ÚÔÓÈÎ κωδικός 1126 Ó appleëáòó ÌË ÓÈÎÒÓ Aρ. Tεύχους: 112 Ιούλιος - Σεπτέμβριος 2009 Kλειστό έντυπο Aρ. αδείας 1314/98 Εκτίμηση και πρόληψη του επαγγελματικού κινδύνου στη βιομηχανία παραγωγής χρωμάτων
Περιεχόμενα 6 ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ 8 16 22 24 27 ΑΦΙΕΡΩΜΑ Εκτίμηση και πρόληψη του επαγγελματικού κινδύνου στη βιομηχανία παραγωγής χρωμάτων Mετασκευή μεθανιοφόρου πλοίου με εγκατάσταση επαναεριοποίησης του μεταφερόμενου υγροποιημενου φορτίου ΕΠΩΝΥΜΩΣ ΥΕΝ ΝΕΑ Τεύχος 112 Ιούλιος - Σεπτέμβριος τιμή 0,01 ευρώ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ Σύλλογος Διπλωματούχων Ναυπηγών Μηχανικών Ελλάδας Έδρα: ΦΙΛΩΝΟΣ 28 (& ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ) - ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΣΤΟΝ 2ο ΟΡΟΦΟ. ΤΗΛ.: 210 4127327 FAX: 210 4131178 E-mail: naval@tee.gr Http:// www.navalarchitects.gr ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Σ.Δ.Ν.Μ.Ε. Πρόεδρος: Κωνσταντίνος Σταματάκης Αντιπρόεδρος Α : Γρηγόρης Κουνναμάς Αντιπρόεδρος Β : Αικατερίνη Πρίφτη Γεν. Γραμματέας: Eμμανουήλ Μανιός Ταμίας: Νέοφυτος Παπαϊωάννου Μέλος: Ναπολέων Θεοδωρόπουλος Υπεύθυνος κατά το νόμο: Kων/νος Σταματάκης EΚΔΟΤΗΣ Aναστασία Θ. Βασκούδη vaskoudi@infocus-epe.gr ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ - ΠΑΡΑΓΩΓΗ infocus E.Π.Ε. Πολυτεχνείου 6, Αθήνα 104 33 Τηλ.: 210 5241011, Fax: 210 5241013 e-mail: info@infocus-epe.gr ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Αλεξίου Κατερίνα ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΥΛΗΣ Μαρία Λέμα ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Γεωργία Kασκάνη info@infocus-epe.gr ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Νίκος Στυλίδης accounts@infocus-epe.gr ΕΚΤΥΠΩΣΗ Ηλίανθος ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ Κατερίνα Μπράτσου atelier@infocus-epe.gr ΑΠΟΣΤΟΛΗ Easy Pack
ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ Aνακοίνωση ΟΝαυπηγικός κλάδος, τώρα και πολλά χρόνια, αντιμετωπίζει οξύτατα προβλήματα που έχουν σχέση με την προοπτική της Ναυπηγικής Βιομηχανίας στη χώρα μας που είναι απόρροια της ελλειμματικής κλαδικής πολιτικής. Η σημερινή παγκόσμια οικονομική κρίση έρχεται να ενισχύσει τα χαρακτηριστικά μιας προϊούσης κρίσης στον κατασκευαστικό τομέα της Ναυπηγικής Βιομηχανίας. Η Ναυπηγική Βιομηχανία αποτελούσε ανέκαθεν βασικό μοχλό αναπτυξιακής πορείας του τόπου μας και ταυτόχρονα ήταν ένας παραγωγικός, οικονομικός ιστός της χώρας. Η Πολιτεία, λοιπόν, έχει καθήκον να ορίσει τα στρατηγικά συμφέροντα της χώρας, να αναπτύξει σχέδια και να υλοποιήσει προγράμματα προς το συμφέρον της οικονομίας και της χώρας. Πρωταρχικός στόχος λοιπόν, σήμερα, είναι η προστασία των επιχειρήσεων στρατηγικής σημασίας και η εκπόνηση στρατηγικού σχεδίου Βιομηχανικής Πολιτικής με προοπτική και μέλλον. Με αυτές τις γενικές θέσεις, ο Σύλλογος Διπλωματούχων Ναυπηγών Μηχανικών Ελλάδας (Σ.Δ.Ν.Μ.Ε.) παρακολουθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα τεκταινόμενα στο μεγαλύτερο Ναυπηγείο της χώρας στα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΣΚΑΡΑΜΑΓΚΑ. Η έκφραση πρόθεσης της ιδιοκτήτριας εταιρίας THYSSEN KRUPP για εξεύρεση Στρατηγικού επενδυτή, Συνεργάτη και Αγοραστή, όπως η ίδια με ανακοινώσεις της λέει, φέρνει ξανά το θέμα των Ναυπηγείων ΣΚΑΡΑΜΑΓΚΑ στην επικαιρότητα. Ο Σ.Δ.Ν.Μ.Ε. έχει έννομο συμφέρον και επιθυμεί να μάθει τι κρύβεται πίσω από αυτήν την πρόθεση. Θέτει λοιπόν τα ερωτήματα!!! - Παρέδωσε ως ώφειλε τα 4 υποβρύχια τύπου 214 στο Πολεμικό Ναυτικό; - Παρέδωσε ως ώφειλε τα 3 υποβρύχια NEPTUNE τύπου 209 στο Π.Ν.; - Ολοκλήρωσε τις υποχρεώσεις της στην επισκευή των 6 φρεγατών; - Γιατί αλήθεια δεν παραλαμβάνει τίποτα από τα παραπάνω το Π.Ν.; - Γιατί τώρα και 7 χρόνια δεν έφερε κανένα ιδιωτικό έργο στα Ναυπηγεία; - Γιατί τώρα και 7 χρόνια δεν έκανε κανένα επενδυτικό έργο υποδομής, αλλά κουτσούρεψε ακόμη και τα αντισταθμιστικά ωφέλη από τις Συμβάσεις των Υποβρυχίων; - Γιατί πήρε τώρα αυτή την απόφαση, μετά την εκδήλωση πρόθεσης της Ελληνικής Κυβέρνησης για Γαλλικές Φρεγάτες; - Γιατί οι εργαζόμενοι αντιτίθενται συνολικά ακόμη και στις προθέσεις της Τ.Κ.; Γιατί, Γιατί, Γιατί. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ο Ελληνικός λαός πρέπει να ξέρει. Και βέβαια μπορούν να αποχωρήσουν αν θέλουν. Δεν μπορούν όμως να αφήσουν πίσω τους συντρίμμια. Δεν μπορούν να παίζουν με την επιβίωση του Ναυπηγείου και με το μέλλον των εργαζομένων. Ο Σ.Δ.Ν.Μ.Ε. θεωρεί ότι οποιαδήποτε λύση θα πρέπει να δίνει δυνατότητα και προοπτική στη Ναυπηγική Βιομηχανία της χώρας και η εκλεγμένη Κυβέρνηση πρέπει χωρίς καθυστέρηση να πάρει θέση με βάσει τα συμφέροντα της χώρας και των εργαζομένων. Τέλος, ο Σ.Δ.Ν.Μ.Ε. πιστεύει ότι και με τα σημερινά δεδομένα η ανάπτυξη στη Ναυπηγική Βιομηχανία είναι δυνατή. Μπορεί η Ναυπηγική Βιομηχανία να ξαναγίνει κλάδος ενεργητικός και προσοδοφόρος, αρκεί να πιστέψει η Πολιτεία, και να εκπονηθεί ένα σχέδιο ολοκληρωμένο, βιώσιμο και με συμμετέχοντες όλους τους φορείς 6 ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ, ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ, ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΩΡΑ ΔΡΑΣΗ ΤΩΡΑ
AΦΙΕΡΩΜΑ Επιμέλεια: Σπύρος Δοντάς* Εκτίμηση και πρόληψη του επαγγελματικού κινδύνου στη βιομηχανία παραγωγής χρωμάτων Στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα» (Ε.Π.ΑΝ.), Μέτρο: 1.1. «Βιομηχανικές, Τεχνολογικές και Επιχειρηματικές Υποδομές», Δράση: 1.1.5. «Ενίσχυση της υποδομής του ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε.», Πράξη 1.1.5.2. «Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών και διάδοσή τους στον τομέα της υγείας και ασφάλειας στην εργασία», το Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας ανέλαβε την υποχρέωση να εκπονήσει μελέτες εκτίμησης του επαγγελματικού κινδύνου σε μια σειρά κλάδων της παραγωγής. Το παρόν άρθρο αποτελεί σύνοψη των συμπερασμάτων μιας από τις παραπάνω μελέτες με τίτλο «Εκτίμηση και πρόληψη του επαγγελματικού κινδύνου στη βιομηχανία παραγωγής χρωμάτων» που εκπόνησε το ΕΛΙΝΥΑΕ από το καλοκαίρι του 2004 έως το καλοκαίρι του 2005 ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Σκοπός της μελέτης ήταν η καταγραφή και η εκτίμηση των βλαπτικών παραγόντων του εργασιακού περιβάλλοντος στη βιομηχανία παραγωγής χρωμάτων. Η μελέτη αποτελείται αφ ενός από ένα θεωρητικό τμήμα, όπου αναπτύσσονται οι δυνητικοί κίνδυνοι για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων, με βάση τη βιβλιογραφία και τη διεθνή εμπειρία και αφετέρου από την έρευνα πεδίου, η οποία έγινε σε δύο εταιρίες του κλάδου, με σκοπό τον εντοπισμό των πραγματικών πηγών κινδύνου στα συγκεκριμένα εργοστάσια. Φιλοδοξία της μελέτης είναι να αποτελέσει έναν οδηγό για τις υπόλοιπες εταιρίες του κλάδου στην προσπάθειά τους είτε να εκπονήσουν τη γραπτή εκτίμηση του επαγγελματικού κινδύνου της εταιρίας τους (σύμφωνα με το Π.Δ. 17/96, άρθρο 8), είτε να την αναθεωρήσουν και να την εμπλουτίσουν, λαμβάνοντας υπόψη τους όσο το δυνατόν περισσότερους παράγοντες κινδύνου. Στο θεωρητικό μέρος παρουσιάζονται καταρχάς στατιστικά στοιχεία που αφορούν στον κλάδο (αριθμός επιχειρήσεων, απασχόληση, ακαθάριστη αξία παραγωγής και προστιθεμένη αξία). Στη συνέχεια, γίνεται αναλυτική περιγραφή των κινδύνων για την ασφάλεια που, βάσει της βιβλιογραφίας, είναι δυνατόν να παρουσιαστούν στον εν λόγω κλάδο. Η περιγραφή αυτή αφορά σε δεδομένες παραγωγικές διαδικασίες, π.χ. της ανάμιξης πρώτων υλών, της διασποράς, της συσκευασίας κ.λπ. Κατ αυτόν τον τρόπο αποκτάται σαφής εικόνα των εγγενών προβλημάτων από τη χρησιμοποίηση συγκεκριμένων τεχνικών. Οι κίνδυνοι για την ασφάλεια συμπληρώνονται με την περιγραφή εκείνων που οφείλονται στα συστήματα των υποδομών, δηλαδή τις ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, τα συστήματα θέρμανσης, ψύξης και εξαερισμού, τα συστήματα πυρασφάλειας κ.λπ. 8 * Ο κος Σπύρος Δοντάς είναι διδάκτωρ χημικός και εργάζεται στο ΕΛΙΝΥΑΕ (Αθήνα). Ήταν συντονιστής του τεχνικού μέρους της παρούσας μελέτης.
Το θεωρητικό μέρος συνεχίζεται με την ανάλυση των προβλημάτων υγείας των εργαζομένων που προκύπτουν από το εργασιακό τους περιβάλλον. Τα σχετικά προβλήματα είναι συνήθως πολυπαραγοντικά, αλλά για τις ανάγκες της μελέτης εξετάσθηκαν οι εξής κατηγορίες: κίνδυνοι από φυσικούς παράγοντες (μικροκλίμα, φωτισμός, θόρυβος) εγκάρσιοι ή οργανωτικοί κίνδυνοι (οργάνωση της εργασίας, ψυχολογικοί παράγοντες, εργονομικοί παράγοντες, αντίξοες συνθήκες εργασίας) κίνδυνοι από χημικούς παράγοντες (αιωρούμενα σωματίδια, μέταλλα και οργανικές χημικές ουσίες στον αέρα). Σην έρευνα πεδίου εφαρμόζεται στους συγκεκριμένους εργασιακούς χώρους μια μεθοδολογία εκτίμησης του επαγγελματικού κινδύνου. Η εκτίμηση του κινδύνου (ορθότερα: της επικινδυνότητας) είναι μια διαδικασία ανάλυσης των συνθηκών εργασίας και των κινδύνων που αυτές εγκυμονούν για τους εργαζομένους. Είναι, επίσης, ένα κείμενο στο οποίο προτείνονται μέτρα για τη διαφύλαξη και την προαγωγή της υγείας. Τόσο τα ευρήματα της έρευνας πεδίου όσο και οι παρεμβάσεις στους χώρους εργασίας με τα προτεινόμενα μέτρα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της οργάνωσης ενός χώρου παραγωγής. Αναλυτικότερα, τα στάδια της εκτίμησης του επαγγελματικού κινδύνου (επικινδυνότητας) είναι τα εξής: 1.περιγραφή της παραγωγικής διαδικασίας (γραμμές παραγωγής, πρώτες ύλες, εγκαταστάσεις, οργάνωση της εργασίας) 2.σύνταξη ερωτηματολογίου για τη διατύπωση της υποκειμενικής εκτίμησης των εργαζομένων για τις συνθήκες εργασίας τους και επεξεργασία των αποτελεσμάτων 3.περιγραφή των κινδύνων για την ασφάλεια και την υγεία ανά παραγωγική διαδικασία ή είδος υποδομών (ανάμιξη πρώτων υλών, διασπορά, συσκευασία κ.λπ. ή ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, κτηριακές δομές κ.λπ.) και προτάσεις για μέτρα προστασίας 4.προσδιορισμός των κινδύνων έκθεσης σε χημικούς και φυσικούς βλαπτικούς παράγοντες ανά χώρο παραγωγής (αιωρούμενα σωματίδια, μέταλλα, διαλύτες, θερμικό περιβάλλον, θόρυβος, φωτισμός) και επιπτώσεις στην υγεία (ακοομετρήσεις, σπιρομετρήσεις) 5.γενικά συμπεράσματα για τις εταιρίες και τον κλάδο. Στην παρούσα μελέτη στόχος δεν ήταν μόνο η μελέτη των συνθηκών εργασίας σε συγκεκριμένα εργοστάσια. Φιλοδοξία ήταν η εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων για το σύνολο του κλάδου. Τα χρονικά πλαίσια εκπόνησής της και, συνακόλουθα, ο περιορισμένος αριθμός εταιριών που συμμετείχαν σ αυτήν, δεν επιτρέπει τη γενίκευση των συμπερασμάτων για τον κλάδο. Είναι όμως δυνατό τα συμπεράσματά της να χρησιμεύσουν ως οδηγός για τον εντοπισμό των επίμαχων χώρων σε μια παραγωγική διαδικασία. Είναι π.χ. πολύ σημαντικό να εντοπιστούν οι εργαζόμενοι που εκτίθενται σε ομοειδείς κινδύνους, ικανούς να προκαλέσουν βλάβη στην υγεία τους, ανεξάρτητα από την ειδική φύση της εργασίας του καθενός. Στο χώρο διασποράς των πρώτων υλών είναι π.χ. δυνατό να εκτίθενται σε οργανικούς διαλύτες τόσο οι εργάτες τροφοδοσίας όσο και οι τεχνικοί. Επισημαίνεται ότι η διαδικασία της εκτίμησης του επαγγελματικού κινδύνου είναι δυναμική. Κάθε εργασιακός χώρος πρέπει να παρακολουθεί τις αλλαγές στις συνθήκες εργασίας, είτε αυτές προέρχονται από μεταβολές στην παραγωγική διαδικασία είτε από την εφαρμογή μέτρων προστασίας της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Υποκειμενική εκτίμηση των κινδύνων Με τον όρο «υποκειμενική εκτίμηση των κινδύνων» εννοείται η διατύπωση της άποψης των εργαζομένων για τις συνθήκες που επικρατούν στο χώρο της εργασίας τους. Για την αποτύπωση της εκτίμησής τους χρησιμοποιήθηκε από την ομάδα εκπόνησης της μελέτης ένα «Ερωτηματολόγιο Υποκειμενικής Εκτίμησης Ομοιογενούς Ομάδας Εργαζομένων» [1]. Μέσω του ερωτηματολογίου συγκεντρώνονται στοιχεία για τον εντοπισμό των βλαπτικών παραγόντων στον εργασιακό χώρο και καταγράφεται η συχνότητα σωματικών συμπτωμάτων που αφορούν στην υγεία των εργαζομένων, σύμφωνα πάντα κατά την αντίληψη των ιδίων των εργαζομένων.
AΦΙΕΡΩΜΑ Συνολικά, διανεμήθηκαν 250 ερωτηματολόγια στους εργαζόμενους της εταιρίας Β. Από αυτά συμπληρώθηκαν και επιστράφηκαν τα 153 (ποσοστό ανταπόκρισης 61%). Στην εταιρία Α διανεμήθηκαν 45 ερωτηματολόγια και συμπληρώθηκαν και επιστράφηκαν τα 38 (ποσοστό ανταπόκρισης 84%). Στην εταιρία B οι κίνδυνοι για την υγεία που αναφέρονται συχνότερα είναι η υψηλή θερμοκρασία το καλοκαίρι (44,0%), οι διαλύτες (37,9%), οι σκόνες (32,9%), η χαμηλή θερμοκρασία το χειμώνα (31,2%), ο θόρυβος (27,6%), ο αερισμός (19,5%), τα αέρια (17,2%), η υγρασία το χειμώνα (16,7%) και η υγρασία το καλοκαίρι (14,5%). Στην εταιρία A οι συχνότερα αναφερόμενοι κίνδυνοι είναι αυτοί που έχουν σχέση με τους διαλύτες (73,5%), τις σκόνες (60%), τη χαμηλή θερμοκρασία το χειμώνα (53,3%) και την υψηλή το καλοκαίρι (50,0%) και την υγρασία το χειμώνα (45,5%). Σχεδόν το 14% των εργαζομένων της εταιρίας B δηλώνουν ότι δεν έχουν ενημερωθεί καθόλου για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν στον εργασιακό τους χώρο. Το 78% των εργαζομένων αναφέρει ότι τους έχουν χορηγηθεί Μέσα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ) και το 96,2% από αυτούς ότι τα χρησιμοποιεί. Το 58% θεωρεί ότι στο χώρο εργασίας δεν υπάρχει κίνδυνος να κολλήσουν κάποια λοίμωξη. Σχεδόν όλοι οι εργαζόμενοι της εταιρείας A δηλώνουν ότι έχουν ενημερωθεί για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν στον εργασιακό τους χώρο. Το 97% αναφέρει ότι τους έχουν χορηγηθεί Μέσα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ) και το 90,9% από αυτούς τα χρησιμοποιεί. Το 66,7% των εργαζομένων στην εταιρεία A δηλώνει ότι δε γνωρίζει αν υπάρχει κίνδυνος λοιμώξεων στο χώρο εργασίας. Οι κίνδυνοι για την ασφάλεια που ανέφεραν συχνότερα οι εργαζόμενοι της εταιρίας B είναι αυτοί που προέρχονται από εύφλεκτα υλικά (59,6%), προβλήματα με τον εξοπλισμό όπως π.χ. το γραφείο ή το κάθισμα (15%), μεταφορικά μέσα (15,4%) και ολίσθηση (14,1%). Οι συχνότερα αναφερόμενοι από τους εργαζομένους της εταιρίας A κίνδυνοι για την ασφάλεια προέρχονται από τα εύφλεκτα υλικά (77,2%), και τη χρήση επικίνδυνων εργαλείων (19,3%). Σχεδόν το 10% των εργαζόμενων της εταιρίας B έχει πέσει θύμα εργατικού ατυχήματος. Τα εργατικά ατυχήματα που ανέφεραν οι εργαζόμενοι είναι ολισθήσεις, κατάγματα, εγκαύματα, διαφόρων ειδών χτυπήματα, ενώ και ένας εργαζόμενος ανέφερε ότι η προπέλα του αναδευτήρα τού έκοψε το δάχτυλο. Σχεδόν το 22% των εργαζόμενων της εταιρίας A έχει πέσει θύμα εργατικού ατυχήματος. Τα εργατικά ατυχήματα που ανέφεραν συχνότερα οι εργαζόμενοι αυτής της εταιρίας είναι εγκαύματα, πτώσεις, κοψίματα και τραυματισμοί από κλαρκ. Οι εργονομικοί κίνδυνοι που ανέφεραν συχνότερα οι εργαζόμενοι της εταιρίας B είναι ο υψηλός βαθμός ευθύνης (81,1%), ο έντονος ρυθμός εργασίας (62,6%), η πνευματική κόπωση (53,2%), η επαναληπτικότητα (55,1%) και η χειρωνακτική διακίνηση βαρών (44,9%). Οι εργονομικοί κίνδυνοι που ανέφεραν συχνότερα οι εργαζόμενοι της εταιρίας A είναι ο υψηλός βαθμός ευθύνης (84,9%), η χειρωνακτική διακίνηση βαρών (63,7%), η επαναληπτικότητα (62,5%), η πνευματική κόπωση (55,1%) και ο έντονος ρυθμός εργασίας (61,8%). Ζητήθηκε από τους εργαζόμενους και των δύο εταιριών να αναφέρουν τη συχνότητα με την οποία έχουν αισθανθεί κάποια συμπτώματα (πολύ σπάνια ή ποτέ, μάλλον σπάνια, μερικές φορές, μάλλον συχνά, συχνά ή πάντα). Τα συχνότερα αναφερόμενα συμπτώματα στην εταιρία B ήταν το άγχος κατά την εργασία (48,3%), η υπερβολική κούραση μετά τη δουλειά (32,6%), η κούραση στα μάτια (27,2%), οι πόνοι στη μέση (23,9%), η υπνηλία μετά την εργασία (23,0%), το τσούξιμο στα μάτια (22,2%), οι πόνοι στον αυχένα (18,3%), την πλάτη (18,1%) και τα γόνατα (15,0%). Τα συχνότερα αναφερόμενα συμπτώματα στην εταιρία Α ήταν η υπερβολική κούραση μετά την εργασία (41,2%), οι πόνοι στη μέση (37,1%), το άγχος κατά την εργασία (32,4%) και οι πόνοι στα πόδια και τα γόνατα (24,3%). Το συχνότερα αναφερόμενο σύμπτωμα ανά τμήμα είναι το άγχος κατά την εργασία. Οι εργαζόμενοι στις διοικητικές υπηρεσίες αναφέρουν συχνότερα κούραση στα μά- 10
τια (47,2%). Οι εργαζόμενοι στις αποθήκες και τις μεταφορές αναφέρουν συχνότερα τους πόνους στην πλάτη (20,0%). Οι εργαζόμενοι στην παραγωγή πλαστικών χρωμάτων και βερνικιών αναφέρουν συχνότερα την υπερβολική κούραση μετά την εργασία (37,9% και 70%, αντίστοιχα). Τέλος, οι εργαζόμενοι στο χημείο και τη συσκευασία αναφέρουν συχνότερα τους πόνους στα πόδια (50%) και την υπερβολική κούραση μετά την εργασία (50%). Κίνδυνοι για την ασφάλεια Έγινε αναλυτική περιγραφή των διαδικασιών παραγωγής χρωμάτων (π.χ. της λειοτρίβησης, της ανάμιξης κ.λπ.). Στη συνέχεια επιχειρήθηκε η προσέγγιση των κινδύνων σε επίπεδο παραγωγικής διαδικασίας, έτσι ώστε να αποκτάται σαφής εικόνα αυτών και προτάθηκαν συγκεκριμένα μέτρα. Ακολουθεί παράδειγμα που αναφέρεται στις μηχανές ανάμιξης: Α/Α Κίνδυνοι Μέτρα προστασίας 1 Eμπλοκή σε κινούμενα μέρη του μηχανήματος Ύπαρξη προστατευτικών πλαισίων ώστε να εμποδίζεται η εμπλοκή του εργαζόμενου στα κινούμενα μέρη της μηχανής. 2 Εκτίναξη / εκτόξευση υλικού (θερμού) Ύπαρξη κατάλληλων προστατευτικών πλαισίων 3 Πτώση εργαζόμενου μέσα στον αναδευτήρα Χρήση ανοιγμένου προστατευτικού και οδηγίες προς τους εργαζόμενους ειδική εκπαίδευση 4 Έλλειψη σήματος CE 5 Θόρυβος Ηχομονωτικά πλαίσια Μέσα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ) Η περιγραφή των κινδύνων για την ασφάλεια συμπληρώθηκε με την περιγραφή των κινδύνων από τα συστήματα της υποδομής (ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, συστήματα θέρμανσης, συστήματα πυρασφάλειας κ.λπ.). Χημικοί παράγοντες Αιωρούμενα στερεά σωματίδια Τα αιωρούμενα σωματίδια (σκόνη) είναι προϊόν της εκφυλιστικής διαδικασίας των υλικών. Η αναλυτική μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε για τον προσδιορισμό της είναι αυτή της διαφοράς βάρους του φίλτρου. Βασίζεται στην αναρρόφηση μιας γνωστής ποσότητας ατμοσφαιρικού αέρα δια μέσου ενός φίλτρου, σε καθορισμένο χρονικό διάστημα. Έγιναν τόσο σταθερές, όσο και φορητές μετρήσεις (πάνω σε εργαζομένους), του εισπνεύσιμου κλάσματος της σκόνης και του αναπνεύσιμου. Εισπνεύσιμο κλάσμα αιωρούμενων σωματιδίων είναι το σύνολο των στερεών αιωρούμενων σωματιδίων το οποίο μπορεί να προσληφθεί από τον εργαζόμενο με εισπνοή από τη μύτη ή/και το στόμα. Αναπνεύσιμο κλάσμα αιωρούμενων σωματιδίων είναι το σύνολο των σωματιδίων από το εισπνεύσιμο κλάσμα που φθάνει στις πνευμονικές κυψελίδες. Πραγματοποιήθηκαν συνολικά 7 δειγματοληψίες εισπνεύσιμου κλάσματος αιωρούμενων σωματιδίων και 3 δειγματοληψίες αναπνεύσιμου. Τις φορητές αντλίες έφεραν οι εργαζόμενοι επάνω τους, με τρόπο ώστε να λαμβάνεται κατά την εργασία τους δείγμα αέρος από τη ζώνη αναπνοής. Οι δειγματοληψίες έγιναν στην ακτίνα μετακίνησης των εργαζόμενων και κατά τη διάρκεια των διάφορων εργασιών τους.
AΦΙΕΡΩΜΑ Εταιρία Χώρος / περιγραφή Ημ/νία δειγ/ψίας Είδος δειγ/ψίας Αποτέλεσμα Ο.Τ.Ε. εργασίας (mg/m3) ΠΔ 90/99 (mg/m 3 ) Α Αποθήκη πρώτων υλών 06/04/04 Φ-ΕΙΣΠ 3,0 10 & προετοιμασίας συνταγών Παραγωγή 06/12/04 Φ-ΕΙΣΠ 1,0 10 Φ-ΕΙΣΠ 1,3 10 Β Ζυγιστήριο 15/07/04 Σ-ΕΙΣΠ 0,6 10 Σ-ΑΝΑΠ 0,0 5 Μίξη χρωμάτων (παραγωγή) 24/06/04 Σ-ΕΙΣΠ 0,3 10 Ανάκτηση διαλυτών 24/06/04 Φ-ΕΙΣΠ 1,9 0,3 Φ-ΑΝΑΠ 0,3 5 Φ-ΕΙΣΠ 1,2 10 Φ-ΑΝΑΠ 1,2 5 Πίνακας: Αποτελέσματα μετρήσεων αιωρούμενων στερεών σωματιδίων (σκόνης) στους χώρους των δύο εργοστασίων (Επεξηγήσεις: Φ-ΕΙΣΠ: φορητή μέτρηση εισπνεύσιμου κλάσματος σκόνης, Φ-ΑΝΑΠ: φορητή μέτρηση αναπνεύσιμου κλάσματος σκόνης, Σ-ΕΙΣΠ: σταθερή μέτρηση εισπνεύσιμου κλάσματος σκόνης, Σ-ΑΝΑΠ: σταθερή μέτρηση αναπνεύσιμου κλάσματος σκόνης, ΟΤΕ Π.Δ. 90/99: Οριακή Τιμή Έκθεσης σύμφωνα με το Π.Δ. 90/99) Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα με τις ανωτέρω οριακές τιμές έκθεσης μπορούμε να εκτιμήσουμε ότι τα επίπεδα της αιωρούμενης σωματιδιακής ρύπανσης στις παραγωγικές διαδικασίες παραγωγής και επεξεργασίας χρωμάτων δεν υπερβαίνουν την Οριακή Τιμή Έκθεσης για οκτάωρη επαγγελματική έκθεση. Μέταλλα στον αέρα Στη βιομηχανία χρωμάτων υπάρχουν διεργασίες κατά τις οποίες χρησιμοποιούνται χημικές ουσίες που περιέχουν βαρέα και άλλα μέταλλα. Ιδιαίτερα κατά το ξεφόρτωμα και την ανάμιξη των πρώτων υλών (πιγμέντων, πληρωτικών, συνδετικών, προσθέτων) αλλά και κατά τη διασπορά και την αποθήκευσή τους ενδιαφέρει άμεσα η εκτίμηση της συγκέντρωσης ορισμένων μετάλλων στον αέρα. Με βάση τις προφορικές και τις γραπτές (MSDS) πληροφορίες που μας δόθηκαν στα εργοστάσια του κλάδου, επελέγη η ανάλυση του μολύβδου (Pb), του καδμίου (Cd) και του χρωμίου (Cr) στον αέρα. Για τη δειγματοληψία αέρα χρησιμοποιήθηκαν αντλίες αέρα. Οι αντλίες έφεραν είτε κυκλώνα είτε θήκη 12
κωνικού σχήματος (χωνάκι). Τοποθετήθηκαν είτε στους εργαζομένους στο ύψος της αναπνοής (φορητή δειγματοληψία) είτε σε σημείο του χώρου εργασίας (σταθερή δειγματοληψία). Οι αντλίες συνδέθηκαν με θήκες που φέρουν φίλτρο εστέρα της κυτταρίνης. Είχαν ήδη βαθμονομηθεί στο εργαστήριο. Για την ανάλυση των δειγμάτων αέρα επελέγη η τεχνική της Ατομικής Απορρόφησης Φούρνου Γραφίτη (GF-AAS) για τον προσδιορισμό των μετάλλων στον αέρα. Διαπιστώθηκε ότι και στις δύο εταιρίες που εξετάστηκαν στα πλαίσια της μελέτης και σε όλες περίπου τις παραγωγικές φάσεις (π.χ. στους χώρους εκφόρτωσης, ζύγισης και λειοτρίβησης πρώτων υλών, διασποράς χρωμάτων, ανακύκλωσης διαλυτών και αποθήκευσης) οι τιμές της συγκέντρωσης των διαφόρων μετάλλων είναι σχεδόν πάντοτε κατώτερες του 1μg/m3, όταν οι αντίστοιχες οριακές τιμές είναι συνήθως της τάξεως των δεκάδων μg/m3. Σε δύο μόνον περιπτώσεις μετρήθηκαν στον κύριο χώρο παραγωγής χρωμάτων της εταιρίας Β συγκεντρώσεις μολύβδου της τάξεως του 12% (6,0 μg/m3) και του 7% (3,5 μg/m3) της Οριακής Τιμής Έκθεσης TLV (50 μg/m3) των Αμερικανών Υγιεινολόγων [2]. Δεν παρατηρήθηκαν επίσης ουσιώδεις διαφορές μεταξύ φορητών και σταθερών μετρήσεων. Διαλύτες (πτητικές οργανικές ενώσεις) στον αέρα Προσδιορίστηκε η συγκέντρωση στον αέρα μιας σειράς αλιφατικών και αρωματικών υδρογονανθράκων, κετονών, εστέρων κ.λπ. Εξετάστηκαν οι χώροι της κύριας παραγωγής χρωμάτων (π.χ. διασποράς), οι χώροι του γεμίσματος και της συσκευασίας, ειδικοί χώροι (π.χ. ο χώρος ανακύκλωσης των διαλυτών ή το χημείο) καθώς και ο χώρος αποθήκευσης στην εταιρία Α. Ως βάση της μεθοδολογίας για την προετοιμασία των δειγμάτων χρησιμοποιήθηκαν οι μέθοδοι 1400 και 1501 της NIOSH και για τον προσδιορισμό των ενώσεων στον αέρα η τεχνική της Αέριας Χρωματογραφίας - Φασματομετρίας Μάζας (GC/MS). Οι συγκεντρώσεις των περισσοτέρων διαλυτών στον αέρα ήταν πάντοτε αρκετά χαμηλότερες από την εκάστοτε Οριακή Τιμή Έκθεσης TLV. Εξαίρεση στην παρατήρηση αυτή αποτελεί η συγκέντρωση του τολουολίου στους διάφορους χώρους των δύο εργοστασίων. Στην εταιρία Α έγιναν 8 μετρήσεις στους κύριους χώρους παραγωγής των χρωμάτων και βρέθηκαν δύο συγκεντρώσεις τολουολίου στο 36,5% και στο 28,3% της TLV [3]. Μετρήσιμες ποσότητες ξυλολίων εντοπίστηκαν σ ένα απ αυτά τα δείγματα αλλά στο επίπεδο του 4,7% της TLV. Στους χώρους του γεμίσματος και της συσκευασίας έγιναν 6 μετρήσεις. Οι συγκεντρώσεις του τολουολίου σε 4 απ αυτές βρίσκονταν μεταξύ 18,6 και 28,5% της TLV. Ιδιαίτερα υψηλές συγκεντρώσεις τολουολίου εντοπίστηκαν στο χώρο του χημείου (45,2% της TLV ) και της αποθήκης (44,3% της TLV ). Στην εταιρία Β έγιναν 6 μετρήσεις και η συγκέντρωση του τολουολίου σε δύο περιπτώσεις ήταν 6,2 και 9,4% της TLV. Στο χώρο της συσκευασίας αλλά και σ αυτόν της ανακύκλωσης των διαλυτών προσδιορίστηκαν υψηλότερες τιμές τολουολίου (από 12,6 έως 14,9% της TLV ). Στο χώρο της ανακύκλωσης προσδιορίστηκε μεθυλο-ισοβουτυλο-κετόνη (ΜΙΒΚ) στο 13,4 και το 15,1% της TLV. Σε εργασιακούς χώρους όπου απαντώνται περισσότερες από μια ενώσεις στον αέρα, όπως ακριβώς είναι και η περίπτωση των εργοστασίων παραγωγής χρωμάτων, η δράση των ενώσεων αυτών στον ανθρώπινο οργανισμό είναι δυνατόν να είναι συνδυαστική. Η Αμερικανική Εταιρεία Κυβερνητικών Υγιεινολόγων Βιομηχανίας (AC- GIH) προτείνει τη χρήση της εξής έκφρασης για την Οριακή Τιμή Έκθεσης (TLV ) σε μίγματα που προκαλούν προσθετικά αποτελέσματα [4]: TLV = C1/V1 + C2/V2 + + Cn/Vn = 1 όπου: TLV η οριακή τιμή έκθεσης για το μίγμα των ενώσεων 1,2,,n και η οποία εξ ορισμού ισούται με τη μονάδα C1,C2,,Cn οι πειραματικά μετρούμενες συγκεντρώσεις των ενώσεων 1,2,,n στον αέρα (σε ppm ή mg/m3) V1,V2,,Vn οι οριακές τιμές έκθεσης (TLV ) για τις ενώσεις 1,2,,n αντίστοιχα (σε ppm ή mg/m3).
AΦΙΕΡΩΜΑ Υπέρβαση της μονάδας ισοδυναμεί με υπέρβαση της οριακής τιμής έκθεσης για το δεδομένο μίγμα ενώσεων. Το άθροισμα των κλασμάτων για το μίγμα οργανικών ενώσεων δεν υπερέβη σε καμία περίπτωση τη μονάδα Δεν παρατηρήθηκαν, επίσης, σημαντικές διαφορές μεταξύ των σταθερών και των φορητών μετρήσεων. Θερμικό περιβάλλον Η εκτίμηση του θερμικού περιβάλλοντος εργασίας (μικροκλίματος) βασίζεται στην αξιολόγηση των δεικτών της προβλεπόμενης μέσης ψήφου (PMV) και της εκατοστιαίας αναλογίας των ατόμων που παρουσιάζονται δυσαρεστημένοι από το θερμικό περιβάλλον εργασίας τους (PPD)[5]. Από τα αποτελέσματα εκτίμησης μικροκλιματικών παραμέτρων (παράμετροι PMV και PPD) προέκυψε ότι το σύνολο των 10 μετρήσεων εντάσσονταν στη ζώνη του θερμικού στρες. Οι τιμές PMV βρίσκονταν στο διάστημα [+1,0 - +2,0]. Αποτέλεσμα αυτού είναι ότι ένα ικανό ποσοστό εργαζομένων πιστεύει ότι εργάζεται σε εξαιρετικά ζεστό περιβάλλον. Για την εκτίμηση του μικροκλίματος ελήφθησαν υπόψη όλοι οι φυσικοί παράγοντες του εργασιακού περιβάλλοντος, όπως η θερμοκρασία του αέρα, η ταχύτητα του αέρα, η σχετική υγρασία, η ακτινοβολούμενη θερμότητα και ο ρουχισμός των εργαζομένων. Ιατρικές εξετάσεις Ιατρός εργασίας της ομάδας μελέτης κατέγραψε ιστορικό και έκανε εξετάσεις με στόχο την καταγραφή των επιδράσεων των επαγγελματικών παραγόντων στην υγεία των εργαζομένων. Το ιατρικό ιστορικό περιελάμβανε δημογραφικά στοιχεία, καπνιστικές συνήθειες, επαγγελματικά στοιχεία και, προβλήματα υγείας που εντοπίζονται στο αναπνευστικό σύστημα, τα αυτιά, το ερειστικό σύστημα, το πεπτικό σύστημα και ενδεχόμενες κεφαλαλγίες και αλλεργίες. Θόρυβος Με σκοπό την εκτίμηση των επιπέδων θορύβου έγιναν 12 συνολικά σταθερές μετρήσεις σε επιλεγμένα σημεία των χώρων παραγωγής. Οι 6 απ αυτές (ποσοστό 50%) υπερέβαιναν την οριακή τιμή των 85 db(a) (όριο λήψης συγκεκριμένων τεχνικών και οργανωτικών μέτρων από τον εργοδότη). Η εικόνα που εμφανίζει η στατιστική ανάλυση των μετρήσεων με ηχοδοσίμετρα παρουσιάζει ποσοστό 100% υπέρβασης της οριακής τιμής των 85 db(a). Συμπερασματικά, διαπιστώθηκε ότι στις διαδικασίες διασποράς και ανάμιξης των χρωμάτων καθώς και συσκευασίας, οι τιμές του θορύβου υπερέβαιναν τα 85 db(a) σε αρκετά σημεία μέτρησης. Φωτισμός Από τα αποτελέσματα των μετρήσεων έντασης του φωτισμού ανά θέση εργασίας, προκύπτει ότι η ένταση του φωτισμού στους περισσότερους χώρους που ελέγχθηκαν δεν εντασσόταν στα προβλεπόμενα από τη βιβλιογραφία όρια [6]. Στο σύνολο των 126 ιατρικών ιστορικών που συγκεντρώθηκαν, οι περισσότεροι εργαζόμενοι ήταν άντρες, με μία μέση ηλικία του δείγματος τα 43,6 έτη με τυπική απόκλιση τα 8,6 έτη. Το ποσοστό των εργαζομένων που καπνίζουν και στις δύο εταιρίες ξεπερνά το 50%, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να αναφέρουν παραγωγικό βήχα. Αρκετοί αναφέρουν βαρηκοΐες, εμβοές και πολλοί λίγοι ιλίγγους, ενώ αρκετά μεγάλο είναι το ποσοστό που πάσχει από οσφυισχιαλγίες. Πάνω από το 60% των εργαζομένων αναφέρει έντονο εργασιακό άγχος. Οι ιατρικές εξετάσεις που διενεργήθηκαν ήταν ακοομετρήσεις και σπιρομετρήσεις. Από τις 70 ακοομε- 14
τρήσεις διαπιστώθηκε πτώση της ακουστικής ικανότητας επαγγελματικού τύπου σε 7 εργαζόμενους. Με τις σπιρομετρήσεις είναι δυνατόν να διαπιστωθούν ενδεχόμενες βλάβες στο αναπνευστικό σύστημα των εργαζομένων. Καταγράφηκαν οι ενδείξεις που αφορούν στη βίαια εκπνεόμενη ζωτική χωρητικότητα (FVC), στο βίαια εκπνεόμενο όγκο στο πρώτο δευτερόλεπτο (FEV1) και στη βίαιη εκπνευστική ροή στα 25%-75% του FEF (forced expiratory flow). Οι ενδείξεις που καταγράφηκαν αφορούν στην ποσοστιαία απόκλιση της μέτρησης από την αναμενόμενη τιμή ανάλογα με το φύλο, την ηλικία και το ύψος του εργαζόμενου. Αρχικά, διενεργήθηκε έλεγχος ώστε να συγκριθούν οι ενδείξεις των σπιρομετρήσεων των καπνιστών και των μη καπνιστών και να διαπιστωθεί η ομοιογένεια ή όχι του δείγματος ως προς τον παράγοντα του καπνίσματος. Διαπιστώθηκε ότι καμία από τις μέσες τιμές των ενδείξεων της σπιρομέτρησης δεν διαφέρει με στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ καπνιστών και μη καπνιστών σε καμία από τις δύο εταιρείες, οπότε και η ανάλυση έγινε για κάθε μία εταιρεία ανεξαρτήτως καπνιστικής συνήθειας. Μετά από έλεγχο διαπιστώθηκε ότι τα έτη εργασίας έχουν επηρεάσει την αναπνευστική ικανότητα των εργαζομένων στην εταιρεία Β, δηλαδή όσο περισσότερα χρόνια έχει εργασθεί κάποιος σε συγκεκριμένο πόστο τόσο μειώνονται οι ενδείξεις της βίαια εκπνεόμενης ζωτικής χωρητικότητας (FVC) και του βίαια εκπνεόμενου όγκου στο πρώτο δευτερόλεπτο (FEV1), ενώ δε διαπιστώθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στις ενδείξεις των σπιρομετρήσεων μεταξύ των διαφορετικών τμημάτων της κάθε εταιρείας. Η ομάδα εκπόνησης της μελέτηςαποτελείτο από τουςεξής: Σπύρος Δοντάς, Δρ Χημικός, ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε.(συντονιστής του τεχνικού μέρους της μελέτης), Κωνσταντίνα Καμπόση, Ειδική Ιατρός Εργασίας (συντονίστρια του ιατρικού μέρους της μελέτης), ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε., Ξενοφών Κομηνός, Χημικός MSc, Εργαστήριο Αναλυτικής Τοξικολογίας, ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε., Λορέντζο Ραντίν, Βιομηχανικός Υγιεινολόγος, Εργαστήριο Βιομηχανικής Υγιεινής, ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε., Αναστασία Κωστοπούλου, Μηχανολόγος Μηχανικός, εξωτερική συνεργάτρια, Παναγιώτης Σίσκος, Καθηγητής Τμήματος Χημείας Πανεπιστημίου Αθηνών, εξωτερικός συνεργάτης, Γαρυφαλλιά Στόικου, Ειδική Ιατρός Εργασίας, εξωτερική συνεργάτρια, Σοφία Κωνσταντοπούλου, Μηχανικός Περιβάλλοντος MSc, ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε., Ειρήνη Μουρελάτου, Τεχνολόγος Τροφίμων, ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε., Δήμητρα Πινότση, Μαθηματικός Στατιστικός MSc, ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε., Ερμιόνη Ριζάκου, Μάρκετινγκ MSc, ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε., Αφροδίτη Δαΐκου, Χημικός, Κέντρο Τεκμηρίωσης Πληροφόρησης, ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε., Αλέξανδρος Σίσκος, Χημικός PhD, εξωτερικός συνεργάτης. Η μελέτη παρουσιάστηκε σε ειδική ημερίδα του ΕΛΙ- ΝΥΑΕ με τίτλο «Εκτίμηση και πρόληψη του επαγγελματικού κινδύνου στη βιομηχανία Κλάδος διαμόρφωσης πλαστικών / κλάδος παραγωγής χρωμάτων» η οποία πραγματοποιήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2006 στην Αθήνα. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Σ. Δρίβας, Κ. Ζορμπά, Θ. Κουκουλάκη, Μεθοδολογικός οδηγός για την εκτίμηση και πρόληψη του επαγγελματικού κινδύνου, σελ. 26, ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε., Αθήνα, 2001 2. 2005 TLVs and BEIs Based on the Documentation of the Threshold Limit Values for Chemical Substances and Physical Agents & Biological Exposure Indices, p.36, ACGHI (American Conference of Governmental Industrial Hygienists), 2005 3. ο.π., p.56 4. o.π., p.79 5. Πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 7730 (2η έκδοση, 2006 03 16), Εργονομία θερμικού περιβάλλοντος Αναλυτικός προσδιορισμός και ερμηνεία θερμικής άνεσης που χρησιμοποιεί υπολογισμό των δεικτών PMV και PPD και τοπικά κριτήρια θερμικής άνεσης. 6. Πρότυπο ISO 8995 CIE S 008/Ε (Second Edition, 2002 05 15), Lighting of indoor work places. * Αναδημοσίευση από το περιοδικό του ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε. «Υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας Νο 38.
ΘΕΜΑ Σπυρίδων Λεκατσάς Μηχανολόγος Μηχανικός Mετασκευή μεθανιοφόρου πλοίου με εγκατάσταση επαναεριοποίησης του μεταφερόμενου υγροποιημενου φορτίου Golar Spirit - the first ship ever to have been converted from a standard LNG carrier to a floating storage and regasification unit 16 Στο περιοδικό Naval Architect του Μαρτίου 2009 διαβάσαμε ένα ενδιαφέρον ενδεχομένως και για την Ελλάδα άρθρο. Συγκεκριμένα μια ναυτιλιακή εταιρία της Βραζιλίας απεφάσισε σε ένα της πλοίο μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου, το Golar Spirit, να εγκαταστήσει μια εγκατάσταση επαναεριοποίησης (regasification) του μεταφερόμενου υγροποιημένου φυσικού αερίου στέλνοντας το αμέσως μετά στην στεριά δηλαδή στην κατανάλωση. Όπως ξέρουμε το μεταφερόμενο υγροποιημένο φυσικό αέριο liquefied natural gas LNG (μεθάνιο 94%) εκφορτώνεται σε ειδικές εγκαταστάσεις (δεξαμενές) στο λιμάνι εκφορτώσεως π.χ. στην Ρεβύθουσα σε θερμοκρασία -163 0 C και υπό ατμοσφαιρική πίεση, από εκεί, αφού αεριοποιηθεί διοχετεύεται υπό χαμηλή πίεση στην κατανάλωση ας πούμε στους καταναλωτές της Αθήνας. Σχ. 1 Αυτά όλα ο Βραζιλιάνος εφοπλιστής με την εγκατάσταση επαναεριοποίησης επί του με-
θανιοφόρου πλοίου του, επέτυχε εκτός της μεταφοράς, την αποθήκευση και την αεριοποίηση με το ένα και το αυτό πλοίο σύμφωνα με το διάγραμμα Σχέδιο 2, που μοιάζει υπερβολικά με το διάγραμμα ατμοποίησης νερού για την παραγωγή ατμού υψηλής πίεσης και θερμοκρασίας για την λειτουργία ατμοστροβίλων. Βλέπουμε λοιπόν, ότι με μία υποβρύχια αντλία αρ. 1 παρέχεται υγροποιημένο φυσικό αέριο μέσω ενός δοχείου αναρρόφησης αρ. 2, στην αντλία υψηλής πιέσεως αρ. 3, μέσω δε του ατμοποιητού (LNG Vaporizer) στην στεριά με εύκαμπτη μάνικα υψηλής πίεσης H.P. Flexible hose. Το πλοίο χωρητικότητας 129000 m 3 LNG πρέπει να αεριοποιεί επτά εκατομμύρια m 3 ημερησίως (αερίου). Από το διάγραμμα βλέπουμε, ότι η αντλία αρ. 3 (H.P. LNG Pump) ανεβάζει την πίεση αεριοποιήσεως στις 100 περίπου ατμόσφαιρες, δηλαδή παίζει τον ρόλο της αντλίας τροφοδοσίας του λέβητα, ο δε ατμοποιητής, Vaporizer, τον ρόλο του λέβητα, όπου ως καύσιμο χρησιμοποιείται η θερμότητα του νερού της θάλασσας Δt= 5 έως 70 C, ή ατμός από τους λέβητες του πλοίου για την θέρμανση του θαλάσσιου ύδατος με την βοήθεια των αντλιών αρ. 5 και 7 όταν οι Αρχές απαγορεύουν την πτώση της θερμοκρασίας του θαλασσίου περιβάλλοντος για την προστασία του πλακτόν εάν Δt μεταξύ θερμοκρασίας εισόδου και εξόδου >10 0 C. Η διαδικασία επαναεριοποίησης αποτυπώνεται στο διάγραμμα πίεσης ενθαλπίας του μεθανίου Σχ. 3 ακολουθώντας την διαδρομή A-B-C εγκαταλείποντας το πλοίο με πίεση 100 at και θερμοκρασία, ας δεχτούμε 23 0 C, είναι δε ικανό να φθάσει στους καταναλωτές σε μεγάλες αποστάσεις. Θα εισηγούμην λοιπόν με ένα ή δύο τέτοια πλοία αγκυροβολώντας
ΘΕΜΑ τα σε συγκεκριμένα λιμάνια της Νοτίου Ελλάδος π.χ. στο ύψος της Λαμίας, να εξασφαλίσουμε τροφοδοσία των δικτύων φυσικού αερίου της χώρας μας και από τον Νότο, όταν για οποιονδήποτε λόγο η τροφοδοσία μας από βορρά, από Βουλγαρία, ήθελε διακοπή. Το βασικότερο ρόλο παίζουν οι αντλίες Hamworthy και ο ατμοποιητής αερίου βέβαια η χαμηλή θερμοκρασία του φυσικού αερίου -163 0 C και η υψηλή πίεση των 100 at δημιουργούν σωρεία προβλημάτων που δεν λύνονται εύκολα. Αξίζουν συγχαρητηρίων οι τεχνικοί, που έφεραν εις πέρας την μετασκευή του Golar Spirit. Σχόλια: Με τον πρόσθετο εξοπλισμό επαναεριοποιήσεως του υγροποιημένου φυσικού αερίου επιτυγχάνεται, εκτός της μεταφοράς, η τροφοδοσία αερίου σε απομεμακρυσμένες πόλεις χωρίς την ανάγκη εγκαταστάσεων αποθήκευσης (δεξαμενών) στον λιμένα εκφορτώσεως με το σύστημα αεριοποιήσεως για την εξασφάλιση της υψηλής πίεσης, που είναι αναγκαία για την αποστολή του αερίου μέσω αγωγού (pipe lines). Eυκολότερο είναι να επιτύχουμε πίεση 100 ατμοσφαίρων με αντλία παρά με συμπιεστές αερίου. Για να φρεσκάρουμε στην μνήμη μας τον υπολογισμό του έργου που προσδίδει η αντλία υψηλής πιέσεως στο υγρό μεθάνιο ανά Kg και για να προσδιορίσουμε έτσι το σημείο Β της διαδικασίας (διαδρομή A-B-C) αεριοποιήσεως, χρησιμοποιούμε τον γνωστό τύπο. 18
ΘΕΜΑ Σχ. 2.: Διαγραμματική διάταξη επαναεριοποιήσεως υγροποιημένου φυσικού αερίου επί του πλοίου που το μεταφέρει. Βιβλιογραφία: 1) Κωνσταντίνου Χ. Λέφα: Εισαγωγή στην Τεχνολογία του φυσικού αερίου εκδόσεις ΦΟΙΒΟΣ ISBN 960-7597-22-3. 2) Περιοδικό Naval Architect Μαρτίου 2009. 3) Liquefied Gas Handling Principles on ships and Terminals Mc Guire and White England. 20
ΕΠΩΝΥΜΩΣ Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Ναυπηγός Μηχανολόγος Μηχανικός Επίκουρος Καθηγητής Τ.Ε.Ι. Αθηνών Μέλος Δ. Σ. Σ.Ε.Π. Τ.Ε.Ι. Αθηνών Απόψεις Οι απόψεις που εκφράζονται από τους πρυτάνεις των Πολυτεχνικών σχολών, τον πρόεδρο Τ.Ε.Ε., τους κ. Ξανθόπουλο, κ. Βερέμη, έχουν στόχο με λανθασμένα επιχειρήματα να συκοφαντήσουν και να υποβαθμίσουν τα Τ.Ε.Ι., τους σπουδαστές, το εκπαιδευτικό προσωπικό, προβληματίζοντας και τους γονείς. Κύριοι πρυτάνεις των Πολυτεχνικών σχολών και όσοι έχετε ίδιες απόψεις: Τα Τ.Ε.Ι.: - Ανήκουν στην Ανώτατη Εκπαίδευση, Νόμος 2916 / 2001 - Αποτελούν τον Τεχνολογικό τομέα της Ανώτατης Εκπαίδευσης, Νόμος 3549 / 2007 Αυτό, είτε σας αρέσει είτε όχι, είναι η σημερινή πραγματικότητα. Οι καθηγητές των Τ.Ε.Ι. έχουν πλήρη ακαδημαϊκά προσόντα και. υπερτερούν σε επαγγελματική εμπειρία Οι σπουδές στα Τ.Ε.Ι. παρέχουν θεωρητική κατάρτιση και εφαρμογή σε πραγματικά προβλήματα του αντικειμένου της Επιστήμης. Αυτό, είτε σας αρέσει είτε όχι, είναι η σημερινή πραγματικότητα. Τα Τ.Ε.Ι. συμμετέχουν ολοένα και περισσότερο σε ερευνητικά προγράμματα, οι απόφοιτοί τους απορροφώνται άμεσα στην αγορά εργασίας. Αυτό, είτε σας αρέσει είτε όχι, είναι η σημερινή πραγματικότητα. Οι κ. Γρυσπολάκης / Βερέμης δηλώνουν ότι «τα Τ.Ε.Ι. εκπαιδεύουν τεχνίτες» Τεχνίτης είναι ο επαγγελματίας που ασκεί μια τέχνη, συνήθως χειρωνακτικό επάγγελμα. Η επαναλαμβανόμενη αυτή άποψη είναι περίεργη, εξωπραγματική και φανερώνουν σύγχυση. Θα περίμενα περισσότερο εποικοδομητική κριτική και θετική παρέμβαση απέναντι σε ένα καταξιωμένο Εκπαιδευτικό θεσμό, όπως είναι τα Τ.Ε.Ι., από επιστήμονες, που πιστεύω ότι ενδιαφέρονται για την εκπαίδευση και την παιδεία στην Ελλάδα. Και όχι να υποστηρίζουν ότι πρέπει να κλείσουν τα Τ.Ε.Ι. ή να.. συγχωνευθούν με τα Πανεπιστήμια Πολυτεχνεία. Διευκολύνονται βέβαια με κάτι τέτοιο διότι θα αποκτήσουν αυτό που δεν έχουν και δεν μεταφέρουν στους φοιτητές τους: την εμπειρία στη εφαρμογή που έχουν μόνο τα Τ.Ε.Ι. Με κάθε σεβασμό τους προτείνω να: 1.αλλάξουν το Νόμο από το 1934 που καθορίζει το επάγγελμα του Μηχανικού, όταν τα Τ.Ε.Ι. έχουν Νόμους μέχρι και το 2008. 2. κατανοήσουν ότι η πρακτική άσκηση είναι απαραίτητη. 3. αλλάξουν τα προγράμματα σπουδών τους ώστε αυτά να συνδέονται με την εφαρμογή και όχι με την απόλυτη θεωρία. 4.πάψουν να ζητούν από την Ελληνική Πολιτεία να τους χορηγήσει 2 τίτλους σπουδών (Δίπλωμα Master) με έναν ενιαίο 5 ετή κύκλο σπουδών, όταν αυτό δεν δικαιολογείται και δεν το δικαιούνται. 5. κατανοήσουν ότι όσα μέχρι σήμερα με κόπο έχουν καταφέρει τα Τ.Ε.Ι. τα έχουν καταφέρει με πολύ λιγότερη χρηματοδότηση, σχεδόν 4 φορές μικρότερη από όση έχουν τα Πανεπιστήμια Πολυτεχνεία με τουλάχιστον 5 φορές λιγότερα μέλη Εκπαιδευτικού προσωπικού, όταν ο αριθμός των φοιτούντων είναι περίπου ο ίδιος. 6. κατανοήσουν ότι σωστά αποτελέσματα και πρόοδος, επιτυγχάνονται με σύνθεση, με συνεργασία και όχι με αφορισμούς και με συντεχνιακές αντιλήψεις. Με εκτίμηση Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής 22
YEN ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Πειραιάς 14/10/2009 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ, ΑΙΓΑΙΟΥ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΛΑΔΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΠΛΟΙΩΝ Αριθ. Πρωτ.: 4314.15/02/09 ΔΕΠ/ΝΕ-ΔΜΚ/ΝΚΜΚ Ταχ. Δ/νση: Γρ. Λαμπράκη 150 ΠΡΟΣ: Αποδέκτες Πίνακα Διανομής Ταχ. Κώδικας: 185 18 ΠΕΙΡΑΙΑΣ Πληροφορίες: Υποπλοίαρχος ΛΣ (Τ) Χ.Β.Γεωργουσόπουλος Tηλέφωνο: 210-4191859 Fax: 210-4137997 Ε-Mail: ne@yen.gr Βεβαίωση Καταλληλότητας προς Ρυμούλκηση Σχετ: α) Β.Δ. 336/1973 (ΦΕΚ Α 100) β) Η Αρ. Πρωτ. 1421.ΓΝΓ/21/99/17-11-1999 Εγκύκλιος ΥΕΝ/ΔΕΕΠ/Α/ΔΝ γ) Η από 04/09/2009 Επιστολή Πανελληνίου Συλλόγου Ναυπηγών Μηχανικών (Τ.Ε.) (ΑΠ ΥΕΝΑΝΠ/ΚΕΕΠ 2449/10-09-09-μπο) δ) Το Αριθ. 591/2009/10-09-2009 ΥΣ ΔΕΠ/ΝΕ (μπο) ε) Το Αριθ. 643/2009/25-09-2009 ΥΣ ΔΕΠ/ΝΕ (μπο) στ) Το Αριθ. 109/09/02-10-2009 ΥΣ ΔΜΚ/ΝΚΜΚ (μπο) 1. Σε συνέχεια σχετικών (γ) έως (στ) και έχοντας υπόψη το σχετικό (α) γνωρίζουμε ότι η αναφερομένη στην παράγραφο 4(β) του Κεφαλαίου Β του Παραρτήματος της σχετικής (β) Βεβαίωση Καταλληλότητας προς Ρυμούλκηση επιτρέπεται να εκδοθεί και από Έλληνα Ναυπηγό Μηχανικό Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Τ.Ε.), που από την ημερομηνία κτήσης του πτυχίου του έχουν παρέλθει τουλάχιστον έξι χρόνια, όταν: α) Το ρυμουλκούμενο σκάφος είναι αυτοπροωθούμενο πλοίο με μήκος μεταξύ των καθέτων έως 33 μέτρα ή είναι βοηθητικό ναυπήγημα χωρίς προωστήρια εγκατάσταση ανεξαρτήτως μήκους. β) Το ρυμουλκό έχει μήκος μεταξύ καθέτων έως 33 μέτρα ή χωρητικότητα έως 500 ΚΟΧ. 2. Η παρούσα Εγκύκλιος να ενταχθεί στον φάκελο μονίμων εγκυκλίων ΚΕΕΠ και να καταχωρηθεί με αύξοντα αριθμό 78 στον πίνακα 4 του ευρετηρίου μονίμων εγκυκλίων ΚΕΕΠ. Αρχιπλοίαρχος ΛΣ Χρήστος Ι. ΚΟΥΤΣΟΥΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Δ ΚΛΑΔΟΥ ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΝΟΜΗΣ Ι. ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ 1. ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΑ 2. Λ/Χ-Υ/Χ 3. Λ/Σ (μέσω ανωτέρων Λιμενικών Αρχών στις οποίες υπάγονται) 24
ΙΙ. ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΓΙΑ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ 1. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΙΣ ΛΣ 2. Ν.Ε.Ε. (Ακτή Μιαούλη 65, 185 36 ΠΕΙΡΑΙΑΣ / Τηλ.: 2104293827, Φαξ: 2104293831) 3. Ε.Ε.Ε. (Ακτή Μιαούλη 85, 185 36 ΠΕΙΡΑΙΑΣ / Τηλ.: 2104291159, Φαξ: 2104291166) 4. ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΠΙΒΑΤΗΓΟΥ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ (Ακτή Ποσειδώνος 26, 185 31 ΠΕΙΡΑΙΑΣ / Τηλ.: 2104226153, Φαξ: 2104291034) 5. ΕΝΩΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΚΤΟΠΛΟΪΑΣ (Αριστείδου 15, 185 32 ΠΕΙΡΑΙΑΣ / Τηλ.: 2104220820, Φαξ: 2104220822) 6. ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΠΡΑΚΤΟΡΩΝ ΑΤΤΙΚΗΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ (Ακτή Μιαούλη 17-19, 185 36 ΠΕΙΡΑΙΑΣ / Τηλ.: 2104224651, Φαξ: 2104114521) 7. ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΝΑΥΠΗΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ (Ε.Βενιζέλου 14, 185 32 ΠΕΙΡΑΙΑΣ / Τηλ.: 2104175676, Φαξ: 2104175676) 8. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΝΑΥΤΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ (Ακτή Μιαούλη 47-49, 185 36 ΠΕΙΡΑΙΑΣ / Τηλ.: 2104292958, Φαξ: 2104293040) (με την παράκληση όπως ενημερώσει και λοιπές ναυτεργατικές Οργανώσεις δυνάμεώς της) 9. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΠΛΟΙΑΡΧΩΝ Ε.Ν. (Κολοκοτρώνη 102, 185 36 ΠΕΙΡΑΙΑΣ / Τηλ.: 2104121370, Φαξ: 2104179251) 10. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Ε.Ν. (Μπουμπουλίνας 21, 185 36 ΠΕΙΡΑΙΑΣ / Τηλ.: 2104123721, Φαξ: 2104122606) 11. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ (ΕΝΩΣΗ) ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΠΡΑΚΤΟΡΩΝ & ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ ΛΙΜΕΝΩΝ (Ακτή Μιαούλη 17-19, 185 35 ΠΕΙΡΑΙΑΣ / Τηλ.: 2104220536, Φαξ: 2104174511) 12. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΝΑΥΠΗΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. (Κολοκοτρώνη 92-94, 185 35 ΠΕΙΡΑΙΑΣ / Τηλ.: 2104635150 / Φαξ: 2104633031) ΙΙΙ. ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΝΟΜΗ 1. ΥΕΝΑΝΠ/Γρ. κ. ΥΕΝΑΝΠ (υτα) 2. ΥΕΝΑΝΠ/Γρ. κ. ΥΦΕΝΑΝΠ (υτα) 3. ΥΕΝΑΝΠ/Γρ. κ. ΓΓ (υτα) 4. ΥΕΝΑΝΠ/Γρ. κ. ΑΛΣ (υτα) 5. ΥΕΝΑΝΠ/Γρ. κ. Α Υ/ΛΣ (υτα) 6. ΥΕΝΑΝΠ/Γρ. κ. Β Υ/ΛΣ (υτα) 7. ΥΕΝΑΝΠ/Γρ. κ. ΕΒΑ/ΛΣ (υτα) 8. ΥΕΝΑΝΠ/Γρ. κ. ΑΔΝΑ/ΛΣ (υτα) 9. ΥΕΝΑΝΠ/Γρ. κ. ΕΝΑ/ΛΣ (υτα) 10. ΥΕΝΑΝΠ/Γρ. κ. ΕΔΕΙΝ/ΛΣ (υτα) 11. ΥΕΝΑΝΠ/Γρ. κ. ΔΚΔ 12. ΥΕΝΑΝΠ/Γρ. κ. ΔΚΓ 13. ΥΕΝΑΝΠ/Γρ. κ. ΔΚΒ 14. ΥΕΝΑΝΠ/Γρ. κ. ΕΚΓ 15. ΥΕΝΑΝΠ/Γρ. κ. ΔΕΠ 16. ΥΕΝANΠ/Γρ. κ. ΔΜΚ 17. ΥΕΝΑΝΠ/Γρ. κ. ΔΝΕΡ 18. ΥΕΝΑΝΠ/Γρ. κ. ΔΕΚΝ 19. ΥΕΝΑΝΠ/Γρ. κ. ΔΕΔΑΠΛΕ 20. ΥΕΝΑΝΠ/Γρ. κ. ΔΑΝ 21. ΥΕΝΑΝΠ/Γρ. κ. ΔΘΣ 22. ΥΕΝΑΝΠ/Κλάδος Δ /ΔΕΠ/ΣΕΚ 23. ΥΕΝΑΝΠ/Κλάδος Δ /ΔΚΕΟ/ΔΚ 24. ΥΕΝΑΝΠ/Κλάδος Δ /ΔΚΕΟ/ΔΛΕΑΠ (για ενημέρωση Α/Φ ΥΕΝΑΝΠ/ΚΕΕΠ) 25. ΥΕΝΑΝΠ/ΕΚΣΕΔ 26. ΥΕΝΑΝΠ/ΓΕΜΜΕ 27. ΥΕΝΑΝΠ/Κλάδος Β /ΔΛΑ 28. ΥΕΝΑΝΠ/Κλάδος Γ /ΔΑΝ 29. ΥΕΝΑΝΠ/Κλάδος Α /ΔΠΝΤ (για ανάρτησή της σε σχετικό υποσέλιδο της ιστοσελίδας του ΥΕΝΑΝΠ)
26 YEN ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ, ΑΙΓΑΙΟΥ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΛΑΔΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΠΛΟΙΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ/Γ Απεγκατάσταση κατασβεστικού halon από τα υπό Ελληνική σημαία πλοία. Σχετ: Η αριθ. 4231/63/08 από 29-7-2008 Εγκύκλιος Υπηρεσίας μας. 1. Εν όψει της επερχόμενης καταληκτικής ημερομηνίας (30-11-2009) που έχει τεθεί από την ως άνω σχετική Εγκύκλιο της Υπηρεσίας μας και αφορά την οριστική απεγκατάσταση των κατασβεστικών συστημάτων με χρήση halon από όσα υπό Ελληνική σημαία πλοία εξακολουθούν να το διαθέτουν υπενθυμίζεται η υποχρέωση των παρακολουθούντων εξουσιοδοτημένων Οργανισμών (Νηογνωμόνων) σε συνεργασία με τις πλοιοκτήτριες εταιρείες να συγκεντρώσουν και να υποβάλλουν στην Υπηρεσία μας τα αποδεικτικά των διαδικασιών που αναφέρονται στις παραγράφους 5,6 και 7 της εν λόγω Εγκυκλίου για κάθε ένα από τα πλοία για τα οποία συντρέχει περίπτωση. Αντίστοιχη ενημέρωση της Υπηρεσίας μας θα πρέπει να γίνει και για κάθε πλοίο για το οποίο, προκειμένου να παρακαμφθεί η διαδικασία της απεγκατάστασης, αποφασισθεί τυχόν αλλαγή σημαίας του σε σημαία Κράτους εκτός της Ε.Ε. 2. Συμπερασματικά των ανωτέρω προκύπτει ότι μέχρι την 30-11-2009 και για το κάθε εμπλεκόμενο πλοίο θα πρέπει να έχει υποβληθεί στην Υπηρεσία μας με μέριμνα των εξουσιοδοτημένων Οργανισμών στοιχειοθετημένο και σαφές ιστορικό της έκβασης της κάθε διαδικασίας που ακολουθήθηκε, ώστε να καταστεί δυνατή η λεπτομερής και διεξοδική ενημέρωση των Υπηρεσιών της Ευρ. Επιτροπής μέσω της αρμόδιας ελέγχουσας Ελληνικής Αρχής (ΥΠΕΧΩΔΕ). 3. Με την επισήμανση ότι δεν υφίστανται περιθώρια για την χορήγηση εξαιρέσεων, παρατάσεων, κ.λ.π., παρακαλούμε για την ενημέρωσή σας, έχοντας υπόψη ότι Υπηρεσία μας βρίσκεται πάντοτε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε πρόσθετη διευκρίνιση ή άλλη σχετική πληροφορία. Αρχιπλοίαρχος Λ. Σ. Χρήστος Ι. ΚΟΥΤΣΟΥΚΟΣ Διευθυντής Κλάδου Δ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ, ΑΙΓΑΙΟΥ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΛΑΔΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΠΛΟΙΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ/Γ Εφαρμογή τροποποιήσεων της Δ.Σ. SOLAS 1974 επί «υπαρχόντων» πλοίων. 1. Σας γνωστοποιούμε ότι η Επιτροπή Ναυτικής Ασφαλείας (M.S.C.) του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού Ι.Μ.Ο. κατά την 84η σύνοδό της υιοθέτησε μεταξύ άλλων τροποποιήσεις του κειμένου της Δ.Σ. SOLAS 1974 μέσω της Απόφασης Resolution MSC. 256 (84), οι οποίες υπαγορεύουν αντίστοιχη εκ των υστέρων συμμόρφωση των «υπαρχόντων» πλοίων που υπάγονται στις διατάξεις της ως άνω Δ.Σ. 2. Συγκεκριμένα, πρόκειται για: α. Τροποποίηση του Κανονισμού 10 του Κεφαλαίου ΙΙ-2 με την προσθήκη νέας παραγράφου αριθ. 4.1.5 μετά την υφιστάμενη παράγραφο 4.1.4, δια της οποίας απαιτείται ο εφοδιασμός όλων των πλοίων κατασκευής προ της 1-7-2002 με διπλό χειριστήριο για την απελευθέρωση του κατασβεστικού συστήματος CO2, όπως προβλέπεται από την παράγραφο 2.2.2 του Κεφαλαίου 5 του Κώδικα Συστημάτων Πυρασφαλείας (FSS Code). Η προθεσμία συμμόρφωσης με την απαίτηση αυτή εκπνέει κατά τον πρώτο προγραμματισμένο δεξαμενισμό που θα επισυμβεί μετά την 1-1-2010. Επισημαίνεται ότι όλα τα επιβατηγά πλοία μεταφοράς άνω των 36 επιβατών που υπάγονται στις διατάξεις της Δ.Σ. SOLAS, καθώς και εκείνα της Κ.Ο. 98/18/ΕΚ που εκτελούν δρομολόγια εσωτερικού των Κατηγοριών Α και Β, έχουν ήδη συμμορφωθεί με την απαίτηση αυτή. Β. Τροποποίηση του Κανονισμού 20 του Κεφαλαίου ΙΙ-2 με την αντικατάσταση της παραγράφου 6.1.4 και την προσθήκη νέας με αριθ. 6.1.5, που σχετίζονται με τα μέσα αποστράγγισης των συσσωρευμένων υδάτων κατά την παρατεταμένη χρήση των κατασβεστικών διατάξεων προστασίας των χώρων οχημάτων, ro-ro και ειδικής κατηγορίας (ως το σύστημα drencher). Σχετική τυγχάνει η αριθ. MSC. 1/Circ. 1320/11-6-2009. Εγκύκλιος του ΙΜΟ. Ως προθεσμία συμμόρφωσης με την απαίτηση αυτή έχει ορισθεί η ημερομηνία της πρώτης τακτικής επιθεώρησης που θα επισυμβεί μετά την 1-1-2010. 3. Υπενθυμίζεται επίσης ότι σύμφωνα με την παράγραφο 2.4 του Κανονισμού 41-1 της Δ.Σ. SOLAS (τροποποιήσεις 1997), για όλα τα επιβατηγά πλοία που εμπίπτουν στις διατάξεις της και δεν είναι συμμορφωμένα με το σύνολο των απαιτήσεων του Κεφ. ΙΙ-2 όπως αυτές ίσχυαν για πλοία κατασκευής την ή μετά την 25-5-1980, αλλά που είχαν ναυπηγηθεί σύμφωνα με το Μέρος Η των τροποποιήσεων της Δ.Σ. SOLAS 1960, θα θεωρούνται ως συμμορφωμένα. 4. Παρακαλούμε για την ενημέρωση των μελών των ενώσεων που απευθύνεται το παρόν (πλοιοκτήτριες-διαχειρίστριες εταιρείες κ.λ.π.), ώστε, όπου απαιτείται, να υποβληθούν οι απαιτούμενες μελέτες και να εκτελεσθούν έγκαιρα οι απαραίτητες εργασίες συμμόρφωσης των «υπαρχόντων» πλοίων και οπωσδήποτε βεβαίως πριν από τις τεθείσες καταληκτικές ημερομηνίες. 5. Η Υπηρεσία μας ευρίσκεται στην διάθεσή σας για οποιαδήποτε πρόσθετη διευκρίνιση ή άλλη πληροφορία. Αρχιπλοίαρχος Λ.Σ. Χρήστος Ι. ΚΟΥΤΣΟΥΚΟΣ Διευθυντής Κλάδου Δ
NEA Ενέργειες της SKF κατά των μη αυθεντικών προϊόντων Οόμιλος SKF, στην προσπάθειά του να προσφέρει αξιόπιστα προϊόντα, προχώρησε στην κατάσχεση μη αυθεντικών ρουλεμάν, ποσότητας άνω των 15 τόνων, από μια σειρά εμπόρων στην περιοχή της Αθήνας και του Πειραιά. Η κατάσχεση πραγματοποιήθηκε από τις τοπικές αστυνομικές αρχές σε συνεργασία με τον Όμιλο SKF. Η εύρεση των μη αυθεντικών προϊόντων ήταν αποτέλεσμα ευρείας και πολύμηνης έρευνας. Η έρευνα ξεκίνησε έπειτα από παράπονα της αγοράς για τεχνικά προβλήματα των προϊόντων. Μόλις συγκεντρώθηκαν επαρκή στοιχεία, ενημερώθηκαν οι αστυνομικές αρχές και τελικά κατασχέθηκαν τα προϊόντα από τις αποθήκες των εμπόρων. Το πρόβλημα των μη αυθεντικών ρουλεμάν έχει γίνει ευρύτατα εκτεταμένο τα τελευταία χρόνια και όλες οι αγορές είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε αυτά τα αγνώστου ποιότητας προϊόντα. Τα μη αυθεντικά ρουλεμάν είναι συνήθως χαμηλής ποιότητας και χαμηλού κόστους ρουλεμάν στα οποία απλώς προστίθεται ως επωνυμία ένα γνωστό brand-name. Έπειτα, τα ρουλεμάν τοποθετούνται σε κουτιά, παρόμοια με τα αυθεντικά και πωλούνται
NEA σε κανονικές τιμές σε ανυποψίαστους πελάτες. Η οικονομική ζημιά που απορρέει από τα μη αυθεντικά προϊόντα είναι δύσκολο να προσδιοριστεί. Χαμένες πωλήσεις και σημαντική φθορά της εικόνας του προϊόντος και του brand name είναι, αναμφισβήτητα, ορισμένες από τις συνέπειες. Ωστόσο, οι έμποροι που διακινούν τέτοια προϊόντα πέρα από την οικονομική ζημιά που θα υποστούν, ρισκάρουν και την αξιοπιστία τους. Και βέβαια, τη μεγαλύτερη ζημιά θα την υποστούν οι τελικοί χρήστες, οι οποίοι αντί να αγοράσουν ένα προϊόν ανώτατης ποιότητας, θα καταλήξουν να έχουν ένα προϊόν αγνώστου ποιότητας, του οποίου η τιμή θα είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι, πραγματικά, αξίζει. Και, φυσικά, θα δυσαρεστηθούν αν η διάρκεια ζωής του ρουλεμάν είναι ελάχιστη, η ποιότητα παραγωγής χαμηλή ή φθαρεί ο εξοπλισμός. Ωστόσο, ένα κατώτερης ποιότητας προϊόν πέρα από την οικονομική ζημιά μπορεί να οδηγήσει και σε ένα ιδιαίτερα δαπανηρό σταμάτημα λειτουργίας. Για παράδειγμα, σε μια βιομηχανία χάλυβα, υποψιαζόμενοι ότι έχουν προμηθευτεί μη αυθεντικά προϊόντα, ζήτησαν από την SKF να πραγματοποιήσει έλεγχο. Η βιομηχανία ανέφερε ότι, έπειτα από τρεις ώρες λειτουργίας η απόδοση των ρουλεμάν ήταν τόσο χαμηλή που έπρεπε να σταματήσουν τα μηχανήματα, να αφαιρέσουν τα ρουλεμάν και να επανατοποθετήσουν τα παλιά. Έπειτα από τον έλεγχο περισσότερων από 1000 ρουλεμάν, οι τεχνικοί της SKF κατέληξαν ότι όλα ήταν μη αυθεντικά. Τέλος θυμηθείτε ότι, πέρα της επίδρασης στην παραγωγικότητα και την κερδοφορία, υπάρχουν και ηθικοί λόγοι για τη αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος. Το κέρδος από την πώληση μη αυθεντικών προϊόντων συχνά πηγαίνει στο οργανωμένο έγκλημα ενώ οι εγκαταστάσεις παραγωγής αυτών των προϊόντων έχει βρεθεί ότι λειτουργούν με, κοινωνικά και περιβαλλοντικά, ανεύθυνο τρόπο. Ο Όμιλος SKF δεν έχει καμία ανοχή έναντι των μη αυθεντικών προϊόντων. Αγωνίζεται ώστε να κρατήσει αυτά τα προϊόντα μακριά από την αγορά. Για αυτό το λόγο βοηθάει ενεργά τις τοπικές αρχές για να πάρουν μέτρα κατά της παράνομης αυτής δραστηριότητας. Ταυτόχρονα έχει εξοπλίσει όλα τα κουτιά των προϊόντων της με Anticounterfeiting σήμανση. Εκπαιδευμένο προσωπικό από την SKF μπορεί να αναγνωρίσει αν το προϊόν είναι αυθεντικό ή όχι. Ορισμένα μη αυθεντικά προϊόντα μοιάζουν τόσο πολύ με τα αυθεντικά, που μόνο ένας εκπαιδευμένος τεχνικός μπορεί να αναγνωρίσει τη διαφορά. Ωστόσο, η χαμηλή ποιότητά τους καθώς και οι κίνδυνοι που θέτουν στα μηχανήματα μπορεί να αποκαλυφθούν έπειτα από λίγες ώρες χρήσης. Για αυτό σας συνιστούμε να μην προμηθεύεστε τα ρουλεμάν SKF από μη εξουσιοδοτημένα κανάλια. Μπορείτε να βρείτε μια λίστα με τους εξουσιοδοτημένους μεταπωλητές μας στο site μας www.skf.gr. Διαφορετικά επικοινωνήστε μαζί μας στο 2106897500 για να βρείτε το κοντινότερο εξουσιοδοτημένο κατάστημα. 28