Παθογένεια της ΧΑΠ: νεώτερα δεδοµένα. Καθηγητής: : N.M.Σιαφάκας Ιατρική Σχολή Πανεπιστήµιο Κρήτης



Σχετικά έγγραφα
ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ (ΧΑΠ) Εισαγωγικές έννοιες. Ε. Κοσμάς

ΧΑΠ Παθογένεια: Φλεγμονή και καταστροφή παρεγχύματος. Στέλιος Λουκίδης Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική

Ουδετεροφιλική φλεγμονή στο άσθμα. Νικολέττα Ροβίνα Επιμελήτρια Β Α Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική Νοσ/μείο «η Σωτηρία»

Οστεοποντίνη στο υπερκείµενο των προκλητών πτυέλων σε ασθµατικούς καπνιστές: συσχετίσεις µε δείκτες φλεγµονής και αναδιαµόρφωσης των αεραγωγών

Mηχανισμοί Φλεγμονής στο Άσθμα. Μίνα Γκάγκα ΝΝΘΑ

Παθογένεια της έξαρσης της Χ.Α.Π

Αποφρακτικά νοσήματα του πνεύμονα Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια

Σύνδροµο αλληλοεπικάλυψης στο Άσθµα και στη ΧΑΠ Υπαρκτή οντότητα ή όχι;

Ν.Ροβίνα. αναδιαμόρφωση των αεραγωγών στο σοβαρό ανθιστάμενο στη θεραπεία άσθμα. λχανάτηs 1, Σ. Λουκίδης 3. Τσέλιου 1, K. KοντογιάννηK.

Ορισμός ΧΑΠ. Ορισμός άσθματος. Σύνδρομο αλληλοεπικάλυψης Άσθματος και ΧΑΠ. Γεώργιος Χειλάς

Τα ηπατικά επίπεδα του FOXP3 mrna στη χρόνια ηπατίτιδα Β εξαρτώνται από την έκφραση των οδών Fas/FasL και PD-1/PD-L1

ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΦΛΕΓΜΟΝΗ ΣΤΗ ΧΑΠ

Ησημασίατηςέγκαιρηςδιάγνωσης

Ο ρόλος των αντιχολινεργικών στη θεραπεία της ΧΑΠ. Κλειώ Ν. Ελευθερίου Γίδαρη Πνευμονολογικό Τμήμα Ν. Παπαγεωργίου

Contents Part I Psychoneuroimmunology and Systems Biology Mechanisms 1 From Psychoneuroimmunology to Personalized, Systems, and Dynamical Medicine

Δρ. Χαροκόπος Νικόλαος

Christopher Stephen Inchley, 2015

5 ο Σεμινάριο Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης Ημέρες Άσθματος 2016 «ΒΡΟΓΧΙΚΟ ΑΣΘΜΑ: ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΕΣ» ACOS.

Εκτίμηση της φλεγμονής των αεραγωγών στη ΧΑΠ: Τι πληροφορίες παίρνουμε; Στέλιος Θ. Λουκίδης MD FCCP Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ

Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια-aa (ΧΑΠ)

Φαινότυπος μόνιμης απόφραξης αεραγωγών

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Παθοφυσιολογία Ι

Θεραπευτική διαχείριση σοβαρού άσθματος

Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, 23, 3. Γ Παιδιατρική Κλινική, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, 2

Ν. Τζανάκησ Αναπληρωτήσ Καθηγητήσ Ιατρική Σχολή, Πανεπιςτήμιο Κρήτησ

Οξειδωτικού τύπου βλάβη στο DNA και Σωματικές Μεταλλάξεις στη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια

Πνευμονική Υπέρταση Ορισμός Κατάταξη Παθοφυσιολογία. Σ. Ορφανός Β Κλινική Εντατικής Θεραπείας Ιατρείο Πνευμονικής Υπέρτασης Π.Γ.

H παρουσίαση αυτή αποτελεί δημιουργία του ομιλητή Παρακαλείστε να τη χρησιμοποιήσετε μόνο για ενημέρωσή σας

"Τα πολλαπλά πρόσωπα του άσθματος"

Πτυχιακή εργασία Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΧΡΟΝΙΟ ΑΣΘΜΑ

Σεμινάριο Άσθματος 2016 Μύθοι και Πραγματικότητα 5 top άρθρα με θέμα «Αμφιλεγόμενα Θέματα στο άσθμα»

α α Pneumocystis jirovecii

< (0.999) Graft (0.698) (0.483) <0.001 (0.698) (<0.001) (<0.001) 3 months (0.999) (0.483) (<0.001) 6 months (<0.

IL - 13 /IL - 18 ELISA PCR RT - PCR. IL - 13 IL - 18 mrna. 13 IL - 18 mrna IL - 13 /IL Th1 /Th2

Δείκτες φλεγμονής στο άσθμα. ΣΤΕΛΙΟΣ ΛΟΥΚΙΔΗΣ Πανεπιστημιακή κλινική ΝΝΘΑ

Νέες κατευθυντήριες οδηγίες για την ΧΑΠ Διαχείριση της νόσου

Η ΕΡΓΩΔΗ ΑΝΑΠΝΟΗ ΕΠΑΓΕΙ ΣΗΝ ΕΚΦΡΑΗ ΣΩΝ ΜΕΣΑΛΛΟΠΡΩΣΕΪΝΑΩΝ -9 ΚΑΙ -12 ΣΟΝ ΠΝΕΤΜΟΝΑ.

Φλεγμονώδεις Δείκτες στο Σοβαρό Άσθμα Παρόν και Μέλλον Κωνσταντίνος Θ. Κωστίκας, MD, FCCP Πνευμονολογική Κλινική Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Νικολέττα Ροβίνα Πνευμονολόγος 1η Παν/κή Πνευμονολογική Κλινική ΓΝΝΘΑ «η Σωτηρία» Θεραπεύοντας με βάση τους βιολογικούς δείκτες-εφικτό; Όχι (?)..

ΧΑΠ ΚΑΙ ΣΥΝ-ΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΠΕΤΡΟΣ ΜΠΑΚΑΚΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ-ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ Α ΠΑΝ/ΚΗ ΠΝΕΥΜ/ΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Ν.Ν.Θ.Α «ΣΩΤΗΡΙΑ»

Πρώιμη και όψιμη ΙΦΝΕ: διαφορετικός φαινότυπος, διαφορετικά μονοπάτια στη φλεγμονή; Γ. Μπάμιας

NF-κB TSLP. Expression of TSLP and NF-κB in patients with adenomyosis

«Καπνιστές ασθµατικοί: Χρειάζονται διαφορετική φαρµακευτική αντιµετώπιση;»

ΔΕΙΚΤΕΣ ΦΛΕΓΜΟΝΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΜΗ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ ΣΟΒΑΡΟ ΒΡΟΓΧΙΚΟ ΑΣΘΜΑ

Μ. Μηνάς, Ε. Γκουντουβά, Ε. Αποστολίδου, Η. Μακρής, Κ. Γουργουλιάνης, Χ. Χατζόγλου

ΕΠΙΠΕΔΑ ΑΓΓΕΙΟΠΟΙΗΤΙΝΩΝ 1 ΚΑΙ 2 ΣΤΟ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΟ ΠΤΥΕΛΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΑΠ

ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ

Φαινότυποι Σοβαρού Άσθματος

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΜΗΤΡΙΚΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΑΣΘΜΑΤΟΣ

ΟΞΥΓΟΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΘΕΣΕΙΣ - ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ

Δείκτες φλεγμονής στο άσθμα. ΣΤΕΛΙΟΣ ΛΟΥΚΙΔΗΣ MD FCCP Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ

Βήχας ισοδύναμος άσθματος Cough Variant Asthma

ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Έρευνα γύρω από νεότερα φάρμακα στο Άσθμα

H παρουσίαση αυτή αποτελεί δημιουργία του ομιλητή Παρακαλείστε να τη χρησιμοποιήσετε μόνο για ενημέρωσή σας

Βιοδείκτες οξειδωτικού στρες

H παρουσίαση αυτή αποτελεί δημιουργία του ομιλητή Παρακαλείστε να τη χρησιμοποιήσετε μόνο για ενημέρωσή σας

Χρηµατοδότηση: Ε.Ε., ΚΕΟΣΟΕ (Γ.Γ.Ε.Τ. ΠΕΝΕΔ 2001)

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Speakers Index Ευρετήριο Ομιλητών

Χ Α Π GOLD. Πνευμονολογικό Τμήμα

rways (S1P) S1P VCAM-1, ICAM-1 Rho-kinase RhoA/Rho-kinase Rho-kinase

Σοβαρό άσθμα και βρογχεκτασίες

Chapter 1. Fingolimod attenuates ceramide induced blood-brain barrier dysfunction in multiple sclerosis by targeting reactive astrocytes

ΕΠΙΠΕ Α ΛΕΠΤΙΝΗΣ ΚΑΙ Α ΙΠΟΝΕΚΤΙΝΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ Ι ΙΟΠΑΘΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΙΝΩΣΗ. Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, Λάρισα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΧΑΠ - Επιδημιολογικά Στοιχεία

Ο ρόλος των λείων μυϊκών ινών στο άσθμα

15 1 Vol. 15 No Journal of Medical Postgraduates Feb (MIF) IgG IgM IgA PBMC. npcr (36. 5 % %, P < 0. 01) 84.

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΩΝ ΕΙΚΤΩΝ BODE ΚΑΙ FFMI ΜΕ ΤΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΦΛΕΓΜΟΝΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ

Η εντόπιση του οξέος εμφράγματος μυοκαρδίου και η σχέση της με τη φλεγμονή της ένοχης αθηρωματικής πλάκας

REVIEW ... Ι. Πανταζόπουλος, 1 Χ. Καμπόλης, 2 Κ. Αξιώτου, 3 Α. Λουκέρη, 4 Γ. Τσουκαλάς, 1 Α. Κουτσούκου 5

Ελευθέριος Ζέρβας, Πνευμονολόγος Επιμελητής Α ΕΣΥ 7 η Πνευμονολογική Κλινική Γ.Ν.Ν.Θ.Α «Η ΣΩΤΗΡΙΑ» Φαινότυποι ΧΑΠ (ACO)

Ενδείξεις μέτρησης εκπνεομένου NO στα παιδιά

Χ.Κ.Γιαννακόπουλος, Α.Λέγκας, Μ.Τριανταφύλλη,Α.Ηλιάδης, Θ.Παπαπολυχρονίου, Ε.Μιχελινάκης

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΥΤΟΑΝΟΣΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝ Αθανάσιος Γ. Τζιούφας Παθολογική Φυσιολογία Ιατρική Σχολή Παν. Αθηνών Costa Navarino 26/6/2011

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

Οι κλασικοί παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου εξηγούν εν μέρει την. αυξημένη συχνότητα των μακροαγγειοπαθητικών επιπλοκών στα άτομα με

Εισπνεόμενα Κορτικοστεροειδή (ICS) Δρ. Πορπόδης Κων/νος Πνευμονολόγος

Μη επεμβατικοί δείκτες φλεγμονής αεραγωγών στην κλινική πράξη:

Η εντόπιση και οι μεταβολές της Ινχιμπίνης, Ακτιβίνης και Φολιστατίνης σε φυσιολογικούς και παθολογικούς πλακούντες με ανοσοϊστοχημική μέθοδο

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Από τη Παθοφυσιολογία στη Θεραπεία

ΔΗΑΓΧΓΖ ΣΖ ΥΡΟΝΗΑ ΑΠΟΦΡΑΚΣΗΚΖ ΠΝΔΤΜΟΝΟΠΑΘΔΗΑ. Professor Emeritus Nikos Siafakas MD, PhD, Medical School, University of Crete Crete, Greece

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΣΙΡΤΟΥΙΝΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΣΘΜΑ

Cellular Physiology and Biochemistry

ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ ΤΕΛΟΜΕΡΑΣΗΣ/ΤΕΛΟΜΕΡΩΝ ΣΕ ΜΕΣΕΓΧΥΜΑΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΜΥΕΛΟΥ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΡΕΥΜΑΤΟΕΙ Η ΠΝΕΥΜΟΝΑ

Θεραπεύοντας με βάση τους βιολογικούς δείκτες-εφικτό; Α. Ι. Παπαϊωάννου Ειδικευόμενη Πνευμονολόγος Γ Πνευμονολογική Κλινική Γ.Ν.

Τα αντιβιοτικά στο άσθμα. Χάρη Μπιτσάκου Πνευμονολόγος

ΧΑΠ, Υπερδιάταση και οι συνέπειές της

Ίνωση: ένα σημαντικό κλινικό πρόβλημα στις ΙΦΝΕ

«Διαταραχές στο μεταβολικό προφίλ με την πάροδο της ηλικίας» Δρ Ζαρίφης Ιωάννης καρδιολόγος Συντ Δ/ντης Καρδιολογικού Τμήματος Γ. Παπανικολάου Θεσ/κη

Διερεύνηση των βρογχεκτασιών στο σοβαρό άσθμα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ

MSM Men who have Sex with Men HIV -

ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

«ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΓΡΑΦΙΚΩΝ ΜΟΝΟΠΑΤΙΩΝ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΑΛΛΕΡΓΙΑ (ΑΝΑΦΟΡΑ)»

Μελλοντικές θεραπείες Δρ. Εύα Φούκα Επιμελήτρια Πνευμονολογικής Κλινικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ

στη λειτουργία του ενδοθηλίου, το οποίο δέχεται την επίδραση ενδογενών και εξωγενών στρεσογόνων παραγόντων. Η απόκρισή του στους εν λόγω

Transcript:

Παθογένεια της ΧΑΠ: νεώτερα δεδοµένα Καθηγητής: : N.M.Σιαφάκας Ιατρική Σχολή Πανεπιστήµιο Κρήτης

Ορισµός της ΧΑΠ Η Χρόνια αποφρακτική πνευµονοπάθεια (ΧΑΠ) χαρακτηρίζεται από απόφραξη των αεραγωγών, η οποία δεν είναι πλήρως αναστρέψιψη. Η απόφραξη των αεραγωγών είναι προοδευτική και σχετίζεται µε µια ανώµαλη φλεγµονώδη απάντηση των αεραγωγών σε ερεθιστικά σωµατίδια ή αέρια.

Pathogenesis of COPD NOXIOUS AGENT (tobacco smoke, pollutants, occupational agent) Genetic factors Respiratory infection Other COPD

Noxious particles and gases Anti-oxidants Lung inflammation Host factors Anti-proteinases Oxidative stress Proteinases Repair mechanisms COPD pathology

ASTHMA Sensitizing agent COPD Noxious agent Asthmatic airway inflammation CD4+ T-lymphocytes Eosinophils COPD airway inflammation CD8+ T-lymphocytes Macrophages Neutrophils Completely reversible Airflow limitation Completely irreversible

COPD: AIRWAY INFLAMMATION Χρονίως εξελισσόµενη φλεγµονώδης διεργασία µε καταστροφικές µη αναστρέψιµες βλάβες Ευρήµατα σε βιοψίες πνευµόνων (T-Lym( Lym,, Mac) BAL (Mac, Neu) Βιοψίες βρογχικού βλεννογόνου (CD8( +, Eos, Neu) Induced sputum (Neu, ECP, EPO) είκτες στον εκπνεόµενο αέρα (NO,( CO, H 2 O 2 ) Κλινικοί δείκτες (BHR( mch-his his & 5-AMP) 5

ΚΥΤΤΑΡΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΣΤΗ ΧΑΠ CD8 + lymphocyte? Cigarette smoke Alveolar macrophage MCP-1 Neutrophil chemotactic factors Cytokines (IL-8) Mediators (LTB 4 ) 4 )) Neutrophil PROTEASE INHIBITORS - PROTEASES Neutrophil elastase Cathepsins Matrix metalloproteinases Alveolar wall destruction (Emphysema) Mucus hypersecretion (Chronic bronchitis)

TNF-α και IL-8 στη ΧΑΠ Cigarette smoke TNF-α Alveolar macrophage TNF-α IL-8 Epithelial cells NF-κB IL-8 8 gene IL-8 Neutrophils IL-8

Ο Υ Ε Τ Ε Ρ Ο Φ Ι Λ Α ενορχηστρωτές της φλεγµονής

Μ Α Κ Ρ Ο Φ Α Γ Α ο γνωστός άγνωστος

ΚΥΤΤΑΡΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΣΤΗ ΧΑΠ CD8 + lymphocyte Cytotoxicity Epithelial cells? SECAM Cigarette smoke Alveolar macrophage MCP-1 Neut. chemotactic factors Cytokines (IL-8) Mediators (LTB 4 ) Neutrophil PROTEASE INHIBITORS PROTEASES Neutrophil elastase Cathepsins Matrix metalloproteinases Alveolar wall destruction (Emphysema) Mucus hypersecretion (Chronic bronchitis)

OVERLAP BETWEEN COPD AND ASTHMA COPD Neutrophils No AHR No steroid response ~10% ASTHMA Eosinophils AHR Steroid response Wheezy bronchitis

REACTIVE OXYGEN SPECIES IN COPD Anti-proteases SLPI α 1 -AT ANTIOXIDANTS Vitamins C and E N-acetyl cysteine Glutathione analogues Nitrones (spin trap) NF-κB Proteolysis O - 2, H 2 0 2 OH., ONOO - IL-8 Neutrophil recruitment TNF-α Mucus secretion Isoprostanes Plasma leak Bronchoconstriction

ΣΧΕΣΗ ΠΡΩΤΕΑΣΩΝ-ΑΝΤΙΠΡΩΤΕΑΣΩΝ ΑΝΤΙΠΡΩΤΕΑΣΩΝ ΣΤΗ ΧΑΠ Neutrophil elastase Cathepsins MMP-1, MMP-9, MMP12 Granzymes, perforins Others.. α 1 -Antitrypsin SLPI Elafin TIMPs

ΥΠΕΡΕΚΡΙΣΗ ΒΛΕΝΝΑΣ ΣΤΗ ΧΑΠ Epithelium Goblet cell hyperplasia Cholinergic nerve ACh NE Mucus SP Sensory nerve Mucus gland hyperplasia Cytokines ROS Acetylcholine Tachykinins Proteinases neutrophil elastase Cytokines (TNF-α) Oxidants Growth factors MUC genes MUC5a, MUC8 Neutrophils INFLAMMATION

Macrophage - Neutrophil - Epithelial cells interactions Cigarette smoke Macrophages CD8+ cytotoxicity Activation Cytokine production Epithelial cells TNF-α LTB 4 IL-8

T-LYMPHOCYTES SUBPOPULATIONS CD 4 CD 8 Th1 Th2 Tc1 Tc2 Tc0? INF-γ IL-2 TNFb Cytokine profile IL-4 IL-5 IL-10 IL-6 6

Τhe role of T-cells T subpopulations in the pathogenesis of COPD Aim T-Lymphocyte represents a major effector cell of inflammation. The number and function of CD8+ cells were investigated in smokers with COPD and in smokers without COPD in order to verify their role in the pathogenesis of the disease.

DESIGN 36 smokers with COPD 24 smokers without COPD 10 non smokers healthy Matced for age Sputum induction: CD4, CD8, Tc1, Tc2, cytotoxicity, expression of perforin

T-CELLS SUBPOPULATION AND COPD 80 % 60 40 20 patients healthy 0 CD4 CD8

T-CELLS SUBPOPULATIONS IN COPD 3.5 3.0 P<0.001 CD4/CD8 RATIO 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0 COPD HEALTHY

CD8 SUBPOPULATIONS (Tc1) p=0.001 100 p=0.001 NS TC1/CD8+ ratio 80 60 40 20 0 COPD smokers Non- COPD smokers Non- smokers healthy

CD8 SUBPOPULATIONS (Tc2) 50 p=0.001 p=0.001 TC2/CD8+ ratio 40 30 20 NS 10 0 COPD smokers Non- COPD smokers Non- smokers healthy

Συσχέτιση FEV 1 & Tc1/Tc2 FEV 1 (% of pred.) 100 80 60 40 20 n=36 r=0.401 p=0.015 0 0 5 10 15 20 25 30 TC1/TC2 ratio

Cytotoxicity of sputum CD8 cells 50 40 Cytotoxicity (%) 30 20 10 0 COPD smokers Non- COPD smokers Non- smokers healthy

CONCLUSIONS >There are differences in T-cells subpopulations between smokers with COPD and smokers without. >The decreased numbers of Tc1 cells (producing subsequently amounts INF-γ) possibly is related to the pathogenesis of COPD. >CD8 cells in COPD appeared to express increased cytotoxicity >The expression of perforin of CD8 cells is higher in smokers with COPD.