Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: Teachers for Europe Σχολικό Έτος 2015-16 Ολοήμερο Νηπιαγωγείο Κάτω Κλεινών Φλώρινας Μαγκίρογλου Μαρία Τζιώλη Μαρία Θέμα: «Προσεγγίζοντας το προσφυγικό, μέσα από τα μάτια των παιδιών προσχολικής ηλικίας» URL από τα βίντεο που αναρτήθηκαν στο youtube https://www.youtube.com/watch?v=uiqap4irf4c https://www.youtube.com/watch?v=ozkccsiv6u0 Τα παιδιά γνωρίζουν την Ευρώπη μέσα από ποικιλία δράσεων με απώτερο στόχο: Nα προσεγγίσουν το προσφυγικό θέμα και να διαισθανθούν τις διάφορες όψεις του ζητήματος. Να αντιληφθούν την πολιτική συνόρων και ασφάλειας (συνθήκη Σένγκεν) Να γνωρίσουν το ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέματα ανθρωπιστικής βοήθειας και πολιτικής προστασίας μέσα από το κοινό ευρωπαϊκό πλαίσιο ασύλου. Να αντιληφθούν γονείς και παιδιά, ανάλογα του ηλικιακού επιπέδου και στα πλαίσια της διάχυσης του προγράμματος αντίστοιχα, την προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη καλύτερη και δικαιότερη διαχείριση του
προσφυγικού ζητήματος με την σύγκλιση της ευρωπαϊκής πολιτικής απ όλα τα κράτη-μέλη της Ευρώπης. Τα παιδιά εργάστηκαν με τη μέθοδο Project, ομαδοσυνεργατικά αφήνοντας περιθώρια αυτονομίας και ελεύθερης έκφρασης. Την εμπλοκή διαφόρων γνωστικών πεδίων κατά την υλοποίηση του προγράμματος, όπως μαθηματικά, περιβάλλον, γλώσσα, καλλιτεχνική έκφραση, προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη των νηπίων με την εφαρμογή ομαδοσυνεργατικών και διαθεματικών προσεγγίσεων. Α Φάση Στην Α φάση του προγράμματος για να προσελκύσουμε το ενδιαφέρον των νηπίων και για να ενισχύσουμε το γνωστικό αντικείμενο «Ευρώπη» χρησιμοποιήθηκε ψηφιακό - πολυμεσικό υλικό καθώς και η διαδραστική αφήγηση μέσω της λογοτεχνίας. Σταδιακά τα παιδιά ενεπλάκησαν με υλικό όπως: 1.«Ο μύθος της Ευρώπης» 2.«Limnopoula - The Precious European Bird» 3.«Τα αστέρια της Ευρώπης» Επιδιώξαμε τα παιδιά να αντιληφθούν πόσες και ποιες είναι οι χώρες της Ευρώπης, να συνθέσουν τα ονόματα των χωρών-μελών, να αντιστοιχήσουν στον χάρτη κάθε όνομα και σημαία με την αντίστοιχη χώρα. Ενδεικτικές δραστηριότητες: «Γράφω το όνομα της Ευρώπης και τα ονόματα των χωρών μελών» Παρουσιάζουμε στα παιδιά έναν παγκόσμιο και έναν ευρωπαϊκό χάρτη. Εντοπίζουμε τις χώρες της Ευρώπης και παρατηρούμε τις ονομασίες τους. Στη συνέχεια με την τεχνική του ψηφιδωτού και χρήση υλικών όπως μακαρόνια, χαρτί γκοφρέ κ.α. τα παιδιά σχηματίζουν και τοποθετούν στη σωστή σειρά τα γράμματα που συνθέτουν τις λέξεις ΕΥΡΩΠΗ, ΙΤΑΛΙΑ, ΓΑΛΛΙΑ, ΕΛΛΑΔΑ, ΙΣΠΑΝΙΑ, ΟΛΛΑΝΔΙΑ, ΣΟΥΗΔΙΑ, ΓΕΡΜΑΝΙΑ.
«Οι μουσικές της Ευρώπης» Τα παιδιά χορεύουν με συνοδεία μουσικής από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, κρατώντας από ένα γράμμα της λέξης ΕΥΡΩΠΗ. Με το τέλος της μουσικής τα παιδιά σταματούν και συνθέτουν τη λέξη Ευρώπη. Β Φάση Στόχος της 2ης φάσης του προγράμματος ήταν η εμπλοκή των νηπίων και των κηδεμόνων τους στη συλλογή πληροφοριών για το θέμα Ευρώπη. Δημιουργήθηκαν 4 ομάδες των τριών παιδιών έκαστη και συλλέχθηκαν πληροφορίες για τις χώρες μέλη. Στη συνέχεια συγκεντρώθηκε το υλικό που συλλέχθηκε από τις αντίστοιχες ομάδες και τα παιδιά παρουσίασαν τα δεδομένα της έρευνάς τους. Από τις πληροφορίες που παρουσιάστηκαν, κάποιες ήταν το έναυσμα για τη δημιουργία διάφορων κατασκευών, όπως οι τουλίπες της Ολλανδίας, κατασκευάζοντας ένα ομαδικό κολάζ με τουλίπες και ανεμόμυλους.
Οι δραστηριότητες της Β φάσης ολοκληρώθηκαν με την κατασκευή σπιτιών με την τεχνική origami. Δραστηριότητες: «Κάθε σπιτάκι και μία χώρα μέλος της Ευρώπης» Κάθε σπιτάκι συμβολίζει και μία χώρα - μέλος της Ευρώπης. Τα παιδιά κατασκεύασαν τα σπιτάκια και με κουκλοθεατρικό παιχνίδι και ελεύθερη ανάπτυξη των ιδεών τους, πρότειναν πιθανούς τρόπους αρμονικής συμβίωσης μεταξύ των χωρών της Ευρώπης, εστιάζοντας στα
ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε χώρας. Κατόπιν εντόπισαν τη θέση κάθε χώραςμέλους στον χάρτη και τοποθέτησαν αντίστοιχα τα σπιτάκια. Η τεχνική origami προσεγγίστηκε κατά την υλοποίηση προγράμματος e- twinning το τρέχον σχολικό έτος 2015-16, με τίτλο School bulling through fairytales. Make an origami house
Ενδιάμεση αξιολόγηση Πριν ακολουθήσουν οι δραστηριότητες που αφορούν την πολιτική της Ευρώπης όπως αυτή της Συνθήκης Σένγκεν και του Κοινού Ευρωπαϊκού Πλαισίου Ασύλου, τα παιδιά περιγράφουν λεκτικά όσα γνωρίζουν για κάθε χώρα, στα πλαίσια των ομαδικών συζητήσεων καθώς και όσα έχουν ακούσει ή θυμούνται, ανακαλώντας τις γνώσεις και εμπειρίες που απέκτησαν από την έναρξη του προγράμματος. Γράφουν όπως μπορούν κάποιες λέξεις της προτίμησής τους όπως τα χρώματα σημαίας, το εθνικό φαγητό, τη γλώσσα της χώρας και ελεύθερα ζωγραφίζουν ότι τους έκανε εντύπωση. Γ Φάση Στόχος της 3ης φάσης του προγράμματος είναι τα παιδιά να διαισθανθούν την ευρωπαϊκή ιδέα με τον παραλληλισμό της έννοιας «οικογένεια» και να ακολουθήσει διάλογος για τις αξίες που διέπουν μία μεγάλη οικογένεια. Έννοιες όπως αγάπη, βοήθεια, αλληλοϋποστήριξη, ασφάλεια, προσφορά, υποχρεώσεις, ευθύνη μελών, φροντίδα, επικοινωνία αποτελούν αντικείμενο συζήτησης και ανταλλαγής ιδεών μεταξύ των παιδιών και των εκπαιδευτικών,. Την ευρωπαϊκή οικογένεια την προσεγγίσαμε μέσα από την κατασκευή μεγάλων σπιτιών-χωρών της Ευρώπης και μιας χάρτινης κούκλας ευρωπαίου πολίτη -για κάθε σπίτι-χώρα. Την πολιτική συνόρων και ασφάλειας συνθήκη Σένγκεν την προσεγγίσαμε με την κατασκευή δρόμων μεταξύ των σπιτιών-χωρών. Τα παιδιά αφηγούνται τις ιδέες τους για τις αξίες αυτές, καθώς κάθε χάρτινη κούκλα περπατά ελεύθερα στους δρόμους μεταξύ των σπιτιών μέσα από το παιχνίδι Welcome to Europe. Οι περισσότερες από τις παραπάνω έννοιες ήταν γνώριμες στα παιδιά από την εμπλοκή τους στο πρόγραμμα e-twinning με τίτλο «School bulling through fairy tales» μεταξύ του Νηπιαγωγείου μας και άλλων σχολικών μονάδων κατά το τρέχον σχολικό έτος 2015-16.
Επίσης έναυσμα αποτέλεσε και το παραμύθι «Limnopoula The Precious European Bird», το οποίο αναγνώστηκε στα παιδιά από τις δύο νηπιαγωγούς σε δύο γλώσσες, ώστε βιωματικά να διαισθανθούν τόσο την έννοια της ευρωπαϊκής οικογένειας όσο και τη γλωσσική πολυμορφία της Ευρώπης. Έτοιμοι να περπατήσουμε στους δρόμους της Ευρώπης! Υλικά παιχνιδιού: 1 Ζάρι που σε κάθε έδρα του είναι γραμμένη από μία λέξη-σύνθημα 6 Σπίτια - Χώρες 6 ανθρωπάκια των αντίστοιχων χωρών 6 γράμματα που συνθέτουν τη λέξη EUROPE. Σκοπός παιχνιδιού: Να σχηματιστούν γράμμα γράμμα οι λέξεις ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ, ΑΣΦΑΛΕΙΑ, ΒΟΗΘΕΙΑ, ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ, ΠΡΟΣΦΟΡΑ, οι οποίες θα δημιουργήσουν δρόμους που ενώνουν τις χώρες της Ευρώπης. Περιγραφή παιχνιδιού: Με το ρίξιμο του ζαριού, αναλαμβάνει κάθε παιδί να συνθέσει τα γράμματα της λέξης που έτυχε. Αφού σχηματιστεί ο δρόμος της αντίστοιχης χώρας από τα γράμματα της λέξης, ο παίχτης λέει το σύνθημα και τοποθετεί στον κεντρικό δρόμο της Ευρώπης, το ανθρωπάκι της αντίστοιχης χώρας και ένα από τα γράμματα της λέξης EUROPE.
Το σύνθημα: Welcome to EUROPE!
Δ Φάση Στόχος της 4ης φάσης είναι η εμπλοκή των παιδιών σε θέματα που αφορούν το προσφυγικό και την ανθρωπιστική βοήθεια στους πρόσφυγες από την Συρία. Με εποπτικό υλικό από το διαδίκτυο και ανακαλώντας τα βιώματα των παιδιών από όσα έχουν δει ή ακούσει στην τηλεόραση και το γύρωθεν περιβάλλον τους, αποκρυσταλλώνουν την έννοια «Πρόσφυγας». Κατόπιν προτείναμε στα παιδιά να συγκεντρώσουμε είδη πρώτης ανάγκης για τις ανάγκες των προσφύγων. Στη συνέχεια προσεγγίσαμε τη διαδικασία χορήγησης ασύλου σύμφωνα με το ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου (CEAS). Τα παιδιά κλήθηκαν να σκεφτούν μέσα από ερωτήματα όπως «Τι μπορούμε να κάνουμε για τους πρόσφυγες, Τι κάνουμε εμείς στην Ευρώπη για το θέμα αυτό, Τι θα πρέπει να κάνουν οι πρόσφυγες για να να φιλοξενηθούν ή να ζήσουν σε μία ευρωπαϊκή χώρα». Παρουσιάζουμε εποπτικό υλικό και μέσω συζήτησης και διερεύνησης των απόψεων των παιδιών προσεγγίζουμε τις διαδικασίες ασύλου με κατάλληλο παιδαγωγικό χειρισμό σύμφωνα με το αναπτυξιακό στάδιο των παιδιών.
Εποπτικό υλικό από το διαδίκτυο Ο πόλεμος στη Συρία Προσωρινή εγκατάσταση Hot spots
Ταυτοποίηση Συνέντευξη
Επιτραπέζιο παιχνίδι «Ο Μολαχί θέλει να πάει σχολείο» Υλικά παιχνιδιού: 1 Ζάρι, 21 κάρτες, (9 με τη λέξη ΝΑΙ, 9 με τη λέξη ΌΧΙ και 3 άγραφες), 5 κατασκευές lego (μία για κάθε στάδιο της διαδικασίας χορήγησης ασύλου) Στόχος παιχνιδιού: Τα παιδιά προσπαθούν να περάσουν τα στάδια χορήγησης ασύλου, σύμφωνα με τη χρονική τους ακολουθία ώστε το προσφυγόπουλο Μολαχί, φτάνοντας στο τελευταίο 5ο στάδιο, να αποκτήσει το δικαίωμα να πάει σχολείο. Περιγραφή παιχνιδιού: Το παιχνίδι παίζεται με 2 έως 4 παίκτες. Οι παίκτες ρίχνουν το ζάρι με τη σειρά. Αυτός που προχωρά γρηγορότερα, ανοίγει την πόρτα του σχολείου (σπιτάκι στο σημείο του τέλους). Εάν ό παίκτης σταθμεύσει σε ένα από τα 4 σημεία της διαδικασίας χορήγησης ασύλου, διαλέγει μία κάρτα. Αν η κάρτα λέει ΝΑΙ, περνά το αντίστοιχο στάδιο περιγράφοντας ή λέγοντας κάτι σχετικό. Αν η κάρτα που θα τραβήξει λέει ΌΧΙ, συνεχίζει ο επόμενος παίκτης. Αν η κάρτα δε γράφει κάτι, σημαίνει ότι ο παίκτης είναι παιδί και δε χρειάζεται να περάσει από το 3ο και 4ο στάδιο. Ο παίκτης που θα φτάσει πρώτος στο 5 στάδιο, ανοίγει την πόρτα του σχολείου.
Η τελευταία φάση περιλαμβάνει: Την αυτοαξιολόγηση του προγράμματός μεταξύ των δύο εκπαιδευτικών που υλοποίησαν το πρόγραμμα. Τη διάχυση του προγράμματος στην εκπαιδευτική κοινότητα του νηπιαγωγείου μας. Τη διάχυση του προγράμματος στο κοινό της πόλης κατά την εκδήλωση των Teachers for Europe, που θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο του 2016.
Οι πηγές μας Βιβλιογραφία ξενόγλωσση Limnopoula, Maria I.Magkiroglou, 2015, Author House, USA Βιβλιογραφία ελληνική Τα αστέρια της Ευρώπης, Ευρωπαϊκή Επιτροπή Χάρης και Φάρης, Γιώτα Κ.Αλεξάνδρου, Βιβλιόφωνο
Πηγές από το διαδίκτυο ec.europa.eu/dgs/home-affairs/what.../index_en.htm ec.europa.eu/dgs/home.../ceas.../ceas_factsheet_en.pdf https://ceas.org/ Σχολικό έτος 2015-16