ιδακτική μαθημάτων Ειδικότητας Ασημίνα Κοντογεωργίου 2010-2011
2
2.Ποιοι θα είναι οι μαθησιακοί στόχοι; 3.Πώς θα εξασφαλίσετε την υλοποίησή τους; 4.Για τις Συνθήκες υλοποίησης του Project: Πότε και πώς θα οργανώσετε τις διάφορες Δραστηριότητες, πότε θα συναντιούνται οι ομάδε 5.Πόσο χρόνο διαρκέσει η εργασία σας; 6.Πότε και πώς θα γίνει η παρουσίαση των αποτελεσμάτων και η αξιολόγησή τους; 7.Άλλα θέματα Να λάβετε υπ όψη σας και όσα καταγράφονται στην επόμενη σελίδασ 3
Είστε μία ομάδα εκπαιδευτικών που θέλετε να δουλέψετε με το ίδιο τμήμα μαθητών ένα Project. Συνεργαστείτε ώστε να αποφασίσετε πώς θα επιλέξετε το θέμα: Εσείς; Ποιο; Με τους μαθητές; Πώς θα τους καθοδηγήσετε; Σκεφτείτε και καταγράψτε: 1. Ποιος θα είναι ο ρόλος σας; Πώς θα συνεργάζεστε στη διάρκεια του project; 2. Ποιοι θα είναι οι μαθησιακοί στόχοι; 3. Πώς θα εξασφαλίσετε την υλοποίησή τους; 4. Για τις Συνθήκες υλοποίησης του Project: Πότε και πώς θα οργανώσετε τις διάφορες ραστηριότητες, πότε θα συναντιούνται οι ομάδες ή όλοι μαζί κ.λπ.; 5. Πόσο χρόνο διαρκέσει η εργασία σας; 6. Πότε και πώς θα γίνει η παρουσίαση των αποτελεσμάτων και η αξιολόγησή τους; 7. Άλλα θέματα ιδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας 4
Οι Μαθητές Σήμερα Μεγάλωσαν με Nintendo MTV Laptops Internet, κλπ. Μεγάλωσαν με πολυμέσα (multimedia). Άρα μήπως είναι πιο εύκολο για αυτούς να μάθουν με την αξιοποίησή τους; 5
Συνεργατική ιδασκαλία (Εργασία ί σε Ομάδες) ) Στην Συνεργατική ιδασκαλία... Ο μαθητής είναι ενεργός στην λύση ζητημάτων Η συνεργατική διδασκαλία βοηθά τον μαθητή να επικοινωνήσει παραγωγικά για τα ζητήματα που παρατάσει το μάθημα 6
Συνεργατική ιδασκαλία (Εργασία ί σε Ομάδες) ) Η Συνεργατική ιδασκαλία... Προάγει την ανάληψη πρωτοβουλία εκ μέρους των μαθητών για τη μάθησή τους. Είναι εξίσου αποτελεσματική σε μικρές και σε μεγάλες τάξεις 7
Συνεργατική ιδασκαλία (Εργασία σε Ομάδες) Εφαρμογές Συνεργατικής ιδασκαλίας... Επεξεργασία Project Μελέτη Περιπτώσεων Παραγωγή κειμένων Ασκήσεις κατά ομάδες Παιχνίδι ρόλων Ποικίλες ραστηριότητες 8
ιδακτικά Σενάρια Από σελ. 232 9
ιδακτικό Σενάριο: «Μέθοδος Project» (σελ. 232-254) Ιστορική Αναδρομή 18 ος αι. (πριν 300 χρόνια). Στην Ιταλία στις σχολές αρχιτεκτονικής και τεχνολογίας Στις αρχές 20 ου αι. στις ΗΠΑ έτυχε θερμής υποδοχής. Απαιτούμενες ενέργειες: Ανάλυση, έρευνα, σχεδιασμός, υπολογισμός, εφαρμογή στην πράξη Η σχολική μάθηση συνδέεται με την παραγωγή ενός προϊόντος ιδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας 10
ιδακτικό Σενάριο: «Μέθοδος Project» Οι μαθητές καλούνται να δράσουν ΟΛΙΣΤΙΚΑ Ενέργειες προς υλοποίηση: οίηση: Σχεδιασμός του project σχεδίου εργασίας Υλοποίηση Έλεγχος Αξιολόγηση της διαδικασίας υλοποίησης η και του τελικού προϊόντος (;) ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ιδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας 11
ιδακτικό Σενάριο: «Επεξεργασία Project» Learning by doing: Οι μαθητές μαθαίνουν (αυτ)ενεργώντας Επιλογή όρων βαρύτητα σε διαφορετικές πτυχές: Μάθημα project Μάθημα προσανατολισμένο στο project Μάθηση που σχετίζεται με το project Μέθοδος project ιδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας 12
ιδακτικό Σενάριο: «Επεξεργασία Project» ιδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας 13
ιαθεματικότητα - ιεπιστημονικότητα 14
15 ιεπιστημονικά, ιαθεματικά και Ενιαία Προγράμματα Σπουδών ιεπιστημονικά προγράμματα διατηρούν τα διακριτά και αυτοτελώς διδασκόμενα μαθήματα ιαθεματικά προγράμματα καταργούν τα διακριτά και αυτοτελώς διδασκόμενα μαθήματα
16 ιεπιστημονικά, ιαθεματικά και Ενιαία Προγράμματα Σπουδών Η διεπιστημονικότητα Συσχετίζει το περιεχόμενο των διαφορετικών μαθημάτων ώστε να αναδείξει την αλληλεπίδρασή τους και να οδηγήσει σε όσο το δυνατό πιο σφαιρική μελέτη του περιεχομένου τους. Η διαθεματικότητα Αντικαθιστά τα διακριτά μαθήματα με θέματα που παρουσιάζουν είτε προσωπικό ενδιαφέρον για τους μαθητές, είτε γενικότερο ενδιαφέρον για την κοινωνία και τον πολιτισμό
Σύμφωνα με το ιαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών.Ε.Π.Π.Σ. ( ΦΕΚ:1366,τ.Β 18-10-2001/1373,τ.Β,18-10-2001/1374, τ.β, 18-10-2001 / 1375, τ.β, 18-10-2001 / 1376, τ.β, 18-10-2001) διατηρούνται τα διακριτά μαθήματα, αλλά ταυτόχρονα επιδιώκεται η κατάλληλη οργάνωση της δδ διδακτέας ύλης κάθε γνωστικού αντικειμένου, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η επεξεργασία θεμάτων από πολλές οπτικές γωνίες.
Προωθούνται τρόποι συσχέτισης της γνώσης σε δύο (2) άξονες: Τον Κατακόρυφο Άξονα (Ενιαίος) ί Τον Οριζόντιο Άξονα ( ιαθεματικός)
19 Γενικές αρχές του.ε.π.π.σ Π Στον κατακόρυφο άξονα συσχέτισης επιδιώκεται να εξασφαλιστεί στο ίδιο μάθημα εσωτερική συνοχή και ομαλή ροή της γνώσης από ενότητα σε ενότητα, από τάξη σε τάξη από α ό βαθμίδα σε βαθμίδα.
20 Γενικές αρχές του.ε.π.π.σ Π Κατά τον οριζόντιο άξονα επιχειρείται η διασύνδεση των Προγραμμάτων Σπουδών γνωστικών αντικειμένων με την ανάδειξη κοινών θεμελιωδών διαθεματικών εννοιών.
Τι είναι η ιαθεματικότητα Για παράδειγμα, σε μια διαθεματική προσέγγιση: «ΝΕΡΟ: Πολύτιμο για τη ζωή μας»» Προτάσεις:
ιεπιστημονικότητα Η διεπιστημονικότητα είναι η εμπλοκή περισσοτέρων από μίας γνωστικών περιοχών στην μελέτη ενός Παράδειγμα το ΝΕΡΟ: Φυσική Χημεία Βιολογία Λογοτεχνία
H μέθοδος project Η κινητοποίηση του ενδιαφέροντος των μαθητών και η εκμάθηση του τρόπου διεξαγωγής γής μιας μικρής έρευνας, η αναγνώριση και επίλυση ενός προβλήματος που συχνά έχει σχέση με την καθημερινή ζωή, η σύνδεση των γνωστικών αντικειμένων και όχι η αποσπασματικότητα της γνώσης αποτελούν στόχους, που επιδιώκονται στη σύγχρονη εποχή και επομένως η δημόσια εκπαίδευση οφείλει να παρέχει ευκαιρίες για την επίτευξή τους. Tο δημόσιο σχολείο οφείλει να αναπτύξει μεθοδικά και όχι αποσπασματικά την κριτική και δημιουργική σκέψη των μαθητών (Ματσαγγούρας Η. 2006).
H μέθοδος project Επιπλέον η βιωματική και η ομαδοσυνεργατική διδακτική μέθοδος που ακολουθείται κατά τη διεξαγωγή των σχεδίων εργασίας ενεργοποιούν τη διαδικασία μάθησης σε μεγαλύτερο βαθμό από το γνωστό παραδοσιακό μοντέλο διδασκαλίας.
Για την υλοποίηση αυτών των εργασιών πρέπει να αφιερώνεται συγκεκριμένος χρόνος, που µπορεί να κυµαίνεται στο 10% περίπου του συνολικού διδακτικού χρόνου κάθε γνωστικού αντικειμένου. Παράδειγμα 1: σε ένα τμήμα μαθητών της Α Γυμνασίου, για μια διαθεματική εργασία, μπορεί να αφιερωθούν 5 ώρες από το μάθημα της Βιολογίας και 5 ώρες από το μάθημα της Γεωγραφίας και κάποιες ώρες από το μάθημα της Γλώσσας, των Αρχαίων ή των Μαθηματικών. Προϋπόθεση αποτελεί η καλή συνεργασία των καθηγητών.
Παράδειγμα 2: Όταν σε ένα τμήμα ένας καθηγητής διδάσκει περισσότερα από ένα μαθήματα π.χ. Βιολογία, ολογα, Χημεία, Φυσική, μπορεί να αφιερώσει περίπου 12 ώρες για τη διεξαγωγή ενός σχεδίου εργασίας μέσα στο πλαίσιο αυτών των μαθημάτων. Παράδειγμα 3: Όταν σε ένα τμήμα ένας καθηγητής διδάσκει δά μόνο ένα μάθημα, δύο ώρες την εβδομάδα, π.χ. μόνο Βιολογία και δεν έχει τη δυνατότητα να συνεργαστεί με άλλους καθηγητές, τότε μπορεί να υλοποιήσει μαζί με τους μαθητές, ένα μικρό διεπιστημονικό σχέδιο εργασίας, διάρκειας μόνο πέντε ωρών. Σε εσάς ποιο παράδειγμα ταιριάζει;
ιαθεματικά α σχέδια εργασίας ας (projects) Οι διαθεματικές εργασίες ή τα διαθεματικά σχέδια εργασίας είναι μικρές έρευνες, που γίνονται από τους μαθητές για θέματα που τους ενδιαφέρουν και προκύπτουν από το περιεχόμενο των μαθημάτων. Η έρευνα ενός θέματος ακολουθεί συγκεκριμένα βήματα και καταλήγει σε συμπεράσματα τα οποία παρουσιάζονται με τεκμηριωμένο τρόπο.
Σχέδιο μαθήματος Το σχέδιο μαθήματος είναι μια έννοια πολύ συγγενική με το σενάριο και αντιστοιχεί σε μια λεπτομερή περιγραφή μιας διδασκαλίας από την οποία ωστόσο συχνά απουσιάζει η περιγραφή της κοινωνικής αλληλεπίδρασης μεταξύ μαθητών-εκπαιδευτικού (ή εκπαιδευτικών, αν είναι περισσότεροι). ) Κατά κάποιο τρόπο, ιστορικά, ο όρος σχέδιο μαθήματος είναι παλαιότερος και έχει συνδεθεί με μια μηχανιστική ή μάλλον μπηχεβιοριστική περιγραφή μιας διδασκαλίας (περιγραφή ργρ των φάσεων ή σταδίων μιας διδασκαλίας, όπως αφόρμηση, ανάπτυξη, ανακεφαλαίωση κλπ).
ιδακτικό σενάριο Ως διδακτικό σενάριο θεωρούμε την περιγραφή μιας διδασκαλίας με εστιασμένο γνωστικό(ά) ( ) αντικείμενο(α), συγκεκριμένους εκπαιδευτικούς στόχους, διδακτικές αρχές και πρακτικές. Κύριο χαρακτηριστικό η ένταξη εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων ρ που επιτρέπουν και προωθούν την αλληλεπίδραση των συμμετεχόντων στη μαθησιακή διαδικασία.
30 ομή ενός σεναρίου Ένα σενάριο αποτελείται από: τους μαθησιακούς στόχους την κεντρική ιδέα που διέπει το σενάριο τους εμπλεκόμενους και τους ρόλους τους (π.χ. μαθητής, καθηγητής, συμμαθητής, κ.α.)
ιδακτικό Σενάριο: «Μέθοδος Project» Οι μαθητές: Χωρίζονται σε ομάδες και μοιράζονται τις εργασίες Σχεδιάζουν τις διαδικασίες Ελέγχουν διαρκώς τις επιδόσεις τους Αξιολογούν το αποτέλεσμα Συμμετέχουν στις μαθησιακές διαδικασίες κάτω από πραγματικές συνθήκες. Βιώνουν την πραγματικότητα Ασκούνται στην αυτόνομη και στη συνεργατική μάθηση ιδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας 31
ιδακτικό Σενάριο: «Μέθοδος Project» Η μέθοδος Project στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης έχει τύχει γενικής αποδοχής. Στην Ελλάδα; Κάθε Project πρέπει να σχεδιαστεί ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε τάξης. ιδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας 32
ιδακτικό Σενάριο: «Μέθοδος Project» Είναι απαραίτητο: Να καθοριστούν οι μαθησιακοί στόχοι Να εξεταστούν οι μαθησιακές απαιτήσεις ως προς τη δυσκολία τους Να σχεδιαστεί η διαδικασία δ μάθησης (Μετάβαση από τη γραμμικά σχεδιαζόμενη διαδικασία μάθησης σε ανοιχτά σενάρια) Να προετοιμαστούν τα κατάλληλα μέσα και να δημιουργηθούν ΙΟ ΟΙ προς την πραγματικότητα Να προβληθούν οι διεπιστημονικές σχέσεις Να προσδιοριστεί η χρονική διάρκεια (239) ιδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας 33
Στάδια Επεξεργασίας του Project Εύρεση μιας κεντρικής ιδέας Καθορισμός του σχεδίου εργασίας (από το σύνολο της τάξης, μεμονωμένους μαθητές, ομάδες 2-3 μαθητών) ) Ανάλυση της εργασίας και των συνθηκών Καταμερισμό επιμέρους εργασιών Συγκεκριμενοποίηση των μαθησιακών στόχων Έγκαιρη αναγνώριση των δυσκολιών Εύρεση τρόπων επίλυσης των διαφόρων προβλημάτων Καθορισμός των χρονικών ορίων για της επιμέρους εργασίες ιδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας 34
Στάδια Επεξεργασίας του Project Σχεδιασμός της επεξεργασίας του Project Υλοποίηση η και έλεγχος του Project Τεκμηρίωση των αποτελεσμάτων Παρουσίαση ιδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας 35
ιδασκαλία και μάθηση με την μέθοδο Project (σελ. 243) Οι μαθητές μαθαίνουν: Μερικώς ανοικτό ή ανοικτό Project ιδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας 36
Παραλλαγές της Μεθόδου Project Παράλληλη εργασία πολλών ομάδων, που επεξεργάζονται ξργζ το Ι ΙΟ θέμα πρόβλημα Εργασία σε ομάδες και μετά από κοινού Από κοινού εργασία, στη συνέχεια σε ομάδες και πάλι όλοι μαζί Παράλληλη λ εργασία ομάδων σε διαφορετικά Projects ιδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας 37