ΕΠΑΛ ΦΑΡΣΑΛΩΝ Ο SKROUTZ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ - ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ Υπεύθυνοι καθηγητές: Αδάμος Δημήτριος, ΠΕ19 Φουρκιώτου Σταματία, ΠΕ18.02 Τμήματα: Β Πληροφορικής Β Οικονομίας - Διοίκησης
Τι είναι το e-commerce Το ηλεκτρονικό εμπόριο (e- Commerce) αποτελεί μία σύγχρονη μέθοδο προώθησης προϊόντων και υπηρεσιών με ταχύτατη εξέλιξη στον χώρο του διαδικτύου. Ηλεκτρονικά καταστήματα, όπως το Amazon και το ebay, έχουν πια καθιερωθεί, αλλά και χιλιάδες ατομικές, οικογενειακές και μεγάλες επιχειρήσεις έχουν εντάξει το ηλεκτρονικό εμπόριο στο ευρύτερο πλαίσιο των δραστηριοτήτων τους. Η ταχύτητα και η ευκολία με την οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί η διαδικασία της αγοραπωλησίας, κατατάσσουν το e-commerce ψηλά στις προτιμήσεις και τις δραστηριότητες των χρηστών του διαδικτύου.
Τι είναι το e-commerce (2) Πρόκειται για ένα σύστημα εμπορικών συναλλαγών (αγοράς και πώλησης εμπορευμάτων και υπηρεσιών) μέσω του Διαδικτύου. Εν γένει το ηλεκτρονικό εμπόριο περιλαμβάνει διάφορους τομείς της τεχνολογίας όπως: Email, διαχείριση εταιρικού περιεχομένου, συστήματα ανταλλαγής προσωπικών μηνυμάτων, newsgroups, ψηφιακές αγορές και παρακολούθηση παράδοσης προϊόντων, ηλεκτρονικές τραπεζικές συναλλαγές, διεθνή ή εθνικά ηλεκτρονικά συστήματα συναλλαγών, «ηλεκτρονικό καρότσι» και ηλεκτρονικά εισιτήρια. Επίσης, ένα σημαντικό ποσοστό online συναλλαγών γίνονται για απόκτηση πρόσβασης σε επιπλέον χαρακτηριστικά μίας υπηρεσίας ή ενός προϊόντος.
e-commerce: Ορισμοί Ένα μεγάλο ποσοστό των συναλλαγών αφορούν την αγορά φυσικών προϊόντων, τα οποία αποστέλλονται στη συνέχεια στους αγοραστές. Οι ηλεκτρονικοί προμηθευτές συχνά αποκαλούνται e-tailers, ενώ η διαδικασία αγοράς των προϊόντων μέσω internet ονομάζεται e-tail. Όταν το ηλεκτρονικό εμπόριο πραγματοποιείται μεταξύ επιχειρήσεων, αναφερόμαστε σε αυτό με την ονομασία Business-to-Business commerce (εμπόριο μεταξύ επιχειρήσεων), ή εν συντομία με το ακρωνύμιο B2B. Το ηλεκτρονικό εμπόριο που πραγματοποιείται μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών, φέρει την ονομασία Business-to-Consumer commerce (εμπόριο μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών) με αντίστοιχο ακρωνύμιο το B2C.
Το ηλεκτρονικό εμπόριο μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών έχει σε δύο μορφές 1. Συναλλαγές χωρίς μεσάζοντα: Πρόκειται για συναλλαγές κατά τις οποίες ο καταναλωτής καταχωρεί την παραγγελία του προϊόντος απευθείας μέσα από την ιστοσελίδα της επιχείρησης, χωρίς να μεσολαβεί κάποιος ενδιάμεσος. Παράδειγμα τέτοιας επιχείρησης αποτελεί το Amazon. 2. Συναλλαγές με την ύπαρξη μεσαζόντων: Πρόκειται για συναλλαγές κατά τις οποίες ο καταναλωτής επικοινωνεί με τον πωλητή μέσω κάποιου μεσάζοντα, που είναι και η επιχείρηση που συντηρεί την ιστοσελίδα. Έτσι, η επιχείρηση αυτή πρακτικά βοηθάει τον πωλητή να βρει αγοραστή για τα προϊόντα του, και ως μεσάζοντας καρπώνεται ένα χρηματικό ποσό προμήθειας. Παράδειγμα τέτοιας επιχείρησης αποτελεί το ebay.
Το ηλεκτρονικό εμπόριο ως κομμάτι της παρουσίας μιας εταιρίας στο Διαδίκτυο Τα τελευταία χρόνια, πολλές νεοσύστατες εταιρίες έχουν παρουσία αποκλειστικά στο Διαδίκτυο. Δημιουργούν μια προσεγμένη ιστοσελίδα, στην οποία εμπεριέχουν αναλυτικές πληροφορίες για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που προσφέρουν, ξεπερνώντας με αυτό τον τρόπο την ανάγκη για επένδυση σε γραφεία, χώρους επαγγελματικών συναντήσεων, καταστήματα, κλπ. Με την διάδοση του ηλεκτρονικού εμπορίου, το στήσιμο αλλά και η ενσωμάτωση ενός ηλεκτρονικού καταστήματος (e-shop) στην ιστοσελίδα μιας εταιρίας, αποτελούν πλέον απλοποιημένες διαδικασίες. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έχουν αναπτυχθεί πλήθος εφαρμογών δημιουργίας e-shop, με αρκετές από αυτές να διατίθενται δωρεάν, καθώς αποτελούν εφαρμογές ελεύθερου λογισμικού.
Για την υλοποίηση ηλεκτρονικού επιχειρείν τρεις είναι οι συνηθέστερες λύσεις (1) 1. Αγορά μιας πλατφόρμας e-commerce: Υπάρχει λογισμικό που αποτελεί ουσιαστικά e-commmerce πλατφόρμα και παρέχει όλα τα χαρακτηριστικά και τις υπηρεσίες που απαιτούνται για να πραγματοποιήσει μια επιχείρηση ηλεκτρονικά τις συναλλαγές της. 2. Ενσωμάτωση ενός ηλεκτρονικού καταστήματος στο υπάρχον εταιρικό site (εφόσον υποστηρίζεται): Οι περισσότερες εταιρίες κατασκευάζουν και διαχειρίζονται τις ιστοσελίδες τους μέσω κάποιου συστήματος διαχείρισης περιεχομένου (Content Management System, CMS). Για τα περισσότερα από αυτά τα συστήματα, υπάρχει κάποιο πρόσθετο (plug-in), το οποίο υλοποιεί ένα ηλεκτρονικό κατάστημα προσαρμοσμένο στην λειτουργικότητα του εκάστοτε CMS για το οποίο κατασκευάστηκε. Για παράδειγμα, για το Joomla, υπάρχει το Virtuemart.
Για την υλοποίηση ηλεκτρονικού επιχειρείν τρεις είναι οι συνηθέστερες λύσεις (2) 3. Χρήση all-in-one πακέτου e Commerce: Με την εξέλιξη της τεχνολογίας, αναπτύσσονται παράλληλα εφαρμογές που είναι εύκολο στον χρήστη να τις διαχειριστεί και οι οποίες είναι ανεξάρτητες των τεχνικών γνώσεων που ο χρήστης διαθέτει. Τέτοια περίπτωση εφαρμογών αποτελούν τα έτοιμα πακέτα e-commerce, τα οποία ενσωματώνουνόλες εκείνες τις υπηρεσίες που θα χρειαστεί o χρήστης για να δημιουργήσει το ηλεκτρονικό του κατάστημα.
Από τι αποτελείται ένα ηλεκτρονικό κατάστημα: τρία διακριτά υποσυστήματα (1) 1. Ένα ηλεκτρονικό καλάθι: Υπάρχουν πολλά πακέτα λογισμικού στο εμπόριο που υλοποιούν αυτό το υποσύστημα. Οι κύριες λειτουργίες του είναι η αγοραπωλησία προϊόντων και/ή υπηρεσιών, η παρακολούθηση πελατών και των παραγγελιών τους καθώς και η ομαλή λειτουργία όλων των εσωτερικών διεργασιών που καλείται να διεκπεραιώσει ένα σύστημα ηλεκτρονικού εμπορίου. 2. Ένα σύστημα χρηματικών συναλλαγών: Η συνήθης πρακτική είναι η συνεργασία με κάποια τράπεζα για online χρέωση χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών. Επιπλέον, μπορεί να ανοιχτεί λογαριασμός για συναλλαγές μέσω Paypal ή κάποιου εναλλακτικού τρόπου συναλλαγής, όπως για παράδειγμα η PaySafeCard.
Από τι αποτελείται ένα ηλεκτρονικό κατάστημα: τρία διακριτά υποσυστήματα (2) 3. Ένα σύστημα μεταφοράς και παράδοσης των προϊόντων: Τα περισσότερα ηλεκτρονικά καταστήματα που πωλούν φυσικά προϊόντα, χρησιμοποιούν ως μέσο μεταφοράς και παράδοσης κάποια εταιρία courier. Αυτή είναι και η καλύτερη λύση, αν σκεφθεί κανείς ότι η πρώτη φορά που ο πελάτης βλέπει το προϊόν του, είναι όταν πλέον το λαμβάνει. Θα πρέπει λοιπόν να έχει την αίσθηση ότι η μεταφορά του προϊόντος έγινε με τον γρηγορότερο και ασφαλέστερο δυνατό τρόπο και άρα οι πιθανότητες φθοράς ή λάθους έχουν ελαχιστοποιηθεί. Ορισμένα ηλεκτρονικά καταστήματα προσφέρουν ως εναλλακτική λύση την παραλαβή των προϊόντων από το κατάστημα. Η τακτική αυτή είναι ιδιαίτερα συχνή στην Ελλάδα.
M-Commerce Κινητό Ηλεκτρονικό Εμπόριο (1) Το πρότυπο αυτό αναφέρεται στη χρήση της κινητής τηλεφωνίας και γενικά των διαφόρων συσκευών ασύρματης επικοινωνίας για πραγματοποίηση συναλλαγών στον Παγκόσμιο Ιστό. Οι συσκευές εκτός από κινητά τηλέφωνα μπορεί να είναι φορητοί υπολογιστές, προσωπικοί ψηφιακοί βοηθοί (Personal Digital Assistants PDA) και άλλες συσκευές που έχουν τη δυνατότητα άμεσης σύνδεσης στον Παγκόσμιο Ιστό
M-Commerce Κινητό Ηλεκτρονικό Εμπόριο (2) Δίνει την ελευθερία της κίνησης στους καταναλωτές. Η παροχή υπηρεσιών είναι σχετικές με την εκάστοτε θέση των καταναλωτών. Η πραγματοποίηση συναλλαγών, όπως κράτηση θέσεων σε ξενοδοχεία, κλείσιμο και αγορά εισιτηρίων, τοπικά εστιατόρια, θεάματα, εκδηλώσεις, τοπικές αγορές και άλλα πολλά προβλέπεται ότι θα κυριαρχήσουν στο προσεχές μέλλον.
Ηλεκτρονικό Σύστημα Πληρωμών Ένα από πλεονεκτήματα του ηλεκτρονικού εμπορίου είναι ότι δεν προϋποθέτει την χρησιμοποίηση χρημάτων, που προϋποθέτει την άμεση και φυσική συναλλαγή των δύο πλευρών, κατά τη διάρκεια της οποίας υλοποιείται η ανταλλαγή των προϊόντων και υπηρεσιών με την αντίστοιχη χρηματική αξία. Αντί της συναλλαγής αυτής χρησιμοποιούνται άλλες μέθοδοι πληρωμών, όπως οι ηλεκτρονικές πληρωμές. Τα συστήματα ηλεκτρονικών πληρωμών στο ιαδίκτυο περιλαμβάνουν πιστωτικές κάρτες, ψηφιακό χρήμα, ηλεκτρονικά πορτοφόλια, συστήματα πληρωμών συσσωρευμένου υπολοίπου, συστήματα πληρωμών αποθηκευμένης αξίας, ηλεκτρονικές επιταγές και άλλα.
Πιστωτικές κάρτες (credit cards) Οι πιστωτικές κάρτες αποτελούν πλέον τον πιο διαδομένο τρόπο πληρωμών στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Αντιπροσωπεύουν το 80% του συνόλου των πληρωμών στις ΗΠΑ και το 50% σε χώρες εκτός των ΗΠΑ. Εκτός από τις πιστωτικές κάρτες χρησιμοποιούνται οι χρεωστικές κάρτες (debit cards), οι κάρτες με προπληρωμένη αξίας (stored-value cards) καθώς και οι ηλεκτρονικές επιταγές (e-checks).
Άλλα συστήματα ηλεκτρονικών πληρωμών (1) Έξυπνες κάρτες: Οι έξυπνες κάρτες έχουν σχεδιασθεί έτσι ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούνται ως πιστωτικές, χρεωστικές και προπληρωμένης αξίας, ώστε να αντιστοιχούν με την εκάστοτε οικονομική δυνατότητα και επιθυμία των κατόχων. Στόχος είναι η δυνατότητα χρησιμοποίησής τους από κάθε χρηματοπιστωτικό ίδρυμα,με τα στοιχεία μόνο του κατόχου τους. Ηλεκτρονικές (ψηφιακές) επιταγές: Οι ηλεκτρονικές επιταγές έχουν πολύ μικρότερα έξοδα από τις πιστωτικές κάρτες και ασφαλώς πολύ ταχύτερες από τις πραγματικές εκτυπωμένες επιταγές. Περιέχουν ψηφιακή υπογραφή που είναι κρυπτογραφημένη και μπορεί να επιβεβαιωθεί από τον δικαιούχο (παραλήπτη). Οι ηλεκτρονικές επιταγές χρησιμοποιούνται συχνά στο ηλεκτρονικό εμπόριο μεταξύ επιχειρήσεων
Άλλα συστήματα ηλεκτρονικών πληρωμών (2) Συστήματα μικροπληρωμών και Συστήματα πληρωμών συσσωρευμένου υπολοίπου: Οι μικροπληρωμές είναι αγορές κάτω των 10 δολαρίων. Χρησιμοποιούνται για αγορά μικρών μουσικών έργων (τραγούδια), ή και άρθρων οποιασδήποτε φύσης και άλλων αντικειμένων φυσικών ή ψηφιακών. Τα συστήματα πληρωμών συσσωρευμένου υπολοίπου χρησιμοποιούνται για μικροπληρωμές στον ιστό. Επειδή τα ποσά των αγορών είναι μικρά, καταβάλλονται συγκεντρωτικά από τον αγοραστή μετά από ένα πλήθος αγορών. Συστήματα πληρωμών αποθηκευμένης αξίας: Τα συστήματα αυτά δίνουν τη δυνατότητα στους καταναλωτές να πραγματοποιούν πληρωμές με άμεσο τρόπο. Οι πληρωμές γίνονται με βάση την αξία που έχει ήδη καταχωρηθεί σε ένα τραπεζικό λογαριασμό.
Άλλα συστήματα ηλεκτρονικών πληρωμών (3) Ηλεκτρονικά πορτοφόλια: Χρησιμοποιούνται στις πληρωμές για αγορές που πραγματοποιούνται στον Ιστό. ιευκολύνουν τους αγοραστές που δεν είναι υποχρεωμένοι να πληκτρολογούν τις διευθύνσεις τους και τους αριθμούς των καρτών τους σε κάθε αγορά. Το ηλεκτρονικό πορτοφόλι αποθηκεύει τις πληροφορίες σχετικά με την πιστωτική κάρτα και τα στοιχεία του κατόχου και παρέχει αυτά τα πληροφοριακά δεδομένα στο «ταμείο» του ιστοχώρου του ηλεκτρονικού καταστήματος. Στη φάση αυτή (του ταμείου) αποδίδει όλα τα απαραίτητα πληροφοριακά δεδομένα, όπως τα στοιχεία του αγοραστή, τον κωδικό αριθμό της κάρτας, στοιχεία σχετικά με την αποστολή των προϊόντων της αγοράς. Ηλεκτρονικά πορτοφόλια μπορούμε να δούμε σε διάφορους ιστοχώρους, όπως της Amazon.com. Υπάρχουν διάφορα συστήματα διαφορετικά από αυτό της Amazon, όπως αυτά των εταιρειών MasterCard Wallet, Gator, MSN Wallet, AOL Quick Checkout.
Τι πρέπει να κάνω για να δημιουργήσω το δικό μου ηλεκτρονικό κατάστημα; Ανεξάρτητα όμως από το τεχνικό κομμάτι, το σημαντικότερο συστατικό επιτυχίας πίσω από ένα ηλεκτρονικό κατάστημα, είναι μια σωστά και προσεκτικά υλοποιημένη ιδέα. Καταρχήν, θα πρέπει η φύση του προϊόντος που σκοπεύετε να διοχετεύσετε στην αγορά, να επιτρέπει την πώληση του προϊόντος ηλεκτρονικά, καθώς και την ασφαλή μεταφορά του στον πελάτη. Επίσης είναι σημαντικό το προϊόν ή η υπηρεσία να είναι καινοτόμα ή με κάποιον τρόπο να διαφοροποιείται από τον ανταγωνισμό, ώστε να προσελκύσει το ενδιαφέρον των καταναλωτών. Το γεγονός ότι το διαδίκτυο αποτελεί μια «ανοικτή αγορά», επιτρέπει την γρήγορη αντιγραφή έξυπνων ιδεών. Επομένως θα πρέπει να κινηθείτε γρήγορα και μεθοδικά για να έχετε τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.
Με την επιλογή του προϊόντος ή της υπηρεσίας που θα εμπορευθείτε, τα επόμενα βήματα προς μελέτη για την τελική υλοποίηση είναι τα εξής: (1) 1. Θα πρέπει καταρχήν να αναζητήσετε εταιρία και πακέτο hosting για την φιλοξενία του. Σελίδες που σχετίζονται με το e-commerce απαιτούν αξιοπιστία και αυξημένη ασφάλεια λόγω του σκοπού τον οποίο εξυπηρετούν αλλά και λόγω της αυξημένης επισκεψιμότητας που δέχονται. Οι πόροι και η ταχύτητα είναι οι πιο σημαντικοί παράγοντες για την τελική επιλογή χώρου φιλοξενίας. 2. Στην συνέχεια θα πρέπει να αποφασίσετε αν θα ενσωματώσετε το ηλεκτρονικό κατάστημα σε κάποιο CMS (πχ συνδιασμός Joomla με Virtuamart) ή αν θα το υλοποιήσετε με κάποια πλατφόρμα e-shop, όπως το Zen Cart, Magento κλπ. Εναλλακτικά, μπορεί να αναπτυχθεί κώδικας από την αρχή, από κάποια εταιρία κατασκευής site.
Με την επιλογή του προϊόντος ή της υπηρεσίας που θα εμπορευθείτε, τα επόμενα βήματα προς μελέτη για την τελική υλοποίηση είναι τα εξής: (2) 3. Τέλος, επιλέξτε τον τρόπο με τον οποίο θα υλοποιούνται οι οικονομικές συναλλαγές μέσα από την σελίδα σας και φροντίστε ώστε να πραγματοποιούνται με την μέγιστη δυνατή ασφάλεια. Σε περίπτωση που επιθυμείτε οι συναλλαγές να πραγματοποιούνται εξ ολοκλήρου μέσα από την σελίδα του ηλεκτρονικού σας καταστήματος, θα χρειαστεί να εγκαταστήσετε κάποιο πιστοποιητικό ασφαλείας (SSL certificate) το οποίο θα κρυπτογραφεί τα προσωπικά και οικονομικά δεδομένα που θα εισάγουν οι πελάτες σας. Ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει η χρέωση μπορεί να υλοποιηθεί είτε μέσω έτοιμων modules που υποστηρίζονται από έτοιμες e-commerce εφαρμογές ή από κώδικα που θα αναπτυχθεί συγκεκριμένα για τη διαδικασία της χρέωσης από κάποιον developer.
Ευχαριστούμε!