«Σύννεφα πάνω από την Ευρώπη! Τι θα φέρουν;»

«Σύννεφα πάνω από την Ευρώπη! Τι θα φέρουν;» Εκπαιδευτικός: Μεργιάς ταξιάρχης Ambassador: Ευτυχία Πλακαρού 32 ο Δημοτικό Σχολείο Βόλου Βόλος, Απρίλιος 2016

Περιεχόμενα 1. Προφίλ εργασίας.σελ. 3 2. Εισαγωγή. σελ. 4 3. Στόχοι του Προγράμματος. σελ. 5 4. Μεθοδολογία... σελ. 6 5. 1 η Δραστηριότητα: «Το σύννεφο έφερε βροχή»..σελ. 7 6. 2 η Δραστηριότητα: «Ο κύκλος του νερού».. σελ. 7 7. 3 η Δραστηριότητα: «Είδη νεφών» σελ. 8 8. 4 η Δραστηριότητα: «Παρατήρηση, αναγνώριση και καταγραφή νεφών».. σελ. 9 9. 5 η Δραστηριότητα: «Τα νέφη δεν έχουν σύνορα» σελ. 10 10. 6 η Δραστηριότητα: «Η λέξη σύννεφο σε διάφορες γλώσσες της Ε.Ε.».σελ. 10 11. 7 η Δραστηριότητα: «Μαθαίνω για την Ε.Ε.»..σελ. 11 12. 8 η Δραστηριότητα: «Μαθαίνω περισσότερα για την Ε.Ε. παίζοντας»..σελ. 11 13. 9 η Δραστηριότητα: «Φράσεις με σύννεφα» σελ. 12 14. 10 η Δραστηριότητα: «Μετά τη βροχή, βγαίνει το ουράνιο τόξο»..σελ. 13 15. Παράρτημα σελ. 14 Εκπαιδευτικός Π.Ε.70 Μεργιάς Ταξιάρχης Σελίδα 2

Προφίλ Εργασίας 32 ο Δημοτικό Σχολείο Βόλου Τάξη εργασίας: Ε τάξη Σχολικό έτος: 2015-2016 Αριθμός μαθητών: 31 μαθητές και μαθήτριες Αριθμός Εκπαιδευτικών που συνεργάστηκαν: 2 Ονοματεπώνυμα Εκπαιδευτικών που συνεργάστηκαν: Βαρσαμά Μαρία Μίχας Ευάγγελος Εκπαιδευτικός Π.Ε.70 Μεργιάς Ταξιάρχης Σελίδα 3

Εισαγωγή Το σχολείο του σήμερα και το πρόγραμμα που το διέπει, πολλές φορές είναι μονότονο. Τα «φορτωμένα» με ύλη σχολικά εγχειρίδια περιορίζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό την πρωτοτυπία και τη δημιουργικότητα εκπαιδευτικών και μαθητών κατά την πορεία της διδασκαλίας. Πρέπει λοιπόν είναι να εντάξουμε εκπαιδευτικές δράσεις στα σχολεία που στόχο έχουν την εισαγωγή καινοτόμων δραστηριοτήτων και λειτουργούν ως μέσο αναβάθμισης της μαθησιακής διαδικασίας. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα των teachers4europe έδωσε στους μαθητές τη δυνατότητα για μια διαφορετική προσέγγιση του θέματος της ευρωπαϊκής ιδέας, μέσα από μια διαθεματικότητα και είχε σαν αποτέλεσμα την εξαγωγή συμπερασμάτων, θετικά ή αρνητικά, σχετικά με τη θέση της χώρας μας στην οικογένεια της Ε.Ε. Τα προγράμματα αυτά είναι μια διέξοδος από τη πίεση που ασκούν τα σύγχρονα αναλυτικά προγράμματα στον εκπαιδευτικό και οδηγούν στη βελτίωση της ποιότητας της μάθησης. Η επιλογή του θέματος εκμαιεύτηκε τόσο από το αναλυτικό πρόγραμμα της Ε τάξης, όσο και από τις πρότερες γνώσεις, ανησυχίες και προβληματισμούς των ίδιων των μαθητών. Η μέθοδος και η μορφή υλοποίησης που ακολουθήθηκε βασίστηκε στο γνωστικό υπόβαθρο των μαθητών και τις βιωματικές εμπειρίες τους. Η διαθεματική προσέγγιση του θέματος, η χρήση των Τ.Π.Ε. καθώς και οι βιωματικές δράσεις που περιλάμβανε το πρόγραμμα, έδωσαν ένα ιδιαίτερο μαθησιακό κίνητρο και χαροποίησαν ιδιαίτερα τους μαθητές.. Εκπαιδευτικός Π.Ε.70 Μεργιάς Ταξιάρχης Σελίδα 4

ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Γνωστικοί στόχοι: Να κατανοήσουν οι μαθητές τη σημασία του νερού στον κύκλο ύπαρξης της φύσης και του ανθρώπου Να γνωρίσουν τα είδη των νεφών και τα φαινόμενα που αυτά προκαλούν. Να αναγνωρίσουν το νέφος ως μια έννοια που δεν έχει σύνορα. Να κατανοήσουν τη γενικότερη χρήση της λέξης νέφος, ως μεταφορική σημασία και τη χρήση της στην καθημερινή μας γλώσσα. Γνωστικοί στόχοι (ως προς την Ε.Ε.): Να γνωρίσουν την ΕΕ και τις χώρες που την αποτελούν. Να μάθουν τον τρόπο λειτουργίας της ΕΕ και το θεσμικό της πλαίσιο. Να κατανοήσουν λειτουργίες της ΕΕ που συνδέονται και επηρεάζουν αποφασιστικά τη χώρα τους. Να δουν μέσα από μια «Ευρωπαϊκή ματιά» τον τόπο τους. Ειδικοί στόχοι: Να βελτιώσουν τη σχέση τους με τους συμμαθητές τους. Να βιώσουν την ομαδικότητα, τη συνεργατικότητα, την ευθύνη, τη συνέπεια, την αποδοχή και την κατανόηση μέσα από δράσεις που θα πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο του προγράμματος.. Να γίνουν κριτικοί και ενεργοί πολίτες και να επιζητούν με υπευθυνότητα τη λύση των προβλημάτων. Να διαμορφώσουν οικολογική συνείδηση.. Να ενθαρρυνθούν στην ανάπτυξη διαλόγου, κριτικής σκέψης, έκφρασης απόψεων και συναισθημάτων. Να χαρούν με τις δράσεις και τη δημιουργικότητά τους. Εκπαιδευτικός Π.Ε.70 Μεργιάς Ταξιάρχης Σελίδα 5

Μεθοδολογία Για το σχεδιασμό των διδακτικών διαδικασιών με στόχο την κατάκτηση του θέματος οφείλουμε να συνυπολογίσουμε το μαθησιακό επίπεδο των μαθητών και τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντά τους. Έτσι χρησιμοποιούμε διάφορες τεχνικές- μέθοδοι,, οι οποίοι σε γενικές γραμμές είναι οι ακόλουθοι: συνθετικές εργασίες (projects). Με αυτές οι μαθητές βιώνουν νέες εμπειρίες και ανακαλύπτουν γνώσεις, αναπτύσσουν ερευνητικές δεξιότητες, μαθαίνουν να χρησιμοποιούν τις νέες τεχνολογίες, αποκτούν πραγματική εμπειρία του κόσμου, ζουν την πολυπολιτισμικότητα, Η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία αποτελεί την κατάλληλη στρατηγική για την υλοποίηση της διαθεματικής προσέγγισης και όχι μόνο. Η εργασία στις ομάδες βοηθάει τους μαθητές να αναπτύξουν δεξιότητες και στρατηγικές διερεύνησης, αναγκαίες για την αυτόνομη μάθηση. Αυτή είναι μια διαδικασία όπου τα παιδιά προβληματίζονται, πειραματίζονται, υποθέτουν, διακινδυνεύουν λύσεις και προτάσεις, επαληθεύουν και εφαρμόζουν, στηριζόμενοι σε προηγούμενες εμπειρίες και στον ατομικό ρυθμό Οι χώροι μάθησης: Ο χώρος της τάξης αποτελεί από μόνος του στοιχείο μάθησης, όταν στηρίζει την ομαδοκεντρική διδασκαλία με την κατάλληλη τοποθέτηση των θρανίων, τους πίνακες για τις ανακοινώσεις και τα αποτελέσματα των εργασιών των παιδιών,. Η χρήση των υπολογιστών και του διαδικτύου, είναι απαραίτητη καθώς οι μαθητές λειτουργούν ως παραγωγοί και όχι ως καταναλωτές της γνώσης Τέλος σημαντικότατη θέση στη μεθοδολογία είναι και η μελέτη στο πεδίο όπου οι μαθητές μέσα από μια προπαρασκευαστική επίσκεψη εξοικειώνονται με το αντικείμενο το οποίο εξετάζουν. Εκπαιδευτικός Π.Ε.70 Μεργιάς Ταξιάρχης Σελίδα 6

1 η Δραστηριότητα: «Το σύννεφο έφερε βροχή» Αφόρμηση για το συγκεκριμένο πρόγραμμα αποτέλεσε το 16 ο κεφάλαιο της Γεωγραφίας της Ε Δημοτικού, με τίτλο «Η έννοια του κλίματος διαφορές καιρού και κλίματος» Αφού έγινε διαχωρισμός των εννοιών του καιρού και του κλίματος, στη συνέχεια είδαμε σε αποκόμματα εφημερίδων δελτία πρόγνωσης καιρού, στα οποία υπήρχαν χάρτης της Ελλάδος με διάφορα σύμβολα του καιρού, παρόμοια με αυτά που υπήρχαν στη σελίδα 57 του σχολικού εγχειριδίου. Τα σύμβολα αυτά, ανάμεσά του και τα νέφη, αποτέλεσαν αφόρμηση για να μιλήσουμε για το πώς δημιουργούνται τα νέφη. Το θέμα ήταν γνωστό, μια που υπήρχε ως πρότερη γνώση από τη διδακτέα ύλη της Δ τάξης, σχετικά με τον κύκλο του νερού, ενώ παράλληλα είχε ήδη διδαχθεί στη φετινή ύλη της Ε τάξης, στο μάθημα «Φυσικά Ε Δημοτικού Ερευνώ και Ανακαλύπτω», σελίδα 49, με τίτλο «Το νερό στη φύση». Στο συγκεκριμένο μάθημα υπήρχε ήδη η αναφορά ότι το νερό υπάρχει και σε αέρια κατάσταση με τη μορφή των νεφών. Η πρώτη μας δραστηριότητα έκλεισε με προβολή στον πίνακα διαφανειών, οι οποίες έδειχναν εντυπωσιακούς σχηματισμούς νεφών, ενώ ταυτόχρονα ακουγόταν το λαϊκό τραγούδι «Το σύννεφο έφερε βροχή». 2 η Δραστηριότητα: «Ο κύκλος του νερού» Αφού στην πρώτη μας συνεδρία ως ομάδα καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι για τη δημιουργία νεφών απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ύπαρξη νερού, σε συνεργασία με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Βόλου, αποφασίσαμε να παρακολουθήσουμε το σχετικό πρόγραμμα με τίτλο «Ο κύκλος του νερού». Το πρόγραμμα αποτελούνταν από δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος (θεωρητικό) επισκέφτηκε το σχολείο μας συνεργάτης του Μουσείο, ο οποίος, σε συνεργασία με το δάσκαλο της τάξης, εξήγησε στα παιδιά τον κύκλο που κάνει το νερό στη φύση εξάτμιση Εκπαιδευτικός Π.Ε.70 Μεργιάς Ταξιάρχης Σελίδα 7

δημιουργία νεφών - κατακρημνίσματα (βροχή, χιόνι, χαλάζι κλπ). Οι μαθητές είχαν την ευκαιρία ακόμη μια φορά να κατανοήσουν τη σημασία του νερού στη ζωή μας, όπως και στη δημιουργία των νεφών. Το δεύτερο μέρος του προγράμματος περιλάμβανε επίσκεψη στο πεδίο. Συγκεκριμένα επισκεφτήκαμε πηγές και κοίτη ποταμού, νερόμυλους και καταλήξαμε σε εκβολές και δέλτα χειμάρρου της πόλης μας, ενώ η επίσκεψή μας έκλεισε παρατηρώντας τα νέφη. Τα παιδιά αναγνώρισαν ότι υπάρχουν πολλά είδη νεφών και ότι θα πρέπει να τα ονομάσουμε κατηγοριοποιήσουμε, για να μπορέσουμε στο μέλλον να τα αναγνωρίζουμε. 3 η Δραστηριότητα: «Είδη νεφών» Σε συνέχεια λοιπόν της προηγούμενης δραστηριότητάς μας έπρεπε να γνωρίσουμε τα είδη των νεφών, να μάθουμε να τα ξεχωρίζουμε αναγνωρίζουμε όταν τα βλέπουμε στον ορίζοντα και να προσπαθήσουμε να θυμόμαστε ποια είναι αυτά που φέρνουν φαινόμενα, το είδος των φαινομένων, την ένταση και την επικινδυνότητα κάποιων από αυτά. Μοιράστηκε στους μαθητές φάκελος, ο οποίος είχε ετοιμαστεί από τον εκπαιδευτικό και περιείχε φωτογραφίες με τα είδη νεφών, χωρισμένα ανά κατηγορίες (υψηλά, μέσα και χαμηλά νέφη), καθώς και τα φαινόμενα που προκαλούν. (βλέπε Παράρτημα). Αφού τα μελετήσαμε, βάλαμε ως στόχο να παρατηρούμε συχνά τον ουρανό και να προσπαθούμε να αναγνωρίζουμε τα νέφη και τι καιρό αυτά θα φέρουν και να σημειώνουμε στο ημερολόγιό μας «καταγραφή νεφών» το είδος που παρατηρήσαμε ανά μέρα. Εκπαιδευτικός Π.Ε.70 Μεργιάς Ταξιάρχης Σελίδα 8

4 η Δραστηριότητα: «Παρατήρηση, αναγνώριση και καταγραφή νεφών» Χρησιμοποιώντας το φάκελο που δόθηκε σε κάθε μαθητή στην τελευταία μας συνεδρία, χωριστήκαμε σε τρεις περίπου ισάριθμες ομάδες. Στόχος μας ήταν να ξαναθυμηθούμε τα είδη των νεφών και να προχωρήσουμε αυτή τη φορά σε καταγραφή των νεφών της ημέρας. Παρατηρήσαμε σε πρώτη φάση τον ουρανό και τα νέφη που υπήρχαν στο Πήλιο, μέσα από τα παράθυρα της τάξης μας, μια που είχαμε πει ότι τα νέφη διαφέρουν ανάλογα και με το ανάγλυφο της περιοχής. Τα βουνά έχουν συχνά και νέφη και διάφορα είδη τους. Κάθε μαθητής κάθε ομάδας μελετούσε τα νέφη ανάλογα με το φάκελο με τις φωτογραφίες που είχε μπροστά του και στη συνέχεια η κάθε ομάδα ερχόταν σε συνεννόηση και ένας εκπρόσωπός τους ανακοίνωνε την απόφαση της για το είδος των νεφών και αιτιολογούσε την απόφασή της. Τελικά καταλήγαμε σε κοινό συμπέρασμα και το σημειώναμε στο ημερολόγιο καταγραφής νεφών. Στη συνέχεια κατεβήκαμε στο προαύλιο του σχολείου για να μελετήσουμε τα νέφη που υπήρχαν στο αντίθετο σημείο του ορίζοντα. Επαναλάβαμε την ίδια διαδικασία με το χωρισμό των ομάδων, την παρατήρηση, την ανακοίνωση του τελικού συμπεράσματος και την καταγραφή του είδους νεφών που υπήρχαν. Η συνάντηση δραστηριότητά μας έκλεισε με τη συμφωνία ότι κάθε Δευτέρα και Παρασκευή θα παρατηρούμε τον ουρανό τόσο από την τάξη μας, όσο και από το προαύλιο στο πρώτο και στο τελευταίο διάλειμμα και θα συμπληρώνουμε το ημερολόγιο, αφού πρώτα θα καταλήγουμε σε κοινό συμπέρασμα. Εκπαιδευτικός Π.Ε.70 Μεργιάς Ταξιάρχης Σελίδα 9

5 η Δραστηριότητα: «Τα νέφη δεν έχουν σύνορα» Αφού έχουμε δει και παρατηρήσει τα είδη νεφών, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι τα σύννεφα δεν έχουν σύνορα, είναι ελεύθερα και μπορούμε να δούμε ταυτόχρονα τα ίδια είδη από νέφη στην Ελλάδα, σε ένα άλλο κράτος της Ευρώπης, αλλά και του κόσμου. Αυτό μας δίνει μια αίσθηση ελευθερίας και ότι τα νέφη μπορούν να ταξιδεύουν ελεύθερα χωρίς σύνορα, όπως συμβαίνει και με τους πολίτες της Ε.Ε. Αποφασίσαμε λοιπόν να βρει κάθε παιδί πώς λέγεται το «σύννεφο» σε διάφορες γλώσσες των κρατών που απαρτίζουν την Ε.Ε. και να καταγράψουμε τις λέξεις την επόμενη φορά. 6 η Δραστηριότητα: «Η λέξη σύννεφο σε διάφορες γλώσσες της Ε.Ε.» Σε συνέχεια της προηγούμενης συμφωνίας μας αποφασίσαμε να κάνουμε ένα project, γράφοντας μέσα σε ένα μεγάλο λευκό σύννεφο την ονομασία της λέξης «νέφος» σε διάφορες γλώσσες χωρών της Ε.Ε. Κάθε μαθητής έγραφε μέσα στο λευκό πλαίσιο τη λέξη «σύννεφο», σε όποια χώρα είχε επιλέξει από την προηγούμενη συνεδρία μας. Το μεγάλο αυτό σύννεφο το κολλήσαμε σε μπλε φόντο για να μοιάζει ένα σύννεφο στον ουρανό, το βάλαμε στον τοιχο της τάξης μας, φωτογραφηθήκαμε και οι μαθητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το project μας στον τοίχο έμοιαζε με τη σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εκπαιδευτικός Π.Ε.70 Μεργιάς Ταξιάρχης Σελίδα 10

7 η Δραστηριότητα: «Μαθαίνω για την Ε.Ε.» Με αφετηρία την προηγούμενη δραστηριότητά μας, όπου μάθαμε τη λέξη «σύννεφο» σε διάφορες γλώσσες της Ε.Ε. πήγαμε στη συνέχεια στο βιβλίο της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής της Ε τάξης, σελίδα 28, στο κεφάλαιο 6, με τίτλο «Είμαστε πολίτες της Ελλάδας, της Ευρώπης και του κόσμου» και διαβάσαμε «Τι είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση» και «οι πολίτες της Ε.Ε. έχουν δικαιώματα και υποχρεώσεις.» Μάθαμε λοιπόν για το όραμα κάποιων ευρωπαίων για μια ενωμένη Ευρώπη, το οποίο άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά μετά τα τραγικά αποτελέσματα των δύο παγκοσμίων πολέμων. Διαβάσαμε για την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα και την εξέλιξή της σε Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία αριθμεί σήμερα 28 κράτη. Διαβάσαμε επίσης τη δεύτερη ενότητα του μαθήματος για τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των πολιτών της Ε.Ε. και κλείσαμε με την υπόσχεση να δούμε περισσότερα για την Ε.Ε. στην επόμενή μας συνάντηση. 8 η Δραστηριότητα: «Μαθαίνω περισσότερα για την Ε.Ε. παίζοντας» Σε συνέχεια της πληροφόρησής μας για την Ε.Ε. και τα κράτη που την απαρτίζουν και σε συνεργασία με τον καθηγητή της πληροφορικής του σχολείου μας, μεταβήκαμε στο εργαστήριο πληροφορικής. Με την βοήθεια των Η/Υ μπήκαμε στην ιστοσελίδα http://europa.eu/kids-corner/index_el.htm, στη γωνιά του παιδιού, όπου υπάρχουν ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το τι είναι Ε.Ε., τα γεωγραφικά της όρια, τα κράτη που την απαρτίζουν, καθώς και πολλά παιχνίδια γύρω απ αυτήν. Αποφασίσαμε να ανοίξουμε το «Η Ε.Ε.: Τι ακριβώς είναι» για να δούμε και στην πράξη όσα θεωρητικά είχαμε μάθει στην προηγούμενή μας συνάντηση. Πατώντας «έναρξη» εμφανίστηκε ένας όμορφος γεωφυσικός χάρτης, στον οποίο οι μαθητές γνώρισαν και τις 28 χώρες, είδαν τη σημαία, την πρωτεύουσα και τα γεωγραφικά σύνορα της κάθε χώρας και διαβάσαμε πληροφορίες για κάποιες από αυτές. Εκπαιδευτικός Π.Ε.70 Μεργιάς Ταξιάρχης Σελίδα 11

Τέλος αποφασίσαμε να παίξουμε. Οι μαθητές χωρίστηκαν σε τέσσερις ομάδες. Οι δύο έπαιξαν το «πάμε να εξερευνήσουμε την Ευρώπη» και οι άλλες δύο το «παιχνίδι της μνήμης», όπου σχολιάζαμε τις σημαίες και τις χώρες που τις αντιπροσωπεύουν. 9 η Δραστηριότητα: «Φράσεις με σύννεφα» Οδεύοντας προς το τέλος του προγράμματός μας ακούσαμε και πάλι το τραγούδι που ακούστηκε στην αρχή «το σύννεφο έφερε βροχή» και αναρωτηθήκαμε όλοι ως ομάδα, αν η λέξη «σύννεφο» χρησιμοποιείται στη ζωή μας όχι μόνο με την κυριολεκτική της σημασία. Οι μαθητές άρχισαν να λένε φράσεις που περιέχουν τη λέξη «σύννεφο» και την αντίστοιχη σημασία τους. Τέτοιες φράσεις ήταν: «πετάω στα σύννεφα χαίρομαι», «πέφτω από τα σύννεφα απογοητεύομαι», «υπολογιστικό φύλλο icloud», «Σύννεφα στις σχέσεις Ελλάδας Τουρκίας προβλήματα στις σχέσεις των δύο χωρών», «το ψέμα πήγε σύννεφο πολλά ψέματα, «η βλακεία πάει σύννεφο κάνω λανθασμένες πράξεις, λάθος επιλογές» κλπ. Προσπαθώντας να συσχετίσουμε τις παραπάνω φράσεις με την Ευρώπη και την Ε.Ε. για την οποία μάθαμε στο πρόγραμμά μας, πολύ μεγάλος αριθμός μαθητών απάντησε ότι η φράση που θα χαρακτήριζε αυτήν την περίοδο τη σχέση της χώρας μας με την Ε.Ε. είναι: «σύννεφα στις σχέσεις Ελλάδας Ε.Ε.» Οι μαθητές ανέφεραν ότι πολλές χώρες της Ε.Ε. δε φέρονται αλληλέγγυα, όπως ήταν οι αρχικοί στόχοι και ο σκοπός της ίδρυσής της. Μοιάζουν σαν «να μη θέλουν την Ελλάδα στην ομάδα», ενώ κάποιοι άλλοι ανέφεραν «ότι δεν αισθάνονται και πολύ ωραία που ανήκουν σε μια τέτοια Ευρώπη». Εκπαιδευτικός Π.Ε.70 Μεργιάς Ταξιάρχης Σελίδα 12

10 η Δραστηριότητα: «Μετά τη βροχή, βγαίνει το ουράνιο τόξο» Η τελευταία μέρα του προγράμματός μας έπρεπε να κλείσει αισιόδοξα. Έτσι αποφασίσαμε όλοι μαζί. Παίρνοντας σαν αφορμή την προηγούμενη ημέρα, η οποία είχε ξεκινήσει βροχερή και η οποία όμως κατέληξε σε ένα ηλιόλουστο απόγευμα, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι τα σύννεφα είναι ένα όμορφο φαινόμενο, τα οποία δεν έχουν σύνορα και ταξιδεύουν ελεύθερα στον ουρανό, όπως και οι πολίτες της Ε.Ε. Και όταν αυτά τα σύννεφα πυκνώνουν πάνω από τον ουρανό μας και φέρνουν βροχή και κρύο, κάνουμε υπομονή, γατί ξέρουμε ότι μετά τη βροχή θα βγει το ουράνιο τόξο, σημάδι ότι η δύσκολη περίοδος τελείωσε και ότι η ελπίδα και η αισιοδοξία θα επικρατήσει πάλι. Έτσι και μεις, ως πολίτες της Ε.Ε. δεν θα πρέπει να αφήσουμε τα σύννεφα που έχουν μαζευτεί πάνω από το οικοδόμημα και το όραμα «των πρώτων Ευρωπαίων» να γκριζάρει τη σχέση μας μ αυτήν, αλλά θα πρέπει να αγωνιστούμε για να ξαναβγεί το ουράνιο τόξο και να αισθανθούμε όλοι ισότιμοι πολίτες αυτής της μεγάλης χώρας. Εκπαιδευτικός Π.Ε.70 Μεργιάς Ταξιάρχης Σελίδα 13