Η Άλκηστις (2008) δίνει στη λέξη την έννοια της παρουσίασης ενός πρωτογενούς κειμένου (γραπτού, αφηγηματικού, μουσικού ερεθίσματος, κλπ. ) με τον κώδικα της δραματικής - θεατρικής έκφρασης
Η δραματοποίηση είναι μια σύνθετη διαδικασία δομημένης δράσης που αποδίδει μια ιστορία. Έχει αρχή, μέση και τέλος, επιλεγμένους από τα μέλη ρόλους και διέπεται από εκφωνούμενο λόγο. Μπορεί να δομηθεί με πολλούς τρόπους, να χωριστεί σε σκηνές, να έχει αφηγητή και να εμπεριέχει ορισμένες τεχνικές της Δραματικής Τέχνης.
Δραματικός μύθος Δράση-Σύγκρουση Πρόσωπα-Χαρακτήρες (συμπεριφορές) Χώρος εστία σύγκρουσης Διάλογος
Στόχος είναι ο συντονισμός της δράσης, η αποδοτικότητα στην εμψύχωση καθώς και η κατάκτηση καλύτερης επικοινωνίας με τα μέλη (Αυδή, Χατζηγεωργίου, 2007). Ο εκπαιδευτικός εμψυχωτής παίρνει ένα ρόλο και συμμετέχει στο δρώμενο, το οποίο μπορεί και να συντονίσει (Τσιάρας, 2014). Προσοχή : O δάσκαλος δεν παίρνει ρόλους εξουσίας ή ανώτερους από αυτούς των άλλων μελών. Επίσης ο εκπαιδευτικός παίρνει ένα ρόλο αν νιώθει άνετα με αυτό.
αυτοσχέδια δρώμενα με κοινωνικούς ρόλους προκειμένου να: κατανοήσουν μια κατάσταση (επάγγελμα, ιεραρχία, σχέση, στάση, αντιμετώπιση, συμπεριφορά), ταυτιστούν με άλλους, ξαναζήσουν κάτι που έζησαν ή να ζήσουν εκ των προτέρων σημαντικές καταστάσεις στο ασφαλές περιβάλλον της τάξης. Οι περισσότερες τεχνικές της ΔΤΕ είναι ένα παιχνίδι ρόλων ή πολλά επάλληλα παιχνίδια (Άλκηστις, 2008)
Δίνεται έμφαση στη διαδικασία, δημιουργεί τις προϋποθέσεις σε ένα περιβάλλον έντονης αλληλόδρασης να χτίσει η ομάδα τη δική της ιστορία, να τη ζωντανέψει μέσα από τη δράση, να στοχαστεί πάνω σε αυτή και να αξιολογήσει τις ποιότητες της βιωμένης εμπειρίας της(άλκηστις, 2008). Το κείμενο ή το ερέθισμα που αξιοποιούν τα παιδιά, αποτελεί περισσότερο μια βάση για διείσδυση σε γεγονότα, καταστάσεις ή οπτικές γωνίες που ο συγγραφέας δεν έχει παρουσιάσει, αλλά τα παιδιά ενδιαφέρονται να ανακαλύψουν (Τσιάρας, 2014).
Είναι ένας τρόπος να αναγνωρίσουν την έννοια του άλλου,του διαφορετικού,που για να τον αποδεχτούν, χρειάζεται να τον κατανοήσουν. Δημιουργεί επίσης το περιβάλλον να δουν τον εαυτό τους μέσα από τη σχέση τους με τα πρόσωπα των άλλων (Κοντογιάννη, 2012).
Μέσα από τη σύμβαση του ρόλου, η επικοινωνία καθίσταται αυθεντική, καθώς οι καταστάσεις που διερευνούν τα παιδιά αποτελούν μέρος της δικής τους πραγματικότητας,βιωμένες ωστόσο στο ασφαλές περιβάλλον ενός φανταστικού κόσμου (Τσιάρας, 2014).
Τα παιδιά εμπλέκονται στις φανταστικές καταστάσεις, αλλά αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι να προβληματιστούν σχετικά με αυτές. Δεν είναι η εμπειρία που από μόνη της έχει αξία αλλά η σκέψη πάνω στην εμπειρία. Είναι ένας τρόπος για να προκύψει η μάθηση (Κοντογιάννη, 2012).
Αξιοποιώντας τη δημιουργική τους σκέψη τα παιδιά μετασχηματίζουν τις εμπειρίες τους και τις προσαρμόζουν σε διαφορετικές μορφές και σχήματα, δημιουργώντας νέες και ποικίλες αντιλήψεις για το περιβάλλον που ερευνούν. Έτσι, η δημιουργικότητα γίνεται μέσο επαναπροσδιορισμού των εικόνων και των νοημάτων που έχουν για τον κόσμο (Παπαδόπουλος, 2010).
Εμπλέκοντας τα παιδιά σε βιωματικά περιβάλλοντα όπου οι συγκρούσεις και ο διάλογος αποτελούν κύρια μέσα για την ανάπτυξη της δράσης (Κοντογιάννη, 2012 Παπαδόπουλος, 2010 )
Επιλέγουμε το παραμύθι ο Κοντορεβιθούλης το οποίο προσεγγίζουμε μέσα από την τεχνική της διερευνητικής δραματοποίησης. Οι τεχνικές που χρησιμοποιούμε είναι : Χάρτης της ιστορίας Σε χαρτί του μέτρου όλα τα παιδιά ζωγραφίζουν το δάσος,το σπίτι του Κοντορεβιθούλη και του δράκου έτσι όπως το φαντάζονται. Η παρουσίαση της περιοχής στο χάρτη θα βοηθήσει στη διερεύνηση της ιστορίας.
Ζητάμε από τα παιδιά να χωριστούν σε ομάδες και να παρουσιάσουν τη σκηνή της περιπλάνησης στο δάσος. Να φανταστούν τα αδιέξοδα που αντιμετώπισαν και τις λύσεις που έδωσαν.
Στο ρόλο του Κοντορεβιθούλη και των αδελφών του τα παιδιά παγώνουν την έκφρασή τους δίχως λόγο και κίνηση. Αισθάνονται μόνα, παραδομένα στην μοναξιά που τους προκαλεί το απέραντο και αφιλόξενο δάσος
Σε ρόλο και ενώ βρίσκονται σε παγωμένη έκφραση με ένα άγγιγμα στον ώμο απαντούν σε ερωτήσεις. Οι ερωτήσεις αναφέρονται σε συναισθήματα που τους προκαλούν οι παρούσες συνθήκες διαβίωσης και η εγκατάλειψη από τους γονείς τους.
Τα παιδιά αλλά και εμείς θέτουμε κάποιες ερωτήσεις στο παιδί Κοντορεβιθούλη που κάθεται στην «καρέκλα των αποκαλύψεων» ή «καυτή καρέκλα». Σε είχαν ποτέ κοροϊδέψει στο σχολείο για το ύψος σου ; Πώς αισθάνθηκες; Πώς το αντιμετώπισες : Πώς σου φέρονται οι γονείς σου; Τι παιχνίδια παίζεις με τα αδέλφια σου; Τι είναι αυτό που σου αρέσει στον εαυτό σου ; Τι είναι αυτό που θέλεις να αλλάξεις και γιατί ; Μέσα από την τεχνική αυτή αναδεικνύεται με έμμεσο τρόπο η δική τους αυτοεικόνα.
Τα παιδιά σε ομάδες μέσα από τη θεατρική αναπαράσταση μπαίνουν στη θέση των γονιών του Κοντορεβιθούλη και παρουσιάζουν διαφορετικές εκδοχές ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης της οικονομικής τους δυσχέρειας. Μέσα από την τεχνική αυτή διαπιστώνουμε την κριτική και συναισθηματική τους ωριμότητα. Οι διαφορετικές εκδοχές που μπορούμε να πάρουμε είναι: Θα τα στέλναμε στο ορφανοτροφείο Θα πηγαίναμε να δουλέψουμε στον άρχοντα για να έχουμε χρήματα Θα πηγαίναμε να ψαρέψουμε στο ποτάμι για να έχουμε φαγητό Θα ζητούσαμε βοήθεια από τη UNICEF
Την τεχνική αυτή την εφαρμόζουμε στο σημείο που ο Κοντορεβιθούλης αλλάζει τις κορώνες των κοριτσιών του δράκου με τα δικά τους σκουφάκια,με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τα κορίτσια από τον πατέρα δράκο. Ένα παιδί σε ρόλο Κοντορεβιθούλη περνά μέσα από το διάδρομο της συνείδησης όπου με τις διαφορετικές απόψεις του τονίζουν την τραγική θέση του χαρακτήρα.ο Κοντορεβιθούλης θα πρέπει να σώσει τη ζωή του καθώς και των αδελφών του, χάνοντας τη ζωή τους κάποιοι άλλοι αθώοι. Τα συνειδησιακά εμπόδια καλλιεργούν τη στοχαστική ικανότητα των παιδιών
Τα παιδιά με μοναδικά εκφραστικά μέσα την κίνηση, την έκφραση του προσώπου,τη χειρονομία δηλαδή χρησιμοποιώντας τη γλώσσα του σώματος, δείχνουν τα συναισθήματα που βίωσαν κατά τη διάρκεια της περιπλάνησής τους,όταν άκουσαν τον δράκο να απειλεί, όταν κατάφεραν να τον αιχμαλωτίσουν και τέλος όταν βρέθηκε όλοι η οικογένεια μαζί.
Τα παιδιά αναπαριστούν το σημείο εκείνο που ο δράκος έτρεξε να πιάσει τα αγόρια...μέχρι το σημείο που τον αιχμαλώτισαν, μέσα από τη δική μας αφήγηση.
Ιδεοθύελλα (συνειρμικές λέξεις-προτάσεις) Συνεντεύξεις (ανακάλυψη του προσώπου) Τηλεφωνικές συνδιαλέξεις Ραδιοφωνικός σταθμός τηλεοπτικός σταθμός Διαφημίσεις-αντιδιαφημίσεις Θεματικά στιγμιότυπα Μηχανές
http://www.theatroedu.gr/ http://ts.uop.gr/ Άλκηστις, (2008). Μαύρη Αγελάδα Άσπρη Αγελάδα. Δραματική Τέχνη στην Εκπαίδευση και Διαπολιτισμικότητα, Αθήνα, Τόπος. Αυδή, A. & Χατζηγεωργίου, Μ. (2007). Η τέχνη του δράματος στην εκπαίδευση: 48 προτάσεις για εργαστήρια θεατρικής αγωγής. Αθήνα, Μεταίχμιο. Κοντογιάννη, Α., (2012). Δραματική Τέχνη στην Εκπαίδευση, Αθήνα, Πεδίο Παπαδόπουλος, Σ., (2010). Παιδαγωγική του Θεάτρου, Αθήνα, ι.ε. Τσιάρας, Α. (2014). Η αναπτυξιακή διάσταση της διδακτικής του δράματος στην εκπαίδευση. Αθήνα, Παπαζήσης.