ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Φαρμακολογία ΙI. Χημειοθεραπεία. Διδάσκοντες: Μ. Μαρσέλος, Μ. Κωνσταντή, Π. Παππάς, Κ.

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Φαρμακολογία ΙI Χημειοθεραπεία Διδάσκοντες: Μ. Μαρσέλος, Μ. Κωνσταντή, Π. Παππάς, Κ. Αντωνίου

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.

3 Αντικείμενο Χημειοθεραπεία - Αντιμικροβιακά Ορισμοί Εμπειρική Χημειοθεραπεία Χημειοπροφύλαξη Αποτυχία Χημειοθεραπείας Μηχανισμοί δράσης Αντιμικροβιακών Μικροβιακή αντίσταση

4 Χημειοθεραπεία Εκλεκτική Τοξικότητα Λοιμώξεις Νεοπλάσματα

5 Φάρμακα κατά των λοιμώξεων Αντιμικροβιακά Αντι-μυκοβακτηριδιακά Αντιμυκητικά Αντιπρωτοζωικά Ανθελμινθικά Ιοστατικά

6 Λοίμωξη Λοιμογόνος δύναμη Αμυνα ανθρώπινου οργανισμού 1935 σουλφανιλαμίδη πενικιλλίνη Αντιμικροβιακή θεραπεία

7 Αντιμικροβιακή θεραπεία Αντιμικροβιακό φάσμα Αντιμικροβιακή ισχύς Μικροβιoκτόνος δράση Μικροβιοστατική δράση Συνδυασμός Συνέργεια Ανταγωνισμός ΜΑΦ Δοσολογικά σχήματα MIC - ΕΑΣ MBC ΕΒΣ Συγκέντρωση Χρόνος

8 Αντιμικροβιακή θεραπεία Συνέργεια Δυναμική: πενικιλλίνη γενταμυκίνη Αθροιστική: αμπικιλλίνη- χλωραμφαινικόλη σουλφοναμίδη- τριμεθοπρίμη Αδιάφορη Ανταγωνισμός Μικροβιοκτόνο Μικροβιοστατικό ΜΑΦ Δοσολογικό σχήμα (pulse dosing)

9 Αντιμικροβιακή θεραπεία

10

11 MIC MBC

12 Sometimes an antibiotic kills bacteria in a laboratory experiment, but the same antibiotic does not work in a patient. How can this happen? Sometimes an antibiotic binds to and inactivates a bacterial target in vitro but does not affect the bacteria when added to a bacterial culture. How can this happen?

13 Εμπερική Χημειοθεραπεία - Χημειοπροφύλαξη Πρόληψη μόλυνσης από εξωγενές παθογόνο μικρόβιο Πρόληψη μόλυνσης μιας περιοχής στείρας μικροβίων από άλλη περιοχή Πρόληψη νόσου από ήδη εγκατεστημένο μικρόβιο

14

15 Emergency abdominal surgery E. coli, anaerobes Co-amoxyclav Cefuroxime + Metronidazole or Ampicillin- sulbactam Orthopaedic trauma Staph. aureus Cloxacillin, Cefazolin or Cefuroxime Cardiac/Orthopaedic surgery Staph. aureus Cloxacillin, Cefazolin or Cefuroxime Multiple operations/long stay in the hospital Klebsiella sp. Pseudomonas aeruginosa Staphylococci Enterococci Piperacillin/Tazobactam/ Gentamicin or Ceftazidime/ Cloxacillin

16 Αίτια αποτυχίας Χημειοθεραπευτικής αγωγής Διάγνωση Ανεπαρκής θεραπευτική αγωγή ΑΕ Περιχαρακωμένη αίτιο σε απροσπέλαστη εστία Ανθεκτικoί μικροοργανισμοί Αντίσταση Επιλοίμωξη Μη ικανά αποθέματα φυσικής άμυνας

17 Μικροβιακή αντίσταση

18

19 Μικροβιακή αντίσταση Μεταβολή δομής της θέσης δράσης Παρεμπόδιση μεταφοράς φαρμάκου στη θέση δράσης Παράκαμψη της θέσης δράσης Ενζυμική αντίσταση

20 Σύζευξη Μεταγωγή Μεταμόρφωση Μεταλλάξεις Πλασμίδια Τρανσποζόνια Ιντεγκρόνιο «κασέτες γονιδίων»

21

22

23 Αιτίες και μικρόβια Μετάλλαξη Μεταφορά γενετικού υλικου Αιτίες - χρήση Μησωστήχορήγησηαντιμικροβιακών Μη σωστή διάγνωση Νοσοκομειακή χρήση Χρήση στην αγροτική ζωική παραγωγή

24 Μηχανισμοί δράσης αντιμικροβιακών Αναστολή σύνθεσης του μικροβιακού τοιχώματος Επίδραση στην κυτταρική μεμβράνη Αναστολή πρωτεινοσύνθεσης Αναστολή σύνθεσης των πυρηνικών οξέων

25 Αναστολή σύνθεσης μικροβιακού τοιχώματος

26 Αναστολή σύνθεσης μικροβιακού τοιχώματος Πενικιλίνες Κεφαλοσπορίνες Βανκομυκίνη-Τεικοπλανίνη Βακιτρακίνη D-κυκλοσερίνη

27 Αναστολή σύνθεσης μικροβιακού τοιχώματος Gram (+)

28 Gram (-)

29 Streptococcus (cocci) Staphylococcus (cocci) Anthrax Bacillus (bacilli) - causes anthrax and gastroenteritis Clostridium (bacilli) - causes tetanus, pseudomembranous colitis Spirochetes (spiral) causes syphilis Neisseria (cocci) causes meningitis itis,, gonorrhea Corynebacterium (bacilli) - causes diphtheria Listeria (bacilli) - causes meningitis

30 Επίδραση στην πλασματική μεμβράνη Πολυμυξίνη Αντιμυκητιασικά Αμφοτερικίνη νυστατίνη Ιμιδαζόλες

31 Αναστολή πρωτεινοσύνθεσης Αμινογλυκοσίδες Χλωραμφαινικόλη Τετρακυκλίνες Μακρολίδες

32 Αναστολή σύνθεσης πυρηνικών οξέων Κινολόνες Ριφαμπικίνη Μετρονιδαζόλη Τριμεθοπρίμη Σουλφοναμίδες

33

34 Μηχανισμοί δράσης αντιμικροβιακών

35 Ποια τα χαρακτηριστικά ενός καλού αντιβιοτικού?? Ποια τα χαρακτηριστικά της σωστής χρήσης ενός καλού αντιβιοτικού

36 Τέλος Ενότητας

37 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

38 Σημειώματα

39 Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση 1.0. Έχουν προηγηθεί οι κάτωθι εκδόσεις: Έκδοση 1.0 διαθέσιμη εδώ.

40 Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Διδάσκοντες: Μ. Μαρσέλος, Μ. Κωνσταντή, Π. Παππάς, Κ. Αντωνίου. «Φαρμακολογία ΙI. Χημειοθεραπεία». Έκδοση: 1.0. Ιωάννινα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση:

41 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά Δημιουργού - Παρόμοια Διανομή, Διεθνής Έκδοση 4.0 [1] ή μεταγενέστερη. [1]