ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΔΑΝΕΙΩΝ

ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΔΑΝΕΙΩΝ

Αρνητικοί ρυθμοί ανάπτυξης Εξέλιξη στο ΑΕΠ (%) Πηγή: IMF 2

Υψηλή ανεργία Ανεργία (%) Πηγή: IMF 3

Επιδείνωση δημοσίων οικονομικών Δημοσιονομικό πλεόνασμα / έλλειμμα (% του ΑΕΠ ) Στόχος Ε.Ε: Ένας Μεσοπρόθεσμος Ισορροπημένος Προϋπολογισμός Δημόσιο χρέος (% του ΑΕΠ) Πηγή: IMF 4

Ραγδαία η επέκταση των δανείων από το 2006 μέχρι το 2012 Πηγή: Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου 5

Πτώση κατά 90-95% στην κεφαλαιοποίηση BOCY: 8.976mln CPB: 4.833mln HB: 616mln 610 528 BOCY: 587mln CPB: 211mln HB: 62mln Πηγή: Bloomberg 6

Ραγδαία αύξηση του κόστους δανεισμού της χώρας Πηγή: Bloomberg 7

Αξιολόγηση από τον οργανισμό Moody s Aaa Aa1 Aa2 Aa3 A1 A2 A3 Baa1 Baa2 Baa3 Ba1 Ba2 Ba3 B1 B2 B3 Caa1 Caa2 Caa3 Ca 15 έτη ψηλών και σταθερών διαβαθμίσεων της Οικονομίας της Κύπρου Από 1 μέχρι 7 έτη υποβάθμισης με αρνητικό οικονομικό ορίζοντα 1996 -> -> 2011 -> 2012 8

Επαναπροσδιορισμός του τραπεζικού τομέα εκ 386% Δάνεια /ΑΕΠ % 317% 343% 355% ΑΕΠ 214% 258% Νοικοκυριά Σύνολο Δανείων Σημ: Εξαιρούνται οι δραστηριότητες των Κυπριακών Τραπεζών εκτός Κύπρου. 9

Δείκτης καθυστερήσεων τραπεζικών δανείων % Συνόλου Δανείων 16,9% 9,4% 3,4% 10

Στατιστικά στοιχεία (1/3) Αρ. εναγομένων φυσικών/ νομικών προσώπων ως πρωτοφειλέτες (Αγωγές) Αρ. αποφάσεων εναντίον φυσικών/ νομικών προσώπων ως πρωτοφειλέτες/ εγγυητές (Δικαστικές Αποφάσεις) +37% +30% 11

Στατιστικά στοιχεία (2/3) Αρ. εκδοτών ακάλυπτων επιταγών +37% 12

Στατιστικά στοιχεία (3/3) Αριθμός πτωχευσάντων Φυσικά πρόσωπα Διαλύσεις εταιριών Εκούσιες Διαλύσεις Εταιριών 13

Αναδιοργάνωση επιχειρήσεων Σημεία ανησυχίας που απορρέουν από τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις Μη χρηματοοικονομικά σημεία ανησυχίας Σημεία ανησυχίας που αφορούν τις συναλλαγές με τράπεζες 14

Σημεία ανησυχίας που απορρέουν από τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις (1/3) Η αποφυγή αποστολής χρηματοοικονομικών καταστάσεων σε τακτική βάση Η ανεπιφύλακτη γνώμη των ορκωτών ελεγκτών λογιστών Η συχνή αλλαγή των λογιστών Η κάλυψη μακροπρόθεσμων επενδύσεων με βραχυπρόθεσμο δανεισμό ή με βραχυπρόθεσμες πιστώσεις από προμηθευτές Αυξημένα αποθέματα σε συνδυασμό με μείωση ή δυσανάλογη αύξηση του τζίρου ίσως σημαίνει ότι έχουν απαξιωθεί Μη κατάρτιση της κατάστασης ταμειακών ροών και αδυναμίας σωστής παρακολούθησης των χρηματικών εισροών εκροών Επιδείνωση της θέσης της επιχείρησης σε ρευστότητα 15

Σημεία ανησυχίας που απορρέουν από τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις (2/3) Αρνητικό κεφάλαιο κίνησης Υψηλή κυκλοφοριακή ταχύτητα των υποχρεώσεων μεγαλύτερη του κλάδου Υψηλή κυκλοφοριακή ταχύτητα των απαιτήσεων μεγαλύτερη του κλάδου Αύξηση των εισπρακτέων λογαριασμών χωρίς αντίστοιχη αύξηση του τζίρου Μείωση του μεικτού περιθωρίου κέρδους συγκριτικά με τον κλάδο και τις επιδόσεις της εταιρείας σε προηγούμενα έτη Σημαντική διαφορά μεταξύ ακαθάριστων και καθαρών πωλήσεων Υψηλή συγκέντρωση άυλων στοιχείων ενεργητικού 16

Σημεία ανησυχίας που απορρέουν από τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις (3/3) Σημαντικές αλλαγές στη διάρθρωση του ισολογισμού Απότομες αλλαγές σε πάγια στοιχεία του ενεργητικού Μεγάλη χρηματοοικονομική μόχλευση Αυξανόμενο ύψος του ενεργητικού σε σχέση με τις πωλήσεις Απότομη αύξηση του τραπεζικού δανεισμού χωρίς να δικαιολογείται από την πορεία των εργασιών της επιχείρησης Αρνητική καθαρή θέση της επιχείρησης Υψηλές ζημιές Μεγάλες αλλαγές στη μερισματική πολιτική Ασυνήθιστα υψηλά χρηματικά διαθέσιμα στο ταμείο της επιχείρησης Αυξημένη πτώση του τζίρου ή πολύ μικρότερη αύξηση του συγκριτικά με τον κλάδο Χορήγηση δανείων από την επιχείρηση προς τους φορείς της 17

Μη χρηματοοικονομικά σημεία ανησυχίας (1/3) Ξαφνική αναζήτηση πληροφοριών για την επιχείρηση μπορεί να σημαίνει μειωμένη πιστοληπτική ικανότητα Αδυναμία προσκόμισης ασφαλιστικής ενημερότητας ή προσκόμιση της με παρακράτηση εισφορών Αγωγές και δικαστικές διαμάχες Αδυναμία προσκόμισης φορολογικής ενημερότητας Αρνητικά σχόλια από την αγορά Εμφάνιση δυσμενών στοιχείων ή και καθυστερήσεων στο ΑΡΤΕΜΙΣ / ΚΑΠ Ακύρωση ασφαλιστηρίων λόγω μη πληρωμής τους Προσωπικά προβλήματα φορέων ή βασικών στελεχών της επιχείρησης Μη εκπλήρωση προσωπικών υποχρεώσεων των φορέων Απότομες αλλαγές στην περιουσιακή κατάσταση της επιχείρησης και των φορέων Περιουσιακά στοιχεία υπό πώληση Σοβαρά προβλήματα υγείας των φορέων 18

Μη χρηματοοικονομικά σημεία ανησυχίας (2/3) Σοβαρά προβλήματα υγείας των φορέων Σημαντικές αλλαγές στη διοίκηση και στο προσωπικό Σημαντικές αλλαγές στη μετοχική σύνθεση της εταιρείας Αλλαγή νομικής μορφής της εταιρείας Ύπαρξη offshore εταιρειών Απώλεια σημαντικών πελατών Μικρή διασπορά σε πελατολόγιο και προμηθευτές Απότομες μη δικαιολογημένες αλλαγές στη τιμολογιακή πολιτική Έλλειψη διάδοχης κατάστασης στη διοίκηση της εταιρείας Μη πληρωμή ή όχι έγκαιρη πληρωμή της μισθοδοσίας προς το προσωπικό Εργασιακά προβλήματα Αλλαγή στη συμπεριφορά και στις προσωπικές συνήθειες των στελεχών/ διοίκησης Μεγάλα ανοίγματα σε υψηλού κινδύνου νέες αγορές Αλλαγή φύσης εργασιών της επιχείρησης 19

Μη χρηματοοικονομικά σημεία ανησυχίας (3/3) Αδυναμία προγραμματισμού Έλλειψη μεσομακροπρόθεσμης στρατηγικής και σπασμωδικές ενέργειες Απώλεια σημαντικών και ικανών στελεχών Σημαντικές ελλείψεις στη στελέχωση της εταιρείας Περικοπή προσωπικού Κακή συντήρηση ή απαξίωση παγίων και εξοπλισμού Διακοπή ή μεγάλη μείωση της παραγωγής Μη τήρηση ανειλημμένων υποσχέσεων Έκτακτος έλεγχος από κάποια δημόσια αρχή Ύπαρξη συγγενών ή συνδεδεμένων εταιρειών με προβλήματα Αντικείμενο εργασιών στο οποίο υπάρχει μικρή η καθόλου εμπειρία Σημαντική απόκλιση από τους ζητούμενους στόχους της επιχείρησης 20

Σημεία ανησυχίας που αφορούν τις συναλλαγές με τράπεζες Μείωση υπολοίπων τραπεζικών λογαριασμών Συχνά αιτήματα για παρατάσεις επιταγών πελατείας και αυξημένες επιστροφές Συχνά αιτήματα για έκτακτα δάνεια, ή προσωρινά όρια τρεχούμενων λογαριασμών Υπερβολική εξάρτηση από βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Σφραγίσεις επιταγών πελατείας τους Ακάλυπτες επιταγές εκδόσεως τους Έκδοση η προσκόμιση επιταγών ευκολίας Χρήση προσωπικών δανείων φορέων για σκοπούς επιχείρησης Έκδοση ασυνήθιστα μεγάλων ποσών σε μεταχρονολογημένες επιταγές Αδυναμία σωστού υπολογισμού των αναγκών σε κεφάλαιο κίνησης Ύπαρξη ληξιπρόθεσμων οφειλών σε δάνεια της επιχείρησης και των φορέων Συνεχείς αλλαγές στους όρους των δανείων Αύξηση των επιτοκίων δανεισμού τους 21

Αναδιοργάνωση Επιχειρήσεων Βασικοί άξονες επιχειρησιακού σχεδίου: Ορθολογική εκμετάλλευση περιουσιακών στοιχείων Αναδιοργάνωση της εταιρίας Διαφοροποίηση σχέσεων με τους δανειστές 22

Αναδιοργάνωση Επιχειρήσεων Ορθολογική εκμετάλλευση περιουσιακών στοιχείων Αναζήτηση χρηματοδότησης ή αναχρηματοδότησης ή αλλαγή ορίων με εγγύηση περιουσιακά στοιχεία και αξιοποίηση όλης της ελεύθερης βαρών αξίας της Πώληση των κάθε είδους περιουσιακών της στοιχείων Ρευστοποίηση ακινήτων και τοποθέτηση χρημάτων στην παραγωγική διαδικασία Sale and lease back 23

Αναδιοργάνωση Επιχειρήσεων Αναδιοργάνωση της εταιρίας Αλλαγή στρατηγικής marketing, ανάπτυξη νέων προϊόντων και αλλαγή της δραστηριότητας της εταιρείας, ώστε να αυξηθούν οι πωλήσεις και να βελτιωθεί η κερδοφορία. Μείωση όλων των λειτουργικών και μη εξόδων και ανάλυση κόστους-ωφέλειας κάθε δραστηριότητας Αναδιαπραγμάτευση ενοικίων και συμφωνιών με συνεργάτες, εμπορικούς αντιπροσώπους και συμβούλους και agents Αναβάθμιση λογιστικής παρακολούθησης και συνεχής έλεγχος προϋπολογισμού έναντι πραγματικών μεγεθών Εισαγωγή και υιοθέτηση των βέλτιστων πρακτικών του ανταγωνισμού σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας Βελτίωση στη παραγωγική διαδικασία, στα αποθήκευση, μεταφορά και παράδοση των προϊόντων 24

Αναδιοργάνωση Επιχειρήσεων Αναδιοργάνωση της εταιρίας Συγχρονισμός και προγραμματισμός αποθεμάτων στη βάση του παραγωγικού κύκλου και των πωλήσεων Αξιοποίηση συνεργιών σε όλους τους τομείς λειτουργίας της επιχείρησης Αντικατάσταση και βελτίωση ανθρώπινου δυναμικού και αμοιβές στην βάση υλοποίησης στόχων για τα στελέχη διοίκησης της εταιρείας. Πίεση στους προμηθευτές για αύξηση των εμπορικών πιστώσεων Πίεση στους πελάτες για βελτίωση της εισπραξιμότητας των απαιτήσεων Εξέταση δυνατότητας συγχώνευσης ή εξαγοράς 25

Αναδιοργάνωση Επιχειρήσεων Αναδιοργάνωση της εταιρίας Συνεργασία με πελάτες ή προμηθευτές ή ανταγωνιστές σε συγκεκριμένους τομείς κοινού ενδιαφέροντος για την επίτευξη συνεργιών Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου Πώληση κάποιων τμημάτων της εταιρείας (μη αποδοτικών) 26

Αναδιοργάνωση Επιχειρήσεων Διαφοροποίηση σχέσεων με τους δανειστές Επαναδιαπραγμάτευση των ορίων των υφιστάμενων δανείων Νέα χρηματοδότηση εφόσον είναι αναγκαίο για την στήριξη της εταιρείας Ανάμειξη των δανειστών στις χρηματοοικονομικές αποφάσεις της εταιρείας Μετοχοποίηση των υποχρεώσεων Εύρεση εναλλακτικών τρόπων χρηματοδότησης (factoring, forfaiting, Export Credit Agency financing, venture capital, non recourse project finance, acquisition leverage financing, private equity financing) 27

Αναδιοργάνωση Τραπεζών (1/2) Δανειακές συμβάσεις πελατών και διαδικασία έγκρισης πιστωτικών διευκολύνσεων Επικαιροποίηση οδηγών χορηγήσεων Πιο στενή παρακολούθηση των επιχειρηματικών χορηγήσεων Συστηματική αξιολόγηση των διαθέσιμων οικονομικών στοιχείων των πιστούχων Μείωση αχρησιμοποίητων ορίων ή ακύρωση ορίων Ενίσχυση των εξασφαλίσεων Πραγματοποίηση συχνών συναντήσεων με πελάτες Μη έγκριση πιστωτικών διευκολύνσεων σε ξένο νόμισμα Ασφαλιστική κάλυψη όλων των έργων Αναθεώρηση επιτοκίων Ρυθμίσεις μεταξύ πιστούχου και άλλων πιστωτών επί «ίσοις όροις» 28

Αναδιοργάνωση Τραπεζών (2/2) Υπογραφή νέων νομικών συμβάσεων Ενεχυρίαση δανειακών συμβάσεων στην ΕΚΤ και στην ΚΤΚ Δυνατότητα μεταβίβασης/ πώλησης δανειακών συμβάσεων Υποβολή «Early Alert Report» και άμεση αντίδραση 29

Ενέργειες ενίσχυσης της ικανότητας αποπληρωμής των πιστούχων Διορισμός από κοινού ανεξάρτητων ελεγκτικών γραφείων Χρηματοδότηση έκδοσης αδειών έργων Ανάληψη πρωτοβουλιών για εξομάλυνση σχέσεων μεταξύ μετόχων σε κοινοπραξίες Ενθάρρυνση για εξεύρεση τρίτων επενδυτών Μεταφορά αποπληρωμής δανείων σε πιο παραγωγικές δραστηριότητες ομίλων Παραχώρηση διευκολύνσεων για ολοκλήρωση ημιτελών έργων Παροχή κινήτρων για πώληση ακινήτων Πραγματοποίηση κοινών επαφών με ενδιαφερόμενους 30

Οι Κυπριακές Τράπεζες αντιμετωπίζουν τώρα μία ιδιαίτερη πρόκληση στο να στηρίξουν την οικονομία σε μια περίοδο κατά την οποία απαιτείται ανάπτυξη και επένδυση ούτως ώστε να ξεπεραστούν οι προκλήσεις που μας περιβάλλουν Ο ρόλος των Τραπεζών σε μια κοινωνία είναι κρίσιμος και ουσιαστικός τόσο σε περιόδους ακμής αλλά και σε περιόδους κρίσης όπου καλούνται να ανταποκριθούν στις αυξημένες ανάγκες των πελατών τους και της κοινωνίας 31

ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΔΑΝΕΙΩΝ