ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ Ο δείκτης εκτιμά την πυκνότητα όλου του οδικού δικτύου, καταταγμένου κατά κατηγορία, στη ζώνη των Περιφερειών διέλευσης της Εγνατίας οδού και των κάθετων αξόνων. Η σκοπιμότητα παρακολούθησης του δείκτη αφορά στη μελέτη της εξέλιξης του οδικού δικτύου και ειδικότερα της συμμετοχής των αυτοκινητοδρόμων, τον έλεγχο της χωρητικότητας του οδικού δικτύου και τη διερεύνηση των επιδράσεων του οδικού δικτύου στο περιβάλλον. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Οι βασικές κατηγορίες του οδικού δικτύου που εξετάζονται είναι (α) αυτοκινητόδρομοι, (β) κύριο εθνικό δίκτυο (πρωτεύον και δευτερεύον) και (γ) εθνικό δίκτυο (πρωτεύον, δευτερεύον και τριτεύον). Ο δείκτης υπολογίζεται και παρακολουθείται επίσης σε σχέση με την εξέλιξη των έργων της Εγνατίας Οδού και των κάθετων αξόνων αρμοδιότητας της ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε. Όπως αναμενόταν, η ολοκλήρωση της Εγνατίας Οδού και των κάθετων αξόνων θα επιφέρει εντυπωσιακή βελτίωση (252%) της πυκνότητας των αυτοκινητοδρόμων στη Ζώνη Επιρροής των Περιφερειών. Δεδομένου ότι ο άξονας ΠΑΘΕ (Πάτρα Αθήνα Θεσσαλονίκη Εύζωνοι) συνυπολογίστηκε ως υπάρχων αυτοκινητόδρομος πρό και μετά την ολοκλήρωση της Εγνατίας Οδού, η πυκνότητα αυτοκινητοδρόμων εμφανίζει κάθετες αυξήσεις στις Περιφέρεις Ανατ. Μακεδονίας & Θράκης, Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου, οι οποίες στην κατάσταση πρό της Εγνατίας Οδού έχουν μηδαμινές τιμές. Σε Νομαρχιακό επίπεδο οι μεγαλύτερες αυξήσεις αναμένονται στους Νομούς Ημαθίας (910%), Καβάλας (676%), Έβρου (410%), Θεσπρωτίας (391%) και Καστοριάς (361%). 1
Πυκνότητα Οδικού Δικτύου (km/km 2 ) ΠΡΟ ΕΓΝΑΤΙΑΣ ΟΔΟΥ ΜΕ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ (κατάσταση ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2006) ΜΕ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ NUTS Περιφέρεια / Νομός Πυκνότητα Αυτοκινητοδρόμων Πυκνότητα Κύριου Οδικού Δικτύου (1ων + 2ων εθνικό) Πυκνότητα Εθνικού Δικτύου Πυκνότητα Μεταβολή πρό- Αυτοκινητοδρόμων Οκτ.2006 Πυκνότητα Κύριου Μεταβολή πρό- Οδικού Δικτύου Οκτ.2006 (1ων + 2ων εθνικό) Πυκνότητα Μεταβολή πρό- Εθνικού Δικτύου Οκτ.2006 Πυκνότητα Μεταβολή πρόολοκληρωμένη Αυτοκινητοδρόμων Πυκνότητα Κύριου Μεταβολή πρόολοκληρωμένη Οδικού Δικτύου (1ων + 2ων εθνικό) Πυκνότητα Εθνικού Μεταβολή πρόολοκληρωμένη Δικτύου gr11 Ανατολική Μακεδόνια & Θράκη 0,001 0,048 0,111 0,013 1219% 0,061 27% 0,124 12% 0,018 1629% 0,066 37% 0,129 16% gr111 Ν. Έβρου 0,003 0,068 0,099 0,017 410% 0,083 22% 0,114 15% 0,017 410% 0,086 26% 0,117 18% gr112 Ν. Ξάνθης 0,000 0,038 0,135 0,011 197% 0,051 32% 0,148 9% 0,015 227% 0,054 42% 0,152 12% gr113 Ν. Ροδόπης 0,000 0,027 0,106 0,021 378% 0,049 78% 0,127 20% 0,021 322% 0,049 78% 0,127 20% gr114 Ν. Δράμας 0,000 0,036 0,073 0,000 0% 0,036 0% 0,073 0% 0,000 0% 0,036 0% 0,073 0% gr115 Ν. Καβάλας 0,000 0,060 0,181 0,020 355% 0,080 33% 0,200 11% 0,045 676% 0,104 74% 0,225 25% gr12 Κεντρική Μακεδονία 0,010 0,055 0,185 0,021 117% 0,061 11% 0,191 3% 0,027 175% 0,066 21% 0,196 6% gr121 Ν. Ημαθίας 0,004 0,071 0,160 0,037 910% 0,084 18% 0,172 8% 0,037 910% 0,084 18% 0,172 8% gr122 Ν. Θεσσαλονίκης 0,021 0,084 0,274 0,046 119% 0,107 27% 0,297 8% 0,074 254% 0,135 59% 0,325 18% gr123 Ν. Κιλκίς 0,013 0,046 0,174 0,017 28% 0,046 0% 0,174 0% 0,017 28% 0,046 0% 0,174 0% gr124 Ν. Πέλλας 0,000 0,033 0,093 0,000 0% 0,033 0% 0,093 0% 0,000 0% 0,033 0% 0,093 0% gr125 Ν. Πιερίας 0,047 0,070 0,207 0,047 0% 0,070 0% 0,207 0% 0,047 0% 0,070 0% 0,207 0% gr126 Ν. Σερρών 0,000 0,045 0,157 0,015 273% 0,047 5% 0,160 1% 0,017 255% 0,048 8% 0,161 2% gr127 Ν. Χαλκιδικής 0,000 0,040 0,198 0,000 0% 0,040 1% 0,198 0% 0,000 0% 0,040 1% 0,198 0% gr13 Δυτική Μακεδονία 0,000 0,050 0,165 0,010 341% 0,062 22% 0,177 7% 0,018 609% 0,070 39% 0,185 12% gr131 Ν. Γρεβενών 0,000 0,027 0,206 0,008 143% 0,038 42% 0,217 5% 0,021 318% 0,051 91% 0,230 12% gr132 Ν. Καστοριάς 0,000 0,029 0,184 0,011 201% 0,044 50% 0,198 8% 0,024 361% 0,058 100% 0,213 16% gr133 Ν. Κοζάνης 0,000 0,065 0,143 0,016 279% 0,081 24% 0,159 11% 0,022 334% 0,087 34% 0,165 15% gr134 Ν. Φλώρινας 0,000 0,070 0,141 0,000 0% 0,070 0% 0,141 0% 0,000 0% 0,070 0% 0,141 0% gr14 Θεσσαλία 0,010 0,042 0,179 0,010 1% 0,042 0% 0,180 0% 0,011 12% 0,043 3% 0,181 1% gr141 Ν. Καρδίτσας 0,000 0,020 0,176 0,000 0% 0,020 0% 0,176 0% 0,000 0% 0,020 0% 0,176 0% gr142 Ν. Λάρισας 0,015 0,046 0,183 0,015 0% 0,046 0% 0,183 0% 0,015 0% 0,046 0% 0,183 0% gr143 Ν. Μαγνησίας 0,023 0,038 0,204 0,023 0% 0,038 0% 0,204 0% 0,023 0% 0,038 0% 0,204 0% gr144 Ν. Τρικάλων 0,000 0,055 0,157 0,001 10% 0,056 1% 0,158 0% 0,005 71% 0,060 9% 0,162 3% gr21 Ήπειρος 0,000 0,060 0,244 0,007 250% 0,068 12% 0,251 3% 0,012 424% 0,073 21% 0,256 5% gr211 Ν. Άρτας 0,000 0,015 0,246 0,000 0% 0,015 0% 0,246 0% 0,000 0% 0,015 0% 0,246 0% gr212 Ν. Θεσπρωτίας 0,000 0,079 0,185 0,020 348% 0,100 25% 0,205 11% 0,026 391% 0,106 33% 0,211 14% gr213 Ν. Ιωαννίνων 0,000 0,056 0,257 0,007 129% 0,064 13% 0,264 3% 0,015 222% 0,071 26% 0,272 6% gr214 Ν. Πρέβεζας 0,000 0,121 0,262 0,000 0% 0,121 0% 0,262 0% 0,000 0% 0,121 0% 0,262 0% zniv Ζώνη Επιρροής Εγνατίας Οδού 0,005 0,051 0,173 0,014 164% 0,058 14% 0,180 4% 0,018 252% 0,062 24% 0,185 7% Πυκνότητα οδικού δικτύου (km/1.000 κατοίκους) ΠΡΟ ΕΓΝΑΤΙΑΣ ΟΔΟΥ ΜΕ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ (κατάσταση ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2006) ΜΕ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ NUTS Περιφέρεια / Νομός Πυκνότητα Αυτοκινητοδρόμων Πυκνότητα Κύριου Οδικού Δικτύου (1ων + 2ων εθνικό) Πυκνότητα Εθνικού Δικτύου Πυκνότητα Μεταβολή πρό- Αυτοκινητοδρόμων Οκτ.2006 Πυκνότητα Κύριου Οδικού Δικτύου (1ων + 2ων εθνικό) Μεταβολή πρό- Οκτ.2006 Πυκνότητα Εθνικού Δικτύου Μεταβολή πρό- Οκτ.2006 Πυκνότητα Αυτοκινητοδρόμων Μεταβολή πρόολοκληρωμένο Πυκνότητα Κύριου Οδικού Δικτύου (1ων + 2ων εθνικό) Μεταβολή πρόολοκληρωμένο Πυκνότητα Εθνικού Δικτύου gr11 Ανατολική Μακεδόνια & Θράκη 0,024 1,110 2,570 0,313 1219% 1,410 27% 2,867 12% 0,411 1629% 1,526 37% 2,984 16% gr111 Ν. Έβρου 0,097 1,934 2,811 0,496 410% 2,369 22% 3,238 15% 0,496 410% 2,446 26% 3,315 18% gr112 Ν. Ξάνθης 0,000 0,675 2,387 0,197 241% 0,892 32% 2,604 9% 0,266 278% 0,961 42% 2,673 12% gr113 Ν. Ροδόπης 0,000 0,628 2,440 0,493 601% 1,121 78% 2,933 20% 0,493 516% 1,121 78% 2,933 20% gr114 Ν. Δράμας 0,000 1,192 2,439 0,000 0% 1,192 0% 2,439 0% 0,000 0% 1,192 0% 2,439 0% gr115 Ν. Καβάλας 0,000 0,877 2,642 0,294 358% 1,163 33% 2,928 11% 0,656 687% 1,526 74% 3,290 25% gr12 Κεντρική Μακεδονία 0,100 0,558 1,892 0,218 117% 0,620 11% 1,954 3% 0,276 175% 0,677 21% 2,011 6% gr121 Ν. Ημαθίας 0,044 0,842 1,894 0,441 910% 0,994 18% 2,046 8% 0,441 910% 0,994 18% 2,046 8% gr122 Ν. Θεσσαλονίκης 0,073 0,294 0,955 0,160 119% 0,372 27% 1,033 8% 0,258 254% 0,469 59% 1,129 18% gr123 Ν. Κιλκίς 0,368 1,315 4,946 0,471 28% 1,315 0% 4,946 0% 0,471 28% 1,315 0% 4,946 0% gr124 Ν. Πέλλας 0,000 0,560 1,604 0,000 0% 0,560 0% 1,604 0% 0,000 0% 0,560 0% 1,604 0% gr125 Ν. Πιερίας 0,551 0,825 2,433 0,551 0% 0,825 0% 2,433 0% 0,551 0% 0,825 0% 2,433 0% gr126 Ν. Σερρών 0,000 0,881 3,110 0,306 373% 0,927 5% 3,156 1% 0,335 351% 0,956 8% 3,185 2% gr127 Ν. Χαλκιδικής 0,000 1,240 6,154 0,000 0% 1,254 1% 6,159 0% 0,000 0% 1,254 1% 6,159 0% gr13 Δυτική Μακεδονία 0,000 1,578 5,188 0,311 536% 1,932 22% 5,542 7% 0,557 958% 2,189 39% 5,799 12% gr131 Ν. Γρεβενών 0,000 1,604 12,440 0,490 598% 2,283 42% 13,120 5% 1,279 1338% 3,072 91% 13,908 12% gr132 Ν. Καστοριάς 0,000 0,942 5,922 0,368 449% 1,414 50% 6,394 8% 0,773 809% 1,885 100% 6,865 16% gr133 Ν. Κοζάνης 0,000 1,479 3,242 0,358 437% 1,837 24% 3,600 11% 0,502 525% 1,981 34% 3,744 15% gr134 Ν. Φλώρινας 0,000 2,463 4,965 0,000 0% 2,463 0% 4,965 0% 0,000 0% 2,463 0% 4,965 0% gr14 Θεσσαλία 0,185 0,775 3,344 0,188 1% 0,778 0% 3,346 0% 0,206 12% 0,796 3% 3,365 1% gr141 Ν. Καρδίτσας 0,000 0,398 3,583 0,000 0% 0,398 0% 3,583 0% 0,000 0% 0,398 0% 3,583 0% gr142 Ν. Λάρισας 0,281 0,880 3,534 0,281 0% 0,880 0% 3,534 0% 0,281 0% 0,880 0% 3,534 0% gr143 Ν. Μαγνησίας 0,294 0,486 2,595 0,294 0% 0,486 0% 2,595 0% 0,294 0% 0,486 0% 2,595 0% gr144 Ν. Τρικάλων 0,000 1,349 3,858 0,014 17% 1,363 1% 3,871 0% 0,116 122% 1,466 9% 3,974 3% gr21 Ήπειρος 0,000 1,558 6,312 0,188 324% 1,750 12% 6,504 3% 0,320 550% 1,881 21% 6,635 5% gr211 Ν. Άρτας 0,000 0,302 5,072 0,000 0% 0,302 0% 5,072 0% 0,000 0% 0,302 0% 5,072 0% gr212 Ν. Θεσπρωτίας 0,000 2,616 6,083 0,650 793% 3,282 25% 6,749 11% 0,855 894% 3,486 33% 6,954 14% gr213 Ν. Ιωαννίνων 0,000 1,655 7,548 0,215 263% 1,873 13% 7,766 3% 0,433 453% 2,090 26% 7,984 6% gr214 Ν. Πρέβεζας 0,000 2,115 4,575 0,000 0% 2,115 0% 4,576 0% 0,000 0% 2,115 0% 4,575 0% zniv Ζώνη Επιρροής Εγνατίας Οδού 0,088 2,080 2,937 0,232 164% 0,979 14% 3,058 4% 0,310 252% 1,060 24% 3,140 7% Μεταβολή πρόολοκληρωμένο 2
Το χαρακτηρισμένο ως κύριο οδικό δίκτυο αποτελείται από το πρωτεύον και το δευτερεύον εθνικό οδικό δίκτυο και εξετάζεται ως ιδιαίτερη κατηγορία επειδή στην ουσία εξυπηρετεί κύριες δια-περιφερειακές και διακρατικές συνδέσεις. Το σύστημα της Εγνατίας Οδού και των κάθετων αξόνων εντάσσεται σε αυτή την κατηγορία και η πλήρης λειτουργία του αναμένεται να συνεισφέρει στην βελτίωση του δείκτη ως εξής: στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας κατά 39%, στην Ανατ. Μακεδονία & Θράκη κατά 37%, και στις Κεντρική Μακεδονία και Ήπειρο κατά 21%. Ο Νομός Καστοριάς επωφελείται της κατασκευής και λειτουργίας του κάθετου άξονα (αυτοκινητόδρομου) Σιάτιστα Ιεροπηγή εμφανίζοντας το μεγαλύτερο ποσοστό αύξησης (100%). Ο Νομοί Γρεβενών, Ροδόπης και Καβάλας οφείλουν τις σημαντικές αυξήσεις στην Εγνατία Οδό, ενώ ο Νομός Θεσσαλονίκης επωφελείται και των υπόλοιπων αξόνων όπως η Εξωτερική Περιφερειακή Θεσσαλονίκης, ο αυτοκινητόδρομος Θεσσαλονίκη Μουδανιά, οι συνδέσεις με αεροδρόμιο και λιμάνι (6 ος προβλήτας). Σημαντική αναμένεται επίσης η συνεισφορά της Εγνατίας Οδού και των κάθετων αξόνων στην αύξηση της πυκνότητας συνολικά του εθνικού οδικού δικτύου. Η μεγαλύτερη αύξηση αναμένεται στην Περιφέρεια Ανατ. Μακεδονίας & Θράκης (16%). Ακολουθεί η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας με εκτιμώμενη αύξηση κατά 12%, και οι Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας και Ηπείρου (6% και 5% αντίστοιχα). Σε Νομαρχιακό επίπεδο την μεγαλύτερη αύξηση στην πυκνότητα του εθνικού δικτύου εκτιμάται πως θα παρουσιάσει ο Νομός Καβάλας (25%) και ακολουθούν οι Νομοί Ροδόπης (20%), Θεσσαλονίκης (18%) και Έβρου (18%). Έτσι, η ολοκλήρωση των έργων της Εγνατίας Οδού και των κάθετων αξόνων Σιάτιστα Ιεροπηγή, Θεσσαλονίκη Σέρρες Προμαχώνας, Θεσσαλονίκη Μουδανιά, και Αρδάνιο Ορμένιο αλλάζουν το χάρτη κατάταξης των Περιφερειών και Νομών σε σχέση με την πυκνότητα του οδικού δικτύου, ιδιαίτερα σε ότι αφορά στις κατηγορίες αυτοκινητόδρομοι και κύριο οδικό δίκτυο. Ενώ στην κατάσταση προ της Εγνατίας Οδού κυριαρχούν οι Περιφέρειες Θεσσαλίας και Κεντρικής Μακεδονίας και οι αντίστοιχοι Νομοί απ όπου διέρχεται ο άξονας ΠΑΘΕ (Μαγνησίας, Λάρισας, Πιερίας, Θεσσαλονίκης) στην μετά την Εγνατία Οδό κατάσταση βγαίνουν δυναμικά στο προσκήνιο οι Περιφέρειες Ηπείρου, Δυτ. Μακεδονίας και Ανατ. Μακεδονίας & Θράκης και αντίστοιχοι Νομοί (Θεσπρωτίας, Γρεβενών, Κοζάνης, Καστοριάς, Καβάλας, Έβρου) απ όπου διέρχονται η Εγνατία Οδός και οι κάθετοι άξονες. Ενδεικτικά, ο δείκτης πυκνότητας του κύριου οδικού δικτύου για το Νομό Θεσπρωτίας μεταβάλλεται από 7,9 σε 10,6 (km/1.000 km 2 ) παρουσιάζοντας αύξηση 33,3%, ενώ για την Περιφέρεια Ηπείρου διαμορφώνεται στο 7,3 από 6 και για το χωρικό σύνολο της Ζώνης Επιρροής η τιμή του δείκτη ανεβαίνει στο 6,2 από 5,1. Πρέπει να σημειωθεί πως μόνο ο Νομός Θεσσαλονίκης παρουσιάζει μεγαλύτερη τιμή του δείκτη (13,5) από το Νομό Θεσπρωτίας, ενώ πολύ κοντά βρίσκεται στην τρίτη θέση ο Νομός Καβάλας (10,4) και ακολουθούν οι Νομοί Κοζάνης, Έβρου και Ημαθίας (8,7-8,6 & 8,4 αντίστοιχα). Οι εκτιμώμενες τιμές για τον παραπάνω δείκτη έχουν ιδιαίτερη σημασία διότι προσεγγίζουν ή/και υπερβαίνουν τη μέση τιμή βάσης για όλη την Ελληνική 3
επικράτεια, η οποία σύμφωνα με το ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ 2007-2013 είναι 6 (ΥΠΟΙΟ 2006, σε. 146), ενώ σύμφωνα με τη Eurostat για τo έτος 2003 η τιμή του δείκτη στην ΕΕ25 είναι 15,1 και για την ΕΕ15 17,5 (ERF 2006, σελ. 17) 1. Τέλος, ο δείκτης υπολογίστηκε και σε σχέση με τον πληθυσμό των Περιφερειών και Νομών (km/1.000 κατ.). Αναλόγως προκύπτει σημαντική βελτίωση της πυκνότητας των αυτοκινητοδρόμων και του κύριο εθνικού οδικού δικτύου για τις Περιφέρειες Ηπείρου και Δυτικής Μακεδονίας, ιδιαίτερα στους Νομούς Θεσπρωτίας, Γρεβενών, και Καστοριάς. ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ Πηγές Βάση χωρικών δεδομένων του Παρατηρητηρίου ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε. Ιδία ψηφιακή επεξεργασία (2006): 1) Οδικό δίκτυο: TERRA Ε.Π.Ε. (2004), γραμμικό επίπεδο, κλίμακα 1:50.000. 2) Κύριο και δευτερεύον οδικό δίκτυο χώρας, ΥΠΕΧΩΔΕ (2004), γραμμικό επίπεδο, κλίμακα 1:500.000. 2) Γραμμικό επίπεδο χάραξης και πορείας έργων Εγνατίας Οδού και κάθετων αξόνων, ενημερωμένο με μετρήσεις από GPS και ορθοφωτοχάρτες, Τμήμα GIS, Τομέας Προγραμματισμού και Παρακολούθησης Έργων και Χρηματοδοτήσεων, ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε (2007). 3) Χάρτες της Γ.Υ.Σ. κλίμακας 1:50.000. 4) Επικαιροποιημένοι οδικοί χάρτες της ROAD, έτους αγοράς 2004, κλίμακας 1:250.000. 5) Ορθοφωτοχάρτες Υπ. Γεωργίας 1996, κλίμακα 1:5.000. 6) Η κατηγοριοποίηση του οδικού δικτύου έγινε βάσει της κατάταξης των Εθνικών οδών από το ΥΠΕΧΩΔΕ με την απόφαση ΔΜΕΟ/ε/0/1308-15/12/1995 (ΓΓΔΕ, ΔΜΕΟ, Τμ. Μελετών Κυκλοφορίας) με τη χρήση των κριτηρίων των ΠΔ 347/93 και 401/93. 7) Δεδομένα πληθυσμού: απογραφή ΕΣΥΕ (2001), www.statistics.gr. 8) Διοικητικά όρια: ΥΠΕΧΩΔΕ (2002), πολυγωνικό, κλίμακα 1:50.000. Βιβλιογραφικές αναφορές: ΥΠΕΧΩΔΕ (1995): Κατάταξη Εθνικών Οδών περιφερειών Αττικής, Στερεάς Ελλάδας, Θεσσαλίας, Ηπείρου, Μακεδονίας και Θράκης σε Βασικό (Πρωτεύον), Δευτερεύον και Τριτεύον Εθνικό Δίκτυο, Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων: Διεύθυνση Μελετών 1 Και στα δύο κείμενα ο δείκτης αναφέρεται ως «πυκνότητα αυτοκινητοδρόμων» που στην Ελληνική περίπτωση όμως οι αρμόδιες υπηρεσίες (ΕΣΥΕ, ΥΠΟΙΟ, ΥΠΕΧΩΔΕ κλπ) προφανώς τον προσαρμόζουν στην κατηγορία «κύριο οδικό δίκτυο». Για παράδειγμα, αν εφαρμοζόταν αυστηρά ο ορισμός του αυτοκινητόδρομου η τιμή του δείκτη για την Ελλάδα θα έπρεπε να έχει τιμές κοντά στο 2,0 αντί για 6,0. 4
Έργων Οδοποιίας (ΔΜΕΟ), Τμ. Μελετών Κυκλοφορίας, Απόφαση Αρ. ΔΜΕΟ/ε/0/1308-15/12/1995, Αθήνα. ΥΠΟΙΟ (2006): Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς 2007-2013, Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών, Γενική Γραμματεία Επενδύσεων και Ανάπτυξης: Αθήνα, Οκτ. 2006, Επίσημο Σχέδιο, 1/11/2006, προσβάσιμο στο http://www.hellaskps.gr/programper4/files/nsrf_gr.pdf, 13/04/2007. ERF (2006): European Road Statistics 2006, European Union Road Federation; Brussels Programme Centre of the International Road Federation (IRF): Brussels. Accessed in, http://www.erf.be/images/stat/erf_stats2006.pdf, 13/04/2007. Μεθοδολογία Η επεξεργασία χωρικών δεδομένων και υποβάθρων έγινε αποκλειστικά στα όρια της Ζώνης Επιρροής των πέντε Περιφερειών (και των αντίστοιχων Νομών) από τις οποίες διέρχεται η Εγνατία Οδός: Ήπειρος, Δυτική Μακεδονία, Ήπειρος, Κεντρική Μακεδονία, Ανατ. Μακεδονία & Θράκη, και Θεσσαλία. Η εκτίμηση του δείκτη γίνεται σε σχέση με την έκταση (km 2 ) και τον πληθυσμό (1.000 κάτοικοι) των Περιφερειών και Νομών στη Ζώνη Επιρροής της Εγνατίας Οδού. Οι βασικές κατηγορίες του οδικού δικτύου που εξετάζονται είναι (α) αυτοκινητόδρομοι, (β) κύριο εθνικό δίκτυο (πρωτεύον και δευτερεύον) και (γ) εθνικό δίκτυο. Ο δείκτης υπολογίζεται και παρακολουθείται επίσης σε σχέση με την εξέλιξη των έργων της Εγνατίας Οδού και των κάθετων αξόνων αρμοδιότητας της ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε. Για την κατάταξη ενός δρόμου στην κατηγορία Αυτοκινητόδρομοι χρησιμοποιήθηκε ο ορισμός που δίνεται από τον KOK N. 2696/1999 αρ. 2.: Αυτοκινητόδρομος: Οδός ειδικής μελέτης και κατασκευής για την κυκλοφορία αυτοκινήτων οχημάτων και μοτοσικλετών, η οποία δεν εξυπηρετεί τις συνορεύουσες με αυτήν ιδιοκτησίες και η οποία: α) διαθέτει, εκτός ειδικών σημείων ή προσωρινά, χωριστά οδοστρώματα, για τις δύο κατευθύνσεις της κυκλοφορίας, που διακρίνονται μεταξύ τους είτε με διαχωριστικές νησίδες που δεν προορίζονται για την κυκλοφορία είτε κατ' εξαίρεση, με άλλα μέσα, β) δεν διασταυρώνονται ισόπεδα με άλλη οδό, μονοπάτι, σιδηροδρομική ή τροχιοδρομική γραμμή και γ) έχει χαρακτηριστεί με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και έχει ειδική σήμανση με πινακίδες ως αυτοκινητόδρομος. Ο άξονας ΠΑΘΕ (Πάτρα Αθήνα Θεσσαλονίκη Εύζωνοι) συνυπολογίστηκε ως υπάρχων αυτοκινητόδρομος πρό και μετά την ολοκλήρωση της Εγνατίας Οδού. Οι νέοι κάθετοι άξονες Ξάνθη Εχίνος και Κομοτηνή-Νυμφαία δεν συνυπολογίστηκαν προς το παρόν σε καμία από τις κατηγορίες οδικού δικτύου. 5
Η κατασκευή του άξονα Ξάνθη Εχίνος Ελληνοβουλγαρικά Σύνορα αποτελεί μέρος διακρατικής συμφωνίας Ελλάδας Βουλγαρίας. Με βάση την συμφωνία αυτή προβλέπεται η κατασκευή οδού με τυπική διατομή πλάτους 7,5/10,5μ και ταχύτητα μελέτης είναι 60χλμ/ώρα ενώ στα τμήματα με μεγάλη κατά μήκος κλίση προβλέπεται και λωρίδα βραδυπορείας πλάτους 3 μ. Το μήκος του άξονα είναι περίπου 50-55 χλμ. Ο άξονας διασχίζει περιοχές με ιδιαίτερα έντονο ανάγλυφο, ανέρχεται σε υψόμετρο έως 1053 μ για να καταλήξει στη θέση της διασυνοριακής σύνδεσης σε υψόμετρο 1012 μ. Επιπλέον στην περιοχή κοντά στα σύνορα υπάρχει και ενδιαίτημα καφέ αρκούδας. Όπως είναι φανερό θα απαιτηθούν σημαντικά τεχνικά (σήραγγες, C&C κλπ). Το Β εξάμηνο του 2006 αποφασίσθηκε η μεταβίβαση της αρμοδιότητας για την κατασκευή του άξονα στην ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε και μεταβιβάσθηκαν από την ΔΔΕ ΑΜΘ οι αντίστοιχες μελέτες. Από την πρώτη επισκόπηση των υφιστάμενων μελετών προκρίνεται ως πιθανότερη χάραξη ένας συνδυασμός των λύσεων που μελετήθηκαν από το ΥΠΕΧΩΔΕ με ταχύτητα μελέτης 60 km/h ενώ θα πρέπει να εκπονηθεί μελέτη για νέα χάραξη στο νοτιότερο άκρο του άξονα που θα παρακάμπτει από ανατολάς την πόλη της Ξάνθης και θα συνδέεται με την Εγνατία στην περιοχή του κόμβου Βαφαίϊκων. Προτεραιότητα δίνεται στην ολοκλήρωση των μελετών του βόρειου τμήματος από Εχίνο έως σύνορα, μήκους 20-25 χλμ ώστε να καταστεί δυνατή η δημοπράτηση του έργου εντός του 2007 με προϋπολογισμό 120 εκ. Για το υπόλοιπο τμήμα προβλέπεται να προκηρυχθούν οι μελέτες το ταχύτερο δυνατό με στόχο την ολοκλήρωσή τους και την δημοπράτηση του έργου στο τέλος του 2008. Επομένως το συνολικό μήκος του άξονα από Εγνατία (Α/Κ Βαφαίϊκα) έως Ελληνοβουλγαρικά σύνορα είναι περίπου 55 χλμ με κατ αρχήν εκτίμηση κόστους (συμπ/νης και της παράκαμψης Ξάνθης) περίπου τα 200 εκ. Ο άξονας Κομοτηνή-Νυμφαία έχει μήκος 22,5 χλμ. περίπου (19,0 χλμ. σε νέα χάραξη και 3,5 χλμ. βελτίωση του υφιστάμενου άξονα). Η τυπική διατομή της αρτηρίας είναι 7,50/10,50μ που περιλαμβάνει μια λωρίδα κυκλοφορία ανά κατεύθυνση 3,75μ. και έρεισμα 1,50μ. εκατέρωθεν. Η ταχύτητα μελέτης είναι 80χλμ /ώρα. Σε σημεία με μεγάλη κατά μήκος κλίση κατασκευάζεται μια επιπλέον λωρίδα (βραδυπορίας) πλάτους 3,50μ. στην ανωφέρεια οπότε το συνολικό πλάτος της διατομής αυξάνεται σε 11,00/14,00μ. Τέλος σε ένα τμήμα μήκους 900μ περίπου εφαρμόζονται επιπλέον λωρίδες (βραδυπορίας) και στις δύο κατευθύνσεις οπότε και το συνολικό πλάτος αυξάνεται ακόμη περισσότερο σε 14,50/17,50μ. Στις περιοχές των σηράγγων, η τυπική διατομή περιλαμβάνει, μία λωρίδα κυκλοφορίας πλάτους 3,75μ. ανά κατεύθυνση, μία λωρίδα καθοδήγησης πλάτους 0,5μ. ανά κατεύθυνση και πεζοδρόμιο πλάτους 1,0μ. ανά κατεύθυνση. Συνολικά το κυκλοφορούμενο πλάτος οδοστρώματος εντός των σηράγγων είναι 8,50μ. Το έργο μεταβιβάσθηκε πρόσφατα στην εταιρεία ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε. η οποία και το δημοπράτησε στις 15/12/06 με προϋπολογισμό 85 εκ. (με ΦΠΑ). Η διαδικασία δημοπράτησης είναι σε φάση ολοκλήρωσης έχει επιλεγεί προσωρινός ανάδοχος και επίκειται η υπογραφή της σύμβασης. ΠΗΓΗ: Τμήμα Εκθέσεων και Αναφορών, Διεύθυνση Παρακολούθησης Έργων, Τομέας Προγραμματισμού και Παρακολούθησης Έργων και Χρηματοδοτήσεων, ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε (2007). 6
Χάρτης 1. Πυκνότητα (km/km 2 ) κύριου οδικού δικτύου προ Εγνατίας Οδού 7
Χάρτης 2. Πυκνότητα (km/km 2 ) κύριου οδικού δικτύου με Εγνατία Οδό, Οκτ. 2006 8
Χάρτης 3. Πυκνότητα (km/km 2 ) κύριου οδικού δικτύου με ολοκληρωμένη Εγνατία Οδό 9
Χάρτης 4. Πυκνότητα (km/1.000 κατ.) κύριου οδικού δικτύου προ Εγνατίας Οδού 10
Χάρτης 5.. Πυκνότητα (km/1.000 κατ.) κύριου οδικού δικτύου με Εγνατία Οδό, Οκτ. 2006 11
Χάρτης 6. Πυκνότητα (km/1.000 κατ.) κύριου οδικού δικτύου με ολοκληρωμένη Εγνατία Οδό 12
Χάρτης 7. Μεταβολή πυκνότητας Χάρτης 8. κύριου Κυκλοφοριακός οδικού δικτύου φόρτος προ της και Εγνατίας μετά την Οδού, ολοκλήρωση 2006 της Εγνατίας Οδού 13