Συνεργασία ΣΤΗΝ ΕΠΙΘΕΣΗ. Για: Κοινωνική Ευρώπη. Αλληλεγγύη Βιωσιμότητα

Συνεργασία 9 ΣΤΗΝ ΕΠΙΘΕΣΗ Για: Κοινωνική Ευρώπη Αλληλεγγύη Βιωσιμότητα

Η παρούσα έκδοση αποτελεί μία από τις ενότητες κατάρτισης που έχουν διαμορφωθεί στο πλαίσιο ενός φιλόδοξου ευρωπαϊκού προγράμματος με τίτλο Civil Society Dialogue: Bringing together workers from Turkey and the EU through a shared culture of work (Διάλογος της κοινωνίας των πολιτών: προσέγγιση εργαζομένων από την Τουρκία και την Ε.Ε. μέσω μιας κοινής εργασιακής κουλτούρας), το οποίο έχει ως στόχο να διασφαλίσει την καλύτερη γνώση και κατανόηση μεταξύ των δύο πλευρών και την ευαισθητοποίηση απέναντι στις προκλήσεις και τις ευκαιρίες της μελλοντικής διεύρυνσης της Ε.Ε. ΤΡΟΠΟΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΑΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Στόχος των ενοτήτων κατάρτισης είναι να παρουσιάσουν μια σύντομη, σαφή εισαγωγή στο θέμα, απευθυνόμενες σε μέλη συνδικαλιστικών οργανώσεων, ενώ κάθε μία περιλαμβάνει και μια εκπαιδευτική δραστηριότητα η οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί στην τάξη ή σε ομάδες μελών. Ένας κατάλογος όλων των εκδόσεων αυτής της σειράς είναι διαθέσιμος παρακάτω, ενώ είναι δυνατή η λήψη αντιγράφων από την ιστοσελίδα της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ΣΕΣ) στη διεύθυνση www.etuc.org/r/557 ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ ΤΗΣ ΣΕΣ Στο 11ο Συνέδριό της που πραγματοποιήθηκε το Μάιο του 2007 στη Σεβίλλη της Ισπανίας, η Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ΣΕΣ) υιοθέτησε ένα Μανιφέστο Δράσης για τα προσεχή τέσσερα χρόνια. Το εν λόγω Μανιφέστο επισημαίνει πέντε κύρια πεδία στα οποία η ΣΕΣ δεσμεύεται να συνεχίσει «την επίθεση» εκ μέρους των ευρωπαίων εργαζομένων: ευρωπαϊκή αγορά εργασίας κοινωνικός διάλογος, συλλογικές διαπραγματεύσεις και συμμετοχή των εργαζομένων καλύτερη ευρωπαϊκή οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική διακυβέρνηση ισχυρότερη Ευρωπαϊκή Ένωση ισχυρότερα Συνδικάτα και ισχυρότερη ΣΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΣΕΙΡΑΣ 1. Συνδικάτα σε ευρωπαϊκό επίπεδο 2. Εργασιακές σχέσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο 3. Τουρκικές Συνδικαλιστικές Οργανώσεις και εργασιακές σχέσεις 4. Συνδικάτα και εργασιακές σχέσεις στις χώρες της Ε.Ε. 5. Συνδικάτα και γυναίκες 6. Συνδικάτα και κοινωνία των πολιτών 7. Συνδικάτα και μετανάστευση στην Ευρωπαϊκή Ένωση 8. Συνδικάτα και ελεύθερη διακίνηση των εργαζομένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση 9. Συνεργασία

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων στο Συνέδριό της το 2007 ψήφισε υπέρ της προσχώρησης της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, «υπό τον όρο ότι πληροί, στην πράξη και όχι στη θεωρία, τις προϋποθέσεις που απορρέουν από την ιδιότητα του μέλους και τις διατάξεις του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. Θα πρέπει να επιδιωχθεί και να ολοκληρωθεί ένας μετασχηματισμός της τουρκικής κοινωνίας με πλήρη δικαιώματα και ελευθερίες κατά την απαιτητική διαδικασία των διαπραγματεύσεων». Σε αυτήν τη βάση η ΣΕΣ και οι οργανώσεις-μέλη της στην Τουρκία και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συμφώνησαν να εντείνουν τη συνεργασία τους και να προωθήσουν αυτό το φιλόδοξο πρόγραμμα με τίτλο Civil Society Dialogue: Bringing together workers from Turkey and the EU through a shared culture of work (Διάλογος της κοινωνίας των πολιτών: προσέγγιση εργαζομένων από την Τουρκία και την Ε.Ε. μέσω μιας κοινής εργασιακής κουλτούρας), το οποίο έχει ως στόχο να διασφαλίσει την καλύτερη γνώση και κατανόηση μεταξύ των δύο πλευρών και την ευαισθητοποίηση απέναντι στις προκλήσεις και τις ευκαιρίες της μελλοντικής διεύρυνσης της Ε.Ε. Τα κεντρικά στοιχεία του προγράμματος είναι τα εξής: 12 σεμινάρια ανταλλαγής απόψεων και αμοιβαίας κατανόησης για συνδικαλιστές που προέρχονται αφενός από διάφορες περιοχές της Τουρκίας και αφετέρου από διάφορα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης 9 σεμινάρια κατάρτισης, σε συνεργασία με τις ευρωπαϊκές κλαδικές ομοσπονδίες Στο πλαίσιο του προγράμματος, δημιουργήθηκε επίσης αυτή η σειρά ενοτήτων κατάρτισης που θα αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο για την οικοδόμηση ικανοτήτων μέσα στη ΣΕΣ, επιτρέποντας σε άλλους εργαζόμενους και συνδικαλιστές τόσο από την Ε.Ε. όσο και από την Τουρκία να κατανοήσουν τις μελλοντικές προκλήσεις και να αποδεχθούν πιο εύκολα τις πολιτισμικές, κοινωνικές και πολιτικές διαφορές. Θα πρέπει να ευχαριστήσουμε: τις οργανώσεις μέλη της ΣΕΣ τις Ευρωπαϊκές Κλαδικές Ομοσπονδίες και τις εθνικές συνδικαλιστικές συνομοσπονδίες της Ε.Ε. και της Τουρκίας που προώθησαν αυτό το πρόγραμμα τους εργαζόμενους και τους συνδικαλιστές από τα εθνικά συνδικάτα της Τουρκίας και της Ε.Ε. που συμμετείχαν στις διάφορες δραστηριότητες κατάρτισης τους εκπαιδευτές από τις εθνικές συνδικαλιστικές οργανώσεις στην Τουρκία κα την Ε.Ε. και τον Marcus Strohmeier (ÖGB) που συντόνισε τις δραστηριότητες κατάρτισης και συνέβαλε στη δημιουργία αυτών των εγχειριδίων τον Nigel Rees (Ευρωπαϊκό Συνδικαλιστικό Πρόγραμμα Ενημέρωσης) που ήταν υπεύθυνος για την επιμέλεια των αρχικών κειμένων αυτών των εκπαιδευτικών εγχειριδίων, καθώς και τον Kazim Ates που ήταν υπεύθυνος για την αναθεώρησή τους τη Laura Fallavollita, τον Yücel Top και τα άλλα μέλη της συντονιστικής επιτροπής του προγράμματος (Osman Yildiz, Uğraş Gök και Kıvanç Eli Açık), που, υπό την καθοδήγηση του Joël Decaillon και του Jeff Bridgford, οδήγησαν το πρόγραμμα στην επιτυχή έκβασή του Συνιστώ αυτές τις ενότητες κατάρτισης στους συνδικαλιστές των οργανώσεων μελών της ΣΕΣ. Σας ενθαρρύνω να τις χρησιμοποιήσετε ώστε να είμαστε όλοι σε καλύτερη θέση να υπερασπιστούμε τα συμφέροντα των εργαζομένων σε ολόκληρη την Τουρκία και την Ευρωπαϊκή Ένωση. John Monks Γενικός Γραμματέας Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων 1

ΠΛΑΙΣΙΟ Στο πλαίσιο της παγκόσμιας οικονομίας, λαμβάνονται καθημερινά αποφάσεις που έχουν άμεσο ή έμμεσο αντίκτυπο στην ποιότητα των συνθηκών εργασίας των μελών των συνδικαλιστικών οργανώσεων. Κρατικές επιχειρήσεις ιδιωτικοποιούνται, εταιρείες συγχωνεύονται, εργοστάσια κλείνουν και δραστηριότητες μετεγκαθίστανται με ολοένα ταχύτερους ρυθμούς. Αντιμέτωπες με την πρόκληση της παγκοσμιοποίησης, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις θα πρέπει να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην παρακολούθηση και την άσκηση επιρροής στις εν λόγω αποφάσεις και στη διεκδίκηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε εθνικό επίπεδο, αλλά όλο και περισσότερο και σε διεθνές επίπεδο. Δεν αρκεί πλέον να μπορούν να εργάζονται αποκλειστικά σε εθνικό επίπεδο, καθώς τόσες πολλές αποφάσεις λαμβάνονται όλο και περισσότερο εκτός του τόπου εργασίας των συνδικαλιστών. Τα στελέχη και οι εκπρόσωποι των συνδικαλιστικών οργανώσεων χρειάζονται τα εργαλεία που θα τους επιτρέψουν να συνεργάζονται πέρα από τα εθνικά σύνορα. Η παρούσα ενότητα κατάρτισης έχει σχεδιαστεί με στόχο να δώσει τη δυνατότητα στα στελέχη και τους εκπροσώπους των συνδικαλιστικών οργανώσεων σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Τουρκία να εντοπίσουν τους ομoλόγους τους σε άλλες χώρες και να βελτιώσουν τους τρόπους επικοινωνίας μεταξύ τους. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, επιστολής, φαξ και τηλεφώνου. Οι μέθοδοι επικοινωνίας ποικίλουν ανάλογα με τη χώρα και τον τομέα και οι δραστηριότητες της ενότητας κατάρτισης μπορούν να πραγματοποιηθούν μέσω μιας σειράς διαφορετικών τεχνολογιών. Πρόκειται για μια σειρά δραστηριοτήτων που μπορούν να πραγματοποιηθούν από κοινού με έναν ή περισσότερους συναδέλφους από συνδικαλιστικές οργανώσεις άλλων χωρών. Κάθε δράση έχει στόχους και καθήκοντα που πρέπει να ολοκληρωθούν. Όταν είστε έτοιμοι να ξεκινήσετε τις δράσεις, διαβάστε πρώτα τους στόχους, έτσι ώστε να κατανοήσετε πλήρως γιατί συμμετέχετε σε αυτήν τη δράση και έπειτα ολοκληρώστε τα καθήκοντα όσο καλύτερα μπορείτε. Μπορεί να ανακαλύψετε ότι ορισμένα καθήκοντα δεν μπορούν να ολοκληρωθούν εύκολα ή άμεσα. Το σημαντικό είναι να ξεκινήσετε να επικοινωνείτε αποτελεσματικά με τους συναδέλφους σας από άλλες συνδικαλιστικές οργανώσεις και να μοιράζεστε μαζί τους τις δυσκολίες και τις επιτυχίες σας. ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ Ο ΕΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛΛΟ Σημαντικές πρωτοβουλίες έχουν ληφθεί από συνδικαλιστικές οργανώσεις για την άσκηση επιρροής στις αποφάσεις που λαμβάνονται από τους εργοδότες και τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, για την αποφυγή των ατυχημάτων και των ασθενειών, την προώθηση της ισότητας και την καταπολέμηση του ρατσισμού, του σεξισμού και της ομοφοβίας, για τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων σε σχέση με τις δεξιότητες και τις ευκαιρίες κατάρτισης, για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την οργάνωση του χώρου εργασίας προκειμένου να διασφαλίζονται οι θέσεις απασχόλησης και οι υπηρεσίες. Είναι σημαντικό ότι οι συνδικαλιστές μαθαίνουν ο ένας από τον άλλο, αντλούν τα πιο χρήσιμα διδάγματα και εφαρμόζουν αυτά που έχουν μάθει στις δικές τους συγκεκριμένες συνθήκες. Πολλά συνδικάτα έχουν ήδη αρχίσει να δημιουργούν διεθνείς δεσμούς ώστε: να μάθουν πώς αντιμετωπίζουν οι συνδικαλιστικές οργανώσεις άλλων χωρών κοινά προβλήματα να αναπτύξουν συνδικαλιστική αλληλεγγύη μεταξύ των εργαζομένων να παράσχουν βοήθεια και υποστήριξη στις συνδικαλιστικές οργανώσεις που τη χρειάζονται να συντονίσουν πληροφορίες και ιδέες συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση των πολυεθνικών εταιρειών να συνδέσουν τη συνδικαλιστική οργάνωση στο χώρο εργασίας σε διαφορετικές χώρες να προωθήσουν τη δεοντολογία στο εμπόριο εντός των εταιρειών και των αλυσίδων προμηθειών να πραγματοποιήσουν εκστρατείες για ζητήματα ατομικών δικαιωμάτων να επηρεάσουν διεθνείς φορείς Μπορεί να είναι και ευκολότερο και δυσκολότερο από ότι πιστεύατε στην αρχή να εντοπίσετε τους συναδέλφους σας από άλλες χώρες: Ευκολότερο, επειδή υπάρχουν πολλές διαθέσιμες πηγές πληροφοριών στο Διαδίκτυο και μέσω της συνδικαλιστικής σας οργάνωσης. Δυσκολότερο, επειδή οι πολυεθνικές εταιρείες συνεχώς πωλούν και αγοράζουν λειτουργίες και επειδή οι διεθνείς δομές των συνδικαλιστικών μας οργανώσεων αναπόφευκτα χρειάζονται χρόνο προκειμένου να συμβαδίσουν με τις εταιρείες. 2

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ Υπάρχουν πολλά παραδείγματα συνδικαλιστικών οργανώσεων που συνεργάζονται σε διασυνοριακό επίπεδο, αλλά ακολουθούν ορισμένα πρόσφατα παραδείγματα τουρκικών συνδικαλιστικών οργανώσεων που συνεργάζονται με τις Ευρωπαϊκές Κλαδικές Ομοσπονδίες και τις Ομοσπονδίες Global Union. Υπόθεση Novamed και Global Solidarity Η Petrol-Is μέλος της TÜRK-IŞ, οργάνωσε την πλειονότητα των εργαζομένων στη Novamed, η οποία αποτελεί θυγατρική Πράγματα που πρέπει να μάθετε Επικοινωνήστε με τη συνδικαλιστική σας οργάνωση και μάθετε εάν διαθέτει διεθνές τμήμα ή εάν έχει ήδη δημιουργήσει δεσμούς με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις των συναδέλφων σας (η ιστοσελίδα της δικής σας συνδικαλιστικής οργάνωσης μπορεί να διαθέτει δεσμούς με άλλες συνδικαλιστικές οργανώσεις) Ελέγξτε εάν υπάρχει ευρωπαϊκό ή παγκόσμιο συμβούλιο εργαζομένων στην εταιρεία σας και απευθυνθείτε στη συνδικαλιστική σας οργάνωση για να έρθετε σε επαφή. Επικοινωνήστε με ευρωπαϊκές και διεθνείς συνδικαλιστικές οργανώσεις όπως οι Ευρωπαϊκές Κλαδικές Ομοσπονδίες και οι Ομοσπονδίες Global Union του δικού σας τομέα και δείτε τι είδους πληροφορίες μπορεί να διαθέτουν Αναζητήστε την ιστοσελίδα της πολυεθνικής εταιρείας στην οποία εργάζεστε. Πιθανότατα θα υπάρχει ένας χάρτης ή ένας κατάλογος των δραστηριοτήτων της εταιρείας σε παγκόσμιο επίπεδο. Θα χρειαστεί να ελέγχετε τακτικά αυτές τις πληροφορίες, καθώς πραγματοποιούνται συχνά αγορές και πωλήσεις λειτουργιών Χρησιμοποιήστε μια μηχανή αναζήτησης όπως το Google για να εντοπίσετε τις ιστοσελίδες άλλων συνδικαλιστικών οργανώσεων, εταιρειών και εργασιακών σχέσεων. Θα εκπλαγείτε από τον αριθμό των ιστοσελίδων που διαθέτουν πληροφορίες σε διάφορες γλώσσες. της Fresenius Medical Care, με έδρα στη Γερμανία. Σε κάθε στάδιο της διαδικασίας οργάνωσης και διαπραγμάτευσης, η τοπική διεύθυνση στην Antalya ασκούσε συστηματική καταστολή του συνδικαλισμού, παροτρύνοντας τα μέλη της Petrol-Is να εγκαταλείψουν τη συνδικαλιστική οργάνωση, ενώ τους απείλησε ότι θα μεταφέρει το εργοστάσιο σε άλλη χώρα. Παρά τις εν λόγω προκλήσεις, η συλλογική διαπραγμάτευση μεταξύ της διοίκησης της Novamed και της Petrol-Is ξεκίνησε στις 19 Απριλίου του 2006. Ωστόσο, δεν ήταν δυνατό να επιτευχθεί συμφωνία λόγω της επίμονης και δογματικής στάσης της διοίκησης. Στο μεταξύ, η διοίκηση της Novamed, προσέλαβε 50-60 νέους εργαζόμενους προκειμένου να σπάσει οποιαδήποτε μελλοντική απεργιακή κινητοποίηση. Ως αποτέλεσμα, η συνδικαλιστική οργάνωση έλαβε την απόφαση να απεργήσει στις 11 Αυγούστου 2006. Η απεργία στη Novamed ξεκίνησε στις 26 Σεπτεμβρίου 2006. Οι εν λόγω προκλήσεις ξεπεράστηκαν, ιδιαίτερα ως αποτέλεσμα της ενεργού παγκόσμιας αλληλεγγύης. Η απεργία προσέλκυσε το ενδιαφέρον παγκοσμίως, ιδιαίτερα μετά από τη συντονισμένη δράση που ανέλαβε η Διεθνής Ομοσπονδία Εργαζομένων στη Χημική Βιομηχανία, Ενέργεια, Ορυχεία και σε Συναφή Επαγγέλματα (ICEM) στις 8 Μαρτίου 2007, την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, όταν εκατοντάδες συνδικαλιστικές οργανώσεις και άτομα διαδήλωσαν στο πλευρό των τούρκων εργαζομένων. Μετά από μια συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2007 στη Γερμανία μεταξύ της ICEM, της αντίστοιχης ευρωπαϊκής οργάνωσης EMCEF και της γερμανικής συνδικαλιστικής οργάνωσης των εργαζομένων στον τομέα των χημικών IG BCE από τη μία πλευρά και των στελεχών της εταιρείας από την άλλη, οι διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν ξανά και κατέληξαν σε συμφωνία, καθώς και στη λήξη της απεργίας στη Novamed στις 18 Δεκεμβρίου 2007, μετά από περίοδο 447 ημερών. Η διευθέτηση αυτή είχε ως αποτέλεσμα να επιστρέψουν στην εργασία τους οι 84 απεργοί, οι 82 εκ των οποίων ήταν γυναίκες και να δοθεί σε όλους τους εργαζόμενους μισθολογική αύξηση, καθώς και ένα πακέτο κοινωνικών παροχών. Όλοι οι απεργοί επέστρεψαν στην εργασία τους στις 2 Ιανουαρίου 2008. Εκτός από τις ΜΚΟ και τις ομάδες γυναικών από ολόκληρο τον κόσμο, πολλές εθνικές συνδικαλιστικές οργανώσεις παρείχαν την υποστήριξή τους στην απεργία, μεταξύ των οποίων συνδικαλιστικές οργανώσεις από την Ελλάδα, τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, τη Ρουμανία, τη Ρωσία, το Αζερμπαϊτζάν, τη Σερβία, τη Βραζιλία, τον Καναδά, το Βέλγιο, την Παλαιστίνη, τη Νότια Αφρική, τη Νιγηρία, την Ιρλανδία, την Ισπανία, τη Βουλγαρία και την Ινδία. 3

EFFAT και εργαζόμενοι του εργοστασίου καρυδιών Oltanlar στην Τραπεζούντα Άλλο ένα παράδειγμα προέρχεται από τον τομέα των τροφίμων. Η EFFAT υποστήριξε τον αγώνα των εργαζομένων του εργοστασίου καρυδιών Oltanlar στην Τραπεζούντα τον Μάιο του 2002. Ήταν μέλη της Özgıda-İş. Η υποστήριξη αυτή ενίσχυσε τις δυνατότητες των εργαζομένων και είχε σημαντικό αντίκτυπο στην επιτυχία αυτού του αγώνα. Η EMF και η IMF ξεκινούν εκστρατεία αλληλεγγύης για την παροχή οικονομικής υποστήριξης στους τούρκους εργαζόμενους της Sinter Metal Οι εργαζόμενοι στον τομέα του μετάλλου σε ολόκληρη την Ευρώπη και παγκοσμίως κλήθηκαν να συνεισφέρουν χρήματα υποστηρίζοντας τους 350 τούρκους εργαζόμενους της Sinter Metal, οι οποίοι διεκδικούσαν την αποκατάστασή τους από το Δεκέμβριο του 2008. Οι εργαζόμενοι της Sinter Metal αγωνίζονταν για τις θέσεις εργασίας τους και τα δικαιώματά τους από το Δεκέμβριο του 2008, αφού απολύθηκαν επειδή αποφάσισαν να συμμετέχουν στη συνδικαλιστική οργάνωση Birleşik Metal-İş, μέλος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Εργαζομένων στο Μέταλλο και της Διεθνούς Ομοσπονδίας Εργαζομένων στο Μέταλλο. Οι εργαζόμενοι διαδήλωναν εμπρός από τις πύλες τις εταιρείας για σχεδόν ένα χρόνο. Το επίδομα ανεργίας και τα επιδόματα υγειονομικής περίθαλψης εξαντλήθηκαν από τον Ιούνιο και πολλές οικογένειες αναγκάστηκαν να πωλούν χειροτεχνήματα και μικροπράγματα για να επιβιώσουν. Ο αγώνας τους συμβόλιζε τους αγώνες πολλών συνδικαλιστικών οργανώσεων στην Τουρκία, όπου οι εργαζόμενοι που επιχειρούσαν να συστήσουν μια συνδικαλιστική οργάνωση συχνά αντιμετώπιζαν αντίποινα μέσω αδικαιολόγητων απολύσεων, κατάχρησης και βίας. Για την Birleşik Metal-İş, η Sinter Metal αποτελούσε υπόθεση προτεραιότητας, καθώς ήταν η μεγαλύτερη βιομηχανική διαμάχη στην αχανή οργανωμένη βιομηχανική ζώνη Dudullu της Τουρκίας. Μια νίκη στη Sinter Metal θα αποτελούσε νίκη για όλους τους εργαζόμενους στην Τουρκία. Τόσο η EMF όσο και η IMF προσέφεραν δωρεές για αυτήν τη σημαντική και στρατηγική μάχη. Η οικονομική υποστήριξη βοήθησε να παραμείνει ζωντανός ο αγώνας και ανακούφισε κάπως τους 350 άνεργους, μέλη της Birleşik Metal-İş, παρέχοντάς τους τις βασικές δαπάνες διαβίωσης. Από την έναρξη μιας κοινής εκστρατείας αλληλεγγύης το Μάρτιο του 2009, η EMF και η IMF κάλεσαν επανειλημμένα τη Sinter Metal να αποκαταστήσει άμεσα τους εργαζόμενους που είχαν απολυθεί άδικα, να σταματήσει να παραβιάζει τα βασικά εργασιακά δικαιώματα και να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με το συνδικάτο. Ζητήθηκε από τις οργανώσεις μέλη να βοηθήσουν τους εργαζόμενους της Sinter Metal πραγματοποιώντας δωρεές απευθείας στην Birleşik Metal-İş. ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Μπορούν να χρησιμοποιηθούν τηλέφωνα, επιστολές, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή φαξ και τηλέφωνα. Μπορεί να έχετε ακόμη και τη δυνατότητα να συναντηθείτε κατ ιδίαν. Χρησιμοποιήστε όποια μέθοδο είναι καλύτερη για εσάς. Όλο και περισσότεροι συνδικαλιστές έχουν πρόσβαση στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, είτε στην εργασία τους είτε στο σπίτι, ή ακόμη και στα διάφορα Internet café που υπάρχουν σε μεγάλες και μικρές κωμοπόλεις και πόλεις. Επιπλέον, το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο έχει το πρόσθετο πλεονέκτημα ότι το μήνυμα μπορεί να διαβαστεί αμέσως μετά την αποστολή του, κάτι που είναι σαφές ότι δεν ισχύει στην περίπτωση των τηλεφωνικών συνομιλιών. Είναι επίσης ο ταχύτερος και ο αποτελεσματικότερος τρόπος να επικοινωνείτε μεταξύ σας τώρα και στο προσεχές μέλλον και αυτή η ενότητα κατάρτισης θα εστιάσει στην παροχή ορισμένων συμβουλών για τον τρόπο χρήσης του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για τους σκοπούς της συνδικαλιστικής σας οργάνωσης. Όταν στέλνετε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου θα πρέπει να είστε άμεσοι, να χρησιμοποιείτε απλή γλώσσα και να εστιάζετε σε ένα ζήτημα και όχι σε πολλά. Μπορεί να χρειαστεί να ανταλλάξετε πολλά μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με τους συναδέλφους σας προκειμένου να αποσαφηνίσετε ορισμένα τμήματα των απαντήσεών τους που δεν κατανοείτε. Για παράδειγμα, θα σας βοηθήσει να σημειώσετε έναν κατάλογο λέξεων ή εννοιών που δεν κατανοείτε και να ζητήσετε από τους συναδέλφους σας την εξήγηση. Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί με πολύ ανεπίσημο τρόπο και ενδέχεται να υπάρξουν παρανοήσεις. Θα πρέπει να προσέχετε να μην υιοθετείτε υπερβολικά ανεπίσημο ή προσωπικό ύφος και να θυμάστε πάντα ότι τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μπορούν να αποθηκεύονται, να προωθούνται σε άλλα άτομα ή να εκτυπώνονται και να φωτοτυπούνται. Εάν 4

κάποιος δει τέσσερα μηνύματα από το ίδιο άτομο για το ίδιο θέμα, υπάρχει κίνδυνος να μη διαβάσει κανένα! Γλώσσες Ενδέχεται να ανταλλάσσετε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σε διάφορες γλώσσες. Αυτό αποτελεί πραγματική πρόκληση, αλλά υπάρχει διαθέσιμη βοήθεια. Υπάρχουν διάφορες πηγές που μπορούν να σας βοηθήσουν στη μετάφραση. τα μέλη των συνδικαλιστικών οργανώσεων και οι οικογένειές τους σήμερα υπάρχει για όλους μας μεγαλύτερη κινητικότητα από ποτέ και στο χώρο εργασίας σας υπάρχει ένα πλούσιο γλωσσολογικό απόθεμα το οποίο μπορείτε να συμβουλευτείτε πηγές στη δική σας συνδικαλιστική οργάνωση ορισμένες συνδικαλιστικές οργανώσεις και συνομοσπονδίες ενδέχεται να έχουν πρόσβαση σε μεταφραστικές εγκαταστάσεις διαδικτυακές ιστοσελίδες δωρεάν μετάφρασης, όπως η ιστοσελίδα www.babelfish.altavista.com ή www.freetranslation.com, προσφέρουν ένα φάσμα διαφορετικών γλωσσικών συνδυασμών και άλλες ιστοσελίδες, όπως η http://translate.google.com/# ή http://traduction.babylon.com/, προσφέρουν τη δυνατότητα μετάφρασης από και προς τα τουρκικά. Ωστόσο, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή, καθώς μπορεί να περιέχουν ανακρίβειες και στην καλύτερη περίπτωση παρέχουν μια πρόχειρη μετάφραση πηγές της τοπικής σας κοινότητας όπως πανεπιστήμια, βιβλιοθήκες, δάσκαλοι, δίγλωσσοι ακτιβιστές, κοινοτικές οργανώσεις επαγγελματίες μεταφραστές που είναι εξοικειωμένοι με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις εργαλεία εκμάθησης γλωσσών όπως κασέτες, βιβλία και μαθήματα από την τοπική σας βιβλιοθήκη και το κολέγιο της περιοχής σας. Να θυμάστε ότι η μετάφραση πραγματοποιείται εντός ενός συγκεκριμένου πολιτισμικού και εθνικού πλαισίου. Για παράδειγμα, ακόμα και όταν μιλάτε την ίδια γλώσσα με συναδέλφους από άλλη χώρα, μπορεί να προσδίδετε διαφορετικές σημασίες στις ίδιες λέξεις και φράσεις. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων των συνδικαλιστικών οργανώσεων, καθώς υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση στον τρόπο δομής και λειτουργίας μιας συνδικαλιστικής οργάνωσης σε δύο διαφορετικές χώρες. Για παράδειγμα, μπορεί να μεταφράσετε τις λέξεις «συλλογική διαπραγμάτευση», αλλά, όπως αναλύσαμε στην ενότητα κατάρτισης 4 με τίτλο «Συνδικάτα και εργασιακές σχέσεις στις χώρες της Ε.Ε.», τα συστήματα συλλογικής διαπραγμάτευσης διαφέρουν σε κάθε χώρα. Επίσημοι και ανεπίσημοι δίαυλοι επικοινωνίας Όπως είδαμε στην ενότητα κατάρτισης 1 «Συνδικάτα σε ευρωπαϊκό επίπεδο», υπάρχουν διάφορες δυνατότητες επίσημης επικοινωνίας και συνεργασίας σε διεθνές επίπεδο με τις δομές της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων, με τις 82 εθνικές συνομοσπονδίες μέλη της ΣΕΣ, μεταξύ των οποίων δύο ισλανδικές συνομοσπονδίες (ASI και BSRB) στη δύση, τέσσερις τουρκικές συνομοσπονδίες (DISK, HAK-IŞ, KESK και TÜRK-IŞ) στην ανατολή, δύο νορβηγικές συνομοσπονδίες (LO-N και YS) στο βορρά και δύο μαλτέζικες συνομοσπονδίες (CMTU και GWU) στο νότο. Υπάρχουν δώδεκα Ευρωπαϊκές Κλαδικές Ομοσπονδίες, με οργανώσεις μέλη που καλύπτουν το ίδιο γεωγραφικό φάσμα και εκπροσωπούν εργαζόμενους σε μεμονωμένους κλάδους, όπως η δημοσιογραφία και η ψυχαγωγία, αλλά και η χημική βιομηχανία και το μέταλλο. Είναι υπεύθυνες από την πλευρά της συνδικαλιστικής οργάνωσης για τον ευρωπαϊκό κοινωνικό διάλογο σε τομεακό επίπεδο: οι 35 διαφορετικές τομεακές επιτροπές συζητούν ζητήματα που αφορούν τις βιομηχανίες που καλύπτουν και μπορούν να συμφωνήσουν σε ένα ευρύ φάσμα πρωτοβουλιών. Υπάρχουν 45 Διαπεριφερειακά Συνδικαλιστικά Συμβούλια, τα οποία λειτουργούν από το βορειότερο άκρο της Σουηδίας ως το νοτιότερο σημείο της Ισπανίας και από την Ιρλανδία στα δυτικά έως την Ουγγαρία στα ανατολικά. Περίπου 10 εκατομμύρια εργαζόμενοι σε ολόκληρη την Ε.Ε. έχουν δικαίωμα στην ενημέρωση και τη διαβούλευση επί εταιρικών αποφάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο μέσω των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων Εργαζομένων. Η επαναδιατύπωση της Οδηγίας για τα Συμβούλια Εργαζομένων (2009/38/ΕΚ ισχύει για εταιρείες που απασχολούν 1.000 ή περισσότερους εργαζόμενους, εκ των οποίων τουλάχιστον οι 150 θα πρέπει να εργάζονται σε δύο ή περισσότερα κράτη μέλη. Ωστόσο, στη συντριπτική της πλειονότητα, η επικοινωνία για καθημερινά συνδικαλιστικά ζητήματα πραγματοποιείται μεταξύ εκπροσώπων των συνδικαλιστικών οργανώσεων σε ανεπίσημη βάση, λαμβάνοντας και ανταλλάσσοντας πληροφορίες, αντιμετωπίζοντας κοινά προβλήματα, αναπτύσσοντας συνδικαλιστική αλληλεγγύη, παρέχοντας βοήθεια και υποστήριξη, πραγματοποιώντας εκστρατείες για ζητήματα ατομικών δικαιωμάτων και ασκώντας επιρροή σε διεθνείς φορείς. 5

6 Δράση 1 Ζητήματα που μπορείτε να αντιμετωπίσετε από κοινού ΣΤΟΧΟΙ Θα σας δώσει τη δυνατότητα: να εντοπίσετε συγκεκριμένα προβλήματα στο χώρο εργασίας τα οποία θα μπορούσατε να μοιραστείτε με συναδέλφους από μια άλλη χώρα να καθορίσετε τι θα θέλατε να επιτύχετε ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ Συζητήστε με εκπροσώπους συνδικαλιστικών οργανώσεων και συναδέλφους στο χώρο εργασίας σας ή στη συνδικαλιστική σας οργάνωση προβλήματα για τα οποία πιστεύετε ότι θα ωφελούσε η ανάληψη κοινής δράσης με τους συναδέλφους σας από μια άλλη χώρα. Αναζητήστε ένα πρόβλημα το οποίο είναι ευρέως αισθητό στο χώρο εργασίας σας και θα μπορούσε να ενδιαφέρει άλλους συνδικαλιστές. Θα πρέπει να επιλέξετε ένα πρόβλημα στο οποίο έχετε κάποια πιθανότητα να βελτιώσετε την κατάσταση. Ορισμένα παραδείγματα θα μπορούσαν να είναι, μεταξύ άλλων, τα εξής: απώλειες θέσεων εργασίας εισαγωγή νέας τεχνολογίας ζητήματα υγείας και ασφάλειας ζητήματα ισότητας πρόσβαση σε ευκαιρίες κατάρτισης Επαναδιατυπώστε το πρόβλημά σας ως ένα θετικό στόχο. Για παράδειγμα, το πρόβλημα της απώλειας θέσεων εργασίας θα μπορούσε να επαναδιατυπωθεί ως στόχος είτε να σταματήσει η απώλεια θέσεων εργασίας είτε να υπάρξουν διαμαρτυρίες για την απώλεια των θέσεων εργασίας. Ένα πρόβλημα που αφορά στην υγεία και την ασφάλεια θα μπορούσε να συνδεθεί με το στόχο της αναζήτησης του τρόπου με τον οποίο έχει αντιμετωπιστεί το πρόβλημα στο χώρο εργασίας του συναδέλφου σας. Συντάξτε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή μια επιστολή, αναφέροντας το πρόβλημα και οποιαδήποτε πρόσθετη σχετική πληροφορία. Εάν είστε σαφείς και συγκεκριμένοι σχετικά με το πρόβλημα και αυτό που θέλετε να επιτύχετε, θα βοηθήσετε τους συναδέλφους σας να κατανοήσουν την κατάσταση στην οποία βρίσκεστε. Δράση 2: Επόμενα βήματα ΣΤΟΧΟΙ Θα σας δώσει τη δυνατότητα: να διαμορφώσετε ένα σχέδιο δράσης να σημειώσετε πρόοδο στο πρόβλημα που εντοπίσατε να αναπτύξετε επικοινωνία και δεσμούς με συναδέλφους σας από άλλες χώρες. ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ Ετοιμάστε ένα πρόχειρο πλάνο για την αντιμετώπιση του προβλήματος που εντοπίσατε με τους συναδέλφους σας από μια άλλη χώρα. Παρουσιάστε το πλάνο σας, θέστε ερωτήματα στους συναδέλφους σας και απαντήστε στα δικά τους ερωτήματα έως ότου κατανοήσετε τις σκέψεις τους και καταλήξετε σε έναν τρόπο δράσης. Μπορεί να διαπιστώσετε ότι θα πρέπει να σκεφθείτε το ενδεχόμενο κινητοποίησης συνδικαλιστικών οργανώσεων άλλων χωρών. Ίσως θελήσετε να ορίσετε συγκεκριμένες ημερομηνίες για τους βραχυπρόθεσμους, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους σας.

Δράση 3: Αναγνώριση και υπέρβαση εμποδίων ΣΤΟΧΟΙ Θα σας δώσει τη δυνατότητα: να εντοπίσετε πιθανά εμπόδια ή δυσκολίες να αναζητήσετε τρόπους υπέρβασής τους ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ Αναφέρετε τα εμπόδια που θα αντιμετωπίσετε όταν θα ξεκινήσετε να εφαρμόζετε το σχέδιό σας. Ιεραρχήστε τα τρία πιο σημαντικά εμπόδια και για κάθε ένα από αυτά: ορίστε τρία απλά βήματα στα οποία μπορείτε να προβείτε ρεαλιστικά για να υπερβείτε το εμπόδιο. μοιραστείτε τις ιδέες σας με τους συναδέλφους σας Δράση 4: Παραμείνετε σε επαφή ΣΤΟΧΟΙ Θα σας δώσει τη δυνατότητα: να ορίσετε ένα χρονοδιάγραμμα ώστε να παραμείνετε σε επαφή με τους συναδέλφους σας από μια άλλη χώρα. ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ Δημιουργήστε έναν κατάλογο των θεμάτων που θα θέλατε να συζητάτε με τους συναδέλφους σας σε τακτική βάση. Αποφασίστε πόσο συχνά θα θέλατε να προγραμματίσετε την επικοινωνία σας. Θα είναι σημαντικό να προγραμματίσετε την επικοινωνία σας με τρόπο ώστε να μην καταλήξετε να επικοινωνείτε μεταξύ σας μόνο όταν υπάρχει ένα πρόβλημα. Συζητήστε αυτές τις πληροφορίες με τους συναδέλφους σας και συμφωνήστε σε ένα τακτικό χρονοδιάγραμμα επικοινωνίας και στον κατάλογο των κύριων θεμάτων που θα θέλατε να καλύπτετε σε συνεχή βάση. 7

ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Η Συνομοσπονδία Eυρωπαϊκών Συνδικάτων (ΣΕΣ) ιδρύθηκε το 1973 για την προώθηση των συμφερόντων των εργαζομένων σε ευρωπαϊκό επίπεδο και την εκπροσώπησή τους στα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. Στόχος της ΣΕΣ είναι μια Ε.Ε. με ισχυρή κοινωνική διάσταση που διασφαλίζει την ευημερία όλων των πολιτών της. Σήμερα, μέλη της ΣΕΣ είναι 82 εθνικές συνδικαλιστικές συνομοσπονδίες από 36 ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και 12 Ευρωπαϊκές Κλαδικές Ομοσπονδίες και οργανώσεις-παρατηρητές στην ΠΓΔΜ, τη Σερβία, τη Βοσνία και την Ερζεγοβίνη. Άλλες συνδικαλιστικές δομές όπως το EUROCADRES (Το Συμβούλιο Ευρωπαϊκού Επαγγελματικού και Διευθυντικού Προσωπικού) και η EFREP/FERPA (Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Συνταξιούχων και Ηλικιωμένων Ατόμων) λειτουργούν υπό την αιγίδα της ΣΕΣ. Επιπλέον, η ΣΕΣ συντονίζει τις δραστηριότητες των 45 Διαπεριφερειακών Συνδικαλιστικών Συμβουλίων, που οργανώνουν τη συνδικαλιστική συνεργασία σε διασυνοριακό επίπεδο. Η ΣΕΣ είναι ένας από τους ευρωπαίους κοινωνικούς εταίρους και είναι αναγνωρισμένη από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από το Συμβούλιο της Ευρώπης και από την EFTA ως ο μοναδικός εκπρόσωπος διατομεακής συνδικαλιστικής οργάνωσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. www.etuc.org 8

ΕΤΑΙΡΟΙ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Algemeen Belgisch Vakverbond Fédération Générale du Travail de Belgique ABVV-FGTB Algemene Centrale der Liberale Vakbonden van België Centrale Générale des Syndicats Libéraux de Belgique ACLVB-CGSLB Algemeen Christelijk Vakverbond Confédération des Syndicats Chrétiens ACV-CSC Confédération Française Démocratique du Travail CFDT Confédération Française des Travailleurs Chrétiens CFTC Confédération Générale du Travail CGT Confédération Générale du Travail Force Ouvrière FO Union Nationale des Syndicats Autonomes UNSA Ανώτατη Διοίκηση Ενώσεων Δημοσίων Υπαλλήλων ΑΔΕΔΥ Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας ΓΣΕΕ Confederazone Generale Italiana del Lavoro CGIL Confederazione Italiana Sindacati Lavoratori CISL Unione Italiana del Lavoro UIL Konfederácia Odborových Zväzov Slovenskej Republiky KOZ SR Landsorganisationen i Sverige LO-S Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu DİSK Türkiye Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu HAK-İŞ Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu TÜRK-İŞ Trades Union Congress TUC www.fgtb.be/ www.aclvb.be/ www.acv-online.be/ www.cfdt.fr/ www.cftc.fr/ www.cgt.fr/ www.force-ouvriere.fr/ www.unsa.org/ www.adedy.gr/ www.gsee.gr/ www.cgil.it/ www.cisl.it/ www.uil.it/ www.kozsr.sk/cms/ www.lo.se/ www.disk.org.tr/ www.hakis.org.tr/ www.turkis.org.tr/ www.tuc.org.uk/ Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Συνδικαλιστικών Οργανώσεων στον Επισιτισμό, τη Γεωργία και τον Τουρισμό EFFAT Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εργαζομένων στο Μέταλλο EMF/FEM Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων Δημοσίων Υπηρεσιών EPSU Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εργαζομένων στις Μεταφορές ETF Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εργαζομένων στους κλάδους Κλωστοϋφαντουργίας, Ιματισμού και Δέρματος ETUF-TCL/FSE-THC υπηρεσίες www.effat.org/ www.emf-fem.org/ www.epsu.org/ www.itfglobal.org/etf/ www.etuf-tcl.org/ www.uni-europa.org/

Το παρόν πρόγραμμα χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση Διάλογος της Κοινωνίας των Πολιτών Προσέγγιση μεταξύ εργαζομένων από την Τουρκία και από την Ε.Ε. μέσω μιας κοινής εργασιακής κουλτούρας Για τα περιεχόμενα της παρούσας έκδοσης την αποκλειστική ευθύνη φέρει η Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να θεωρείται ότι αντικατοπτρίζουν τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης ETUC (ΣΕΣ) International Trade Union House (ITUH) Boulevard Roi Albert II, 5 B-1210 Βρυξέλλες Βέλγιο Απρίλιος 2010 Η Κεντρική Μονάδα Χρηματοδότησης και Ανάθεσης Συμβάσεων είναι η Συμβαλλόμενη Αρχή αυτού του προγράμματος Σχεδιασμός: www.design-mill.co.uk