Εργασία εκπαιδευτικού προγράμματος Teachers4europe ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΟΥΣ ΕΥΡΩΠΑΙΟΥΣ ΣΥΜΜΑΘΗΤΕΣ ΜΟΥ Παπαδάκη Ευθυμία Δασκάλα Ε τάξης του Αρσακείου Δημοτικού Θεσσαλονίκης ΜΑΡΤΙΟΣ 2012-1 -
Τίτλος εργασίας: Γνωρίζω τους Ευρωπαίους συμμαθητές μου ΕΙΣΑΓΩΓΗ Χρονική διάρκεια προγράμματος: 8 διδακτικές ώρες Τάξη: Ε δημοτικού (22 μαθητές, 8 κορίτσια 14 αγόρια) Διάταξη τάξης: τα θρανία είναι τοποθετημένα σε ομάδες, στην τάξη υπάρχει υπολογιστής συνδεδεμένος με προβολέα και διαδραστικό πίνακα Βασικός στόχος του προγράμματος: Να γίνουν οι μαθητές κοινωνοί της Ευρωπαϊκής ιδέας Εμπλεκόμενα μαθήματα: Ελληνικά, Ιστορία, Γεωγραφία της Ευρώπης, Αγωγή του Πολίτη, Πληροφορική. Στάδια προγράμματος: Γνωρίζω την Ευρωπαϊκή Ένωση Μαθαίνω τα εκπαιδευτικά συστήματα (κάποια από τα βασικά στοιχεία της πρωτοβάθμιας) που ισχύουν σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες (Μεγάλη Βρετανία, Βουλγαρία, Γερμανία, Φινλανδία, Ευρωπαϊκό Σχολείου Βελγίου) Παρουσίαση από τις ομάδες εργασίας των νέων γνώσεων Αξιολόγηση προγράμματος ΣΚΕΠΤΙΚΟ Οι μαθητές της Ε τάξης είναι πλέον σε μία ηλικία, που δεχόμενοι ποικίλα ερεθίσματα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, αλλά και από το περιβάλλον τους (οικογενειακό, σχολικό, κλπ), προβληματίζονται ιδιαίτερα σχετικά με την οικονομική κρίση, την Ευρωπαϊκή ιδέα, το μέλλον τους. Παρόλα αυτά οι γνώσεις τους γύρω από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ελλιπείς, το ενδιαφέρον - 2 -
τους όμως, μεγάλο. Έτσι, οτιδήποτε σχετικό με τα παραπάνω διεγείρει ιδιαίτερα τους μαθητές και τους κάνει να ασχολούνται με το θέμα αυτό. Από τη συγκεκριμένη τάξη πέρυσι ένας μαθητής με την οικογένειά του μετακόμισαν μόνιμα στο Βέλγιο. Λίγο πριν από τις διακοπές των Χριστουγέννων ο μαθητής αυτός ήρθε στο σχολείο για να δει τους φίλους του. Η χαρά των παιδιών ήταν μεγάλη όταν τον είδαν. Θέλησαν να μάθουν τα πάντα σχετικά με τη νέα του ζωή στο εξωτερικό. Πιο συγκεκριμένα οι ερωτήσεις τους επικεντρώθηκαν σχετικά με το καινούριο του σχολείο, τα μαθήματά του, τα καθήκοντα που είχε, τους δασκάλους του. Τότε για πρώτη φορά τα παιδιά συνειδητοποίησαν ότι σε κάθε χώρα του κόσμου οι μαθητές της ηλικίας τους διδάσκονται διαφορετικά πράγματα ανάλογα με το εκπαιδευτικό σύστημα που ισχύει εκεί. Δεδομένης αυτής της μεγάλης έξαρσης ενδιαφέροντος από τα παιδιά σκεφτήκαμε να ασχοληθούμε με κάτι σχετικό. Πιο συγκεκριμένα να κάνουμε μια έρευνα σχετικά με τα εκπαιδευτικά συστήματα που ισχύουν σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρόκειται για ένα δύσκολο εγχείρημα, δεδομένου ότι οι περισσότερες πληροφορίες που βρήκαμε σε πρώτο στάδιο στο διαδίκτυο ήταν στα αγγλικά. Ακόμη ένα εμπόδιο ήταν ο χρόνος που είχαμε στη διάθεσή μας που μας απαγόρευε να ασχοληθούμε με τα εκπαιδευτικά συστήματα όλων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι έπρεπε να γίνει μια επιλογή. Η επιλογή έγινε με βάση αρχικά τον αριθμό των μαθητών της τάξης (22 παιδιά). Κάθε ομάδα μαθητών (4-5 παιδιά) θα αναλάμβανε να ερευνήσει και κατόπιν να παρουσιάσει τα βασικά στοιχεία του εκπαιδευτικού συστήματος της πρωτοβάθμιας μίας χώρας. Επίσης στην επιλογή των χωρών συμμετείχαν και οι μαθητές. Έτσι λοιπόν καταλήξαμε στις εξής χώρες: Φινλανδία, διότι μετά από μια πρόχειρη έρευνα που έκαναν τα παιδιά, διαπίστωσαν ότι το εκπαιδευτικό σύστημά της θεωρείται το καλύτερο. Αγγλία, Γερμανία, μια και πρόκειται για μεγάλες χώρες χωρίς τα οικονομικά προβλήματα που - 3 -
αντιμετωπίζει η χώρα μας. Βουλγαρία, διότι είναι μια χώρα με την οποία συνορεύει η Ελλάδα και είναι κοντά μας από γεωγραφικής άποψης. Και τέλος μία ομάδα θα αναλάμβανε να ερευνήσει και να παρουσιάσει το πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού σχολείου στο οποίο φοιτεί ο παλιός τους συμμαθητής στις Βρυξέλλες. Με βάση αυτό το σκεπτικό και με πολύ θετική διάθεση και μεγάλη όρεξη ξεκινήσαμε με τα παιδιά το «ταξίδι» μας στην Ευρώπη. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ Περίληψη Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ολοκληρώθηκε σε 8 διδακτικές ώρες. Στο πρώτο δίωρο έγινε η «γνωριμία» με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο δεύτερο δίωρο αρχικά έγινε μία εισαγωγή σχετικά με τον ορισμό του εκπαιδευτικού συστήματος και κατόπιν μελετήθηκαν πηγές σχετικές με τα εκπαιδευτικά συστήματα κρατών μελών. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε συνέντευξη στην οποία οι μαθητές απηύθυναν τις ερωτήσεις τους στον παλιό τους συμμαθητή σχετικά με το σύστημα που ισχύει στο Ευρωπαϊκό σχολείο στο οποίο φοιτεί. Η διαδικασία της συνέντευξης διήρκησε μία διδακτική ώρα. Την επόμενη ώρα οι μαθητές παρήγαγαν ανά ομάδα ένα κείμενο αποτέλεσμα της μελέτης τους. Στο τελευταίο δίωρο έγινε η παρουσίαση των εργασιών των ομάδων της τάξης στο σύνολό της καθώς και το κλείσιμο του προγράμματος. - 4 -
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ 1 ης ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Δραστηριότητα 1 η Τίτλος: Γνωρίζω την Ευρωπαϊκή Ένωση Διάρκεια: 2 διδακτικές ώρες Περιγραφή δραστηριότητας: Εικόνα του βιβλίου «Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής» Ε τάξης Η δραστηριότητα ξεκινά με αφόρμηση την ενότητα του μαθήματος της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής. Συγκεκριμένα στο 6 ο κεφάλαιο του βιβλίου, στο μάθημα Είμαστε πολίτες της Ελλάδας, της Ευρώπης και του κόσμου τίθεται στους μαθητές το ερώτημα Τι είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση;. Οι μαθητές καλούνται τότε, να μοιραστούν τις γνώσεις τους μεταξύ τους σχετικά με το ερώτημα αυτό. Κατόπιν, και αφού διαβαστεί το σχετικό «πλαίσιο» του βιβλίου, μοιράζεται το ομαδικό φύλλο εργασίας 1 (παράρτημα). Σε αυτό το σημείο χρειάζεται να μεταφερθεί η τάξη στην αίθουσα πληροφορικής, όπου οι μαθητές, σε ομάδες των δύο, καλούνται να κάνουν έρευνα στο διαδίκτυο, ώστε να απαντήσουν στις ερωτήσεις του φύλλου. Συγκεκριμένα, σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες που δίνονται, οι μαθητές - 5 -
χρειάζεται να πλοηγηθούν στην επίσημη ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (http://europa.eu/). Οι ερωτήσεις μπορούν εύκολα να απαντηθούν από έναν μαθητή της Ε τάξης αφού διαβάσει προσεκτικά το εισαγωγικό κείμενο που εμφανίζεται κάνοντας κλικ στο σχετικό σύνδεσμο στη γωνιά του παιδιού (http://europa.eu/kids-corner/countries/flash/index_el.htm). Εικόνα από την επίσημη ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (http://europa.eu/kids-corner/countries/flash/index_el.htm) Δεν δίνεται στους μαθητές η ακριβής διεύθυνση που οδηγεί στη σελίδα αυτή, έτσι ώστε να πλοηγηθούν μόνοι τους και να εξασκηθούν στην έρευνα στο διαδίκτυο. Αφού καταφέρουν όλες οι ομάδες να φτάσουν στον επιθυμητό σύνδεσμο, ζητείται να κρατήσουν σημειώσεις, οι οποίες θα τους βοηθήσουν να απαντήσουν, αργότερα στην τάξη, στις ερωτήσεις του φύλλου εργασίας. Στη συνέχεια δίνεται χρόνος να εξερευνήσουν, μέσω του ηλεκτρονικού χάρτη που υπάρχει στην ιστοσελίδα, όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να μάθουν ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικές με τα κράτη μέλη, καθώς και να συνειδητοποιήσουν τη θέση κάθε χώρας στον χάρτη, μια και αφενός πολλές από τις χώρες αυτές είναι άγνωστες για τα παιδιά και αφετέρου θα τους χρειαστεί στη συνέχεια της δραστηριότητας. Αφού ολοκληρωθεί η έρευνα, η - 6 -
τάξη επιστρέφει στην αίθουσά της. Οι μαθητές μπορούν τώρα σε ομάδες των πέντε ατόμων όπως κάθονται στα θρανία- να συμπληρώσουν το φύλλο εργασίας καθώς και να ζωγραφίσουν τη σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καθόλη τη διάρκεια της συμπλήρωσης προβάλλεται στον πίνακα ο χάρτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να βοηθάει τα παιδιά να θυμούνται τις χώρες σε περίπτωση που δεν κράτησαν τις απαραίτητες σημειώσεις. Ένα μέλος από κάθε ομάδα, που η ίδια το έχει επιλέξει, αναλαμβάνει να παρουσιάσει στην τάξη τις απαντήσεις στις παρακάτω ερωτήσεις: Πότε για πρώτη φορά οι ηγέτες των κρατών της Ευρώπης σκέφτηκαν να συνεργαστούν και με ποιο σκοπό; Τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι «ενωμένα στην πολυμορφία». Πώς καταλαβαίνεις αυτή τη φράση; Ποιοι είναι οι τρεις βασικοί κοινοί στόχοι των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Πώς παίρνονται οι αποφάσεις και θεσπίζονται οι νόμοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Από πόσα κράτη μέλη αποτελείται σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση; Ποια είναι αυτά; Εικόνα από την επίσημη ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Συγκεκριμένα από το παιχνίδι «Πάμε να εξερευνήσουμε την Ευρώπη» που υπάρχει στη γωνιά του παιδιού - 7 -
Αφού ολοκληρωθεί η παρουσίαση αυτή, τα παιδιά μπορούν να διαβάσουν ορισμένα από τα κείμενα που τους ενδιαφέρουν από το ηλεκτρονικό βιβλίο για την Ευρώπη και να παίξουν το παιχνίδι Πάμε να εξερευνήσουμε την Ευρώπη (http://europa.eu/europago/explore/init.jsp?language=el) που υπάρχει στη γωνιά του παιδιού, στην επίσημη ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται στον υπολογιστή της τάξης, ο οποίος είναι συνδεδεμένος με προβολέα και διαδραστικό πίνακα. Το τελευταίο στάδιο της δραστηριότητας ξεκινά με μια κλήρωση στην οποία κάθε μαθητής αναλαμβάνει να παίξει το ρόλο μιας χώρας μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεδομένου ότι τα παιδιά είναι 22 και όχι 27 γίνονται κάποιες ομαδοποιήσεις γειτονικών χωρών (όπως πχ. Ισπανία Πορτογαλία), για τις οποίες ενημερώνονται οι μαθητές. Αφού αναλάβουν τους ρόλους τους, ρίχνουν μια τελευταία ματιά στον χάρτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κολλούν μια καρτέλα επάνω στη μπλούζα τους με το όνομα της χώρας τους. Τέλος ζητάμε από τα παιδιά να πάρουν τις θέσεις των χωρών που έχουν αναλάβει ώστε να φτιάξουν με τα σώματά τους τον χάρτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιμέρους στόχοι: Μέσω της δραστηριότητας οι μαθητές: εμπλουτίζουν τις γνώσεις τους σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση συνειδητοποιούν τη συμμετοχή τους στο Ευρωπαϊκό οικοδόμημα μαθαίνουν γεωγραφία της Ευρώπης μαθαίνουν να συλλέγουν πληροφορίες μέσω του διαδικτύου αλλά και να τις αξιοποιούν εξασκούνται στην ομαδική εργασία ψυχαγωγούνται - 8 -
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ 2 ης ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ 2 η δραστηριότητα Τίτλος: «Γνωρίζω άλλα εκπαιδευτικά συστήματα» Διάρκεια: 4 διδακτικές ώρες (1 για την εισαγωγή, 1 για τη συνέντευξη και 2 για την έρευνα-σύγκριση) Περιγραφή δραστηριότητας Εισαγωγή Αφού ολοκληρωθεί το πρώτο και σημαντικότερο στάδιο του προγράμματος κατά το οποίο οι μαθητές έμαθαν τι είναι η Ευρωπαϊκή ένωση, στη συνέχεια ξεκινάει η έρευνα σχετικά με την εκπαιδευτική πολιτική που ακολουθούν κάποια από τα κράτη μέλη. Αρχικά εξηγείται στην τάξη τι ονομάζεται εκπαιδευτικό σύστημα και στόχος είναι να γίνει σαφές ότι σε όλες τις χώρες του κόσμου υπάρχει ορισμένο θεσμικό πλαίσιο στο οποίο βασίζεται ο τρόπος με τον οποίο εκπαιδεύονται οι μαθητές όλων των ηλικιών. Γίνεται σε πρώτο στάδιο συζήτηση στην τάξη σχετικά με το εκπαιδευτικό σύστημα που ισχύει στη χώρα μας και ποιος το καθορίζει αυτό. Γίνεται αναφορά στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και κατόπιν γίνεται αναγωγή σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα παιδιά συνειδητοποιούν ότι σε όλες τις χώρες του κόσμου υπάρχει κάποιο όργανο που καθορίζει (σε άλλες χώρες σε μεγαλύτερο και σε άλλες μικρότερο βαθμό) τον τρόπο εκπαίδευσης των μαθητών. Καταλήγουμε λοιπόν στον ορισμό βάση του οποίου ορίζεται ότι: Εκπαιδευτικό σύστημα ονομάζουμε το πρόγραμμα με βάση το οποίο ορίζεται από το κράτος ο τρόπος εκπαίδευσης των μαθητών όλων ηλικιών στο σχολικό περιβάλλον. Με βάση αυτόν τον γενικό ορισμό ξεκινάει και η έρευνα για τα εκπαιδευτικά συστήματα που ισχύουν σε κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γίνεται ανάθεση στις ομάδες εργασίας, δηλαδή σε κάθε 4-5 μαθητές να ερευνήσουν τι ισχύει σε κάποιες από τις χώρες της - 9 -
Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατόπιν συζήτησης ορίζονται οι χώρες (Αγγλία, Βουλγαρία, Γερμανία, Φινλανδία) και μία ομάδα αναλαμβάνει να ερευνήσει το πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Σχολείου του Βελγίου. Όλα τα παραπάνω πραγματοποιούνται σε μία διδακτική ώρα. Μελέτη πηγών Προετοιμασία Συνέντευξης Στη συνέχεια της 2 ης δραστηριότητας δίνεται στα παιδιά η δυνατότητα να μελετήσουν ενημερωτικές πληροφορίες σχετικές με τα εκπαιδευτικά συστήματα των χωρών που έχουν αναλάβει ανά ομάδα. Στις 4 ομάδες λοιπόν που έχουν αναλάβει τη μελέτη του εκπαιδευτικού συστήματος κάποιας χώρας μοιράζονται πηγές έρευνας οι οποίες έχουν προηγουμένως διασκευαστεί από τη δασκάλα (παράρτημα). Αυτό συμβαίνει διότι δεν υπάρχει η δυνατότητα έρευνας στο διαδίκτυο δεδομένου ότι η πλειοψηφία των πηγών που υπάρχουν αφενός δεν απευθύνονται στην ηλικία των μαθητών, και αφετέρου είναι γραμμένες σε άλλη γλώσσα. Για τους ίδιους λόγους δεν μπορεί να γίνει ανάλογη έρευνα στη βιβλιοθήκη του σχολείου. Επίσης οι 4 αυτές ομάδες αφού μελετήσουν τις πληροφορίες που τους δίνονται, κάνουν μια σύγκριση των στοιχείων του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας που έχουν αναλάβει με αυτό της Ελλάδας κρατώντας σημειώσεις. Στην ομάδα που έχει αναλάβει να ερευνήσει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Σχολείου του Βελγίου δίνεται η ώρα αυτή για να προετοιμάσει μια συνέντευξη που θα πάρει από τον παλιό συμμαθητή τους, που είναι τώρα μαθητής του σχολείου αυτού. Συγκεντρώνουν λοιπόν ερωτήσεις και απορίες, ώστε να απαντηθούν κατά τη διάρκεια της συνέντευξης (παράρτημα). Έτσι ολοκληρώνεται το δεύτερο δίωρο του προγράμματος και το πρώτο στάδιο της 2 ης δραστηριότητας. - 10 -
Εντοπισμός κοινών και διαφορετικών στοιχείων (σύγκριση) Στο δεύτερο στάδιο της δραστηριότητας οι μαθητές των τεσσάρων ομάδων που έχουν αναλάβει τη σύγκριση του συστήματος των χωρών Μ.Βρετανία, Φινλανδία, Γερμανία και Βουλγαρία, αφού έχουν μελετήσει προσεκτικά τις πληροφορίες που τους έχουν δοθεί καλούνται να κάνουν σύγκριση των βασικών τους στοιχείων με τα δεδομένα που ισχύουν στη χώρα μας. Σε αυτό το σημείο χρειάστηκαν οι μαθητές τη βοήθειά της δασκάλας ώστε να εντοπίσουν τις ομοιότητες και τις διαφορές και κατόπιν να συντάξουν ένα κείμενο το οποίο θα παρουσίαζαν στο σύνολο της τάξης. Η ομάδα που ανέλαβε την έρευνα του συστήματος του Ευρωπαϊκού σχολείου του Βελγίου είχε συγκεντρώσει όλες τις ερωτήσεις για τη συνέντευξη που θα ακολουθούσε. Έτσι καλέσαμε στην τάξη τον παλιό συμμαθητή των παιδιών και οι μαθητές αυτής της ομάδας απηύθυναν τις ερωτήσεις τους λαμβάνοντας συγκεκριμένες απαντήσεις παρουσία όλης της τάξης, η οποία έδειξε εντυπωσιακό ενδιαφέρον κατά τη διάρκεια της διαδικασίας με εύστοχες παρεμβάσεις από μέλη των άλλων ομάδων όπου κρίθηκε απαραίτητο. Αυτό το τμήμα της δραστηριότητας πραγματοποιήθηκε σε μία διδακτική ώρα. Έτσι και αυτή η ομάδα είχε τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει τη σύγκριση του ελληνικού συστήματος με αυτό του Ευρωπαϊκού σχολείου του Βελγίου. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ 3 ης ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ 3 η δραστηριότητα Τίτλος: Παρουσίαση Κλείσιμο - Αξιολόγηση Διάρκεια: 2 διδακτικές ώρες Περιγραφή δραστηριότητας Σε αυτό το στάδιο οι ομάδες εργασίας έχουν μελετήσει προσεκτικά όλες τις πληροφορίες που έχουν συγκεντρώσει και έχουν συντάξει ένα κείμενο στο - 11 -
οποίο επιχειρούν τη σύγκριση των βασικών στοιχείων των εκπαιδευτικών συστημάτων των χωρών που έχουν προαναφερθεί. Έτσι ανά ομάδα παρουσιάζουν τα αποτελέσματα αυτής της σύγκρισης στο σύνολο της τάξης. Διαβάζουν το κείμενο που έχουν συντάξει και τέλος καταθέτουν την προσωπική τους άποψη σχετικά με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα που υπάρχουν σε κάθε εκπαιδευτικό σύστημα. Γίνεται σαφές από τη δασκάλα ότι δεν αναζητούμε το καλύτερο σύστημα ούτε το χειρότερο. Ωστόσο προσπαθούμε στο βαθμό που αυτό είναι δυνατό να εξετάσουμε τα βασικά σημεία στα οποία μοιάζουν αλλά και διαφέρουν τα δημοτικά σχολεία άλλων Ευρωπαϊκών χωρών. Για το κλείσιμο όλου του προγράμματος και αποφόρτιση προβάλλονται στον προβολέα της τάξης φωτογραφίες από ένα δημοτικό Σχολείο που λειτουργεί στη Φινλανδία (παράρτημα). Γίνεται συζήτηση σχετικά με τις ομοιότητες και τις διαφορές που υπάρχουν με το Αρσάκειο Δημοτικό Θεσσαλονίκης που ήταν αρκετές και οι δύο καθώς και προτάσεις σχετικά με κάποιες από τις εγκαταστάσεις που θα ήθελαν τα παιδιά να υπάρχουν και στο σχολείο τους, όπως για παράδειγμα το εργαστήριο ξυλουργικής. Τέλος με σκοπό την αξιολόγηση του προγράμματος μοιράζεται στην τάξη ένα φύλλο χαρτί και ζητείται από τα παιδιά σε μικρό χρονικό διάστημα (5 λεπτών) να ζωγραφίσουν το συναίσθημά τους καθώς ολοκληρώθηκε η προσπάθεια αυτή. Οι ζωγραφιές τους κρεμιούνται σε ένα κινητό ταμπλό που βρίσκεται στην τάξη ώστε να τους θυμίζει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που υλοποίησαν. Δυνατότητα επέκτασης του προγράμματος: Το εκπαιδευτικό αυτό πρόγραμμα θα μπορούσε να υλοποιηθεί καλύπτοντας περισσότερες χώρες και μελετώντας στοιχεία της εκπαιδευτικής πολιτικής όλη της Ευρώπης. Ακόμη θα μπορούσε να γίνει σύγκριση των εκπαιδευτικών συστημάτων της Ευρώπης με άλλων ηπείρων κάτι που θα είχε μεγάλο - 12 -
ενδιαφέρον. Ωστόσο είναι κάτι που για να πραγματοποιηθεί επιτυχώς θα διαρκούσε όλη τη σχολική χρονιά. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Σελίδες 14-15 : Φύλλο εργασίας «Γνωρίζω την Ευρωπαϊκή Ένωση» Σελίδες 16-17 : Πληροφορίες για το σύστημα της Μ. Βρετανίας Σελίδες 18-19: Πληροφορίες για το σύστημα της Βουλγαρίας Σελίδες 20-21 : Πληροφορίες για το σύστημα της Γερμανίας Σελίδες 22-23: Πληροφορίες για το σύστημα της Φινλανδίας Σελίδες 24-25: Ερωτήσεις συνέντευξης Σελίδες 26-30: Φωτογραφίες Δημοτικού σχολείου Φινλανδίας - 13 -
ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Τάξη Ε Γνωρίζω την Ευρωπαϊκή Ένωση Ομαδικό φύλλο εργασίας Ονόματα ομάδας: Πλοηγήσου στην επίσημη ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (http://europa.eu) για να μάθεις πληροφορίες γι αυτήν. Κατόπιν με την ομάδα σου προσπάθησε να απαντήσεις τις παρακάτω ερωτήσεις. Αν τα καταφέρεις θα ξέρεις όλα όσα σου χρειάζονται για την Ευρωπαϊκή Ένωση! Ερωτήσεις 1. Πότε για πρώτη φορά οι ηγέτες των κρατών της Ευρώπης σκέφτηκαν να συνεργαστούν και με ποιο σκοπό; 2. Τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι «ενωμένα στην πολυμορφία». Πώς καταλαβαίνεις αυτή τη φράση; 3. Ποιοι είναι οι τρεις βασικοί κοινοί στόχοι των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης; - 14 -
4. Πώς παίρνονται οι αποφάσεις και θεσπίζονται οι νόμοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση; 5. Από πόσα κράτη μέλη αποτελείται σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση; Ποια είναι αυτά; Η ευρωπαϊκή σημαία είναι το σύμβολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο κύκλος των χρυσών αστεριών εκφράζει την αλληλεγγύη και την αρμονία μεταξύ των κρατών. Ο αριθμός των αστεριών δεν εξαρτάται από τον αριθμό των μελών της. Είναι δώδεκα επειδή παραδοσιακά ο αριθμός δώδεκα συμβολίζει την τελειότητα, την πληρότητα και την ενότητα. Ζωγράφισε με την ομάδα σου στο παρακάτω πλαίσιο τη σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Τέλος στον υπολογιστή της τάξης σου διάβασε το ηλεκτρονικό βιβλίο για την Ευρώπη και παίξε το παιχνίδι «Πάμε να εξερευνήσουμε την Ευρώπη». (http://europa.eu/kids-corner/index_el.htlm) - 15 -
ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ Μεγάλη Βρετανία Στη Μεγάλη Βρετανία η γενική υποχρεωτική εκπαίδευση απευθύνεται σε όλα τα παιδιά που είναι μόνιμα εγκατεστημένα στη χώρα, ανεξάρτητα από την εθνικότητα τους, και διαρκεί έντεκα χρόνια. Υπάρχουν ιδιωτικά και δημόσια σχολεία. Στα δημόσια σχολεία η φοίτηση είναι δωρεάν. Η υποχρεωτική εκπαίδευση στη Μεγάλη Βρετανία διαιρείται σε τέσσερα στάδια: Το Στάδιο 1 είναι μέχρι την ηλικία των 7 ετών, το Στάδιο 2 για τις ηλικίες 7 έως 11, το Στάδιο 3 για τις ηλικίες 11 έως 14 και το Στάδιο 4 για τις ηλικίες 14 έως 16. Είναι επίσης δυνατό ένα παιδί να δεχτεί την εκπαίδευση στο σπίτι, αλλά οι γονείς θα πρέπει να λάβουν σχετική έγκριση. Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Η Υποχρεωτική εκπαίδευση αρχίζει στο Δημοτικό Σχολείο. Η εκπαίδευση στο Δημοτικό διαρκεί τα δύο πρώτα Στάδια και μέχρι την ηλικία των 11. Τα παιδιά πρέπει να αρχίσουν την υποχρεωτική εκπαίδευση σε καθορισμένες ημερομηνίες οι οποίες ορίζονται από τη Γραμματεία της Εθνικής Συνέλευσης της Ουαλίας και συνήθως είναι οι 31 Αυγούστου, 31 Δεκεμβρίου και 31 Μαρτίου. Μόλις το παιδί φτάσει στην ηλικία υποχρεωτικής εκπαίδευσης, - 16 -
πρέπει να αρχίσει το σχολείο με την έναρξη της νέας εκπαιδευτικής περιόδου. Τα περισσότερα παιδία αρχίζουν το σχολείο μεταξύ των τεσσάρων και πέντε ετών. Κατά τα πρώτα χρόνια της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης δε διδάσκονται ειδικευμένα αντικείμενα και έμφαση δίνεται στην ικανότητα γραφής - ανάγνωσης και μαθηματικών. Ακαδημαϊκό έτος 2012-2013 Φθινοπωρινό τρίμηνο: 4 Σεπτεμβρίου 2012 21 Δεκεμβρίου 2013 Διακοπές: 29 Οκτωβρίου 2012 2 Νοεμβρίου 2012 Ανοιξιάτικο τρίμηνο 7 Ιανουαρίου 2013 28 Μαρτίου 2013 Διακοπές: 18 Φεβρουαρίου 2013 22 Φεβρουαρίου 2013 Καλοκαιρινό τρίμηνο: 15 Απριλίου 2013 24 Ιουλίου 2013 Διακοπές: 27 Μαΐου 2013 31 Μαΐου 2013 Τα βιβλία που διδάσκονται οι μαθητές στη Μεγάλη Βρετανία δεν είναι ορισμένα από το κράτος. Κάθε σχολείο-δάσκαλος επιλέγει τα εγχειρίδια που θεωρεί κατάλληλα για τους μαθητές του. Τα μαθήματα όμως είναι ορισμένα και είναι τα ακόλουθα: Αγγλικά, Μαθηματικά, Επιστήμες, Τέχνες και σχέδιο, Πληροφορική, Ιστορία, Γεωγραφία, Μουσική, Γυμναστική. - 17 -
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ Βουλγαρία Η Εκπαίδευση στη Βουλγαρία είναι υποχρεωτική μέχρι την ηλικία των 16 ετών. Το σχολικό έτος αποτελείται από δύο εκπαιδευτικές περιόδους, αρχίζει στις 15 Σεπτεμβρίου και τελειώνει τον Μάιο ή τον Ιούνιο. Το εκπαιδευτικό σύστημα συνίσταται στα ακόλουθα επίπεδα: προσχολική εκπαίδευση, πρωτοβάθμια εκπαίδευση, δευτεροβάθμια εκπαίδευση και ανώτερη εκπαίδευση. Η προσχολική εκπαίδευση απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 3 έως 6/7 ετών. Η βασική εκπαίδευση περιλαμβάνει την πρωτοβάθμια εκπαίδευση (τάξεις 1 η έως 4 η ) και την κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (τάξεις 5 η έως 8 η ). Η Δευτεροβάθμια εκπαίδευση στη Βουλγαρία (ανώτερο επίπεδο) διακρίνεται στη γενική εκπαίδευση (γενικά και ειδικευμένα σχολεία) και την επαγγελματική κατάρτιση. Προσχολική Εκπαίδευση Η Προσχολική Εκπαίδευση απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 3 έως 6/7 ετών. Η φοίτηση στο νηπιαγωγείο είναι προαιρετική. Παράλληλα με τα δημόσια νηπιαγωγεία που επικρατούν (άνω του 95 %), υπάρχουν επίσης και ιδιωτικά των οποίων ο αριθμός συνεχώς αυξάνει. - 18 -
Βασική Εκπαίδευση (πρωτοβάθμια και κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση) Η Βασική εκπαίδευση (τάξεις 1 η έως 8 η ) περιλαμβάνει την πρωτοβάθμια εκπαίδευση και την κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (junior high school). Η βασική εκπαίδευση παρέχεται σε δημόσια και ιδιωτικά δημοτικά σχολεία. Οι μαθητές αποκτούν το Απολυτήριο Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης με την επιτυχή ολοκλήρωση της 4ης τάξης και το Απολυτήριο Βασικής Εκπαίδευσης με την επιτυχή ολοκλήρωση της 8ης τάξης. - 19 -
ΓΕΡΜΑΝΙΑ Γερμανία Η φοίτηση στο σχολείο είναι υποχρεωτική για όλα τα παιδιά που διαμένουν μόνιμα στη χώρα, ανεξάρτητα από την εθνικότητά τους, για εννέα - ή σε μερικές περιπτώσεις δέκα χρόνια, ενώ ακολουθεί τρία χρόνια υποχρεωτική μερική παρακολούθηση στο Berufsschule (επαγγελματικό σχολείο ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης) μέχρι την ηλικία των 18 ετών. Το σχολείο είναι υποχρεωτικό από την ηλικία των έξι ετών. Οι γονείς μπορούν να επιλέξουν μεταξύ των δημόσιων σχολείων και των λίγων ιδιωτικών που λειτουργούν. Οι μαθητές που φοιτούν στα δημόσια σχολεία δεν απαιτείται να πληρώσουν δίδακτρα ή να συνεισφέρουν στο κόστος του εκπαιδευτικού υλικού. Το εκπαιδευτικό σύστημα στη Γερμανία διακρίνεται στην προσχολική εκπαίδευση, πρωτοβάθμια εκπαίδευση, δευτεροβάθμια εκπαίδευση, τριτοβάθμια εκπαίδευση και συνεχιζόμενη εκπαίδευση. Προσχολική Εκπαίδευση Η προσχολική εκπαίδευση παρέχεται από διάφορα εκπαιδευτικά ιδρύματα σε παιδιά ηλικίας από 3 ετών. Η φοίτηση είναι προαιρετική. Στη Γερμανία, ο κύριος φορέας προσχολικής εκπαίδευσης είναι το Νηπιαγωγείο, το οποίο έχει - 20 -
ως αποστολή να ενισχύσει τα παιδιά να αναπτύξουν τις κοινωνικές και συναισθηματικές ικανότητες και δεξιότητες. Το 95% περίπου των παιδιών φοιτεί κανονικά στο Νηπιαγωγείο. - 21 -
ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ Φινλανδία Χαρακτηριστικά της βασικής εκπαίδευσης Στη Φινλανδία δεν υπάρχουν ιδιωτικά σχολεία. Τα βιβλία των μαθητών, όλο το εκπαιδευτικό υλικό, η μεταφορά τους στο σχολείο καθώς και τα γεύματά τους είναι δωρεάν. Η βασική εκπαίδευση διαρκεί εννιά χρόνια. Οι μαθητές δεν βαθμολογούνται. Στο τέλος κάθε έτους παίρνουν ένα πιστοποιητικό ολοκλήρωσης της διδακτέας ύλης. Είναι σπάνιο να διακόψουν οι μαθητές τη φοίτησή τους ή να επαναλάβουν κάποια τάξη. Τα πρώτα έξι χρόνια διδάσκουν δάσκαλοι τάξης και τα τρία επόμενα καθηγητές ειδικοτήτων. Τα υποχρεωτικά μαθήματα είναι: - 22 -
Μητρική γλώσσα Αγωγή υγείας Φυσική αγωγή Μουσική Λογοτεχνία Θρησκεία ή ηθική Γεωγραφία Τέχνες Β εθνική γλώσσα Ιστορία Βιολογία Οικιακή οικονομ. Ξένες γλώσσες Κοινωνικές επιστ. Χημεία Συμβουλευτική Περιβάλλον Μαθηματικά Φυσική Βασική αρχή του Φινλανδικού συστήματος: Η επίδοση ενός μαθητή δεν εξαρτάται από τις πραγματικές του ικανότητες αλλά από την εκτίμηση που έχει ο ίδιος για τις ικανότητές του. Τα μαθησιακά αποτελέσματα είναι άριστα όταν συγκρίνονται διεθνώς. - 23 -
ΒΕΛΓΙΟ Φύλλο συνέντευξης Ερωτήσεις έρευνας 1. Σε ποιο σχολείο πηγαίνεις; Σε ποια πόλη του Βελγίου βρίσκεται; 2. Γιατί το σχολείο σου ονομάζεται «Ευρωπαϊκό»; 3. Σε ποια γλώσσα γίνονται τα μαθήματα; 4. Τι μαθήματα κάνεις; 5. Ποιες ξένες γλώσσες διδάσκεσαι; 6. Συνήθως έχεις πολλή δουλειά για το σπίτι; 7. Πόσοι μαθητές είστε στην τάξη σου; 8. Έχεις πολλούς δασκάλους; 9. Ποιο είναι το ωράριο; 10. Πόσα διαλείμματα κάνετε; Πόση ώρα διαρκούν; 11. Κάνετε εορταστικές εκδηλώσεις; 12. Έχετε ομίλους δραστηριοτήτων; 13. Πηγαίνεις στο σχολείο σου με σχολικό; 14. Το καλοκαίρι το σχολείο σου είναι κλειστό 3 μήνες όπως στην Ελλάδα; 15. Οι τσάντες σας είναι βαριές; 16. Έχετε δικά σας ντουλαπάκια στην τάξη; 17. Έχει ο κάθε μαθητής τον δικό του υπολογιστή; - 24 -
18. Έχετε κυλικείο στο σχολείο σας; Τι τρώνε τα περισσότερα παιδάκια; 19. Έχετε τραπεζαρία; 20. Πηγαίνετε εκδρομές; Πού; 21. Το Ευρωπαϊκό σχολείο είναι δημόσιο ή ιδιωτικό; - 25 -
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΦΙΝΛΑΝΔΙΑΣ - 26 -
- 27 -
- 28 -
- 29 -
- 30 -