ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 2013 Γ Λυκείου Θετική & Τεχνολογική Κατεύθυνση ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1 4 να γράψετε τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1. Σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δυο Α.Α.Τ. στην ίδια διεύθυνση και γύρω από την ίδια Θ.Ι., με ίδια πλάτη και συχνότητες f 1, f 2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους. Τότε (i) η συνολική κίνηση του σώματος είναι Α.Α.Τ. (ii) το σώμα εκτελεί περιοδική κίνηση με συχνότητα ίση με τη μέση τιμή των f 1, f 2 (iii) το πλάτος της κίνησης του σώματος μειώνεται εκθετικά με το χρόνο (iv) η ενέργεια της συνολικής κίνησης είναι πάντα σταθερή χωρίς αυξομειώσεις 2. Το πλάτος στην εξαναγκασμένη ταλάντωση εξαρτάται: (i) από την ιδιοσυχνότητα f o του ταλαντούμενου συστήματος. (ii) μόνο από τη συχνότητα του διεγέρτη. (iii) από τη μέγιστη τιμή της δύναμης που ασκεί ο διεγέρτης. (iv) από τη συχνότητα ταλάντωσης και από τη σταθερά απόσβεσης b 3. Το φαινόμενο Doppler: (i) ισχύει μόνο για τα ηχητικά κύματα. (ii) ισχύει μόνο όταν κινείται μια πηγή ήχου ή ένας παρατηρητής. (iii) ισχύει για όλα τα κύματα. (iv) δεν ισχύει όταν η πηγή εκτελεί επιταχυνόμενη κίνηση. 1
4. Στερεό σώμα στρέφεται γύρω από σταθερό άξονα υπό την επίδραση σταθερής ροπής, οπότε: (i) ο ρυθμός παραγωγής έργου ισούται με τη μεταβολή της ενέργειας του σώματος. (ii) ο ρυθμός παραγωγής έργου είναι σταθερός. (iii) ο ρυθμός παραγωγής έργου αυξάνεται γραμμικά με το χρόνο. (iv) ο ρυθμός παραγωγής έργου είναι μηδέν. 5. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν ως σωστές ή λανθασμένες (i) το είδωλο που βλέπουμε στην επιφάνεια μιας λίμνης οφείλεται σε ακτίνες που φτάνουν σε εμάς αφού υποστούν ολική ανάκλαση στην επιφάνεια του νερού. (ii) Για να δημιουργηθεί στάσιμο κύμα σε μια χορδή, θα πρέπει το ένα άκρο της να είναι ακλόνητο και το άλλο ελεύθερο. (iii) Τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα δεν υπακούν στην αρχή της επαλληλίας. (iv) Σε όλες τις φθίνουσες ταλαντώσεις το πλάτος μειώνεται εκθετικά με το χρόνο με βάση τη σχέση A = A 0 e -Λt (v) Είναι δυνατόν ένα σύστημα σωμάτων να έχει κινητική ενέργεια χωρίς να έχει ορμή, ενώ το αντίστροφο είναι αδύνατο. ΘΕΜΑ 2 ο 1. Δυο ιδανικά ηλεκτρικά κυκλώματα L Α C Α και L Β C Β με C Β = 4C Α εκτελούν Α.Α.Τ. με φάσεις που απεικονίζονται στο διπλανό διάγραμμα σε συνάρτηση με το χρόνο. Ο λόγος L LΑ (i) 1 (ii) 2 (iii) ½ Β είναι: Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση Μονάδες 2 Να αιτιολογήσετε την επιλογή σας 2φ φ φ(rad) t 1 A B t(s) 2. Σώμα μάζας m 1 = m κινείται με ταχύτητα υ 1 όταν συγκρούεται κεντρικά με ακίνητο σώμα μάζας m 2 = 3m. To m 1 μετά την κρούση κινείται με ταχύτητα αντίθετης φοράς σε σχέση με την αρχική, έχοντας χάσει το 75% της κινητικής του ενέργειας. Η θερμότητα που παράγεται κατά την κρούση είναι ίση με το (i) 0% (ii) 20% 2
(iii) 50% της ενέργειας που είχε το m 1 πριν την κρούση. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση Μονάδες 2 Να αιτιολογήσετε την επιλογή σας Μονάδες 7 3. Μηχανικό σύστημα εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση μικρής απόσβεσης, συχνότητας f 1 και πλάτους Α 1 = 0,2m. Μικραίνοντας τη συχνότητα του διεγέρτη, παρατηρούμε αύξηση του πλάτους και στη συνέχεια μείωση αυτού, μέχρι μια συχνότητα διεγέρτη συχνότητας f 2 για την οποία το πλάτος ισούται ξανά με Α 1. Κατά τη διάρκεια της μείωσης της συχνότητας η μεγαλύτερη διαφορά πλάτους που παρατηρήθηκε σε σχέση με το αρχικό πλάτος Α 1 ισούται με 0,15m. Το πλάτος της εξαναγκασμένης ταλάντωσης του συστήματος, όταν αυτό βρίσκεται σε κατάσταση συντονισμού είναι: (i) 0,15m (ii) 0,05m (iii) 0,35m Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση Μονάδες 1 Να αιτιολογήσετε την επιλογή σας Μονάδες 3 4. Πάνω σε χορδή με ακλόνητα άκρα δημιουργείται στάσιμο κύμα. Τα σημεία της χορδής που ταλαντώνονται διέρχονται από τη θέση ισορροπίας τους κάθε 0,1s και η ταχύτητα των κυμάτων που δημιουργούν το στάσιμο είναι υ = 4m/s. Αν τελικά πάνω στη χορδή υπάρχουν 5 κοιλίες, τότε το μήκος της είναι: (i) 2m (ii) 3,2m (iii) 4m (iv) 4,5m Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση Μονάδες 1 Να αιτιολογήσετε την επιλογή σας Μονάδες 4 3
ΘΕΜΑ 3 ο Σώμα μάζας m = 1Kg εκτελεί Α.Α.Τ. περιόδου Τ = 2πs και πλάτους Α. Αποτελεί πηγή δυο διαφορετικών κυμάτων ίδιας συχνότητας με αυτήν της ταλάντωσής του, ενός ηχητικού που διαδίδεται στον αέρα και ενός μηχανικού που διαδίδεται με κατάλληλο τρόπο σε γραμμικό, ελαστικό, ομογενές μέσο προς τη θετική κατεύθυνση του άξονα x x. Τη χρονική στιγμή t = 0 το σώμα διέρχεται από τη Θ.Ι. με θετική ταχύτητα ενώ στη θέση y = A/2 έχει κινητική ενέργεια Κ = 6J. (i) Να υπολογίσετε το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος και να γράψετε τις εξισώσεις ταχύτητας και επιτάχυνσης για την ταλάντωσή του (ii) Να γράψετε την εξίσωση του μηχανικού κύματος που δημιουργείται αν η ταχύτητα διάδοσής του είναι υ = 10 π m/s. (iii) Να σχεδιάσετε τη γραφική παράσταση της απομάκρυνσης σε σχέση με το χρόνο y Μ (t), για ένα σημείο Μ που απέχει από την πηγή του κύματος x M = 40m (iv) Παρατηρητής πλησιάζει με σταθερή ταχύτητα υ Α προς το σώμα πηγή κινούμενος στην ίδια διεύθυνση με αυτήν της ταλάντωσης της πηγής. Αν η ελάχιστη συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται είναι f min = 350 688π Hz να υπολογίσετε την ταχύτητα υ Α του παρατηρητή (v) Με κατάλληλο μηχανισμό αυξάνουμε την ενέργεια ταλάντωσης της πηγής κατά 44% χωρίς να μεταβάλλουμε τη σταθερά επαναφοράς της. Να υπολογίσετε τα ποσοστά μεταβολής του μήκους του μηχανικού κύματος που δημιουργεί και της ελάχιστης συχνότητας του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής Δίνεται η ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα: υ ηχ. = 340m/s 4
ΘΕΜΑ 4 ο Ομογενής τροχός Σ 2 μάζας Μ = 0,8Kg και ακτίνας R = 0.1m βρίσκεται σε κεκλιμένο επίπεδο γωνίας κλίσης φ = 30 ο Σ 2. Στο αυλάκι του τροχού είναι τυλιγμένο λεπτό, (2) αβαρές, μη εκτατό νήμα (1) το οποίο 30 μέσω της αβαρούς τροχαλίας που O βρίσκεται στην κορυφή του κεκλιμένου συνδέεται με σώμα Σ 3 μάζας m 3 = 0.7Kg. Το σύστημα ισορροπεί με τη βοήθεια άλλου νήματος (2) που είναι δεμένο στη μια άκρη του στο κέντρο του τροχού 30 O και στην άλλη σε σώμα Σ 1 μάζας m 1 = 4Kg το οποίο με τη σειρά του είναι προσαρτημένο στο ελεύθερο άκρο ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 100N/m. Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη στη βάση του κεκλιμένου και ο άξονάς του παράλληλος στο κεκλιμένο. Το τμήμα του κεκλιμένου στο οποίο βρίσκεται ο τροχός σε αντίθεση με το τμήμα όπου βρίσκεται το Σ 1 δεν είναι λείο. Α. Να υπολογίσετε (i) την τάση του νήματος (1) Μονάδες 2 (ii) τη δύναμη που δέχεται ο τροχός από το κεκλιμένο Μονάδες 3 Β. Τη χρονική στιγμή t = 0 κόβουμε το νήμα (2) οπότε το Σ 1 αρχίζει να εκτελεί Α.Α.Τ. και ο τροχός να κυλίεται χωρίς ολίσθηση ανεβαίνοντας στο κεκλιμένο (i) Να γράψετε τη χρονική εξίσωση της ταχύτητας του Σ 1 θεωρώντας τη θετική φορά προς τη βάση το κεκλιμένου (ii) Ποια η μέγιστη δυναμική ενέργεια παραμόρφωσης του ελατηρίου Μονάδες 3 (iii) Ποιος ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής του τροχού; (iv) Πόση κινητική ενέργεια έχει αποκτήσει το σύστημα όταν ο τροχός έχει διανύσει απόσταση x = 1m; Μονάδες 4 (v) Πόση ταχύτητα έχει τότε ένα εσωτερικό σημείο του τροχού που βρίσκεται στην κάθετη στο κεκλιμένο διάμετρό του σε απόσταση R/2 από το έδαφος; Μονάδες 3 Δίνονται: g = 10m/s 2, I c.m. τροχού = 1 2 MR2, ημ30 ο = 1 2, συν30ο = 97 = 9.85 Σ 1 Σ 3 3 2, (1) Καλή Επιτυχία!!! 5