Ο Βιτρούβιος Άντρας του Λεονάρντο Ντα Βίντσι

Transcript

1 Ο Βιτρούβιος Άντρας του Λεονάρντο Ντα Βίντσι Ο Άνθρωπος του Βιτρούβιου είναι ένα διάσημο σχέδιο με συνοδευτικές σημειώσεις του Λεονάρντο Ντα Βίντσι, που φτιάχτηκε περίπου το 1490 σε ένα από τα ημερολόγιά του. Απεικονίζει μία γυμνή αντρική φιγούρα σε δύο αλληλοκαλυπτόμενες θέσεις με τα μέλη του ανεπτυγμένα και συγχρόνως εγγεγραμμένη σε ένα κύκλο και ένα τετράγωνο. Το σχέδιο και το κείμενο συχνά ονομάζονται Κανόνας των Αναλογιών.

2 Σύμφωνα με τις σημειώσεις του ντα Βίντσι στο συνοδευτικό κείμενο, οι οποίες είναι γραμμένες με καθρεπτιζόμενη γραφή, το σχέδιο έγινε ως μελέτη των αναλογιών του ανδρικού ανθρώπινου σώματος, όπως περιγράφεται σε μια πραγματεία του Ρωμαίου Αρχιτέκτονα Βιτρούβιου, που είχε γράψει για το ανθρώπινο σώμα: 1. μια παλάμη έχει πλάτος τεσσάρων δακτύλων 2. ένα πόδι έχει πλάτος τέσσερις παλάμες 3. ένας πήχυς έχει πλάτος έξι παλάμες 4. το ύψος ενός ανθρώπου είναι τέσσερις πήχεις 5. μια δρασκελιά είναι τέσσερις πήχεις

3 6. Το μήκος των χεριών ενός άντρα σε διάταση είναι ίσο με το ύψος του 7. η απόσταση από την γραμμή των μαλλιών ως την κορυφή του στήθους είναι το ένα-έβδομο του ύψους του άνδρα 8. η απόσταση από την κορυφή του κεφαλιού ως τις θηλές είναι το ένα-τέταρτο του ύψους του άνδρα

4 9. το μέγιστο πλάτος των ώμων είναι το ένα-τέταρτο του ύψους του άνδρα 10. η απόσταση από το αγκώνα ως την άκρη του χεριού είναι το ένα-πέμπτο του ύψους του άνδρα 11. η απόσταση από τον αγκώνα ως την μασχάλη είναι το ένα-όγδοο του ύψους του άνδρα 12. το μήκος του χεριού είναι ένα-δέκατο του ύψους ενός άνδρα

5 13. η απόσταση από την άκρη του πηγουνιού ως την μύτη είναι το ένα-τρίτο του μήκους του προσώπου 14. η απόσταση της γραμμής των μαλλιών ως τα φρύδια είναι το ένα-τρίτο του μήκους του προσώπου 15. το μήκος του αυτιού είναι το ένα-τρίτο του μήκους του προσώπου

6 Το αρχικό σκίτσο του Βιτρούβιου άντρα ήταν δημιουργία του αρχιτέκτονα Cesare di Lorenzo Cesariano, ο οποίος ήταν ο πρώτος που μετέφρασε το έργο του Βιτρούβιου De Architectura στην μοντέρνα γλώσσα, τα ιταλικά, με προσθήκη των σημειώσεών του.

7 Ο Ντα Βίντσι δημιούργησε το σχέδιο βασιζόμενος στο De Architectura του Βιτρούβιου που γράφει: Ο ομφαλός είναι φυσικά τοποθετημένος στο κέντρο του ανθρώπινου σώματος, και, αν σε ένα άνδρα ξαπλωμένο με το πρόσωπο στραμμένο επάνω και τα χέρια και τα πόδια του ανεπτυγμένα, με τον ομφαλό του ως κέντρο εγγράψουμε ένα κύκλο, θα ακουμπήσει τα δάκτυλα των χεριών και τα δάκτυλα των ποδιών του. Δεν γίνεται μόνο μέσω ενός κύκλου, η περιγραφή ενός ανθρώπινου σώματος, όπως φαίνεται τοποθετώντας τον σε ένα τετράγωνο. Μετρώντας από τα πόδια ως στην κορυφή του κεφαλιού, και έπειτα κατά μήκως των χεριών σε πλήρη έκταση, βρίσκουμε την τελευταία μέτρηση ίση με την πρώτη έτσι γραμμές σε ορθή γωνία μεταξύ τους, περικλείοντας τη φιγούρα, σχηματίζουν ένα τετράγωνο.

8 Στο ανθρώπινο σώμα, το κεντρικό σημείο είναι ο ομφαλός. Γι αυτό εάν ένας άνθρωπος τοποθετηθεί με την πλάτη στο πάτωμα και με τα χέρια στην ανάταση τότε αν ένας διαβήτης βάλει ως κέντρο τον ομφαλό, τότε τα δάκτυλα και τα πόδια θα αγγίζουν την περιφέρεια ενός κύκλου. Κι έτσι καθώς το ανθρώπινο σώμα περιγράφεται από, μια κυκλική γραμμή, έτσι και μια τετράγωνη φιγούρα μπορεί να σχηματιστεί αφού εάν μετρήσουμε την απόσταση από τα πόδια μέχρι το κεφάλι και μετά την απόσταση μεταξύ των δύο χεριών σε έκταση, τότε το πλάτος και το ύψος θα είναι το ίδιο.

9 Μπορεί να παρατηρηθεί από την εξέταση του σχεδίου ότι ο συνδυασμός των θέσεων των χεριών και των ποδιών μπορεί να δημιουργήσει δεκαέξι διαφορετικές στάσεις. Η στάση με τα χέρια εκτεταμένα μακριά και τα πόδια ενωμένα είναι εγγεγραμμένη στο τετράγωνο. Η στάση με τα χέρια ελαφρώς υψωμένα και τα πόδια ανοικτά εγγράφεται στον κύκλο. Αυτό εικονογραφεί το θεώρημα ότι κατά την εναλλαγή μεταξύ των δύο στάσεων, το φαινόμενο κέντρο της φιγούρας φαίνεται να κινείται, αλλά στην πραγματικότητα ο ομφαλός της φιγούρας που είναι το πραγματικό κέντρο της βαρύτητας παραμένει ακίνητος.

10 Χρυσή τομή: ο θεμέλιος λίθος της δημιουργίας του Βιτρούβιου Άντρα Αριθμός φ 1,618. Η θεία αναλογία. Τα πάντα γυρίζουν γύρω από αυτόν, και από αυτόν πηγάζει η ανατομική τελειότητα του έργου του Ντα Βίντσι. Παντού, και βέβαια και στη φύση, τα πάντα στην κυριολεξία, από το μικρότερο φυλλαράκι ενός δέντρου ως το μεγαλύτερο θηλαστικό σχετίζονται με τον αριθμό φ. 1. Οι θηλυκές μέλισσες πάντα είναι περισσότερες. Αν διαιρέσεις τον αριθμό των θηλυκών μελισσών με τον αριθμό των αρσενικών καταλήγεις πάντα στον φ! 2. Τα πάντα (φυτά, ζώα, ακόμα και οι άνθρωποι) διέπονται από αναλογίες που συνέτειναν με τρομακτική ακρίβεια προς την αναλογία του φ προς 1.

11 3. Από την κορυφή του κεφαλιού μέχρι το πάτωμα δια την απόσταση από τον αφαλό μέχρι το πάτωμα ίσον φ. 4. Από τον ώμο μέχρι τις άκρες των δακτύλων δια από Τον αγκώνα μέχρι τις άκρες των δακτύλων ίσον φ. 5. Από την λεκάνη μέχρι το πάτωμα δια από το γόνατο μέχρι το πάτωμα ίσον φ.

12 Και μια αξιοθαύμαστη αναφορά... Στο βιβλίο του Dan Brown Κώδικας Da Vinci αναφέρεται για το έργο του Da Vinci: Βιτρούβιος άντρας: ο κύκλος θηλυκό σύμβολο προστασίας σχεδιασμένος γύρω από το γυμνό σώμα ενός άντρα ολοκλήρωνε το μήνυμα που ήθελε να στείλει ο Ντα Βίντσι, ένα μήνυμα αρμονίας μεταξύ αρσενικού και θηλυκού.

13 Ελένη Βλαχαντώνη Αλεξία Μαρία Αρπατζάνη Πηγές Βικιπαίδεια Dan Brown The Da Vinci Code Εκδόσεις TASCHEN: Frank Zöllner Leonardo leonardodavinci.stanford.edu Vitruvian Man