ιαχείριση Τεχνικών Έργων 6 Ο Μ Α Θ Η Μ Α Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Α Κ Α Τ Α Σ Κ Ε Υ Ω Ν Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Θ Ε Μ Α Τ Α Ε Φ Α Ρ Μ Ο Σ Μ Ε Ν Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Κ Η Σ Γ Ι Α Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Υ Σ Ρ Λ Ε Ω Ν Ι Α Σ Α Ν Θ Ο Π Ο Υ Λ Ο Σ, Ε Π Ι Κ Ο Υ Ρ Ο Σ Κ Α Θ Η Γ Η Τ Η Σ Τ Μ Η Μ Α Ι Ο Ι Κ Η Σ Η Σ Κ Α Ι Ι Α Χ Ε Ι Ρ Ι Σ Η Σ Ε Ρ Γ Ω Ν Τ Ε Ι Λ Α Ρ Ι Σ Α Σ
Ορισµοί: Κόστος: το σύνολο των οικονοµικών θυσιών που απαιτούνται για την παραγωγή ενός αγαθού (στην περίπτωσή µας: προϊόν κατασκευής) Κοστολόγηση: η διαδικασία υπολογισµού του κόστους πριν, κατά τη διάρκεια καθώς και µετά το τέλος της κατασκευής. Κατηγορίες κόστους: Ανάλογα µε τη χρονική στιγµή υπολογισµού του κόστους σε σχέση µε το στάδιο της κατασκευής: Προϋπολογισµός: το κόστος που υπολογίζουµε πριν την εκτέλεση του έργου, µε βάση τα στοιχεία που διαθέτουµε από την τεχνική µελέτη, από τα κόστη κατασκευής, καθώς και τα γενικά έξοδα του έργου και της κατασκευαστικής εταιρείας (κόστη λειτουργίας κλπ.). Αν βασιστεί σε ακριβή ιστορικά στοιχεία και σε επιστηµονικές µεθόδους µέτρησης µπορεί να είναι ακριβής στην πρόβλεψη του πραγµατικού κόστους του έργου. Πραγµατικό κόστος: προκύπτει από τους υπολογισµούς των δαπανών κατά τη διάρκεια της κατασκευής και µετά το τέλος της, µε βάση τις πραγµατικές εργασίες, τα υλικά και τα γενικά έξοδα του έργου. Προϋποθέτει ένα σύστηµα λογιστικής καταγραφής σύµφωνα µε την ισχύουσα νοµοθεσία. Κανονικό κόστος: ο µέσος όρος του κόστους πολλών παρόµοιων τεχνικών έργων, που υλοποιήθηκαν σε διαφορετικούς χρόνους.
Ορισµοί (συνέχεια): Κατηγορίες κόστους: Ανάλογα µε τον τρόπο ενσωµάτωσης του κόστους στις εργασίες κατασκευής των τεχνικών έργων: Άµεσο: το κόστος που ενσωµατώνεται απευθείας στις εργασίες (εργατικά, υλικά, µηχανικός εξοπλισµός, εργολαβίες). Έµµεσο: το κόστος που δεν ενσωµατώνεται απευθείας (γενικά έξοδα έργου και εργοταξίου, γενικά έξοδα εργοληπτικής επιχείρησης). Συνολικό: το άθροισµα του άµεσου και του έµµεσου κόστους. Ανάλογα µε τη συµπεριφορά του κόστους λειτουργίας µιας εργοληπτικής επιχείρησης, στις µεταβολές του κύκλου εργασιών των κατασκευών τεχνικών έργων που αναλαµβάνει: Σταθερό: όταν είναι ανεξάρτητο από τις µεταβολές του κύκλου εργασιών (π.χ. γενικά έξοδα εργολαβικής επιχείρησης, αποσβέσεις κτιρίων και µηχανικού εξοπλισµού κλπ.) Μεταβλητό: όταν αλλάζει µε τις µεταβολές του κύκλου εργασιών (π.χ. εργατικά, υλικά, γενικά έξοδα έργων και εργοταξίων κ.ο.κ.) Κόστος κατά είδη, κατά θέσεις, κατά φορείς: Κόστος κατά είδη ή είδη κόστους: περιλαµβάνει υλικά, εξοπλισµό, εργολαβίες, χρηµατοδότηση κλπ. Κόστος κατά θέσεις ή θέσεις κόστους: τα επιµέρους κονδύλια της κατασκευής (π.χ. εκσκαφής, σκελετός, έκαστο µηχάνηµα κλπ.) Κόστος κατά φορείς ή φορείς κόστους: το κόστος ενδιάµεσων φάσεων της κατασκευής ή το τελικό κόστος (µε την ολοκλήρωση της κατασκευής).
Στοιχεία γενικής λογιστικής: Λογιστική: η επιστήµη µε την οποία µέσα σε συγκεκριµένη χρονική περίοδο καταγράφεται, παρακολουθείται και ελέγχεται η περιουσία µιας οικονοµικής µονάδας και προσδιορίζεται το οικονοµικό αποτέλεσµα που προκύπτει σ αυτή. Με τη λογιστική επιτυγχάνονται: Ο προσδιορισµός της περιουσίας της επιχείρησης σε οποιαδήποτε χρονική στιγµή. Η παρακολούθηση των µεταβολών της περιουσίας και των µερών της σε µια χρονική περίοδο καθώς και η διερεύνηση των αιτιών που τις προκάλεσαν. Ο προσδιορισµός των αυξοµειώσεων της περιουσίας (αποτελέσµατα, κέρδη ή ζηµιές) σε µια χρονική περίοδο. Η χρονική περίοδος κατά την οποία εξετάζεται η µεταβολή ονοµάζεται χρήση και διαρκεί συνήθως ένα χρόνο (µε έναρξη την 1/1 και λήξη την 31/12), χωρίς να αποκλείεται µικρότερο διάστηµα κατά την πρώτη χρήση. Περιουσία: περιλαµβάνει ένα σύνολο θετικών περιουσιακών στοιχείων (ενεργητικό) και αρνητικών περιουσιακών στοιχείων (παθητικό). Χρησιµοποιείται για την πραγµατοποίηση των σκοπών ενός οργανισµού. Ενεργητικό: το µέρος της περιουσίας της επιχείρησης που περιλαµβάνει τα αντικείµενα που της ανήκουν (κινητά και ακίνητα). ιακρίνεται σε: Πάγια: οικόπεδα, κτίρια, µηχανήµατα, έπιπλα κλπ. Κυκλοφορούν: εµπορεύµατα, πρώτες ύλες, µετρητά, καταθέσεις κλπ.
Στοιχεία γενικής λογιστικής (συνέχεια): Παθητικό: οι υποχρεώσεις της επιχείρησης απέναντι στους ιδιοκτήτες της και προς τρίτους. ιακρίνεται σε: Ίδια κεφάλαια ή λογιστικό παθητικό ή καθαρή περιουσία: υποχρεώσεις προς τους ιδιοκτήτες (ιδρυτικό κεφάλαιο, επίκτητα αποθεµατικά). Υποχρεώσεις προς τρίτους ή Πραγµατικό παθητικό: (δάνεια, προκαβολές πελατών, υποχρεώσεις προς προµηθευτές κλπ.) Υποχρεώσεις προς τρίτους: Ληξιπρόθεσµες: πρέπει να αποδοθούν αµέσως Βραχυπρόθεσµες: πρέπει να αποδοθούν εντός 12 µηνών Μεσοπρόθεσµες: πρέπει να αποδοθούν από 12 µήνες έως 5 έτη Μακροπρόθεσµες: πρέπει να αποδοθούν σε διάστηµα πέρα των 5 ετών. Σχηµατικά: Το παθητικό δείχνει τις πηγές προέλευσης του ενεργητικού της επιχείρησης Το ενεργητικό δείχνει τον τρόπο µε τον οποίο χρησιµοποιήθηκε το παθητικό της.
Στοιχεία γενικής λογιστικής (συνέχεια): Απογραφή Αποτίµηση: το σύνολο των ενεργειών µε τις οποίες προσδιορίζουµε λεπτοµερώς το πραγµατικό ενεργητικό και παθητικό της επιχείρησης σε µια χρονική στιγµή. Η αποτίµηση των περιουσιακών στοιχείων είναι ένα σηµαντικό στάδιο της απογραφής. Τα πάγια αποτιµώνται στην τιµή κτήσης µε τις προσαυξήσεις των επεκτάσεών τους και µε τις νόµιµες µειώσεις. Τα εµπορεύµατα αποτιµώνται στη χαµηλότερη τιµή µεταξύ τιµής κτήσης, ιστορικού κόστους παραγωγής. Οι µετοχές αποτιµώνται στη χαµηλότερη τιµή µεταξύ της τιµής κτήσης και της µέσης ετήσιας χρηµατιστηριακής τιµής. Οι απαιτησεις, υποχρεώσεις και διαθέσιµα σε συνάλλαγµα αποτιµώνται στην επίσηµη τιµή κατά την ηµεροµηνία απογραφής. Ισολογισµός: µια περιληπτική, λογιστική κατάσταση στην οποία εµφανίζονται τα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης σε µια δεδοµένη χρονική στιγµή, όπως απορρέουν από την απογραφή αλλά µε οµαδοποιηµένα και όχι µε αναλυτικά στοιχεία. Λογαριασµός: το µέσο της λογιστικής µε το οποίο επιτυγχάνουµε να παρακολουθούµε όλες τις µεταβολές στα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης. ιακρίνεται σε: Ενεργητικού Παθητικού Καθαρής περιουσίας και διαθέτει 2 στήλες (χρέωση, πίστωση) όπου καταχωρούνται οι µεταβολές του.