«ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΛΑΙΣΙΟ» ΓΙΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ, ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΚΑΙ ΣΧΕΤΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΤΙΣ ΑΚΤΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ Μιλτιάδης Ε. Κοµβούτης Πολιτικός µηχανικός ΕΜΠ, µέλος PIANC 8 ης Νοεµβρίου 22, 81100 Μυτιλήνη ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η παρούσα εργασία σε περίληψη και υπό τύπον εγγράφου µε ηµεροµηνία 26-6-2007 έχει υποβληθεί στο Υ.ΠΕ.ΧΩ..Ε. *, στο Υ.Ε.Ν.Α.Ν.Π. * και στο Τ.Ε.Ε. *, µετά τη διαπίστωση ότι η ελληνική νοµοθεσία εµφανίζει σοβαρό έλλειµµα στην περίπτωση των ακτοµηχανικών µελετών. Η εργασία παρουσιάζει το υπάρχον νοµικό πλαίσιο και τις ελλείψεις του και προτείνει τη θεσµοθέτηση µέτρων ολοκληρωµένης αντιµετώπισης του θέµατος των ακτοµηχανικών µελετών µε ενότητες : - υπάρχον νοµικό πλαίσιο, - η ακτοµηχανική µελέτη ως υποστηρικτική της κύριας µελέτης έργων στην παράκτια ζώνη, - η ακτοµηχανική προσέγγιση στην αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών δηµοπρατουµένων µελετών παράκτιων έργων, - προδιαγραφές ακτοµηχανικών µελετών, - προσαρµογή των µελετητικών πτυχίων και αµοιβές ακτοµηχανικών µελετών, - «πρόταση πλαίσιο». Υ.ΠΕ.ΧΩ..Ε. : Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και ηµοσίων Έργων, Υ.Ε.Ν.Α.Ν.Π. : Υπουργείο Ε- µπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, Τ.Ε.Ε. : Τεχνικό Επιµελητήριο Ελλάδας 561
PROPOSAL FRAME FOR MANAGEMENT, SPECIFICATIONS AND RELATED LEGISLATIVE REGULATION IN COASTAL ENGINEERING STUDIES Miltiadis E. Komvoutis Civil engineer, member of PIANC 8 th November str., 22 81100 Mytilene Greece ABSTRACT The present work, in abstract and as a document of the 26 th June 2007, has been submitted to M.Ε.P.P.P.W. *, M.Μ.Μ.Α.Ι.Ρ. * and T.C.G. *, after the identification that the Greek legislation is incomplete in the case of coastal engineering studies. The work, presents the existing law reference frame and its defections and proposes the establishment of measures for the integrated handling of the subject of coastal engineering studies by the following units : - existing law frame of reference, - the coastal engineering study as support to the main study of coastal zone works, - the coastal engineering approach for the valuation of the technical offers in the study tenders of coastal works, - specifications of coastal engineering studies, - adjustment of the study degrees and coastal engineering study fees, - proposal frame. * M.Ε.P.P.P.W. : Ministry of Environment, Physical Planning and Public Works, M.M.M.A.I.P. : Ministry of Mercantile Marine, Aegean and Island Policy, T.C.G. : Technical Chamber of Greece. 562
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα εργασία σε περίληψη και υπό τύπον εγγράφου µε ηµεροµηνία 26-6-2007 έχει υποβληθεί στο ΥΠΕΧΩ Ε (Γενικό Γραµµατέα ηµ. Έργων., Γενικό /ντή Περιβάλλοντος), στο ΥΕΝ (Γενικό Γραµµατέα Λιµένων και Λιµ. Πολιτικής) και στο Τ.Ε.Ε. (δια µέσου του Τµήµατος Β.Α. Αιγαίου). Οι ανωτέρω φορείς έχουν µεν δραστηριοποιηθεί κατά το µέρος των αρµοδιοτήτων τους, αλλά µε βραδείς ρυθµούς, στοιχείο που δικαιολογεί εν µέρει και το υπάρχον σήµερα έλλειµµα στο ζήτηµα των ακτοµηχανικών µελετών. Επιση- µαίνεται ωστόσο ότι, σύµφωνα µε στοιχεία της Ε.U., πλέον του ¼ των ακτών της χώρας µας διαβρώνεται από έλλειψη µέτρων προστασίας ή από αλόγιστες επεµβάσεις είτε στην παράκτια ζώνη είτε στην ενδοχώρα σε πηγές τροφοδοσίας των ακτών. Στην εισήγηση καταγράφεται συνοπτικά κατά το εφικτό η υπάρχουσα σήµερα κατάσταση και γίνονται προτάσεις ολοκληρωµένης αντιµετώπισης του θέµατος των ακτοµηχανικών µελετών µε τις ε- ξής ενότητες : - Νοµικό πλαίσιο, - Η ακτοµηχανική µελέτη ως υποστηρικτική της κύριας µελέτης έργων στην παράκτια ζώνη, - Η ακτοµηχανική προσέγγιση στην αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών δηµοπρατουµένων µελετών παράκτιων έργων, - Προδιαγραφές ακτοµηχανικών µελετών, - Προσαρµογή των µελετητικών πτυχίων, - Αµοιβές ακτοµηχανικών µελετών, - Πρόταση πλαίσιο. 2. ΥΠΑΡΧΟΝ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Σήµερα : - Η ακτοµηχανική µελέτη ούτε προδιαγράφεται ούτε προσδιορίζεται η αµοιβή της. Απλή νύξη γίνεται έµµεσα στο άρθρο 166 του Π 696/1974 για το Γενικό Προσχέδιο νέου λιµένα όπου σηµειώνεται «λαµβάνονται υπ όψιν αι συνθήκαι προσβολής της επιλεγοµένης θέσεως υπό των κυµατισµών, η δίαιτα των θαλασσίων ρευµάτων (προσχώσεις διαβρώσεις)», πράγµα που παραπέµπει στα διαθέσιµα στοιχεία για την υπόψη περιοχή και οπωσδήποτε για την προτεινόµενη θέση της παράκτιας ζώνης χωρίς την επιρροή των έργων που θα ακολουθήσουν. Ουδαµού γίνεται λόγος για ακτοµηχανική µελέτη περιοχής στις περιπτώσεις χωρίς προτεινόµενα λιµενικά ή άλλα παράκτια έργα και µε προτεινόµενα έργα. - Ρητή απαίτηση υποβολής «πλήρους ακτοµηχανικής µελέτης» προβλέπεται µόνο στο άρθρο 12 του Ν 2971/2001 και µόνο για τα έργα προστασίας της ακτής από διάβρωση, χωρίς όµως συγκεκριµένες απαιτήσεις για το είδος, την έκταση και την αξιολόγηση αυτής της µελέτης, ούτε συγκεκριµένες απαιτήσεις για την κατόπιν της ακτοµηχανικής µελέτης διαχείριση της ακτής. Σε κανένα άλλο σηµείο του ίδιου νόµου αναφέρεται η απαίτηση υποβολής ακτοµηχανικής µελέτης! 563
- Οι κατά τον Ν 2932/2001 αρµοδιότητες της Γενικής Γραµµατείας Λι- µένων και Λιµενικής Πολιτικής του Υ.Ε.Ν., όπως και οι αρµοδιότητες της Επιτροπής Σχεδιασµού και Ανάπτυξης Λιµένων (Ε.Σ.Α.Λ.), ως προς το θέµα της διαχείρισης των παράκτιων ζωνών, όπου εγκαθίστανται λιµένες ή επεκτείνονται υπάρχοντες λιµένες, µένουν µετέωρες και χωρίς νοµική κάλυψη ελλείψει συγκεκριµένων προδιαγραφών ή απαιτήσεων και νοµοθετικής ρύθµισης των θεµάτων των σχετικών µε τις ακτοµηχανικές µελέτες. 3. Η ΑΚΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΩΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΜΕΛΕ- ΤΗΣ ΕΡΓΩΝ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΖΩΝΗ Ως γνωστόν, η γεωτεχνική µελέτη ερευνά τις φυσικές και µηχανικές ιδιότητες των εδαφών και προτείνει την ορθότερη θεµελίωση των έργων, θεωρούµενη ως υποστηρικτική της κύριας µελέτης των έργων. Ανάλογη θέση πρέπει να κατέχει και η ακτοµηχανική µελέτη που ερευνά τη δίαιτα της ακτής και γενικά τις φυσικές διεργασίες στην παράκτια ζώνη συνεπεία της δράσης των ανεµογενών κυµάτων και ρευµάτων πριν και µετά την κατασκευή των έργων στην παράκτια ζώνη και που κατ επέκταση µπορεί να δώσει και στοιχεία ποιότητας του νερού. Συνεπώς δεν είναι δυνατόν να αξιολογηθεί οποιαδήποτε µελέτη ή πρόταση παρακτίων έργων αν δεν εξετασθεί προηγουµένως η επίπτωση αυτών των έργων στην παράκτια ζώνη, πράγµα το οποίο ερευνά η ακτοµηχανική µελέτη σε δύο στάδια, ήτοι χωρίς τα προτεινόµενα έργα (διαχρονική εξέλιξη της ακτής χωρίς την παρουσία και άρα την ε- πιρροή των έργων) και µε τα προτεινόµενα έργα (διαχρονική εξέλιξη της ακτής υπό την ε- πιρροή των προτεινοµένων έργων). Είναι εποµένως προφανής ο χαρακτήρας της ακτοµηχανικής µελέτης ως υ ποστηρικτικής της κύριας µελέτης των έργων στην παράκτια ζώνη. 4. Η ΑΚΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ ΗΜΟΠΡΑΤΟΥΜΕΝΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΠΑΡΑΚΤΙΩΝ ΕΡΓΩΝ Εν όψει των ανωτέρω, είναι κατ αρχήν απαραίτητο σε οποιαδήποτε δηµοπρασία µελετών παράκτιων έργων, η αξιολόγηση της τεχνικής προσφοράς να γίνεται µετά από προσεκτική εξέταση των επιπτώσεων των προτεινοµένων «λύσεων» στην παράκτια ζώνη, άρα πρέπει να υπάρχει και να εξετάζεται µε προσοχή µια πρώτη ακτοµηχανική προσέγγιση. Ωστόσο είναι σοβαρό πρόβληµα ποιοι και πώς θα αξιολογήσουν αυτή την πρώτη ακτοµηχανική προσέγγιση και την πλήρη ακτοµηχανική µελέτη που θα ακολουθήσει, αντίστοιχα στη φάση της ανάθεσης και στη φάση της εκτέλεσης µιας σύµβασης µελέτης παρακτίων έργων. Είναι κατά συνέπεια αναγκαίο να προσδιορισθούν οι γενικές απαιτήσεις κατά περίπτωση ακτοµηχανικής µελέτης και κατά τα διάφορα στάδια της κύριας µελέτης (προκαταρτική µελέτη, προµελέτη, οριστική µελέτη), πράγµα που θα διευκολύνει τόσο την Επιτροπή ιαγωνισµού του Ν 3316/2005 για την αξιολόγηση της τεχνικής προσφοράς δηµοπρατου- µένων µελετών παράκτιων έργων, όσο και τη ιευθύνουσα Υπηρεσία για την εκτέλεση της σύµβασης της µελέτης των παρακτίων έργων. 564
5. ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΑΚΤΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ Κατ επέκταση των συλλογισµών της παρ. 4 γίνεται αβίαστα αντιληπτό πλέον ότι είναι απαραίτητο να συνταχθούν και να θεσµοθετηθούν προδιαγραφές ακτοµηχανικών µελετών κατά περίπτωση, προς αποτροπή υποκειµενικών εκτιµήσεων, λαµβανοµένων υπόψη των εργασιών υπαίθρου, των εργαστηριακών ελέγχων, των εργασιών γραφείου και των διορθώσεων (calibrations) που θα απαιτηθούν. Οι προδιαγραφές των ακτοµηχανικών µελετών πρέπει κατά τη γνώµη του συγγραφέα να καλύπτουν οπωσδήποτε τις ακόλουθες ενότητες : - Τις κάθε είδους εργασίες υπαίθρου, που είναι συνήθως : - Ακριβής τοπογραφική και βυθοµετρική αποτύπωση που να αποδίδει α- ξιόπιστα και µε κατάλληλη κλίµακα το ανάγλυφο της παράκτιας ενεργού ζώνης, - ειγµατοληψίες υλικών της ανωτέρω ζώνης κατά µήκος και κάθετα στην ακτογραµµή, συµπεριλαµβανοµένων οπωσδήποτε και των θέσεων των πηγών τροφοδοσίας της εν λόγω ζώνης από µεταφερόµενα υλικά και των θέσεων τοπικών απωλειών των υλικών αυτών, - Αυτοψία και ακριβής περιγραφή (ιστορικό) τυχόν ανθρωπογενών επεµβάσεων στην παράκτια ζώνη αλλά και την ενδοχώρα που επηρεάζει ά- µεσα ή έµµεσα την παράκτια ζώνη, - Την κατάταξη της ακτογραµµής και της παράκτιας ζώνης µε τις πάνω σ αυτήν παντοειδείς επεµβάσεις σε κατηγορίες, καθοριστικές του µαθηµατικού ή φυσικού µοντέλου που θα χρησιµοποιηθεί, - Το κυµατικό µοντέλο, αρχίζοντας από το είδος και τα χαρακτηριστικά στοιχεία των προσπιπτόντων κυµάτων και καταλήγοντας στους µετασχηµατισµούς αυτών στην παράκτια ζώνη και την διανοµή των υψών των θραυοµένων κυµάτων κατά µήκος της ακτογραµµής, - Τη συλλογή των δεδοµένων προσοµοίωσης, όπως των κυµατικών στοιχείων, των παλιρροιακών στοιχείων, των στοιχείων της παράκτιας τοπογραφίας, των διαχρονικών αλλαγών της ακτογραµµής πριν και µετά από κάθε είδους επεµβάσεις, των στοιχείων της παραλιακής παράσυρσης υλικών (ποσοτικών, επικρατουσών διευθύνσεων µεταφοράς σε διάφορες θέσεις κατά µήκος της ακτής κάτω από αντιπροσωπευτικές διευθύνσεις κυµάτων), των στοιχείων των υπαρχουσών παράκτιων κατασκευών και των όσων πρόκειται να κατασκευασθούν, των στοιχείων των πηγών τροφοδοσίας (ποταµοί, χείµαρροι, θίνες κλπ) σε υ- λικά της παράκτιας ζώνης και των θέσεων απώλειας των µεταφεροµένων υλικών, - Τον προσδιορισµό των συντελεστών διόρθωσης (calibration) των αποτελεσµάτων του εφαρµοστέου µαθηµατικού µοντέλου, όπως είναι το τερµατικό βάθος, ο συντελεστής Κ 2 στον τύπο της κατά µήκος της ακτής µεταφοράς άµµου των Ozasa Brampton (1980) κλπ, - Τον καθορισµό των βασικών παραµέτρων για τον προσδιορισµό των ενδεδειγµένων κλιµάκων µηκών και χρόνου της προσοµοίωσης, όπως της επιλογής του κατάλληλου µήκους της περιοχής για προσοµοίωση, της διάστασης του πεπερασµένου στοιχείου του πλέγ- µατος (συνήθως συναρτάται µόνο από το µήκος της προσοµοιούµενης ακτογραµµής, τις πτυχώσεις αυτής και από την απαιτούµενη από την προσοµοίωση ανάλυση), της απαίτησης επαναλήψεων του υπολογισµού και του µεταξύ αυτών χρόνου και της κλίµακας χρόνου αλλαγής της ακτογραµµής. 565
6. ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΩΝ ΠΤΥΧΙΩΝ Θα ήταν ορθότερος ο διαχωρισµός πλέον των συναφών ειδικοτήτων των µηχανικών σε λιµενολόγους (port engineers) και ακτοµηχανικούς (coastal engineers), ανεξάρτητα από το γεγονός ότι το γνωστικό αντικείµενο των δύο ειδικοτήτων παρουσιάζει εν µέρει κοινό τόπο. Άλλωστε οι µελέτες των λιµενικών έργων εντάσσονται στην ευρύτερη κατηγορία των µελετών των συγκοινωνιακών έργων ανεξάρτητα από τον διαχωρισµό που γίνεται για προφανείς λόγους εξειδίκευσης στο άρθρο 2 του Ν 3316/2005, ενώ οι ακτοµηχανικές µελέτες εντάσσονται στην ευρύτερη κατηγορία των µελετών της περιβαλλοντικής µηχανικής. Περαιτέρω πρέπει η κατηγορία 11 µελετών λιµενικών έργων να διαχωριστεί σε δύο κατηγορίες 11Α «µελετών ακτοµηχανικής και έργων προστασίας ακτών» και 11Β «λιµενικών έργων». Προσωρινά, µπορεί να παραµείνει µία κατηγορία 11 µετονοµαζόµενη όµως σε «µελετών ακτοµηχανικών και θαλασσίων έργων». 7. ΑΜΟΙΒΕΣ ΑΚΤΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ Η απουσία αµοιβών ακτοµηχανικών µελετών αποτελεί ουσιώδη παράλειψη και δηµιουργεί σειρά από προβλήµατα. Η αµοιβή µιας ακτοµηχανικής µελέτης δεν είναι δυνατόν να απλοποιείται σε αµοιβή είτε λιµενικών έργων είτε µελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, επειδή διαφέρει ουσιωδώς από αυτές και είναι συνάρτηση όλων των στοιχείων που έχουν αναφερθεί στην παρ. 5 της παρούσης εργασίας και βέβαια κυρίως του µαθηµατικού µοντέλου που εφαρµόζεται κατά περίπτωση. Σηµειώνονται ενδεικτικά τα ακόλουθα : (α) Φυσικά µοντέλα ακτών γίνονται στην Ελλάδα µόνο από το Ε. Μ. Πολυτεχνείο Εργαστήριο Λιµενικών Έργων υπό τύπον έρευνας. (β) Το απλό µαθηµατικό µοντέλο (one line model) µπορεί να δώσει τη διαχρονική εξέλιξη µιας ακτογραµµής σε απλές περιπτώσεις ακτών και παρουσίας ενός έργου, δεν µπορεί όµως να δώσει τους εποχιακούς µετασχηµατισµούς του προφίλ µιας ακτής, τις προσχώσεις και διαβρώσεις κατά µήκος υφισταµένων ή προβλεποµένων έργων, την εξέλιξη µιας περίπλοκης ακτογραµµής ιδιαίτερα µάλιστα όταν υπάρχουν ή προβλέπονται περισσότερα έργα, ούτε µπορεί να δώσει εναποθέσεις ιζήµατος στην περιοχή των ακροµωλίων ή µέσα στον λιµένα, στοιχεία που δίνουν τα µαθηµατικά µοντέλα περισσοτέρων διαστάσεων (π.χ. το 2DH model). Η αµοιβή ακτοµηχανικής µελέτης όπου π.χ. γίνεται χρήση ενός 2DH model είναι πολλαπλάσια εκείνης που χρησιµοποιεί one line model. Οι απαιτήσεις «εµπεριστατωµένων ακτοµηχανικών µελετών» κατά τη σχετική διατύπωση στο άρθρο 12 του Ν 2971/2001 έχουν και ανάλογες αµοιβές και συνεπάγονται έγκαιρες οικονοµικές προβλέψεις στις συλλογικές αποφάσεις µελετών ή σε άλλα χρηµατοδοτικά προγράµµατα µε χρηµατοδοτήσεις διαβαθµιζόµενες σε προτεραιότητα κατά περίπτωση. 8. ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΛΑΙΣΙΟ Μετά την κατά ενότητες γενόµενη ανάλυση, η πρόταση που ακολουθεί θα πρέπει να θεωρηθεί ως «πρόταση πλαίσιο», επειδή δεν είναι δυνατόν σε εισήγηση συνεδρίου να 566
δοθούν περισσότερες λεπτοµέρειες, οι οποίες ανήκουν κατά κανόνα στα καθήκοντα των επιστηµονικών επιτροπών που θα επεξεργασθούν το όλο θέµα. Η «πρόταση πλαίσιο», του συγγραφέα σύµφωνα µε τις απόψεις του είναι : Τροποποίηση του Ν 2971/2001 και ρητή αναφορά της απαίτησης ακτοµηχανικής µελέτης σε όλες τις περιπτώσεις επέµβασης στις ακτές (ο χαρακτηρισµός «εµπεριστατωµένη», που δεν σηµαίνει από µόνος του τίποτε, να απαλειφθεί εφόσον θα υπάρξουν προδιαγραφές). Τροποποίηση του άρθρου 2 του Ν 3316/2005, είτε για τη διαίρεση της κατηγορίας 11 µελετών λιµενικών έργων σε δύο 11Α, 11Β αντίστοιχα «µελετών ακτοµηχανικής και έργων προστασίας ακτών» και «λιµενικών έργων», είτε για την προσωρινή µετονοµασία της σε «µελετών ακτοµηχανικών και θαλασσίων έργων» σύµφωνα και µε τα εκτεθέντα στην παρ. 6. Τροποποίηση ή προσαρµογή των µελετητικών πτυχίων σύµφωνα µε την επιλογή που θα γίνει στην προηγούµενη πρόταση. Συµπλήρωση του Π 696/1974 ως προς το ΒΙΒΛΙΟ ΕΥΤΕΡΟ (Τεχνικές Προδιαγραφές Μελετών) για την ένταξη και των προδιαγραφών των ακτοµηχανικών µελετών, λαµβανοµένων υπόψη και των αναφεροµένων στην παρ. 5. Σε στάδιο Προκαταρκτικής Μελέτης του κυρίου αντικειµένου και για την αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών σε δηµοπρατήσεις µελετών παράκτιων έργων, νοµοθετική ρύθµιση για την υποβολή µιας χονδρικής ακτοµηχανικής εκτίµησης των µεταβολών της ακτογραµµής από την παρουσία των υπό µελέτη έργων, βασιζόµενης κατά περίπτωση στις οδηγίες του CERC στο SPM 1984 Vol II και της PIANC στην Report of the 3 rd I.C.S.P.N. (APPENDIX 2) /supplement to bulletin N 0 38, Vol. I, 1981. Σε στάδιο Προµελέτης του κυρίου αντικειµένου συνυποβολή πλήρους ακτοµηχανικής µελέτης µε χρήση : - Μαθηµατικού µοντέλου µεταβολής µιας χαρακτηριστικής γραµµής (ακτογραµµής), one line model, για τις διαχρονικές µεταβολές της α- κτογραµµής σε περιπτώσεις µικρών λιµένων έκτασης µέχρι 5 ha, χωρίς παρακείµενα έργα και σε ακτές σχετικά οµαλές, χωρίς µεγάλες και πυκνές πτυχώσεις. - Μαθηµατικού δισδιάστατου µοντέλου, 2DH model, για όλα γενικά τα παράκτια έργα σε ανώµαλες ακτές µε πυκνές και µεγάλες πτυχώσεις. - Μαθηµατικού δισδιάστατου µοντέλου, 2DH model, για µεσαίους και µεγάλους λιµένες γενικά σε οµαλές ακτές µε ή χωρίς παρακείµενα έργα. - Φυσικού µοντέλου υπό σµίκρυνση και παραδεκτή προδιαγραφόµενη κλίµακα, ως εναλλακτική λύση στις περιπτώσεις ανώµαλων ακτών και ειδικά προστατευόµενων περιβαλλοντικά περιοχών και στις περιπτώσεις µεγάλων υπό µελέτη έργων µε υπάρχοντα παρακείµενα έργα στην παράκτια ζώνη. Κατάλληλη νοµοθετική ρύθµιση για τον καθορισµό των αµοιβών των ακτοµηχανικών µελετών στις κατά τα ανωτέρω περιπτώσεις, σύµφωνα µε τις απαιτήσεις εκπόνησης µιας ορθής ακτοµηχανικής µελέτης, όπως αυτές σηµειώνονται στις παρ. 5 και 7 της παρούσης εργασίας, µε εξαίρεση βέβαια την τελευταία, όπου η µελέτη ανατίθεται υπό τύπον έ- ρευνας στο Ε.Μ.Πολυτεχνείο. 567
9. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Herbich, J., 2000 : Handbook of Coastal Engineering, Appendix A, pp A.1 A.144. Horikava, K., 1988 : Nearshore Dynamics and Coastal Processes, Part III, IV, pp 241 373. Komar, P., 1998 : Beach Processes and Sedimentation, section 10, pp 424 455. PIANC, 3 rd ICSPN, 1981 : Report, supplement to bulletin N 0 38 (Vol. I/1981), Appendix 2, pp 16 20. USACERC, 1984 : Shore Protection Manual, Vol. I, Chapter 4,5, pp 4-1 5-74. 568