Τ.Ε.Ι Καβάλας Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών Μεθοδολογία υλοποίησης βίντεο-παρουσιάσεων για την τοποθέτηση οδοντικών εμφυτευμάτων Καραδήμος Χρήστος Σεπτέμβριος 212 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Μωυσιάδης Ελευθέριος
Πρόλογος Η συνεχής και αυξανόμενη ζήτηση γνώσεων και πληροφοριών, σε συνδυασμό με την εξέλιξη της τεχνολογίας, έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη των βίντεοπαρουσιασεων (tutorials) ως ολοκληρωμένη μέθοδο μάθησης. Η πτυχιακή αυτή εργασία αποτελεί μια ολοκληρωμένη μεθοδολογία εκμάθησης ενός συγκεκριμένου αντικειμένου. Το κοινό στο οποίο απευθύνεται είναι οδοντίατροι ή φοιτητές οδοντιατρικής. Παρέχει όλες τις πληροφορίες στον χρήστη ώστε να έχει πλήρη εικόνα του αντικειμένου που περιγράφει και περιορίζει τις απορίες του στο ελάχιστο. Το περιβάλλον της παρουσίασης είναι φιλικό προς το χρήστη, ώστε η παρουσίαση να είναι κατανοητή ακόμη και από χρήστες που δεν είναι εξοικειωμένοι με τους Η/Υ. Το αποτέλεσμα είναι να δώσει στον χρήστη τις πληροφορίες που χρειάζεται ώστε να έχει τη πρώτη του επαφή με τα οδοντικά εμφυτεύματα. Τα αποτελέσματα που προκύπτουν από τη συγκεκριμένη έρευνα δεν περιορίζονται μόνο στο συγκεκριμένο αντικείμενο μελέτης, αλλά ανάγονται σε γενικό επίπεδο. Το ζητούμενο είναι η ανάπτυξη μιας μεθοδολογίας για την υλοποίηση βίντεοπαρουσιασεων ανεξάρτητα με το αντικείμενο που μπορεί αυτές να περιέχουν. Η διαδικασία που ακολουθήθηκε για την εκπόνηση της εργασίας έχει επαγωγικό χαρακτήρα με κατεύθυνση από το ειδικό στο γενικό, έτσι ώστε τα συμπεράσματα που προκύπτουν να είναι χρήσιμα σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αριθμό ενδιαφερομένων. Το αντικείμενο των οδοντικών εμφυτευμάτων αποτελεί την κύρια επαγγελματική μου ενασχόληση εδώ και τέσσερα χρόνια και γι αυτό προτιμήθηκε ως θέμα των βίντεοπαρουσιασεων. Η γνώση, η κατάρτιση και η εμπειρία που έχω αποκτήσει, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην επιλογή των πληροφοριών που περιέχονται στις βίντεοπαρουσιασεις. Επιπλέον η πρόσβαση σε πληροφορίες που αφορούν τα οδοντικά εμφυτεύματα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη. Επίσης η καθημερινή επαφή με ανθρώπους του χώρου (οδοντιάτρους, φοιτητές οδοντιατρικής, συναδέλφους), έδωσαν τη δυνατότητα στο ερευνητικό κομμάτι της πτυχιακής εργασίας να διεξαχθεί σε ένα πολύ ικανοποιητικό δείγμα ακροατών. 1
Περιεχόμενα Πρόλογος... 1 Περιεχόμενα... 2 Ενότητα 1... 4 1.1 Εισαγωγή... 4 1.2 Ο στόχος της εργασίας... 4 1.3 Το περιεχόμενο της εργασίας... 1.4 Η σημασία της μεθοδολογίας... 1. Η ανάγκη για δημιουργία μεθοδολογίας... 6 1.6 Παραδείγματα βίντεοπαρουσιασεων... 7 1.7 Πλεονεκτήματα από τη χρήση μεθοδολογίας... 8 1.8 Η δομή της έρευνας...1 1.9 Θεωρητικό υπόβαθρο των χρηστών... 11 Ενότητα 2... 12 2.1 Παράδειγμα 1... 12 2.2 Παράδειγμα 2... 2.3 Παράδειγμα 3... 17 2.4 Συμπεράσματα... 18 Ενότητα 3 3.1 Το αρχικό κείμενο... 19 3.2 Ερωτηματολόγιο συμπλήρωσης κενού... 23 3.3 Παρουσίαση στο Power Point... 3.4 Η πρώτη βίντεοπαρουσίαση... 26 3. Ερωτηματολόγιο αξιολόγησης... 26 3.6 Το πρώτο μέρος της έρευνας... 28 3.6.1 Περιγραφή... 28 3.6.2 Ανάλυση αποτελεσμάτων ερωτήσεων αξιολόγησης... 28 3.6.2.1 Γενικά σχόλια ακροατών... 34 3.6.2.2 Γενικά συμπεράσματα... 34 3.6.3 Ανάλυση αποτελεσμάτων ερωτήσεων συμπλήρωσης κενού... 3.6.3.1 Συμπεράσματα... 41 3.6.4 Συνδυαστικά συμπεράσματα... 42 3.6. Προτεινόμενες Βελτιώσεις Παρουσίασης... 44 3.7 Η Βελτίωση της βίντεοπαρουσιασης... 3.8 Το νέο ερωτηματολόγιο συμπλήρωσης κενού... 46 3.9 Το δεύτερο μέρος της έρευνας... 3.9.1 Περιγραφή... 3.9.2 Ανάλυση αποτελεσμάτων ερωτήσεων συμπλήρωσης κενού 2... 1 3.9.2.1 Πρακτικές αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν... 2 3.9.2.2. Ανάλυση αποτελεσμάτων των ερωτήσεων... 4 3.9.3 Συμπεράσματα... 9 2
Ενότητα 4 4.1 Σχέδιο εκπόνησης της έρευνας... 62 4.2 Ανάλυση της μεθοδολογίας εκπόνησης... 63 4.2.1 Επισήμανση... 66 4.3 Μεθοδολογία δημιουργίας βίντεοπαρουσιασεων... 66 4.3.1 Κανόνες δημιουργίας βίντεοπαρουσιασης... 66 4.3.2 Ανάλυση της μεθοδολογίας δημιουργίας βίντεοπαρουσιάσεων... 69 4.3.2.1 Υπενθύμιση... 71 Παράρτημα Α... 72 Παράρτημα Β... 87 Παράρτημα Γ... 11 Παράρτημα Δ... 133 Βιβλιογραφία... 1 3
Ενότητα 1 1.1 Εισαγωγή Η παρούσα εργασία εντάσσεται στα πλαίσια της πτυχιακής εργασίας του προγράμματος σπουδών του τμήματος Βιομηχανικής πληροφορικής. Το αντικείμενο μελέτης είναι οι βίντεοπαρουσιασεις και η ανάπτυξη μεθοδολογίας για την υλοποίηση τους. Ως θέμα των βίντεοπαρουσιασεων που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της έρευνας, επιλέχθηκε το αντικείμενο των οδοντικών εμφυτευμάτων. Ωστόσο τα αποτελέσματα της έρευνας δεν περιορίζονται στο συγκεκριμένο αντικείμενο, αλλά αποτελούν γενικούς κανόνες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την υλοποίηση βίντεοπαρουσιασεων με οποιοδήποτε περιεχόμενο. Η συγκεκριμένη μελέτη βασίζεται σε στοιχεία που συγκεντρώθηκαν μέσα από προσωπική έρευνα, καθώς και από στοιχεία που προέκυψαν κατά τη διαδικασία εκπόνησης της εργασίας. Σκοπός της εργασίας είναι να διατυπώσει την εικόνα που επικρατεί σχετικά με τις βίντεοπαρουσιασεις, να τονίσει τις ελλείψεις και τα προβλήματα που υπάρχουν και μέσα από την έρευνα που έγινε να προτείνει λύσεις και μια ολοκληρωμένη μεθοδολογία που θα λειτουργήσει ως βάση για οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο επιθυμεί να ασχοληθεί με τις βίντεοπαρουσιασεις. Η πτυχιακή εργασία αποτελείται από τέσσερις ενότητες. Στη πρώτη ενότητα γίνεται η θεωρητική προσέγγιση του αντικειμένου μελέτης. Αναφέρονται γενικές πληροφορίες σχετικά με την εργασία και τις βίντεοπαρουσιασεις. Τονίζεται η σημασία που έχει η εφαρμογή μεθοδολογίας κατά τη δημιουργία τους και τα πλεονεκτήματα που έχει να αποκομίσει ο χρήστης όταν την ακολουθεί. Αναφέρονται επίσης κάποια παραδείγματα από βίντεοπαρουσιασεις και εντοπίζονται όλες εκείνες οι παράμετροι που καθιστούν την ανάπτυξη της μεθοδολογίας απαραίτητη. Επίσης γίνεται μια αναφορά ως προς το περιεχόμενο, τους στόχους και τη δομή της συγκεκριμένης εργασίας. Στη δεύτερη ενότητα εξετάζονται κάποιες δημοφιλείς βίντεοπαρουσιασεις, γίνεται ανάλυση τους και εντοπίζονται όλα εκείνα τα στοιχεία που τις συνθέτουν καθώς και τα σημεία που προκύπτουν προβλήματα και χρήζουν διόρθωσης. Η τρίτη ενότητα περιλαμβάνει το ερευνητικό κομμάτι της πτυχιακής εργασίας. Όλες εκείνες τις ενέργειες που πραγματοποιήθηκαν βήμα προς βήμα ώστε να φτάσουμε στο τελικό αποτέλεσμα. Στη τέταρτη ενότητα παρουσιάζεται το αποτέλεσμα της εργασίας. Συγκεντρώνονται όλα τα αποτελέσματα της έρευνας και γίνεται η σύνθεση της μεθοδολογίας για την υλοποίηση των βίντεοπαρουσιασεων, το οποίο είναι και το ζητούμενο της πτυχιακής μας εργασίας. Στο τέλος της εργασίας υπάρχουν τέσσερα παραρτήματα με συμπληρωματικά στοιχεία που αφορούν την εργασία, καθώς και η βιβλιογραφία που χρησιμοποιήθηκε. 1.2 Ο στόχος της εργασίας Σκοπός της πτυχιακής εργασίας είναι να αναπτύξει μια ολοκληρωμένη μεθοδολογία που θα αφορά τη δημιουργία βίντεοπαρουσιασεων για την εκμάθηση του αντικειμένου των οδοντικών εμφυτευμάτων και κατ επέκταση να προκύψουν κάποια χρήσιμα συμπεράσματα που θα λειτουργήσουν ως πρότυπα για οποιονδήποτε 4
θελήσει να δημιουργήσει μια βίντεοπαρουσιαση που θα αφορά οποιοδήποτε αντικείμενο. Ο βασικός στόχος της βίντεοπαρουσιασης είναι η μετάδοση των πληροφοριών που επιθυμούμε στον ακροατή. Τα συμπεράσματα που θα βγουν, θα έχουν το ρόλο οδηγού. Θα λειτουργήσουν ως βασικοί κανόνες και θα αποτελέσουν το πρότυπο πάνω στο οποίο ο κάθε ενδιαφερόμενος θα μπορεί να εργαστεί, ώστε να δημιουργήσει μια βίντεοπαρουσιαση ανεξάρτητα με το περιεχόμενο της. Το αντικείμενο των βίντεοπαρουσιασεων που χρησιμοποιήθηκαν για τη διεξαγωγή της έρευνας είναι τα οδοντικά εμφυτεύματα και απευθύνεται σε ανθρώπους στο χώρο της οδοντιατρικής. Ωστόσο η έρευνα δεν περιορίζεται εκεί και τα αποτελέσματα βρίσκουν εφαρμογή ανεξάρτητα με το περιεχόμενο που μπορεί να έχει μια βίντεοπαρουσιαση. Από προσωπική έρευνα, διαπιστώθηκε ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο που να λειτουργεί ως οδηγός για την υλοποίηση βίντεοπαρουσιασεων, κάτι που καθιστά τη συγκεκριμένη έρευνα μοναδική. Τα συμπεράσματα που βγαίνουν από τη συγκεκριμένη εργασία έχουν να προσφέρουν αρκετά πλεονεκτήματα σε όποιον ενδιαφερόμενο επιθυμεί να ασχοληθεί με τις βίντεοπαρουσιασεις. 1.3 Το περιεχόμενο της εργασίας Το θέμα της πτυχιακής εργασίας αφορά τη δυνατότητα μετάδοσης πληροφοριών μέσα από μια τέτοια διαδικασία ακολουθώντας κάποιους συγκεκριμένους κανόνες. Οι απαιτήσεις για γρήγορη, εύκολη και επιτυχή μετάδοση γνώσεων έχουν οδηγήσει σε αναζήτηση νέων τρόπων εκμάθησης. Οι βίντεοπαρουσιασεις αποτελούν μια μεθοδολογία εκμάθησης που συνεχώς κερδίζει έδαφος. Χρησιμοποιήθηκαν αρχικά για να μεταδώσουν απλές πληροφορίες (τεχνικές συμβουλές, συμβουλές μαγειρικής κτλ) και να δώσουν σύντομες, εφαρμόσιμες και έξυπνες λύσεις στους ενδιαφερόμενους σε κάποια απλά και καθημερινά προβλήματα που τους απασχολούσαν. Αργότερα βρήκαν εφαρμογή και σε θέματα εκπαιδευτικού χαρακτήρα, κυρίως για την εκμάθηση ξένων γλωσσών. Στις μέρες μας το αντικείμενο που μπορεί να περιέχει μια βίντεοπαρουσιαση μπορεί να είναι οποιοδήποτε. Από το πιο απλό μέχρι το πιο σύνθετο. Δεν υπάρχει πλέον κανένας περιορισμός όσον αφορά τις γνώσεις που μπορούν να μεταδοθούν, αρκεί η μεθοδολογία που χρησιμοποιείται να είναι σωστή και δομημένη. Σ αυτό το κομμάτι έχει δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα και θα μας απασχολήσει πιο πολύ απ όλα τα υπόλοιπα κατά τη διάρκεια δημιουργίας των βίντεοπαρουσιασεων. Για την υλοποίηση της συγκεκριμένης εργασίας χρησιμοποιήθηκε το αντικείμενο των οδοντικών εμφυτευμάτων. Ωστόσο οι δυνατότητες που υπάρχουν και τα συμπεράσματα που προκύπτουν δε περιορίζονται μόνο στο συγκεκριμένο αντικείμενο, αλλά έχουν γενικό χαρακτήρα. 1.4 Η σημασία της μεθοδολογίας Η μεθοδολογία δημιουργίας των βίντεοπαρουσιασεων έχει να κάνει καθαρά με τον τρόπο που εκμεταλλεύεται ο χρήστης το υλικό που διαθέτει. Του δίνει τη δυνατότητα να κάνει διευκρινίσεις, συσχετίσεις και επαληθεύσεις όπου χρειάζεται ώστε να πετύχει το στόχο του, που είναι η μετάδοση πληροφοριών. Ο χρήστης έχει τη
δυνατότητα να οργανώσει τα δεδομένα του με επιλεκτικό και συστηματικό τρόπο ώστε να μεγιστοποιήσει την αποτελεσματικότητα της βίντεοπαρουσιασης για τη μετάδοση πληροφοριών. Ουσιαστικά αυτό που επιτυγχάνεται με τη χρήση μεθοδολογίας είναι το ιδανικότερο δυνατό αποτέλεσμα με την ελάχιστη καταβολή προσπάθειας. Η μετάδοση γνώσεων γίνεται υπό συγκεκριμένους κανόνες, έτσι ώστε το ενδιαφέρον του ακροατή να διατηρείται αμείωτο μέσα από ένα οικείο περιβάλλον που δε θα τον απωθεί. Όλοι εκείνοι οι παράγοντες που συμβάλλουν στην απόκτηση γνώσης (προσοχή, μνήμη, φαντασία κτλ) λαμβάνονται υπ όψιν ώστε το τελικό αποτέλεσμα να είναι όσο το δυνατόν πιο αποδοτικό. Η εξοικονόμηση χρόνου είναι επίσης μια σημαντική παράμετρος όπου μια δομημένη μεθοδολογία έχει να μας προσφέρει πολλά. Η λειτουργία της μεθοδολογίας είναι επαγωγική. Κατευθύνεται από το μερικό στο γενικό. Πολλές μικρές πληροφορίες έρχονται να συνθέσουν ένα γενικό συμπέρασμα και να αναπτύξουν ένα πλαίσιο σχέσεων μεταξύ των δεδομένων. Η έλλειψη μεθοδολογίας κρύβει τον κίνδυνο οι γνώσεις να μεταδοθούν παραγωγικά. Σε αυτή τη περίπτωση ο ακροατής απλώς απομνημονεύει κάποιες πληροφορίες τις οποίες καλείται να επαληθεύσει μόνος του στη συνέχεια. Το τελευταίο μάλιστα οδηγεί στο να χάσει ο ακροατής το ενδιαφέρον του, να αποσπαστεί η προσοχή του και να επέλθει σχετικά γρήγορα κόπωση η οποία θα λειτουργήσει αρνητικά για τη μετάδοση των γνώσεων. Μέσα από τη μεθοδολογία, καταφέρνουμε να αποφύγουμε δυσάρεστα αποτελέσματα και να εστιάσουμε τη προσοχή του ακροατή εκεί που επιθυμούμε. Χρησιμοποιούμε τα οπτικοακουστικά μέσα που διαθέτουμε στο βαθμό που χρειάζεται, χωρίς υπερβολές, ενώ παράλληλα εκμεταλλευόμαστε όλες εκείνες τις δυνατότητες που έχουμε ώστε να διεγείρουμε το ενδιαφέρον του ακροατή. [1] 1. Η ανάγκη για δημιουργία μεθοδολογίας Οι λόγοι που δημιούργησαν την ανάγκη εκπόνησης της συγκεκριμένης εργασίας είναι απλοί. Ο πλέον σημαντικός από αυτούς είναι ότι δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο αυτή τη στιγμή που να λειτουργεί ως οδηγός για όσους θέλουν να δημιουργήσουν μια βίντεοπαρουσιαση. Οι τρόποι υλοποίησης που ακολουθούνται δεν υπακούουν σε κάποια πρότυπα και η δημιουργία μιας βίντεοπαρουσιασης βασίζεται αποκλειστικά στην ικανότητα που έχει ο κάθε χρήστης να μεταδίδει πληροφορίες. Η μεθοδολογία έρχεται να συμπληρώσει τις δυνατότητες που έχει ο κάθε χρήστης και να εγγυηθεί ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα. Στις μέρες μας υπάρχουν πλέον αρκετά προγράμματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία μιας βίντεοπαρουσιασης. Δίνουν στο χρήστη τη δυνατότητα να επεξεργαστεί εικόνες, βίντεο, ήχο, καθώς και να προσθέσει ειδικά εφέ, προκειμένου να κάνει πιο ελκυστική τη παρουσίαση του στο κοινό. Κάποια από αυτά τα προγράμματα παρέχουν ακόμη και συμβουλές στο χρήστη (λειτουργούν ως βοήθεια) ώστε να εκμεταλλευτεί ο χρήστης στο έπακρο τις δυνατότητες που προσφέρει το πρόγραμμα και να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ωστόσο αυτό έχει να κάνει με τεχνικές συμβουλές και όχι με μεθοδολογία υλοποίησης. Το 6
αποτέλεσμα σ αυτές τις περιπτώσεις είναι να φτιάξει ο χρήστης μια παρουσίαση που θα είναι ελκυστική και ευχάριστη σ αυτούς που θα την παρακολουθήσουν. Το αν θα είναι αποτελεσματική ή όχι έχει να κάνει με τη μεταδοτικότητα του κάθε χρήστη που εισάγει τις πληροφορίες. Το σημαντικότερο πρόβλημα που υπάρχει αυτή τη στιγμή και αφορά τις βίντεοπαρουσιασεις, είναι η αποτυχία μετάδοσης πληροφοριών. Αυτό συμβαίνει επειδή ο εκάστοτε χρήστης, παρόλο που μπορεί να κατέχει το απαιτούμενο θεωρητικό υπόβαθρο, δεν έχει την απαιτούμενη μεταδοτικότητα και κάνει λάθος χρήση των βίντεοπαρουσιασεων. Συνήθως οι χρήστες δεν είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν τις βίντεοπαρουσιασεις με αποτελεσματικό τρόπο και η χρήση τους περιορίζεται απλά σε αναφορά πληροφοριών. Απλώς τα οπτικοακουστικά μέσα που χρησιμοποιούνται είναι πιο σύγχρονα. Οι βίντεοπαρουσιασεις λειτουργούν σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό όταν χρησιμοποιούνται ως εγχειρίδια (manuals). Περιγράφουν μια διαδικασία βήμα προς βήμα ώστε να φτάσει ο ενδιαφερόμενος στο επιθυμητό αποτέλεσμα χωρίς να υπάρχουν καθόλου περιθώρια για απόκλιση, απορίες ή πειραματισμούς και αναζήτηση. Τα προβλήματα ξεκινούν όταν το αντικείμενο μιας βίντεοπαρουσιασης έχει διδακτικό χαρακτήρα. Όταν κάποιες πληροφορίες απλά αναφέρονται, όπως θα γινόταν κατά τη κλασική μέθοδο διδασκαλίας. Ο ακροατής καλείται να επαληθεύσει μόνος του τις πληροφορίες που του δίνονται και αυτό σε συνδυασμό με την έλλειψη φυσικού προσώπου (π.χ. ενός καθηγητή που θα έδινε διευκρινήσεις) επιφέρει κόπωση και καθιστά τη προσοχή του μειωμένη. Το ουσιαστικό αποτέλεσμα που θα πρέπει να έχουμε από μια βίντεοπαρουσιαση είναι να μεταδίδονται οι πληροφορίες που θέλουμε στους ακροατές. Η δομή και η μεθοδολογία που ακολουθείται κάθε φορά, θα πρέπει να έχει σαν σημείο αναφοράς τη μεταδοτικότητα και την αφομοίωση των πληροφοριών. 1.6 Παραδείγματα βίντεοπαρουσιασεων Για να γίνουν πιο κατανοητοί οι λόγοι που καθιστούν αναγκαία τη δημιουργία μεθοδολογίας για την υλοποίηση βίντεοπαρουσιασεων και για να έχουμε μια εικόνα του τι επικρατεί αυτή τη στιγμή όσον αφορά τις βίντεοπαρουσιασεις, αναφέρονται παρακάτω τρία παραδείγματα από δημοφιλείς βίντεοπαρουσιασεις που υπάρχουν διαθέσιμες στο διαδίκτυο και κάποια σχόλια για τη κάθε μία από αυτές. Οι συγκεκριμένες βίντεοπαρουσιασεις περιλαμβάνονται στο DVD της πτυχιακής εργασίας και έχουν όνομα αρχείου paradeigma1, paradeigma2 και paradeigma3 αντίστοιχα. Αποτελούν αντιπροσωπευτικά δείγματα για τον τρόπο που χρησιμοποιούνται και λειτουργούν οι βίντεοπαρουσιασεις. Η πρώτη βίντεοπαρουσιαση αποτελεί εγχειρίδιο για τη χρήση ενός προγράμματος και πιο συγκεκριμένα του Camtasia Studio. Είναι το πρόγραμμα που χρησιμοποιήσαμε για την υλοποίηση των δικών μας βίντεοπαρουσιασεων. Οι πληροφορίες που μεταδίδονται έχουν να κάνουν με τη λειτουργία του συγκεκριμένου προγράμματος. Το περιεχόμενο τους είναι απόλυτο και η τήρηση των οδηγιών χρήσης αποτελεί τη μοναδική επιλογή προκειμένου ο χρήστης να επιτύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Χρησιμοποιούνται κάποια παραδείγματα για να κάνουν πιο 7
κατανοητές τις οδηγίες του παρουσιαστή. Η αφομοίωση των πληροφοριών βασίζεται στην επανάληψη της βίντεοπαρουσιασης όσες φορές αυτό κρίνεται αναγκαίο. Η μεθοδολογία που χρησιμοποιείται έχει καθαρά παραγωγικό χαρακτήρα. Οι πληροφορίες απλώς παρουσιάζονται εικονογραφημένες. Δεν παρέχεται κάποια ουσιαστική γνώση, απλά αναφέρονται χρήσιμες συμβουλές. Ωστόσο εξυπηρετεί το σκοπό για τον οποίο υλοποιήθηκε η συγκεκριμένη βίντεοπαρουσιαση. [2] Η δεύτερη βίντεοπαρουσιαση αφορά τη παρουσίαση μιας μαγειρικής συνταγής. Είναι αξιοσημείωτο ότι έχει δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στην ελκυστικότητα της βίντεοπαρουσιασης προς το χρήστη. Σε αυτή τη περίπτωση οι συμβουλές του παρουσιαστή έχουν τη μορφή κανόνα, όπως ακριβώς και στο πρώτο παράδειγμα, αλλά δε διακρίνονται από την ίδια αυστηρότητα. Αν δηλαδή κάποια από τις εντολές δε τηρηθεί κατά γράμμα και υποστεί μικρές αλλαγές από τον ακροατή, το τελικό αποτέλεσμα δε θα απέχει ιδιαίτερα από το επιθυμητό. Αυτή η βίντεοπαρουσιαση έχει πιο επαγωγικό ύφος από τη πρώτη. Δίνει στον ακροατή τη δυνατότητα να πειραματιστεί. Ουσιαστικά λειτουργεί ως υπόδειξη για το αποτέλεσμα που θέλει να πετύχει ο ακροατής. [3] Η τρίτη βίντεοπαρουσιαση έχει να κάνει με τη διδασκαλία ενός μαθήματος αγγλικών. Εδώ οι πληροφορίες απλά αναφέρονται και ο ακροατής καλείται να τις αφομοιώσει κάνοντας πολλές επαναλήψεις. Υπάρχει η σχέση καθηγητή μαθητή χωρίς τη παρουσία φυσικού προσώπου. Είναι σαν να διδάσκει ένας καθηγητής σε μια τάξη, χωρίς ωστόσο να δέχεται ερωτήσεις και παρεμβάσεις από τους μαθητές. Η συγκεκριμένη κατηγορία βίντεοπαρουσιασεων απαιτεί ιδιαίτερη προσπάθεια από τον ακροατή για την αφομοίωση των πληροφοριών. Η αποδοτικότητα αυτής της βίντεοπαρουσιασης κρίνεται μειωμένη. Οι ακροατές συνήθως χάνουν το ενδιαφέρον τους και δεν αφομοιώνουν τις πληροφορίες. [4] Σε γενικές γραμμές οι κατηγορίες των βίντεοπαρουσιασεων είναι συγκεκριμένες. Η αποτελεσματικότητα τους έχει να κάνει με τον τρόπο που παρουσιάζεται το περιεχόμενο τους, με τη μεταδοτικότητα του παρουσιαστή και με το ενδιαφέρον που θα δείξει ο ακροατής. Η μεθοδολογία που ακολουθείται μέχρι τώρα εστιάζει αποκλειστικά τις παραπάνω παραμέτρους. Μέσα από την έρευνα που έγινε στα πλαίσια της συγκεκριμένης εργασίας, η μεθοδολογία που αναπτύχθηκε επιτυγχάνει να μεγιστοποιήσει την απόδοση των βίντεοπαρουσιασεων, ανεξάρτητα με τις παραπάνω παραμέτρους. Στην επόμενη ενότητα οι παραπάνω βίντεοπαρουσιασεις αναλύονται σε βάθος ώστε να γίνουν πιο κατανοητά τα χαρακτηριστικά τους. 1.7 Πλεονεκτήματα από τη χρήση μεθοδολογίας Η χρήση μεθοδολογίας κατά την υλοποίηση μιας βίντεοπαρουσιασης έχει να προσφέρει αρκετά πλεονεκτήματα τόσο στους ακροατές όσο και σε αυτόν που την υλοποιεί. Τα βασικότερα από αυτά είναι τα παρακάτω. Διεγείρει το ενδιαφέρον για μάθηση, με αποτέλεσμα ο ακροατής να μεταβαίνει από μια κατάσταση παθητική δεκτικότητας σε κατάσταση ενεργητικής συμμετοχής. 8
Συντελεί στην εξοικονόμηση χρόνου. Ο χρήστης δεν αναλώνεται σε περιττές κινήσεις. Γνωρίζει πως πρέπει να κατευθύνει την βίντεοπαρουσιαση του και ακολουθεί συγκεκριμένα βήματα. Απαιτεί λιγότερη προσπάθεια. Ο χρήστης δε χρειάζεται να μπει στη διαδικασία να φτιάξει μόνος του το διδακτικό μοντέλο που θα ακολουθήσει. Διεγείρει τη προσοχή των ακροατών και συμβάλει στη κατανόηση των πληροφοριών προς μετάδοση. Αυτό επιτυγχάνεται τόσο με τη βέλτιστη χρήση των οπτικοακουστικών μέσων που έχει ο χρήστης στη διάθεση του, όσο και με τον τρόπο που θα παρουσιάσει τις πληροφορίες που επιθυμεί να μεταδώσει. Δίνει περιεχόμενο στις θεωρητικές πληροφορίες και ταυτόχρονα ενεργοποιεί τη κριτική σκέψη των ακροατών. Οι θεωρητικές πληροφορίες δεν αναφέρονται μόνο, αλλά αναλύονται ώστε να γίνουν κατανοητές και όχι απλά να απομνημονευτούν από τους ακροατές. Εκσυγχρονίζει τη μετάδοση πληροφοριών. Ειδικά όταν έχουμε να κάνουμε με μια βίντεοπαρουσιαση που έχει διδακτικό χαρακτήρα, η χρήση μιας ολοκληρωμένης μεθοδολογίας ξεφεύγει από τη κλασική μέθοδο διδασκαλίας και μας δίνει έναν σύγχρονο και αποτελεσματικό τρόπο μετάδοσης πληροφοριών. Συμβάλει στην ανάπτυξη καλαίσθητου συναισθήματος, κάτι το οποίο είναι σημαντικό ώστε ο χρήστης να επιτύχει την αμείωτη προσοχή των ακροατών. Η λάθος, ακόμη και η υπερβολική χρήση των οπτικοακουστικών μέσων που έχει στη διάθεση του ο χρήστης, μπορεί να επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Συντελεί στο να ξεφύγει μια βίντεοπαρουσιαση από τα εικονογραφημένα και θορυβώδη πλαίσια και να έχει βάθος και ουσία κατά τη μετάδοση πληροφοριών. Προστατεύει από αλόγιστη χρήση των οπτικοακουστικών μέσων. Η χρήση τους γίνεται με απλότητα και χωρίς υπερβολές. Οργανώνει τις γνώσεις που επιθυμεί να μεταδώσει ο χρήστης και τις προβάλει με συγκεκριμένο τρόπο, ώστε αυτές να γίνουν πιο κατανοητές και από τους ακροατές. Αυξάνει την απόδοση μιας βίντεοπαρουσιασης. Η αφομοίωση των πληροφοριών από τους ακροατές γίνεται πιο εύκολα και σε μεγαλύτερο βαθμό. Εναρμονίζει τα διάφορα οπτικοακουστικά μέσα με το περιεχόμενο μιας βίντεοπαρουσιασης. 9
Διεγείρει τις αισθήσεις του ακροατή στο μέγιστο βαθμό. Τόσο η όραση όσο και η ακοή χρησιμοποιούνται στο έπακρο για την επιτυχή μετάδοση πληροφοριών. Συμπερασματικά, η χρήση μιας ολοκληρωμένης μεθοδολογίας για τη δημιουργία βίντεοπαρουσιασεων έχει να κάνει τόσο με τη διαχείριση των μέσων που χρησιμοποιούνται για την υλοποίηση της, όσο και με τον τρόπο που πρέπει να παρουσιάζονται οι πληροφορίες που αυτή περιέχει. Ο συνδυασμός των παραπάνω επιφέρει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. [] 1.8 Η δομή της έρευνας Ο τρόπος με τον οποίο είναι δομημένη η εργασία είναι απλός και ταυτόχρονα λειτουργικός. Αρχικά δημιουργήθηκε ένα κείμενο το οποίο περιέχει όλες εκείνες τις πληροφορίες που θέλουμε να μεταδώσουμε. Έπειτα με βάση το συγκεκριμένο κείμενο δημιουργήθηκε ένα ερωτηματολόγιο το οποίο περιέχει ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού. Οι ερωτήσεις αυτές αφορούν τις πληροφορίες που θέλουμε να μεταδώσουμε, με τη διαφορά ότι λείπουν κάποιες λέξεις - κλειδιά τις οποίες καλείται να συμπληρώσει ο ακροατής. Είναι ερωτήσεις κατανόησης και μας δείχνουν κατά πόσο το περιεχόμενο μιας πληροφορίας έχει αφομοιωθεί. Χρησιμοποιώντας ως οδηγό το ερωτηματολόγιο με τις ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού, δημιουργήθηκε μια παρουσίαση στο power point. Ταυτόχρονα δημιουργήθηκε και μια πρώτη βίντεοπαρουσιαση με οδηγό επίσης το ερωτηματολόγιο συμπλήρωσης κενού. Το αρχικό κείμενο και η παρουσίαση στο power point δόθηκαν σε μια ομάδα ακροατών. Μετά την ανάγνωση του κειμένου ή την προβολή της παρουσίασης στο power point, οι ακροατές κλήθηκαν να απαντήσουν στο ερωτηματολόγιο με τις ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού. Έπειτα τους προβλήθηκε η βίντεοπαρουσιαση και κλήθηκαν ξανά να απαντήσουν στο ερωτηματολόγιο συμπλήρωσης κενού. Ταυτόχρονα υπήρχε ένα ερωτηματολόγιο που περιείχε ερωτήσεις οι οποίες αφορούσαν την αξιολόγηση της βίντεοπαρουσιασης. Αυτό έγινε με σκοπό να αποκτήσουμε μια εικόνα όσον αφορά το τι άρεσε και το τι δεν άρεσε στη βίντεοπαρουσιαση. Τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τις απαντήσεις που δόθηκαν στο ερωτηματολόγιο αξιολόγησης, μας έδωσαν αρκετές ιδέες και προτάσεις για βελτίωση, κυρίως όσον αφορά τη δομή που θα πρέπει να έχει η βίντεοπαρουσιαση. Τα συμπεράσματα που βγήκαν μας βοήθησαν να βελτιώσουμε τη παρουσίαση ώστε να γίνει πιο φιλική και ευχάριστη στο χρήστη. Τα αποτελέσματα από τις απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο συμπλήρωσης κενού μας βοήθησαν να εντοπίσουμε τα σημεία εκείνα που υπήρχαν προβλήματα στη μετάδοση των πληροφοριών. Αφορούσαν το περιεχόμενο της βίντεοπαρουσιασης και τα συμπεράσματα που βγήκαν έχουν να κάνουν με τον τρόπο μετάδοσης της πληροφορίας. Ο συνδυασμός των αποτελεσμάτων οδήγησε σε ορισμένα γενικά συμπεράσματα που με τη σειρά τους επέφεραν κάποιες προτάσεις για βελτίωση. Στη 1
συνέχεια δημιουργήθηκαν δύο νέες βίντεοπαρουσιασεις που είχαν ως βάση την αρχική, αλλά τροποποιήθηκαν σύμφωνα με τις βελτιώσεις που είχαμε προτείνει. Δε δημιουργήσαμε μια νέα βίντεοπαρουσιαση. Απλώς βελτιώσαμε την υπάρχουσα και ασχοληθήκαμε επιλεκτικά με τις πληροφορίες στις οποίες εντοπίστηκε πρόβλημα κατά τη μετάδοση τους. Έπειτα το ερωτηματολόγιο με τις ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού προσαρμόστηκε στα νέα δεδομένα. Άλλαξε η σειρά των ερωτήσεων. Οι νέες βίντεοπαρουσιασεις προβλήθηκαν σε μια ομάδα ακροατών οι οποίοι μετά τη προβολή κλήθηκαν να απαντήσουν στο νέο ερωτηματολόγιο συμπλήρωσης κενού. Τα αποτελέσματα που βγήκαν συγκρίθηκαν με αυτά της αρχικής βίντεοπαρουσιασης και βγήκαν αρκετά συμπεράσματα που αφορούν τις βελτιώσεις που έγιναν και την αποδοτικότητα τους. Όλα τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τις παραπάνω διαδικασίες αναλύθηκαν ένα προς ένα ώστε να καταλήξουμε στη δημιουργία ενός προτύπου πάνω στο οποίο θα πρέπει να κινούνται οι βίντεοπαρουσιασεις. Τα συμπεράσματα μπορούν να λειτουργήσουν ως κανόνες για οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο επιθυμεί να δημιουργήσει μια βίντεοπαρουσιαση, ανεξάρτητα με το περιεχόμενο της. 1.9 Θεωρητικό υπόβαθρο των χρηστών Η θεματολογία των βίντεοπαρουσιασεων αρχικά θεωρήθηκε εξειδικευμένη. Από άποψη περιεχομένου θα λέγαμε ότι απευθύνεται σε φοιτητές οδοντιατρική ή οδοντιάτρους που επιθυμούν να κάνουν τα πρώτα τους βήματα και να πάρουν κάποιες πρώτες πληροφορίες σχετικά με τα οδοντικά εμφυτεύματα. Η κατανόηση των βίντεοπαρουσιασεων απαιτεί ένα επιστημονικό υπόβαθρο, τουλάχιστον όσον αφορά απλές ορολογίες και τεχνικές. Ειδικά κατά τη πρώτη βίντεοπαρουσιαση όπου σε κάποιες ορολογίες γινόταν απλή αναφορά, η έλλειψη θεωρητικού υποβάθρου έπαιξε καθοριστικό ρόλο για τη διαμόρφωση των αποτελεσμάτων. Κατά τη δεύτερη βίντεοπαρουσιαση, η απλότητα με την οποία αυτή δομήθηκε και η εκτενής ανάλυση που αφορούσε τη κάθε πληροφορία, καθιστούν τη μετάδοση των πληροφοριών εφικτή ακόμη και σε μη εξειδικευμένους ακροατές. Αυτοί θα μπορούσαν να είναι ασθενείς που ενδιαφέρονται να μάθουν ορισμένες πληροφορίες σχετικά με τα οδοντικά εμφυτεύματα. Ωστόσο η κατανόηση ορισμένων ορολογιών καθιστά χρήσιμη τη παρουσία του στοιχειώδους θεωρητικού υποβάθρου από το κοινό, έτσι ώστε να μην υπάρχουν κενά και ασάφειες στη μετάδοση των πληροφοριών. Γι αυτό το λόγο το κοινό που κλήθηκε να παρακολουθήσει τις βίντεοπαρουσιασεις ήταν άνθρωποι που κινούνται στο χώρο της οδοντιατρικής ή γύρω από αυτόν. Τα αποτελέσματα της έρευνας ωστόσο δεν απευθύνονται μόνο στη συγκεκριμένη κατηγορία χρηστών, αλλά σε κάθε ενδιαφερόμενο που επιθυμεί να πραγματοποιήσει μια βίντεοπαρουσιαση με οποιοδήποτε περιεχόμενο. Η μεθοδολογία είναι απλή, κατανοητή και δίνει βάρος στη διευκόλυνση του χρήστη. Η χρήση της μεθοδολογίας δεν απαιτεί κάποιο ιδιαίτερο θεωρητικό υπόβαθρο από τη μεριά του ενδιαφερομένου, απλώς την εξοικείωση του με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. 11
Ενότητα 2 Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται αναλυτικά κάποιες βίντεοπαρουσιασεις και η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε για την υλοποίηση της κάθε μιας από αυτές. Οι βίντεοπαρουσιασεις είναι οι ίδιες που είδαμε και στη προηγούμενη ενότητα. Με μια εκτενέστερη μελέτη εντοπίζομε όλα εκείνα τα στοιχεία που συνθέτουν τη δομή της κάθε μιας και εστιάζουμε στα θετικά και αρνητικά στοιχεία. Αυτό γίνεται αφενός Για να έχουμε μια πλήρη εικόνα του τι υπάρχει αυτή τη στιγμή διαθέσιμο και αφετέρου για να εξάγουμε στοιχεία που θα τα χρησιμοποιήσουμε στη συνέχεια. Οι βίντεοπαρουσιασεις που αναλύονται περιέχονται στο DVD της πτυχιακής εργασίας και έχουν όνομα αρχείου paradeigma1, paradeigma2 και paradeigma3 αντίστοιχα. 2.1 Παράδειγμα 1 Η πρώτη βίντεοπαρουσιαση αποτελεί ένα εγχειρίδιο (manual) με οδηγίες χρήσης όσον αφορά ένα συγκεκριμένο λογισμικό. Πιο συγκεκριμένα το λογισμικό που αναλύει είναι το Camtasia Studio. Είναι το ίδιο πρόγραμμα που χρησιμοποιήθηκε για την υλοποίηση των βίντεοπαρουσιασεων που χρησιμοποιήσαμε κατά τη διεξαγωγή της έρευνας μας. Η συγκεκριμένη βίντεοπαρουσιαση περιέχεται σε βιβλιοθήκη του προγράμματος. Αρχικά ο παρουσιαστής παρακινεί τους ακροατές να παρακολουθήσουν τη συγκεκριμένη βίντεοπαρουσιαση τονίζοντας ότι οι πληροφορίες που περιέχονται θα βοηθήσουν όποιον ενδιαφερόμενο επιθυμεί να εργαστεί με το συγκεκριμένο λογισμικό. Ο παρουσιαστή με απλά λόγια προσπαθεί να εξασφαλίσει τη προσοχή του κοινού απλά ζητώντας την. Αυτό είναι εν μέρει άτοπο, διότι ένας ακροατής που επιλέγει να παρακολουθήσει τη συγκεκριμένη βίντεοπαρουσιαση προφανώς χρειάζεται τις συγκεκριμένες πληροφορίες και η προσοχή του ως εκ τούτου θα είναι αυξημένη, προκειμένου να δοθούν απαντήσεις στις απορίες του. Ο παρουσιαστής προσπαθεί να αναπτύξει μια σχέση καθηγητή μαθητή, αλλά ταυτόχρονα το ύφος που υιοθετεί είναι φιλικό προς τον ακροατή και ξεφεύγει από τα αυστηρά πρότυπα της κλασικής διδασκαλίας. Ουσιαστικά ο παρουσιαστείς έχει το ρόλο διαμεσολαβητή ανάμεσα στο πρόγραμμα και τον ενδιαφερόμενο. Ο ρόλος του είναι ταυτόχρονα ενεργητικός και εκτελεστικός, προκειμένου να καθοδηγήσει τον ακροατή στο επιθυμητό αποτέλεσμα μέσα από παραδείγματα. Το περιεχόμενο των πληροφοριών έχει τη μορφή οδηγιών χρήσης και ο τρόπος με τον οποίο διατυπώνονται δεν αφήνει περιθώρια για παρερμηνείες. Ο 12
ακροατής προκειμένου να επιτύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα, θα πρέπει να ακολουθήσει κατά γράμμα τις οδηγίες του παρουσιαστή. Η μέθοδος μάθησης είναι παραγωγική (ή απαγωγική όπως είναι ευρύτερα γνωστή). Έχει κατεύθυνση από τα γενικά στα ειδικά. Στον ακροατή παρέχονται κάποιοι κανόνες, αρχές και γενικεύσεις και καλείται ο ίδιος μετά να τις επαληθεύσει εφαρμόζοντας τες σε συγκεκριμένα παραδείγματα. Αυτή η τακτική έχει κάποια πλεονεκτήματα και κάποια μειονεκτήματα. Από τη μια μεριά η εργασία του χρήστη που υλοποιεί τη βίντεοπαρουσιαση απλοποιείται και εξοικονομείται αρκετός χρόνος. Ωστόσο η συγκεκριμένη μέθοδος υστερεί σε αποδοτικότητα. Οι πληροφορίες δεν αφομοιώνονται τόσο καλά από τον ακροατή ο οποίος καλείται να επαναλάβει αρκετές φορές τη προβολή της βίντεοπαρουσιασης προκειμένου να αφομοιώσει τις πληροφορίες. Σε αρκετές περιπτώσεις δεν επιτυγχάνεται αφομοίωση της πληροφορίας, αλλά απλώς απομνημόνευση της. Επίσης είναι πολύ εύκολο να αποσπαστεί η προσοχή του ακροατή. Το σημαντικότερο πλεονέκτημα της συγκεκριμένης βίντεοπαρουσιασης είναι ότι το περιβάλλον μάθησης είναι το ίδιο με το περιβάλλον εφαρμογής των πληροφοριών. Όλα λαμβάνουν χώρα στον υπολογιστή του ακροατή, πράγμα που εξοικονομεί χρόνο και προσπάθεια και καθιστά πιο πρακτική την εφαρμογή των όσων παρουσιάζονται. Παρόλα αυτά η ανάλυση που γίνεται έχει λογικό ύφος. Τα επιμέρους στοιχεία που αποτελούν τη βίντεοπαρουσιαση αναλύονται σε βάθος επισημαίνοντας συγχρόνως τις σχέσεις που έχουν μεταξύ τους δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στον εντοπισμό της σχέσης αιτίας αποτελέσματος. Με αυτό το τρόπο αποφεύγεται ο κίνδυνος να δημιουργηθούν απορίες. Ο ακροατής λαμβάνει τις απαντήσεις στα ερωτήματα που τον απασχολούν. Η αφομοίωση των πληροφοριών έγκειται στον αριθμό των επαναλήψεων που χρειάζεται να γίνουν. Από προσωπική εμπειρία, επειδή κατά τη διάρκεια εκπόνησης της εργασίας και υλοποίησης των βίντεοπαρουσιάσεων που χρησιμοποιήθηκαν για το κομμάτι της έρευνας η συγκεκριμένη βίντεοπαρουσιαση χρησιμοποιήθηκε ως οδηγός, χρειάστηκε επανάληψη της προβολής της τουλάχιστον για πέντε φορές προκειμένου να αφομοιωθούν οι πληροφορίες που περιέχει. Ωστόσο αυτό είναι εφικτό σε περιβάλλον οικιακού χρήστη. Αυτού του είδους η βίντεοπαρουσιαση θα αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα αν γινόταν στα πλαίσια ενός μαθήματος ή μιας παρουσίασης του συγκεκριμένου αντικειμένου σε ευρύ κοινό, καθώς δε δίνεται η δυνατότητα επανάληψης της. Το ζητούμενο από κάθε βίντεοπαρουσίαση είναι να πετυχαίνει το σκοπό για τον οποίο φτιάχτηκε. Η συγκεκριμένη φτιάχτηκε για να χρησιμοποιηθεί από μεμονωμένους χρήστες και να δώσει οδηγίες χρήσης σχετικά ε ένα λογισμικό. Μπορεί ο τρόπος μετάδοσης των πληροφοριών να ην είναι και ο πιο ορθός, αλλά επιτυγχάνεται ο στόχος για τον οποίο υλοποιήθηκε. Ο χρήστης προκειμένου να λάβει τις πληροφορίες που χρειάζεται, μπαίνει στη διαδικασία να επαναλάβει τη προβολή 13
της όσες φορές χρειαστεί. Η αποτελεσματικότητα της αφήνεται καθαρά στη διάθεση του ακροατή για μάθηση. Δεν δίνεται κάποιο ερέθισα στον ακροατή. Απλώς του παρέχονται κάποιες πληροφορίες και είναι καθαρά προσωπική του επιλογή να πει στη διαδικασία να τις αφομοιώσει ή όχι. Ο παρουσιαστή της συγκεκριμένης βίντεοπαρουσιασης λειτουργεί λίγο πολύ ως βοηθός του ακροατή. Οι πληροφορίες που περιέχονται στη βίντεοπαρουσιαση περιέχονται και στο μενού βοήθειας (help) που υπάρχει στο πρόγραμμα. Ωστόσο ο τρόπος προβολής τους μέσα από μια βίντεοπαρουσιαση τις κάνει πιο ελκυστικές για το χρήστη. Επίσης οι πληροφορίες σε πολλές περιπτώσεις επεξηγούνται με τη χρήση παραδειγμάτων, κάτι που βρίσκει πιο πρακτική εφαρμογή χάρη στη παρουσία εικόνας και ήχου. Το βίντεο είναι σίγουρα πιο ελκυστικό για τον ακροατή από ότι ένα κείμενο. Επίσης ο ακροατή έχοντας εικόνα του τι πρέπει να κάνει, δεν του δίνονται τα περιθώρια να παρερμηνεύσει τις πληροφορίες που του δίνονται και να κάνει λάθη. Οι απορίες του περιορίζονται στο ελάχιστο σε πολύ στενά πλαίσια όπου με ελάχιστη προσπάθεια και πειραματισμό μπορεί ο ίδιος να δώσει τις απαντήσεις που χρειάζεται. Οι πληροφορίες που παρέχονται αποτελούν το μέσο για να μπει σε διαδικασία σκέψης ο ακροατής και δεν αποκλίνουν σε καμία περίπτωση από το θέμα της βίντεοπαρουσίασης. Ουσιαστικά καλείται μόνος του και χρησιμοποιώντας αποκλειστικά τις δικές του δυνάμεις να ανακαλύψει τη γνώση. Παρά το γεγονός ότι η βίντεοπαρουσιαση με τον τρόπο που είναι δομημένη δεν αφήνει περιθώρια για απορίες στον ακροατή, στο τέλος γίνεται παραπομπή τόσο στο μενού βοήθειας του προγράμματος όσο και στο διαδίκτυο όπου ο ακροατής μπορεί να βρει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το συγκεκριμένο αντικείμενο. Όσο συγκροτημένη και καλά δομημένη κι αν είναι μια βίντεοπαρουσιαση, απορίες πάντα θα υπάρχουν και κρίνεται χρήσιμο ο ακροατής να γνωρίζει που μπορεί να αναζητήσει απαντήσεις στις ερωτήσεις του. Συμπερασματικά για τη συγκεκριμένη βίντεοπαρουσιαση μπορούμε να πούμε ότι είναι δομημένη με πολύ συστηματικό τρόπο. Καλύπτει πλήρως το 14
αντικείμενο που περιγράφει και δεν αφήνει περιθώρια για απορίες ή παρερμηνείες από τον ακροατή στον οποίο απευθύνεται. Η μέθοδος που ακολουθείται σίγουρα δεν ενδείκνυται για βίντεοπαρουσιασεις διδακτικού χαρακτήρα, αλλά λειτουργεί σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό όταν έχει να κάνει με τέτοιου τύπου θεματολογία. 2.2 Παράδειγμα 2 Η δεύτερη βίντεοπαρουσιαση αφορά μια απλή μαγειρική συνταγή. Τέτοιου είδους βίντεοπαρουσιασεις είναι αρκετά δημοφιλείς στο διαδίκτυο. Ο παρουσιαστής που έχει επιλεγεί είναι ένας διάσημος σεφ (Gordon Ramsay). Με αυτό το τρόπο ο χρήστης που υλοποίησε τη συγκεκριμένη βίντεοπαρουσιαση προσπαθεί να επιτύχει τη προσοχή του κοινού εξ αρχής. Η χρήση ενός ειδικού, κάποιου που θεωρείται αυθεντία στο είδος του, εξασφαλίζει σε ένα μεγάλο βαθμό τη προσοχή του κοινού που απευθύνεται. Ο παρουσιαστής εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι είναι ειδικός στο συγκεκριμένο αντικείμενο ώστε να παρουσιάσει τις συμβουλές του με τη μορφή κανόνα. Ιδιαίτερη σημασία έχει δοθεί στη συγκεκριμένη βίντεοπαρουσιαση στη καλαισθησία και την ελκυστικότητα του βίντεο ως προς τον χρήστη. Πέρα από επιμορφωτικό έχει και ψυχαγωγικό χαρακτήρα. Η βίντεοπαρουσίαση θέλει να περάσει στον ακροατή το νόημα ότι διασκεδάζει ενώ παράλληλα μαθαίνει. Όπως αναφέραμε και πριν, ο παρουσιαστής εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι αποτελεί αυθεντία στο είδος του και είναι ένας κοινωνικά καταξιωμένος και αναγνωρίσιμος επαγγελματίας, έτσι ώστε να περάσει στον ακροατή τις πληροφορίες που επιθυμεί με τη μορφή κανόνα. Με αυτό το τρόπο εξασφαλίζει μεγαλύτερη προσοχή και αποδοχή από το κοινό του. Αμφισβητείται λιγότερο και δε δίνει στον ακροατή τη δυνατότητα να του δημιουργηθούν πολλές απορίες ή τουλάχιστον δημιουργεί στον ακροατή τη ψευδαίσθηση ότι δεν έχει απορίες. Ωστόσο αν κοιτάξουμε πιο αναλυτικά τις πληροφορίες που μεταδίδονται μέσα από τη συγκεκριμένη βίντεοπαρουσιαση, θα διαπιστώσουμε ότι η ουσία των πληροφοριών δεν έχει το αυστηρό απόλυτο ύφος και τη βαρύτητα που απαιτείται για να χαρακτηριστούν ως κανόνες. Στο προηγούμενο παράδειγμα οι πληροφορίες αποτελούσαν κανόνες. Αν ο χρήστης δεν ακολουθήσει τις συμβουλές του ομιλητή, δε θα παράγει αυτό που θέλει. Ενδιάμεση λύση δε προσφέρεται. Στη παρούσα βίντεοπαρουσιαση αυτό δεν ισχύει. Ακόμα κι αν ο ακροατής δεν τηρήσει κατά γράμμα τις συμβολές του παρουσιαστή, στο τέλος του πειραματισμού του θα παράγει κάτι. Το πόσο κοντά θα είναι στο επιθυμητό αποτέλεσμα έχει να κάνει με το κατά πόσο ακολούθησε πιστά τις πληροφορίες που του δόθηκαν ή παρέκκλινε από αυτές.
Το ύφος που έχει η βίντεοπαρουσιαση χαρακτηρίζεται ως απόλυτο, ίσως και αυστηρό. Σε αντίθεση με τη πρώτη βίντεοπαρουσίαση, δεν υιοθετείται η σχέση καθηγητή μαθητή από τον ομιλητή, κάτι που θα μπορούσε να γίνει λόγω της αναγνωρισιμότητας του τελευταίου, αλλά ο τρόπος που μεταδίδονται οι πληροφορίες δεν επιδέχεται ιδιαίτερη αμφισβήτηση ή πειραματισμούς, παρόλο που αυτό είναι εφικτό. Η συγκεκριμένη παρουσίαση θα μπορούσαμε να πούμε περιλαμβάνει και επαγωγικά και παραγωγικά στοιχεία. Αρχικά διατυπώνονται ορισμένες πληροφορίες με τη μορφή κανόνα. Το ύφος του ομιλητή καθιστά σαφές ότι οι πληροφορίες αυτές δεν επιδέχονται αμφισβήτηση ή κριτική. Παρόλα αυτά, ο ακροατής καλείται να τις επαληθεύσει μόνος του, όπως ακριβώς και κατά το πρώτο παράδειγμα. Ο τρόπος με τον οποίο δίνονται οι πληροφορίες είναι αξιοσημείωτος. Από τους αρχικούς κανόνες ο ομιλητής περνά σε παράδειγμα και στη συνέχεια επιστρέφει ξανά σε κανόνες. Ξεκινά παραγωγικά και καταλήγει επαγωγικά. Ενώ η διαδικασία έχει να κάνει με την υλοποίηση ενός απλού αντικειμένου, μετά το τελικό αποτέλεσμα εξάγονται νέα συμπεράσματα και αφήνεται ανοιχτό το ενδεχόμενο για πειραματισμούς. Πέρα από τη καλαισθησία του βίντεο, επαγωγική μέθοδος που ακολουθείται για τη μετάδοση πληροφοριών καθιστά πιο ενδιαφέρον το αντικείμενο της βίντεοπαρουσιασης και το προσαρμόζει στα μέτρα του ακροατή. Αυτό κατ επέκταση αυξάνει τη διάθεση του ακροατή να ασχοληθεί με το συγκεκριμένο αντικείμενο. Η γενική εικόνα που βγαίνει από τη συγκεκριμένη βίντεοπαρουσιαση δίνει στον ακροατή ότι μαθαίνει μέσω ης πράξης και μάλιστα ψυχαγωγώντας τον εαυτό του. Όσον αφορά τον τρόπο που μεταδίδονται οι πληροφορίες, η βίντεοπαρουσιαση είναι πολύ προσεκτικά δομημένη. Όλα τα στοιχεία που τη συνθέτουν αξιοποιούνται σε σημαντικό βαθμό ώστε να επέλθει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ωστόσο υπάρχει ο κίνδυνος ο ακροατής να δώσει μεγαλύτερη βαρύτητα στο κομμάτι της ψυχαγωγίας και να χάσει την ουσία που είναι η αφομοίωση των πληροφοριών. Τα διάφορα οπτικοακουστικά μέσα που χρησιμοποιούνται μπορεί να εστιάσουν τη προσοχή του ακροατή σε δευτερεύοντα σημεία και να τον αποπροσανατολίσουν. Γι αυτό το λόγο ο ρόλος τους θα πρέπει να είναι καθαρά βοηθητικός. Επίσης η επανάληψη ειδικά κατά την εφαρμογή των πληροφοριών είναι πρακτικά δύσκολη, κάτι που καθιστά τη βίντεοπαρουσιαση λιγότερο αποτελεσματική από το αναμενόμενο. Ο ακροατής θα πρέπει να κατέχει τις πληροφορίες όταν θα θελήσει να τις εφαρμόσει. Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι η συγκεκριμένη βίντεοπαρουσιαση είναι αρκετά καλά δομημένη. Ωστόσο εντοπίζονται προβλήματα που έχουν να κάνουν 16
με την υπερβολική χρήση των οπτικοακουστικών μέσων, αλλά και με τη μεγάλη ροή πληροφοριών μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Αισθητικά το αποτέλεσμα είναι σαφώς ανώτερο από τη πρώτη βίντεοπαρουσιαση, αλλά η αποτελεσματικότητα της κρίνεται αμφίβολη. Παρακολουθείται μεν ευχάριστά, αλλά το κατά πόσο καταφέρνει να μεταδώσει τις πληροφορίες που περιλαμβάνει έχει να κάνει καθαρά με το που δίνει περισσότερο βάρος ο χρήστης που την υλοποίησε και ο ακροατής ο οποίος θα τη δει. Στο κομμάτι της ψυχαγωγίας ή στο κομμάτι της μόρφωσης. 2.3 Παράδειγμα 3 Η τρίτη παρουσίαση αφορά τη διδασκαλία ενός μαθήματος αγγλικών. Ως περιεχόμενο έχει καθαρά διδακτικό χαρακτήρα. Η μετάδοση των πληροφοριών γίνεται καθαρά παραγωγικά. Υπάρχει μια αυστηρή σχέση καθηγητή μαθητή χωρίς ωστόσο να υπάρχει παρουσία φυσικού προσώπου. Αυτό από μόνο του αποτελεί μειονέκτημα, καθώς λείπει το βασικότερο στοιχείο ενός μαθήματος. Ο καθηγητής. Συγκριτικά με τη κλασική μέθοδο διδασκαλίας, η αποδοτικότητα της συγκεκριμένης βίντεοπαρουσιασης είναι μειωμένη. Η ομιλήτρια απλώς αναφέρει τις πληροφορίες και ο ακροατής καλείται μέσα από συνεχείς επαναλήψεις να τις αφομοιώσει. Ουσιαστικά δε μεταδίδονται πληροφορίες. Απλώς αναφέρονται. Δεν υπάρχουν επίσης παραδείγματα που θα λειτουργήσουν επεξηγηματικά και θα κάνουν πιο ενδιαφέρουσα τη παρακολούθηση για το κοινό. Ακόμη και τα παραδείγματα που υπάρχουν δεν έχουν επεξηγηματικό χαρακτήρα με αποτέλεσμα περισσότερο να μπερδεύουν τον ακροατή παρά να τον διευκολύνουν. Ο ακροατής δεν έχει τη πολυτέλεια να κάνει ερωτήσεις ή να συζητήσει προβληματισμούς, όπως θα γινόταν αν υπήρχε παρουσία καθηγητή. Η συγκεκριμένη βίντεοπαρουσιαση προσπαθεί να μεταδώσει το κλασικό μοντέλο διδασκαλίας χωρίς ωστόσο τα μέσα που χρησιμοποιούνται να είναι σε θέση να το κάνουν στο βαθμό που είναι αυτό απαραίτητο ώστε να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Οπτικά η βίντεοπαρουσιαση είναι ελκυστική ως εικόνα, αλλά αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό για να μεταδοθούν πληροφορίες. Σίγουρα η εργασία αυτού που υλοποιεί μια τέτοια βίντεοπαρουσιαση είναι πιο απλοποιημένη, αλλά η απόκτηση γνώσης από το κοινό που απευθύνεται καθίσταται ιδιαίτερα δύσκολη. Δίνεται βάρος στην απομνημόνευση των πληροφοριών, παρά στη κατανόηση τους. Το μεγαλύτερο μειονέκτημα που εντοπίζεται στη συγκεκριμένη βίντεοπαρουσιαση είναι ότι ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η μετάδοση των πληροφοριών όχι μόνο δε κερδίζει τη προσοχή του ακροατή, αλλά τον αποθαρρύνει. Λείπει η παρακίνηση, δεν αναπτύσσεται το ενδιαφέρον και είναι πολύ εύκολο να 17
αποσπαστεί η προσοχή του ακροατή. Η τακτική της συνεχούς επανάληψης προκαλεί κόπωση στον ακροατή η οποία επέρχεται σχετικά γρήγορα. Οι βίντεοπαρουσιασεις που ανήκουν σε αυτή τη κατηγορία κρίνονται ιδιαίτερα αναποτελεσματικές. Ταυτόχρονα όμως είναι και ιδιαίτερα δημοφιλείς. Η προοπτική ότι ο ακροατής θα εξασφαλίσει εγγυημένη γνώση γρήγορα, οικονομικά και κυρίως χωρίς να καταβάλει ιδιαίτερο κόπο, τις καθιστούν περιζήτητες ανά το κόσμο παρόλο που η αναποτελεσματικότητα τους έχει πολλές φορές επιβεβαιωθεί. Η συγκεκριμένη προοπτική ίσως αποτελεί και το μοναδικό στοιχείο που λειτουργεί ως κίνητρο και διασφαλίζει την αρχική προσοχή του ακροατή. Η αποτυχία μετάδοσης των πληροφοριών με τη μορφή γνώσης και η απλή εικονογραφημένη αναφορά τους συντελούν στην έλλειψη ενδιαφέροντος από τον ακροατή. 2.4 Συμπεράσματα Οι τρεις βίντεοπαρουσιάσεις έχουν αρκετά κοινά στοιχεία, αλλά και πολλές διαφορές. Και οι τρεις διακρίνονται από τη καλαισθησία τους και την υψηλή ποιότητα εικόνας και ήχου. Ωστόσο αυτό δεν εξασφαλίζει πάντα την επίτευξη των στόχων για τους οποίους δημιουργήθηκαν. Το ύφος διαφέρει από τη μία στην άλλη και είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες του περιεχομένου της κάθε μιας. Οι διάφορες τεχνικές παράμετροι που συνθέτουν τη κάθε βίντεοπαρουσιαση έχουν οριστεί αυθαίρετα και δεν τους έχει δοθεί η πρέπουσα βαρύτητα. Λεπτομέρειες όπως η διάρκεια, η ροή πληροφοριών και ο βαθμός που αυτές επεξηγούνται δεν λαμβάνονται υπ όψιν, παρόλο που παίζουν καθοριστικό ρόλο για την αποτελεσματικότητα μιας βίντεοπαρουσιασης. Η αποτελεσματικότητα των βίντεοπαρουσιασεων εξαρτάται αποκλειστικά από τη μεταδοτικότητα του παρουσιαστή, τον τρόπο που παρουσιάζεται το περιεχόμενο τους και το ενδιαφέρον που ενδέχεται να δείχνουν οι ακροατές. Στην επόμενη ενότητα η έρευνα που γίνεται έχει να κάνει με όλες εκείνες τις παραμέτρους που επηρεάζουν την αποδοτικότητα μιας βίντεοπαρουσιασης και έχουν τεχνικό χαρακτήρα. Η σωστή χρήση τους αυξάνει την αποτελεσματικότητα μιας βίντεοπαρουσιασης ανεξάρτητα με το περιεχόμενο της, τη μεταδοτικότητα του παρουσιαστή ή το ενδιαφέρον που μπορεί να έχει αρχικά ο ακροατής. 18
Ενότητα 3 Στην ενότητα αυτή αναπτύσσεται αναλυτικά η διαδικασία ακολουθήθηκε για την εκπόνηση της εργασίας μας. Περιλαμβάνει τα στάδια δημιουργίας της από το πρώτο βήμα μέχρι τη τελική μορφή. 3.1 Το αρχικό κείμενο Το πρώτο βήμα ήταν να δημιουργηθεί ένα αρχικό κείμενο το οποίο περιέχει όλες εκείνες τις πληροφορίες που θέλουμε να μεταδώσουμε στους ακροατές. Το συγκεκριμένο κείμενο περιέχει πολύ περιληπτικά τις πληροφορίες που μας ενδιαφέρουν. Θα μπορούσε να αποτελεί κομμάτι ενός μαθήματος οδοντιατρικής και εμφυτευματολογίας ή ακόμη και το προφορικό μέρος μιας παρουσίασης στο Power Point. Ωστόσο, στη πρωτογενή του μορφή, απέχει αρκετά από το να αποτελέσει κομμάτι μιας βίντεοπαρουσιασης. Το αρχικό κείμενο είναι το εξής: Τα οδοντικά εμφυτεύματα διεκδικούν εδώ και χρόνια δυναμικά τη θέση τους στη σύγχρονη οδοντιατρική. Ήρθαν να προστεθούν στις επιλογές που έχει ο οδοντίατρος όταν πρόκειται να αποκαταστήσει ασθενείς με ένα ή περισσότερα ελλείποντα δόντια. Δικαίως θεωρούνται ανώτερα από τις συμβατικές λύσεις που χρησιμοποιούσε ο οδοντίατρος στο παρελθόν, μια και οι γέφυρες προϋποθέτουν τρόχισμα υγιών συχνά δοντιών, που οδηγεί σε ενδεχόμενα μέσο / μακροπρόθεσμα προβλήματα, ενώ οι κινητές οδοντοστοιχίες (γνωστές ως μασέλες) κάνουν ελάχιστους ασθενείς να αισθάνονται άνετα στη μάσηση ή να κοινωνικοποιούνται με αυτοπεποίθηση. [6] Αντιθέτως τα οδοντικά εμφυτεύματα, κατασκευές τιτανίου παρόμοιες με τις φυσιολογικές ρίζες των δοντιών, προσφέρουν εξαιρετική στήριξη κι αισθητική καθώς και προβλεψιμότητα, χωρίς να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στα υπάρχοντα δόντια. Πρόκειται για μια ρίζα δοντιού σε σχήμα βίδας από καθαρό τιτάνιο που τοποθετείται μέσα στο οστό (κόκαλο) των γνάθων. To τιτάνιο είναι βιοσυμβατό υλικό. Ο ανθρώπινος οργανισμός όχι μόνο δεν το αποβάλλει (όπως θα έκανε με κάτι που θα το αντιλαμβανόταν ως ξένο σώμα ), αλλά αντίθετα δημιουργεί συνδέσμους μεταξύ των ιστών και του εμφυτεύματος σε βάθος χρόνου. Αυτό που τελικά φαίνεται στο στόμα είναι μια θήκη από πορσελάνη η οποία στηρίζεται στο εμφύτευμα. [7] Οι ασθενείς ωφελούνται τελικά, καθώς αποκτούν το επιθυμητό αίσθημα ασφάλειας τόσο στις διατροφικές τους συνήθειες όσο και στις υπόλοιπες εκφάνσεις της καθημερινής τους ζωής. [8] 19
Ιστορία 4 ετών Τα εμφυτεύματα έχουν κάνει την εμφάνισή τους από το 1968, με έρευνες που είχαν αφετηρία το χώρο της ορθοπεδικής. Όπως κάθε νέο επίτευγμα ή τεχνική στον ιατρικό κλάδο, η επιστημονική κοινότητα ήταν συντηρητική και καχύποπτη για την εφαρμογή των εμφυτευμάτων στη στοματική κοιλότητα για αρκετό καιρό. Πολυετείς έρευνες, αρχικά στα εργαστήρια, στη συνέχεια σε πειραματόζωα και τέλος σε ασθενείς που σημαντικά θα ωφελούνταν από πρωτόκολλα προσθετικής με εμφυτεύματα, οδήγησαν στα μέσα της δεκαετίας του 8 σε σταδιακή αποδοχή. Η γεωμετρική αύξηση της χρήσης τους δημιούργησε μια νέα, έντονα ανταγωνιστική βιομηχανία, αυτή της κατασκευής εμφυτευμάτων. Ο ανταγωνισμός οδήγησε την τεχνογνωσία σε άνθιση μέσα σε πολύ λίγα χρόνια, προς όφελος των ασθενών, ενώ στα μέσα του 9 η οδοντιατρική κοινότητα άρχισε να κατασταλάζει οριστικά στις τεχνικές της, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη λεπτομέρεια και στο τελικό αισθητικό αποτέλεσμα. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ο χώρος των εμφυτευμάτων να παρουσιάζει πλέον ποσοστά επιτυχίας, σε τουλάχιστον πενταετή βάση, άνω του 98%. Το ποσοστό αυτό, συγκρινόμενο με οποιαδήποτε άλλη επέμβαση στο ανθρώπινο σώμα, είναι πράγματι εντυπωσιακό. [9] Πως γίνεται η εμφύτευση Κατά βάση τοποθετείται από ειδικό γναθοχειρουργό και απαιτεί οργανωμένη οδοντιατρική μονάδα. Ωστόσο στις μέρες μας η διαδικασία έχει απλοποιηθεί σε σημείο που όλοι οι γιατροί με χειρουργική εμπειρία να μπορούν να τα τοποθετήσουν στα ιατρεία τους. Πριν την τοποθέτησή του απαιτείται πλήρες ιατρικό και οδοντιατρικό ιστορικό, πανοραμική ακτινογραφία και αξονική τομογραφία. Μετά τον κλινικό έλεγχο και αφού διαπιστωθεί η καταλληλότητα της ανατομίας της περιοχής, προχωράμε στην επέμβαση. Ο οδοντίατρος, μελετώντας κλινικά τον ασθενή και τα εκμαγεία του στόματός του, εκπονεί αυτό που ονομάζουμε σχέδιο θεραπείας, που ουσιαστικά είναι η τελική μορφή της αποκατάστασης που θα εφαρμοστεί στο στόμα του ασθενούς. Η επέμβαση γίνεται κατά κανόνα με τοπική αναισθησία, ακολουθώντας μια συγκεκριμένη σειρά ενεργειών που ονομάζονται χειρουργικό πρωτόκολλο. Δεν είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα, πολύπλοκη ή επίπονη, ενώ ελαφρό οίδημα ή αιμάτωμα τις πρώτες μετεγχειρητικές μέρες ενδέχεται να υπάρχει. 2
Τα εμφυτεύματα αφήνονται να επουλωθούν μέσα στις γνάθους για 3 ως 6 μήνες ανάλογα με την περιοχή της επέμβασης, πριν ο οδοντίατρος προχωρήσει στην προσθήκη των καινούριων δοντιών πορσελάνης στον ασθενή. Ο λόγος που αφήνονται τα εμφυτεύματα να επουλωθούν ανενόχλητα γι αυτό το διάστημα είναι ιδιαίτερα σημαντικός: Το κόκαλο γύρω τους αναδιαμορφώνεται και αναγεννάται πάνω στην επιφάνεια των εμφυτευμάτων με τρόπο τέτοιο, ώστε στο τέλος της διαδικασίας αυτής που καλούμε οστεοενσωμάτωση, τα εμφυτεύματα να αποτελούν ουσιαστικά μέρος του οστού, από το οποίο είναι αδύνατο να αποσπαστούν. [1] Οι σημαντικότεροι παράγοντες που πρέπει να λάβει υπόψη του ένας γιατρός προκειμένου να τοποθετήσει με επιτυχία και χωρίς επιπλοκές ένα οδοντικό εμφύτευμα είναι: Η εκπόνηση ενός σωστού και εφικτού σχεδίου θεραπείας. Η τήρηση του χειρουργικού πρωτοκόλλου. Η άψογη αποστείρωση του περιβάλλοντος και των εργαλείων που θα χρησιμοποιηθούν [11] Άμεση ένθεση Ο ανταγωνισμός των εταιρειών εμφυτευμάτων, η υγιής φιλοδοξία των οδοντιάτρων, αλλά κυρίως η ανάγκη των ασθενών για όσο το δυνατόν πιο άμεση αποκατάσταση του προβλήματός τους, δημιούργησαν μια έντονη τάση στο χώρο, αυτή της άμεσης ένθεσης δοντιών. Κάτι τέτοιο σημαίνει μεν ανακούφιση του ασθενούς από το πρόβλημα των ελλειπόντων δοντιών σε μια μόνο συνεδρία, δεν φαίνεται όμως να συμφωνεί με τους χρόνους επούλωσης που αναφέραμε προηγουμένως. Έτσι, η οδοντιατρική κοινότητα, όπως συνηθίζει να κάνει κατά καιρούς, είναι διχασμένη: Δόντια σε μία Ώρα (όπως αποκαλούν οι αμερικανοί οδοντίατροι την τεχνική) ή επούλωση πρώτα κι αποκατάσταση σε δεύτερο χρόνο? Λαμβάνοντας υπόψη τις σχετικές έρευνες και δημοσιεύσεις η απάντηση δεν είναι απλή. Θα μπορούσαμε να πούμε πως η άμεση φόρτιση (όπως είναι η επιστημονική ορολογία για την τεχνική Δόντια σε μια Ώρα ) μπορεί να δουλέψει προβλέψιμα όταν τηρούνται κατά γράμμα τα χειρουργικά πρωτόκολλα. Όμως, είναι σαφώς λιγότερο προβλέψιμη όταν οι τεχνικές που εφαρμόζονται δεν αρμόζουν στην περίπτωση του κάθε ασθενούς. 21
Συνεπώς, τα εμφυτεύματα έχουν διανύσει μεγάλη απόσταση από τη δεκαετία του 6 μέχρι σήμερα, όπου αποτελούν εξαιρετική λύση για όποιον χρειάζεται να αποκαταστήσει δόντια που λείπουν ή να στηρίξει την οδοντοστοιχία του, υπάρχουν όμως ακόμα κάποιοι περιορισμοί στην ταχύτητα που μπορεί να ολοκληρωθεί μια θεραπεία. [12] Πλεονεκτήματα Παραδοσιακά, οι γέφυρες είχαν χρησιμοποιηθεί για να αντικαταστήσει ένα χαμένο δόντι, με την υποστήριξη των γειτονικών δοντιών. Ωστόσο, αυτή η διαδικασία προκάλεσε περισσότερο κακό παρά καλό, καθώς προκαλούσε βλάβη σε υγιή δόντια που λειτουργούσαν ως «στηρίγματα» και το αισθητικό της αποτέλεσμα είχε περιορισμένα ποσοστά επιτυχίας. Σε αντίθεση, τα οδοντικά εμφυτεύματα δίνουν αίσθηση στον ασθενή και φυσική όψη, χωρίς να βλάπτουν τα γειτονικά υγιή δόντια. Στις περισσότερες περιπτώσεις μάλιστα μια προσθετική επί εμφυτευμάτων είναι αδύνατο να γίνει αντιληπτή με γυμνό μάτι. Είναι πιο ισχυρή και πιο ανθεκτική από ότι άλλες οδοντιατρικές αποκαταστάσεις, όπως γέφυρες και οδοντοστοιχίες επί φυσικών δοντιών. Προσφέρουν μια μόνιμη λύση για την απώλεια των δοντιών. Δεδομένου ότι μπορούν να υποστηρίξουν γέφυρες, καταργούν την ανάγκη για κινητές μερικές οδοντοστοιχίες (μασέλες). Δεν προκαλούν πόνο ή δυσφορία. Διατηρούν ενεργό το οστικό υπόβαθρο του ασθενούς και δεν υπάρχουν απώλειες σε οστική μάζα. Υψηλότερο ποσοστό επιτυχίας σε σύγκριση με γέφυρες και οδοντοστοιχίες. [13] 22