ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΕΠΕΙΓΟΤΑ ΙΑΣΡΙΚΗ Γραφεία Ελληνικήσ Αναιςθηςιολογικήσ Εταιρείασ, Μακρυνίτςασ 4-6, 5 οσ όροφοσ, Αμπελόκθποι, ΣΚ 11522, Ακινα Σθλ: +30-210-6444174 Fax: +30-2810-392409 E-Mail: agouridp@med.uoc.gr Πρόταςη Της Ομάδας Εργαζίας ηης Ελληνικής Εηαιρείας Επείγοσζας Ιαηρικής για ηην Ανάπτυξη τησ Ειδικότητασ τησ Επείγουςασ Ιατρικήσ ςτην Ελλάδα 13 Μαίοσ 2010
Περιεχόμενα 1. ΠΡΟΛΟΓΟ... 3 2. ΤΠΗΡΔΙΔ ΔΠΔΙΓΟΤΑ ΙΑΣΡΙΚΗ... 3 3. ΔΙΓΙΚΟΣΗΣΑ ΣΗ ΔΠΔΙΓΟΤΑ ΙΑΣΡΙΚΗ... 4 4. ΠΡΟΣΑΗ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΣΗ ΔΙΓΙΚΟΣΗΣΑ ΣΗ ΔΙ ΣΗΝ ΔΛΛΑΓΑ... 5 4.1 ΔΙΓΙΚΟΣΗΣΑ Η ΔΞΔΙΓΙΚΔΤΗ... 5 4.2 ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΣΗΝ ΔΙΓΙΚΟΣΗΣΑ - ΔΞΔΙΓΙΚΔΤΗ... 6 4.3 «ΔΠΙΣΡΟΠΗ ΔΙΓΙΚΟΣΗΣΑ ΔΠΔΙΓΟΤΑ ΙΑΣΡΙΚΗ» ΣΟ ΚΔΤ... 6 4.4 ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΑ ΚΔΝΣΡΑ... 6 4.5 ΑΡΥΙΚΗ ΣΔΛΔΥΩΗ ΣΩΝ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΩΝ ΚΔΝΣΡΩΝ... 7 4.6 ΑΠΟΝΟΜΗ ΔΞΔΙΓΙΚΔΤΗ ΔΠΔΙΓΟΤΑ ΙΑΣΡΙΚΗ... 7 4.7 ΘΔΔΙ ΔΙΓΙΚΔΤΟΜΔΝΩΝ ΔΞΔΙΓΙΚΔΤΟΜΔΝΩΝ... 8 5. ΤΜΠΔΡΑΜΑ... 8 6. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 8 6.1 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑΣΑ... 9 ΕΕΕΙ: Πρόταςη για την Ανάπτυξη τησ Ειδικότητασ τησ Επείγουςασ Ιατρικήσ Μάιος 2010 2
1. ΠΡΟΛΟΓΟ Η Ελληνική Εταιρεία Επείγουςασ Ιατρικήσ (ΕΕΕΙ) ζχει ςαν κφριο ςτόχο τθν προϊκθςθ τθσ ειδικότθτασ τθσ Επείγουςασ Ιατρικισ ςτθ χϊρα μασ ωσ το μοναδικό μζςον για τθ βελτίωςθ τθσ παρεχόμενθσ επείγουςασ ιατρικισ φροντίδασ. Σο Δ τθσ Ελληνικήσ Εταιρείασ Επείγουςασ Ιατρικήσ ςυνζςτθςε Ομάδα Εργαςίασ για τθν υποβολι Πρόταςθσ προσ το ΚΕΤ για τθ "Δημιουργία τησ Ειδικότητασ Επείγουςασ Ιατρικήσ" ςτθ χϊρα μασ. Η Ομάδα Εργαςίασ αποτελείται από τα παρακάτω μζλθ: 1. Παναγιώτησ Αγγουριδάκησ, Πρόεδροσ ΕΕΕΙ, Επίκ. Κακθγθτισ Επείγουςασ Ιατρικισ Πανεπιςτθμίου Κριτθσ, Δ/ντισ ΣΕΠ «ΠαΓΝΗ» 2. Ελζνη Αςκητοποφλου, Αντιπρόεδροσ ΕΕΕΙ, Κακθγιτρια Αναιςκθςιολογίασ Πανεπιςτθμίου Κριτθσ, Δ/ντρια Κλινικισ Αναιςκθςιολογίασ «ΠαΓΝΗ», Μζλοσ Δ EuSEM 3. Αλζξανδροσ Καλογερομήτροσ, μζλοσ Δ ΕΕΕΙ, Επιμελθτισ Α ΜΕΘ ΓΚΝΑ «Γ. Γεννθματάσ» 4. Νικόλαοσ μπυράκησ, Γεν. Γραμματζασ ΕΕΕΙ, Χειρουργόσ, Επιμελθτισ ΣΕΠ ΠαΓΝΗ 5. Ευθφμιοσ οφιανόσ, μζλοσ Δ ΕΕΕΙ, Αναιςκθςιολόγοσ, τ. Δ/ντισ ΣΕΠ Νοςοκομείου «ΑΧΕΠΑ» 6. Νικόλαοσ Φίλιασ, τ.πρόεδροσ ΕΕΕΘ, τ.δ/ντισ ΜΕΘ Νοςοκομείου «Ο Άγιοσ άββασ» 7. Όθωνασ Φραϊδάκησ, μζλοσ ΕΕΕΙ, Επιμελθτισ Α ΣΕΠ ΠαΓΝΗ. 2. ΤΠΗΡΕΙΕ ΕΠΕΙΓΟΤΑ ΙΑΣΡΙΚΗ Η διαχείριςθ των ιατρικϊν επειγόντων αποτελεί φψιςτθ υποχρζωςθ του κράτουσ και απαιτεί ζνα ολοκλθρωμζνο ςφςτθμα διαχείριςθσ των περιςτατικϊν από τον τόπο του ςυμβάντοσ μζχρι τον τόπο τθσ οριςτικισ τουσ κεραπείασ. Η δυςλειτουργία του ςυςτιματοσ αυτοφ είναι θ κφρια αιτία αποτρζψιμων κανάτων κατά τθν παροχι επείγουςασ φροντίδασ υγείασ. 2 O πρώτοσ κρίκοσ ςτθν αλυςίδα αντιμετϊπιςθσ του επείγοντοσ είναι το φςτθμα τθσ Επείγουςασ Προνοςοκομειακισ Φροντίδασ Τγείασ. τθ χϊρα μασ εκφράηεται από το ΕΚΑΒ. το πεδίο ευκφνθσ του ανικει θ κατάλλθλθ διαχείριςθ των κλιςεων για παροχι επείγουςασ ιατρικισ φροντίδασ ςε προ-νοςοκομειακό και δια-νοςοκομειακό επίπεδο. Τπολογίηεται ότι περίπου 1 ςτουσ 20 κατοίκουσ τθσ χϊρασ μασ κάκε ζτοσ χρθςιμοποιεί το ΕΚΑΒ για επείγουςα διακομιδι ςε νοςοκομείο. Ζνα μεγάλο μζροσ των δυςλειτουργιϊν του ΕΚΑΒ οφείλεται ςε δυςλειτουργίεσ των νοςοκομείων. Ο δεφτεροσ κρίκοσ ςτθν αντιμετϊπιςθ του επείγοντοσ είναι τα Σμιματα Επειγόντων Περιςτατικϊν (ΣΕΠ) των νοςοκομείων. Είναι ο κφριοσ χϊροσ άςκθςθσ τθσ Επείγουςασ Ιατρικισ με ευρφ φάςμα δραςτθριοτιτων: 15 αναγνϊριςθ (διαλογι) και αντιμετϊπιςθ αςκενϊν με απειλθτικζσ καταςτάςεισ για τθ ηωι και τθ λειτουργικότθτα μελϊν ι οργάνων υποςτιριξθ βαρζωσ παςχόντων ζωσ ότου είναι διακζςιμθ κλίνθ ΜΕΘ ςτακεροποίθςθ αςκενϊν που χριηουν διακομιδισ αναγνϊριςθ και αρχικι αντιμετϊπιςθ αςκενϊν που χριηουν εξειδικευμζνθσ φροντίδασ ι / και ειςαγωγισ ςτο νοςοκομείο ΕΕΕΙ: Πρόταςη για την Ανάπτυξη τησ Ειδικότητασ τησ Επείγουςασ Ιατρικήσ Μάιος 2010 3
νοςθλεία αςκενϊν που χρειάηονται ολιγόωρθ παραμονι για διαγνωςτικοφσ ι κεραπευτικοφσ λόγουσ αντιμετϊπιςθ και ζξοδο με οδθγίεσ των απλϊν περιςτατικϊν ςχεδιαςμό και υλοποίθςθ τθσ αντιμετϊπιςθσ Μαηικϊν Απωλειϊν Τγείασ. Σο ΣΕΠ κεωρείται από πολλοφσ «ιερό καταφφγιο» και ςφμφωνα με διεκνι δεδομζνα, ζωσ και 15% των πολιτϊν ςτισ ανεπτυγμζνεσ χϊρεσ το χρθςιμοποιοφν ωσ τθ μοναδικι πθγι παροχισ ιατρικισ φροντίδασ. 8 Η προςζλευςθ των αςκενϊν ςτα ΣΕΠ αυξάνεται διεκνϊσ με ρυκμό 2% περίπου κατϋ ζτοσ, με ακόμα μεγαλφτερθ τθν αφξθςθ του ποςοςτοφ των βαρζωσ παςχόντων. 9 Η αφξθςθ αυτι αποδίδεται ςτθ γιρανςθ του πλθκυςμοφ, ςτθν επιβίωςθ αςκενϊν με ςοβαρά προβλιματα υγείασ, ςτθν αφξθςθ των αναςφάλιςτων, των μεταναςτϊν και των οικονομικά αςκενζςτερων και ζχει ςαν ςυνζπεια το αδιαχϊρθτο ςτα ΣΕΠ των νοςοκομείων. Ο ςυνωςτιςμόσ των αςκενϊν ςτα ΣΕΠ ςυνδζεται με αφξθςθ τθσ νοςθρότθτασ και τθσ κνθτότθτάσ τουσ. 10,12 Παρά τθ διαπιςτωμζνθ κομβικι κζςθ των ΣΕΠ ςτα ανεπτυγμζνα υςτιματα Τγείασ, ςτθν Ελλάδα είναι τα πιο παραμελθμζνα τμιματα των νοςοκομείων ςε ό,τι αφορά τθ ςτελζχωςθ, τισ κτιριακζσ υποδομζσ και τον εξοπλιςμό τουσ. Ειδικότερα, υπολογίηεται ότι ο αρικμόσ των αςκενϊν που εξετάηονται ςτα ΣΕΠ των Ελλθνικϊν νοςοκομείων ανά εφθμερία, προςεγγίηει ι υπερβαίνει το ςφνολο των κλινϊν τουσ. Η πλειοψθφία των περιςτατικϊν αυτϊν είναι χρόνια ι απλά περιςτατικά, όπωσ προκφπτει από το μικρό ποςοςτό (10%) I των προςερχομζνων αςκενϊν με το ΕΚΑΒ και από το γεγονόσ ότι ζνα χαμθλό ποςοςτό των προςερχομζνων ειςάγεται ςτο νοςοκομείο (12-18%) ςε αντίκεςθ με άλλεσ χϊρεσ (30-60%). 1 Ο ετιςιοσ αρικμόσ των αςκενϊν που αναηθτά ιατρικι φροντίδα ςε όλα τα ΣΕΠ τθσ χϊρασ φπολογίηεται ότι είναι περίπου όςοσ και ο πλθκυςμόσ τθσ (1 επίςκεψθ/ κάτοικο/ζτοσ), ςε αντίκεςθ με τισ ανεπτυγμζνεσ χϊρεσ, όπου θ ςχζςθ αυτι είναι 0.2-0.6 επιςκζψεισ/κάτοικο/ζτοσ. 1 Η διαφορά αυτι οφείλεται εκτόσ από τουσ προαναφερκζντεσ παράγοντεσ και ςτθν ζλλειψθ οργανωμζνθσ πρωτοβάκμιασ φροντίδασ υγείασ, ςτθ δφςκολθ πρόςβαςθ ςτα τακτικά εξωτερικά ιατρεία και ςτθ διεκνι πρωτοτυπία ότι τα νοςοκομεία των αςτικϊν κζντρων δεν εφθμερεφουν ςε κακθμερινι βάςθ. 3. ΕΙΔΙΚΟΣΗΣΑ ΣΗ ΕΠΕΙΓΟΤΑ ΙΑΣΡΙΚΗ Η ειδικότθτα τθσ Επείγουςασ Ιατρικισ ζχει εξελιχκεί ςε μία ςαφϊσ κακοριςμζνθ ειδικότθτα, με ιδιαίτερο και μοναδικό ςφνολο απαιτοφμενων γνϊςεων, δεξιοτιτων και διοικθτικϊν ικανοτιτων, που ςτοχεφει ςτθ διαχείριςθ όλων των αςκενϊν με οξεία νόςο ι τραφμα ανεξαρτιτωσ θλικίασ και φφλου. Η ειδικότθτα τθσ ΕΙ είναι επίςθμα αναγνωριςμζνθ ςε περιςςότερεσ από 46 χϊρεσ. 5 τθν Ευρϊπθ ζχει ιδθ αναγνωριςτεί από τθν πλειοψθφία των χωρϊν μελϊν τθσ Ε.Ε. (19 από τισ 27 χϊρεσ). Η ειδικότθτα τθσ Επείγουςασ Ιατρικισ ζρχεται να ςυμπλθρϊςει τα κενά, που προκάλεςε ο αναπόφευκτοσ κατακερματιςμόσ τθσ ιατρικισ ςε πλθκϊρα ειδικοτιτων, με ςυνζπεια τθν αδυναμία των ειδικευμζνων γιατρϊν να αντιμετωπίηουν τον αςκενι ςαν ςφνολο. Η αδυναμία αυτι κακίςταται περιςςότερο ζκδθλθ ςτθν αντιμετϊπιςθ των I Δεδομένα από το ΤΕΠ ΠαΓΝΗ και ΕΚΑΒ Ηρακλείου. ΕΕΕΙ: Πρόταςη για την Ανάπτυξη τησ Ειδικότητασ τησ Επείγουςασ Ιατρικήσ Μάιος 2010 4
επειγόντων περιςτατικϊν με αδιάγνωςτα ι ςφνκετα ιατρικά προβλιματα, όπου ο «χρόνοσ» είναι ιδιαίτερα κρίςιμθ παράμετροσ. Οι λόγοι που επζβαλαν τθν ανάπτυξθ τθσ ειδικότθτασ τθσ Επείγουςασ Ιατρικισ ςαν το «δίκτυ αςφαλείασ» ςε κζματα υγείασ, αναπτφςςονται αναλυτικά ςτθ διακιρυξθ τθσ Ευρωπαϊκισ Εταιρείασ Επείγουςασ Ιατρικισ (EuSEM), 6 ςτον ανακεωρθμζνο οριςμό για τθν Επείγουςα Ιατρικι του υμβουλίου του Αμερικανικοφ Κολλεγίου Επειγοντολόγων (ACEP) 4 και ςε πρόςφατο δθμοςίευμα ςτο περιοδικό του Παγκοςμίου Οργανιςμοφ Τγείασ. 5 τισ αναφορζσ αυτζσ, οι γιατροί τθσ Επείγουςασ Ιατρικισ κεωροφνται ςαν ο ακρογωνιαίοσ λίκοσ των Εκνικϊν υςτθμάτων Τγείασ με κακοριςτικό ρόλο τόςο ςε προ-νοςοκομειακό, ενδο-νοςοκομειακό και δια-νοςοκομειακό επίπεδο, όςο και ςε γενικότερα κζματα υγείασ (ανίχνευςθσ, πρόλθψθσ και ςυνδρομικισ επιτιρθςθσ). Πρόςκετοσ ςθμαντικόσ λόγοσ αναγνϊριςθσ τθσ ειδικότθτασ ςτθν Ελλάδα είναι θ κεςμικι κατοχφρωςθ των γιατρϊν που εργάηονται ςε υπθρεςίεσ παροχισ επείγουςασ ιατρικισ φροντίδασ κατά τθν άςκθςθ των κακθκόντων τουσ. 4. ΠΡΟΣΑΗ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΣΗ ΕΙΔΙΚΟΣΗΣΑ ΣΗ ΕΙ ΣΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η Επείγουςα Ιατρικι ζχει ζνα ιδιαίτερο πεδίο δράςθσ, τόςο μζςα ςτισ διάφορεσ υπθρεςίεσ παροχισ επείγουςασ φροντίδασ Τγείασ όςο και ςτθν κοινότθτα. Ο όγκοσ των γνϊςεων και των δεξιοτιτων που απαιτεί είναι ςαφϊσ κακοριςμζνοσ και αναλφεται διεξοδικά ςτον Ευρωπαϊκό Οδθγό πουδϊν για τθν Επείγουςα Ιατρικι. 7 Η κζςθ τθσ Ελληνικήσ Εταιρείασ Επείγουςασ Ιατρικήσ είναι να υιοκετθκεί θ ςφςταςθ τθσ Ευρωπαϊκήσ Εταιρείασ Επείγουςασ Ιατρικήσ (EuSEM) 11 και να αναγνωριςτεί και ςτθν Ελλάδα θ Επείγουςα Ιατρικι ωσ ειδικότθτα με 5ετι διάρκεια ςφμφωνα με τισ απαιτιςεισ τθσ UEMS II για τθν ειδίκευςθ των γιατρϊν ςτα κράτθ μζλθ τθσ Ε.Ε. 13 Σο μοντζλο αυτό ακολουκείται ιδθ από τισ περιςςότερεσ χϊρεσ μζλθ τθσ Ε.Ε., κακιςτϊντασ ζτςι εφικτό ζνα ενιαίο ευρωπαϊκό επίπεδο εκπαίδευςθσ και τθ δυνατότθτα παροχισ ςυγκρίςιμων υπθρεςιϊν επείγουςασ ιατρικισ φροντίδασ ςε όλθ τθν Ευρϊπθ. 4.1 Ειδικότητα ή Εξειδίκευςη Για τθ μετάβαςθ από τθ ςθμερινι ανυπαρξία αυτόνομων ιατρικά ΣΕΠ μζχρι τθν φπαρξθ ικανοφ αρικμοφ ειδικευμζνου ιατρικοφ προςωπικοφ για τθν πλιρθ ςτελζχωςθ όλων των ΣΕΠ τθσ χϊρασ υπολογίηεται ότι κα απαιτθκεί χρονικό διάςτθμα τουλάχιςτον 10 ετϊν. Με βάςθ τθ διεκνι πρακτικι, για τθ μεταβατικι αυτι περίοδο, προτείνεται να ξεκινιςει και θ εξειδίκευςθ παράλλθλα με τθν ειδικότθτα. Με αυτόν τον τρόπο εξαςφαλίηεται ταυτόχρονα τόςο θ εκπαίδευςθ των ειδικευομζνων ςτθν ειδικότθτα τθσ ΕΙ, όςο και των ειδικευμζνων γιατρϊν, που ιδθ υπθρετοφν ςτα ΣΕΠ ι πρόκειται να προςλθφκοφν μζχρι το τζλοσ τθσ μεταβατικισ περιόδου. Ο κεςμόσ τθσ εξειδίκευςθσ κα πρζπει να επανεξεταςτεί μετά το πζρασ τθσ μεταβατικισ περιόδου. Είναι ςαφζσ ότι ο τίτλοσ τθσ ειδικότθτασ ι τθσ εξειδίκευςθσ κα II UEMS (Union Européenne des Médecins Spécialistes) ΕΕΕΙ: Πρόταςη για την Ανάπτυξη τησ Ειδικότητασ τησ Επείγουςασ Ιατρικήσ Μάιος 2010 5
πρζπει να αποτελζςει προαπαιτοφμενο για τθν πρόςλθψθ και τθν εξζλιξθ γιατρϊν ςε οργανικζσ κζςεισ ΣΕΠ και ΕΚΑΒ μετά το διάςτθμα τθσ μεταβατικισ περιόδου. 4.2 Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα για την Ειδικότητα - Εξειδίκευςη Σο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τθν ειδικότθτα κα βαςιςτεί ςτον Ευρωπαϊκό Οδθγό πουδϊν για τθν Επείγουςα Ιατρικι, που ζχει εγκρίνει το υμβοφλιο τθσ UEMS, και κα καταςτιςει εφικτι τθν εναρμόνιςθ τθσ ειδίκευςθσ ςτθν Ελλάδα με τισ άλλεσ Ευρωπαϊκζσ χϊρεσ. Ο Οδθγόσ πουδϊν ζχει ιδθ μεταφραςτεί ςτα Ελλθνικά από μζλθ τθσ Ελληνικήσ Εταιρείασ Επείγουςασ Ιατρικήσ (Παράρτθμα Ι). 4.3 «Επιτροπή Ειδικότητασ Επείγουςασ Ιατρικήσ» ςτο ΚΕΤ φμφωνα με τισ οδθγίεσ τθσ UEMS για τθν ειδίκευςθ των γιατρϊν, 13 ςτο ΚΕΤ κα πρζπει να δθμιουργθκεί «Επιτροπι Ειδικότθτασ Επείγουςασ Ιατρικισ» ςτθν οποία ςυμμετζχουν αυτοδίκαια και εκπρόςωποι τθσ Ελληνικήσ Εταιρείασ Επείγουςασ Ιατρικήσ. Ζργο τθσ επιτροπισ κα είναι μεταξφ άλλων: Επιλογι, Πιςτοποίθςθ και Αξιολόγθςθ των Εκπαιδευτικϊν Κζντρων για Ειδίκευςθ/Εξειδίκευςθ ςτθν Επείγουςα Ιατρικι ςφμφωνα με τα κριτιρια τθσ παραγράφου 4.4. Εξαςφάλιςθ τθσ εφαρμογισ των οδθγιϊν τθσ UEMS ςτα Εκπαιδευτικά Κζντρα. Περιοδικι αξιολόγθςθ τθσ εκπαιδευτικισ διαδικαςίασ. 4.4 Εκπαιδευτικά Κζντρα Προτείνεται να κακοριςτοφν ωσ Εκπαιδευτικά Κζντρα όςα ΣΕΠ πλθροφν τα ακόλουκα κριτιρια: 1. Αρικμό νοςοκομειακϊν κλινϊν ςτο ςχθματιςμό που υπάγονται > 400. 2. Ετιςιο αρικμό περιςτατικϊν ΣΕΠ > 50.000, με ποςοςτό επειγουςϊν ειςαγωγϊν > 15%. 3. Κατ ελάχιςτον δεκαπζντε (15) εφθμερίεσ ανά μινα. 4. Αυτονομία του νοςοκομείου όςον αφορά τθν αντιμετϊπιςθ των επειγόντων (ΣΕΠ επιπζδου ΙΙΙ). III 5. Διευκυντι αποκλειςτικισ απαςχόλθςθσ, από τισ ειδικότθτεσ που αναφζρονται ςτθν Τπουργικι Απόφαςθ Τ4α/οικ 117448/14.9.2007. 18 6. Ομάδα τουλάχιςτον πζντε γιατρϊν πλιρουσ απαςχόλθςθσ (με προςαφξθςθ μία (1) κζςθ ανά 200 νοςοκομειακζσ κλίνεσ άνω των 400), από τισ ειδικότθτεσ που αναφζρονται ςτο ΦΕΚ 1900, τεφχοσ Β, Τ4α/οικ 117448/14.9.2007 18 και ςτισ οποίεσ κα πρζπει να προςτεκεί θ ειδικότθτα τθσ Παιδιατρικισ. 7. Χωροταξικι αυτονομία ΣΕΠ. 8. Αυτόνομθ νοςθλευτικι ςτελζχωςθ ΣΕΠ. III Βλέπε Πίνακα 1, Παράρτημα ΙΙ. ΕΕΕΙ: Πρόταςη για την Ανάπτυξη τησ Ειδικότητασ τησ Επείγουςασ Ιατρικήσ Μάιος 2010 6
Προκειμζνου τα Εκπαιδευτικά κζντρα να υλοποιιςουν με επιτυχία το εκπαιδευτικό τουσ ζργο, κα πρζπει να προβλεφκοφν οι απαραίτθτοι πόροι, π.χ. από Ευρωπαϊκά προγράμματα, ϊςτε να δοκεί θ δυνατότθτα (α) πρόςκλθςθσ εκπαιδευτϊν από το εξωτερικό με αναγνωριςμζνθ εμπειρία ςτο αντικείμενο τθσ Επείγουςασ Ιατρικισ και (β) αμοιβαίασ ανταλλαγισ ιατρικοφ και νοςθλευτικοφ προςωπικοφ με νοςθλευτικά ιδρφματα του εξωτερικοφ, όπου και όταν χρειάηεται. 4.5 Αρχική τελζχωςη των Εκπαιδευτικών Κζντρων Η ελάχιςτθ ςτελζχωςθ των εκπαιδευτικϊν κζντρων πρζπει να είναι: 1. Ζνασ Διευκυντισ πλιρουσ απαςχόλθςθσ, από τισ ειδικότθτεσ που αναφζρονται ςτισ Τπουργικζσ αποφάςεισ ΤΑ4α/οικ 117448/14.9.2007 18 και Τ4α/οικ.91001/2009 19 ι ζχει τίτλο ειδικότθτασ Επείγουςασ Ιατρικισ ςε χϊρα του εξωτερικοφ. Επίςθσ κα πρζπει να λαμβάνεται υπόψθ θ κλινικι εμπειρία του υποψθφίου ςε οργανωμζνα ΣΕΠ του εξωτερικοφ, κακϊσ και θ προςωπικότθτα και το «όραμα» του υποψιφιου για τθν Επείγουςα Ιατρικι με βάςθ προςωπικι ςυνζντευξθ. Ειδικά για τθν πρόςλθψθ Διευκυντϊν ςτα ΣΕΠ, ο νόμοσ 3754/2009, 16 δεν μπορεί να εφαρμοςκεί ωσ ζχει, δεδομζνου ότι πρόκειται για ανάπτυξθ νζων Σμθμάτων/Μονάδων. 2. Ομάδα τουλάχιςτον πζντε γιατρϊν πλιρουσ απαςχόλθςθσ (με προςαφξθςθ μία (1) κζςθ ανά 200 νοςοκομειακζσ κλίνεσ άνω των 400), από τισ ειδικότθτεσ που προβλζπονται ςτισ υπουργικζσ αποφάςεισ Α1α/οικ.10511/1998 14 και Τ4α/οικ.4472/2003 17 και Τ4α/117448/2007 18 για τθν «Οργάνωςθ και τον τρόπο λειτουργίασ και ςτελζχωςθσ του Σμιματοσ Επειγόντων Περιςτατικϊν (ΣΕΠ) των νοςοκομείων του ΕΤ» και ςτισ οποίεσ κα πρζπει να προςτεκεί θ ειδικότθτα τθσ Παιδιατρικισ. 4.6 Απονομή Εξειδίκευςησ Επείγουςασ Ιατρικήσ Προκειμζνου να υπάρξει ενασ αρχικόσ πυρινασ γιατρϊν, οι οποίοι κα αποτελζςουν τον κορμό ανάπτυξθσ τθσ Επείγουςασ Ιατρικισ ςτθ χϊρα μασ και κα αναλάβουν τθν οργάνωςθ και τθν επίβλεψθ τθσ εκπαίδευςθσ κατά τα πρϊτα χρόνια τθσ ειδικότθτασ, προτείνεται να απονεμθκεί ο τίτλοσ εξειδίκευςθσ ςτουσ ειδικευμζνουσ γιατροφσ (από τισ ειδικότθτεσ που αναφζρονται ςτθν ΤΑ4α/οικ 117448/14.9.2007 18 και ςτισ οποίεσ κα πρζπει να προςτεκεί θ ειδικότθτα τθσ Παιδιατρικισ) εφόςον κατά τθν ζναρξθ ιςχφοσ του νόμου πλθροφν κατ ελάχιςτον κάποιο από τα παρακάτω κριτιρια: 1. Κατζχουν τον τίτλο τθσ ειδικότθτασ τθσ Επείγουςασ Ιατρικισ ςε χϊρα του εξωτερικοφ με επίςθμα αναγνωριςμζνο εκπαιδευτικό πρόγραμμα. 2. Ζχουν ςυμπλθρϊςει τρία (3) ςυνεχι ζτθ πλιρουσ κλινικισ απαςχόλθςθσ ςε ΣΕΠ επιπζδου ΙΙ ι ΙΙΙ. IV 3. Ζχουν ςυμπλθρϊςει κατϋελάχιςτον ζνα ζτοσ ςυνεχοφσ και πλιρουσ απαςχόλθςθσ ςε ΣΕΠ επιπζδου ΙΙ ι ΙΙΙ και τρία (3) τουλάχιςτον ζτθ πλιρουσ απαςχόλθςθσ ςτο ΕΚΑΒ. (ε κάκε περίπτωςθ ο χρόνοσ προχπθρεςίασ ςτο ΣΕΠ κα πρζπει να υπολογίηεται διπλάςιοσ του χρόνου προχπθρεςίασ ςτο ΕΚΑΒ). IV Βλέπε Πίνακα 1, Παράρτημα ΙΙ. ΕΕΕΙ: Πρόταςη για την Ανάπτυξη τησ Ειδικότητασ τησ Επείγουςασ Ιατρικήσ Μάιος 2010 7
4.7 Θζςεισ Ειδικευομζνων Εξειδικευομζνων Προτείνεται όπωσ δθμιουργθκοφν ανά εκπαιδευτικό κζντρο ζξι (6) κζςεισ ειδικευομζνων, με προςαφξθςθ μία (1) κζςθ ανά 200 νοςοκομειακζσ κλίνεσ άνω των 400. Ειδικευμζνοι γιατροί οι οποίοι, κατά τθν θμερομθνία ζναρξθσ του κεςμοφ τθσ ειδικότθτασ τθσ Επείγουςασ Ιατρικισ, υπθρετοφν ςε οργανικζσ κζςεισ ΣΕΠ επιπζδου ΙΙ και ΙΙΙ και δεν πλθροφν τθσ προχποκζςεισ για τθν απονομι του τίτλου τθσ εξειδίκευςθσ, μποροφν να κεωρθκοφν «εξειδικευόμενοι» χωρίσ να αλλάξει θ εργαςιακι τουσ ςχζςθ. Οι γιατροί αυτοί, εάν επικυμοφν να αποκτιςουν τον τίτλο τθσ εξειδίκευςθσ, οφείλουν μετά τθν παρζλευςθ τθσ τριετοφσ ςυνεχοφσ απαςχόλθςισ τουσ ςτο ΣΕΠ να προςζλκουν ςτισ εξετάςεισ για τθν απόκτθςθ του τίτλου τθσ εξειδίκευςθσ. Η επιλογι των ειδικευομζνων/εξειδικευομζνων κα γίνεται με βάςθ τθν προςωπικι ςυνζντευξθ, όπωσ ιςχφει και για τθν Εντατικι Θεραπεία. 5. ΤΜΠΕΡΑΜΑ Η ίδρυςθ και θ ανάπτυξθ τθσ ειδικότθτασ τθσ Επείγουςασ Ιατρικισ και ςτθ χϊρα μασ είναι ο μόνοσ τρόποσ για να διαςφαλιςτεί ζνα ελάχιςτο πανελλαδικό επίπεδο ποιότθτασ ςτισ υπθρεςίεσ παροχισ επείγουςασ ιατρικισ φροντίδασ. Η κζςθ τθσ Ελληνικήσ Εταιρείασ Επείγουςασ Ιατρικήσ, είναι ότι θ ίδρυςθ και θ ανάπτυξθ τθσ ειδικότθτασ τθσ Επείγουςασ Ιατρικισ ςτθν Ελλάδα κα πρζπει να γίνει εναρμονιςμζνα με τθν υπόλοιπθ Ευρωπαϊκι Ζνωςθ. Η ςτελζχωςθ των ΣΕΠ και του ΕΚΑΒ με ειδικευμζνο ιατρικό προςωπικό κα αναβακμίςει δραματικά και ςε ςφντομο χρονικό διάςτθμα τθ λειτουργία τουσ. Δεδομζνου ότι το ΣΕΠ είναι το τμιμα που χρειάηεται και χρθςιμοποιεί ςυχνότερα από κάκε άλλθ υπθρεςία του ΕΤ ο Ζλλθνασ πολίτθσ, είναι βζβαιο ότι θ αναβάκμιςθ αυτι κα γίνει γριγορα αιςκθτι ςτθν ελλθνικι κοινωνία ςε μεγαλφτερο βακμό από οποιαδιποτε άλλθ παρζμβαςθ ςτο ΕΤ. 6. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΥΙΑ 1. Agouridakis P, Hatzakis K, Chatzimihali K, Psaromichalaki M, Askitopoulou H. Workload and case mix in Greek emergency department. Eur J Emerg Med 2004; 11(2):81-5. 2. Agouridakis P, Michaloudis D. Mortality in emergency medical practice is it preventable? Current Anaesthesia and Critical Care 1999; 10:105-10. 3. American College of Emergency Physicians. Definition of Emergency Medicine, as approved by the ACEP Board of Directors, April 2001. http://www.acep.org/3,411,0.html. 4. American College of Emergency Physicians. Model of the clinical practice of Emergency Medicine [Policy Statement]. Ann Emerg Med 2008; 52:189-90. 5. Anderson SP, Petrino R, Kalpern P, Tintinalli J. The globalization of Emergency Medicine and its importance. Bulletin of the World Health Organization 2006; 84: 835-9. ΕΕΕΙ: Πρόταςη για την Ανάπτυξη τησ Ειδικότητασ τησ Επείγουςασ Ιατρικήσ Μάιος 2010 8
6. Council of the European Society for Emergency Medicine. Manifesto for Emergency Medicine in Europe. Eur J Emerg Μed 1998; 5 (1): 7-8. 7. European Curriculum for Emergency Medicine, approved by EuSEM Federation and UEMS Council, April 2009, http://www.eusem.org/pages/home/eusem_home.html). 8. Gordon JA. The hospital emergency department a social welfare institution. Ann Emerg Med 1999, 33Q 321-325. 9. Hoot NR, Aronsky D. Systematic review of emergency department crowding: Causes, effects, and solutions Ann Emerg Med 2008; 52: 126 136. 10. Miro O, Antonio MT, Jimenez S, et al. Decreased health care quality associated with emergency department overcrowding. Eur J Emerg Med 1999; 6: 105-107. 11. Policy Statement on Emergency Medicine in Europe. UEMS Council, October 2009, http://www.eusem.org. 12. Richarson DB. Increase in patient mortality at 10days associated with emergency department. Med J Aust 2006; 184: 213-216. 13. UEMS Charter on Training of Medical Specialists in the European Community. http://www.uems.net/uploadedfiles/176.pdf. 14. Α1α/οικ.10511/1998 (ΦΕΚ 993/τ.Β /22.9.1998): Οργάνωςθ και λειτουργία Σμιματοσ Επειγόντων Περιςτατικϊν (ΣΕΠ) ςτα Νοςοκομεία τθσ Χϊρασ. 15. Αςκθτοποφλου E. Επείγουςα Ιατρικι, Ιανουάριοσ 2009. http://www.ygeianet.gr. 16. Νόμοσ 3754/6.3.2009(ΦΕΚ A 43/11.3.2009), Κεφάλαιο Α, Άρκρο 4: «Ρφκμιςθ όρων απαςχόλθςθσ των νοςοκομειακϊν ιατρϊν του ΕΤ, ςφμφωνα με το π.δ. 76/2005 και άλλεσ διατάξεισ». 17. Τ4α/οικ.4472/2003 (ΦΕΚ 32/τ.Β /20.1.2003): «Οργάνωςθ και τρόποσ λειτουργίασ και ςτελζχωςθσ του Σμιματοσ Επειγόντων Περιςτατικϊν (ΣΕΠ) των νοςοκομείων του ΕΤ». 18. Τ4α/117448/2007 (ΦΕΚ 1900/τ.Β /14.9.2007): «Οργάνωςθ και τρόποσ λειτουργίασ και ςτελζχωςθσ του Σμιματοσ Επειγόντων Περιςτατικϊν (ΣΕΠ) των νοςοκομείων του ΕΤ». 19. Τ4α/οικ.91001/2009 (ΦΕΚ 1483/τ.Β /23.7.2009): «Σροποποίθςθ και ςυμπλιρωςθ τθσ υπ αρικμ. Τ4α/117448/07 (ΦΕΚ 1900/Β/14.9.2007) υπουργικισ απόφαςθσ «Οργάνωςθ και τρόποσ λειτουργίασ και ςτελζχωςθσ του Σμιματοσ Επειγόντων Περιςτατικϊν (ΣΕΠ) των νοςοκομείων του ΕΤ». 6.1 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑΣΑ 1. Ελλθνικι μετάφραςθ του Ευρωπαϊκοφ Οδθγοφ πουδϊν για τθν Επείγουςα Ιατρικι (European Curriculum for Emergency Medicine). 2. Ελζνθ Αςκθτοποφλου. Σμιμα Επειγόντων Περιςτατικϊν: Οργάνωςη & Ανάπτυξη. Ηράκλειο 3/1/2009 ΕΕΕΙ: Πρόταςη για την Ανάπτυξη τησ Ειδικότητασ τησ Επείγουςασ Ιατρικήσ Μάιος 2010 9