Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων Αναλογιστική Ανασκόπηση 2014 Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων 28 Απριλίου, 2016 Κώστας Σταυράκης Αναλογιστής
Δομή Παρουσίασης Εισαγωγή Κύριοι στόχοι αναλογιστικής ανασκόπησης 2014 Μεθοδολογία Παραδοχές Σύγκριση με αυτές της προηγούμενης μελέτης Αποτελέσματα Μακροχρόνιων και βραχυπρόθεσμων παροχών Σύγκριση με αυτά της προηγούμενης μελέτης Εισηγήσεις Ύψος χρηματοδότηση των Μακροχρόνιων και βραχυπρόθεσμων παροχών 2
Εισαγωγή Αναλογιστική μελέτη του ΤΚΑ Διεξάγεται κάθε τρία χρόνια Άρθρο 76 του Περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμου Ν.59(I)/2010 Προηγούμενη μελέτη διεξήχθει το 2013 για σκοπούς μνημονίου με ημερομηνία αναφοράς 31.12.2011 Διορισμός του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας (ILO) για εκπόνηση της παρούσας μελέτης Εκτενής εμπειρία στην εκπόνηση αναλογιστικών μελετών πέραν των 100 χωρών Μελέτη ΤΚΑ σύσταση διεθνούς ομάδας αναλογιστών (5) με καλή γνώση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης στην Κύπρο Διεξαγωγή της μελέτης με ημερομηνία αναφοράς 31.12.2014 Με βάση Διεθνείς αναγνωρισμένες αναλογιστικές πρακτικές του ILO Αναλογιστικά πρότυπα κοινωνικής ασφάλισης του Διεθνούς Αναλογιστικού Συνδέσμου (International Actuarial Association) 3
Εισαγωγή Τροποποιήσεις των Περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμων (Δεκ. 12) που λήφθηκαν υπόψη στην παρούσα (2014) και προηγούμενη (2011) αναλογιστική μελέτη Αναλογιστική μείωση του ύψους της σύνταξης γήρατος, εάν αυτή καταβάλλεται πριν από το 65 ο έτος Αναπροσαρμογή της συντάξιμης ηλικίας ανά πενταετία σύμφωνα με τη μεταβολή στο προσδόκιμο ζωής από το 2023 Κατάργηση αύξησης συντάξεων σε περίπτωση που εξαρτώμενη σύζυγος εργάζεται από 1.1.2013 Σταδιακή αύξηση των απαιτούμενων ετών πληρωμένων εισφορών για απόκτηση του δικαιώματος σε σύνταξη γήρατος από 10 σε 15 από 2013 μέχρι 2017 Μη αναπροσαρμογή των συντάξεων για την περίοδο 2013-2016 Πρόσθετη αύξηση εισφορών κατά 1 ποσ. μονάδα στις 1.1.2014 4
Κύριοι Στόχοι Αναλογιστικής Ανασκόπησης 2014 Ανασκόπηση της σημερινής και μελλοντικής οικονομικής κατάστασης του Ταμείου Κατά την 31 Δεκεμβρίου του 2014 Λογαριασμοί συντάξεων (μακροχρόνιες παροχές) ανασκόπηση μέχρι το 2080 Λογαριασμός ανεργιακού επιδόματος ανασκόπηση μέχρι το 2030 Αναλύσεις ευαισθησίας αποτελεσμάτων ως προς τις κύριες οικονομικές και δημογραφικές παραμέτρους Εισηγήσεις 5
Μεθοδολογία Μακροπρόθεσμες παροχές: συντάξεις γήρατος, ανικανότητας και χηρείας Μακροχρόνια προβολή των εσόδων, εξόδων και του αποθεματικού των λογαριασμών συντάξεων μέχρι το 2080 με τη χρήση αναλογιστικού μοντέλου Ανεργιακό επίδομα Μεσοπρόθεσμη προβολή των εσόδων, εξόδων και του αποθεματικού του λογαριασμού ανεργιακού επιδόματος μέχρι το 2030 με τη χρήση αναλογιστικού μοντέλου Άλλα βραχυπρόθεσμα επιδόματα (ασθενείας, μητρότητας, κτλ) Ανάλυση της πρόσφατης πραγματικής εμπειρίας και τάσεων στις δαπάνες των πληρωμών της κάθε παροχής 6
Μεθοδολογία- Μακροπρόθεσμες Παροχές Έσοδα = Εισφορές + Τόκοι επενδύσεων + Άλλα Το συνολικό ύψος των εισφορών εξαρτάται από: το ποσοστό των εισφορών τον αριθμό των εισφορέων το συνολικό ποσό των ασφαλιστέων αποδοχών Έξοδα = Πληρωμές συντάξεων + Άλλα Το συνολικό κόστος των συντάξεων εξαρτάται από: τον αριθμό των συνταξιούχων το ύψος των συντάξεων 7
Μεθοδολογία- Μακροπρόθεσμες Παροχές Αναλογιστικό Μοντέλο ILO Εξέλιξη οικονομικής κατάστασης Ταμείου Μοντέλο προβολής εσόδων Μοντέλο προβολής εξόδων Μοντέλο εξέλιξης δημογραφικών και οικονομικών μεγεθών 8
Μεθοδολογία Υπολογισμός εσόδων από εισφορές Base population 2014 Assumptions Fertility Mortality Migration Projected population 2015-2080 Assumptions Labour force participation rates Unemployment rates Employed population 2015-2080 Salaries in base year 2014 Assumptions GSIS coverage rates Assumptions Salary inflation Distribution of earnings by age and gender GSIS active insured population 2015-2080 X GSIS projected average contributory earnings 2015-2080 X GSIS contribution rate GSIS pension benefits 9
Μεθοδολογία Υπολογισμός κόστους συντάξεων GSIS active insureds 2015-2080 GSIS projected average contributory earnings 2015-2060 GSIS initial pensioners, by pension type 2014 GSIS new pensioners, by pension type 2015-2080 GSIS pensioner population 2015-2080 GSIS projected average pension, by type 2015-2080 10
Παραδοχές Για τον καθορισμό τους λήφθηκαν υπόψη Εκτιμήσεις και προβλέψεις διεθνών οργανισμών Βραχυπρόθεσμα κυρίως οικονομικές παραδοχές: Ευρωπαϊκή επιτροπή και Υπουργείο Οικονομικών Μακροπρόθεσμα: Ομάδας Γήρανσης (AWG) της Ε.Ε. (οικονομικές παραδοχές Ageing Report 2015) και Eurostat (δημογραφικά) Αναλύσεις ιστορικών δεδομένων και στοιχείων, κυρίως από πρόσφατο παρελθόν, και επικρατούσες σημερινές συνθήκες της οικονομίας και αγοράς Αντανακλούν τις εκτιμήσεις του αναλογιστή για το πιο πιθανόν σενάριο εξέλιξης των οικονομικών και δημογραφικών μεγεθών (best estimates) Κατάλληλες παραδοχές, τόσο η καθεμιά ξεχωριστά όσο και στο σύνολο τους, λαμβάνοντας υπόψη συσχετίσεις μεταξύ τους 11
Παραδοχές Δημογραφικές Έτος 2015 2020 2030 2040 2050 2060 2070 2080 Προσδόκιμο ζωής ανδρών Αναλ. Μελέτη 2014 79.4 80.1 81.5 82.8 84.1 85.2 86.3 87.3 Αναλ. Μελέτη 2011 79.1 79.9 81.3 82.7 83.9 85.1 Προσδόκιμο ζωής γυναικών Αναλ. Μελέτη 2014 83.6 84.3 85.5 86.7 87.8 88.9 89.9 90.8 Αναλ. Μελέτη 2011 83.5 84.2 85.4 86.7 87.9 89.0 Συνολικό ποσοστό γονιμότητας Αναλ. Μελέτη 2014 1.33 1.39 1.46 1.51 1.56 1.59 1.63 1.66 Αναλ. Μελέτη 2011 1.51 1.52 1.55 1.57 1.60 1.62 Καθαρή μετανάστευση Αναλ. Μελέτη 2014-10,436-334 2,794 6,019 8,832 7,949 7,066 6,183 Αναλ. Μελέτη 2011 4,087 5,955 5,497 5,039 4,715 4,134 12
Παραδοχές Οικονομικές Έτος 2015 2020 2030 2040 2050 2060 2070 2080 Ρυθμός αύξησης ΑΕΠ σε πραγματικές τιμές Αναλογιστική Μελέτη 2014 1.6% 2.5% 2.3% 2.3% 2.3% 2.3% 2.3% 2.3% Αναλογιστική Μελέτη 2011 1.1% 1.8% 2.5% 2.3% 1.7% 1.6% Ποσοστό συμμετοχής γυναικών στο εργατικό δυναμικό Αναλογιστική Μελέτη 2014 68.5% 71.8% 72.7% 73.3% 74.1% 74.1% 74.2% 74.5% Αναλογιστική Μελέτη 2011 68.6% 72.3% 73.7% 73.8% 74.0% 74.0% Ποσοστό ανεργίας Αναλογιστική Μελέτη 2014 15.1% 12.0% 7.4% 5.0% 5.0% 5.0% 5.0% 5.0% Αναλογιστική Μελέτη 2011 14.6% 10.2% 8.4% 7.7% 7.4% 7.2% Πληθωρισμός τιμών Αναλογιστική Μελέτη 2014-1.6% 1.9% 2.0% 2.0% 2.0% 2.0% 2.0% 2.0% Αναλογιστική Μελέτη 2011 1.6% 2.0% 2.0% 2.0% 2.0% 2.0% Ονομαστική απόδοση των επενδύσεων Αναλογιστική Μελέτη 2014 0.2% 1.3% 3.0% 3.0% 3.0% 3.0% 3.0% 3.0% Αναλογιστική Μελέτη 2011 1.0% 2.4% 3.5% 3.5% 3.5% 3.5% Ονομαστική αύξηση των μισθών Αναλογιστική Μελέτη 2014 0.2% 3.5% 3.6% 3.8% 3.7% 3.6% 3.4% 3.8% Αναλογιστική Μελέτη 2011-1.9% 2.0% 3.7% 3.7% 3.7% 3.6% 13
Αποτελέσματα Μακροπρόθεσμες παροχές Δημογραφικές προβολές Οικονομικές προβολές Έσοδα και έξοδα Ύψος αποθεματικού σε σχέση με ετήσια δαπάνη (reserve ratio) Σύγκριση με αυτά του 2011 Αναλύσεις ευαισθησίας αποτελεσμάτων Ανεργιακό επίδομα Προβολή οικονομικής κατάστασης του εν λόγω λογαριασμού Αναλύσεις ευαισθησίας αποτελεσμάτων Άλλες βραχυπρόθεσμες παροχές Ετήσια δαπάνη σε σχέση με τις εισφορές 14
Population Old-age support ratio Αποτελέσματα - Προβολές πληθυσμού 1,400,000 6.0 1,200,000 5.0 1,000,000 4.0 800,000 3.0 600,000 400,000 2.0 200,000 1.0 0 2015 2020 2030 2040 2050 2060 2070 2080 0-14 15-64 65 and over Old-age support ratio 0.0 Γήρανση πληθυσμού: το 2015 περίπου 5 άτομα ηλικίας 15-64 υποστηρίζουν ένα άτομο ηλικίας 65+, το 2080 η αναλογία αυτή διαμορφώνεται 2,5 προς 1 15
Αποτελέσματα- Μακροπρόθεσμες Παροχές Προβολές αριθμού εισφορέων, συνταξιούχων ΤΚΑ και αναλογία αρ. εισφορέων ως προς αρ. συντάξεων 800,000 700,000 600,000 500,000 2.9 2.6 2.3 2.0 1.9 1.8 2.1 2.4 3.0 2.5 2.0 400,000 1.5 300,000 1.0 200,000 100,000 0.5-2015 2020 2030 2040 2050 2060 2070 2080 Contributors Pensions Ratio of contributors to pensions 0.0 2015: 2,9 εισφορείς ΤΚΑ υποστηρίζουν ένα συνταξιούχο 2060: η αναλογία αυτή μειώνεται στο 1,8 προς 1 2080: η αναλογία διαμορφώνεται στο 2,4 προς 1 16
Amounts (in million ) Reserve ratio Αποτελέσματα- Μακροπρόθεσμες Παροχές Προβολές εσόδων και εξόδων και ύψους αποθεματικού σε σχέση με ετήσια δαπάνη (reserve ratio) 30000 7 25000 6 20000 5 4 15000 3 10000 2 5000 1 0 0 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 2055 2060 2065 2070 2075 2080 Contributions Investment earnings Expenditure Reserve ratio 17
Αποτελέσματα- Μακροπρόθεσμες Παροχές Προβολές εσόδων από εισφορές και εξόδων ως % των ασφαλιστέων αποδοχών 30% 25% 22.1% 24.8% 24.9% 24.9% 24.8% 24.7% 20% 18.2% 19.5% 15% 10% 18.5% 19.1% 22.0% 23.5% 24.5% 26.1% 25.3% 23.8% 5% 0% 2015 2020 2030 2040 2050 2060 2070 2080 Expenditure as % of insurable earnings Contributions as % of insurable earnings 18
Αποτελέσματα- Μακροπρόθεσμες Παροχές Προβολές δαπανών συντάξεων ΤΚΑ (ως % ΑΕΠ) Αναλ. μελέτη 2014 (παρούσα) vs Αναλ. μελέτη 2011 (Τρόικα) 12.0% 10.0% 8.4% 8.9% 8.5% 8.7% 9.2% 9.5% 9.5% 9.9% 8.0% 7.5% 7.5% 7.0% 7.2% 6.0% 4.0% 2.0% 0.0% 2015 2020 2030 2040 2050 2060 Actuarial Valuation 2014 Actuarial Valuation 2011 19
Αποτελέσματα- Μακροπρόθεσμες Παροχές Αναλύσεις ευαισθησίας - σενάρια Assum ption Test I (unfavourable) Best estimate assumptions in the Report Test II (favourable) Total fertility rate 2040 2080 1.45 1.51 1.50 1.66 1.56 1.80 Life expectancy at birth Net migration Males Females Males Females Males Females 2040 84.2 88.0 83.0 86.9 81.8 85.8 2080 89.5 92.9 87.5 90.9 85.5 88.9 2050 2080 7,154 8,832 10,510 5,008 6183 7,357 Female labour force participation rate (15-64) 2050 2080 71.1 74.1 77 71.5 74.5 77.5 Real rate of return 0.0% (2023+) 1.0% (2025+) 2.0% (2029+) 20
Αποτελέσματα- Μακροπρόθεσμες Παροχές Αναλύσεις ευαισθησίας - αποτελέσματα Assum ption Test General Average Prem ium Reserve Ratio Pay-As-You-Go rates (%) 2040 2080 2040 2080 Best-estimate assumptions of the report Fertility Mortality Net migration Female labour force participation rate Real rate of return on Scheme's assets 21.4% 4.2 4.7 23.5% 23.8% Test I 21.5% 4.2 4.5 23.5% 24.3% Test II 21.3% 4.2 5.0 23.5% 23.3% Test I 21.7% 4.0 3.9 23.8% 24.3% Test II 21.3% 4.3 5.0 23.5% 23.8% Test I 22.1% 4.1 3.2 23.7% 25.5% Test II 20.8% 4.2 6.1 23.3% 22.4% Test I 21.6% 4.0 4.3 23.8% 23.9% Test II 21.3% 4.4 5.0 23.1% 23.9% Test I 21.9% 3.6 3.3 23.5% 23.8% Test II 20.9% 4.7 6.9 23.5% 23.8% 21
Unemployment expenditure as % TIE Unemployment rate Αποτελέσματα Δαπάνη ανεργιακού επιδόματος ως % ασφαλιστέων αποδοχών (PAYG rate), 2005-15 2.50% 2.25% 2.34% 18% 16% 2.00% 1.75% 1.77% 1.90% 1.58% 14% 12% 1.50% 1.25% 1.00% 0.75% Contribution rate (1.15%) 1.14% 1.11% 0.97% 0.86% 1.15% 1.22% 1.35% 10% 8% 6% 0.50% 4% 0.25% 2% 0.00% 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 0% Unemploymnet expenditure as % TIE Contribution rate Unemployment rate Μεταξύ 2010 και 2014 έχουν μεταφερθεί συνολικά 260 εκ. από τους Λογαριασμούς Συντάξεων 22
Αποτελέσματα - Προβολές δαπανών ανεργιακού επιδόματος ως % ασφαλιστέων αποδοχών (PAYG rate), 2015-30 2015-2030: οι δαπάνες ανεργιακού επιδόματος ξεπερνούν τα έσοδα από εισφορές κατά 10% μέσο όρο 23
Reserve - end of year (in million ) Unemployment rate Αποτελέσματα - Λογαριασμός ανεργιακού επιδόματος 2015-2030: Αναλογιστική εκτίμηση για την εξέλιξη του αποθεματικού του εν λόγω λογαριασμού και παραδοχή ποσοστού ανεργίας (baseline) 50 16% 0 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 14% -50-100 -122 12% 10% -150-200 8% -250 6% -300 4% -350 2% -400 0% Unemployment rate Reserve of the Unemployment Account 24
Αποτελέσματα - Λογαριασμός ανεργιακού επιδόματος Συνεχή παρακολούθηση της οικονομικής κατάστασης του λογαριασμού Στόχος εξισορρόπησης των εσόδων και εξόδων για περίοδο που καλύπτει 1 ή 2 οικονομικούς κύκλους Περίοδος εξισορρόπησης 10-15 έτη Τα επόμενα 15 έτη (2016-2030) οι δαπάνες ανεργιακού επιδόματος επί ασφαλιστέων αποδοχών εκτιμούνται στο 1,26% 10% πιο πάνω του 1,15% ποσοστού εισφοράς Ανάγκη για κάλυψη του χρεωστικού υπολοίπου των 120 εκ. που εκτιμάται ότι θα συσσωρευτεί μέχρι το 2030 25
Αποτελέσματα Άλλες βραχυπρόθεσμες παροχές 2005-15: οι δαπάνες βραχυπρόθεσμων παροχών επί ασφαλιστέων αποδοχών ήταν 1,14% (μέσος όρος) 26
Αποτελέσματα Άλλες βραχυπρόθεσμες παροχές Τα διοικητικά έξοδα καλύπτονται από το Λογαριασμό Λοιπών Παροχών Δεν περιλαμβάνονται στις πιο πάνω δαπάνες βραχυπρόθεσμων παροχών Το πραγματικό τους ύψος είναι διαχρονικά σταθερό στο 0,14 επί ασφαλιστέων αποδοχών Ο Λογαριασμός σε χρεωστικό υπόλοιπο 43 εκ. κατά την 31 Δεκεμβρίου, 2014 Διατήρηση του ποσοστού εισφοράς στο 1,15% που είναι σήμερα Κατ αναλογία κατανομή διοικητικών εξόδων σε κάθε λογαριασμό του Ταμείου Μεταφορά 60 εκ. από λογαριασμούς συντάξεων 27