Πανεπιστηµίου 69 & Αιόλου, 105 64 Αθήνα Τηλ.: 210-3727400 Fax: 210-3255460 E-mail: info@rae.gr Web: www.rae.gr ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 233/2007 «Μεθοδολογία υπολογισµού του ανταλλάγµατος για την παροχή Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ)» Η Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας Κατά την τακτική συνεδρίασή της, στην έδρα της, την 24 η Ιουλίου 2007 και Λαµβάνοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις του ν. 2773/1999 (ΦΕΚ Α 286), και ειδικότερα τις διατάξεις του άρθρου 29. 2. Τις διατάξεις του ν. 3468/2006 (ΦΕΚ Α 129), και ειδικότερα τις διατάξεις του άρθρου 28. 3. Την από 13-6-2007 απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης (Αριθµ. Π 5/ΗΛ/Β/Φ1Β/12924, ΦΕΚ Β 1040/25-6-2007), σχετικά µε τον Καθορισµό των υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας. σκέφθηκε ως εξής: 1. Επειδή, µε την από 13-6 2007 απόφαση, ο Υπουργός Ανάπτυξης καθόρισε τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας, κατά τα προβλεπόµενα στη παράγραφο 1 του άρθρου 28 του ν.3468/2006. Οι υπηρεσίες αυτές αφορούν στην παροχή ειδικών τιµολογίων σε πολύτεκνους καταναλωτές, καθώς και στην παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στους καταναλωτές των Μη διασυνδεδεµένων Νησιών και των Αποµονωµένων Μικροδικτύων, µε τιµολογήσεις ίδιες, ανά κατηγορία καταναλωτή, µε αυτές του ιασυνδεδεµένου Συστήµατος. 2. Επειδή, κατά τα προβλεπόµενα στη παράγραφο 4 του άρθρου 28 του ν. 3468/2006, οι επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας οφείλουν να τηρούν χωριστούς λογαριασµούς στους οποίους απεικονίζονται τουλάχιστον οι οικονοµικές αντισταθµίσεις που παρέχονται στις επιχειρήσεις αυτές για την εκπλήρωση υποχρεώσεων παροχής υπηρεσιών κοινής ωφέλειας. 3. Επειδή, κατά τα προβλεπόµενα στη παράγραφο 2 του άρθρου 28 του ν. 3468/2006, µε απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης µετά από γνωµοδότηση της ΡΑΕ καθορίζεται µεθοδολογία υπολογισµού του ανταλλάγµατος που οφείλεται για την εκπλήρωση υποχρεώσεων των κατόχων άδειας που παρέχουν υπηρεσίες κοινής ωφέλειας. 4. Αναφορικά µε την µεθοδολογία υπολογισµού του ετησίου ανταλλάγµατος (Ε.Α.Π. t ) για την παροχή µειωµένου τιµολογίου σε πολυτέκνους καταναλωτές, κρίνεται σκόπιµο να 1
λαµβάνεται υπόψη η προσφερόµενη έκπτωση ή µείωση επί του αντίστοιχου οικιακού τιµολογίου, το οποίο παρέχεται από τους κατόχους αδείας και είναι διαθέσιµο προς επιλογή από τους οικιακούς καταναλωτές, πολλαπλασιαζόµενο επί την εκτιµώµενη συνολική κατανάλωση των πολυτέκνων καταναλωτών (Q π,t ), που εξυπηρετούνται από τους κατόχους αδειών κατά το επόµενο έτος. Η έκπτωση ή µείωση επί του οικιακού τιµολογίου, µπορεί να είναι κατά µέγιστο ίση µε την έκπτωση ή µείωση που εγκρίνεται κατά τον καθορισµό των ρυθµιζόµενων τιµολογίων πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΗ Α.Ε. 5. Αναφορικά µε την µεθοδολογία υπολογισµού του ετησίου ανταλλάγµατος για την παροχή µειωµένου τιµολογίου σε καταναλωτές των Μη διασυνδεδεµένων Νησιών και των Αποµονωµένων Μικροδικτύων, το οφειλόµενο αντάλλαγµα προς τους κατόχους αδειών αντισταθµίζει το αυξηµένο κόστος λειτουργίας των σταθµών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στα µη διασυνδεµένα νησιά, που οφείλεται στο µικρό µέγεθος των µονάδων παραγωγής, στην τεχνολογία αυτών, καθώς και στο καύσιµο που καταναλώνουν κατά την παραγωγική τους λειτουργία. Συνεπώς, η παροχή υπηρεσιών κοινής ωφέλειας στα µη διασυνδεµένα νησιά και µικροδίκτυα, η οποία, σύµφωνα µε της Απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, είναι η ενιαία τιµολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας στην επικράτεια, αντιστοιχίζεται και υπολογίζεται ως η διαφορά µεταξύ του κόστους παραγωγής στα νησιά και µικροδίκτυα και του αντίστοιχου κόστους στο διασυνδεµένο σύστηµα. Η σκοπιµότητα του ως άνω προκύπτει από το γεγονός ότι κάθε τιµολόγιο λιανικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας συντίθεται από διακριτές χρεώσεις που αφορούν το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, το κόστος χρήσης του δικτύου µεταφοράς και διανοµής, το εµποροδιαχειριστικό κόστος, καθώς και το τέλος ΑΠΕ. Από τα στοιχεία αυτά, το µόνο στοιχείο που διαφοροποιείται δυσανάλογα στο διασυνδεµένο και µη διασυνδεµένο σύστηµα είναι το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Τα υπόλοιπα κόστη είναι της ίδιας τάξης µεγέθους, και µπορούν να ανακτηθούν µέσω των χρεώσεων χρήσης δικτύου διανοµής, το ενιαίο Τέλος ΑΠΕ στην επικράτεια, καθώς και του εύλογου περιθωρίου κέρδους για την εµπορολογιστική διαχείριση. Συνεπώς, σε περίπτωση που προσφέρονται τα ίδια τιµολόγια λιανικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας σε καταναλωτές του διασυνδεµένου και µη διασυνδεµένου δικτύου, το στοιχείο κόστους του τιµολογίου που διαφοροποιείται, και εκτιµάται ότι πρέπει ανακτηθεί µέσω του ανταλλάγµατος για την παροχή υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, είναι το σχετικό µε τη διαδικασία παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Λαµβάνοντας υπόψη επίσης, το γεγονός ότι το µεγαλύτερο µέρος των πωλήσεων ηλεκτρικής ενέργειας λαµβάνει χώρα στο διασυνδεµένο δίκτυο, εκτιµάται ότι οι οποίες διαφοροποιήσεις ή µεταβολές στο κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, έχουν αµέσως ανάλογη επίδραση στα τιµολόγια λιανικής πώλησης και στις ρυθµιστικά καθοριζόµενες αυξήσεις επί των τιµολογίων. 6. Ειδικότερα, το οφειλόµενο αντάλλαγµα στους κατόχους αδειών, υπολογίζεται λαµβάνοντας υπόψη τη διαφορά µεταξύ της Οριακής Τιµής του Συστήµατος, κατά τον Κώδικα ιαχείρισης Συστήµατος και Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΦΕΚ Β 655/2005), µε βάση τον ετήσιο σταθµισµένο µέσο όρο της, και του µέσου κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στα µη διασυνδεµένα νησιά όπως αυτό προκύπτει από τα στοιχεία και τους λογαριασµούς που τηρούνται κατά τη παράγραφο 4 του άρθρου 28 του ν.3468/2005, κατά το προηγούµενο ηµερολογιακό έτος. 7. Η προτεινόµενη µεθοδολογία υπολογισµού του ετησίου ανταλλάγµατος για την παροχή την παροχή ενιαίου τιµολογίου σε καταναλωτές των Μη διασυνδεδεµένων Νησιών και των Αποµονωµένων Μικροδικτύων περιλαµβάνει τα εξής βήµατα: i. Καθορίζεται έτος αναφοράς, για το οποίο γίνεται υπολογισµός του ανταλλάγµατος, λαµβάνοντας υπόψη τα εξής: 1. Το Σταθµισµένο µέσο όρο της Οριακής Τιµής Συστήµατος. 2. Τη ρυθµιζόµενη κεφαλαιουχική βάση και τις αποσβέσεις, όπως αυτές παρουσιάζονται και υπολογίζονται από τις οικονοµικές καταστάσεις, κατά 2
την παράγραφο 4, του άρθρου 28 του ν.3468/2005 των κατόχων αδειών για τη δραστηριότητα της Παραγωγής στα µη διασυνδεµένα νησιά και Μικροδίκτυα. 3. Τα εύλογα λειτουργικά έξοδα της δραστηριότητας της Παραγωγής στα µη διασυνδεµένα νησιά και Μικροδίκτυα. 4. Αποδεκτό επιτόκιο απόδοσης επί των επενδυµένων κεφαλαίων στη δραστηριότητα της Παραγωγής, ανάλογο των επιτοκίων που εγκρίνονται για µονοπωλιακές δραστηριότητες. 5. Χρησιµοποιώντας τα παραπάνω στοιχεία, καθώς και την παραχθείσα ποσότητα ενέργειας στο µη διασυνδεµένο δίκτυο, υπολογίζεται το µέσο κόστος ( /MWh) παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο µη διασυνδεµένο δίκτυο για το έτος αναφοράς. ii. Καθορίζεται ρυθµιστική περίοδος 5 ετών, κατά τη διάρκεια της οποίας χρησιµοποιούνται, χωρίς να µεταβάλλονται, η Ρυθµιζόµενη κεφαλαιουχική βάση, οι αποσβέσεις και τα εύλογα λειτουργικά έξοδα του έτους αναφοράς, όπως υπολογίζονται στο προηγούµενο εδάφιο. iii. Για κάθε έτος της ρυθµιστική περιόδου αναγνωρίζονται, οι παράγοντες οι οποίοι µπορεί να µεταβάλλουν το αντάλλαγµα που υπολογίστηκε για το έτος αναφοράς: 1. Η µεταβολή της ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας που εκτιµάται ότι θα παραχθεί κατά το έτος αυτό. 2. Η εκτίµηση για τη µεταβολή των διεθνών τιµών των υγρών καυσίµων, που χρησιµοποιούνται στη δραστηριότητα της παραγωγής 3. Η εκτιµώµενη εξέλιξη του είκτη Τιµών Καταναλωτή. 4. Η αιτούµενη βελτίωση της παραγωγικότητας, κατά την εκτίµηση της οποίας λαµβάνονται υπόψη η αιτούµενη βελτίωση της αποδοτικότητας και αποτελεσµατικής διαχείρισης και χρήσης των παραγωγικών µονάδων, την αιτούµενη βελτίωση της αποτελεσµατικότητας της προµήθειας και µεταφοράς υγρών καυσίµων, τον αιτούµενο ρυθµό µέγιστο αριθµό βλαβών των µονάδων. iv. Τα παραπάνω εντάσσονται στην εξής µαθηµατική απεικόνιση: Ε.Α.Ν. t = C ref Q t (1+0.4 P t + 0.6 RPI t X) όπου: Ε.Α.Ν.t : ετήσιο αντάλλαγµα για το έτος t, για την ενιαία τιµολόγηση στα µη διασυνδεµένα νησιά και Μικροδίκτυα Cref: ιαφορά της οριακής τιµής του συστήµατος κατά το έτος αναφοράς και του µέσου κόστους παραγωγής στα µη διασυνδεµένα νησιά για το έτος αναφοράς, κατά την παράγραφο 7 της παρούσας. Qt : Εκτιµώµενη παραγωγή στα µη διασυνδεµένα νησιά το έτος t Pt: Εκτιµώµενη ποσοστιαία µεταβολή της τιµής των καυσίµων στη διεθνή αγορά, όπως προκύπτει από έγκυρες πηγές (ΙΕΑ- Oil Report), σταθµισµένη ως προς το µίγµα καυσίµων που χρησιµοποιούνται στην παραγωγή στα µη διασυνδεµένα νησιά, µεταξύ του έτους t και του έτους αναφοράς. RPIt: Η µεταβολή του µέσου ετήσιου είκτη Τιµών Καταναλωτή, όπως εκτιµάται λαµβάνοντας υπόψη τα διαθέσιµα στοιχεία που παρέχονται στα δελτία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, για το έτος t σε σχέση µε το έτος ααναφοράς. 3
X: ο παράγοντας x, ο οποίος αντιστοιχεί στην απαιτούµενη αύξηση της απόδοσης. Για την πρώτη ρυθµιστική περίοδο ορίζεται σε 2% (ονοµαστικό) ανά έτος. v. Κατά το τέλος της ρυθµιστική περιόδου παρακολουθούνται οι όποιες νέες επενδύσεις πραγµατοποιήθηκαν, µε σκοπό την βελτίωση της απόδοσης της δραστηριότητας της παραγωγής, και αναπροσαρµόζεται η κεφαλαιουχική βάση και οι αποσβέσεις αναλόγως. 8. Στο τέλος κάθε έτους. λαµβάνονται υπόψη τα απολογιστικά στοιχεία, που αφορούν το Q π,t, της παραγράφου 4 ως άνω, και τα Q t, P t, RPI t της παραγράφου 7 ως άνω, και υπολογίζονται τα εκκαθαριστικά ετήσια ανταλλάγµατα Ε.Α.Π. t,settle και Ε.Α.Ν t,settle. Οι διαφορές µεταξύ των Ε.Α.Π. t και Ε.Α.Π. t,settle και Ε.Α.Ν. t και Ε.Α.Ν. t,settle, µεταφέρονται ως υπόλοιπα στα ανταλλάγµατα του επόµενου έτους. Γνωµοδοτεί: Προς τον Υπουργό Ανάπτυξης για τη έγκριση τη µεθοδολογίας υπολογισµού των ετησίων ανταλλαγµάτων για την παροχή των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, ως εξής. α) Για τον υπολογισµό υπολογισµού του ετησίου ανταλλάγµατος (Ε.Α.Π. t ) για την παροχή µειωµένου τιµολογίου σε πολυτέκνους καταναλωτές, λαµβάνεται υπόψη η προσφερόµενη έκπτωση ή µείωση επί του αντίστοιχου οικιακού τιµολογίου, το οποίο παρέχεται από τους κατόχους αδείας, και είναι διαθέσιµο προς επιλογή από τους οικιακούς καταναλωτές, πολλαπλασιαζόµενο επί την εκτιµώµενη συνολική κατανάλωση των πολυτέκνων καταναλωτών (Q π,t ) που εξυπηρετούνται από τους κατόχους αδειών κατά το επόµενο έτος. Η έκπτωση ή µείωση επί του οικιακού τιµολογίου, µπορεί να είναι κατά µέγιστο ίση µε την έκπτωση ή µείωση που εγκρίνεται κατά τον καθορισµό των ρυθµιζόµενων τιµολογίων πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΗ Α.Ε. β) Για τον υπολογισµό του ετησίου ανταλλάγµατος για την παροχή την παροχή ενιαίου τιµολογίου σε καταναλωτές των Μη διασυνδεδεµένων Νησιών και των Αποµονωµένων Μικροδικτύων (Ε.Α.Ν. t ) ακολουθείται η εξής µεθοδολογία: i. Καθορίζεται έτος αναφοράς, για το οποίο γίνεται υπολογισµός του ανταλλάγµατος, λαµβάνοντας υπόψη τα εξής: 1. Το Σταθµισµένο µέσο όρο της Οριακής Τιµής Συστήµατος. 2. Τη ρυθµιζόµενη κεφαλαιουχική βάση και τις αποσβέσεις, όπως αυτές παρουσιάζονται και υπολογίζονται από τις οικονοµικές καταστάσεις, κατά την παράγραφο 4, του άρθρου 28 του ν.3468/2005 των κατόχων αδειών για τη δραστηριότητα της Παραγωγής στα µη διασυνδεµένα νησιά και Μικροδίκτυα. 3. Τα εύλογα λειτουργικά έξοδα της δραστηριότητας της Παραγωγής στα µη διασυνδεµένα νησιά και Μικροδίκτυα. 4. Αποδεκτό επιτόκιο απόδοσης επί των επενδυµένων κεφαλαίων στη δραστηριότητα της Παραγωγής, ανάλογο των επιτοκίων που εγκρίνονται για µονοπωλιακές δραστηριότητες. 5. Χρησιµοποιώντας τα παραπάνω στοιχεία, καθώς και την παραχθείσα ποσότητα ενέργειας στο µη διασυνδεµένο δίκτυο, υπολογίζεται το µέσο κόστος ( /MWh) παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο µη διασυνδεµένο δίκτυο για το έτος αναφοράς. ii. Καθορίζεται ρυθµιστική περίοδος 5 ετών, κατά τη διάρκεια της οποίας χρησιµοποιούνται, χωρίς να µεταβάλλονται, η Ρυθµιζόµενη κεφαλαιουχική βάση, οι αποσβέσεις και τα εύλογα λειτουργικά έξοδα του έτους αναφοράς, όπως υπολογίζονται στο προηγούµενο εδάφιο. 4
iii. Για κάθε έτος της ρυθµιστική περιόδου αναγνωρίζονται, οι παράγοντες οι οποίοι µπορεί να µεταβάλλουν το αντάλλαγµα που υπολογίστηκε για το έτος αναφοράς: 1. Η µεταβολή της ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας που εκτιµάται ότι θα παραχθεί κατά το έτος αυτό. 2. Η εκτίµηση για τη µεταβολή των διεθνών τιµών των υγρών καυσίµων, που χρησιµοποιούνται στη δραστηριότητα της παραγωγής 3. Η εκτιµώµενη εξέλιξη του είκτη Τιµών Καταναλωτή. 4. Η αιτούµενη βελτίωση της παραγωγικότητας, κατά την εκτίµηση της οποίας λαµβάνονται υπόψη η αιτούµενη βελτίωση της αποδοτικότητας και αποτελεσµατικής διαχείρισης και χρήσης των παραγωγικών µονάδων, την αιτούµενη βελτίωση της αποτελεσµατικότητας της προµήθειας και µεταφοράς υγρών καυσίµων, τον αιτούµενο ρυθµό µέγιστο αριθµό βλαβών των µονάδων. iv. Τα παραπάνω εντάσσονται στην εξής µαθηµατική απεικόνιση: Ε.Α.Ν. t = C ref Q t (1+0.4 P t + 0.6 RPI t X) όπου: Ε.Α.Ν.t : ετήσιο αντάλλαγµα για το έτος t, για την ενιαία τιµολόγηση στα µη διασυνδεµένα νησιά και Μικροδίκτυα Cref: ιαφορά της οριακής τιµής του συστήµατος κατά το έτος αναφοράς και του µέσου κόστους παραγωγής στα µη διασυνδεµένα νησιά για το έτος αναφοράς, κατά την παράγραφο 7 της παρούσας. Qt : Εκτιµώµενη παραγωγή στα µη διασυνδεµένα νησιά το έτος t Pt: Εκτιµώµενη ποσοστιαία µεταβολή της τιµής των καυσίµων στη διεθνή αγορά, όπως προκύπτει από έγκυρες πηγές (ΙΕΑ- Oil Report), σταθµισµένη ως προς το µίγµα καυσίµων που χρησιµοποιούνται στην παραγωγή στα µη διασυνδεµένα νησιά, µεταξύ του έτους t και του έτους αναφοράς. RPIt: Η µεταβολή του µέσου ετήσιου είκτη Τιµών Καταναλωτή, όπως εκτιµάται λαµβάνοντας υπόψη τα διαθέσιµα στοιχεία που παρέχονται στα δελτία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, για το έτος t σε σχέση µε το έτος ααναφοράς. X: ο παράγοντας x, ο οποίος αντιστοιχεί στην απαιτούµενη αύξηση της απόδοσης. Για την πρώτη ρυθµιστική περίοδο ορίζεται σε 2% (ονοµαστικό) ανά έτος. v. Κατά το τέλος της ρυθµιστική περιόδου παρακολουθούνται οι όποιες νέες επενδύσεις πραγµατοποιήθηκαν, µε σκοπό την βελτίωση της απόδοσης της δραστηριότητας της παραγωγής, και αναπροσαρµόζεται η κεφαλαιουχική βάση και οι αποσβέσεις αναλόγως. γ) Στο τέλος κάθε έτους. λαµβάνονται υπόψη τα απολογιστικά στοιχεία, που αφορούν το Q π,t, της παραγράφου 4 ως άνω, και τα Q t, P t, RPI t της παραγράφου 7 ως άνω, και υπολογίζονται τα εκκαθαριστικά ετήσια ανταλλάγµατα Ε.Α.Π. t,settle και Ε.Α.Ν t,settle. Οι διαφορές µεταξύ των Ε.Α.Π. t και Ε.Α.Π. t,settle και Ε.Α.Ν. t και Ε.Α.Ν. t,settle, µεταφέρονται ως υπόλοιπα στα ανταλλάγµατα του επόµενου έτους. Ο Πρόεδρος της ΡΑΕ Μ. Καραµανής 5