ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ «ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ» ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ : ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΑ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΣΠΟΥ ΑΣΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΥΝΑΜΙΚΕΣ & ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΣΠΟΥ ΑΣΤΡΙΑ : Αµαλία Κουδούνη Αρχ/των Μηχανικός ΘΕΜΑ : Ο ΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Μετασχηµατισµός των χρήσεων γης στον άξονα Π Ε Ρ Ι Λ Η Ψ Η Ι ΑΣΚΟΝΤΕΣ : Αυγερινού-Κολώνια Σοφία, Καθηγήτρια ΕΜΠ (Υπεύθυνη µαθήµατος), Ηλιοπούλου Π. ρ.οικονοµικής Γεωγραφίας, Μπελαβίλας Ν. Λέκτορας, Κλαπατσέα Ειρ., Λέκτορας 407 ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΣΕΣ : Ε.Σαραντάκου, Ε.Στεφανή, Υποψήφιες ιδάκτορες ΑΚΑ ΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ 2005 2006 - ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Αντικείµενο της εργασίας αυτής είναι να διερευνήσει την πολεοδοµική εξέλιξη και τις τάσεις ανάπτυξης του ιστορικού άξονα της οδού Πειραιώς, από πολεοδοµικά υποβαθµισµένη περιοχή σε άξονα µε ταυτότητα υπερτοπικού πόλου αναψυχής και πολιτιστικής, παραγωγικής και εκπαιδευτικής αναφοράς. Η υπόθεση που διατυπώνεται είναι ότι την τελευταία δεκαετία η πολιτεία µέσω πολεοδοµικών παρεµβάσεων στο πεδίο του σχεδιασµού και των χρήσεων γης και στο πεδίο της µελέτης και εκτέλεσης έργων ανάπλασης επιχειρεί να συµβάλλει καθοριστικά στην αναβάθµιση του χαρακτήρα της οδού Πειραιώς και την ανάδειξή του ως υπερτοπικού πόλου πολιτισµού αναψυχής εκπαίδευσης µε παράλληλη διατήρηση και εξυγίανση των περιοχών όπου ιστορικά έχουν αναπτυχθεί παραγωγικές δραστηριότητες και µικτές χρήσεις χονδρεµπορίου, εκθέσεων κλπ. Οι άξονες µέσα από τους οποίους θα διερευνάται η πολεοδοµική εξέλιξη της οδού Πειραιώς και της περιοχής που οργανώνεται πολεοδοµικά εκατέρωθεν της οδού είναι : οι πολεοδοµικές παρεµβάσεις στο θεσµικό πλαίσιο των χρήσεων γης και στο πλαίσιο των έργων για τους Ολυµπιακούς Αγώνες του 2004. οι χρήσεις γης που έχουν αναπτυχθεί, Ως περιοχή αναφοράς, λήφθηκε το όριο της «γραµµικής» περιοχής εκατέρωθεν της οδού Πειραιώς, όπως αυτή καθορίστηκε µε το από 17.4/16.5.1996 Π. /γµα (ΦΕΚ 510 ) «χαρακτηρισµός ως παραδοσιακού τµήµατος περιοχής της οδού Πειραιώς». Η εργασία αυτή αποτελείται από δύο ενότητες. Στην πρώτη ενότητα η οποία περιλαµβάνει τέσσερα κεφάλαια, γίνεται µια σύντοµη αναφορά στην ιστορική εξέλιξη της οδού από την αρχαιότητα, τη βιοµηχανική ανάπτυξη της οδού, κατά το 19º αιώνα και την περίοδο της «αποβιοµηχάνισης», κατά τη δεκαετία του 1980. Καταγράφονται τα µέτρα και οι πολεοδοµικές ρυθµίσεις που οδήγησαν στη δηµιουργία ενός νέου πλαισίου, για τις χρήσεις γης και στο τέταρτο κεφάλαιο καταγράφονται στοιχεία επιτόπιας έρευνας για τις χρήσεις που έχουν αναπτυχθεί, στην περιοχή του δήµου Μοσχάτου, την τελευταία 5ετία. Επίσης καταγράφονται οικονοµικά στοιχεία σχετικά µε την εξέλιξη των αξιών γης, µετά τις παρεµβάσεις.
Στη δεύτερη ενότητα, στα συµπεράσµατα της εργασίας, σχολιάζεται το πόσο αποτελεσµατικά, οι παρεµβάσεις συνέβαλαν και επηρέασαν τις εξελίξεις που συµβαίνουν στην περιοχή και τις τάσεις που υπάρχουν σήµερα και ελέγχεται η επιβεβαίωση της υπόθεσης της εργασίας. Οι πολεοδοµικές παρεµβάσεις και κυρίως αυτές του 1995-1997 δηλαδή η κήρυξη του παραδοσιακού τµήµατος της περιοχής Πειραιώς η κήρυξη των 88 διατηρητέων κτιρίων απετέλεσαν τη συµβολή το «στίγµα» της πολιτείας στην αντιστροφή της φθίνουσας πορείας λόγω «αποβιοµηχάνισης» και στην αισθητική αναβάθµιση της οδού Πειραιώς. Ήδη όµως η εξέλιξη των νέων εγκαθιστάµενων χρήσεων έχει αναπτύξει δική της δυναµική µε ρυθµούς ταχύτερους από εκείνους του ηµοσίου και διαπιστώνεται ότι οι ρυθµίσεις και οι παρεµβάσεις ακολουθούν τα πράγµατα. Ο στόχος που έχει διακηρυχτεί για την οδό Πειραιώς, δηλαδή να αποτελέσει υπερτοπικό πόλο πολιτισµού αναψυχής κεντρικών λειτουργιών, παραγωγικών και εκπαιδευτικών λειτουργιών, απαιτεί µεγαλύτερες και πιο ολοκληρωµένες πρωτοβουλίες για : την εφαρµογή ευρύτατων προγραµµάτων ανάπλασης µε την εκτέλεση έργων διαµόρφωσης στο δηµόσιο χώρο. την παρακολούθηση της εξέλιξης των χρήσεων στον άξονα σε συνδυασµό µε την εξέλιξη ανάπτυξη των όµορων περιοχών της οδού Πειραιώς και ιδίως της περιοχής του Ελαιώνα, όπου προγραµµατίζονται χωροθετήσεις στρατηγικής σηµασίας («Παναθηναϊκός», ΙΚΕΑ κ.α.). ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙ ΙΑ Οδός Πειραιώς Χρήση γης Ανάπτυξη Εξέλιξη Πόλος πολιτισµού
SUMMARY The object of this essay is to search through the urban development and growing tendencies of historical Piraeus str., from a degraded urban region, in a region with identity of pole of amusement, cultural, productive and educational character. The case, that is formulated is that, the last decade, the state through urban regulations, in the field of planning and land uses, and in the field of study and implementation of public reformation works, attempts to contribute decisively and upgrade the character and the image of Piraeus str., establishing the area as a pole of culture, of amusement and of education, preserving and cleansing the productive activities and mixed uses, at the sectors where they historical have been developed The axes, through which urban development of Piraeus str., and of the region that is organised at both sides the street are: the urban interventions in the law frame of land uses and in the frame of public works for the Olympic Games 2004. the land uses that they have already been developed, As region of report, was received the limit of "linear" region of at both sides of Piraeus str., as this was determined at "characterization as traditional department of region of Piraeus street". This essay comprises tow units. In the first unit, there are four chapters, which give us a short historical report for the growing tendencies of the street from the ancient years, the industrial development of the street -at the last century- and the period of the degradation at the decade of 1980. Metres and the urban regulations which had as a result, a new law frame for land uses are recorded and in fourth chapter, they are recorded elements of research on the spot for the land uses that have been developed, at sector of Moschato in the last five years.also they are recorded economically elements with regard to the development of values of ground, afterwards the interventions. In the second unit, there are given the conclusions of this essay. It is commented how effectively the interventions contributed and influenced the developments that happened in the region today. Also there are given the tendencies that exist and checked if the case of the essay is confirmed. Urban interventions and mainly these in 1995-1997, that declared traditional department of region Piraeus and 88 buildings, constituted the state footprint in the inversion declining "and in the aesthetic upgrade of road Piraeus. footprint in the inversion declining "and in the aesthetic upgrade of road Piraeus. However the evolution of installed land uses has developed its own dynamic more rapidly than those of State and it is realised that regulations and interventions follow the private activity.
The target that has been declared for the Piraeus street, productive and, requires bigger and more completed initiatives for: application bigger programs of restoration and amelioration in the public space. follow-up of land uses development at Piraeus area in combination with those which are developing in the area of Eleonas where arrangements of strategic importance ("Panathinaikos"football-peach, IKEA k.a.), are being programmed. KEY WORDS Piraeus str. Land use Development Evolution Pole of culture