HPV-σχετιζόµενες παθήσεις και η επίπτωσή τους στη Δηµόσια Υγεία και στις δαπάνες υγείας Αναστάσης Σκρουµπέλος MSc Τοµέας Οικονοµικών της Υγείας Εθνική Σχολή Δηµόσιας Υγείας
Σύγκρουση συµφερόντων Καµία
Εισαγωγή O ιός των ανθρωπίνων θηλωµάτων (Human papillomavirus, HPV) βασίζεται στο DNA και µολύνει το δέρµα και τις βλεννογόνες µεµβράνες των ανθρώπων και ορισµένων ζώων Έχουν αναγνωριστεί 189 ορότυποι του ιού εκ των οποίων 120 προσβάλλουν τον άνθρωπο και 40 είναι σεξουαλικα µεταδιδόµενοι. 14 τύποι ( 6,11,40,42,43,44,55,61,70,72,81,83,84,89 ) µπορούν να προκαλέσουν κονδυλώµατα 15 τύποι (16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 68, 73, 82) είναι καρκινογόνοι
Εισαγωγή Μυρµηγκιά Γεννητικά κονδυλώµατα Αναπνευστική θηλωµάτωση Μυρµηκιόµορφη επιδερµοδυσπλασία (κυρίως σε ανοσοκαταστελµένα άτοµα) Καρκίνος του τραχήλου της µήτρας Καρκίνος του αιδοίου Καρκίνος του κόλπου Καρκίνος του πέους Καρκίνος του πρωκτού Κακρίνος του στόµατος Καρκίνος του στοµατοφάρυγγα Καρκίνος του πνέυµονα?
Φορτίο ασθένειας Καρκίνος του τραχήλου της µήτρας : Διεθνώς ASR 2.5 έως 56.9/100.000 265.653 θάνατοι Ελλάδα ASR 5.2/100.000 (421 νέα περιστατικά) 208 θάνατοι Parkin M.. Bray F(2006). The burden of HPV-related cancers. Vaccine 24S3 (2006) S3/11 S3/25
Φορτίο ασθένειας Καρκίνος του αιδοίου Διεθνώς ASR 0.1 εως 1.7 /100.000 Καρκίνος του κόλπου Διεθνώς ASR 0.1 εως 1.4 /100.000 Parkin M.. Bray F(2006). The burden of HPV-related cancers. Vaccine 24S3 (2006) S3/11 S3/25
Φορτίο ασθένειας Καρκίνος του πεόυς Διεθνώς ASR 0.1 εως 3.9/100.000 Parkin M.. Bray F(2006). The burden of HPV-related cancers. Vaccine 24S3 (2006) S3/11 S3/25
Φορτίο ασθένειας Καρκίνος του πρωκτού Διεθνώς ASR 0.3 εως 2.1/100.000 Parkin M.. Bray F(2006). The burden of HPV-related cancers. Vaccine 24S3 (2006) S3/11 S3/25
Φορτίο ασθένειας Καρκίνος του στόµατος και του στοµατοφάρρυγα Διεθνώς 405.000 νεά περιστατικά ετησίως 211.000 θάνατοι ετησίως Η επίπτωση παρατηρείται υψηλότερη σε περιοχές όπου η κατανάλωση αλκόολ και καπνού είναι υψηλή Parkin M.. Bray F(2006). The burden of HPV-related cancers. Vaccine 24S3 (2006) S3/11 S3/25 9
Φορτίο ασθένειας Site Attributabl e to HPV(%) Of which. HPV 16 and/or 18 (%) Total cancers Attributab le to HPV 16/18 Parkin M.. Bray F(2006). The burden of HPV-related cancers. Vaccine 24S3 (2006) S3/11 S3/25 Both Sexes % all cancer Attribut able to HPV 16/18 Cervix 100 70 492.800 492.800 4.54% 344.900 Penis 40 63 26.300 10.500 0.10% 6.600 Vulva.Vag ina 40 80 40.000 16.000 0.15% 12.800 Anus 90 92 30.400 27.300 0.25% 25.100 Mouth 3 95 274.300 8.200 0.08% 7.800 Oropharynx 12 89 52.100 6..200 0.06% 5.500 % all cance r 3.18 % 0.06 % 0.12 % 0.23 % 0.07 % 0.05 %
Φορτίο ασθένειας Borget et al (2011). Economic burden of HPV-related cancers in France. Vaccine 29 (2011) 5245 5249
Κόστος των σχετιζόµενων µε τον HPV καρκίνων Bresse et. al. (2013). A comparative analysis of the epidemiological impact and disease cost-savings of HPV vaccines in France. Human Vaccines & Immunotherapeutics 9:823 833 12
Το εµβόλιο έναντι στον HPV ιό Περιστατικά καρκίνων που αποτρέπονται λόγω του εμβολιασμού ανά ηλικία Luttjeboer (2013). Cost effectiveness of the prophylactic HPV vaccine: An application to the Netherlands taking non-cervical cancers and cross-protection into account.vaccine 31 (2013) 3922 3927 13
Οικονοµική αποδοτικότητα του εµβολίου Συγγραφείς Χώρα Στόχος του εμβολίου Χρονικός ορίζοντας Sanders and Taira (2003) Ηνωμένες Πολιτείες HPV 16/18 Εφόρου ζωής Κόστος ανά QALY (Ι$) 26.641 Goldie et al. (2004)a Ηνωμένες Πολιτείες HPV 16/18 Εφόρου ζωής 28.007 Taira et al. (2004) Ηνωμένες Πολιτείες HPV 16/18 Εφόρου ζωής 17.073 Brisson et al. (2007)a Καναδάς HPV 6/11/16/18 Εφόρου ζωής 17.906 27.585 Elbasha et al. (2007)a Ηνωμένες Πολιτείες HPV 6/11/16/18 100 έτη 3.147 Ginsberg et al. (2007) Ισραήλ HPV 6/11/16/18 100 έτη 81.404 Χ Insinga et al. (2007)a Μεξικό HPV 6/11/16/18 100 έτη 2.887 Kulasingam et al. (2007) Αυστραλία HPV/16/18 12-85 έτη 14.137 Bergeron et al. (2008)a Γαλλία HPV 6/11/16/18 14-85 έτη 9.594 Chesson et al. (2008) Ηνωμένες Πολιτείες HPV 6/11/16/18 12-99 έτη 4.147/15.631 Dasbach et al. (2008)a Ηνωμένο Βασίλειο HPV 6/11/16/18 100 έτη 9.052 Jit et al. (2008) Ηνωμένο Βασίλειο HPV 6/11/16/18 100-έτη 33.745 Kim and Goldie (2008) Ηνωμένες Πολιτείες HPV 6/11/16/18 Εφόρου ζωής 35.894/44.842 Kulasingam et al. (2008)a Ηνωμένο Βασίλειο HPV 6/11/16/18 Εφόρου Ζωής 33.106 Szucs et al. (2008)a Ελβετία HPV 6/11/16/18 Εφόρου Ζωής 15.761 Bresse et. al. (2013). A comparative analysis of the epidemiological impact and disease cost-savings of HPV vaccines in France. Human Vaccines & Immunotherapeutics 9:823 833 14
Οικονοµική αποδοτικότητα του εµβολίου Προϋποθέσεις και παραδοχές για την επίτευξη της αποδοτικότητας διάρκεια ανοσίας εφ όρου ζωής υψηλή κλινική αποτελεσµατικότητα (75%-100%) υψηλή πληθυσµιακή κάλυψη (70% έως 95% ) πληθυσµός-στόχος έφηβες γυναίκες (12-14 ετών) Ποσοστό κάλυψης Ελλάδα 33% 2,5 δόσεις κατά μέσο όρο 15
Οικονοµική αποδοτικότητα του εµβολίου Η στρατηγική εµβολιασµού και των αγοριών Taira et al. (2004). Evaluating Human Papillomavirus Vaccination Programs. Emerging Infectious Diseases 10(11) 16
Οικονοµική αποδοτικότητα του εµβολίου Η στρατηγική εµβολιασµού και των αγοριών 17
Οικονοµική αποδοτικότητα του εµβολίου Οικονομική αποδοτικότητα όταν συνεκτιμώνται τα οφέλη από επιπλέον σχετιζόμενους καρκίνους Chesson et. al. (2008). Cost-effectiveness of Human Papillomavirus Vaccination in the United States. Emerging Infectious Diseases 14( 2)244-251 18
Οικονοµική αποδοτικότητα του εµβολίου Οικονομική αποδοτικότητα όταν συνεκτιμώνται τα οφέλη από επιπλέον σχετιζόμενους καρκίνους και η στρατηγική εμβολιασμού και των αγοριών Kim J. Goldie S(2009). Cost effectiveness analysis of including boys in a human papillomavirus vaccination programme in the United States. BMJ;339:b3884 doi:10.1136/bmj.b3884 19
Οικονοµική αποδοτικότητα του εµβολίου Προϋποθέσεις αποδοτικότητας εμβολιασμού και των αγοριών :λες οι σχετιζόμενες παθήσεις 90% αποτελεσματικότητα έναντι HPV 6,11,16,18 Διάρκεια ανοσίας εφόρου ζωής Μείωση της τιμή του εμβολίου κατά 27,5% Kim J. Goldie S(2009). Cost effectiveness analysis of including boys in a human papillomavirus vaccination programme in the United States. BMJ;339:b3884 doi:10.1136/bmj.b3884 20
Η χρήση του εµβολίου Παράγοντες που σχετίζονται με τη ζήτηση και τη χρήση του εμβολίου Εθνικότητα Ηλικία της μητέρας κατα τη γέννηση Βαθμός αστικότητας Κοινωνικοοικονομικό επίπεδο A Steens. CCH Wielders. JA Bogaard et al (2012). Association between human papillomavirus vaccine uptake and cervical cancer screening in the 21 Netherlands: Implications for future impact on prevention International Journal of Cancer.Wiley
Κοινωνικοοικονοµικές ανισότητες στην επίπτωση του καρκίνου Φυλή Εθνικότητα Εκπαίδευση Εισόδημα Επίπεδο φτώχειας Βαθμός αστικότητας Benard et al. (2008). Examining the Association Between Socioeconomic Status and Potential Human Papillomavirus-associated Cancers. American Cancer Society* DOI 10.1002/cncr.23742 22
Η χρήση του εµβολίου Παράγοντες που σχετίζονται με τη ζήτηση και τη χρήση του εμβολίου Η ζήτηση του εμβολίου αυξάνεται όσο αυξάνει το οικογενειακό εισόδημα και είναι κατά 4 έως 16 φορές μεγαλύτερη αν η μητέρα διενεργεί προσυμπτωματικό έλεγχο. Lefevere E. Hens N. Theeten H. et al. Like mother. like daughter? Mother s history of cervical cancer screening and daughter s human papillomavirus vaccine uptake in Flanders (Belgium).Vaccine2011;29:8390 96 23
Ο προσυµπτωµατικός έλεγχος Μείωση της επίπτωσης τα τελευταία 30-40 έτη Προσυμπτωματικός έλεγχος Βελτίωση της κοινωνικοοικονομικής κατάστασης Βελτίωση στο στάδιο της διάγνωσης Εν τούτοις αύξηση της επίπτωσης σε νέες γυναίκες πιθανών λόγω της αλλαγής των σεξουαλικών προτύπων και της μετάδοσης του ιού Parkin M.. Bray F(2006). The burden of HPV-related cancers. Vaccine 24S3 (2006) S3/11 S3/25 Parkin et al. (2005) Cancer incidence in five continents, vol. I VIII. Lyon: IARC CancerBase No. 7 24
Ο προσυµπτωµατικός έλεγχος Parkin et al. (2005) Cancer incidence in five continents, vol. I VIII. Lyon: IARC CancerBase No. 7. 25
Οικονοµική αποδοτικότητα του προσυµπτωµατικού ελέγχου Παρέµβαση Ηλικία Συχνότητα ελέγχου (έτη) Δείκτης κόστουςαποτελεσµατικότητας Pap test with HPV triage 25-65 5 $1,500 - $2,600/LYG Pap test > 20 5 $3,100/LYG Pap test with HPV triage 30-60 5 $3,700/LYG Pap test with HPV triage 20-65 5 $5,500/ LYG Pap test with HPV triage 25-65 3 $5,900 - $9,000/LYG Pap test >18 4 $9,400/LYG Pap test 25-30, combination Pap test & HPV DNA test 30-65 25-65 5 $9,800/LYG Pap test with HPV triage 30-60 3 $12,500/LYG Pap test 20-30, combination Pap test & HPV DNA test 30-65 20-65 5 έτη $13,800/LYG Liquid Pap test with HPV DNA triage for ASC-US >18 4 $20,600/LYG Pap test 25-30, combination Pap test & HPV DNA test 30-65 25-65 3 $25,600 - $26,300/LYG Pap test 25-29, HPV DNA test >30 >25 2 $28,000/LYG Combination Pap test & HPV DNA test 30-60 5 $32,700/LYG Pap test 20-30, combination Pap test & HPV DNA ανά 3 έτη 20-39 ετών και ανά 5 έτη 40- Goldie SJ,et al., (2004).. Cost-effectiveness of human papillomavirus DNA testing for cervical cancer screening in women aged 30 years or more. Obstet Gynecol 103:619-31 Kim J., et al., (2002). Cost-effectiveness of alternative triage strategies for atypical squamous cells of undetermined significance. JAMA. 287:2382 90. 26
Οικονοµική αποδοτικότητα του προσυµπτωµατικού ελέγχου Παρέµβαση Ηλικία Συχνότη τα ελέγχου (έτη) Δείκτης κόστουςαποτελεσµατικ ότητας Combination Pap test & HPV DNA test 30-60 3 $37,400/LYG Pap test 25-29, HPV DNA with Pap triage >30 >25 3 $53,000/LYG Pap test 20-29, Combination Pap test & HPV DNA test > 20 2 $56,300/LYG Pap test 20-30, combination Pap test & HPV DNA test 30-65 20-65 3 $75,900/LYG Pap test 20-29, HPV DNA with Pap triage >30 > 20 3 $78,000/LYG Liquid Pap test with HPV DNA triage for ASC-US >18 3 $95,300/LYG Pap test 25-29, HPV DNA with Pap triage >30 >25 2 $105,000/LYG Pap test > 20 1 $108,000/LYG Pap test 20-29, HPV DNA with Pap triage >30 > 20 2 $113,000/LYG Pap test 20-29, HPV DNA test >30 > 20 1 $186,500/LYG Liquid Pap test < 30, combination Liquid Pap & HPV DNA test >30 >18 3 $228,000/LYG Liquid Pap test with HPV DNA triage for ASC-US >18 2 $257,400/LYG Liquid Pap test < 30, combination Liquid Pap & HPV DNA test >30 >18 2 $452,000/LYG Liquid Pap test < 30, combination Liquid Pap & HPV DNA test >30 >18 1 $2,215,100/LYG Goldie SJ,et al., (2004).. Cost-effectiveness of human papillomavirus DNA testing for cervical cancer screening in women aged 30 years or more. Obstet Gynecol 103:619-31 Kim J., et al., (2002). Cost-effectiveness of alternative triage strategies for atypical squamous cells of undetermined significance. JAMA. 287:2382 90. 27
Η χρήση του προσυµπτωµατικού ελέγχου Ηλικία Οικογενειακή κατάσταση Εισόδημα Απασχόληση Parkin M.. Bray F(2006). The burden of HPV-related cancers. Vaccine 24S3 (2006) S3/11 S3/25 28
Πιθανότητα αντιµετώπισης εµποδίων στην πρόσβαση Επιπλέον παράγοντες που σχετίζονται µε τη ζήτηση και χρήση υπηρεσιών προσυµπτωµατικού έλεγχου για καρκίνο του τραχήλου της µήτρας Η ύπαρξη οργανωµένου προγράµµατος προσυµπτωµατικού ελέγχου Η ύπαρξη ασφαλιστικής κάλυψης Η ύπαρξη οικογενειακού ιατρού Η πρόσφατη διενέργεια αιµατολογικών εξετάσεων και η απουσία καπνίσµατος Ο βαθµός αστικότητας Το αυτοανεφερόµενο επίπεδο υγείας Η γνώση για τον καρκίνο του τραχήλου της µήτρας World Health Organization International Agency For Research On Cancer (2005). IARC Handbooks of Cancer Prevention Cervix Cancer Screening. Volume 10
Χρήση προσυµπτωµατικού ελέγχου Εξέταση Παπανικολάο υ Ηλικία 25-64 Ποτέ Μαστογραφία 50-69 30,4% FOBt 50-74 89,7% γλυκόζη αίματος αρτηριακή πίεση 40-74 10,7% 40-74 14,9% χοληστερόλη 40-74 11% Ποτέ τα τελευταία: 17,1% 3 έτη 11,8% 18,8% 60% 1,5% 3% 1,8% 3 έτη 2 έτη 5 έτη 5 έτη 5 έτη Συχνότητα ελέγχου? Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, 2009
Χρήση προσυµπτωµατικού ελέγχου Η ζήτηση και η χρήση υπηρεσιών υγείας Πηγή: ΕΣΔΥ & K-Research, 2012 31
Συµπεράσµατα- προτάσεις Αύξηση του ποσοστού εμβολιαστικής κάλυψης σε επίπεδα άνω του 70% Προγράμματα εμβολιασμού στα σχολεία Υπενθύμιση και πρόσκληση του πληθυσμού στόχου Επανεξέταση του πληθυσμού στόχου όσο αφορά το catch up program 32
Συµπεράσµατα- προτάσεις Υιοθέτηση εθνικού προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας συγκεκριμένο αλγόριθμο συγκεκριμένο πληθυσμό στόχο συγκεκριμένη συχνότητα Call recall systems Πλήρης ασφαλιστική κάλυψη για παρεμβάσεις που θα υιοθετηθούν Μέριμνα για τον ανασφάλιστο πληθυσμό 33
Συµπεράσµατα- προτάσεις Κριτήρια για την επιλογή των υπό ασφάλιση παρεμβάσεων ü ü ü ü ü Κλινική αποτελεσματικότητα Οικονομική αποδοτικότητα Ισότητα Ηθικά ζητήματα Ανθρώπινες αξίες 34
Ευχαριστώ θερμά για την προσοχή σας