Προοπτική ιαπωνικής οικονομίας και γιεν Οκτώβριος 2012 ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΙΕΘΝΩΝ ΑΓΟΡΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ
Ρήτρα αποποιήσεως ευθύνης Οι απόψεις, τιμές, ποσά ή επιτόκια και κάθε προφορική ή γραπτή ανάλυση είναι ενδεικτικές, αντανακλούν καλόπιστα γενόμενες παραδοχές και εκτιμήσεις μας όπως και τη διαθέσιμη σε μας πληροφόρηση για τα σχετικά δεδομένα της αγοράς, έχουν δε απλώς ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν συνιστούν σε καμία περίπτωση προτροπή για πραγματοποίηση οποιασδήποτε συναλλαγής. Τα δεδομένα που παρατίθενται έχουν ληφθεί από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες και έχει καταβληθεί κάθε δυνατή επιμέλεια για την ορθή επεξεργασία τους. Ωστόσο τα δεδομένα δεν έχουν επαληθευθεί από την Τράπεζα και δεν παρέχεται καμία εγγύηση, ρητή ή σιωπηρή, για την ακρίβεια, πληρότητα ή εγκυρότητά τους. Ως εκ τούτου, δεν παρέχουμε οποιαδήποτε διαβεβαίωση ότι οι παραδοχές και εκτιμήσεις μας είναι οι μόνες σωστές, ή ότι η διαθέσιμη σε μας πληροφόρηση είναι πλήρης και ακριβής. Οι απόψεις που διατυπώνονται ισχύουν κατά τη χρονική στιγμή εκδόσεως του εντύπου και υπόκεινται σε αναθεώρηση χωρίς οποιαδήποτε προειδοποίηση. Κάθε επενδυτική απόφαση πρέπει να λαμβάνεται με ίδια κρίση του επενδυτή και να βασίζεται σε προσωπική ενημέρωση και αξιολόγηση του αναλαμβανόμενου κινδύνου. Η Alpha Τράπεζα A.E. δεν παρέχει (άμεσα ή έμμεσα) συμβουλευτικές υπηρεσίες, παρά μόνον κατόπιν ρητής έγγραφης συμφωνίας παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών, τόσο δε η Τράπεζα όσο και οι διευθυντές, τα στελέχη και οι εργαζόμενοι σε αυτή δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση απώλεια ή ζημία που μπορεί να προκύψει από τη χρήση του παρόντος εντύπου. 2
Εύθραυστη & υποτονική ανάπτυξη σε συνθήκες αποπληθωρισμού. Εύθραυστη η οικονομική ανάπτυξη στην Ιαπωνία, διατηρούνται οι συνθήκες αποπληθωρισμού παρά την ιδιαιτέρως επεκτατική νομισματική πολιτική της Κεντρικής Τραπέζης της Ιαπωνίας. Το ΑΕΠ της Ιαπωνίας κατέγραψε στο β τρίμηνο ενίσχυση σε τριμηνιαία βάση κατά 0,2% (α τρίμηνο 2012: 1,3%, δ τρίμηνο 2011: 0,1%). Ο δομικός δείκτης τιμών καταναλωτή στην Ιαπωνία κατέγραψε τον Αύγουστο ετήσια υποχώρηση (0,3%) για τέταρτο συνεχόμενο μήνα, καταδεικνύοντας ότι διατηρούνται οι συνθήκες αποπληθωρισμού. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας αποφάσισε στη σύσκεψη του Σεπτεμβρίου να προβεί σε επιπλέον αγορές τίτλων ύψους $126 δισ. με σκοπό την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας. Ετήσια μεταβολή % 2.000 1.500 1.000 500 50 40 30 20 10 0-10 -20-30 -40-50 -60 δισ. γιεν Ιαπωνία: Εξέλιξη εξαγωγών Ιαπωνία: Εμπορικό ισοζύγιο, 1985-2012 15 13 11 9 7 5 3 1-1 -3-5 -7-9 -11-13 -15-17 Μηνιαία μεταβολή % Επιδείνωση των στοιχείων εμπορικού ισοζυγίου της Ιαπωνίας τους τελευταίους μήνες. 0-500 3 Σύμφωνα με το ΔΝΤ, το δημόσιο χρέος στην Ιαπωνία θα ανέλθει το 2012 στο 234,5% ΑΕΠ και το δημοσιονομικό έλλειμμα θα διαμορφωθεί στο 9,9% ΑΕΠ. -1.000-1.500 8/85 8/86 8/87 8/88 8/89 8/90 8/91 8/92 8/93 8/94 8/95 8/96 8/97 8/98 8/99 8/00 8/01 8/02 8/03 8/04 8/05 8/06 8/07 8/08 8/09 8/10 8/11 8/12 Πηγή: Bloomberg, Ανάλυση Διεθνών Αγορών
Γιεν: Παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος USD/JPY & FX Interventions 94 92 90 88 86 84 82 80 78 76 74 12/09 1/10 3/10 4/10 5/10 7/10 8/10 10/10 11/10 1/11 2/11 4/11 5/11 7/11 8/11 10/11 11/11 1/12 2/12 4/12 5/12 7/12 8/12 10/12 Japanese Yen Spot G7 nations jointly intervened to stem yen strength (Japan: 692.5 bln) Japan solo interventions and possible stealth ( 9 tln.) Japan Intervened in the FX market for the first time since 2004 ( 2.12 tln.) Japan unilaterally intervened ( 4.51 tln) Πηγή: Bloomberg, Ανάλυση Διεθνών Αγορών 4 Το Σεπτέμβριο του 2010 οι ιαπωνικές αρχές προέβησαν σε μονομερή παρέμβαση (περί τα 2,12 τρισ.) στην αγορά συναλλάγματος για πρώτη φορά από το 2004, καθώς το γιεν κατέγραψε έναντι του δολαρίου υψηλό ( 82,85) 15 ετών. Στις 18 Μαρτίου 2011 οι Κεντρικές Τράπεζες των χωρών του Ομίλου G7 προέβησαν συντονισμένα σε παρέμβαση στην αγορά συναλλάγματος για πρώτη φορά από το 2000, προκειμένου να αποτραπεί η υπερβολική μεταβλητότητα και οι απότομες κινήσεις στις συναλλαγματικές ισοτιμίες. Οι ιαπωνικές αρχές δαπάνησαν την περίοδο Οκτωβρίου Δεκεμβρίου 2011 το υψηλότερο πόσο από το 1991 (περί τα 9 τρισ.) για να περιοριστεί η ενίσχυση το ιαπωνικού νομίσματος.
Γιεν: Παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος 120 Διαχρονική εξέλιξη ισοτιμίας δολάριο/γιεν μετά από παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος 115 110 105 100 95 90 85 5 15 35 55 75 95 115 135 155 175 195 215 235 255 275 295 315 5 Ιανουάριος 1999 Απρίλιος 2000 παρεμβάσεις 18 φορές από τις Ιαπωνικές αρχές μια μέσω της Fed και μια μέσω της ECB Σεπτέμβριος 2001 Ιούνιος 2002 συντονισμένες παρεμβάσεις (αγοράζοντας δολάρια και ευρώ) από την BoJ, ECB και Fed Ιανουάριος 2003 Μάρτιος 2004 οι ιαπωνικές αρχές διεξάγουν μονομερείς παρεμβάσεις συνολικού ύψους περί τα 35 τρισ. γιεν Σεπτέμβριος 2010 μονομερής παρέμβαση των Ιαπωνικών αρχών ύψους περί τα 1,76 1,88 τρισ. γιεν λόγω ενίσχυσης του γιεν σε υψηλό 15 ετών Μάρτιος 2011 Συντονισμένη παρέμβαση ομίλου G7 για να περιοριστεί η ενίσχυση του ιαπωνικού νόμισματος Πηγή: Bloomberg, Ανάλυση Διεθνών Αγορών Οι μονομερείς παρεμβάσεις από τις ιαπωνικές αρχές στην αγορά συναλλάγματος έχουν προσωρινή επίπτωση στο ιαπωνικό νόμισμα. Αντίθετα οι συντονισμένες παρεμβάσεις είναι περισσότερο αποτελεσματικές.
Διατηρείται η ρητορική αξιωματούχων της Ιαπωνίας έναντι της υπερβολικής ενίσχυσης του γιεν Ο πρώην Υπουργός Οικονομικών της Ιαπωνίας (Azumi) ανέφερε στις 28 Σεπτεμβρίου ότι ο νέος Υπουργός Οικονομικών αναμένεται να συζητήσει στη σύσκεψη του G7 (11 Οκτωβρίου) τις αρνητικές επιπτώσεις της ενίσχυσης του ιαπωνικού νομίσματος. Ο νέος Υπουργός Οικονομικών της Ιαπωνίας (Jojima) ανέφερε ότι θα συνεργαστεί με την Τράπεζα της Ιαπωνίας προκειμένου να αντιμετωπισθεί ο αποπληθωρισμός. Επισήμανε, ότι η ισοτιμία του γιεν δεν αντιπροσωπεύει τα θεμελιώδη στοιχεία της ιαπωνικής οικονομίας, καθώς και ότι η ενίσχυση του γιεν οφείλεται στην κρίση χρέους στην Ευρωζώνη και την προοπτική της οικονομίας των ΗΠΑ. Δήλωσε επίσης ότι προτίθεται να λάβει τα κατάλληλα μέτρα στην αγορά συναλλάγματος εάν κριθεί αναγκαίο. Ο Διοικητής της Τραπέζης της Ιαπωνίας ανέφερε ότι διατηρείται υψηλή η αβεβαιότητα σχετικά με την προοπτική της παγκόσμιας οικονομίας, καθώς και ότι θα πρέπει να παρακολουθούνται στενά οι επιπτώσεις της αγοράς συναλλάγματος στην ιαπωνική οικονομία και στο επίπεδο των τιμών. Μέλος της Τραπέζης της Ιαπωνίας (Sato) ανέφερε ότι η Κεντρική Τράπεζα με την κυβέρνηση της Ιαπωνίας θα πρέπει να συνεργασθούν προκειμένου να περιορισθεί η ενίσχυση του γιεν, προσθέτοντας ότι υφίσταται η δυνατότητα να υιοθετηθούν πρόσθετα μέτρα νομισματικής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων αγορών ξένων ομολόγων. 6 Πηγή: Bloomberg, Ανάλυση Διεθνών Αγορών
Δολάριο/Γιεν - Προσδιοριστικοί παράγοντες 7 Η ιδιαιτέρως επεκτατική νομισματική πολιτική της Fed εξακολουθεί να επηρεάζει καθοδικά την ισοτιμία δολάριο/γιεν. Το ιδιαιτέρως χαμηλό επίπεδο βραχυπρόθεσμων και μεσοπρόθεσμων επιτοκίων ΗΠΑ δεν προσφέρει ισχυρό κίνητρο μετατροπής κεφαλαίων από γιεν σε δολάριο, παράγοντας που επηρεάζει καθοδικά την ισοτιμία δολάριο/γιεν. Ο χαμηλός ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας των ΗΠΑ, η διατήρηση του ποσοστού ανεργίας υψηλότερα του 8% (Αύγουστος: 8,1%, ιστορικός μέσος όρος: 5,8%) και η ανάγκη δημοσιονομικής προσαρμογής τροφοδοτούν εκτιμήσεις ότι η νομισματική πολιτική της Fed θα διατηρηθεί ιδιαιτέρως επεκτατική για παρατεταμένη χρονική περίοδο. Η αναιμική και εύθραυστη οικονομική ανάπτυξη στην Ιαπωνία, η επιδείνωση των στοιχείων εμπορικού ισοζυγίου και τα ιδιαιτέρως αρνητικά δημοσιονομικά δεδομένα της χώρας αποτελούν παράγοντες αρνητικούς για το γιεν, παρέχοντας στήριξη στην ισοτιμία δολάριο/γιεν. Το σχετικώς ευνοϊκό επενδυτικό κλίμα και η ενίσχυση των επενδύσεων υψηλού κινδύνου συμβάλουν σε περιορισμένη στήριξη της ισοτιμίας δολάριο/γιεν. Το ενδεχόμενο παρεμβάσεων στην αγορά συναλλάγματος από τις ιαπωνικές αρχές, οι οποίες αποσκοπούν στην αποτροπή της υπερβολικής μεταβλητότητας και στην ανάσχεση της μονόπλευρης ενίσχυσης του γιεν, αποτελεί παράγοντα στήριξης της ισοτιμίας δολάριο/γιεν. Προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ το Νοέμβριο. Ο Πρωθυπουργός της Ιαπωνίας προέβη σε ανασχηματισμό της κυβέρνησης εν όψει των βουλευτικών εκλογών που φημολογείται ότι θα διεξαχθούν έως το τέλος του έτους.
Ευρώ/Γιεν - Προσδιοριστικοί παράγοντες Σημαντικός προσδιοριστικός παράγοντας για την ισοτιμία ευρώ/γιεν, η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη και οι μεταβαλλόμενες προσδοκίες για την αποτελεσματική αντιμετώπισή της. Διαφωνίες μεταξύ κρατών μελών της Ευρωζώνης αναφορικά με τη μέθοδο και τη διαδικασία αντιμετώπισης. Η υποτονική οικονομική δραστηριότητα στην Ευρωζώνη και η αβεβαιότητα για τη δυνατότητα επιστροφής σε ανάπτυξη παράλληλα με την εφαρμογή πολιτικών περιστολής των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, επηρεάζουν καθοδικά την ισοτιμία ευρώ/γιεν. Η μείωση του επιτοκίου αναφοράς της ΕΚΤ στο ιστορικά χαμηλό (0,75%) και το χαμηλό επίπεδο των μεσοπρόθεσμων επιτοκίων του ευρώ επηρεάζουν καθοδικά την ισοτιμία. Στήριξη στο ιαπωνικό νόμισμα παρέχει ο επαναπατρισμός κεφαλαίων σε περιόδους έκτακτων αρνητικών οικονομικών εξελίξεων και τέλος οικονομικού εξαμήνου (Σεπτέμβριος) / έτους (Μάρτιος) στην Ιαπωνία. To βελτιωμένο πλαίσιο χρηματοδοτικών επιλογών μετά τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής (28-29/6) και της ΕΚΤ (6/9), συμβάλει στη στήριξη του ευρώ/ έναντι του γιεν. Η επιδείνωση των στοιχείων για το εμπορικό ισοζύγιο της Ιαπωνίας το τελευταίο εξάμηνο επηρεάζει αρνητικά το ιαπωνικό νόμισμα. Εκλογές στην Ιταλία (α εξάμηνο 2013) και στη Γερμανία (Φθινόπωρο 2013). 8
Ευρώ/Γιεν Βραχυπρόθεσμη τάση 9 Η βραχυπρόθεσμη ανοδική τάση της ισοτιμίας ευρώ/γιεν διατηρείται σε ισχύ, παρά την πρόσφατη διόρθωση που παρουσίασε η ισοτιμία. Αντίσταση για την ισοτιμία στην περιοχή των 101,70-80 (ΚΜΟ 200 ημερών & υψηλό 24/9/12), στα 103,86 (υψηλό 17/9/12) και στα 104,82 (61,8% Fibonacci retracement: 111,4 94,12). Στήριξη σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα στα 99,64 (χαμηλό 27/9/12) και στην περιοχή των 97,90-98,40 (χαμηλό 28/8/12 και ΚΜΟ 55 ημερών).
Ευρώ/Γιεν Μακροπρόθεσμη τάση 10 Διατηρείται η μακροπρόθεσμη καθοδική τάση στην ισοτιμία ευρώ/γιεν. Στήριξη για την ισοτιμία εντοπίζεται στα 94,93 (χαμηλό 2/8/12) και στα 94,12 (χαμηλό περίπου 12 ετών). Αντίσταση σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα στα 108 (υψηλό 20/4/12) και στα 111,44 (υψηλό 21/3/12).
Δίκαιη Τιμή (Θεωρία PPP) 195 185 175 165 155 145 135 125 115 105 95 85 Ισοτιμία δολάριο/γιεν και δίκαιη τιμή, 1990 2012 195 185 175 165 155 145 135 125 115 105 95 85 75 65 USD/JPY PPP ±σ Δίκαιη τιμή 75 65 3/90 1/91 11/91 9/92 7/93 5/94 3/95 1/96 11/96 9/97 7/98 5/99 3/00 1/01 11/01 9/02 7/03 5/04 3/05 1/06 11/06 9/07 7/08 5/09 3/10 1/11 11/11 9/12 Πηγή: Bloomberg, Ανάλυση Διεθνών Αγορών 11 Η μακροπρόθεσμη δίκαιη τιμή για την ισοτιμία δολάριο/γιεν εκτιμάται στην περιοχή των 95, επομένως στα τρέχοντα επίπεδα ( 78) το γιεν θεωρείται υπερτιμημένο έναντι του δολαρίου. Για την ισοτιμία ευρώ/γιεν η μακροπρόθεσμη τιμή ισορροπίας διαμορφώνεται περί τα 115.
210-326 8265 marketanalysis@alpha.gr Πάνος Ρεμούνδος Μαρία Κουτουζή Ιωάννης Κουραβέλος, CFA Κωνσταντίνος Αναθρεπτάκης premoundos@alpha.gr mkoutouzi@alpha.gr ikouravelos@alpha.gr kanathreptakis@alpha.gr