν οι παρακάτω εκτιμώμενες ποσότητες υλικού εκσκαφής και υλικού επίχωσης:
Σελίδα 6 από 15 Υλικό εκσκαφής: περίπου 254.600 μ³ Υλικό επίχωσης: περίπου 237.100 μ³ Σε περίπτωση που το υλικό εκσκαφής αποδειχθεί αξιοποιήσιμο ως υλικό επίχωσης, μία ποσότητα κατά προσέγγιση 17.500 μ³ πλεονάζοντος υλικού θα πρέπει να απορριφθεί κατά τη διαδικασία προετοιμασίας του οικοπέδου που θα χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή του GCS00. Το τεχνικό Τμήμα Περιβάλλοντος και ιαχείρισης Υδάτων της Περιφερειακής Ενότητας Έβρου επιβεβαίωσε ότι μικρός αριθμός εγκαταλελειμμένων λατομείων σε κοντινή απόσταση θα μπορούσε να απορροφήσει την πλεονάζουσα ποσότητα αδρανούς υλικού, για σκοπούς επίχωσης και αποκατάστασης. 0.3.4 ρόμοι Πρόσβασης Ο υφιστάμενος δρόμος πρόσβασης προς το χώρο του σταθμού θα πρέπει να διαπλατυνθεί (κατά περίπου 7 μ.) και να ασφαλτοστρωθεί, έτσι ώστε να μετατραπεί σε κύριο δρόμο πρόσβασης που θα οδηγεί στην κύρια πύλη/ είσοδο της εγκατάστασης. Ο συγκεκριμένος δρόμος πρόσβασης θα συνδεθεί με περιφερειακό χαλικωτό δρόμο με την έξοδο κινδύνου του οικοπέδου, η οποία θα βρίσκεται στο κεντρικό-βόρειο όριο του οικοπέδου. Από εκεί, ο υφιστάμενος χωματόδρομος με κατεύθυνση προς τη Γεμιστή θα αναβαθμιστεί σε χαλικωτό, έτσι ώστε να παράσχει επιπλέον δευτερεύουσα πρόσβαση στο οικόπεδο. Η βελτίωση των δρόμων πρόσβασης θα απαιτήσει περίπου 40.960 μ³ υλικό επίχωσης. Οι ποσότητες του απαιτούμενο υλικού επίχωσης θα προμηθευτούν από υπάρχοντα λατομεία της περιοχής 0.3.5 Υδροδότηση Κατά τη διάρκεια της κατασκευής, η παροχή πόσιμου νερού θα εξασφαλίζεται μέσω της εγκατάστασης δεξαμενής χωρητικότητας 50 μ³. Ο σχεδιασμός και η προμήθεια νερού για να καλυφθεί η ζήτηση θα είναι υποχρέωση του εργολάβου κατασκευής. Για τη φάση λειτουργίας, σύμφωνα με τον υφιστάμενο σχεδιασμό, νερό θα παρέχεται στην εγκατάσταση μέσω μιας ή περισσότερων υδρογεωτρήσεων. Αυτή η λύση συμμορφώνεται με το σχέδιο διαχείρισης Λεκάνης απορροής της Περιφέρειας Θράκης, δεδομένου ότι αυτό δεν εισάγει οποιονδήποτε ποσοτικό περιορισμό για άντληση υπογείων υδάτων στην περιοχή, και η υπολογιζόμενη ζήτηση νερού του σταθμού συμπίεσης είναι συμβατή με τη γενική κατάσταση του υδροφόρου ορίζοντα, όπως αυτή περιγράφεται στο σχέδιο διαχείρισης. Πρόσφατα, η ιεύθυνση
Σελίδα 7 από 15 Υδάτων Α. Μακεδονίας Θράκης χορήγησε στην εταιρεία ΤΑΡ έγκριση υδρογεώτρησης για τις ανάγκες λειτουργίας του Σταθμού Συμπίεσης. 0.3.6 Παροχή ηλεκτρικής ενέργειας Ηλεκτρική ενέργεια θα παρέχεται στον GCS00 μέσω ενός δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας μέσης τάσης (MV), το οποίο θα προέρχεται από τον υποσταθμό Προβατώνα (περίπου 8-9 χλμ. βορειοδυτικά από την προτεινόμενη τοποθεσία του GCS00) και θα παρέχει εναλλακτικές λύσεις τροφοδοσίας ηλεκτρικής ενέργειας κοντά στο φράκτη του σταθμού (ελάχιστη απόσταση 400 μ.). Οι ακριβείς προδιαγραφές διασύνδεσης θα πρέπει να παρέχονται από τον ιαχειριστή του Εθνικού ικτύου ιανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας ( Ε ΗΕ). Περιγραφή της Υφιστάμενης Κατάστασης του Φυσικού, Κοινωνικοοικονομικού και Πολιτιστικού Περιβάλλοντος Εξετάστηκε η υφιστάμενη κατάσταση του φυσικού, κοινωνικοοικονομικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος στην περιοχή του Σταθμού Συμπίεσης GCS00, συμπεριλαμβανομένου του αβιοτικού περιβάλλοντος (γεωλογία και εδάφη, υδρολογία, επιφανειακοί και υπόγειοι υδάτινοι πόροι, ατμοσφαιρικό περιβάλλον, ακουστικό περιβάλλον κλπ.), του βιοτικού περιβάλλοντος (υδάτινοι και χερσαίοι βιότοποι, χλωρίδα και πανίδα, βιοποικιλότητα και προστατευόμενες περιοχές), του κοινωνικοοικονομικού περιβάλλοντος (χρήσεις γης, δημογραφία, απασχόληση, εκπαίδευση, υποδομές, δημόσιες υπηρεσίες και δημόσια υγεία κλπ.) και της πολιτιστικής κληρονομιάς (κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι και χώροι με πιθανό αρχαιολογικό ενδιαφέρον, μνημεία και άυλη πολιτιστική κληρονομιά). Η διερεύνηση βασίστηκε σε εργασία γραφείου, βιβλιογραφική έρευνα καθώς και εργασίες πεδίου όπου απαιτήθηκε. Έμφαση δόθηκε σε βασικούς περιβαλλοντικούς πόρους που σχετίζονται με την κατασκευή του Σταθμού Συμπίεσης, τη λειτουργία του και τη φάση τερματισμού της λειτουργίας του, δηλαδή την ατμοσφαιρική ποιότητα, το ακουστικό περιβάλλον, το έδαφος, το τοπίο, τη χλωρίδα και πανίδα με ενδιαφέρον από πλευράς διατήρησης και την πολιτιστική κληρονομιά. 0.4.1 Ποιότητα της Ατμόσφαιρας Μετρήσεις ποιότητας της ατμόσφαιρας στην περιοχή του σταθμού συμπίεσης GCS00 έγιναν από προσωπικό του Εργαστηρίου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης του ημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, με τη χρήση ειδικών δειγματοληπτών («Radiello» diffusion tubes), οι οποίοι τοποθετήθηκαν σε 6 θέσεις στην ευρύτερη περιοχή του έργου για χρονικό διάστημα δύο
Σελίδα 8 από 15 εβδομάδων. Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της ανάλυσης έδειξαν συγκεντρώσεις 17-45 μg O 3 /m 3 και 1,1 2 μg NO 2 /m 3. Οι τιμές αυτές είναι συνήθεις για την ποιότητα της ατμόσφαιρας σε αγροτικές περιοχές. 0.4.2 Ακουστικό περιβάλλον Οι μετρήσεις υποβάθρου για τον θόρυβο έγιναν από την εταιρεία Genest und Partner Ingenieurgesellschaft mbh με αντικειμενικό σκοπό τον υπολογισμό των υφιστάμενων επιπέδων θορύβου στους πλησιέστερους ευαίσθητους αποδέκτες, τους οικισμούς Κήπων και Γεμιστής. Πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις σε αποστάσεις περίπου 1600 μ. και 1800 μ. από τον προτεινόμενο Σταθμό Συμπίεσης GCS00. Καταγράφηκε το μέσο επίπεδο θορύβου κατά τη διάρκεια της νύχτας και το ελάχιστο ωριαίο επίπεδο θορύβου, όπως φαίνονται στον παρακάτω πίνακα. Τα επίπεδα αυτά είναι συνήθη για αγροτικές περιοχές. Πίνακας 0-1 GCS00 Μετρήσεις Επιπέδων Θορύβου Υποβάθρου στους Ευαίσθητους Αποδέκτες του Θέση Μέσο επίπεδο θορύβου (LAeq σε db(a)) κατά τη διάρκεια της νύχτας Ελάχιστο ωριαίο επίπεδο θορύβου (LAeq σε db(a)) Κήποι 46,4 29,6 Γεμιστή 34,6 24,0 Πηγή: Werner Genest und Partner Ingenieurgesellschaft mbh, 2015 0.4.3 Έδαφος Οι φυσικές και χημικές ιδιότητες του εδάφους στην περιοχή του σταθμού συμπίεσης στους Κήπους διερευνήθηκαν μέσω επιτόπου δειγματοληψίας και ανάλυσης μέσω πιστοποιημένου εργαστηρίου. ύο δείγματα εδάφους ελήφθησαν από τυχαία σημεία εντός της περιοχής του σταθμού συμπίεσης. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ανάλυσης, τα εδάφη στην περιοχή του GCS00 είναι αργιλώδη στα βάθη των 0-25 εκ. και πηλώδη στα βάθη 25-50 εκ. Σύμφωνα με το σύστημα Ταξινόμησης Εδαφών της Παγκόσμιας Βάσης Αναφοράς για Εδαφικούς Πόρους (FAO, 2006), η κύρια ομάδα εδάφους που επικρατεί στην περιοχή, είναι Cambisols. 0.4.4 Τοπίο Η προτεινόμενη θέση του σταθμού συμπίεσης GCS00 στους Κήπους εντοπίζεται στον χαρακτηριστικό τύπο τοπίου Λοφώδεις θαμνώδεις και χορτολιβαδικές εκτάσεις, του οποίου η ευαισθησία είναι γενικά χαμηλή σε αλλαγές.
Σελίδα 9 από 15 0.4.5 Χλωρίδα και Πανίδα Τον Μάιο 2015 πραγματοποιήθηκε έρευνα πεδίου από ομάδα δύο εμπειρογνωμόνων, συμπεριλαμβανομένου ενός ορνιθολόγου. Όσον αφορά τη βλάστηση, η περιοχή του σταθμού συμπίεσης αποτελείται από βοσκοτόπια (πιθανόν από παρελθοντική γεωργική χρήση) με κατά τόπους κοινά είδη δέντρων συμπεριλαμβανομένων των ψευδοακακία (Robinia pseudoacacia), δρυς (Quercus), παλιούρι (Paliurus spina-cristi) και μελιά (Fraxinus). εν εντοπίστηκε κάποιο είδος που να παρουσιάζει ενδιαφέρον διατήρησης. Τριάντα έξι (36) είδη πτηνών παρατηρήθηκαν εντός ακτίνας 2 χλμ. από το γήπεδο του σταθμού συμπίεσης. Τα περισσότερα από τα είδη αυτά είναι τυπικά είδη των αγρών και πολλά επίσης έχουν προσαρμοστεί στην ανθρώπινη παρουσία ή δραστηριότητα, ή προτιμούν να φωλιάζουν εντός ανθρώπινων οικισμών. Τρία (3) από αυτά τα είδη είναι είδη ενδιαφέροντος: η χαλκοκουρούνα (Coracias garrulous), ο αετομάχος (Lanius collurio) και ο σταχτοκεφαλάς (Lanius minor). Η νέα θέση του σταθμού συμπίεσης GCS00 ανήκει σε περιοχή, η οποία είναι γνωστή ως σημαντική περιοχή για το τσακάλι (Canis aureus) και φιλοξενεί έναν τοπικό πληθυσμό τσακαλιών. Ωστόσο, το ίδιο το γήπεδο του συμπιεστή είναι απίθανο να χρησιμεύει ως βιότοπος αναζήτησης τροφής για τα τσακάλια καθώς είναι ευρέως εκτεθειμένο και έχει χαμηλή βλάστηση θάμνων. 0.4.6 Πολιτιστική κληρονομιά Η ευρύτερη περιοχή του GCS00 μελετήθηκε από αρχαιολόγο. Εντοπίστηκαν συνολικά εννέα (9) θέσεις πολιτιστικής κληρονομιάς, που αποτελούνται από έξι (6) αρχαιολογικές θέσεις, δύο (2) θέσεις Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ICH) και μία θέση υψηλού αρχαιολογικού δυναμικού. Από τις θέσεις που εντοπίστηκαν, τρείς μόνο βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη από 50-60 μ., από το γήπεδο του σταθμού συμπίεσης, τους δρόμους πρόσβασης ή την προτεινόμενη όδευση του αγωγού. ιαβούλευση με Ενδιαφερόμενα Μέρη Οι κύριοι στόχοι της διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα μέρη στην παρούσα μελέτη τροποποίησης ΑΕΠΟ είναι: να διασφαλιστεί το ότι παρέχονται επαρκείς και έγκαιρες πληροφορίες σε αυτούς που επηρεάζονται από το έργο
Σελίδα 10 από 15 να δοθεί σε αυτές τις ομάδες επαρκής δυνατότητα να εκφράσουν τις απόψεις και τις ανησυχίες τους και να διασφαλιστεί το ότι τα σχόλια λαμβάνονται εγκαίρως ώστε να μπορούν να ληφθούν υπόψη στις αποφάσεις που αφορούν το έργο. Οι δραστηριότητες διαβούλευσης περιελάμβαναν μία κατά πρόσωπο συνάντηση με εκπροσώπους του ήμου Αλεξανδρούπολης και μία ανοιχτή παρουσίαση στην κοινότητα Πέπλου με την επιπλέον συμμετοχή κατοίκων από τους γειτονικούς οικισμούς Κήπων και Γεμιστής. Κατά τη διάρκεια της ανοιχτής παρουσίασης, δόθηκαν πληροφορίες σχετικά με τις αλλαγές του έργου, τους λόγους που οδήγησαν σε αυτές και τις πιθανές επιπτώσεις που σχετίζονται με αυτές, ενώ παρουσιάστηκαν και τα προτεινόμενα μέτρα αντιμετώπισης που αποσκοπούν στην αποφυγή ή την ελαχιστοποίηση των όποιων επιπτώσεων. Αξιολόγηση των Επιπτώσεων και Μέτρα Αντιμετώπισης 0.6.1 Ποιότητα Ατμοσφαιρικού Αέρα Οι βασικές επιπτώσεις από τη λειτουργία του Σταθμού Συμπίεσης είναι η εκπομπή καυσαερίων από την καύση φυσικού αερίου για την κίνηση των συμπιεστών. Πραγματοποιήθηκε μοντελοποίηση της διασποράς των εκπομπών αέριων ρύπων στην ατμόσφαιρα για τη νέα θέση του σταθμού συμπίεσης GCS00, λαμβάνοντας υπόψη λεπτομερή μετεωρολογική πληροφορία για τα έτη 2012 και 2013. Οι ρύποι που μελετήθηκαν είναι τα οξείδια του αζώτου (ΝΟ x), το διοξείδιο του αζώτου ΝΟ 2 και το μονοξείδιο του άνθρακα (CO). Τα αιωρούμενα σωματίδια (σκόνη), παράγονται σε αμελητέες ποσότητες από την καύση του φυσικού αερίου και ως εκ τούτου δεν μελετήθηκαν. Τα αποτελέσματα του μοντέλου διασποράς αέριων εκπομπών δείχνουν ότι η λειτουργία του GCS00 δεν προκαλεί σημαντικές επιπτώσεις στην ποιότητα της ατμόσφαιρας. Πράγματι, για την πλήρη λειτουργία του σταθμού συμπίεσης (20 bcm/έτος) η μέση ετήσια συγκέντρωση οξειδίων του αζώτου (ΝΟ x) στο επίπεδο του εδάφους που οφείλεται στη λειτουργία του GCS00 δεν υπερβαίνει τα 1,2 μg/m 3, ενώ το όριο της νομοθεσίας είναι 30 μg/m 3 NO x για την προστασία των οικοσυστημάτων και 40 μg/m 3 ΝΟ 2 για την προστασία του ανθρώπου. Οι συγκεντρώσεις NO x στους πλησιέστερους οικισμούς δεν υπερέβησαν τα 0,2 μg/m 3. Ομοίως, η υψηλότερη ωριαία συγκέντρωση ΝΟ 2 (μg/m 3 ), υπολογισμένη βάσει των μετεωρολογικών δεδομένων του 2012 και 2013, ήταν 46 μg/m 3 - ενώ η ωριαία οριακή τιμή
Σελίδα 11 από 15 (σύμφωνα με την οδηγία 2008/50/ΕΚ) για το NO 2 είναι 200 μg/m 3 που δεν πρέπει να υπερβαίνεται περισσότερο από 18 φορές ανά ημερολογιακό έτος. Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις στους γειτονικούς οικισμούς ξεπέρασαν, μόνο δύο φορές, τα 10 μg/m 3. Όσον αφορά τις εκπομπές CO, η λειτουργία του σταθμού συμπίεσης GCS00 έχει αμελητέα επίδραση στην ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα. Η μέση συγκέντρωση CO 8ώρου (μg/m 3 ), υπολογισμένη βάσει μετεωρολογικών δεδομένων του 2012 και 2013 ήταν μικρότερη από 24 μg/m 3, ενώ οι υψηλότερες συγκεντρώσεις στους γειτονικούς οικισμούς σπανίως υπερέβησαν τα 7 μg/m 3. Σημειώνεται ότι η μέση οριακή τιμή 8ώρου για το CO είναι 10.000 μg/m 3. Όπως είναι αναμενόμενο, η υπολογιζόμενη συγκέντρωση ρύπων στο επίπεδο του εδάφους για την αρχική φάση λειτουργίας του Σταθμού Συμπίεσης (10 bcm/έτος) είναι ακόμα χαμηλότερη. Τα προαναφερθέντα αποτελέσματα του μοντέλου δείχνουν ότι δεν απαιτούνται πρόσθετα μέτρα αντιμετώπισης για τη λειτουργία του σταθμού συμπίεσης GCS00. Ωστόσο, τονίζεται ότι σύμφωνα με την ΚΥΑ 36060/2013 (που ενσωματώνει στο εθνικό δίκαιο την Οδηγία 2010/75/EC), ο σχεδιασμός του GCS00 ενσωματώνει τις Βέλτιστες ιαθέσιμες Τεχνικές (καυστήρες ξηρού τύπου, χαμηλών εκπομπών ΝΟx) ενώ οι λειτουργικές εκπομπές NOx, CO και CO 2 θα παρακολουθούνται και θα αναφέρονται στις αρμόδιες ελληνικές αρχές. Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου δεν εμφανίζουν αλλαγές σε σχέση με ότι παρουσιάστηκε στη ΜΠΚΕ. 0.6.2 Ακουστικό Περιβάλλον Κατά τη διάρκεια της κατασκευής, εκπομπές θορύβου προέρχονται από τα εκσκαφικά και άλλα μηχανήματα που θα δουλεύουν στον χώρο του σταθμού συμπίεσης για την εξομάλυνση του εδάφους και την κατασκευή των κτιρίων και των λοιπών υποδομών. Παρότι ο θόρυβος από τα μηχανήματα μπορεί να φτάσει τα 100 db(a), τα επίπεδα του θορύβου μειώνονται γρήγορα με την απόσταση από την πηγή. Υπολογίζεται ότι οι επιπτώσεις σε αποδέκτες σε απόσταση μεγαλύτερη από 200 m από την πηγή του θορύβου είναι μη-σημαντικές. Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πλησιέστεροι οικισμοί από τον σταθμό συμπίεσης GCS00 και την τροποποίηση της όδευσης είναι περίπου 2 χλμ. στα νότια, θεωρείται ότι οι επιπτώσεις από τις εκπομπές θορύβου κατά την κατασκευή είναι αμελητέες. Η εταιρεία Genest und Partner Ingenieurgesellschaft mbh δημιούργησε ένα εξειδικευμένο μοντέλο διάδοσης θορύβου για τη φάση λειτουργίας του GCS00. Τα υπολογιζόμενα επίπεδα θορύβου από τη λειτουργία του GCS00 τόσο σε δυναμικότητα 10 bcm/έτος όσο και 20 bcm/έτος,
Σελίδα 12 από 15 δεν αναμένεται να ξεπεράσουν το όριο των 45 db(a) τις νυχτερινές ώρες στην πλησιέστερη κατοικία, όπως καθορίζεται στην ελληνική νομοθεσία (Π 1180/81). Επιπλέον, τα επίπεδα θορύβου στα όρια του σταθμού συμπίεσης δεν αναμένεται να ξεπεράσουν τα 65 db(a). Κατά συνέπεια, δεν απαιτούνται πρόσθετα μέτρα αντιμετώπισης του θορύβου. Τα υπολογιζόμενα επίπεδα θορύβου στους αποδέκτες πλησιέστερα στον GCS00 δείχνουν ότι και τα δύο κριτήρια, της Εθνικής Νομοθεσίας (45 db(a) κατά τη διάρκεια της νύχτας) και του IFC (μέγιστη αύξηση 3 db(a) στα επίπεδα θορύβου υποβάθρου) ικανοποιούνται. 0.6.3 Έδαφος Αναμένονται μόνιμες αλλαγές στην επιφάνεια και απώλεια εδάφους στη θέση του σταθμού συμπίεσης GCS00 η οποία στην παρούσα φάση έχει αγροτική χρήση. Ωστόσο, η απώλεια εδάφους είναι αντίστοιχη της εκτιμώμενης για την ήδη εγκεκριμένη θέση του GCS00, δηλαδή δεν αναμένονται πρόσθετες επιπτώσεις στο έδαφος λόγω της αλλαγής της θέσης του GCS00. Το πλεονάζον αδρανές υλικό θα χρησιμοποιηθεί σε άλλες τοποθεσίας. Σε σύγκριση με τη διαθέσιμη γη για αγροτική χρήση στην ευρύτερη περιοχή, η απώλεια εδάφους λόγω της κατασκευής του GCS00 δεν είναι σημαντική. Επιπρόσθετα, θα εφαρμοστεί Σχέδιο Πρόληψης και Αντιμετώπισης ιαρροών για την πρόληψη και την αντιμετώπιση τυχόν διαρροών κατά την κατασκευή και λειτουργία του GCS00. Ρυπασμένο έδαφος λόγω ατυχηματικής διαρροής θα εκσκαφεί και θα διατεθεί ως απόβλητο, ανάλογα με το είδος της ρύπανσης, σύμφωνα με το Σχέδιο ιαχείρισης Αποβλήτων. 0.6.4 Τοπίο Κατά την κατασκευή, οι σχετικές εργασίες θα προκαλέσουν οπτικές επιπτώσεις στο περιβάλλον τοπίο και όχληση στους ευαίσθητους αποδέκτες. Ωστόσο, η ευρύτερη περιοχή ανήκει στον Χαρακτηριστικό Τύπο Τοπίου Λοφώδεις θαμνώδεις και χορτολιβαδικές εκτάσεις, η ευαισθησία του οποίου είναι χαμηλή. εδομένης της απόστασης από τους αποδέκτες της περιοχής (τους οικισμούς Πέπλος, Κήποι και Γεμιστή, σε απόσταση 2 χλμ και περισσότερο από τη θέση του GCS00), οι σχετικές επιπτώσεις κατά την κατασκευή δεν θεωρούνται σημαντικές. Κατά την λειτουργία, η κτιριακή δομή και οι καμινάδες του Σταθμού Συμπίεσης GCS00 θα είναι εμφανείς στο τοπίο. Πάντως, ο χάρτης ZVI (Ζώνης Οπτικής Όχλησης) που προετοιμάστηκε για να εκτιμηθούν οι σχετικές επιπτώσεις δείχνει ότι μόνο η καμινάδα εκτόνωσης είναι ορατή (αν και αποτελεί μία πολύ λεπτή και απομονωμένη δομή) από μια ευρύτερη περιοχή που περιλαμβάνει τα περισσότερα από τα γύρω χωριά. Η ορατότητα των καμινάδων καυσαερίων και των κτιρίων
Σελίδα 13 από 15 είναι πολύ περιορισμένη, λόγω της λοφώδους μορφολογίας της περιοχής. Ως εκ τούτου, μετά την υλοποίηση των μέτρων αντιμετώπισης, συμπεριλαμβανομένου του σχεδιασμού των κτιρίων (π.χ. χρήση κατάλληλων υλικών και αποχρώσεων), οι υπολειμματικές επιπτώσεις στο τοπίο είναι χαμηλές έως ελάχιστες. 0.6.5 Χλωρίδα και πανίδα Κατά την κατασκευή, η περιοχή του GCS00 θα αποψιλωθεί και θα απομακρυνθεί όλη η βλάστηση. Αυτό περιλαμβάνει επίσης την πρόσθετη έκταση που θα απαιτηθεί κατά την κατασκευή (περίπου 60 στρέμματα) εκτός του γηπέδου του σταθμού συμπίεσης. Η έκταση αυτή θα χρησιμοποιηθεί προσωρινά, θα αποκατασταθεί στην πρότερή της κατάσταση. Ωστόσο, η περιοχή αποτελείται από βοσκότοπους ή αγροτική γη με συστάδες δένδρων κοινών ειδών. Στην περιοχή δεν έχουν εντοπιστεί είδη ενδιαφέροντος ή προτεραιότητας. Σαν αποτέλεσμα, οι επιπτώσεις που σχετίζονται με την απώλεια οικοτόπων χλωρίδας κατά τη διάρκεια της κατασκευής δεν είναι σημαντικές, ενώ η λειτουργία και ο τερματισμός λειτουργίας δεν σχετίζονται με επιπτώσεις αναφορικά με την απώλεια οικοτόπων χλωρίδας. Κατά την κατασκευή, οι εργασίες στο εργοτάξιο του σταθμού συμπίεσης δεν αναμένεται να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στα είδη πουλιών, καθώς το ίδιο το γήπεδο εγκατάστασης δεν συγκεντρώνει αναπαραγωγικούς πληθυσμούς πουλιών, ενώ όσα αναπαράγονται (π.χ. Miliaria calandra) δεν δείχνουν συγκεκριμένη προτίμηση σε τοποθεσία και η αναπαραγωγή τους μπορεί να μεταφερθεί εκτός του γηπέδου. Εξαίρεση αποτελούν τρία είδη ενδιαφέροντος: η Χαλκοκουρούνα, ο Αετομάχος και ο Σταχτοκεφαλάς. Μια λωρίδα κατάλληλου ενδιαιτήματος για το φώλιασμα και για τα δύο είδη κεφαλάδων πρόκειται να απολεσθεί λόγω της αλλαγής όδευσης του αγωγού και των κατασκευαστικών εργασιών για τους δρόμους πρόσβασης καθώς οι δρόμοι αυτοί διέρχονται μέσω θαμνώδους βλάστησης. Αυτή η επίπτωση μπορεί να μετριαστεί αν τα κατασκευαστικά έργα αλλαγής όδευσης και κατασκευής δρόμων πρόσβασης λάβουν χώρα εκτός της περιόδου αναπαραγωγής των πτηνών. Οι εργασίες κατασκευής κατά μήκος του δρόμου πρόσβασης ενδέχεται να επηρεάσουν λιμνούλες και ρυάκια τα οποία βρέθηκε οτι φιλοξενούν τουλάχιστον δύο είδη ενδιαφέροντος, η βαλτοχελώνα (Emys orbicularis) και ο μεγάλος τρίτωνας (Triturus karelinii). εδομένης της ευαισθησίας των ειδών, οι σχετικές επιπτώσεις θεωρούνται μέτριας σημασίας. Ως μέτρο αντιμετώπισης, οι παρόχθιοι οικότοποι κατά μήκος του δρόμου πρόσβασης θα πρέπει να προφυλαχθούν κατά την κατασκευή. Στην περίπτωση αυτή οι υπολειπόμενες επιπτώσεις είναι μη σημαντικές.
Σελίδα 14 από 15 Η λειτουργία και ο τερματισμός λειτουργίας δεν σχετίζονται με επιπτώσεις στη χλωρίδα και πανίδα. 0.6.6 Πολιτιστική Κληρονομιά Τρεις περιοχές αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, κυρίως με διάσπαρτη κεραμική, εντοπίστηκαν κοντά στις εγκαταστάσεις του έργου (δηλαδή σε απόσταση 50 μ. ή λιγότερο). Οι θέσεις αυτές είναι γενικά περιορισμένης σημασίας και ως εκ τούτου οι επιπτώσεις που σχετίζονται με την άμεση φυσική όχληση ή βλάβη από τις δραστηριότητες κατασκευής του έργου δεν είναι σημαντικές. ύο ακόμη περιοχές υψηλού αρχαιολογικού ενδιαφέροντος εντοπίστηκαν στην ευρύτερη περιοχή των εγκαταστάσεων του έργου. Ωστόσο, οι συγκεκριμένες θέσεις εντοπίζονται σε απόσταση μεγαλύτερη από 1500 μ. από την τροποποίηση της όδευσης του αγωγού που συνδέει το σταθμό συμπίεσης. Λόγω της σχετικά μεγάλης απόστασης από τις κατασκευαστικές δραστηριότητες, αναμένονται επιπτώσεις μικρής σημασίας. Συμπεράσματα Η παρούσα μελέτη τροποποίησης ΑΕΠΟ περιγράφει τις αλλαγές στο σχεδιασμό και την χωροθέτηση του σταθμού συμπίεσης GCS00 του Έργου TAP. Οι αλλαγές αυτές οφείλονται κυρίως σε τεχνικούς λόγους και λόγους προστασίας του περιβάλλοντος. Η Ομάδα Έργου πραγματοποίησε εκτενή μελέτη των αλληλεπιδράσεων των προτεινόμενων αλλαγών στο περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων ερευνών πεδίου όπου ήταν απαραίτητο, προκειμένου να εξασφαλίσει ότι οι επιπτώσεις στο περιβάλλον, την κοινωνία, την οικονομία και την πολιτιστική κληρονομιά έχουν πλήρως εντοπιστεί, εκτιμηθεί και αντιμετωπιστεί. Εξειδικευμένες μελέτες εκπονήθηκαν αναφορικά με τις ατμοσφαιρικές εκπομπές, τον θόρυβο και τις επιπτώσεις στο τοπίο, που αποτελούν τις κύριες επιπτώσεις των σταθμών συμπίεσης. Τα αποτελέσματα των ερευνών και των ανωτέρω μελετών κατέδειξαν ότι οι πιθανές επιπτώσεις και τα μέτρα αντιμετώπισης που σχετίζονται με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις είναι παρόμοια με τα ήδη αναφερθέντα στη ΜΠΚΕ. Τα κυριότερα σημεία περιγράφονται στις αντίστοιχες ενότητες της παρούσας μελέτης τροποποίησης ΑΕΠΟ, ενώ όπου απαιτείται γίνεται αναφορά στις Ενότητες της ΜΠΚΕ προκειμένου να αποφευχθεί επανάληψη της πληροφορίας. Συνοπτικά, οι προτεινόμενες τροποποιήσεις δεν επιφέρουν πρόσθετη επιβάρυνση στο περιβάλλον (συμπεριλαμβανομένου του φυσικού, βιολογικού, κοινωνικοοικονομικού
Σελίδα 15 από 15 περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς) σε σχέση με το βασικό σενάριο της ΜΠΚΕ, καθώς οι περισσότερες επιπτώσεις που εντοπίζονται είναι μη σημαντικές ή μικρής σημασίας. Προτείνονται γενικά και ειδικά μέτρα αντιμετώπισης, όπως περιγράφονται στην ΜΠΚΕ ή στην παρούσα μελέτη τροποποίησης ΑΕΠΟ, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του Έργου και των προτεινόμενων τροποποιήσεων αυτού περιορίζεται στο ελάχιστο.