ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ 1. ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΣ ΑΡΧΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ Άσκηση 1 Η εταιρεία Αλεξάνδρου Α.Ε. σχεδιάζει να αντικαταστήσει παλαιά µηχανήµατα µε νέα. Τα νέα µηχανήµατα κοστίζουν 100.000. Τα µηχανήµατα αυτά (παλαιά και νέα) έχουν χρόνο απόσβεσης 5 ετών και η εταιρεία χρησιµοποιεί τη µέθοδο της σταθερής απόσβεσης (straight-line depreciation) για τον υπολογισµό των αποσβέσεων. Επί πλέον, η εταιρεία πρέπει να πληρώσει 2.000 για τη µεταφορά των νέων µηχανηµάτων και 4.000 για την εγκατάστασή τους. Τα παλαιά µηχανήµατα αγοράσθηκαν πριν από 3 χρόνια στη τιµή των 50.000 και θα πουληθούν σήµερα προς 25.000. Ο οριακός συντελεστής φορολόγησης της εταιρείας είναι 40%. Η αντικατάσταση των παλαιών µηχανηµάτων µε νέα δεν απαιτεί την µεταβολή του µονίµου κεφαλαίου κίνησης της εταιρείας. Ζητείται: Να καθορίσετε το αρχικό κόστος της επένδυσης. Απάντηση: Κατασκευάστε τον ακόλουθο πίνακα σε ένα αρχείο Excel και συµπληρώστε τον. Αποθήκευση του αρχείου στο φάκελο του τµήµατος µε όνοµα «ΑΡΧΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ» και ονοµασία του φύλλου 1 σε «ΑΣΚΗΣΗ 1». Υπολογισµός αρχικού κόστους αγοράς νέων µηχανηµάτων ΑΡΧΙΚΑ ΕΞΟ Α Ποσό ΑΡΧΙΚΑ ΕΣΟ Α Ποσό Αξία νέων µηχανηµάτων Πρόσθετα έξοδα συσκευασία και παράδοση εγκατάσταση έλεγχος άλλα Έσοδα από πώληση υπαρχόντων µηχανηµάτων Έκπτωση φόρου από πώληση υπαρχόντων µηχανηµάτων µε ζηµία Φόρος από πώληση υπαρχόντων µηχανηµάτων Αλλαγή στο καθαρό κεφάλαιο κίνησης Σύνολο Εξόδων Σύνολο Εσόδων Αρχικό Κόστος Επένδυσης Αρχικές εκροές: Τιµή αγοράς των νέων µηχανηµάτων = 100.000 1
Κόστος µεταφοράς των νέων µηχανηµάτων = 2.000 Κόστος εγκατάστασης των νέων µηχανηµάτων = 4.000 Υπολογισµός καταβολή πρόσθετου φόρου: Θα πρέπει να υπολογίσουµε τη λογιστική αξία του παγίου και να τη συγκρίνουµε µε την τιµή πώλησης Λογιστική αξία = Αποσβεστέα αξία Συσσωρευµένες αποσβέσεις Αποσβεστέα αξία = 50.000 Ετήσια απόσβεση = 50.000/5 = 10.000, άρα συσσωρευµένες αποσβέσεις = 30.000 και Λογιστική αξία = 50.000 30.000 = Τιµή πώλησης = 25.000, άρα έχουµε κέρδος 25.000 = 5.000 Άρα, καταβολή πρόσθετου φόρου: 5.000 x 40% = 2.000 Άρα, συνολικές αρχικές εκροές: 100.000 + 2.000 + 4.000 + 2.000 = 108.000 Αρχικές εισροές Έσοδα από την πώληση των παλαιών µηχανηµάτων, τα οποία είναι ίσα µε 25.000. Οπότε, το Αρχικό κόστος της επένδυσης: 108.000-25.000 = 83.000. Άσκηση 2 Μια εταιρεία σχεδιάζει να αγοράσει νέα µηχανήµατα αξίας. Τα µηχανήµατα αυτά (παλαιά και νέα) έχουν χρόνο απόσβεσης 5 ετών και η εταιρεία χρησιµοποιεί τη µέθοδο της σταθερής απόσβεσης (straight-line depreciation) για τον υπολογισµό των αποσβέσεων. Η εταιρεία πρέπει να πληρώσει 4.000 για τη µεταφορά των νέων µηχανηµάτων και 9.000 για την εγκατάστασή τους. Τα παλαιά µηχανήµατα αγοράσθηκαν πριν από 3 χρόνια στη τιµή των 100.000 και θα πουληθούν σήµερα προς 50.000. Ο οριακός συντελεστής φορολόγησης της εταιρείας είναι 40%. Το καθαρό κεφάλαιο κίνησης δεν αλλάζει. Υπολογίστε το αρχικό κόστος της επένδυσης συµπληρώνοντας τον πίνακα της άσκησης 1 σε ένα νέο φύλλο εργασίας του αρχείου «ΑΡΧΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ» το οποίο θα το ονοµάσετε «ΑΣΚΗΣΗ 2». Άσκηση 3 Ποιο είναι το αρχικό κόστος της επένδυσης της άσκησης 1 εάν η εταιρεία Αλεξάνδρου Α.Ε πουλούσε τα παλαιά µηχανήµατα προς 12.000. Να υποθέσετε ότι όλα τα άλλα στοιχεία της άσκησης 1 παραµένουν αµετάβλητα. Συµπληρώστε τον 2
πίνακα της άσκησης 1 σε ένα νέο φύλλο εργασίας του αρχείου «ΑΡΧΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ» το οποίο θα το ονοµάσετε «ΑΣΚΗΣΗ 3». Απάντηση: Λογιστική αξία = 50.000 30.000 = Τιµή πώλησης = 12.000, άρα έχουµε ζηµιά 12.000 = 8.000 Άρα, φορολογική εξοικονόµηση ίση µε (0,40 8.000 =) 3.200. Οι αρχικές εκροές είναι οι εξής: Τιµή αγοράς των νέων µηχανηµάτων = 100.000 Κόστος µεταφοράς των νέων µηχανηµάτων = 2.000 Κόστος εγκατάστασης των νέων µηχανηµάτων = 4.000 Σύνολο αρχικών εκροών = (100.000 + 2.000 + 4.000 =) 106.000 Οι αρχικές εισροές είναι οι εξής: Έσοδα από την πώληση των παλαιών µηχανηµάτων = 12.000 Φορολογική εξοικονόµηση από τη πώληση των παλαιών µηχανηµάτων µε ζηµία = 3.200 Σύνολο αρχικών εισροών = (12.000 +3.200 =) 15.200 Οπότε, το αρχικό κόστος της επένδυσης είναι ίσο µε (106.000-15.200 =) 90.800 Άσκηση 4 Ποιο θα ήταν το αρχικό κόστος επένδυσης της άσκησης 2 αν η εταιρεία πωλούσε τα υπάρχοντα µηχανήµατα στην τιµή των 31.000; Υποθέστε ότι όλα τα άλλα στοιχεία παραµένουν αµετάβλητα. Συµπληρώστε τον πίνακα της άσκησης 1 σε ένα νέο φύλλο εργασίας του αρχείου «ΑΡΧΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ» το οποίο θα το ονοµάσετε «ΑΣΚΗΣΗ 4». Άσκηση 5 Ποιο είναι το αρχικό κόστος της επένδυσης της άσκησης 1 εάν η εταιρεία Αλεξάνδρου Α.Ε πουλούσε τα παλαιά µηχανήµατα προς. Να υποθέσετε ότι όλα τα άλλα στοιχεία της άσκησης 1 παραµένουν αµετάβλητα. 3
2. ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΠΑΥΞΗΤΙΚΗΣ ΤΑΜΕΙΑΚΗΣ ΡΟΗΣ Η επαυξητική ταµειακή ροή (incremental cash flow) είναι η πρόσθετη ταµειακή ροή που θα έχει η επιχείρηση πέρα από την υπάρχουσα ταµειακή ροή όταν γίνει αποδεκτή η επένδυση. Έτσι, υποθέτοντας ότι η υπάρχουσα ταµειακή ροή µιας επιχείρησης είναι 100, αν η ταµειακή ροή αυξηθεί στα 150 όταν ξεκινήσει η επένδυση η επαυξητική ταµειακή ροή είναι 50. Άσκηση 1 Μία εταιρεία εξετάζει την αντικατάσταση ενός παλαιού µηχανήµατος µε ένα νέο. Το κόστος απόκτησης του νέου µηχανήµατος ανέρχεται σε 1.000.000, ενώ το παλαιό µηχάνηµα µπορεί να πουληθεί προς 100.000. Το νέο µηχάνηµα έχει διάρκεια ζωής 5 χρόνια και η χρησιµοποίηση του θα αυξήσει τα επόµενα 5 χρόνια τα ετήσια προ τόκων και φόρων έσοδα της εταιρείας κατά. Η εταιρεία χρησιµοποιεί τη µέθοδο της σταθερής απόσβεσης για τον υπολογισµό των αποσβέσεων, και ο οριακός συντελεστής φορολόγησης της είναι 40%. Το παλαιό µηχάνηµα έχει αναπόσβεστη ζωή 5 χρόνια και οι 100.000 που πουλιέται σήµερα αποτελούν και την λογιστική του αξία (book value). Το νέο µηχάνηµα δεν έχει υπολειµµατική αξία (disposal or residual or salvage or terminal or scrap value). Ζητείται: Ποιές είναι οι αναµενόµενες µετά από φόρους ετήσιες ταµειακές ροές που θα προκύψουν από την αποδοχή της αντικατάστασης του µηχανήµατος; Ανοίξτε ένα νέο αρχείο στο Excel, συµπληρώστε τους παρακάτω πίνακες στο φύλλο 1 και ονοµάστε το «ΑΣΚΗΣΗ 1». Το αρχείο αποθηκεύστε το µε όνοµα «ΠΡΟΣΘΕΤΗ ΡΟΗ». Απάντηση: Ετήσια αυξηµένα έσοδα από την αντικατάσταση του παλαιού µηχανήµατος µε το νέο είναι ίσα µε. Η ετήσια απόσβεση του παλαιού µηχανήµατος είναι ίση µε (100.000/5=). Η ετήσια απόσβεση του νέου µηχανήµατος είναι ίση µε (1.000.000/5=). Άρα, η αντικατάσταση οδηγεί σε απώλεια των αποσβέσεων του παλαιού µηχανήµατος και σε ωφέλεια των αποσβέσεων του νέου µηχανήµατος. Κατά συνέπεια, οι ετήσιες αυξηµένες αποσβέσεις είναι (-=). Τα ετήσια αυξηµένα φορολογητέα έσοδα της εταιρείας θα είναι (-=). 4
Οι ετήσιοι αυξηµένοι φόροι εισοδήµατος ανέρχονται σε ( 0,40=). Οπότε, οι ετήσιες αυξηµένες ταµειακές ροές µετά από φόρους ανέρχονται σε (-=). Οι ανωτέρω υπολογισµοί µπορούν να παρουσιασθούν και σ ένα πίνακα ως εξής: Έτη Πρόσθετα Νέα Υπάρχουσα Πρόσθετη έσοδα απόσβεση απόσβεση απόσβεση (1) (2) (3) (4) (5)=(3)-(4) 1 2 3 4 5 Έτη (1) Πρόσθετα φορολογητέα έσοδα (6)=(2)-(5) Πρόσθετοι φόροι (7)=(0,4) (6) Πρόσθετες ταµειακές ροές (8)=(2)-(7) 1 2 3 4 5 Άσκηση 2 Ποιες είναι οι πρόσθετες ετήσιες ταµειακές ροές καθώς επίσης και η τελική ταµειακή ροή που θα προκύψει από την αντικατάσταση του µηχανήµατος της εταιρείας της άσκησης 1 εάν είναι γνωστό ότι η εταιρεία καθορίζει την υπολειµµατική αξία του νέου µηχανήµατος ίση µε. Επιπλέον, η εταιρεία γνωρίζει ότι η πραγµατική υπολειµµατική αξία του νέου µηχανήµατος είναι µεγαλύτερη της υπολειµµατικής αξίας που εκείνη καθόρισε κατά 100.000, αλλά την καθόρισε µικρότερη της πραγµατικής για να καταβάλει λιγότερους φόρους κατά την διάρκεια της ωφέλιµης ζωής του µηχανήµατος. Επίσης συµπληρώστε τους ανάλογους πίνακες της άσκησης 1 στο φύλλο 2 και ονοµάστε το «ΑΣΚΗΣΗ 2». 5
Απάντηση: Ετήσια απόσβεση του νέου µηχανήµατος: [(1.000.000-)/5=] 160.000. Άρα, ετήσιες αυξηµένες αποσβέσεις: (160.000-=) 140.000. Ετήσια αυξηµένα φορολογητέα έσοδα: (-140.000=) 260.000. Ετήσιοι αυξηµένοι φόροι εισοδήµατος: 260.000 0,40=) 104.000. Οπότε, ετήσιες αυξηµένες ταµειακές ροές µετά από φόρους: (-104.000=) 296.000. Υπολειµµατική αξία µηχανήµατος =, Τιµή πώλησης = 300.000. Άρα, κέρδος από πώληση του µηχανήµατος ύψους (300.000-=) 100.000 Άρα θα πληρώσει φόρο ίσο µε (100.000 0,40=) 40.000. Άρα τελική ταµειακή ροή (300.000-40.000=) 260.000 πλέον την ετήσια πρόσθετη ταµειακή ροή του 5ου χρόνου ( 296.000): (260.000+296.000=) 556.000. 6