Αριθμός 3596/2007 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ Ε

3596/2007 ΣΤΕ ( 450452) (Α ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ) Προστασία περιβάλλοντος. Αίτηση ακύρωσης της απόφασης του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας, με την οποία χορηγήθηκε άδεια εγκατάστασης αιολικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Η επίδικη έγκριση περιβαλλοντικών όρων διέπεται από τις διατάξεις του ν. 1650/1986 και της ΚΥΑ 69269/5387/1990. Απαιτείται ως πρόσθετο δικαιολογητικό για τη χορήγηση της ανωτέρω άδειας τοπογραφικό διάγραμμα του γηπέδου με τα περιγράμματα των εγκαταστάσεων και τις χρήσεις γης στην περιοχή. Αν η αίτηση για την εγκατάσταση αιολικού σταθμού αναφέρεται σε περιοχή για την οποία έχει ήδη εκδοθεί ή εκκρεμεί μεγάλος αριθμός παρόμοιων αδειών, απαιτείται να έχουν προηγηθεί όσα ορίζονται στα άρθρα 7, 8 και 10 του ν. 2742/1999 ή να υπάρχει συνολική μελέτη σε επίπεδο νομού ή ευρείας διοικητικής περιφέρειας. Η συνδρομή των προϋποθέσεων αυτών εξετάζεται κατά τον έλεγχο της νομιμότητας τόσο της πράξης έγκρισης, περιβαλλοντικών όρων αλλά και της άδειας εγκατάστασης. Πότε επιτρέπεται η εγκατάσταση των ανωτέρω σταθμών εντός δάσους ή δασικής έκτασης. Αν κριθεί ότι συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις, οι ανάγκες που εξυπηρετεί η εγκατάσταση του σταθμού πρέπει να ικανοποιούνται με τη μικρότερη δυνατή απώλεια δασικού πλούτου. Μη νόμιμη η προσβαλλόμενη πράξη. Δεκτή η αίτηση ακύρωσης. Αριθμός 3596/2007 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ Ε Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 17 Μαΐου 2006, με την εξής σύνθεση: Κ. Μενουδάκος, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος, του Ε Τμήματος, Αγγ. Θεοφιλοπούλου, Ν. Ρόζος, Σύμβουλοι, Κ. Κουσούλης, Ολ. Παπαδοπούλου, Πάρεδροι. Γραμματέας η Γ. Σακελλαρίου Γραμματέας του Ε Τμήματος. Για να δικάσει την από 23 Μαρτίου 2004 αίτηση: των: 1) «... των............,....», που εδρεύει στον..., 2) «...........» που εδρεύει στην κοινότητα..., του Δήμου..., Νομού Λακωνίας, 3) του......, κατοίκου Δήμου..., οι οποίοι παρέστησαν με το δικηγόρο Μάριο Χαϊνταρλή (Α.Μ. 14135), που τον διόρισαν με πληρεξούσια, 4)......, ο οποίος παρέστη με το δικηγόρο Μάριο Χαϊνταρλή (Α.Μ. 14135), ο οποίος δήλωσε στο ακροατήριο ότι ο αιτούντας, παραιτείται του δικογράφου της υπό κρίση αιτήσεως, 5)...... κάτοικος Δήμου..., ο οποίος παρέστη με το δικηγόρο Μάριο Χαϊνταρλή (Α.Μ. 14135), που τον διόρισε με πληρεξούσιο, 6)......, 7)......, κατοίκων Δήμου..., οι οποίοι παρέστησαν με το δικηγόρο Μάριο Χαϊνταρλή (Α.Μ. 14135), ο οποίος δήλωσε στο ακροατήριο ότι οι αιτούντες παραιτούνται του δικογράφου της υπό κρίση αιτήσεως, 8)...... κατοίκου Δήμου..., ο οποίος παρέστη με το δικηγόρο Μάριο Χαϊνταρλή (Α.Μ. 14135), που τον διόρισε με πληρεξούσιο, 9)......, 10)......, 11)......, 12)......, κατοίκων Δήμου..., οι οποίοι παρέστησαν με το δικηγόρο Μάριο Χαϊνταρλή (Α.Μ. 14135), ο οποίος δήλωσε στο ακροατήριο ότι οι αιτούντες παραιτούνται του δικογράφου της υπό κρίση αιτήσεως, 13)......, 14)......, 15)...... κατοίκων Δήμου..., οι οποίοι παρέστησαν με το δικηγόρο Μάριο Χαϊνταρλή (Α.Μ. 14135), που τον διόρισαν με πληρεξούσια, 16)......, κατοίκου Δήμου..., ο οποίος παρέστη με το δικηγόρο Μάριο Χαϊνταρλή (Α.Μ. 14135), ο οποίος δήλωσε στο ακροατήριο ότι ο αιτών παραιτείται του δικογράφου της υπό κρίση αιτήσεως, 17)......, κατοίκου Δήμου..., ο οποίος παρέστη με το δικηγόρο Μάριο Χαϊνταρλή (Α.Μ. 14135), που τον διόρισε με πληρεξούσιο, 18)......, κατοίκου Δήμου..., η οποία παρέστη με το δικηγόρο Μάριο Χαϊνταρλή (Α.Μ. 14135), ο οποίος δήλωσε στο ακροατήριο ότι ο αιτών παραιτείται του δικογράφου της υπό κρίση αιτήσεως, 19)......, κατοίκου Δήμου..., ο οποίος παρέστη με το δικηγόρο Μάριο

Χαϊνταρλή (Α.Μ. 14135), που τον διόρισε με πληρεξούσιο 20)......, κατοίκου Δήμου..., ο οποίος παρέστη με το δικηγόρο Μάριο Χαϊνταρλή (Α.Μ. 14135), ο οποίος δήλωσε στο ακροατήριο ότι ο αιτών παραιτείται του δικογράφου της υπό κρίση αιτήσεως, 21)......, 22)......, 23)......, κατοίκων Δήμου..., οι οποίοι παρέστησαν με το δικηγόρο Μάριο Χαϊνταρλή (Α.Μ. 14135), που τον διόρισαν με πληρεξούσια, 24) Δήμου..., που εδρεύει στο Δημοτικό Διαμέρισμα... του ομώνυμου Δήμου του Νομού Λακωνίας, ο οποίος παρέστη με το δικηγόρο Μάριο Χαϊνταρλή (Α.Μ. 14135), που τον διόρισε με απόφασή της η Δημαρχιακή Επιτροπή του Δήμου..., 25) Σωματείου με την επωνυμία «.........», που εδρεύει στο συνοικισμό... της κοινότητας... του Δήμου... Λακωνίας, 26) «... και..............», που εδρεύει στον Πειραιά, οι οποίοι παρέστησαν με το δικηγόρο Μάριο Χαϊνταρλή (Α.Μ. 14135), ο οποίος δήλωσε στο ακροατήριο ότι οι αιτούντες παραιτούνται του δικογράφου της υπό κρίση αιτήσεως, κατά: 1) Υπουργού...,... και......, ο οποίος παρέστη με τον Κ. Βαρδακαστάνη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, 2) Υπουργού..., ο οποίος παρέστη με την Β. Τύρου Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, 3) Υπουργού..., ο οποίος παρέστη με τον Κ. Βαρδακαστάνη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, και κατά της παρεμβαίνουσας εταιρείας με την επωνυμία «...............», που εδρεύει στην Αθήνα, οδός......, αρ... (......), η οποία δεν παρέστη. Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθούν: 1) η υπ αριθ. 85891/5-8- 2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Ανάπτυξης και Γεωργίας, 2) η υπ αριθ. 16801/16-1-2004 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Πελοποννήσου, και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως. Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της Εισηγήτριας, Συμβούλου Αγγ. Θεοφιλοπούλου. Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο των αιτούντων, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και τους αντιπροσώπους των Υπουργών, οι οποίοι ζήτησαν την απόρριψή της. Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα Σκέφθηκε κατά το Νόμο 1. Επειδή, για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (ειδικά γραμμάτια παραβόλου 657634 και 808469/2004). 2. Επειδή, με την 85891/5.8.2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και Ανάπτυξης και του Υφυπουργού Γεωργίας εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι για την εγκατάσταση και λειτουργία στην περιοχή «......» του Δήμου... Νομού Λακωνίας αιολικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΣΠΗΕ) της εταιρείας με την επωνυμία «...............», ισχύος 24 ΜW, αποτελούμενου από 24 ανεμογεννήτριες, καθώς και την οδική πρόσβαση στον αιολικό σταθμό. Στη συνέχεια, με την 16801/16.1.2004 απόφαση του

Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Πελοποννήσου χορηγήθηκε άδεια εγκατάστασης του σταθμού αυτού. Η τελευταία αυτή απόφαση τροποποιήθηκε με την 2555/20.2.2004 απόφαση του ίδιου Γενικού Γραμματέα ως προς τον τύπο και την ισχύ των ανεμογεννητριών και, συγκεκριμένα, αντί του τύπου BONUS ισχύος 1 MW, εγκρίνεται ο τύπος VESTAS V52 ισχύος 0,85 MW και η συνολική ισχύς του επίδικου ΑΣΠΗΕ μειώνεται σε 20,4 ΜW. Στην απόφαση δε αυτή ορίστηκε ρητώς ότι κατά τα λοιπά ισχύει η 16801/16.1.2004 άδεια εγκατάστασης. Ακολούθησε, την 1.3.2004, «ορθή επανάληψη» της 16801/16.1.2004 απόφασης του Γενικού Γραμματέα, στο δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 2 της οποίας αντί της κατασκευής νέου υποσταθμού ΥΤ/ΜΤ για τη σύνδεση του αιολικού πάρκου με το δίκτυο της Δ.Ε.Η. προτείνονται δύο εναλλακτικές λύσεις και ειδικότερα, η σύνδεσήτου είτε στον Υ/Σ Μολάων είτε στο νέο Υ/Σ Ρειχέας. Με την κρινόμενη αίτηση, η οποία ασκήθηκε στις 24.3.2004, ζητείται η ακύρωση της 85891/5.8.2002 κοινής υπουργικής απόφασης και της 16801/16.1.2004 απόφασης του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Πελοποννήσου, την οποία, όπως αναφέρεται στο δικόγραφο, «(ακολούθησε η τροποποιητική αυτής απόφαση του ίδιου οργάνου με αριθμό 2555/20.2.2004)». Καθ ερμηνεία του δικογράφου, ζητείται η ακύρωση, πλην της πιο πάνω κοινής υπουργικής αποφάσεως εγκρίσεως των περιβαλλοντικών όρων του επίδικου αιολικού σταθμού, της 16801/16.1.2004 άδειας εγκατάστασης του σταθμού αυτού, όπως τροποποιήθηκε με την 2555/20.2.2004 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Πελοποννήσου και επαναλήφθηκε με την «ορθή επανάληψη» της 1.3.2004. 3. Επειδή, στην παράγραφο 5 της προσβαλλόμενης 16801/16.1.2004 άδειας εγκατάστασης, τόσο κατά την αρχική διατύπωσή της όσο και στο κείμενο της «ορθής επανάληψης» ορίζεται ότι η άδεια αυτή ισχύει για δύο έτη από την ημερομηνία έκδοσής της, δηλαδή από 16.1.2004, με δυνατότητα παράτασης «για ένα έτος το μέγιστο», με την προϋπόθεση ότι κατά το πέρας του αρχικού διαστήματος θα έχει εκτελεστεί τουλάχιστον το 70% του συνόλου των έργων. Ενόψει της παραπάνω ημερομηνίας έκδοσης της προσβαλλόμενης άδειας εγκατάστασης, και εφόσον, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, δεν εκδόθηκε πράξη παρατάσεως της διαρκείας της, η ισχύς της, επομένως, δε και η ισχύς της 2555/20.2.2004 πράξης του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Πελοποννήσου, που τροποποίησε μερικώς την εν λόγω άδεια, έληξε πριν από τη συζήτηση της κρινόμενης αίτησης. Κατά συνέπεια, και δεδομένου ότι οι αιτούντες δεν επικαλούνται ιδιαίτερο έννομο συμφέρον που θα δικαιολογούσε τη συνέχιση της δίκης, πρέπει, σύμφωνα με το άρθρο 32 παρ. 2 του π.δ. 18/1989 (ΦΕΚ 8 Α), να καταργηθεί η δίκη κατά το μέρος που ζητείται η ακύρωση των πιο πάνω πράξεων που αφορούν την άδεια εγκατάστασης του επίδικου αιολικού σταθμού. 4. Επειδή, κατά τη συζήτηση της υποθέσεως παρέστη στο ακροατήριο ο υπογράφων το δικόγραφο της κρινόμενης αίτησης δικηγόρος, ο οποίος δήλωσε ότι παραιτούνται από το δικόγραφο οι τέταρτος, έκτος, έβδομος, ένατος, δέκατος, ενδέκατος, δωδέκατος, δέκατος έκτος, δέκατος όγδοος, εικοστός, εικοστός πέμπτος και εικοστός έκτος από τους αιτούντες. Για τους αιτούντες, επομένως, αυτούς, η δίκη πρέπει να κηρυχθεί καταργημένη σύμφωνα με το άρθρο 30 παρ. 1 του π.δ/τος 18/1989. Για τη νομιμοποίηση δε του παραπάνω δικηγόρου από τους λοιπούς αιτούντες προσκομίσθηκαν τα 27077, 27078, 27079, 27080, 27081, 27082 και 27084/2006 πληρεξούσια της Συμβολαιογράφου Επιδαύρου Λιμηράς (Μολάων) Σταματικής (Ματούλας) Μπελεγρή Ατσιδάκου και η 11/2004 απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής του Δήμου... εντός της χορηγηθείσας από τον Πρόεδρο προθεσμίας. 5. Επειδή, εμπροθέσμως ασκείται η κρινόμενη αίτηση στις 24.3.2004, δεκαεννιά περίπου μήνες μετά την έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων, διότι ότι δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου πλήρης γνώση από τους αιτούντες της προσβαλλόμενης πράξης σε χρόνο καθιστώντα την

αίτηση ακυρώσεως εκπρόθεσμη, δεδομένου και ότι δεν προκύπτει έναρξη εργασιών κατασκευής του σταθμού πριν από την άσκηση της κρινόμενης αίτησης (βλ. το από 22.9.2004 έγγραφο της παρεμβαίνουσας προς την Ε Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων Σπάρτης περί ενάρξεως εργασιών κατασκευής του επίμαχου αιολικού πάρκου) ούτε προσήκουσα δημοσιοποίηση της πράξεως εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων μετά την έκδοσή της. 6. Επειδή, το πρώτο των αιτούντων σωματείο, που έχει, κατά το προσκομιζόμενο καταστατικό του, ως μέλη τους καταγόμενους από την περιοχή... του Δήμου... Λακωνίας, όπου θα εγκατασταθεί ο επίμαχος σταθμός, και ως σκοπό, μεταξύ άλλων, τη σύσφιξη των δεσμών των μελών του με την ιδιαίτερη πατρίδα τους και τη λήψη παντός εν γένει μέτρου που συμβάλλει στην εκπολιτιστική πρόοδο της περιοχής και την προστασία του περιβάλλοντος του... και γενικότερα του Νομού Λακωνίας, καθώς και τη συνεργασία με τη δημοτική αρχή και την Επιτροπή του κληροδοτήματος «.....» για την καλύτερη προώθηση και επίλυση θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος, με έννομο συμφέρον ασκεί την κρινόμενη αίτηση. Περαιτέρω, με έννομο συμφέρον ασκούν την αίτηση το «...........», που έχει ως σκοπό την εκτέλεση και συντήρηση μεταξύ άλλων, παντός έργου εξωραϊσμού του..., οι λοιποί αιτούντεςφυσικά πρόσωπα, οι οποίοι φέρονται ως κάτοικοι ή δημότες της περιοχής, και ο Δήμος..., στην εδαφική περιφέρεια του οποίου εγκαθίσταται δυνάμει της προσβαλλόμενης πράξης εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων ο επίμαχος σταθμός (βλ. ΣτΕ 172/2003). 7. Επειδή, με έννομο συμφέρον και εν γένει παραδεκτώς παρεμβαίνει στη δίκη η δικαιούχους της εγκρίσεως εταιρείας με την επωνυμία «...............». 8. Επειδή, οι αιτούντες, οι οποίοι έχουν κοινό έννομο συμφέρον και προβάλλουν κοινούς λόγους ακυρώσεως, στηριζόμενους στην αυτή νομική και πραγματική βάση, παραδεκτώς ομοδικούν. 9. Επειδή, στο προοίμιο της προσβαλλόμενης πράξης μνημονεύονται, μεταξύ άλλων, οι διατάξεις του ν. 1650/1986 (Α` 160) και της κοινής υπουργικής αποφάσεως (Κ.Υ.Α.) 69269/1990 (Β` 678), που διέπουν τα ζητήματα της διαδικασίας εκτιμήσεως των επιπτώσεων των έργων και δραστηριοτήτων στο περιβάλλον. Οι διατάξεις του ν. 1650/1986 τροποποιήθηκαν από το νεότερο ν. 3010/2002 (ΦΕΚ 91 Α/25.4.2002) δεδομένου, όμως, ότι η αίτηση της παρεμβαίνουσας για την έγκριση των επίδικων περιβαλλοντικών όρων υπεβλήθηκε το έτος 1998, κατά δε τον χρόνο εκδόσεως της προσβαλλομένης πράξεως (5.8.2002) δεν είχε ακόμη εκδοθεί η υπουργική απόφαση που προβλέπεται στο άρθρο 4 παρ. 10 περ. α του ν. 1650/1986, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 2 του ν. 3010/2002, η οποία δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως την 20.3.2003 (αριθ. Η Π. 11014/703/Φ. 104/ 14.3.2003 κοινή υπουργική απόφαση, Β` 332), η επίδικη έγκριση περιβαλλοντικών όρων, σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφοι 1 και 2 του ν. 3010/2002, που αφορούν την τύχη των εκκρεμών, κατά την έναρξη ισχύος του νόμου, διαδικασιών εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων, διέπεται από τις προϊσχύσασες του νόμου αυτού διατάξεις του ν. 1650/1986 και της Κ.Υ.Α. 69269/1990 (ΣτΕ 998/2005 Ολ.). 10. Επειδή, κατά το άρθρο 3 παράγραφοι 1, 4 και 5 του ν. 2244/1994 (Α 168), για την εγκατάσταση και λειτουργία σταθμού ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενεργείας, μεταξύ των οποίων και η εκμετάλλευση αιολικής ενεργείας, απαιτούνται αντίστοιχες άδειες που χορηγούνται με απόφαση του Υπουργού Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας (ήδη Ανάπτυξης), στις άδειες δε εγκαταστάσεως μπορεί να τίθενται όροι και περιορισμοί για την εξασφάλιση της τεχνικής αρτιότητας της κατασκευής του σταθμού και την προστασία των εργαζομένων και του περιβάλλοντος. Με την περ. β της παρ. 1 του άρθρου 5 του

νόμου, παρασχέθηκε εξουσιοδότηση στον ανωτέρω Υπουργό να ορίζει με απόφασή του την διαδικασία και τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την έκδοση των αδειών αυτών. Δυνάμει της τελευταίας αυτής διατάξεως εκδόθηκε η Δ6/Φ.1/ΟΙΚ. 8295/19.4.1995 απόφαση του ως άνω Υπουργού (Β 385), με την οποία ρυθμίσθηκαν ζητήματα σχετικά με τη διαδικασία χορηγήσεως των αδειών και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Για τους αιολικούς σταθμούς προβλέφθηκε, μεταξύ άλλων, ως πρόσθετο δικαιολογητικό, τοπογραφικό σχεδιάγραμμα που παρουσιάζει το γήπεδο με τα περιγράμματα των κτιριακών και λοιπών εγκαταστάσεων, τις μεταξύ τους αποστάσεις, καθώς και τις χρήσεις γης σε ακτίνα 200 μέτρων από τα όρια του γηπέδου (άρθρο 1, αριθ. Ι, Γ, 5α), ορίσθηκε δε ότι η απόσταση μεταξύ των πυλώνων της προς εγκατάσταση ανεμογεννήτριας και άλλης εγκατεστημένης ή ήδη εγκεκριμένης προς εγκατάσταση, άλλου χρήστη, πρέπει να είναι επταπλάσια της μεγαλύτερης διαμέτρου των πτερυγίων γειτονικών ανεμογεννητριών (άρθρο 1 αριθ. Ι, Γ, 5γ). Εξ άλλου, κατά τις παραγράφους 1 και 2α του άρθρου 4 του ν. 1650/1986 (Α 160), για την πραγματοποίηση νέων δημοσίων ή ιδιωτικών έργων ή δραστηριοτήτων απαιτείται η έγκριση όρων για την προστασία του περιβάλλοντος, μετά από υποβολή, για τα έργα της πρώτης κατηγορίας κατά τις διακρίσεις που προβλέπονται στο προηγούμενο άρθρο 3 παράγραφοι 1 και 2, δηλαδή τα έργα που είναι πιθανόν να προκαλέσουν σοβαρούς κινδύνους για το περιβάλλον, μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Οι περιβαλλοντικοί όροι εγκρίνονται, στην περίπτωση αυτή κατά την παράγραφο 2β του αυτού άρθρου, με κοινή απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. και των κατά περίπτωση συναρμοδίων υπουργών. Στην ομάδα ΙΙ της ως άνω πρώτης κατηγορίας έργων κατατάσσονται, κατά το άρθρο 4 της κατ εξουσιοδότηση του νόμου αυτού εκδοθείσης κοινής υπουργικής αποφάσεως αριθ. 69269/5387/24.10.1990 (Β 678), όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 2 της υπ αριθ. 30557/13.2/6.3.1996 κοινής υπουργικής αποφάσεως (Β 136), και οι «εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας αποτελούμενες από αιολικούς σταθμούς, όταν ο αριθμός των ανεμογεννητριών ανά σταθμό υπερβαίνει τις 5 μονάδες ή η συνολική ισχύς κάθε σταθμού είναι μεγαλύτερη από 2MW και μικρότερη από 50MW...» (αριθ. 3, περ. α2, πρώτο εδάφιο). 11. Επειδή, στην περίπτωση υποβολής αιτήματος για την εγκατάσταση αιολικού σταθμού, μεταξύ άλλων, σε περιοχή για την οποία έχει ήδη εκδοθεί μεγάλος αριθμός παρομοίων αδειών ή εκκρεμεί, για τον σκοπό αυτό, μεγάλος αριθμός αιτήσεων, τότε, κατά την έννοια των ειδικών διατάξεων του ν. 2244/1994 και της κατ εξουσιοδότηση αυτού εκδοθείσης υπουργικής αποφάσεως, η άδεια εγκαταστάσεως χορηγείται μόνον εάν έχει προηγηθεί η σύνταξη των κατά τα άρθρα 7 και 8 του ν. 2742/1999 (Α 207) Ειδικών ή Περιφερειακών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης ή ο χαρακτηρισμός της περιοχής, κατά το άρθρο 10 του αυτού νόμου, ως Περιοχής Οργανωμένης Ανάπτυξης Παραγωγικών Δραστηριοτήτων. Μέχρις ότου δε ολοκληρωθεί η διαδικασία αυτή, που πρέπει να λάβει χώρα, εν όψει του ζητήματος αυτού, εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος, η χορήγηση της αδείας εγκαταστάσεως επιτρέπεται μόνον εάν έχει προηγηθεί σε επίπεδο νομού ή, πάντως, σχετικώς ευρείας διοικητικής περιφέρειας (επαρχίας κλπ.) συνολική μελέτη, κατά την οποία έχουν συνεκτιμηθεί αφ ενός μεν οι ενεργειακές ανάγκες, τις οποίες πρόκειται να καλύψουν οι προς εγκατάσταση σταθμοί, αφ ετέρου δε, και προεχόντως, οι επιπτώσεις στην περιοχή από την εγκατάσταση του συνόλου των ανεμογεννητριών και να προσδιορίζεται ο συνολικός αριθμός των αιολικών σταθμών και ανεμογεννητριών που μπορεί να εγκατασταθούν στην περιοχή, ενιαίως ή κατά τμήματα αυτής, χωρίς να σημειώνεται υπέρβαση στην φέρουσα ικανότητά τους στον τομέα αυτόν. Η συνδρομή δε των ανωτέρω προϋποθέσεων εξετάζεται στην περίπτωση αυτή, κατά τον έλεγχο της νομιμότητας όχι μόνο της πράξεως εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων αλλά και της αδείας εγκαταστάσεως κάθε σταθμού (ΣτΕ 2569/2004).

12. Επειδή, εξ άλλου, κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 3 παράγραφοι 1, 4 και 5 του ν. 2244/1994, του άρθρου 5 του ίδιου νόμου και των κατ εξουσιοδότηση του άρθρου αυτού εκδοθεισών αποφάσεων του Υπουργού Β.Ε.Τ. (ήδη Ανάπτυξης), που ρυθμίζουν το ζήτημα της εγκαταστάσεως και λειτουργίας σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενεργείας, μεταξύ των οποίων και η αιολική ενέργεια, ερμηνευομένων σε συνδυασμό με το άρθρο 58 παράγραφοι 1, 2 και 3 του ν. 998/1979 (Α 289) δεν ήταν επιτρεπτή η εγκατάσταση σταθμών ηλεκτροπαραγωγής με χρήση αιολικής ενεργείας σε δάση ή δασικές εκτάσεις (ΣτΕ 7μ. 1322, 1324/2001). Με τον μεταγενεστέρως όμως δημοσιευθέντα νόμο 2941/2001 (Α 201/12.9.2001), προστέθηκε, μεταξύ άλλων, νέα παράγραφος 3 στο άρθρο 58 του ν. 998/1979, με αναδρομική ισχύ από τον χρόνο ισχύος του ν. 2244/1994, (άρθρο 2 παρ. 4 ν. 2941/2001), με την οποία προβλέπεται ότι μεταξύ των έργων υποδομής, των οποίων επιτρέπεται, κατ αρχήν, η εγκατάσταση σε δάση και δασικές εκτάσεις, περιλαμβάνονται οι αιολικοί σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενεργείας, τούτο δε ορίζεται και με την παρ. 6 του αυτού άρθρου 2 του ν. 2941/2001, κατά τροποποίηση του άρθρου 2 παρ. 4 του ν. 2244/1994, ενώ, με την παρ. 8 του αυτού άρθρου 2 του ν. 2941/2001 ορίσθηκε ότι «Αδειες εγκαταστάσεως, οι οποίες χορηγήθηκαν υπέρ σταθμών ηλεκτροπαραγωγής με χρήση ΑΠΕ και είχαν εξασφαλίσει σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία σχετική άδεια για την εγκατάστασή τους, καθώς και των απαραίτητων για την λειτουργία τους συνοδευτικών έργων και εγκαταστάσεων εντός δασών ή δασικών εκτάσεων, πριν την ισχύ του παρόντος νόμου, είναι νόμιμες και ισχυρές εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 45 και 58 του Ν. 998/1979 ή του άρθρου 13 του Ν. 1734/1987, όπως τροποποιούνται με τον νόμο αυτόν». Οι νεότερες αυτές διατάξεις καλύπτουν το ζήτημα της κατ αρχήν δυνατότητας εγκαταστάσεως αιολικών σταθμών σε δάση και δασικές εκτάσεις. Με αυτές θεσπίζεται αφ ενός μεν κατά τρόπο γενικό και αντικειμενικό νέο πάγιο νομοθετικό καθεστώς επιτρεπομένης από το άρθρο 24 παρ. 1 του Συντάγματος επεμβάσεως σε δασική έκταση, η οποία υπαγορεύεται από λόγους δημοσίου συμφέροντος αναγομένου στην προώθηση της παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από ανανεώσιμες πηγές ενεργείας, αφ ετέρου δε αναδρομική ρύθμιση σύμφωνη προς το νέο πάγιο καθεστώς. Οπως, όμως, έχει παγίως κριθεί (ΣτΕ 2569/2004, πρβλ. και ΣτΕ 1986/2002, 3672/ 2001 κ.ά.), ακόμη και οι επιτρεπόμενες από το Σύνταγμα και τον νόμο επεμβάσεις σε δάσος ή δασική έκταση, όπως είναι, κατά τα ανωτέρω, η εγκατάσταση αιολικών σταθμών, πρέπει να διενεργούνται με την μεγαλύτερη δυνατή φειδώ, και αφού προηγουμένως κριθεί αιτιολογημένως ότι η ικανοποίηση των συγκεκριμένων αναγκών που επιδιώκεται με την επέμβαση υπερτερεί της ανάγκης διαφυλάξεως της δασικής βλαστήσεως και ότι δεν υφίσταται τρόπος ικανοποιήσεως των αναγκών χωρίς αλλοίωση της μορφής εκτάσεων με δασικό χαρακτήρα. Εφόσον δε κριθεί ότι στην συγκεκριμένη περίπτωση συντρέχουν οι ανωτέρω προϋποθέσεις, οι ως άνω ανάγκες πρέπει να ικανοποιούνται με την μικρότερη δυνατή απώλεια δασικού πλούτου. Συνεπώς, επιβάλλεται η κατά προτίμηση χρησιμοποίηση τμήματος δασικής εκτάσεως και μόνον εάν, κατά την σχετική προσηκόντως αιτιολογημένη κρίση της Διοικήσεως, δεν υπάρχει δασική έκταση κατάλληλη για τον σκοπό αυτό, μπορεί να επιτραπεί η εγκατάσταση αιολικού σταθμού σε δάσος. 13. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, με την προσβαλλόμενη κοινή υπουργική απόφαση εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι εγκαταστάσεως και λειτουργίας αιολικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενεργείας της παρεμβαίνουσας εταιρείας στην περιοχή «......» του Δήμου... Λακωνίας, αποτελούμενου από 24 ανεμογεννήτριες, καθώς και η οδική πρόσβαση στον αιολικό σταθμό. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου (βλ. τον από 27.5.2002 πίνακα αιτήσεων για έκδοση αδειών παραγωγής σταθμών ηλεκτροπαραγωγής με χρήση αιολικής ενεργείας) στις περιοχές του Δήμου..., στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το επίμαχο έργο, καθώς και των πλησιοχώρων Δήμων... και... Λακωνίας, έχουν

υποβληθεί συνολικώς 97 αιτήσεις για εγκατάσταση αιολικών σταθμών, ποικίλης δυναμικότητος, ευρισκόμενες σε διαφορετικά στάδια της διαδικασίας χορηγήσεως της τελικής αδείας. Κατά την 6265/21.12.2004 βεβαίωση του Τμήματος Διαχείρισης Υδατικών Πόρων της Περιφερείας Πελοποννήσου, υπάρχουν 36 εγγεγραμμένες αιτήσεις για την έκδοση αδείας εγκατάστασης αιολικού πάρκου στην περιοχή του Δήμου..., πέραν δύο αδειών που είχαν ήδη χορηγηθεί και δύο αιτήσεων, για τις οποίες είχε κινηθεί η σχετική διαδικασία. Για την αυτή περιοχή της νότιας Λακωνίας, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (Ρ.Α.Ε.), με την από 3.8.2001 ανακοίνωση τύπου, επισημαίνει ότι υπήρξε τεράστιο επενδυτικό ενδιαφέρον και ότι ενδεχόμενη αποδοχή όλων των αιτήσεων που έχουν νομίμως υποβληθεί, και που, μάλιστα, σε σημαντικό βαθμό, χωρικώς επικαλύπτονται θα οδηγούσε σε σημαντική επιβάρυνση του περιβάλλοντος στην περιοχή, εισηγείται δε την εκπόνηση για την περιοχή χωροταξικού σχεδίου, μέσω του οποίου «να προσδιορισθεί το περιβαλλοντικά και κοινωνικά ανεκτό, ενεργειακά και οικονομικά βέλτιστο αιολικό δυναμικό που μπορεί να αναπτυχθεί καθώς και οι ζώνες και συγκεκριμένες θέσεις στις οποίες μπορούν να εγκατασταθούν τα αιολικά πάρκα». Εξ άλλου, στο 832/12.2.2002 υπηρεσιακό σημείωμα της Διεύθυνσης Αισθητικών Δασών Δρυμών και Θήρας του Υπουργείου Γεωργίας, το οποίο συντάχθηκε ενόψει της από 6.2.2002 ερώτησης στη Βουλή των Ελλήνων (ΑΚΕ 5084/750/6/2.2.2002), αναφέρεται ότι «στο Νομό Λακωνίας έχουν υποβληθεί από τους ενδιαφερόμενους επενδυτές αιτήσεις για την εγκατάσταση περίπου 2182 ανεμογεννητριών συνολικής ισχύος 1602 MB και ιδιαίτερα στην Ανατολική πλευρά του Νομού (Πάρνωνας-Μονεμβασιά-Μαλέας) Οι περιφερειακές δασικές υπηρεσίες εξέδωσαν άδειες επέμβασης επί δασικών εκτάσεων σε 54 επενδυτές για 1274 ανεμογεννήτριες υπάρχουν ιδιαιτερότητες λόγω παρουσίας αρχαιολογικών χώρων, τουριστικών περιοχών (π.χ. Μονεμβασιά), τοπίων ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους(κυπαρίσι, Γέρακας), περιοχών ΝΑΤURA (Πάρνωνας, Μαλέας), σημαντικών περιοχών για τα πουλιά (ζώνες διαβάσεων, οδηγία 79/409/ΕΟΚ). Για τους ανωτέρω λόγους είναι αναγκαία η χωροθέτηση των αιολικών πάρκων, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις σε ευαίσθητες οικολογικές περιοχές». Περαιτέρω, όπως προκύπτει επίσης από τα στοιχεία του φακέλου, μεταξύ των οποίων το έγγραφο 1347/7.3.2001 του Τμήματος Χωροταξίς- Περιβάλλοντος & Π.Ε. Ν.Α. Λακωνίας και η 1408/25.11.1999 του Διευθυντή Δασών Λακωνίας, με την οποία εγκρίθηκε η επέμβαση για την κατασκευή του επίμαχου αιολικού σταθμού, η έκταση στην οποία πρόκειται να εγκατασταθεί ο αιολικός σταθμός βρίσκεται σε δημόσια δασική έκταση, σε περιοχή με κωδικό αριθμό GR2540001 του Εθνικού Καταλόγου των περιοχών που είναι υποψήφιες για ένταξη στο Δίκτυο Φύση 2000. Μετά την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων με την 25294/25.6.2003 απόφαση της Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (ΦΕΚ 1485 Β/10.10.2003) εγκρίθηκε το κατά το άρθρο 8 του ν.2742/1999 Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Περιφέρειας Πελοποννήσου, το οποίο στο άρθρο 3 κεφ.β, 3.5.2, υπό τον τίτλο Ενεργειακή Υποδομή, ορίζεται ότι «Ως προς τα θέματα της ενέργειας στο πλαίσιο της «αειφόρου ανάπτυξης» απώτερος επιδιωκόμενεος στόχος θα πρέπει να είναι ο σταδιακός περιορισμός της λειτουργίας του ΑΗΣ της Μεγαλόπολης, για τη μείωση της ρύπανσης του περιβάλλοντος της περιοχής, που συνδυάζεται και με την ανάγκη σημαντικής αύξησης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Υδροηλεκτρικούς Σταθμούς Παραγωγής Απαραίτητο στοιχείο προφανώς αποτελεί ο συνδυασμός παραγωγής και χρήσης ήπιων μορφών ενέργειας με τις περιοχές ήπιων τουριστικών δραστηριοτήτων (π.χ. Αιολικά πάρκα) όπως έχουν ήδη αρχίσει οι διαδικασίες χωροθέτησής τους και ιδιαίτερα στις περιοχές του Νότιου Πάρνωνα Ειδικότερα για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) εκτιμάται ότι απαιτείται η σύνταξη ειδικού πλαισίου για τις Προϋποθέσεις χωροθέτησής τους και για τους εξειδικευμένους όρους που πρέπει να ισχύσουν κατά κατηγορία». Με τα δεδομένα αυτά, η προσβαλλόμενη πράξη εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων, που αφορά την

εγκατάσταση αιολικού σταθμού στην τελούσα υπό καθεστώς ειδικής προστασίας ως άνω δασική έκταση, σε περιοχή για την οποία έχει υποβληθεί μεγάλος αριθμός αιτήσεων για εγκατάσταση αιολικών σταθμών, είναι, κατά τα εκτεθέντα σε προηγουμένη σκέψη, μη νόμιμη αφενός διότι δεν προκύπτει ότι έχουν εγκριθεί, για την περιοχή αυτή, οι κατά τα άρθρα 7, και 10 του ν. 2742/1999 πράξεις χωροταξικής οργανώσεως ή ότι έχει συνταχθεί συνολική μελέτη για την εγκατάσταση αιολικών σταθμών, όπως απαιτείται, άλλωστε, και από το ως άνω Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Περιφέρειας Πελοποννήσου και αφετέρου διότι έχει μεν χορηγηθεί η κατά την δασική νομοθεσία άδεια επεμβάσεως, με συνεκτίμηση, μόνον των επιπτώσεων στην συγκεκριμένη περιοχή, χωρίς, να έχει αιτιολογημένως εκτιμηθεί κατά την έκδοση της προσβαλλομένης πράξεως αν η εγκατάσταση θα μπορούσε να γίνει σε άλλη, μη δασική, περιοχή ή σε δασική μεν περιοχή αλλά με ολιγότερη θυσία δασικής βλαστήσεως. Για τους λόγους αυτούς, που βασίμως προβάλλονται με την κρινομένη αίτηση, πρέπει να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη πράξη εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων, αποβαίνει δε περιττή η εξέταση των λοιπών προβαλλομένων λόγων ακυρώσεως, ενώ πρέπει να απορριφθεί η παρέμβαση. Διά ταύτα Κηρύσσει τη δίκη καταργημένη ως προς τους τέταρτο, έκτο, έβδομο, ένατο, δέκατο, ενδέκατο, δωδέκατο, δέκατο έκτο, δέκατο όγδοο, εικοστό, εικοστό πέμπτο και εικοστό έκτο από τους αιτούντες. Κηρύσσει τη δίκη καταργημένη εν μέρει, προς τους λοιπούς αιτούντες κατά το σκεπτικό και δέχεται την κρινομένη αίτηση κατά τα λοιπά ως προς τους αιτούντες αυτούς. Ακυρώνει την 85891/5.8.2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και Ανάπτυξης και του Υφυπουργού Γεωργίας, κατά το σκεπτικό. Διατάσσει την επιστροφή του παραβόλου. Απορρίπτει την παρέμβαση. Επιβάλλει εις βάρος του Δημοσίου και της παρεμβαινούσης συμμέτρως την δικαστική δαπάνη των αιτούντων ως προς τους οποίους γίνεται δεκτή η αίτηση, ανερχομένη στο ποσό των εννιακοσίων είκοσι (920) ευρώ, Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 15 Νοεμβρίου 2006 Ο Πρόεδρος του Ε Τμήματος Η Γραμματέας του Ε Τμήματος Γ. Σακελλαρίου Κ. Μενουδάκος και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 19ης Δεκεμβρίου 2007. Ο Πρόεδρος του Ε` Τμήματος Η Γραμματέας Κ. Μενουδάκος Αρ. Σγουρέλλη ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ Εντέλλεται προς κάθε δικαστικό επιμελητή να εκτελέσει όταν του το ζητήσουν την παραπάνω απόφαση, τους Εισαγγελείς να ενεργήσουν κατά την αρμοδιότητά τους και τους Διοικητές και τα άλλα όργανα της Δημόσιας Δύναμης να βοηθήσουν όταν τους ζητηθεί. Η εντολή πιστοποιείται με την σύνταξη και την υπογραφή του παρόντος. Αθήνα,... Ο Πρόεδρος του E Τμήματος Η Γραμματέας του E Τμήματος Π.Β.