Πολλές φορές θα χρειαστεί να κάνεις μετρήσεις αποστάσεων, ύψους ή πλάτους. Βέβαια μια μετροταινία λύνει το πρόβλημα. Ο πρόσκοπος όμως πρέπει να είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει διάφο ρους μεθόδους που θα τον βοηθήσουν να κάνει τις μετρήσεις του. Απαραίτητο πριν προχωρήσουμε στις μεθόδους αυτές είναι να γνωρίζεις τις προσωπικές σου μετρήσεις. Μέτρηση Αποστάσεως Από το πόσο ευδιάκριτα φαίνονται ορισμένα αντικείμενα, άν θρωποι ή και τα χαρακτηριστικά τους, καθορίζεται και η απόσταση στην οποία βρίσκονται. Να θυμάσαι ότι: - Τα αντικείμενα φαίνονται κοντύτερα απ ότι πραγματικά είναι: - όταν ο ήλιος λάμπει και κτυπά το αντικείμενο. - όταν μεσολαβεί μία έκταση νερού ή χιονιού. - όταν τα βλέπουμε από ψηλά ή χαμηλά. δηλ δεν βρισκόμαστε στο ίδιο επίπεδο. - όταν η ατμόσφαιρα είναι καθαρή. - όταν το φόντο και το αντικείμενο είναι διαφορετικού χρώματος Τα αντικείμενα φαίνονται μακρύτερα από ότι πραγματικά είναι: - όταν είναι σκιά. - όταν μεσολαβεί κάποια κοιλάδα. - όταν το φόντο είναι του ίδιου χρώματος. - όταν ο παρατηρητής είναι ξαπλωμένος κατά γης ή στα γόνατα. - όταν υπάρχει πάνω από το έδαφος πάχνη. 1 / 5
Στην επόμενη σελίδα ακολουθεί σχήμα που δίνει υπολογισμούς αποστάσεων βάση αυτών που βλέπει ένα άτομο.ας υποθέσομε ότι θέλουμε να μετρήσουμε το ύψος ενός δένδρου, στύλου, ιστού, καμπαναριού κλπ. Μέτρηση Ύψους Πρώτη Μέθοδος: 1. Ζητάμε από κάποιο πρόσωπο να σταθεί στη βάση του αντικειμένου που θέλουμε να μετρήσομε το ύψος του. Αν δεν υπάρχει πρόσκοπος διαθέσι μος στήνουμε ένα κον τάρι που ξέρομε το ύψος του. Αν και αυτό δεν υπάρχει, σημειώ νουμε πάνω στο αντι κείμενο το δικό μας ύψος αφού σταθούμε στη βάση του. 2. Απομα κρυνόμαστε από το αντικείμενο και κρατώντας με τεντωμένο το χέρι μας ένα μικρό κλαδί ή μολύβι προσπαθούμε κλείνοντας το ένα μάτι να καλύψομε με το κλαδί/μολύβι τον πρόσκοπο ή το κοντάρι που στήσαμε στη βάση ή τη μέτρηση που κάναμε στο αντικείμενο. 3. Προσπαθούμε μετακινώντας το μολύβι προς τα πάνω δια δοχικά να δούμε πόσα μήκη του μολυβιού χρειάζονται για να φθάσο με στην κορυφή του αντικειμένου. 4. Ένας απλός πολλαπλασιασμός της πρώτης μέτρησης (ύψος προσκόπου ή δικού μας ή το μήκος του κονταριού με τις φορές που μετακινήθηκε το μολύβι) μας δίνει το ύψος του αντικειμένου. Δεύτερη Μέθοδος: 1. Κρατώντας πάλι ένα κλαδί ή μολύβι με το χέρι μας τεντωμένο προσπαθούμε κοι τώντας με το ένα μας μάτι και μετακινών τας τον αντίχειρά μας να καλύψομε τη βάση και το ύψος του αντικειμένου που θέλουμε να μετρήσουμε. 2. Γυρίζουμε το κλαδί/μολύβι μας με κέντρο τη βάση του 900 και ζητάμε από ένα πρόσκοπό μας να σταθεί εκεί που θα δείχνει η κορυφή του μολυβιού/κλαδιού. Αν δεν υπάρχει πρόσκοπος διαθέσιμος σημειώνομε κάποιο χαρακτηριστικό σημείο του εδάφους που αγγίζει η άκρη του μολυβιού/κλαδιού. 3. Η απόσταση αυτή από τη βάση του αντικειμένου μέχρι του σημείου που έδειξε η κορυφή του μολυβιού/κλαδιού είναι ίση με το ύψος του. Τρίτη Μέθοδος: 1. Σε μια απόσταση που νομίζουμε είναι ίση με το ύψος του αντικειμένου που θέλουμε να μετρή σομε βάζουμε μια λεκάνη με νερό ή ένα καθρέπτη. 2. Κά νουμε βήματα προς τα πίσω ώστε η απόστασή μας από τη λεκάνη να είναι ίση με το ύψος μας. 3. Αν μέσα στη λεκάνη βλέπουμε την κορυφή του αντικειμένου τότε η από σταση της λεκάνης από το αντικείμενο είναι ίση με το ύψος του. Αν δεν δούμε την κορυφή του μετακινούμε τη λεκάνη ανάλογα μέχρις ότου το πετύχουμε, κρατώντας πάντα την 2 / 5
απόσταση μεταξύ μας και της λεκάνης ίση με το ύψος μας. Τέταρτη Μέθο δος: 1. Σε μια από σταση από το αντικείμενο που θέλουμε να μετρήσoυμε το ύψος του στήνουμε το προσκοπικό μας κοντό. 2. Σκύβουμε στο έδαφος και απομακρυνόμαστε στην ευθεία αντικειμένου/ κονταριού μέχρις ότου μπορέσουμε να δούμε σε ευθεία την κορυφή του κονταριού μας και την κορυφή του αντικειμένου. 3. Δημιουργούνται έτσι δυο όμοια τρίγωνα. Μετράμε την απόσταση από το κοντάρι μέχρι του σημείου που είδαμε την ευθεία των κορυφών κονταριού, αντικειμένου. 4. Μετρά με και την απόσταση από τη βάση του αντικειμένου μέχρι το πιο πάνω πάλι σημείο 5. Κάνουμε τον εξής υπολογισμό: Βάση μεγάλου τριγώνου = Βάση μικρού τριγώνου Ύψος αντικειμένου Ύψος κονταριού Ύψος αντικειμένου = Βάση μεγάλου τριγώνου x Ύψος Κονταριού Πέμπτη Μέθοδος: Βάση μικρού τριγώνου Εάν υπάρχει σκιά του αντικειμένου μετράμε το μήκος της και με μια απλή μέθοδο των τριών αφού μετρήσουμε τη σκιά που δίνει το στημένο προσκο πικό μας κοντάρι ή εμείς οι ίδιοι βρί σκουμε το ύψος του αντικειμένου. 3 / 5
Όταν π,χ. το κον τάρι μας του 1.50 εκ. μας δίνει σκιά 3 μέτρα, η σκιά του αντικειμένου των 30 μέτρων μας δίνει το ύψος του που είναι 15 μέτρα. Ύψος κονταριού x Μήκος σκιάς αντικειμένου = Ύψος Αντικειμένου Μήκος σκιάς κονταριού Μέτρηση Πλάτους Υπάρχουν και στην περίπτωση αυτή διάφοροι τρόποι για να μετρήσομε το πλάτος ενός ποταμού. Μέθοδος Ναπολεοντα 1. Στεκόμαστε στην όχθη του ποτα μού ατενίζοντας την αντίπερα όχθη γέρνοντας το κεφάλι μας προς τα μπρος ώστε το πηγού νι μας να αγγίζει το στήθος μας. 2. Βάζουμε τό τε την παλάμη μας στο μέτωπό μας και προσπαθούμε να δού με την άκρη της να φαίνεται ότι αγγίζει την αντίπερα όχθη 3. Το κεφάλι μας είναι πάντα στητό με το πηγούνι ακουμπισμέ νο στο στήθος μας. 4. Κάνουμε στη συνέχεια στροφή στα δεξιά χω ρίς να μετακινήσομε τη θέση της παλάμης μας ή του προσώπου μας. 5. Το σημείο του εδά φους που δείχνει να αγγίζει τώρα η άκρη της παλάμης μας είναι το πλάτος του ποταμού. 6. Ο Ναπολέων πιθανόν αντί της παλάμης του να χρησιμοποιούσε το γείσο του καπέλου του. Αν φοράς πλατύγυρο μπορείς να το χρησιμοποιήσεις και εσύ. Μέθοδος Ίσως Τριγώνων 1. Παίρνουμε σαν βά ση ένα χαρακτηριστι κό σημείο (Α) στην αντίπερα όχθη, ένα δένδρο, ένα βράχο, ένα θάμνο. 2. Απέναντί του στην όχθη που βρισκόμαστε (B) στή νουμε το κοντάρι μας. 3. Με γωνία 90ο πάνω στην νοητή γραμμή του κονταριού μας και του σημείου στην αν τίπερα όχθη περπατάμε κατά μήκος της όχθης για ένα ορισμένο μήκος (Γ). Ας πού με 60 βήματα. 4 / 5
4. Στο καινούργιο σημείο βάζομε ένα άλλο κοντά ρι και συνεχίζομε για άλλα 60 βήματα για να στήσομε ένα τρίτο κοντάρι (Δ). 5. Με γωνία πάλι 90ο στην πορεία που καλύψαμε περπατά με μέχρι να φθάσομε σε ένα σημείο (Ε) ώστε να μπορούμε να βλέπουμε τα σημεία Α και Γ σε ευθεία. 6. Η απόσταση ΔΕ είναι το πλάτος του ποταμού. 7. Αν η όχθη μας είναι ανώμαλη μπορούμε σαν απόσταση ΓΔ να καλύψομε το μισό της απόστασης ΒΓ. Οπότε το πλάτος του ποτα μού θα είναι το διπλάσιο της απόστασης ΔΕ. Μέθοδος της Πυξίδας 1. Παίρνουμε πάλι σαν βάση μας ένα χαρακτηριστικό σημείο (Α) στην αντίπερα όχθη. 2. Στο σημείο (Β) τοποθε τούμε την πυξίδα μας ώστε ο δείκτης κατευθύνσεως να δείχνει το χαρα κτηριστικό σημείο (Α). 3. Γυρίζουμε το ανεμολόγιο της πυξίδας ώστε να συμπέσει το Ν του ανεμολογίου με τη μαγνητική βελόνα. 4. Διαβάζουμε τις μοί ρες (Ας υποθέσουμε είναι 120ο ) και προσθέτουμε άλλες 45ο. 5. Προχωράμε παράλληλα προς τον ποταμό με γωνία 90ο στο σημείο Β έχοντας το δείκτη κατευθύνσε ως στραμμένο προς το σημείο Α. 6. Όταν η μαγνητική μας βελόνη συμπέσει με το Ν του ανεμολογίου μας το σημείο που φθάσαμε Γ απέχει από το Β όσο είναι το πλάτος του ποταμού. (προσθέσαμε 45ο που αντιστοιχούν στο άνοιγμα των γωνιών του ορθογωνίου τριγώνου που σχηματίστηκε). Πηγή: Εγχειρίδιο Σχολής Τοπογραφίας 5 / 5