Σύγχρονες μορφές Χρηματοδότησης Ενότητα 1: Χρηματοοικονομικός Σχεδιασμός Καθ. Αλεξανδρίδης Αναστάσιος Δρ. Αντωνιάδης Ιωάννης Τμήμα Διοίκηση Επιχειρήσεων (Κοζάνη)
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Δυτικής Μακεδονίας και στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
Σκοποί ενότητας Να αντιληφθει ο φοιτητής την έννοια του Χρηματοδοτικού Συστήματος της οικονομίας. Να δείξει τη σημασία του Χρηματοοικονομικού Σχεδιασμού. Να υπενθυμίσει τις βασικές έννοιες Χρηματοοικονομικής Λογιστικής και τις πληροφορίες που λαμβάνουμε απο αυτην. 4
Περιεχόμενα ενότητας Χρηματοδοτικό Σύστημα. Χρηματοοικονομικός Σχεδιασμός. Χρηματοοικονομική Λογιστική. Χρηματοοικονομική πληροφόρηση και Ισολογισμός. 5
Το χρηματοδοτικό Σύστημα Για την επίτευξη της οικονομικής ανάπτυξης μίας χώρας απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η αύξηση του παραγωγικού δυναμικού της μέσω του υψηλού βαθμού εξειδίκευσης της εργασίας και ενός αποτελεσματικού συστήματος πληρωμών. Μόνο εάν υπάρχουν οι κατάλληλοι χρηματοδοτικοί οργανισμοί και χρηματοδοτικοί τίτλοι δύνανται οι επιχειρήσεις να αγοράσουν τα κεφαλαιουχικά αγαθά και να δραστηριοποιηθούν τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό της χώρας. Ο δανεισμός, εσωτερικός και εξωτερικός, η πραγματοποίηση πληρωμών κλπ αποτελούν λειτουργίες του χρηματοδοτικού συστήματος. Αποτελεσματική λειτουργία του χρηματοδοτικού συστήματος συμβάλλει καθοριστικά στην οικονομική ανάπτυξη μίας χώρας. 6
Χρηματοδοτικό Σύστημα (1/3) Καλείται το κανάλι/ αγωγός, δια μέσου του οποίου οι αποταμιεύσεις των πλεονασματικών μονάδων ρέουν προς τις ελλειμματικές μονάδες που επιθυμούν να δανειστούν. 7
Χρηματοδοτικό Σύστημα (2/3) Σχήμα 1: Χρηματοδοτικό Σύστημα. Πηγή: Διδάσκων (2015). 8
Χρηματοδοτικό Σύστημα (3/3) Ο ρόλος, συνεπώς, του χρηματοδοτικού συστήματος είναι η αποτελεσματική μεταφορά αγοραστικής δύναμης και η κατανομή αυτής σε επενδυτικές και καταναλωτικές χρήσεις. Οι πλέον συνήθεις ελλειμματικές μονάδες είναι οι επιχειρηματικές οικονομικές μονάδες. 9
Χρηματοοικονομικός Σχεδιασμός (Financial Planning) (1/3) Μια επιχειρηματική μονάδα για την ίδρυση και εύρυθμη λειτουργία της απαιτεί κεφάλαια, η ανεύρεση των οποίων συνεπάγεται κόστος για την χρηματοδοτούμενη επιχείρηση. Η επιχείρηση καλείται να εκτιμήσει την ικανότητά της να ανταποκριθεί στο ύψος της χρηματοοικονομικής επιβάρυνσης, συνέπεια της χρηματοδότησης. Για το έργο αυτό, αναπόσπαστο εργαλείο της διοίκησης είναι ο Χρηματοοικονομικός Σχεδιασμός. 10
Χρηματοοικονομικός Σχεδιασμός (Financial Planning) (2/3) O όρος Χρηματοοικονομικός Σχεδιασμός εμπερικλείει το σύνολο των προσπαθειών της διοίκησης της επιχείρησης να προβλέψει τις χρηματοδοτικές της ανάγκες καθώς επίσης και να προκαθορίσει λεπτομερώς οποιαδήποτε χρηματοοικονομική συμφωνία που είναι απαραίτητη προκειμένου να ικανοποιηθούν οι ανάγκες αυτές. Αποτελεί μία διαδικασία λήψης αποφάσεων με μελλοντικό προσανατολισμό. 11
Χρηματοοικονομικός Σχεδιασμός (Financial Planning) (3/3) Υπό την ευρεία έννοια: Θεωρείται η αποτύπωση του πλάνου δράσης της επιχείρησης σε χρηματοοικονομικούς όρους. Υπό την στενή έννοια: Καλείται ο προσδιορισμός του συνόλου των χρηματοδοτικών αναγκών της επιχείρησης ως απόρροια στήριξης δεδομένων σχεδίων δράσης όλων των λειτουργικών περιοχών της επιχείρησης. 12
Χρηματοοικονομικός Σχεδιασμός και Χρονικός Ορίζοντας (1/3) Βραχυπρόθεσμος Χρηματοοικονομικός Σχεδιασμός. Αναφέρεται σε χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο από μια χρονική περίοδο που συνήθως ταυτίζεται με τη διαχειριστική χρήση. Χρήσιμα Εργαλεία: Ταμειακός Προϋπολογισμός. Προϋπολογιστική Κατάσταση του Λογαριασμού Αποτελεσμάτων Χρήσης. 13
Χρηματοοικονομικός Σχεδιασμός και Χρονικός Ορίζοντας (2/3) Μεσο-Μακροπρόθεσμος Χρηματοοικονομικός Σχεδιασμός. Αναφέρεται σε χρονικό διάστημα μεγαλύτερο της μίας διαχειριστικής χρήσης και μικρότερο της πενταετίας. Χρήσιμα Εργαλεία: Προϋπολογισμός Επενδύσεων Πάγιου Κεφαλαίου. Σχεδιασμός του Κεφαλαίου Κινήσεως. Προϋπολογιστικός Ισολογισμός. 14
Χρηματοοικονομικός Σχεδιασμός και Χρονικός Ορίζοντας (3/3) Μακροπρόθεσμος Χρηματοοικονομικός Σχεδιασμός. Αναφέρεται σε χρονικό διάστημα μεγαλύτερο της πενταετίας και δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην μελλοντική μερισματική πολιτική και την απόδοση της επένδυσης των κατόχων κοινών μετοχών. 15
To invest not overinvest Η αποτυχία πολλών επιχειρήσεων δεν οφείλεται στην υπερβολική επένδυση αλλά είναι αποτέλεσμα ανεπαρκούς επένδυσης. 16
Απαιτούμενη πληροφόρηση Σχήμα 2: Απαιτούμενη πληροφόρηση. Πηγή: Διδάσκων (2015). 17
Χρηματοοικονομική Λογιστική Αποτελεί μία λειτουργία επεξεργασίας πληροφοριών, με σκοπό την καταγραφή συναλλαγών και γεγονότων που επηρεάζουν την επιχειρηματική οντότητα καθώς και την παρουσίαση των οικονομικών επιδράσεων στους εκτός της επιχείρησης λαμβάνοντες αποφάσεις. 18
Χρηματοοικονομική πληροφόρηση και Ισολογισμός (1/2) Ο ισολογισμός παρουσιάζει τη χρηματοοικονομική θέση της επιχείρησης σε δεδομένη στιγμή. Με τον όρο χρηματοοικονομική θέση καλύτερο το σύνολο των οικονομικών πόρων (περιουσιακών στοιχείων), των υποχρεώσεων και της καθαρής θέσης. Τα περιουσιακά στοιχεία αντιπροσωπεύουν την επένδυση κεφαλαίων παρέχοντας μελλοντικές υπηρεσίες και οφέλη στην επιχείρηση. Από ποιες πηγές αντλείται όμως το απαραίτητο κεφάλαιο; Η απάντηση θα δοθεί μέσω της ανάλυσης της διάρθρωσης του παθητικού. 19
Χρηματοοικονομική πληροφόρηση και Ισολογισμός (2/2) Οι πηγές του απαραίτητου κεφαλαίου που αντιστοιχεί στο ύψος των περιουσιακών στοιχείων είναι δύο: Ίδια Κεφάλαια: Είναι το σύνολο της επενδυθείσης παγιοποίησης ή συνεισφέροντος κεφαλαίου και των παρακρατηθέντων κερδών. Ξένα Κεφάλαια: Καλούνται και υποχρεώσεις προς τρίτους που παγιοποιούνται από πιστωτές και παρουσιάζουν οφειλές μία επιχείρησης ή εναλλακτικά απαιτήσεις πιστωτών σε περιουσιακά στοιχεία. Παραδείγματα πηγών ξένων κεφαλαίων αποτελούν ο Κλασσικός Τραπεζικός Δανεισμός, η έκδοση Ομολογιακού Δανείου και η Μίσθωση (Leasing). 20
Διακρίσεις Ιδίων Κεφαλαίων Σχήμα 3: Διακρίσεις Ιδίων Κεφαλαίων. Πηγή: Διδάσκων (2015). 21
Διαγραμματική παρουσίαση του Ισολογισμού Σχήμα 4: Διαγραμματική παρουσίαση του Ισολογισμού. Πηγή: Διδάσκων (2015). 22
Σχέσεις Βασικών Στοιχείων Παθητικού Βαθμός Δανειακής Επιβάρυνσης. (Σύνολο Ξένου Κεφαλαίου) / (Σύνολο παθητικού). (Σύνολο Ξένου Κεφαλαίου)/ (Ίδια Κεφάλαια). (Ίδια Κεφάλαια) / (Σύνολο Ξένου Κεφαλαίου). Βαθμός Αυτοχρηματοδότησης. (Αποθεματικά) / (Μετοχικό Κεφάλαιο). 23
Βιβλιογραφία Επιχειρηματικότητα και Επιχειρηματικές Αποφάσεις, Δημήτριος Λ. Παπαδόπουλος, Εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη 2009. Επιχειρηματική Ανάλυση και Προσδιορισμός Αξίας, Δημήτριος Λ. Παπαδόπουλος, Γιάννης Τ. Λαζαρίδης, Θεσσαλονίκη 2010. Λογιστική Τραπεζών, Γεώργιος Κόντος, Εκδόσεις Διπλογραφία, Αθήνα 2010. Χρηματοοικονομική Διοίκηση, Δημήτριος Λ. Παπαδοπούλου, Γιάννης Τ. Λαζαρίδης, Θεσσαλονίκη 2006. Χρηματοοικονομική Διοίκηση- Θεωρία και Πρακτική, Δημήτριος Βασιλείου, Νικόλαος Ηρειώτης, Εκδόσεις Rosili. 24
Τέλος Ενότητας
Σημείωμα Αναφοράς Copyright ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, Καθ. Αλεξανδρίδης Αναστάσιος Δρ. Αντωνιάδης Ιωάννης. «Σύγχρονες μορφές Χρηματοδότησης». Έκδοση: 1.0. Κοζάνη 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: 26
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο. που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο. που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο. Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. 27
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς. το Σημείωμα Αδειοδότησης. τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων. το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει). μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους. 28