Διοίκηση Έργου Ενότητα 2: Επιλογή Έργων Σαμαρά Ελπίδα Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Κοζάνη)
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Δυτικής Μακεδονίας και στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
Σκοποί ενότητας Περίοδος αποπληρωμής επενδεδυμένων κεφαλαίων, απόδοση επένδυσης, καθαρή παρούσα αξία, εσωτερική απόδοση επένδυσης, μοντέλα βαθμολόγησης. 4
Περιεχόμενα ενότητας Επιλογή Έργου. Μοντέλα επιλογής έργων. Αριθμητικά μοντέλα. 5
Επιλογή Έργου Κρίσιμης σημασίας απόφαση. Λάθος επιλογή σημαίνει αποτυχία έργου. Διαδικασία επιλογής και ιεράρχησης των έργων με βάση τα οφέλη. 6
Μοντέλα επιλογής έργων (1/3) Αριθμητικά, επικεντρώνονται σε χρηματοοικονομικά ζητήματα (ποσοτική αποτίμηση ως προς το χρόνο αποπληρωμή, ως προς την απόδοση). Μη αριθμητικά, ευρύτερη οπτική γωνία, ζητήματα μεριδίου αγοράς, περιβαλλοντικά προβλήματα κτλ. 7
Μοντέλα επιλογής έργων (2/3) Ρόλος των μοντέλων να διευκολύνουν τη διαδικασία λήψης απόφασης για την επιλογή του έργου. Επιλογή μοντέλου ώστε να αξιολογεί τα εν δυνάμει έργα με βάση το βαθμό που αυτά ικανοποιούν τους στρατηγικούς στόχους και την αποστολή της εταιρείας. Ερωτήσεις τύπου: o Θα μεγιστοποιήσει τα κέρδη? o Θα μεγιστοποιήσει την αξιοποίηση εργατικού δυναμικού? o Νέες αγορές? o Εικόνα εταιρείας? o Όρια κινδύνου? o Κτλ. 8
Μοντέλα επιλογής έργων (3/3) Αν δώσουμε μια αριθμητική τιμή σε κάθε έργο που θα μπορούσε να αναληφθεί δημιουργούμε μια ιεραρχία διαφορετικών έργων ανάλογα με το πόσο συμβάλει το καθένα από αυτά στην επιτυχία της εταιρείας. Σχέση ανάμεσα σε αναμενόμενα αποτελέσματα στρατηγικούς στόχους. 9
Meredith Παραγωγή. Μάρκετινγκ. Χρηματοοικονομικά. Προσωπικό. Διοικητικές υπηρεσίες. Π.χ έργο νέο υπολογιστικό σύστημα πληροφόρησης και ελέγχου. 10
Ζητήματα προς εξέταση που αφορούν την παραγωγή Μέθοδος υλοποίησης. Χρόνος εγκατάστασης. Περίοδος παρεμπόδισης. Κόστος απαιτήσεων σε ενέργεια. Εξοπλισμός. Ασφάλεια συστήματος. Κτλ. 11
Ζητήματα προς εξέταση που αφορούν το μάρκετινγκ Αριθμός εν δυνάμει χρηστών. Μερίδιο αγοράς. Ικανότητες ελέγχου ποιότητας. Αποδοχή από πελάτες. Εκτίμηση χρόνου ζωής. Βελτίωση εικόνας εταιρείας. Δυνητικά νέες αγορές. 12
Χρηματοοικονομικά ζητήματα προς εξέταση Κόστος νέου συστήματος. Επίδραση συστήματος στη ροή της εταιρείας. Χρόνος μέχρι την εξισορρόπηση εσόδων και εξόδων. Απαιτούμενο μέγεθος επένδυσης. Κόστος υλοποίησης. Κόστος κατάρτισης. Κόστος λαθών. Επίπεδο οικονομικού κινδύνου. 13
Ζητήματα προς εξέταση που αφορούν το προσωπικό Ειδικότητες που απαιτούνται. Απαιτήσεις κατάρτισης. Απαιτήσεις νέων προσλήψεων. Αντίκτυπος στις εργασιακές συνθήκες. Εργονομία, υγεία και ασφάλεια. Επιπτώσεις στην εσωτερική επικοινωνία. Αντίκτυπος στα εργατικά συνδικάτα Αντίκτυπος στο ηθικό των εργαζομένων. 14
Ζητήματα προς εξέταση Αφορούν τις διοικητικές υπηρεσίες και άλλους συμμετόχους: Συμμόρφωση ως προς τα εθνικά και διεθνή πρότυπα. Κόστος σύμβασης συντήρησης. Κόστος αναβάθμισης συστήματος. Αποδυνάμωση λόγω εξάρτησης από ένα μόνο προμηθευτή. Εξυπηρέτηση πελατών. Νομικά ζητήματα. Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα αυτών των καταλόγων. 15
Αριθμητικά μοντέλα Χρηματοοικονομικά. 1. Περίοδος αποπληρωμής επενδυμένων κεφαλαίων. 2. Απόδοση επένδυσης. 3. Καθαρή παρούσα αξία. 4. Εσωτερική απόδοση επένδυσης. Μοντέλα βαθμολόγησης. 16
Περίοδος αποπληρωμής επενδυμένων κεφαλαίων (1/3) Περίοδος αποπληρωμής: χρόνος που απαιτείται για να αποκομιστεί οικονομικό όφελος ίσο με την αρχική επένδυση. Π.χ αγορά εξοπλισμού για 4 χρόνια. Πίνακας 1: Περίοδος αποπληρωμής επενδυμένων κεφαλαίων. Πηγή: Διδάσκων (2015). 17
Περίοδος αποπληρωμής επενδυμένων κεφαλαίων (2/3) Πλεονεκτήματα: 1. Απλή και εύκολη στη χρήση. 2. Χρησιμοποιεί ήδη διαθέσιμα λογιστικά στοιχεία. 3. Μειώνει κινδύνους και αβεβαιότητες γιατί επιλέγει το έργο με τη συντομότερη Περίοδος αποπληρωμής επενδυμένων κεφαλαίων. 18
Περίοδος αποπληρωμής επενδυμένων κεφαλαίων (3/3) Μειονεκτήματα: 1. Δε λαμβάνει υπόψη τη μεταβολή της αξίας του χρήματος με την πάροδο του χρόνου. 2. Δεν είναι κατάλληλη για την αξιολόγηση μακροπρόθεσμων έργων στα οποία ο πληθωρισμός και τα επιτόκια μπορούν να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό τα οικονομικά αποτελέσματα. 3. Οι αριθμοί βασίζονται μόνο στη χρηματική ροή του έργου. Όλα τα άλλα οικονομικά δεδομένα αγνοούνται. 4. Παρότι η μέθοδος μειώνει τη διάρκεια κινδύνου, δεν υπολογίζει το βαθμό έκθεσης σε κίνδυνο. 19
Απόδοση επένδυσης (1/2) Πίνακας 2: Παράδειγμα απόδοσης επένδυσης. Πηγή: Διδάσκων (2015). 20
Απόδοση επένδυσης (2/2) Κέρδος (Α&β) = 55.000-35.000 USD. Ετήσιο Κέρδος ( Α&Β )= 20.000 USD/4 χρόνια= 5.000. Ενώ θα έπρεπε να προτιμηθεί η επένδυση Α που έχει υψηλά αρχικά κέρδη, επειδή τα συνολικά κέρδη καθώς και το μέσο ετήσιο είναι ίδια, οι δύο επενδύσεις παίρνουν την ίδια βαθμολογία. 21
Καθαρή παρούσα αξία (NPV) (Ορισμός) (1/2) Για να κατανοήσουμε την έννοια της καθαρής παρούσας αξίας, πρέπει να εξετάσουμε τους ανατοκιζόμενους τόκους στους λογαριασμούς ταμιευτηρίου. Αν επενδύσουμε 100 με επιτόκιο 20%, η επένδυσή μας μετά ένα χρόνο θα αξίζει 120 ενώ μετά από δύο χρόνια με ανατοκισμό θα αξίζει 144. Η NPV είναι ακριβώς το αντίστροφο του ανατοκιζόμενου τόκου. 1/(1+i) n. 22
Καθαρή παρούσα αξία (NPV) (Ορισμός) (2/2) Παρούσα Αξία = συντελεστής προεξόφλησης x χρηματική ροή. Συντελεστής προεξόφλησης = 1/(1+i) n. i = το προβλεπόμενο επιτόκιο. n = o αριθμός των ετών από την έναρξη του έργου. 23
Καθαρή παρούσα αξία (NPV) Η NPV για την πρώτη επένδυση είναι 2.692 δολάρια ενώ για την δεύτερη είναι -1.396 δολάρια. Με βάση το κριτήριο επιλογής που βασίζεται στην NPV θα επιλέγαμε την πρώτη επειδή έχει υψηλότερη NPV. Η δεύτερη θα απορρίπτονταν σε κάθε περίπτωση επειδή έχει αρνητική NPV, δηλ. η εταιρία θα χάσει χρήματα εάν αναλάβει το έργο. Πίνακας 3: Παράδειγμα ΚΠΑ. Πηγή: Διδάσκων (2015). 24
Καθαρή παρούσα αξία (NPV) (Πλεονεκτήματα) Εισάγει την αλλαγή της αξίας του χρήματος με την πάροδο του χρόνου. Ανάγει όλες τις μελλοντικές χρηματορροές σε σημερινές τιμές και επιτρέπει άμεση σύγκριση. Λαμβάνει υπόψη τον πληθωρισμό. Εξετάζει το έργο στη συνολική του διάρκεια. Ενθαρρύνει την ανάλυση υποθετικών σεναρίων με διαφορετικές παραμέτρους. Προβλέπει με μεγαλύτερη ακρίβεια κέρδη και ζημίες. 25
Καθαρή παρούσα αξία (NPV) Μειονεκτήματα Η ακρίβειά της εξαρτάται από την ακρίβεια πρόβλεψης των επιτοκίων. Ενέχει προτίμηση υπέρ των βραχυπρόθεσμων έργων. Δεν λαμβάνει υπόψη μη οικονομικά στοιχεία πχ την δυναμική της αγοράς. Υποθέτει σταθερό επιτόκιο καθ όλη τη διάρκεια της επένδυσης. Υπάρχει παρόλα αυτά και τροποποιημένη τεχνική με κυμαινόμενο επιτόκιο. 26
Εσωτερικός συντελεστής απόδοσης (IRR) (Παράδειγμα 1) Ο εσωτερικός συντελεστής απόδοσης είναι η τιμή του επιτοκίου προεξόφλησης για την οποία η NPV της επένδυσης είναι μηδέν. Η τιμή του μπορεί να υπολογιστεί με διαδοχικές δοκιμές. Πίνακας 4: Παράδειγμα ΕΣΑ. Πηγή: Διδάσκων (2015). 27
Εσωτερικός συντελεστής απόδοσης Αποτελεί μέτρο της απόδοσης της επένδυσης και για το λόγο αυτό επιλέγεται εκείνη με τον υψηλότερο εσωτερικό συντελεστή απόδοσης. Εικόνα 1: Παράδειγμα 2 ΕΣΑ. Πηγή: Διδάσκων (2015). (IRR) (Παράδειγμα 2) 28
Ανάλυση νεκρού σημείου (1/2) Εταιρία κατασκευάζει προϊόν το οποίο πωλεί 15 δολάρια το τεμάχιο. Το μεταβλητό κόστος ανά τεμάχιο είναι 5 δολάρια, ποσό που καλύπτει μισθούς και πρώτες ύλες, ενώ τα υπόλοιπα 10 δολάρια συνεισφέρουν στην κάλυψη των αποσβέσεων του πάγιου κόστους. Εικόνα 2: Ανάλυση νεκρού σημείου. Πηγή: Διδάσκων (2015). 29
Ανάλυση νεκρού σημείου (2/2) Το συνολικό ετήσιο πάγιο κόστος είναι 75.000 δολάρια. Το νεκρό σημείο είναι 7.500 μονάδες διότι στην περίπτωση αυτή τα έσοδα πωλήσεων αντισταθμίζουν ακριβώς το συνολικό κόστος που αποτελείται από το μεταβλητό + το πάγιο ετήσιο. 30
Διαδικασίες Εκτίμησης έργου Εικόνα 3: Διαδικασίες Εκτίμησης έργου. Πηγή: Διδάσκων (2015). 31
Βιβλιογραφία Rory Burke, Διαχείριση Έργου Project Management, Εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ, [ISBN 978-960-218-289-5]. 32
Τέλος Ενότητας
Σημείωμα Αναφοράς Copyright ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, Σαμαρά Ελπίδα. «Διαχείριση Έργων». Έκδοση: 1.0. Κοζάνη 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: 34
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο. που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο. που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο. Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. 35
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς. το Σημείωμα Αδειοδότησης. τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων. το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει). μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους. 36