Σημεία στήριξης του κουφώματος ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΓΙΑ ΑΠΟΦΥΓΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ Οι επιδόσεις ενός κουφώματος εκτιμούνται ιδιαίτερα κατά την λειτουργία του. Καθοριστικός παράγοντας είναι η τοποθέτηση και η σωστή στήριξή του στην τοιχοποιία. Ημεγαλύτερη δυνατή άνεση διαβίωσης που αναζητά ο καθένας στην ζωή του και επομένως και στο περιβάλλον του σπιτιού του - σε συνδυασμό με την πιο αυστηρή νομοθεσία που δρομολογείται σήμερα σε ότι αφορά στην ασφάλεια και στην εξοικονόμηση ενέργειας, έχει καταστήσει πιο σημαντικά τα χαρακτηριστικά επιδόσεων που πρέπει να έχει ένα κούφωμα. Για να μπορεί να αξιολογηθεί η σημασία και κυρίως να είναι δυνατός ο προσδιορισμός του σημείου και του τρόπου που πρέπει να γίνει η τοποθέτηση ώστε να είναι εγγυημένη η μέγιστη απόδοση των κουφωμάτων, μπορεί να ληφθούν υπόψη, κατά προσέγγιση πάντα, οι φυσικο-μηχανικές καταπονήσεις σε σχέση με το κούφωμα, κατανέμοντάς τες χονδρικά σε τρεις ομάδες. Καταπονήσεις που οφείλονται στην ανεμοπίεση Ανέκαθεν υπήρχε η πίεση του ανέμου στα εξωτερικά κουφώματα, αλλά σήμερα για να επιτευχθεί ένα καλύτερο επίπεδο άνεσης διαβίωσης και μια ικανοποιητική εξοικονόμηση ενέργειας, πρέπει να αξιολογείται καλύτερα η ένταση και να προβλέπεται μια καλύτερη δομή του κουφώματος ως προφίλ, λάστιχα στεγάνωσης, στηρίγματα στην τοιχοποιία και μονώσεις, έτσι ώστε να αποφευχθούν υπερβολικές παραμορφώσεις (βέλη κάμψεως) και εισχώρηση αέρα. Το παράδειγμα που ακολουθεί δίνει μια ιδέα όσον αφορά στο ποιες μπορεί να είναι οι ανεμοπιέσεις σε ένα κούφωμα. Δίφυλλο ανοιγόμενο παράθυρο (σχήμα 1) Επιφάνεια = 1,40 x 1,60 m = 2,24m 2 Ανάλογα με την περιοχή, το ύψος από το έδαφος του κουφώματος, τον προσανατολισμό, μπορεί να ληφθεί υπόψη για ασφάλεια, ένα φορτίο που οφείλεται στην ανεμοπίεση ακόμη και της τάξης του 1,30 ΚΝ/ m 2, το οποίο θα ασκήσει στο κούφωμα φορτίο 2,24m x 1,30 ΚΝ/ m 2 = 2,90ΚΝ (αντιστοιχεί σε περίπου 295 κιλά). Αυτό το βάρος θα μεταφερθεί στην τοιχοποιία μέσω των μεντεσέδων (γ) και των αντικρισμάτων (φωλιών) της ντίζας (i) ενδεικτικά με μέση δύναμη σε κάθε σημείο των 0,36 ΚΝ (περίπου 37 κιλά). 168
Σχήμα 1 Ts = εφελκυσμός (έλξη) στο επάνω μέρος Τi = εφελκυσμός (έλξη) στο κάτω μέρος Ρs =Πίεση στο πάνω μέρος Ρi = Πίεση στο κάτω μέρος Σχήμα 2 Καταπονήσεις από το ίδιο φορτίο του κουφώματος Είναι τα φορτία που οφείλονται στο βάρος του ιδίου του κουφώματος και πιο συγκεκριμένα στα ανοιγόμενα φύλλα εξαιτίας του βάρους των προφίλ και των τζαμιών και ιδιαίτερα σε κουφώματα μεγάλων διαστάσεων. Οι καταπονήσεις που πηγάζουν από τα ανοιγόμενα φύλλα είναι οι πιο επικίνδυνες όσον αφορά στην αντίσταση και αντοχή των σημείων στήριξης από την στιγμή που στην περιστροφή για το άνοιγμα υπάρχει ένας ελιγμός αναστροφής των δυνάμεων που πηγάζουν. (σχήμα 2) Καταπονήσεις που οφείλονται στην χρήση Είναι εκείνες οι δυνάμεις που ο χρήστης, ενσυνείδητα ή ασυνείδητα, εξασκεί στην λειτουργία των φύλλων (άνοιγμα, κλείσιμο, μπλοκάρισμα κ.λ.π). Αυτές οι καταπονήσεις είναι πραγματικές και οι συνέπειες είναι ορατές σε βάθος χρόνου, δεν μπορούν να αξιολογηθούν εκ των προτέρων. Όλες αυτές οι καταπονήσεις θα αξιολογηθούν προσεκτικά για τον καθορισμό των απαραίτητων επεμβάσεων ώστε να εξαλειφθούν ή να μειωθούν οι πιθανές αρνητικές συνέπειες. Είναι προφανές ότι κάποιες από αυτές τις επεμβάσεις πρέπει να γίνονται από την φάση της προσφοράς (για παράδειγμα είδος των προφίλ, των τζαμιών κ.λ.π), άλλες στην διάρκεια της κατεργασίας και της συναρμολόγησης (λάστιχα, σφράγισμα των γωνιών, συναρμολόγηση των εξαρτημάτων κ.λ.π), αλλά το μεγαλύτερο μέρος αυτών των επεμβάσεων «μεταφέρεται» λίγο ή πολύ απευθείας στην ψευτόκασα ή/και στον λαμπά. Τελικά, η ποιότητα ενός κουφώματος εξαρτάται χωρίς άλλο από την τεχνολογία που χρησιμοποιείται για την κατασκευή και την συναρμολόγησή του στο κατασκευαστικό, αλλά και από τον τρόπο τοποθέτησής του είτε αυτή γίνεται σε τακάκια, όταν αναφερόμαστε σε θερμοδιακοπτόμενο κούφωμα, είτε σε ψευτόκασα που πρέπει να γίνεται με τρόπο ώστε να μεταφέρονται με τρόπο ανθεκτικό όλα τα βάρη και οι δυνάμεις στην φέρουσα δομή. Για την επίτευξη και την εγγύηση σε βάθος χρόνου μια ανώτερη ποιότητα των κουφωμάτων έχουν μελετηθεί και εφαρμόζονται, με την χρήση όλο και περισσότερο τεχνολογικών μεθόδων, διάφορες εξειδικευμένες λύσεις ανάλογα με τις εξατομικευμένες απαιτήσεις επιδόσεων, μεταξύ των οποίων για παράδειγμα, μπορούν να αναφερθούν ως πιο διαδεδομένες: Η τοποθέτηση μονωτικών τζαμιών ή μεγαλύτερου πάχους και επομένως μεγαλύτερου βάρους για την αύξηση της θερμο-ακουστικής μόνωσης ή /και της ασφάλειας. Οι συνεχώς αυξανόμενες διαστάσεις των κουφωμάτων για την αύξηση της φωτεινότητας των χώρων και την ανεμπόδιστη ορατότητα. Η χρήση μεγαλύτερων διατομών προφίλ για να ανταποκρίνονται στις παραπάνω απαιτήσεις, αυξάνοντας ταυτόχρονα την αντοχή σε πιθανές παραμορφωτικές κάμψεις και μετατοπίσεις των στοιχείων που συνθέτουν το κούφωμα. Η τοποθέτηση πιο αποτελεσματικών παρεμβυσμάτων (σε διατομή και μέγεθος) για την καλύτερη στεγάνωση στον αέρα και στο νερό, που υποχρεώνουν τον χρήστη να ασκεί μεγαλύτερη δύναμη για το κλείσιμο των φύλλων, ώστε να επιτυγχάνεται η σωστή συμπίεση, διατρέχοντας τον κίνδυνο άσκησης υπερβολικών καταπονήσεων στην κάσα, γεγονός που θα μπορούσε να προκαλέσει κάμψεις ή στρεβλώσεις των προφίλ αλλοιώνοντας την σφράγισή τους. Εξαρτήματα κίνησης, στήριξης και κλεισίματος (μεντεσέδες, σύρτες κ.λ.π) πιο δυνατά για την διασφάλιση πιο αποτελεσματικής λειτουργίας και κλεισίματος, που απαιτούν όμως πολλές φορές την άσκηση μεγαλύτερης δύναμης από τον χρήστη. Σφραγίσεις μεταξύ των διαφόρων στοιχείων και/ή εξαρτημάτων του κουφώματος, αλλά ιδιαίτερα στους αρμούς του κουφώματος με την τοιχοποιία ή την ψευτόκασα, πρέπει να γίνονται με ιδιαίτερη προσοχή και κυρίως σεβόμενοι τους τεχνικούς κανόνες υλοποίησής τους ώστε να είναι εγγυημένη η στεγανότητα και η διάρκεια σε βάθος χρόνου. 169
Πίνακας 1: Θέση και αριθμός των σημείων στήριξης Δεκαετία 80 Πόρτες Παράθυρα Σχήμα 3 Θέση των σημείων στήριξης Γαλλία Γερμανία Υ < 2200 = 3 στηρίγματα Υ 2200 = 4 στηρίγματα Π < 1400 = 0 στηρίγματα Π 1400 = 1 στήριγμα Υ 2000 = 3 στηρίγματα Υ > 2000 = 4 στηρίγματα Π 1200 = 2 στηρίγματα Π > 1200 = 3 στήριγματα Υ < 1050 = 2 στηρίγματα Υ 1050 = 3 στηρίγματα β/γ { Π < 1400 = 0 στηρίγματα Π 1400 = 1 στήριγμα Υ 2000 = 3 στηρίγματα Υ > 2000 = 4 στηρίγματα β/γ { Π 1200 = 2 στηρίγματα Π > 1200 = 3 στήριγματα (Χ=200----------------Υ=800) Οι διακεκομμένες γραμμές δείχνουν την επιφάνεια το φορτίο της οποίας επιβαρύνει τα προφίλ (Α-Β, Α1-Β1, Α2- Β2, Γ-Δ) προκαλώντας πιθανές κάμψεις. Σχήμα 4 Σχηματική κατανομή των φορτίων για την αξιολόγηση πιθανών κάμψεων Οι διακεκομμένες γραμμές δείχνουν την επιφάνεια το φορτίο της οποίας επιβαρύνει τα στηρίγματα (Α-Β, Α1- Β1, Α2-Β2, Γ-Δ) και πρέπει μέσω των σημείων στήριξης να μεταφερθεί Σχήμα 5 στην τοιχοποιία. Σχηματική κατανομή των φορτίων για την αξιολόγηση των στηριγμάτων στην τοιχοποιία Ισπανία Δεκαετία 90 Ιταλία Υ < 1750 = 2 στηρίγματα Υ 1750 = 3 στηρίγματα Π 1500 = 3 στήριγματα Ελαχ. Υ = 3 στηρίγματα Ελαχ. Π < 1200 = 1 στήριγμα Ελαχ. Π > 1200 = 3 στηρίγματα Υ < 650 = 1 στήριγμα 650 < Υ < 1450 = 2 στηρίγματα 1450 Π 2450 = 3 στηρίγματα α { Υ < 1750 = 2 στηρίγματα Υ 1750 = 3 στηρίγματα Π > 1500 = 3 στήριγματα α (Χ = 250) (Χ=200-250-----Υ= 500-800) (Χ = 200) { Π > 1500 = 1 στήριγμα Ελαχ. Υ = 2 στηρίγματα Ελαχ. Π < 1200 = 1 στήριγμα Ελαχ. Π > 1200 = 3 στηρίγματα Π < 1000 = 0 στηρίγματα 1000 < Π < 1200 = 1 στήριγμα 2000 < Π < 3000 = 2 στηρίγματα Οι χρονικές περίοδοι είναι τελείως ενδεικτικές από την στιγμή που είναι αδύνατη η ακριβής χρονική περίοδος επεξεργασίας και δημοσιοποίησης αυτών των στοιχείων Όσα προαναφέρθηκαν έχουν ως πρώτη επίπτωση ότι, ενώ από την μια πλευρά πρέπει να θεωρούνται αυξημένα τα φορτία και οι καταπονήσεις στα κουφώματα, από την άλλη πρέπει να μειώνονται στο ελάχιστο ή να εξαλείφονται οι ταλαντώσεις και οι κάμψεις που μπορεί να εμφανιστούν στα στοιχεία της κάσας θέτοντας σε κίνδυνο και την λειτουργικότητα του κουφώματος εκτός από τις επιδόσεις στεγάνωσης. Ο τρόπος για να μειωθούν αυτές οι πιθανές αρνητικές επιπτώσεις είναι η πολύ καλή στήριξη του κουφώματος στον λαμπά, έτσι ώστε το μεγαλύτερο μέρος των καταπονήσεων να μεταφέρεται, μέσω των κατάλληλων εξαρτημάτων στην τοιχοποιία. Αρχικά, η τοποθέτηση των κουφωμάτων και η στήριξή τους επαφιόταν αποκλειστικά στην προσωπική ικανότητα του κατασκευαστή αλουμινίου. Στην συνέχεια, πολύ ενδεικτικά την δεκαετία του 90, δημιουργήθηκαν κάποιες γενικές κατευθύνσεις σχετικά με την θέση των σημείων στήριξης, με τις σχετικές αποστάσεις που έπρεπε να έχουν μεταξύ τους. Στο σχήμα 3 φαίνονται τα σκίτσα των βασικών θέσεων των σημείων στήριξης, ενώ στον πίνακα 1 αναφέρονται οι αποστάσεις μεταξύ των στηριγμάτων και ο ενδεικτικός αριθμός των στηριγμάτων για τις διάφορες διαστάσεις των πιο συνηθισμένων κουφωμάτων (παράθυρα και μπαλκονόπορτες) όπως διαμορφώθηκαν και δημοσιεύθηκαν μέσα από τις μελέτες των περασμένων χρόνων. Ο πίνακας έχει εμπλουτιστεί με τις τροποποιήσεις που επήλθαν στον χρόνο από μελέτες διαφόρων οργανισμών και οργανώσεων του κλάδου. Οι ημερομηνίες είναι τελείως ενδεικτικές με δεδομένη την αδυναμία του ακριβούς χρονικού προσδιορισμού δημοσιοποίησης αυτών των στοιχείων. Με το πέρασμα του χρόνου επήλθε ένας εξορθολογισμός αυτών των δεδομένων όπου φθάσαμε σήμερα σε μια σχεδόν ενοποίηση των αποστάσεων μεταξύ των σημείων στήριξης και του αριθμού των στηριγμάτων ανεξάρτητα από το υλικό κατασκευής του κουφώματος (αλουμίνιο, ξύλο, pvc) όπως φαίνεται στον πίνακα 2. Παρατηρείται ότι υπάρχει η τάση μείωσης των αποστάσεων (Χ), δηλαδή της απόστασης του πρώτου σημείου στήριξης από την γωνία της κάσας. Αυτή η μείωση είναι θετική για την λειτουργικότητα των κουφωμάτων γενικότερα, αλλά κυρίως για τα φύλλα των ανοιγομένων γιατί οι μεντεσέδες τοποθετούνται πολύ κοντά στην γωνία, με αποτέλεσμα να βρίσκονται και κοντά στα σημεία στήριξης του κουφώματος. Το ίδιο ισχύει και για τα ανοιγο - ανακλινόμενα από την στιγμή που και σε αυτό το 170
Σχήμα 6 Σχήμα 7 Πίνακας 2: Θέση των σημείων στήριξης ενός κουφώματος (στοιχεία ισχύοντα το 2007) Υλικό κουφώματος Απόσταση Χ (σε χιλιοστά) Απόσταση Υ (σε χιλιοστά) Αλουμίνιο 100 150 800 (μέγιστο) Ξύλο 100-150 800 (μέγιστο) PVC 100-150 700 750 (μέγιστο) Ενδείκνυται η τοποθέτηση επιπλέον στηρίγματος στους ενδιάμεσους μεντεσέδες. Και στο κατωκάσι είδος των κουφωμάτων οι μηχανισμοί ανάκλισης τοποθετούνται κοντά στην γωνία της κάσας. Πάντα σε ότι αφορά στα σημεία στήριξης πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι, στην περίπτωση μπαλκονόπορτας, μέχρι πριν από λίγο καιρό δεν έμπαινε στο κατώφλι το κατωκάσι με αποτέλεσμα η φωλιά του σύρτη να αντικαθίσταται από μια τρύπα κατάλληλα ανοιγμένη στο πάτωμα. Για αυτόν τον λόγο απουσιάζει από το σχήμα 3 η ένδειξη της στήριξης στο κάτω μέρος. Σήμερα όμως για μια συνολικά καλύτερη λειτουργική επίδοση του κουφώματος, τοποθετείται το κατωκάσι και στις μπαλκονόπορτες οπότε και πρέπει να προβλέπονται τα κατάλληλα σημεία στήριξης. Για να αξιολογηθεί με έναν πιο ολοκληρωμένο τρόπο το θέμα των σημείων στήριξης, θα πρέπει να γίνει προσπάθεια καλύτερης ανάλυσης και κατανομής των φορτίων που οφείλονται στην πίεση του ανέμου με τρόπο που να γίνεται αντιληπτή η θέση και η τιμή των δυνάμεων που επικεντρώνονται στα διάφορα σημεία του κουφώματος, με στόχο να μεταφέρονται με αποτελεσματικό τρόπο στην τοιχοποιία. Η κατανομή των ανεμοπιέσεων στα κουφώματα συνήθως ελέγχεται σε κλασσικού σχήματος κουφώματα με κανονικές συνθήκες λειτουργίας, με στόχο τον έλεγχο της ροπής αδρανείας που απαιτείται για την αποφυγή καμπτικών τάσεων στα προφίλ. Αναλύοντας λοιπόν τα σημεία στήριξης των κουφωμάτων στην τοιχοποιία είναι χρήσιμο να εξεταστεί αν υπάρχουν και ποιες μπορεί να είναι οι διαφορές των φορτίων που προκύπτουν, με στόχο τον προσδιορισμό των δυνάμεων που θα μεταφερθούν στην τοιχοποιία. Στην συνέχεια δίνονται δύο παραδείγματα υπολογισμού για τρεις συνηθισμένους τύπους κουφωμάτων, όπου η πίεση του ανέμου είναι ίδια με αυτή του προηγουμένου παραδείγματος (σχήμα 1), δηλαδή 1,30KV/m 2. Στο σχήμα 4 είναι οι τρεις τύποι των κουφωμάτων με τα σκαριφήματα που χρησιμοποιούνται συνήθως για την κατανομή της ανεμοπίεσης στα διάφορα προφίλ, με σκοπό τον υπολογισμό της ροπής αδράνειας που απαιτείται ή το βέλος κάμψης που θα προκύψει. Πρώτο παράδειγμα Υπολογισμός σχετικά με το φορτίο στο οποίο υπόκεινται τα προφίλ των φύλλων για τον υπολογισμό της απαραίτητης ροπής αδράνειας του σχήματος 4 αναφορικά με τα κουφώματα α,β,γ Υπολογισμοί Κούφωμα α (μονόφυλλο ανοιγόμενο): το προφίλ που μας ενδιαφέρει είναι το μπόϊ του φύλλου Α-Β. 1,60 m + 0,90 m ------------------------ x 0,35 m = 0,44 m2 x 1,30 KNm 2 2 = 0,572 KN (που αντιστοιχούν σε περίπου 58 κιλά) Κούφωμα β (δίφυλλο ανοιγόμενο): τα προφίλ που μας ενδιαφέρουν είναι το μπινί και το μπόι του φύλλου Α1 Β1 και Α2 - Β2. Με δεδομένο ότι οι διαστάσεις του κάθε φύλλου είναι ίδιες με το φύλλο του μονόφυλλου κουφώματος που χρησιμοποιήθηκε στον προηγούμενο υπολογισμό, έχουμε το ίδιο βάρος πίεσης σε κάθε φύλλο, δηλαδή: 0,572 ΚΝ (58 κιλά) Κούφωμα γ (δίφυλλο ανοιγόμενο με σταθερό): το προφίλ που υπόκειται σε μεγαλύτερη κάμψη είναι η τραβέρσα Γ Δ 1,40 m + 1,00 m ------------------------ x 0,20 m = 0,240 m 2 2 0,70 m x 0,35 m = 0,245 m 2 1,60 m + 0,90 m -------------------- x 0,35 m = 0,440 m 2 2 Σύνολο 0,925 m 2 0,925 m2 x 1,30 KN/ m 2 = 1,20 KN (που αντιστοιχούν σε περίπου 123 κιλά). Στο σχήμα 5, σκιαγραφείται η κατανομή και η θέση που μπορεί κανείς λογικά να υποθέσει ότι συγκλίνουν οι δυνάμεις που πρέπει να μεταφερθούν στην φέρουσα δομή. Δεύτερο παράδειγμα Υπολογισμός σχετικά με την ένταση και την θέση των δυνάμεων που πρέπει να μεταφερθούν για μεγαλύτερη αντοχή, στην φέρουσα τοιχοποιία. Παίρνουμε τους τύπους των κουφωμάτων που φαίνονται στο σχήμα 4 και χρησιμοποιήθηκαν και στο πρώτο παράδειγμα. Κούφωμα α (μονόφυλλο ανοιγόμενο): το φορτίο επικεντρώνεται στο μέσο του φύλλου που θα επιβαρύνει τα αντικρίσματα (φωλιές) του σύρτη στα σημεία Α και Β (το άλλο μισό του φορτίου θα εφαρμοστεί στους μεντεσέδες). 1,60 m x 0,35 m = 0,56 m 2 x 1,30 KN/m 2 = 0,728 KN (74 κιλά) Επομένως: 0,728 ΚΝ:2 = 0,364 ΚΝ κάθε αντίκρισμα (φωλιά) (37 κιλά) 172
Σχήμα 8 Σχήμα 9 Σχήμα 10 Απλή στήριξη, στήριξη με τζανέτια και στήριξη με βίδες Φς = «φέρων» στήριγμα Φα = Απλό στήριγμα Κούφωμα β (δίφυλλο ανοιγόμενο): η δύναμη εφαρμόζεται στο πάνω και κάτω αντίκρισμα (φωλιά) στα σημεία (Α1-2 και Β1-2). (0,35 +0,35) m x 1,60 m = 1,12 m 2 x 1,30 KN/ m 2 = 1,456 KN (148 κιλά) Επομένως: 1,456 κιλά : 2 = 0,728 ΚΝ σε κάθε αντίκρισμα (φωλιά) (74 κιλά) Κούφωμα γ (δίφυλλο ανοιγόμενο με σταθερό): η τάση που εφαρμόζεται από την τραβέρσα Γ-Δ στο σημείο Δ λόγω του φορτίου που ασκείται σε ένα μέρος του σταθερού και στο μισό του φύλλου. 0,70 x 1,00 m = 0,70 m 2 x 1,30 KN/ m 2 = 0,91 KN (93 κιλά) (Σημείωση: Το ίδιο φορτίο αντιστοιχεί και για την στήριξη του σημείου Γ) Όπως φαίνεται υπάρχει μια διαφορετική ένταση της ανεμοπίεσης ανάλογα με το αν ελέγχεται η καμπτική παραμόρφωση των προφίλ ή αν το ζητούμενο είναι ο υπολογισμός του μεγέθους των δυνάμεων που ασκούνται σε συγκεκριμένα σημεία για τον σχεδιασμό του τρόπου μεταφοράς τους στις φέρουσες δομές. Με βάση αυτή την ανάλυση θα μπορούσε να γίνει ένας «υποθετικός» διαχωρισμός σε δύο ομάδες των στηριγμάτων: σε απλά και σε φέροντα. α) Απλά στηρίγματα (Α) Είναι στηρίγματα στα οποία εφαρμόζονται μικρότερες τάσεις όσον αφορά στην γενικότερη αντοχή του κουφώματος, αλλά είναι πολύ χρήσιμα για την αποφυγή κάμψεων (σχήμα 6), Σχήμα 11 Υποθετική κατανομή των στηριγμάτων Φς και Φα στρεβλώσεων κατά μήκος των προφίλ της κάσας περιμετρικά (σχήμα 7) ή μεγάλες διογκώσεις που οφείλονται σε υπερβολική ποσότητα διογκούμενων υλικών που χρησιμοποιούνται για το γέμισμα των κενών ή την μόνωση (σχήμα 8), αποτελέσματα που θα δημιουργούσαν προβλήματα στην καλή λειτουργία των φύλλων και/ή θα μείωναν τις μονωτικές επιδόσεις λόγω άσχημης συμπίεσης των κεντρικών λαστιχών. β) Φέροντα στηρίγματα (Φ) Είναι τα στηρίγματα που τοποθετούνται σε τέτοια θέση ώστε να μπορούν να μεταφέρουν αποτελεσματικά τις πιο μεγάλες τάσεις (ανεμοπίεση, βάρος φύλλων κ.λ.π). Για αυτόν τον τύπο στήριξης πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και η αντοχή της τοιχοποιίας στις παρακείμενες περιοχές, ώστε να επιλέγεται το καταλληλότερο είδος στήριξης όπως: τζινέτια (σχήμα 9), βίδες (σχήμα 10) κ.λ.π. Πάντα στο πλαίσιο αυτής της υπόθεσης η θέση και ο αριθμός των στηριγμάτων μπορούν να διανεμηθούν με διαφοροποιημένο τρόπο, όπως φαίνεται στο παράδειγμα του σχήματος 11 που αναφέρεται στα τρία είδη κουφώματος που έχουν χρησιμοποιηθεί στα παραδείγματα του άρθρου. Θα ήταν πάντα χρήσιμο να ενημερώνεται το συνεργείο τοποθέτησης για τα σημεία εφαρμογής των δυνάμεων που πρέπει να μεταφερθούν από το κούφωμα στην τοιχοποιία, ίσως με την χρήση σκίτσων των κουφωμάτων προς τοποθέτηση. Πηγές: "Facadoc, Regles de calcul" Ed. SNFA "Manuale dei serramenti metallici e plastici" Ed. Tecnomedia "Serramenti & alluminio" Ed. Tecnomedia 174