Φαρµακολογία. Φάρµακα κατά των λοιµώξεων

Φαρµακολογία Φάρµακα κατά των λοιµώξεων

Φάρµακα κατά των λοιµώξεων Μόλυνση Λοίµωξη

Μόλυνση

Μόλυνση η (τυχαία) πρόσληψη ενός µικροβίου (παράσιτο) από έναν µεγαλοοργανισµό (ξενιστή)

Λοίµωξη

Λοίµωξη κατάσταση που υποχρεωτικά χαρακτηρίζεται από τον επιτυχή πολλαπλασιασµό του µικροβίου στον οργανισµό του ξενιστή.

Λοίµωξη Η διαδικασία αυτή συχνά είναι προς όφελος και των δύο

Λοίµωξη π.χ. ο αποικισµός από τη γέννηση ανατοµικών περιοχών του ανθρώπινου οργανισµού µε τη φυσιολογική µικροβιακή χλωρίδα οδηγεί σε ευαισθητοποίηση και ρύθµιση του ανοσολογικού συστήµατος

Λοιµώδες νόσηµα

Λοιµώδες νόσηµα υπάρχει όταν µια λοίµωξη οδηγεί στην εµφάνιση συµπτωµάτων και κλινικών σηµείων στο µεγαλοοργανισµό. Συνδυάζεται µε ανατοµικές βλάβες ή/και παθοφυσιολογικά φαινόµενα.

Παθογόνος µικροοργανισµός

Παθογόνος µικροοργανισµός κάθε µικροοργανισµός που έχει την ικανότητα να προκαλέσει λοιµώδες νόσηµα.

Παθογόνος µικροοργανισµός παθογόνος δράση ή παθογονικότητα η δυνητική ικανότητα ενός µικροβίου να προκαλεί νόσο στον ξενιστή µεγαλοοργανισµό

Λοιµογόνος δύναµη

Λοιµογόνος δύναµη η (σχετική) ποσοτική έκφραση της παθογονικότητας ενός παθογόνου, δηλαδή η πιθανότητα πρόκλησης νόσου.

Λοιµογόνος δύναµη Παράδειγµα 1 τα ελυτροφόρα στελέχη πνευµονιοκόκκου έχουν µεγαλύτερη λοιµογόνο δύναµη από τα µη ελυτροφόρα στελέχη

Λοιµογόνος δύναµη Παράδειγµα 2 τα ελυτροφόρα στελέχη τύπου b του H. influenza έχουν µεγαλύτερη λοιµογόνο δύναµη από τους άλλους τύπους ελυτροφόρων στελεχών

Λοιµογόνοι παράγοντες τα γονιδιακά προϊόντα ενός παθογόνου που συντελούν στην έκφραση της λοιµογόνου του δύναµης.

Η πορεία µιας λοίµωξης ΘΑΝΑΤΟΣ ΕΚ ΗΛΗ ΝΟΣΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΠΕΡΙΟ ΟΣ ΕΠΩΑΣΗΣ ΕΝΑΡΞΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ ΟΥ ΟΣ ΕΚ ΗΛΗΣ ΝΟΣΟΥ ΥΠΟΤΡΟΠΕΣ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑΣ ΜΗ ΕΚ ΗΛΩΣΗ ΝΟΣΟΥ ΧΡΟΝΟΣ ΙΑΣΗ

Αντιµικροβιακοί παράγοντες 1. Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) Φάρµακα 2. Αντιµηκυτιασικά Φάρµακα 3. Αντι-ιικά Φάρµακα 4. Αντιπρωτοζωικά Φάρµακα 5. Αντιπαρασιτικά Φάρµακα

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά)

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) 1. β-λακταµικά αντιβιοτικά Πενικιλλίνες Κεφαλοσπορίνες Νεότερα β-λακταµικά αντιβιοτικά

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) 2. Αµινογλυκοζίδες Κλασσικές Οµάδα της γενταµυκίνης

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) 3. Κλασσικά αντιβιοτικά ευρέως φάσµατος Τετρακυκλίνες Χλωραµφενικόλη

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) 4. Ανταγωνιστές του φυλλικού οξέος Σουλφοναµίδες Τριµεθοπρίµη Κοτροµοξαζόλη Σουλφαµεθοξαζόλη + Τριµεθοπρίµη

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) 5. Μακρολίδες Ερυθροµυκίνη Αζαλίδες Κλινδαµυκίνη

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) 6. Γλυκοπεπτιδιακά αντιβιοτικά Βανκοµυκίνη Άλλα

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) 7. Νιτροϊµιδαζόλια Μετρονιδαζόλη Τινιδαζόλη

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) 8. Κινολόνες Κλασσικές Νεότερες

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) 1. β-λακταµικά αντιβιοτικά

β-λακταµικά αντιβιοτικά Πενικιλλίνες Κεφαλοσπορίνες Νεότερα β-λακταµικά αντιβιοτικά

β-λακταµικά αντιβιοτικά Πενικιλλίνες

ιστορικες φωτογραφιες του A. FLEMING από τη φαρµακολογία του Ιωακείµογλου αποικία πενικιλλινίου σταφυλόκοκκοι διαλυθέντες κανονική αποικία σταφυλόκοκκων καλλιέργεια επί πλάκας εµφαίνουσα την διάλυσιν των αποικιών σταφυλοκόκκου πλησίον αποικίας πενικιλλίου. αντισηπτική ενέργεια του µύκητος «Penicillium notatum» επί διαφόρων µικροβίων. αριστερά : σταφυλόκοκκος δεξιά : κολοβακτηρίδια βακτηρίδια τύφου

β-λακταµικά αντιβιοτικά Πενικιλλίνες 1. Παρεντερικές µορφές 2. Από του στόµατος 3. Ηµισυνθετικές, ανθεκτικές στην πενικιλλινάση 4. Ευρέως φάσµατος (3ης & 4ης γενιάς)

Πενικιλλίνες Μηχανισµός δράσης: Βακτηριοκτόνες Αναστέλλουν τη σύνθεση του βακτηριακού τοιχώµατος µε αποτέλεσµα τη λύση του κυττάρου

Πενικιλλίνες Μηχανισµός δράσης: δρουν στη φάση του κυτταρικού πολλαπλασιασµού εκλεκτικοί αναστολείς της σύνθεσης του κυτταρικού τοιχώµατος

Πενικιλλίνες Μηχανισµός δράσης: δεσµεύουν ειδικούς υποδοχείς της κυτταροπλασµατικής µεµβράνης (πενικιλλοδεσµευτικές πρωτεΐνες - PBPs)

Πενικιλλίνες Μηχανισµός δράσης: η δράση τους αναστέλλεται από τις β- λακταµάσες φαρµακευτικές ουσίες αναστολείς των β-λακαταµασών είναι : το κλαβουλανικά οξέα κι η σουλβακτάµη.

δοµή του κυτταρικού τοιχώµατος των βακτηριδίων έλυτρο εξωτερική µεµβράνη πεπτιδογλυκάνη περιπλασµικός χώρος Gram θετικά Κυτταροπλασµατική µεµβράνη Gram αρνητικά

Πενικιλλίνες Κατανοµή: ικανοποιητικά επίπεδα σε ορό, αρθρώσεις, ούρα, υπεζωκότα, περικάρδιο περιορισµένη διείσδυση στο ΕΝΥ

Πενικιλλίνες Απέκκριση: κυρίως από τους νεφρούς

Πενικιλλίνες Αντιβακτηριακό φάσµα: Gramm (+) Αερόβιοι κόκκοι (Στρεπτόκοκκοι: pneumoniae, pyogenes, bovis, viridans) και Χρυσίζων σταφυλόκοκκος Gramm (-) Αερόβια: Neisseria meningitides, pasteurella multocida και Αναερόβια: bacterioides (ρινοφάρυγγας)

Πενικιλλίνες Αντιβακτηριακό φάσµα: Φάρµακο εκλογής για Actinomyces israelii Κλωστρίδια (C. perfringes) Treponema Pallidum

Πενικιλλίνες Παρεντερικές µορφές: Κρυσταλλική (υδατική) πενικιλλίνη

Πενικιλλίνες Παρεντερικές µορφές: Κρυσταλλική (υδατική) πενικιλλίνη Προκαϊνική πενικιλλίνη G Βενζαθινική πενικιλλίνη G

Πενικιλλίνες Παρεντερικές µορφές: Κρυσταλλική (υδατική) πενικιλλίνη Άλατα καλίου ή νατρίου

Πενικιλλίνες Παρεντερικές µορφές: Κρυσταλλική (υδατική) πενικιλλίνη Άλατα καλίου ή νατρίου χορήγηση i.m. ή i.v. άµεσο αποτέλεσµα απώλεια δραστικότητας σε 4 ώρες

Πενικιλλίνες Παρεντερικές µορφές: Κρυσταλλική (υδατική) πενικιλλίνη Χρησιµοποιείται σε πνευµονίες από εισρόφηση (σε συνδυασµό µε αµινογλυκοσίδες) πνευµονικά αποστήµατα, λοιµώξεις µαλακών µορίων

Πενικιλλίνες Παρεντερικές µορφές: Προκαϊνική πενικιλλίνη G ισοµοριακή αναλογία πενικιλλίνης και προκαΐνης άλας αργή απορρόφηση (i.m.) υψηλότερα επίπεδα µετά 2-4 ώρες ανιχνεύεται µετά από 12-24 ώρες

Πενικιλλίνες Παρεντερικές µορφές: Κρυσταλλική (υδατική) πενικιλλίνη Προκαϊνική πενικιλλίνη G Βενζαθινική πενικιλλίνη G

Πενικιλλίνες Παρεντερικές µορφές: Βενζαθινική πενικιλλίνη G (Βενζυλοπενικιλλίνη)

Πενικιλλίνες Παρεντερικές µορφές: Βενζαθινική πενικιλλίνη G συνδυασµός αµµωνίου και πενικιλλίνης G αργή απορρόφηση (i.m.) αλλά υψηλά επίπεδα που παραµένουν για 3-4 εβδοµάδες

Πενικιλλίνες Παρεντερικές µορφές: Βενζαθινική πενικιλλίνη G χορηγούνται 1.2-2.4 εκατ. Units / µήνα κυρίως στη θεραπεία της σύφιλης

Πενικιλλίνες Michel Rambaud Γάλλος αξιωµατικός των συµµαχικών δυνάµεων BrauAG - Kundl (Αυστριακή( Μπυραρία) Έρευνα για τη Πενικιλλίνη 1946 Biochemie GmbH 1951 Σύνθεση της πρώτης Πενικιλλίνης, ανθεκτικής στα οξέα του στοµάχου

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνη από το στόµα: Πενικιλλίνη V (φαινοξυµεθυλο-πενικιλλίνη) Τροποποίηση της πλάγιας αλυσίδας Ανθεκτική στα οξέα του στοµάχου

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνη V: Αντιβακτηριακό φάσµα: Όπως και της Πενικιλλίνης G µε εξαίρεση τη σύφιλη Συνήθης δοσολογία: 4x 250-500mg/die

Πενικιλλίνες Ανεπιθύµητες ενέργειες: 5-10% αλλεργία a) άµεση αλλεργική αντίδραση: κνίδωση, βρογχόσπασµος, υπόταση, καταπληξία (shock) β) καθυστερηµένη αλλεργική αντίδραση: εξάνθηµα, κνίδωση, αρθραλγίες, πυρετός κλπ.

Πενικιλλίνες Ανεπιθύµητες ενέργειες: - 5-10% αλλεργία a) άµεση αλλεργική αντίδραση: κνίδωση, βρογχόσπασµος, υπόταση, καταπληξία (shock) β) καθυστερηµένη αλλεργική αντίδραση: εξάνθηµα, κνίδωση, αρθραλγίες, πυρετός κλπ.

Πενικιλλίνες Ανεπιθύµητες ενέργειες: - σε µεγάλες δόσεις νεφρίτιδα ή τοξικότητα του ΚΝΣ Προσοχή σε νεφρική ανεπάρκεια

Πενικιλλίνες Ηµισυνθετικές Πενικιλλίνες ανθεκτικές στις πενικιλλινάσες (αντισταφυλοκοκκικές) Αντιβακτηριακό φάσµα: Σταφυλόκοκκοι (και στρεπτόκοκκοι) Φαρµακοτεχνικές Μορφές Παρεντερική και από το στόµα

Πενικιλλίνες Ηµισυνθετικές Πενικιλλίνες Παρεντερικές µορφές: Οξακιλλίνη 4x 6-10g/die Απεκκρίνεται από ήπαρ & νεφρούς εν χρειάζεται αναπροσαρµογή της δοσολογίας σε περίπτωση νεφρικής ανεπάρκειας

Πενικιλλίνες Ηµισυνθετικές Πενικιλλίνες Παρεντερικές µορφές: Ναφσιλλίνη 4x 6-10g/die (δεν υπάρχει στην Ελλάδα) Απεκκρίνεται από ήπαρ εν χρειάζεται αναπροσαρµογή της δοσολογίας σε περίπτωση νεφρικής ανεπάρκειας

Πενικιλλίνες Ηµισυνθετικές Πενικιλλίνες Παρεντερικές µορφές: Μεθισιλλίνη 6x 6-10g/die εν χρησιµοποιείται λόγω νεφροτοξικότητας

Πενικιλλίνες Ηµισυνθετικές Πενικιλλίνες Από το στόµα: Κλοξακιλλίνη & δικλοξακιλλίνη 4x 250-500 mg/die Ενδείξεις: Σταφυλόκοκκοι ανθεκτικοί στις πενικιλλίνες Στρεπτόκοκκοι της οµάδας Α

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: εύτερης γενιάς (αµπικιλλίνη, αµοξικιλλίνη) Τρίτης γενιάς (καρβενικιλλίνη, τικαρσιλλίνη) Τέταρτης γενιάς (αζλοσιλλίνη, µεζλοσιλλίνη, πιπερασιλλίνη)

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: 1. εύτερης γενιάς (αµπικιλλίνη, αµοξικιλλίνη) Τρίτης γενιάς (καρβενικιλλίνη, τικαρσιλλίνη) Τέταρτης γενιάς (αζλοσιλλίνη, µεζλοσιλλίνη, πιπερασιλλίνη)

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: 1. εύτερης γενιάς (αµπικιλλίνη, αµοξικιλλίνη) 2. Τρίτης γενιάς (καρβενικιλλίνη, τικαρσιλλίνη) Τέταρτης γενιάς (αζλοσιλλίνη, µεζλοσιλλίνη, πιπερασιλλίνη)

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: 1. εύτερης γενιάς (αµπικιλλίνη, αµοξικιλλίνη) 2. Τρίτης γενιάς (καρβενικιλλίνη, τικαρσιλλίνη) 3. Τέταρτης γενιάς (αζλοσιλλίνη, µεζλοσιλλίνη, πιπερασιλλίνη)

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: εύτερης γενιάς Αµπικιλλίνη: ραστικότητα όπως πενικιλλίνη G. Επιπλέον E. coli, H. influenza, Listeria, Salmonella, Shigella Ανθεκτικότητα έναντι: εντεροβακτεριοειδών (ιδίως των νοσοκοµειακών στελεχών) Ψευδοµονάδας και σταφυλοκόκκων, που παράγουν πενικιλλινάση

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: εύτερης γενιάς

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: εύτερης γενιάς Αµοξικιλλίνη: Ενδείξεις: Αποβολή: ραστικότητα όπως αµπικιλλίνη απορροφάται όµως καλλίτερα. µέση ωτίτιδα παραρινοκολπίτιδα βρογχίτιδες ουρολοιµώξεις Από τους νεφρούς (νεφρ. ανεπάρκεια!)

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: εύτερης γενιάς (συνδυασµοί) 1. Αµπικιλλίνη σαλβουκτάµη 2. Αµοξικιλλίνη κλαβουλανικό οξύ Η σαλβουκτάµη και κλαβουλανικό οξύ δεν έχουν αντιβιοτική δράση αλλά είναι αναστολείς των β-λακταµασών

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: εύτερης γενιάς (συνδυασµοί) 1. Αµπικιλλίνη σαλβουκτάµη Φάσµα: S. aureus, H. influenza, N. gonorrhoe, B. catarrhalis, αναερόβια, Gram (-): Ε. Coli, Klebsiella, Proteus εν αναστέλλει Enterobacter και Pseudomonas

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: εύτερης γενιάς (συνδυασµοί) 1. Αµπικιλλίνη σαλβουκτάµη Χορήγηση i.v. ανά 6ωρο ή p.o. ανά 12ωρο Αποβολή από τους νεφρούς Ενδείξεις: µέση ωτίτιδα, παραρινοκολπίτιδα, βρογχίτιδες, ουρολοιµώξεις, λοιµώξεις κατώτερου αναπνευστικού

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: εύτερης γενιάς (συνδυασµοί) 1. Αµπικιλλίνη σαλβουκτάµη Χορήγηση i.v. ανά 6ωρο ή i.m. ανά 12ωρο Αποβολή από τους νεφρούς Ενδείξεις: µέση ωτίτιδα, παραρινοκολπίτιδα, βρογχίτιδες, ουρολοιµώξεις, λοιµώξεις κατώτερου αναπνευστικού

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: εύτερης γενιάς (συνδυασµοί) 1. Αµπικιλλίνη σαλβουκτάµη Ανεπιθύµητες ενέργειες: ναυτία, έµετος, διάρροια Οι ανεπιθύµητες ενέργειες ελαχιστοποιούνται όταν λαµβάνεται µε τα γεύµατα.

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: εύτερης γενιάς (συνδυασµοί) 2. Αµοξικιλλίνη κλαβουλανικό οξύ Φάσµα: S. aureus, H. influenza, N. gonorrhoe, B. catarrhalis, αναερόβια, Gram (-): Ε. Coli, Klebsiella, Proteus

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: εύτερης γενιάς (συνδυασµοί) 2. Αµοξικιλλίνη κλαβουλανικό οξύ Χορήγηση i.v. ή p.o. ανά 8ωρο Αποβολή από τους νεφρούς Ενδείξεις: µέση ωτίτιδα, παραρινοκολπίτιδα, βρογχίτιδες, ουρολοιµώξεις, λοιµώξεις

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: εύτερης γενιάς (συνδυασµοί) 2. Αµοξικιλλίνη κλαβουλανικό οξύ Ανεπιθύµητες ενέργειες: ναυτία, έµετος, διάρροια Οι ανεπιθύµητες ενέργειες ελαχιστοποιούνται όταν λαµβάνεται µε τα γεύµατα.

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: Τρίτης γενιάς 1. Καρβενικιλλίνη 2. Τικαρσιλλίνη 3. Τικαρσιλλίνη κλαβουλανικό οξύ

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: Τρίτης γενιάς 1. Καρβενικιλλίνη 2. Τικαρσιλλίνη Φάσµα: Gram (-) Pseudomonas aeruginosa Αναερόβια (B. fragilis) ιδιαίτερα σε συνδυασµό µε αµινογλυκοζίδες (συνέργεια)

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: Τρίτης γενιάς 2. Τικαρσιλλίνη 3. Τικαρσιλλίνη κλαβουλανικό οξύ Φάσµα: µε αµινογλυκοζίδες Gram (-) Pseudomonas aeruginosa, S. aureus, H. influenza, N. gonorrhoe, B. catarrhalis, αναερόβια, Ε. Coli, Klebsiella, Proteus,

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: Τρίτης γενιάς Τικαρσιλλίνη κλαβουλανικό οξύ Χορήγηση i.v. ανά 4-6 ώρες Αποβολή από τους νεφρούς Ενδείξεις: ενδοκοιλιακές και πυελικές λοιµώξεις, οστεοµυελίτιδες, πνευµονίες,

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: Τρίτης γενιάς Τικαρσιλλίνη κλαβουλανικό οξύ Αντενδείξεις: λοιµώξεις ΌΧΙ νοσοκοµειακές ΌΧΙ µονοθεραπεία ΌΧΙ σε καρδιακή ανεπάρκεια ΌΧΙ σε νεφρική ανεπάρκεια

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: Τρίτης γενιάς Τικαρσιλλίνη κλαβουλανικό οξύ Ανεπιθύµητες ενέργειες: ναυτία, έµετος, διάρροια, υποκαλιαιµική αλκάλωση Ανάπτυξη ανθεκτικών στελεχών

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: Τέταρτης γενιάς

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: Τέταρτης γενιάς 1. Μεζλοσιλλίνη 2. Πιπερασιλλίνη 3. Αζλοσιλλίνη

Πενικιλλίνες Πενικιλλίνες ευρέως φάσµατος: Τέταρτης γενιάς Μεζλοσιλλίνη, Πιπερασιλλίνη, Αζλοσιλλίνη - Παράγωγα της αµπικιλλίνης - ραστικότητα κατά Klebsiella, Pseydomonas - Όχι µονοθεραπεία - Λιγότερες ανεπιθύµητες ενέργειες

E. coli

Κεφαλοσπορίνες Πρώτης γενιάς εύτερης γενιάς Τρίτης γενιάς

Κεφαλοσπορίνες Κεφαλοσπορίνες πρώτης γενιάς (παρεντερικές) 1. Κεφαλοθίνη 2. Κεφαζολίνη 3. Κεφαπιρίνη 4. Κεφαδρίνη

Κεφαλοσπορίνες Κεφαλοσπορίνες πρώτης γενιάς (από το στόµα) 1. Κεφαλεξίνη 2. Κεφαδρίνη 3. Κεφαδροξίλη

Κεφαλοσπορίνες Κεφαλοσπορίνες δεύτερης γενιάς (παρεντερικές) 1. Κεφαµανδόλη 2. Κεφοξιτίνη 3. Κεφουροξίµη 4. Κεφορανίδη

Κεφαλοσπορίνες Κεφαλοσπορίνες δεύτερης γενιάς (από το στόµα) 1. Κεφακλόρη 2. Ακετυλο - Κεφουροξίµη

Κεφαλοσπορίνες Κεφαλοσπορίνες τρίτης γενιάς (παρεντερικές) 1. Κεφοταξίµη 2. Μοξαλακτάµη 3. Κεφοπεραζόνη

Κεφαλοσπορίνες Κεφαλοσπορίνες τρίτης γενιάς (παρεντερικές) 4. Κεφτιζοξίµη 5. Κεφτριαξόνη 6. Κεφταζιµίδη

Κεφαλοσπορίνες Κεφαλοσπορίνες τρίτης γενιάς (από το στόµα) 1. Κεφιξίµη 2. Κεφπροδοξίνη 3. Κεφτιµπουτίµη

Κεφαλοσπορίνες Πρώτη Γενιά Φάσµα Κεφαλοθίνη Gram + (όχι εντερόκοκκοι) Gram (καλλίτερα E. Coli, Klebsiella, αναερόβια). Όχι ψευδοµανάδα Κεφαζολίνη ραστικότερη από κεφαλοθίνη έναντι gram µεγαλύτερος χρόνος ηµιζωής ραστική έναντι σταφυλοκόκκων. Όχι ψευδοµανάδα Χορή γηση i.m., i.v. i.m., i.v. Ανεπιθύµητες ενέργειες Θροµβοφλεβίτιδα εξανθήµατα, πυρετός τρανσαµινασών λευκοπενία θροµβοπενία γαστρεντερικές διαταραχές, σπάνια αναφυλαξία Νεφροτοξικότητα

Κεφαλοσπορίνες Πρώτηγενιά Φάσµα Χορή γηση Ανεπιθύµητες ενέργειες Κεφαδρίνη Κεφαλεξίνη Κεφαδροξίλη Όπως η κεφαζολίνη Όχι H. Influenza p.o. Θροµβοφλεβίτιδα εξανθήµατα, πυρετός τρανσαµινασών λευκοπενία θροµβοπενία γαστρεντερικές διαταραχές, σπάνια αναφυλαξία Νεφροτοξικότητα

Κεφαλοσπορίνες 2ης γενιάς Φάσµα Χορή γηση Ανεπιθύµητες ενέργειες Κεφοξιτίνη Κεφουροξίµη Κεφαµανδόλη Κεφορανίδη δραστική από κεφαζολίνη για gram +, δραστική για gram, Αναερόβια ΝΑΙ, εντερόκοκκος, ψευδοµονάδα, H. influenza ΌΧΙ Βασική για νοσοκοµειακές λοιµώξεις και πολύτιµη λόγω δράσης έναντι H. influenza & Proteus. δραστική κατά ανθεκτικών στην κεφαλοθίνη κόκκων. i.m. i.v. i.m. i.v. Όπως η κεφαλοθίνη σπανιότερα Θροµβοφλεβίτιδα. Επιπλέον (Κεφαµανδόλη) δυσανεξία στο αλκοόλ και διαταραχές στη πήξη µέσω ανταγωνισµού της βιταµίνης Κ.

Κεφαλοσπορίνες 2ης γενιάς Φάσµα Χορή γηση Ανεπιθύµητες ενέργειες Κεφακλόρη Φάσµα κεφαζολίνης επιπλέον µέτρια δράση έναντι H. influenza i.m., i.v., p.o. Όπως η κεφαλοθίνη, γαστρεντερικές διαταραχές (2-6%), σπάνια αρθρίτιδα Ακετυλοκεφουροξίµη Όπως οι Κεφουροξίµες p.o. Όπως η κεφαλοθίνη. Γαστρεντερικές διαταραχές

Κεφαλοσπορίνες 3ης γενιάς Φάσµα Χορή γηση Ανεπιθύµητες ενέργειες Κεφοταξίµη (σε συνδυασµό µε αµπικιλλίνη φάρµακο εκλογής για θεραπεία µηνιγγίτιδας.) Φάσµα κεφαλοθίνης ΌΧΙ εντερόκοκκος, ψευδοµονάδα, H. influenza. Κατάλληλη για θεραπεία αερόβιων και αναερόβιων µικτών λοιµώξεων.περιεγχειρητική αντιβίωση στις εγχειρίσεις κοιλίας. Περνά ΕΝΥ i.m., i.v., p.o. Όπως η κεφαλοθίνη, γαστρεντερικές διαταραχές (2-6%), σπάνια αρθρίτιδα Κεφοπεραζόνη Όπως Κεφοταξίµη. Περνά τα χοληφόρα (ένδειξη) i.m. i.v. ιαταραχές στη πήξη µέσω ανταγωνισµού της βιταµίνης Κ.

Κεφαλοσπορίνες 3ης γενιάς Φάσµα Χορή γηση Ανεπιθύµητες ενέργειες Κεφτριαξόνη χρόνος ½ζωής N. gonorrhoeae, µηνιγγίτιδες, βακτεριαιµίες, λοιµώξεις οστών, B. burgdorferii (Lyme), ψευδοµονάδα ΌΧΙ i.m., i.v. Θροµβοφλεβίτιδα εξανθήµατα, πυρετόςτρανσαµινασών Λάσπη & πέτρες στη χολή 9% Κεφταζιδίµη Όπως Κεφτριαξόνη. ψευδοµονάδα ΝΑΙ i.m., i.v. Θροµβοφλεβίτιδα εξανθήµατα, πυρετόςτρανσαµινασών

Κεφαλοσπορίνες 3ης γενιάς Φάσµα Χορή γηση Ανεπιθύµητες ενέργειες Κεφιξίµη Όπως κεφαλοθίνη Ψευδοµονάδα ΝΑΙ p.o. Γαστρεντερικές διαταραχές τρανσαµινασών κεφαλαλγίες, ίλιγγος Κεφπροδοξίνη Όπως Κεφοταξίµη. Ψευδοµονάδα ΝΑΙ, µέτρια δραστική σε σταφυλόκοκκο p.o. Όπως κεφιξίµη Κεφτιµπουτίµη Όπως Κεφιξίµη Ψευδοµονάδα ΝΑΙ, κύρια ένδειξη στις ουρολοιµώξεις p.o. Όπως κεφιξίµη

Κεφαλοσπορίνες Ανεπιθύµητες ενέργειες 1. Θροµβοφλεβίτιδα (ως επακόλουθο της i.v. χορήγησης) 2. Αλλεργικές αντιδράσεις Κνιδωτικό εξάνθηµα πυρετός ηωσινοφιλία αναφυλαξία ορονοσία

Κεφαλοσπορίνες Ανεπιθύµητες ενέργειες 3. ιασταυρούµενες αντιδράσεις σε άτοµα αλλεργικά στις πενικιλλίνες (5-15%) 4. Υποθροµβιναιµία και αιµορραγικά επεισόδια (µοξαλακτάµη, κεφοπεραζόνη, κεφαµανδόλη, κεφοτετάνη) 5. υσανεξία στο αλκοόλ (µοξαλακτάµη, κεφοπεραζόνη)

Κεφαλοσπορίνες Ανεπιθύµητες ενέργειες 6. Ναυτία, έµετος, υπόταση 7. Θετική Coombs σε µεγάλες δόσεις 8. Αιµολυτική αναιµία (σπάνια) 9. Ακοκκοκυτταραιµία (σπάνια)

Νεότερα β-λακταµικά αντιβιοτικά Μονοβακτάµες: Αζτρεονάµη Καρβαπενέµες: Ιµιπενέµη

Νεότερα β-λακταµικά αντιβιοτικά Μονοβακτάµες: Αζτρεονάµη Καρβαπενέµες: Ιµιπενέµη Μετροπενέµη

Καρβαπενέµες Ιµιπενέµη

Καρβαπενέµες Ιµιπενέµη - Συνθετικό β-λακταµικό αντιβιοτικό - ιατίθεται σε συνδυασµό µε σιλαστατίνη Primaxin i.v. Vianex

Καρβαπενέµες Ιµιπενέµη H σιλαστατίνη αναστέλλει την ενζυµική αδρανοποίηση του φαρµάκου δεν δηµιουργείται νεφροτοξικός µεταβολίτης

Καρβαπενέµες Ιµιπενέµη - Αναστέλλει το 90% όλων των κλινικά σηµαντικών βακτηριδίων

Καρβαπενέµες Ιµιπενέµη Ενδείξεις: Βακτηριαιµίες (µονοθεραπεία) Σοβαρές πνευµονίες (µονοθεραπεία) Ψευδοµονάδα (σε συνδυασµό µε αµινογλυκοζίδες) Νοσοκοµειακές λοιµώξεις

Καρβαπενέµες Ιµιπενέµη Ανεπιθύµητες ενέργειες: Λίγες Έµετος, διάρροια (<1%) Πυρετός λόγω υπερευαισθησίας (2-4%) (ασθενείς αλλεργικοί στη πενικιλλίνη) Αιµατολογικές διαταραχές (πολύ σπάνια)

Νεότερα β-λακταµικά αντιβιοτικά Μονοβακτάµες: Αζτρεονάµη Καρβαπενέµες: Ιµιπενέµη Μετροπενέµη

Μονοβακτάµες Αζτρεονάµη β-lactam ring

Μονοβακτάµες Αζτρεονάµη - Νεότερο συνθετικό β-λακταµικό βακτηριοκτόνο αντιβιοτικό Azactam i.v. BristolMyersSquibb

Μονοβακτάµες Αζτρεονάµη - Αναστέλλει την σύνθεση του βακτηριακού τοιχώµατος - Είναι ανθεκτική στις β-λακταµάσες των gram (-) βακτηριδίων

Μονοβακτάµες Αζτρεονάµη Ενδείξεις: Αποκλειστικά για τη θεραπεία gram (-) νοσοκοµειακών λοιµώξεων (πνευµονία, οξεία πυελονεφρίτιδα, σηψαιµία µηνιγγίτιδα και ενδοκοιλιακές λοιµώξεις.

Μονοβακτάµες Αζτρεονάµη Ανεπιθύµητες ενέργειες: Είναι πολύ σπάνιες Μπορεί να δοθεί σε ασθενείς µε γνωστή αλλεργία στις πενικιλλίνες χωρίς ιδιαίτερο κίνδυνο

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) Αµινογλυκοζίδες

Αµινογλυκοζίδες Αµινογλυκοζίδες Η πρώτη σειρά αντιβιοτικών µε ευρύ φάσµα Πρωτοεµφανίστηκε και ακολούθησε η στρεπτοµυκίνη το 1944 η καναµυκίνη το 1957

Αµινογλυκοζίδες Αµινογλυκοζίδες Η πρώτη σειρά αντιβιοτικών µε ευρύ φάσµα Πρωτοεµφανίστηκε η στρεπτοµυκίνη το 1944 και ακολούθησε η καναµυκίνη το 1957

Αµινογλυκοζίδες - Γενταµυκίνη Garamycin - Τοµπραµυκίνη Nebcin - Νετελµυκίνη Netromycin - Αµικασίνη Lyncomycin

Αµινογλυκοζίδες streptidine 2-deoxystreptamine Kanamycin Gentamycin Streptomycin Netilmicin

Αµινογλυκοζίδες Είναι βακτηριοκτόνα αντιβιοτικά Μηχανισµός δράσης:

Αµινογλυκοζίδες Μηχανισµός δράσης: ιέρχονται το τοίχωµα και την µεµβράνη του βακτηριδίου και συνδέονται µε την υποµονάδα 30S του ριβοσώ- µατος προκαλώντας εσφαλ- µένη ανάγνωση (misreading) του RNAλάθος

Αµινογλυκοζίδες Μηχανισµός δράσης:

Αµινογλυκοζίδες Αντιβακτηριδιακό φάσµα / ενδείξεις: Στρεπτοµυκίνη Κύρια ένδειξη η φυµατίωση (αν και τα τελευταία χρόνια έχει χάσει σε σηµασία) Επίσης πανώλης, τουλαραιµία, βακτηριδιακή ενδοκαρδίτιδα, βρουκέλωση (σε συνδυασµό µε τετρακυκλίνες), βακτηριδιακές λοιµώξεις του ουροποιητικού

Αµινογλυκοζίδες Αντιβακτηριδιακό φάσµα / ενδείξεις: Γενταµυκίνη Ευρύ πεδίο δραστικότητας περιλαµβάνει: - Enterobacter, Serratia, Staphylococcus aureus - Σε συνδυασµό µε πενικιλλίνες για βακτηριδιακή ενδοκαρδίτιδα - Ψευδοµονάδα και άµεση αντιµετώπιση βακτηριαιµίας

Αµινογλυκοζίδες Αντιβακτηριδιακό φάσµα / ενδείξεις: Άλλες αµινογλυκοζίδες Αµικασίνη, Νετελµικίνη και Τοµπραµυκίνη χρησιµοποιούνται όπως η Γενταµυκίνη. - Η Τοµπραµυκίνη είναι πιο δραστική έναντι της ψευδοµονάδας - Τοµπραµυκίνη και Νετελµικίνη είναι λιγότερο ωτοτιξικές και νεφροτοξικές

Αµινογλυκοζίδες Ανεπιθύµητες ενέργειες: - Ωτοτοξικότητα µη αναστρέψιµη (εκλεκτική καταστροφή των τριχωτών κυττάρων του Corti) ναυτία, ίλιγγος, έµετος, νυσταγµός - Νεφροτοξικότητα (5-10%) αναστρέψιµη αύξηση ουρίας, κρεατινίνης, πρωτεϊνουρία, πολυουρία, οξεία νεφρική ανεπάρκεια, νέκρωση

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) Τετρακυκλίνες

Τετρακυκλίνες

Τετρακυκλίνες Είναι βακτηριοστατικά αντιβιοτικά Μηχανισµός δράσης: - Οι τετρακυκλίνες συνδέονται µε την υποµονάδα 30S του ριβοσώµατος και εµποδίζουν το αµινο-ακύλο trna να πλησιάσει τη θέση υποδοχής του συµπλέγµατος mrna-ριβόσωµα, αναστέλλοντας την πρωτεϊνική σύνθεση

Τετρακυκλίνες Οι τετρακυκλίνες συνδέονται µε την υποµονάδα 30S του ριβοσώ- µατος και εµποδίζουν το αµινο-ακύλο trna να πλησιάσει τη θέση υποδοχής του συµπλέγ- µατος mrna-ριβόσωµα, αναστέλλοντας την πρωτεϊνική σύνθεση

Τετρακυκλίνες Αντιβακτηριδιακό φάσµα: - Gram (+) και Gram (-) βακτηρίδια - Χλαµύδια - Ρικκέτσιες - Μυκόπλασµα - Borrelia Burgdorferi (Lyme) - Χολέρα Η χρήση της τους έχει περιοριστεί αρκετά λόγω ανάπτυξης ανθεκτικών στελεχών

Τετρακυκλίνες Μηχανισµοί ανθεκτικότητας: Αδυναµία συσσώρευσης φαρµάκου λόγω 1. Τροποποίηση της θέσης σύνδεσης 2. Ενζυµατική αδρανοποίηση 3. Ενεργητική εκροή από το κυτταρόπλασµα του µικροοργανισµού µε τη βοήθεια Mg ++ (Efflux Pumps)

Τετρακυκλίνες Efflux Pumps

Τετρακυκλίνες Φαρµακοκινητική: - Ικανοποιητική απορρόφηση παρεντερικά - Από το στόµα µόνο για γαστρεντερικές λοιµώξεις - Ελάττωση της απορρόφησης από τροφές (γάλα δηµιουργία χηλικών ενώσεων) - Συγκέντρωση στο ήπαρ, νεφρούς, δέρµα, εναπόθεση στα δόντια και οστά

Τετρακυκλίνες Φαρµακοκινητική: - Μεταβολισµός και σύζευξη για σχηµατισµό διαλυτών γλυκουρονιδίων στο ήπαρ - Απέκκριση στη χολή - Επαναπρόσληψη από το έντερο και - Αδρανοποίηση στους νεφρούς µε σπειραµατική διήθηση

Τετρακυκλίνες Ανεπιθύµητες ενέργειες: - Γαστρεντερικές διαταραχές (ναυτία, έµετος, διάρροια) - Επίδραση σε ασβεστοποιηµένους ιστούς (δόντια, οστά) - Ηπατοτοξικότητα, Φωτοτοξικότητα κ.ά.

Τετρακυκλίνες Ανεπιθύµητες ενέργειες: Επίδραση σε ασβεστοποιηµένους ιστούς

Τετρακυκλίνες Ανεπιθύµητες ενέργειες: - Γαστρεντερικές διαταραχές (ναυτία, έµετος, διάρροια) - Επίδραση σε ασβεστοποιηµένους ιστούς (δόντια, οστά) - Ηπατοτοξικότητα, Φωτοτοξικότητα, Νεφροτοξικότητα κ.ά.

Φαρµακολογία ΙΙ Φάρµακα κατά των λοιµώξεων (III)

Αντιµικροβιακοί παράγοντες 1. Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) Φάρµακα 2. Αντιµηκυτιασικά Φάρµακα 3. Αντι-ιικά Φάρµακα 4. Αντιπρωτοζωικά Φάρµακα 5. Αντιπαρασιτικά Φάρµακα

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) 2. Αµινογλυκοζίδες Κλασσικές Οµάδα της γενταµυκίνης

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) 4. Ανταγωνιστές του φυλλικού οξέος Σουλφοναµίδες Τριµεθοπρίµη Κοτριµοξαζόλη Σουλφαµεθοξαζόλη + Τριµεθοπρίµη

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) 7. Νιτροϊµιδαζόλια Μετρονιδαζόλη Τινιδαζόλη

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) 8. Κινολόνες Κλασσικές Νεότερες

Χλωραµφενικόλη

Χλωραµφενικόλη Είναι βακτηριοστατικά αντιβιοτικά Μηχανισµός δράσης:

Χλωραµφενικόλη

Χλωραµφενικόλη Είναι βακτηριοστατικά αντιβιοτικά Μηχανισµός δράσης: - Αναστρέψιµη σύνδεση µε την 50S υποµονάδα του βακτηριακού ριβοσώµατος - Αναστολή της πρωτεϊνικής σύνθεσης στο στάδιο της πεπτιδυλο-τρανσφεράσης

Χλωραµφενικόλη Αντιµικροβιακό φάσµα: Ευρέως φάσµατος αντιβιοτικό -Gram (+) και Gram (-) βακτηρίδια -Χλαµύδια -Ρικκέτσιες -Μυκόπλασµα Πολύ καλά αποτελέσµατα κατά αναεριοβίων

Χλωραµφενικόλη Μηχανισµοί ανθεκτικότητας: 1. Παραλλαγµένη πρωτεϊνική έκφραση στα ανθεκτικά στελέχη προκαλεί µείωση της συσσώρευσης φαρµάκου στο µικροοργανισµό (µεταβολή στη διαπερατότητα του µικροοργανισµού) 2. Ενζυµατική αδρανοποίηση (Chloramphenicol acetyltransferase)

Χλωραµφενικόλη Φαρµακοκινητική: - Ικανοποιητική και ταχεία απορρόφηση από το γαστρεντερικό σύστηµα - Ευρεία κατανοµή στον οργανισµό συµπεριλαµβανόµενων ΕΝΥ, πλακούντα, µητρικό γάλα - Μεταβολίζεται στο ήπαρ από την γλυκουρονυλο-τρανσφεράση (γλυκουρονίδια) - Αποβάλλεται από τους νεφρούς

Χλωραµφενικόλη Κλινική Χρήση: Λόγω οξείας τοξικότητας περιορισµένη χρήση - Φάρµακο εκλογής για τον τυφοειδή πυρετό - Εναλλακτικά στα β-λακταµικά αντιβιοτικά για τη θεραπεία της µηνιγγίτιδας από ανθεκτικούς στην πενικιλίνη µηνιγγιτιδόκοκκους ή πνευµονιόκοκκους

Χλωραµφενικόλη Ανεπιθύµητες ενέργειες: - Γαστρενετρικές διαταραχές (ναυτία, έµετος, διάρροια) - ιαταραχές του αιµοποιητικού δοσοεξαρτώµενη µυελοτοξικότητα ( RBC) απλαστική αναιµία, σπάνια - Σύνδροµο φαιών νεογνών (έµετος, υποθερµία, σοκ)

Χλωραµφενικόλη Αλληλεπιδράσεις: Αναστολή του P-450 Αύξηση των επιπέδων φαρµάκων: Χλωροπροπαµίδη Φαινυτοΐνη Τολβουταµίδη Βαφαρίνη

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) Ανταγωνιστές του φυλλικού οξέος Σουλφοναµίδες Τριµεθοπρίµη Κοτριµοξαζόλη Σουλφαµεθοξαζόλη + Τριµεθοπρίµη

Ανταγωνιστές του φυλλικού οξέος Σουλφοναµίδες: Βακτηριοστατικά Αναστολή της σύνθεσης του φυλλικού οξέος Μεταβολισµός στο ήπαρ Αποβολή από νεφρούς (µεταβολίτες κρύσταλλοι) Ανταγωνισµός των θέσεων σύνδεσης αλβουµίνης επίπεδα έµµεσης χολεριθρίνης

Ανταγωνιστές του φυλλικού οξέος Σουλφοναµίδες: Αντιµικροβιακό φάσµα: Εξωνοσοκοµειακά στελέχη E. coli Χλαµύδια, Νοκάδρια, Τοξόπλασµα

Σουλφοναµίδες Ταξινόµηση: 1. Σουλφοναµίδες βραχείας δράσης

Σουλφοναµίδες Ταξινόµηση: 1. Σουλφοναµίδες βραχείας δράσης Σουλφισοξαζόλη Σουλφαδιαζίνη (ΙΦΕΤ) Τρισουλφαπυριµιδίνη Μηνιγγιτιδόκοκκος, Τοξόπλασµα, ΌΧΙ ουρολοίµωξη

Σουλφοναµίδες Ταξινόµηση: 1. Σουλφοναµίδες βραχείας δράσης οσολογία p.o. 1 1,5 g κάθε 6 ώρες

Σουλφοναµίδες Ταξινόµηση: 1. Σουλφοναµίδες βραχείας δράσης 2. Σουλφοναµίδες µέσης δράσης

Σουλφοναµίδες Ταξινόµηση: 1. Σουλφοναµίδες βραχείας δράσης 2. Σουλφοναµίδες µέσης δράσης Σουλφαµεθοξαζόλη (µόνο σε συνδυασµό) Ουρολοιµώξεις Προκαλεί κρυσταλλουρία (πολύ νερό!) p.o. 1g ανά 12 ώρες

Σουλφοναµίδες Ταξινόµηση: 1. Σουλφοναµίδες βραχείας δράσης 2. Σουλφοναµίδες µέσης δράσης Σουλφαµεθοξαζόλη Ουρολοιµώξεις Προκαλεί κρυσταλλουρία (πολύ νερό!) p.o. 1g ανά 12 ώρες

Σουλφοναµίδες Ταξινόµηση: 1. Σουλφοναµίδες βραχείας δράσης 2. Σουλφοναµίδες µέσης δράσης Σουλφαµεθοξαζόλη Ουρολοιµώξεις Προκαλεί κρυσταλλουρία (πολύ νερό!) p.o. 1 g ανά 12 ώρες

Σουλφοναµίδες Ταξινόµηση: 1. Σουλφοναµίδες βραχείας δράσης 2. Σουλφοναµίδες µέσης δράσης 3. Σουλφοναµίδες µακράς διάρκειας εν χρησιµοποιούνται πλέον λόγω υπερευαισθησίας

Σουλφοναµίδες Ταξινόµηση: 1. Σουλφοναµίδες βραχείας δράσης 2. Σουλφοναµίδες µέσης δράσης 3. Σουλφοναµίδες µακράς δράσης 4. Σουλφοναµίδες τοπικής χρήσης Σουλφάµυλο σε εγκαύµατα για την αποφυγή βακτηριακού αποικισµού

Σουλφοναµίδες Αντενδείξεις: 1. Τελευταίο τρίµηνο κύησης επιπέδων χολερυθρίνης στο έµβρυο 2. Θηλασµός περνά στο µητρικό γάλα 3. Νεογνά δεν µπορούν να µεταβολίσουν 4. G-6PD αιµόλυση 5. Αντιπηκτικά (βαφαρίνη) δράσης Υπογλυκαιµικά (τολβουταµίδη, χλωροπροµα- µίδη) δράσης

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) Ανταγωνιστές του φυλλικού οξέος Σουλφοναµίδες Τριµεθοπρίµη Κοτριµοξαζόλη Σουλφαµεθοξαζόλη + Τριµεθοπρίµη

Συνδυασµοί: Σουλφαµεθοξαζόλη + Τριµεθοπρίµη Σουλφαµεθοξαζόλη + Τριµεθοπρίµη Και οι δύο παράγοντες επεµβαίνουν στον µεταβολισµό του φυλλικού οξέος Σουλφαµεθοξαζόλη: Αναστέλλει τη µετατροπή από παρααµίνοβενζοϊκό οξύ σε διϋδροφολικό οξύ

Συνδυασµοί: Σουλφαµεθοξαζόλη + Τριµεθοπρίµη para amino benzoic acid (PABA) + pteridine dihydropteroate synthetase X dihydropteroic acid NH 2 SO 2 NH ring structure of sulphonamides NH 2 COOH para-amino benzoic acid

Συνδυασµοί: Σουλφαµεθοξαζόλη + Τριµεθοπρίµη Σουλφαµεθοξαζόλη + Τριµεθοπρίµη Και οι δύο παράγοντες επεµβαίνουν στον µεταβολισµό του φυλλικού οξέος Σουλφαµεθοξαζόλη: Αναστέλλει τη µετατροπή από παρααµίνοβενζοϊκό οξύ σε διϋδροφυλλικό οξύ Τριµεθοπρίµη: Αναστέλλει τη ρεδουκτάση του διϋδροφυλλικού που µετατρέπει το διϋδρο- σε τετραϋδροφυλλικό

Συνδυασµοί: Σουλφαµεθοξαζόλη + Τριµεθοπρίµη dihydrofolic acid dihydrofolate reductase X N OH H 2 N NH 2 OCH 3 N N CH 2 NH OCH 3 Trimethoprim OCH 3 O C glu tetrahydrofolic acid (THFA) H 2 N N N Folic acid

Συνδυασµοί: Σουλφαµεθοξαζόλη + Τριµεθοπρίµη οκιµασία που δείχνει τη συνέργεια των αντιβιοτικών τριµεθοπρίµη και σουλφοµεθοξαζόλη (SxT) έναντι στελέχους E.coli. Η ζώνη αναστολής αυξάνεται στην περιοχή που βρίσκεται µεταξύ των δυο δίσκων (πάνω).

Συνδυασµοί: Σουλφαµεθοξαζόλη + Τριµεθοπρίµη Αντιµικροβιακό φάσµα Αναπνευστικό: Pneumonocystis carinii (PCP) Αιµόφιλος, Στρεπτόκοκκος, } Λεγιονέλλες Ουρογεννητικό Ναϊσέριες, E. coli, Proteus, Γαστρεντερικό Shigela, Salmonella typhi

Συνδυασµοί: Σουλφαµεθοξαζόλη + Τριµεθοπρίµη Φαρµακοκινητική Αναλογία Σουλφαµεθοξαζόλη : Τριµεθοπρίµη 5:1 Χορήγηση p.o. Καλή κατανοµή (προστατικά, κολπικά υγρά) Αποβολή µε τα ούρα

Συνδυασµοί: Σουλφαµεθοξαζόλη + Τριµεθοπρίµη Ανεπιθύµητες Ενέργειες - Γαστρεντερικές διαταραχές (ναυτία, έµετος, διάρροια κλπ.) - Αντιδράσεις υπερευαισθησίας (εξάνθηµα, πολύµορφο ερύθηµα κ.ά.) - Αιµατολογικές διαταραχές (λευκοπενία, θροµβοπενία, µεγαλοβλαστική αναιµία)

Συνδυασµοί: Σουλφαµεθοξαζόλη + Τριµεθοπρίµη Αλληλεπιδράσεις - Αντιδιαβητικά από το στόµα ( δράσης) - Φαινυτοΐνη ( δράσης) - Μεθοτρεξάτη, Πυριµεθαµίνη, Προκαϊναµίδη, Αµανταδίνη ( δράσης)

Συνδυασµοί: Σουλφαµεθοξαζόλη + Τριµεθοπρίµη οσολογία - Από το στόµα S800 + T160 mg ανά 12 ώρες

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) Μακρολίδες Ερυθροµυκίνη Αζαλίδες Κλινδαµυκίνη

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) Μακρολίδες Ερυθροµυκίνη Αζαλίδες (Κλινδαµυκίνη)

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) Macrocyclic lactone ring Ερυθροµυκίνη Clarithromycin Azithromycin Αζαλίδες

Μακρολίδες Μηχανισµός ράσης Συνδέονται (αναστρέψιµα) µε την 50S υποµονάδα του βακτηριακού ριβοσώµατος και αναστέλλουν πρωτεϊνική σύνθεση στο στάδιο της πεπτιδυλοτρανσφεράσης

Μακρολίδες Μηχανισµός ράσης Συνδέονται (αναστρέψιµα) µε την 50S υποµονάδα του βακτηριακού ριβοσώµατος και αναστέλλουν πρωτεϊνική σύνθεση στο στάδιο της πεπτιδυλοτρανσφεράσης. Έστι, αναστέλλει την µετάθεση του ριβοσώµατος στο επόµενο κοδόνιο.

Μακρολίδες Φαρµακοκινητική - Η Ερυθροµυκίνη καταστρέφεται από τα οξέα του στοµάχου (δισκία επικαλυµένα µε υµένιο) - Κατανέµεται ιακανοποιητικά στον οργανισµό εκτός από τον εγκέφαλο και το ΕΝΥ. - Αποβάλλεται από το ήπαρ

Μακρολίδες Αντιµικροβιακό φάσµα Λοιµώξεις από κόκκους και GRAM θετικά βακτηρίδια, αντί της πενικιλίνης, σε άτοµα υπερευαίσθητα στην πενικιλίνη.

Μακρολίδες Αντιµικροβιακό φάσµα Streptococcus Group A - beta, Staphylococcus Aureus, Streptococcus pneumoniae, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia, Ureaplasma urealyticum, Haemophilus influenzae, Legionella pneumophila, Corynebacterium diptheriae

Μακρολίδες Αντιµικροβιακό φάσµα Bordetella pertussis, Treponema pallidum, Entamoeba histolytica, Listeria monogytogenes, Neisseria gonorrhoeae, Campylobacter

Μακρολίδες Ανεπιθύµητες ενέργειες - Γαστρεντερικές διαταραχές (ναυτία, έµετος, διάρροια) - Ηπατοτοξικότητα - Χολοστατικός ίκτερος - Αύξηση επιπέδων πολλών φαρµάκων (λόγω αναστολής του κυτόχρωµατος P-450)

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) Μακρολίδες Ερυθροµυκίνη Αζαλίδες Κλινδαµυκίνη

Κλινδαµυκίνη Μηχανισµός δράσης παρόµοιος των µακρολιδών (σύνδεση µε 50S υποµονάδα) Θεραπεία κυρίως αναερόβιων λοιµώξεων από bacteroides ή άλλες µικτές αναερόβιες λοιµώξεις Συνιστάται ως προφυλακτική θεραπεία για ενδοκαρδίτιδα σε άτοµα µε βαλβιδική βλάβη που υποβάλλονται σε οδοντιατρική θεραπεία

Κλινδαµυκίνη Ανεπιθύµητες ενέργειες - Γαστρενετρικές διαταραχές (ναυτία, έµετος, διάρροια) - ερµατολογικές διαταραχές

Φαρµακολογία ΙΙ Φάρµακα κατά των λοιµώξεων (IV)

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) 6. Γλυκοπεπτιδιακά αντιβιοτικά 7. Νιτροϊµιδαζόλια 8. Κινολόνες

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) 6. Γλυκοπεπτιδιακά αντιβιοτικά Βανκοµυκίνη Τεϊκοπλανίνη

Γλυκοπεπτιδιακά αντιβιοτικά Βανκοµυκίνη:

Βανκοµυκίνη Μηχανισµός ράσης: 1. Αναστέλλει τον πολυµερισµό των πεπτιδογλυκανών κατά τη διάρκεια του σχη- µατισµού του κυτταρικού τοιχώµατος και 2. Αναστέλλει τη σύνθεση των φωσφολιπιδίων του κυτταρικού τοιχώµατος (?)

Βανκοµυκίνη Αντιµικροβιακό φάσµα Περιορισµένο φάσµα Θετικοί κατά Gram κόκκοι: Σταφυλόκοκκοι, Στρεπτόκοκκοι, Εντερρόκοκκοι, Κλοστρίδια

Βανκοµυκίνη Φαρµακοκινητική: - Χορήγηση i.v. (500mg/6 ώρες ή 1g/12 ώρες ή i.m 125mg/6 ώρες) - Χρόνος ½ ζωής 12 ώρες - εν απορροφάται από το στόµα (κολίτιδα) - εν διέρχεται στο ΕΝΥ - Μεταβολίζεται ελάχιστα (5-10%) - εν αποµακρύνεται µε αιµοκάθαρση - Αποβάλλεται από τους νεφρούς

Βανκοµυκίνη Κλινική χρήση Φάρµακο 2 ης εκλογής - Νοσοκοµειακές λοιµώξεις ανθεκτικών στη µεθικιλλίνη στελεχών Staphylococcus aureus και epidermidis - Σε συνδυασµό µε αµινογλυκοζίδες για τη θεραπεία ενδοκαρδίτιδας από εντερόκοκκο - Σταφυλοκοκκική εντεροκολίτιδα - Προφυλακτικά σε βαλβιδοπαθείς αλλεργικούς στην πενικιλλίνη

Βανκοµυκίνη Ανεπιθύµητες Ενέργειες - οσοεξαρτώµενη ωτοτοξικότητα - Νεφροτοξικότητα (αµινογλυκοζίδες, ηλικιωµένοι) - Αλλεργικές αντιδράσεις (εξάνθηµα, πυρετός) - Θροµβοφλεβίτιδα (στη θέση έγχυσης) - ιάχυτη ερυθρότητα (Red man syndrome)

Γλυκοπεπτιδιακά αντιβιοτικά Τεϊκοπλανίνη

Τεϊκοπλανίνη Μηχανισµός δράσης Αντιµικροβιακό φάσµα και Κλινική χρήση παρόµοια της Βανκοµυκίνης

Τεϊκοπλανίνη Φαρµακοκινητική: - Χορήγηση ( i.v. αρχικά 400mg/12 ώρες και κατόπιν 400mg/24 ώρες) - Χρόνος ½ ζωής > 100 ώρες - εν διέρχεται στο ΕΝΥ - Μεταβολίζεται ελάχιστα (5-10%) - εν αποµακρύνεται µε αιµοκάθαρση - Αποβάλλεται από τους νεφρούς (Έλεγχος επιπέδων στον ορό, νεφρών, ΩΡΛ)

Τεϊκοπλανίνη Ανεπιθύµητες Ενέργειες - Γαστρενετρικές διαταραχές (ναυτία, έµετος, διάρροια) - Αλλεργικές αντιδράσεις (εξάνθηµα, πυρετός, κνησµός, βρογχόσπασµος κ.ά.) - Θροµβοφλεβίτιδα (στη θέση έγχυσης) - Σπάνια ηπατικές διαταραχές (GOT, GPT, Crea )

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) 7. Νιτροϊµιδαζόλια 8. Κινολόνες

Νιτροϊµιδαζόλια Μετρονιδαζόλη (Flagyl ) Ορνιδαζόλη (Betiral ) Τινιδαζόλη (Fasigyn )

Νιτροϊµιδαζόλια 1. Μετρονιδαζόλη (Flagyl ) Ορνιδαζόλη (Betiral ) Τινιδαζόλη (Fasigyn )

Νιτροϊµιδαζόλια 1. Μετρονιδαζόλη (Flagyl ) 2. Ορνιδαζόλη (Betiral ) Τινιδαζόλη (Fasigyn )

Νιτροϊµιδαζόλια 1. Μετρονιδαζόλη (Flagyl ) 2. Ορνιδαζόλη (Betiral ) 3. Τινιδαζόλη (Fasigyn )

Νιτροϊµιδαζόλια - Μετρονιδαζόλη Βακτηριοκτόνα φάρµακα έναντι αναεροβίων βακτηρίων και πρωτοζώων Clostridium species, e.g C. difficile Entamoeba histolytica

Νιτροϊµιδαζόλια - Μετρονιδαζόλη N H 3 C N NO 2 CH 2 CH 2 OH

Νιτροϊµιδαζόλια - Μετρονιδαζόλη Μηχανισµός δράσης: ιαπερνά τη κυτταρική µεµβράνη των µικροοργανισµών και ενεργοποιεί δι αναγωγής της νιτροοµάδας ΝΟ 2 τοξικούς µεταβολίτες, που H 3 C N διασπούν το DNA, ανοίγουν την γενοµική αλυσίδα και προκαλούν κυτταρικό θάνατο. N NO 2 CH 2 CH 2 OH

Νιτροϊµιδαζόλια - Μετρονιδαζόλη Μηχανισµός δράσης: ιαπερνά τη κυτταρική µεµβράνη των µικροοργανισµών και ενεργοποιεί δι αναγωγής της νιτροοµάδας ΝΟ 2 τοξικούς µεταβολίτες, που H 3 C N διασπούν το DNA, ανοίγουν την γενοµική αλυσίδα και προκαλούν έτσι κυτταρικό θάνατο. N NO 2 CH 2 CH 2 OH

Νιτροϊµιδαζόλια - Μετρονιδαζόλη Φαρµακοκινητική: Απορροφάται ταχέως (βιοδιαθεσιµότητα p.o. 90%, από το ορθό 67-92%, ενδοκολπικά 56%) Κατανέµεται ευρέως σε όλους τους ιστούς (πλάσµα 100%, παχύ έντερο 81%, µήτρα 94%, περιτοναϊκό υγρό 67%)

Νιτροϊµιδαζόλια - Μετρονιδαζόλη Φαρµακοκινητική: Μεταβολίζεται µε υδροξυλίωση στο ήπαρ δηµιουργώντας ενεργούς µεταβολίτες, που απενεργοποιούνται µε γλουκουρονιδίωση και απεκκρίνονται από τους νεφρούς (80%).

Νιτροϊµιδαζόλια - Μετρονιδαζόλη Φαρµακοκινητική: Μεταβολίζεται µε υδροξυλίωση στο ήπαρ δηµιουργώντας ενεργούς µεταβολίτες, που απενεργοποιούνται µε γλουκουρονιδίωση και απεκκρίνονται από τους νεφρούς (80%). Χρόνος ½ζωής = 8 ώρες

Νιτροϊµιδαζόλια - Μετρονιδαζόλη Ανεπιθύµητες ενέργειες: - Γαστρενετρικές διαταραχές 40% (ναυτία, έµετος, επιγαστρικός πόνος) - Ζάλη, Πονοκέφαλος 20% - Σοβαρή περιφερική νευροπάθεια, αναστρέψιµη ουδετεροπενία <1% (σε µακροχρόνια χρήση Νόσος του Crohn)

Νιτροϊµιδαζόλια - Μετρονιδαζόλη Αλληλεπιδράσεις: Φάρµακο Βαφαρίνη Λίθιο Αντιόξινα Alcohol Αλληλεπίδραση Αύξηση της αντιπηκτικής δράσης Αύξηση των επιπέδων Li στον ορό Μείωση της βιοδιαθεσιµότητας της από του στόµατος µετρονιδαζόλης Flushing, ταχυκαρδία, αναπνευστική δυσχέρια, ναυτία, έµετος

Αντιβιοτικά (αντιβακτηριδιακά) 7. Νιτροϊµιδαζόλια 8. Κινολόνες

Κινολόνες

Fluoroquinolones Norfloxacin 1986 (PO) Ciprofloxacin 1987 (PO), 1990 (IV) Ofloxacin 1990 (PO), 1992 (IV) Enoxacin 1991 (PO) Lomefloxacin 1992 (PO) Levofloxacin (a) 1996 (IV & PO) Gatifloxacin 1999 (IV & PO) Moxifloxacin 1999 (PO), 2001 (IV)

Fluoroquinolones Norfloxacin 1986 (PO) Ciprofloxacin 1987 (PO), 1990 (IV) Ofloxacin 1990 (PO), 1992 (IV) Enoxacin 1991 (PO) Lomefloxacin 1992 (PO) Levofloxacin (a) 1996 (IV & PO) Gatifloxacin 2004 Moxifloxacin 1999 (PO), 2001 (IV)

Fluoroquinolones Μηχανισµός δράσης Βακτηριοκτόνα Εισέρχονται στο κύτταρο µε παθητική διάχυση και Αναστέλλουν τον αναδιπλασιασµό του βακτηριακού DNA παρεµβαίνοντας στη δράση της γυράσης του DNA (DNA gyrase) αλλά και της τοποϊσοµεράσης IV σχηµατίζοντας σύµπλοκα ενζύµου-dna

Fluoroquinolone Structures

Fluoroquinolones ράσεις των νεοτέρων µορίων - Βακτηριδιακό φάσµα Gram (-) βακτηρίδια Καλλίτερη δράση κατά των Gram (+) Καλλίτερη δράση κατά των αναεροβίων Χορήγηση 1x την ηµέρα Μειωµένη πιθνατότης δηµιουργίας αντοχής

Fluoroquinolones Βακτηριδιακό φάσµα Enterobacteriaceae Haemophilus spp. Neisseria spp. Legionella, Mycoplasma,, Chlamydia [Levofloxacin, Gatifloxacin, Moxifloxacin] Pseudomonas aeruginosa [Ciprofloxacin, Levofloxacin]

Fluoroquinolones Βακτηριδιακό φάσµα Staphylococci (MSSA, MSSE) [Levofloxacin, Gatifloxacin, Moxifloxacin] Streptococci (+/- enterococci) [Levofloxacin, Gatifloxacin, Moxifloxacin] Anaerobes [Gatifloxacin[ Gatifloxacin, Moxifloxacin] Mycobacteria (M. tuberculosis, M. kansasii,, M. fortuitum) ) [Ciprofloxacin, Levofloxacin, Gatifloxacin]